|
2004
|
|
|
Hamabost ipuin zeharo ezberdin eskaintzen ditu Biktor Abad Agirrek Ttarttalo argitaletxearen eskutik kaleratu duen Asi no me vales liburuan. Emakume baten bihotza bereganatzeko gizon zirraragarria izaten ikasten duen potoloarena; izurrite bati aurre egiteko orduan klarinete joleek izan zuten rola; beren artean batuko dituen ezeri uko egitea erabaki duten elkarren ondoko bi
|
herrien
istorioa; itsasoz bestaldera doazen merkatal hegazkinen gainean inork agertzen ez duen egia; zailtasunak gainditzen laguntzen zuen ermandadearen mendeku beldurgarria; laringektomia ebakuntza egin zioten gizonak izan zuen aldaketa; bere amodioa defendatzeko mundu guztiari gezurrak esatea erabakitzen duen bikotearena...
|
|
2008
|
|
|
Sasiaren garaiko egoera latzenetan zure (eta Pilinarena) etxea aterpe izan nuelako. Egun luze haietan Ondarroako hizkeraz, eta
|
herriko
istorioen aitzakian izaten genituen solasaldiak izugarri atsegin nituelako. Zein herri bitxi eta joria den Ondarroa!
|
|
2010
|
|
|
KRESALA liburuak Ondarroa edo Arranondo kostako arrantzale
|
herriaren
istorioa kontatzen du euskara berezi baina ederrean.
|
|
|
Segura, historian zehar [2003]. Horrekin batera, ipuin batzuk egin zizkigun Koldo Izagirrek, geuk eskatuta, Marigorriren
|
herriko
istorioekin. Hori dena euskaraz zegoen, euskaraz bakarrik.
|
|
2011
|
|
|
Diote Jainkoak pertsonak egin zituela istorioak entzun nahi zituelako, hain baita berezia jardun hori. Agian horregatik beti egon izan dira pertsona batzuk jardun hori ofizio bihurtu izan dutenak, herriz
|
herri
istorioak eskaintzen, ez bakarrik kultur transmisio gisa, baina baita lanbide gisa ere, artista sortzaile moduan; antzerkian, kantuan edo margolaritzan bezala.Egungo gure jendarte modernoan, bere aurrerapen teknologiko guztiekin, gezurra badirudi ere, mintzoaren garrantzia ez da galdu. Jendeak istorioak entzun nahi ditu; nahi du norbait entzun kondaira harrigarriak kontatzen.
|
|
2012
|
|
|
Garaiko lanbideez eta jakina, kontrabandoa, feriak eta merkatuak ere hizpide izan dira. Bertzetik, soldadu garaia eta
|
herriko
istorio politiko zaharrak ere bildu ditugu. Kulturarekin zerkusia dutenak eta euskara gaztelania harremanaz ere bai:
|
|
|
Zinez, beste mundu batean bizi garelako sentipen batean sarturik nago! Izan arren oihanen erdian, beha, emazteki honek nola erakasten dieten bere haurreri, ez bakarrik familiaren ixtoria bainan ere
|
Herri
ixtoria bera! Eta haur hauek ez dute bakarrik ingles mintzoa ikasten bainan ere Frantsesa.
|
|
2013
|
|
|
Ondoren kontatuko die Ameztoik Biribilketa, luma beltza ipuina. Adituko dituzte haren ahotik Euskal Herriko zein kanpoko
|
herri
istorioak zein kondairak. Badaki kontatzen dituen istorioak ez dituela propioak, baina egiten duena «sorkuntza lana» dela irizten dio.
|
|
2014
|
|
|
Semea gaztetan hilko da, ordea, eta gizona lanera joanen da hilerrira, belazea semearen gainean jartzeko, oinazpian jarri beharrean. Antologietan biltzen diren lan horietakoa izanen zen, nahiz eta ez izan autorearen estiloko zerbait; puztutako antitesia baino ez zen,
|
herri
istorio bat bezain finkatua eta idazteko erraza. Alta, jende askok usteko zuen aparta zela, malenkoniatsua zelako, mamia bazuelako eta ulertzeko erraza zelako.
|
|
|
Orduko gustuari egokitua zen. Jendea gustatzen zen dantzariei beha, bertsoei adi, auzo
|
herriko
istorioen entzuten. Morala baino gehiago, egiazko hesia, muga, mintzairarena zen.
|
|
|
Ez baitzuen trabesik orainean. Estakuru izan zen
|
herriko
istorio tipi eta erdi sekretuen sartzeko. Libertimendu gaia eta ateratzean entzun zen lehen komentarioa:
|
|
|
" galarrots"... "
|
herri
istorio"... " jostatzea"...
|
|
2015
|
|
|
Xarma berezia duten Euskal Herriko 30
|
herriren
istorioak, informazio praktikoa eta ingurua ezagutzeko ibilaldiak jaso ditu Kike Zinkunegik azken liburuan. Lan" aberasgarria eta mardula" izan dela dio.
|
|
|
–Itsasondo? hitza izan zen nire arreta gehien piztu zuena, gure Herriaren historia eta gure
|
herriko
istorioa nahasten eta lotzen zituen esaldi hartan. Deus gutxi nekien orduan ez gure Herriaren ez nire amaren herriaren historiaz.
|
|
|
Gauzak ondo egin nahi izatekotan, hiru urte inguru behar dira lanerako, eta hor oso gauza interesgarriak daude: Berpizkundea, oinaztarrak eta ganboatarrak, matriarkalismoa. Gorbeiako haizea liburua kaleratu zenuen 2005ean, zeure
|
herriko
istorioez osatua. Halaber, aipatu izan duzu poema libururen bat egiteko asmoa... Pila bat poema dut idatzita, batzuk onak izango dira eta beste batzuk ez.
|
|
2016
|
|
|
eskailerak, ihesak, leihotik begiratzea, musua, malko baten jaitsiera, maisua edo ikaslea arbelaren aurrean, arbolak, gutunak, erlojuak? Aho literaturaren esparruan, ipuingintzan, Aarne eta Thompson ikerlariek aspaldi, 1910ean lehen aldiz eta 1928an osaturik, atera zuten herri kontagintzaren motiboen entziklopedia, ipuingintza tradizional guztia zerrendatzen zuena eta
|
herri
istorioak klasifikatzeko erabili ohi dena.
|
|
|
Arenazak gonbidatu zituen historialariak irratira.
|
Herriko
istorio batzuk entzun eta gero piztu zitzaion harra; adibidez, Pako pako ri irakurri zionean Karmen Kerejeta andereñoa 1933an udaleko gestorako buru izan zela, artean bozkatzeko eskubiderik edukitzeke. “Horrelako kontu kuriosoak jakin egin behar nituela uste nuen, eta ederra izango zela tabernan kontatuta bezala aditzea eta grabatzea.
|
|
|
Euskara hutsez ikus ditaike edo euskaraz frantsesezko azpitituluekin. Bi
|
herrien arteko
istorioa kontatzen duen dokumental honetan, bi herrien aurkezpena egiten da, eta itxura eder batzuri esker, iraganean oinarrituz geroa dute aipatzen dokumentalean elkarrizketatuak diren herritarrek eta Antzuolarrek. Menturaz honen ikusteak, gisa bereko mugazgaineko herrien arteko parekatze edo binakatzeen egiteko gogoa eman behar luke.
|
|
2017
|
|
|
Komunitatean gure hizkuntza gauza modernoen aurkari gisa ikusia zegoen, eta horregatik, Printze Txikia wymysoueraz antzeztea proposatu nuen, eta horrela egin genuen 2014an. Ondoren gure
|
herriko
istorio bat aurkeztu genuen. 2015ean Hobbit liburuaren egokitzapen bat, eta geroztik horrela jarraitu dugu.
|
|
|
Beraiek Patxamama deitzen diote Miel Otxin erraldoiari eta euren
|
herrietako
istorioak gogoratzen, irudikatzen, itxuraldatzen dituzte Lantzeko pertsonaiak erabiliz. Emakume zaharrenak inguruan eserita ditu beste kide indiarrak, adiadi, bere ahotik irteten diren istorioak irensteko prest.
|
|
2018
|
|
|
Gao, baina, 1980ko hamarkadatik Frantzian bizi da, erbestean, eta herrialde horretako herritartasuna du 1997tik. Literatur Nobel sariaren epaimahaiak komunikabideetara igorritako oharraren arabera, Mo Yanek"
|
herri
istorioak, historia eta garaikidetasuna errealismo magikoarekin" trebeki uztartu izana goraipatu zuen, eta gaur egun Txinako idazlerik garrantzitsuena dela gaineratu. Egiazki, obra oparoa du egileak haren azken lanetako bat, Shïngs píláo (Bizitzak eta heriotzak nekatu egin naute, 2006) 42 egunean idatzi zuen, baina Mendebaldean, zinemara egokitu dizkioten bi eleberrirengatik da batik bat ezagun, biak ala biak Zhang Yimouk zuzenduak:
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, poemaren gaia, Barojaren bizi kontzepzio orokorrarekin ez ezik, haren La leyenda de Jaun de Alzate lanarekin erlazionatua da. 1922an argitaratua da Barojaren liburua, eta Bidasoaren ezker eskuin bizi izandako
|
herriaren
istorio bat kontatzen du. Jaun, protagonista nagusia, herri horren pertsonaia arketipikoa izango litzateke, herriaren arimaren erakusgarri bizia eta erlijio katolikoa baino lehenagoko sinesmen zaharraren jabea.
|
|
2021
|
|
|
Hasieran, Azenarik entzun baino ez zuen egiten; denborarekin Euskal Herriko sorgin, basajaun, lamia eta mutil ausarten istorioak etorri zitzaizkion gogora. Behin basamortuan eta oasi batean girotutako abentura gogoan, isiltasunean, artean istorioaz gozatzen ari zirenean, Azenarik nahi gabe aipatu zuen bere
|
herriko
istorioak, erreka, mendi, baso eta leizetan gertatzen zirela eta beste mutilek zerbait kontatzera behartu zuten. Kostata hasieran, poliki giro eta pertsonaia desberdinez jantzitako kontakizuna gogoratzen hasi zen.
|
|
|
Bidai horietako batean, herri huts batera iritsiko da, eta pertsonaia mistiko batekin topo egingo du. Zerbait kontatuko dio pertsonai horrek, eta hortik hasiko da
|
herriaren
istorioa ikertzen. Lana utzi eta herriari bizitza ematen hasiko da.
|
|
|
Badira zenbait egun, Txomin Urepeldarra zendu dela. Maite nuen gizon horren mentalitatea, horren kuriostasun berezia bere
|
herriaren
istorioa ezagutzeko eta kondatzeko. Pasatu ditut memento luze batzu harekin bere sortetxean.
|
|
2022
|
|
|
Jendeari beti gustatzen zaio
|
herriko
istorio ezezagun bat jakitea, pixkatxo bat bada ere, zoritxarrez ezin dudalako gauza handirik kontatu. Markina Xemeinen arrakasta izan duela uste dut, jendeari gustatu zaio horrelako istorio ilun bat irakurtzea, historiazaleak garelako gure herriaren inguruan berba egiten denean, edota, beste batzuk, baita alde morboso batekin ere.
|
|
|
" Herritarrak proiektuan sartzera bultzatzeko, hiru ekimen nagusi egin ditugu:
|
herriko
istorioak eta herritarrak ezagutzeko asmoz gidoi laborategi bat egin genuen, hasteko, eta bertatik irten ziren ideia batzuk filmean sartu ditugu; aktoreak, figuranteak eta ekoizpen laguntzaileak aukeratzeko casting a egin genuen gero, eta 70 pertsona inguru hurbildu ziren. Eta hirugarren ekimena filma errodatzea izan zen; bost egunetan egin genuen Galdakaoko hainbat gunetan.
|
|
2023
|
|
|
Gure ala Euskal
|
Herriko
istorioaz gauza ikasten beitugu: gerla desberdinak, iheslariak...
|
|
|
Berak pirata izan nahi zuen, edo bukaneroa edo komodoroa edo kortsarioa behinik behin. Baina itsasoratu orduko Antilletan ia ez zen piratarik geratzen, behintzat,
|
herriko
istorioetan hark entzundako pirata handirik.
|