|
2000
|
|
|
Alderdi sozialistak ez du inolako konplexurik PPrekin bat etortzeko. Esaterako, euskal herritarron bizikidetzarako markoa estatutua eta autonomia dela esatean, edota etorkizunean bizikidetza ziurtatu dezakeen estatuaren marko juridiko politikoa gauzatzerakoan ere.Zer
|
esanik
ez, PPrekin ezberdintasun handiak ditugu; proiektu ezberdinak defenditzen ditugu. Aurrerantzean eztabaidatu behar dugun guztia eztabaidatuko dugu; bat ez etortzea gauza normala izango da baita ere.
|
|
|
Lehiara eta borrokara bultzatzen dituen gizartea ezin da ona izan. Umetan horrela hasten badira, zer
|
esanik
ez helduak direnean. Ez dakit non gauden, baina galbidetik gertu behintzat bai.
|
|
|
Baina gaurkoan santuhartuez ez baizik eta santuen bizitzaz arituko naiz, gogora etorri baitzait Santa Genobebaren bizitza (eta heriotza) taldean irakurriz nola negar malkotan hustutzen ginen. Gero, zer
|
esanik
ez, Santa Agedaren bizitzak baino gehiago heriotzak ere edozeini sortzen zion oilo ipurdia.
|
|
|
Nolakoak izan behar genuen jakinarazteko, oraindik, gure garaian, santuen bizitzak bazuen indar pixka bat. Zer
|
esanik
ez gure aurreagokoenetan. Orain, berriz, filologo eta oso eliztar ez diren zenbaiten artean ez dela, badirudi, santuen bizitzak (eta berriro diot, heriotzak...) zer erakutsi handiegirik ez digula ematen.
|
|
|
" Desperrados" en kritika soziala egiten bagenuen ere, umorearen bidez egiten zen ikusleak errazago jasoko zuelakoan. Eta" Manolito" rekin zer
|
esanik
ez, jendeak liburuen erreferentzia hain eskura edukita.
|
|
|
Nik genero horren garapena jendearen askatasunari lotuta ikusten dut. Gizarte honek gauza askotan murriztu eta hegoak moztu egiten dizkigu, eta zer
|
esanik
ez, sexu kontuetan. Zenbat eta lorpen gehiago eskuratu sexualitatea askatasunez bizitzeko, orduan eta askeagoak izango gara
|
|
|
Aizu, historian dena da posible, eta herri batean zer
|
esanik
ez. UPNrekin beti izan dira harremanak zailak, baina UPN ere eroriko da.
|
|
|
Baiña guretasunean bat izan gaitezen, naiz eta guretasuna estilo ezberdiñetan ageri. Eta beste zenbait alderdiri bagagozkio, zer
|
esanik
ez. Euskaldun irakasle eta ikasleak, zenbait idazkaritzaren premia daukate, textoak eta liburuak argitaratzeko lanean bakarka jardun ez ditezen(...) Euskal alfabetatzeak, behar beharrezkoa du bateratze lan bat.
|
|
|
Frantzesak, inglesak, amerikanoak, danak etxezale amorratuak dira. Alemanak zer
|
esanik
ez." Oi, enetxook, hona hemen haren zauria: " Gu, euskaldunok, gera besterik ez bezalakoak.
|
|
|
Gure iritzi adoleszente murritzean, zerbait adierazteko hitz egin behar zen. Zer
|
esanik
ez bazegoen, horrelako berriketak denbora alferrik galtzea besterik ez ziren.
|
|
|
Jendearekin hitz egitea garrantzitsua dela, itxuraz zer
|
esanik
ez badago ere. Hitz egite soilak asko adierazten duelako:
|
|
|
Bertaratzen bazarete baieztapenaz jabetuko zarete. Eta zer
|
esanik
ez, urteko hilabete beroetan, eguzkia hartzeko eta bainatzeko ezin egokiagoak direnean... Orduan, inguru zabal hauetan leku bakartia topatzea ia ezinezkoa da.
|
|
|
Poemak liburuan zertarako bat ere nabarmentzen du, erabakia du saiatzea: "... ekin dezagun harik eta gure aberri eta/ sasoiaren tankerako hitzak aurkitu arte..." (Nuyi illa, 108 or.). Izan ere, sasoi makaletan ere poetek," gau sagaratuan lur batetik bestera aldarrai dabiltzan" Hölderlin en poeta horiek, badute zer
|
esanik
eta zer eginik. Poesian bezala prosan ere zeregin horri lotzen zaio beti, aberriari eta garaiari doitasunez dagokion hitza bilatzeari poesiaren giltza ttipiaz, edota eguratsa arteztasunez besarkatzeari gilletak bezalako aizto txipiez.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez, hori ez da ezagutza teoriko edo intelektual soila, bizipenezkoabaizik, eta honek esan nahi duena da, bizitzan jasaten diren bezalaxe, amodioa, gorrotoa, bekaizkeria, atsegintasuna, poza eta tristurak direla talde egoeran.
|
|
|
Txillardegi adiskidearekiko lotura ez zen atzo goizean sortu nigan. iritsi baino lehentxoago izan genuen geure belaunaldikoek haren izenarenlehen erreferentzia, mitiko samarra zena, zer
|
esanik
ez, gure lagunak ordurako eginazuena nahikoa eta sobera baitzen bere izena betikotzeko, ez baitzuen alferrik parte hartuizan Euskal Herriaren historiako bidegurutze nagusienetakoan, ene ustez, nagusienaedo erabakiorrena izan dena?, alegia, XX. mendeko erdialdean abiatu zen euskalmugimendu askatzaile berriaren ekimen sortzailean. Ekintzaile gutxi batzuk izan zirenlurrikara hura eragin zutenak; han egon zen bera.
|
|
|
Orduan hasibainintzen Larresoro Txillardegi, bata zein bestea, erreferentziatzat hartzen, eta behineta berriro irakurri nituen berak idatzitako artikulu gozatsuak. Eta, zer
|
esanik
ez, liburuak. Nik bezala, garai hartako euskaltzale autodidakta guztiek, nor ez zenautodidakta, inolako euskal ikasketa arauturik ez zegoen garai hartan??
|
|
|
Hitz batez, etena ekarri du, eta aurreko egoerarekiko etena aldarrikatu du, eten horretan parte hartzera deituz. Zer
|
esanik
ez, horimingarri gertatzen zaie, teorian egoerarekin konforme egon ez arren praktikan egoerahorretan eroso bizi direnei, nola edo hala sisteman integraturik daudenei. Eta horrekekarri du bazterketa ofiziala; baina, aldi berean, horrek sortu du askorengan berelanagatiko eta ibilbide osoagatiko estimua.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez, horrez gain, Txillardegiren beste hainbat euskarazko lan azter ditzakegu, ekimen positibo eta esnatzaileak, guztien begien bistan daudenak. Nork ezdaki arlo askotan bide urratzaile izan dela, hala nola nobelagintzan, gramatika gaietan, fonetikan, euskararen ahoskeraren problematikan, intonazioaren garrantziaren azterketan, linguistika eta matematikaren arteko erlazioan, soziolinguistikan (zenbat informazio ez ote digun eman, herri gutxiengotuen arazo linguistikoez, diglosiaz etaabarrez)...
|
|
|
Bihotzeko taupadak ere horrenarabera joak izaten dira betiko. Zer
|
esanik
ez, burumuineko egitura.
|
|
|
Politikaren eta artearenarteko suturatik sortutako, errealismo sozialista? delakoaz, zer
|
esanik
ez. Arana Goiriketa bere jarraitzaileek historiaren eta politikaren artean eginiko loturaren emaitzakbistan daude:
|
|
|
eta interes politiko alderdikoirikere ezagutu izan zuela, baina, itxura guztiz, Lauzurikarentzat azaleko eta pasaerakogorrina besterik ez zen hori; euskara bera, ostera, asmaziorik gabeko herritarrenjatorrizko izan modua. Hortaz, behar izanik, Altxamendu Nazionalaren ideia etaasmoak berak ere zabaltzeko balio zezakeen lanabesa, eta, zer
|
esanik
ez, elizkizun etakatekesian erabil zitekeena.
|
|
|
Datu baseadifonemek eta soinu batzuetarako trifonemek osatuta egongo da. Difonemak, fonema biri dagozkien seinale segmentuak dira (edo zehazkiago
|
esanik
, alofono biri dagozkienak); difonema lehen fonemaren (edo alofonoaren) bigarrenerdialdean hasten da gutxi gorabehera, eta bigarren fonemaren lehen erdialdeanamaitzen da, 2 irudian erakusten den moduan. Mugak beti ere espektroenezaugarri egonkorren zonaldeetan aurkitu dira; zonaldeotan aurrekoeta osteko alofonoaren eraginak amaitutzat jo daitezke.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez informazioan diren langileez. Euskaldunak daudeneko zerbitzuak edosailak identifikatu.
|
|
|
deritzo15),, espiritu gizatiarra? da, gizakia alegia; bestela
|
esanik
, gizaki kolektiboa, herria edo Estatua; azkenbatean, gizateria bere osotasun leku denborazkoan: historia unibertsal osoa.
|
|
|
gizakirik gabeko natura ez bailitzatekeespazio erreala baizik. Animaliak ere, bide batez
|
esanik
, badauzka gurariak, beregurarien arabera dihardu: jan eta edan egiten du, gizakiak legetxe.
|
|
|
Aristoteles-ek oraindik bizirik dirauen tradizio filosofiko beneragarri baten ikuspuntuaadierazi zuen, esanez gizakiak egia bilatzeko berezko joera duela, egia hutsa, joeradesinteresatua; halatan, ikusmena lehenesten du zentzumenen artean, nahiz ezin betimozkin praktikorik lortu begiak erakusten dionetik. Euskarak ere, bide batez
|
esanik
, euskara sortu zuen herri poetak alegia, begiarekin lotu zuen egia.
|
|
|
Bigarren ondorio bat atereaz, Euskal Herriko irratietan ikerkuntza kazetaritza eskasa egiten dela esan dezakegu. Irratilaria estu eta larri ibiltzen da denboraren mugak direla-eta, eta gogoa eta atsedena falta zaizkio informazio iturriekin harreman iraunkorra sortzeko; zer
|
esanik
ez, hori ikerkuntza kazetaritzaren garapen urrian islatzen da. Gainera, ez dirudi geroan kazetaritza mota honek arrakasta handirik edukitzeko aukerarik duenik.
|
|
|
Laburki
|
esanik
, irrati leadak honako ezaugarri nagusi hauek ditu:
|
|
|
Zer
|
esanik
ez, talde nortasunak (nortasun etnikoaren zentzuan) ez du zertan (ez behintzat nahitaez) nazio ideiarekin lotuta egon, nazioa Estatu moduan antolatuta dagoen edo antolatu nahi duen populazio taldea izan daitekeen aldetik. Baina badakigu kultur ezberdintasunak identitate/ nortasun ezberdintasuna ziurtatzen duen bezala, kultur uniformizazioak populazioaren homogeneizatzea sorrarazten duela.
|
|
|
Nazionalismoaren historiografiak, eta, esate baterako, euskal nazionalismoarenak zer
|
esanik
ez, bigarren mailan utzi izan du, baztertu ez duenean erabat, hezkuntza eremuko analisia (beharbada, fenomenoaren beste alderdi batzuei garrantzi handiagoa eman zaielako:
|
|
|
nazio zer den esateko momentuan eta, ondorioz, nazionalismoa definitzerakoan, nazioaren teorien artean dagoen ezadostasunaren aurrean. Zer
|
esanik
ez, mundua ulertzeko era guztiz ezberdinak, ideologia kontrajarriak, gurutzatzen dira bidean; eta analisien abiapuntuak eta premisak baldintzaturik aurkituko ditugu, zeren, guztiz logikoa denez, egoera honek baldintzatutako analisiak aurrez aurre jartzen baititu.
|
|
|
tartean izanik. Beharbada, Estatuaren funtzionamendura hurbiltzeak jarriko gaitu arazoa ulertzeko bidean (oraingoz Estaturik ez duten nazioen egoera ez dugu kontuan hartuko, baina, zer
|
esanik
ez, kasu hauetan ere Estatuak badu bere presentzia eta eragina, aldarrikapen gisa zein etsai moduan13). Estatuek eskuartean izan duten aparteko tresna dugu eskola, oinarrizko eskola?.
|
|
|
bihurtuz95, Guizot en hitzak erabiliz. Zer
|
esanik
ez, irakaslea Estatuaren begirada zorrotzaren pean eduki behar zen eta, ondorioz, ezarriko zen Estatuaren ikuskaritza mekanismo honen ardatz nagusienetariko bat suertatuko zen: –subreptice?
|
|
|
Estatu Nazio espainiarraren nortasun elementua dela esango genuke, eta espainiarrak (omen) diren horien talde identitatearen errepresentazio bilakatzen dela. Zer
|
esanik
ez, aurrez aurre dugun apustua Estatu espainiarraren mugen legitimitatea indartzearena da; Frantziaren kasuan gertatzen zen bezala, hemen Espainia bat eta zatiezinaren irudi, naturala, gorpuztu nahi zela esatera iritsiko ginateke.
|
|
|
Ez genuke aipatu gabe utzi nahi, gure ustez garrantzi handia duen gai honen beste alde bat. Estatuak badu zer
|
esanik
oso eztabaidagarria den gaiaren inguruan, alegia, erabilpen publikorako hizkuntzaren ahozko adierazpenaren eta hizkuntza idatziaren gaian.
|
|
|
Estatuko irakaskuntza sistema sortzeko nahiari egin zitzaion kritika. Zer
|
esanik
ez, horrek irakaskuntza Elizaren eskuetan uztea ekarri zuen, baina, hala eta guztiz, liberalek hasitako hezkuntza sistema nazionala sortzeko prozesuaren sugarra, ez zen itzali, nahiz etenak izan eta abiadura aldakorrekoa izan.
|
|
|
Oinarrizko maila hau herritar guztiek nahitanahiez egin behar izango zutela kontuan izanik, gaztelaniaren posizioa guztiz nagusia zela esatea begien bistakoa da. Zer
|
esanik
ez, gaztelaniaren garrantzia, modernizazio prozesuaren barruan eta Estatu Nazio espainiarraren eraikitzearen testuinguruan irakurri behar da; Gellner en271 ereduari jarraituz, eta eredu hori Estatu espainiarrari egokituz, liberalek duten gizarte modernoa eraikitzeko nahiak gizarte hori alfabetatzea hizkuntza batean eta eskolaren bidez kultura homogeneoa bultzatzea eskatzen dituela esango genuke, ... gaztelania.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez, hizkuntza homogeneizazioaz hitz egiten dugunean, hizkuntzaren erabilpen osoaz ari gara, ahozko erabilpenera mugatu gabe. Aipaturiko alfabetatzeak begien bistako helburua zuen, eta horrela zehazten zen legean:
|
|
|
Baina berba gutxi egin zuen, eta bazirudien bere lana gehiago zela gure arteko hizketaldia kontrolatzea. Lehendik ere, mutil hauek ikusi nituen unetik, ez nituen oso gogoko izan; eta, zer
|
esanik
ez, Ralph haren portaera gorrotagarria egin zitzaidan.
|
|
|
Pittinka pittinka gure harreman hura hasierako komenientziatik urruntzen hasi zen, benetako bihurtzen, eta laster heldu zen momentua zeinetan egiaz disfrutatzen nuen Txemarekin. Jaietara joaten ginen; gustura herriko jaietan, baina askoz hobeto ingurukoetan edo urrunekoetan, eta zer
|
esanik
ez igande aspergarrietan supituan antolatzen ziren guateke ia anakroniko haietan (gure herrian mundu osoan baino hogei urte beranduago deskubritu ziren guatekeak). Ahoz aho hedatzen zen albistea, eta laster betetzen zen jendez eta edariz lonja txikia, atea irekitzeko giltzak nondik irten ziren inork ez zekien arren.
|
|
|
Guztia hain handia iruditzen zitzaidan, ezin bainintzen gauza txikienen aurrean ere harritu gabe geratu. Eta zer
|
esanik
ez gauez zeruko tapaki beltza ikustean: zenbat eta zenbat insomnioren testigu ez ote da izan nire ohea, imajinazioaren poderioz izarretaraino iristen nintzenean, eta izarraren paretik igarotzen nintzenean, eta izarra metro batzuk atzean uzten nuenean, eta... klik!
|
|
|
Nahiago dut horretaz ez pentsatu. Nahiago Dublin eta bere jendea gogoratu, Kilkennyko garagardoa eta Cashelen Rocío ezagutu nuenekoa, Killarneyn Rocíorekin edozer egiteko aske sentitu nintzenekoa, Dingleko leherketa, Connemara zer
|
esanik
ez, eta Ralphekin bizitako une zoragarriak.
|
|
|
genituen, eta zer
|
esanik
ez dago mendiak baino harago harro altxatzen ei ziren hiriak. Arratsero joaten ginen estaziora, eta arratsero bagoi bakarra hutsik etortzen zen, eta hori zen hiriak existitzen zirela adierazten zigun seinalerik onena.
|
|
|
Nago, bere haurrean ere, nire ezinaz ohartzen zela nolabait, eta erantzun nahi zidala. Eta horrela izan bazen buru tiki hori bere kasa erabiltzeko gauza zenetik, zer
|
esanik
ez, lau hilabete lehenago etxea utzi nuenez geroztik. Bi asteburutik behingo nire ahalegin guztiengatik ere.
|
|
|
Bai, mesedez, Eugenio Feuerrekin hitz egin nahi nuke; oi, barka, jauna, baina Feuer jauna atzo hil zen; nola?; bai, jauna, auto batek harrapatu zuen Abenidan eta seko utzi zuen... Negar zotinka hasi zitzaidan Rosita, eta asko sentitzen dut doi doi
|
esanik
moztu nuen deia. Atzera egunkaria hartu, eta gertakarien sailera jo nuen.
|
|
|
Baita Otso  tzarmendi jaunak ere. Eta Julen Deerek, zer
|
esanik
ez. " Hil dezatela!
|
|
|
Beraz, erretolika guztia soberakoa zen, guztiz lekuz kanpokoa". Hori
|
esanik
, beste irudi bat egin zuen habanoaren keaz, irudi triste bat; eta, jarraian, eta ni umilatzeko asmo huts hutsarekin, krokodrilo sugejalearen irudia egin zuen alegia, ke irudigintzan non plus ultra modura hartzen den artelana, bikain egin ere, aitor dut; esan beharrik ez dago keinu jostalari fribolo honekin ikusle den denak patrikaratu zituela, atzera, Otsotzarmendi jaunak, eta txaloz eskuak txiki... Zer egin nezakeen nik egoera nola zegoen ikusita?
|
|
|
Dabidek berak kontatu zidan hori guztia eta, egun batez, aita asaldatua nola joan zi  tzaion, burumakur eta errukarri, bi anaien arteko harreman horren berri ematera. Baina berria ematearekin aski ez, eta Karmelo jakitun jartzeko Karmelori tiro egiteko eskatu zion, zehatzago
|
esanik
, harreman hura bertan behera uzteko (lotsagatik, Josebari ezer ez esatea exijitu zion). Albistearekin gaizkitua, Karmelo egun batetik bestera desagertu zen eta herrian zabaldu ere egin zen ETArekin zerikusia izan zezakeela.
|
|
|
Izan ere, hauek, Asiako, Amerikako eta Afrikako herri jatorren gaineko zapalketa eta lapurreta lotsagarria justifikatzeko, haiek behe mailako arrazatzat jotzen zituzten, psikikoki eta hizkuntzaz ere atzeratutzat, horrela haien nortasuna, kultura eta hizkuntza desegiteko eta asimilatzeko ahalegina, ezjakintasunaren eta basakeriaren aurkako gurutzada berria balitz bezala aurkeztuz. ...eria osoaren epaile bihurtzen zuten beren burua, beren kultura industrialetik beren hizkuntza propioak gehiegi goretsiz, munduko gainerako herrien kultur emaitza nabarmenak eta hizkuntz aberastasunak itsuki gutxiesten zituzten bitartean, zaku ilun horretan txinera, japoniera, arabiera, persiera, hindia, swahilia, kitxua, nawatla, tagaloga, suomiera, bretoiera, galesera, katalana, galegoa8, eta zer
|
esanik
ez, gure euskara ere sarturik.
|
|
|
/ zenburuak berak dioenez, Migel Unamunok bere bizitzan zehar euskararekiko izan zuen, edo, hobeki esan, izan zituen jarrerak jorratzeko asmotan natorkizue. Zer
|
esanik
ez, honi buruz lehen ere asko esan eta idatzi da, baina oraindik bazterretan entzun eta irakurri behar izaten ditugunak gogoan izanik, ez dut uste gaizki etorriko zaigunik Bilboko idazle eta filosofo handiak gure hizkuntzaz adierazi zituenak berriz maiseatzea, haiek testuinguru egokian hobeki ulertzeko.
|
|
|
Aipatu gizontxoen propaganda zitala dala bide askatasun ederrean erne anaitasun ori ondatu nai izan digute, eta beren xedea iristeko gure aldizkariaren eriotza ere bide makurrenez iritxi nahi izan dute. Gure zuzendari maiteak zer
|
esanik
aski izango ditu, nunbait, gai oni buruz.10
|
|
|
Eta hori horrela delako izan liteke testu bat esangura anitzekoa, eta are interpretazio kontrajarriak ere onartzen dituena. Eta, zer
|
esanik
ez, horregatik doa poeta bere ikuspuntua aldatuz (geometria osatzen du), ondorioz bere estiloa ere aldatzen duela: nork esango zukeen 1978 hartan, Atxagak honelakoak idatziko zituela?
|
|
|
euskal gaiei buruz idatzitako eta argitaratzen zen guzti guztia biltzea. Zer
|
esanik
ez dago asmo honetan oinarritutako bibliografia honek bere garaian izugarrizko laguntza suposatu zuela (eta oraindik suposatzen duela) ikerlarientzat eta beste edozein interesaturentzat. Beraz, lan honi jarraipena ematea luke.
|
|
|
Kode Zibila eta Zuzenbide idatzia, horra hor legelariok azken berrehun urteotan Europan zehar (Britainiako uharteak salbu) izan dugun lelo ezin baztertuzkoa. Lelo ezaguna, errepikatua, geureganatua, eta, zer
|
esanik
ez, Europatik kanpora ere zabaldua eta barreiatua.
|
|
|
Legegileak jurisprudentziaren kezka behar du izan; hortaz, jurisprudentziak harena ongi dezake eta, zer
|
esanik
ez, legegileak berak ere jurisprudentzia zuzendu.
|
|
|
Orobat, magistratuek eta juriskontsultoek ebatzi behar dituzten gaien bilakaerari so egiten bazaio. Zer
|
esanik
ez, gertaeren nondik norakoak eta gizarte harremanak sarritan aldatzen dituzten inguruabarrei jaramonik eginez gero. Azkenean ere, ikusgarri suertatzen da arestiko hori, grina eta interes guztien aldeko eta kontrakarreko bolada jarraituak begi bistan badira.
|
|
|
Legegileak jurisprudentziaren kezka behar du izan; hortaz, jurisprudentziak harena ongi dezake eta, zer
|
esanik
ez, legegileak berak ere jurisprudentzia zuzendu. Beharrezkoa da horretarako jurisprudentzia bat izatea.
|
|
|
Mundu propioa, mundu apartea da kartzela. Liburutxo batean kontatzeko baino historia txiki gehiago emango lituzke presondegiko edozein egonaldik, eta zer
|
esanik
ez egonaldi luze batek. Etxe modu hauetan urte batzuk daramatzagunok ere harritu egiten gara denbora gehiago daramatenen historiak entzunez.
|
|
|
Ordu t’erdi segituan joaten da solasean. Jokin izan ezik, gazteak iruditzen zaizkit besteak; Antxonen ondoan zer
|
esanik
ez. Antxon gazteekin ondo konpontzen dela ikusten dut.
|
|
|
Ziega batetik albokora aldarazten zaituztenean ere zapuztu egiten dizute ohiko martxa, zereginen erritmoa, eta kartzela batetik bestera aldatzean egonezinean ibiltzea ez da harritzekoa. Bidaian aste pare bat pasa badituzu, zer
|
esanik
ez.
|
|
|
Egundoko bazkaria egin nuen, arkumea eta guzti. Jatun ona izan naiz beti, eta sasoi hartan zer
|
esanik
ez. Hala bazkalduta, Santa Klarara joan eta siesta egitea pentsatu nuen.
|
|
|
Lantzean behin bizimoduz mudatzea, txaboloz sarri aldatzea, kartzela bereko lagunengandik bereizita edukitzea, suntsipenerako armak dira denak. Eta zer
|
esanik
ez kartzelaz kartzela aldatuz bazarabiltzate, adiskide batzuk erabili dituzten bezala. Ezertarako patxadarik ez dizute uzten...
|
|
|
Baina, ardoaren eta haxixaren ondorioz, Lauaxetaren arrazoimena guztiz moteldua zegoen ilbetearen eraginpeko sutondo hartan, eta Goizederren hitzek emandako zartadak K.O. utzi zuen arrazoimen ahuldu hura, puska baterako elbarritua. Neuk ere izango nukeen akaso zer
|
esanik
beste egoera batean, baina orduko hartan Goizederren hitzak poeta handi batenak iruditu zitzaizkidan. Horregatik, isilik geratu ginen hirurok tarte luze batez, geure bizitzak laburtuko lituzkeen kanta labur eta xume bat entzun bagenu bezala.
|
|
|
beharbada, berriz ere berak zerbait esateko zain. Berak baina, ez zuen zer
|
esanik
, eta horrek mikaztu egiten zuen. Gero begibeltzak, botilan likorerik ez zela ta, enborra jiratuz:
|
|
|
" ez dut zuek bezala jokatuko", segitu zuen," ez dut nahi dudana egingo, ez zaituztet di da bidaliko hemendik; hala ere... hi, kendu zangoak ohetik!". Hori
|
esanik
, Lupori bultza egin, eseri egin zen bera ere ohean. Lupo kiribildu zen, agian hotzak, pilotatxo bat eginda gelditu zen izkinan.
|
|
2001
|
|
|
Gure herri hiru eleko honek itzulpengintzan garatuz doan iraultza horretatik at irautea barkaezina da zerikusidun guztiak gogoan: euskara normalizatu eta estandarizatu nahi dutenak, tresna bikaina dutelako corpusa koherenteago bihurtzeko; administrazio publikoak, herritarrei zor dietelako normalizazio araudi guztiek agintzen duten corpus elebidun kalitatezkoa; eta, zertan
|
esanik
ez, itzultzaileak eurak, iraultza lagungarria izan dakien, inor lanik gabe ez geratzeaz gain, areago ekoiztu eta irabazteko bidea dutelako automatizazioa. Eta jakina, herritarra bera ahaztu barik, hizkuntz kalitateari ez ezik, diruari ere begiratzen diolako:
|
|
|
Edo, beste modu batera
|
esanik
, Ama Birjinaren hiri modernotik sainduaren nekazal lurretaraino. Gasteizek hamaika gauza, txoko, xehetasun eta bitxikeri du erakusteko eta batez ere, batzuk besteekin lotzeko bidea ez da batere kaotikoa, zuzena eta ederra baizik:
|
|
|
Beste adibide bat, berdintasunaren alde daudela, baina, salbuespenak salbuespen, alderdiko emakumeak bigarren mailan jarraitzea. Zer
|
esanik
ez, kanporako demokrazia eta barrurako burdinazko disziplina ezartzen denean.
|
|
|
Hala ere, merkatal portu horrengatik baino, hiri hau askoz txikiagoa den eta tradizio askoz handiagoa duen arrantza portuarengatik ezaguna da, eta zer
|
esanik
ez, bertako sardina eta sardinsaltzaileengatik. Hauek, arrantzaleen emazteak gehienetan, herriaren arimaren zati handia osatzen zuten, eta bai eurak zein kantatzen zuten" Desde Santurce a Bilbao" ospetsuak betidanik Santurtziko promozio kanpainarik onuragarriena suertatu dira.
|
|
|
Euskal Herrian maila ona dagoela... dudarik gabe, gidoilari onak sortu dira gure herrian, ezagunenak aipatzekotan hor dituzu Jorge Gerrikaetxeberria, Julio Medem, Jose Miguel Ibarretxe, Calparsoro... profesional onak daude, gutxienez bertoko gidoilariak Estatukoen parean daude eta zineman zer
|
esanik
ez. Maila altua da.
|
|
|
Izan ere, hausnartzera bultzatzen du ikuslea, barre egiteko gogorik kendu gabe. Haur zirenean trenarekin nola jolasten zuten agertzen duten eszena barrez lehertzekoa da eta zer
|
esanik
ez himno anarkista italieraz abesten dutenekoa.
|
|
|
Demokrazia hereditarioaren kontzeptu bitxia espainolistena! Zer
|
esanik
ez Trebiñoren afera luzeari erreparatuz gero. Edo Iparraldeko departamenduarena, non Parisek hautetsien eta herritarren gehiengo baten iritziaren aurrean entzungor jarraitzen duen.
|
|
|
Denak diferente. Eta ortografia aldetik, zer
|
esanik
ez. Jakina, euskara batuaren beharrak istilu ikaragarriak sortu zituen.
|
|
|
...2001eko apirilean Rossetti-ren obsesioa ren berargitalpena zela-eta prestatutako aldizkari monografikoan argitaratua. izan daiteke, eta Rosseti ren obsesioan bezala, gizon emakumezkoen arteko komunikazio zailtasuna da aitzakia literarioa;... Alabaina, gerra nahiz sexu desberdinen arteko ulertezintasunak nobelagile donostiarraren unibertso literarioa alderik alde zeharkatzen duten gaiak badira, zer
|
esanik
ez idazketaren beraren, literaturaren, gaineko hausnarrak eragiten dituen lerro eta pasarteen ugaritasunaz. Ene Jesus eko edo Hamaika pauso ko narratzaileen antzera, Rossetti margolariari erreferentzia egiten dion nobela laburrak literaturaren helburu eta nolakotasuna ditu etengabe mintzagai.
|
|
|
Ezin esan daiteke aldaketa bat batean gertatzen denik, landare bat errotik ateratzen den legez. Bizitzak bazuen lehen liburuan zer
|
esanik
eta zer erakutsirik.
|
|
|
haurtzaroko bizkaiera, eta zubereraren aztarnakoa. Miranderen poesiaren eta idaztankeraren eraginak badu hemen zer
|
esanik
. Dialektalismoa, beraz, gehiago da Sarrionandiarengan estilo nahia eta ez bidaia liburuetatik harturiko hizkera zipriztina.
|
|
|
Baina, zinemaren eraginaz badago zer
|
esanik
oraindik. Hain zuzen ere garbi ez dagoen arazo batez ari gara.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez, arrakasta izugarria dute Violeta Denouren Teo pertsonaiaren abenturek.
|
|
|
Eta zer
|
esanik
ez, Elvira Lindok sortutako pertsonaia ere agertuko zaigu: Manolito Lau Begi, eta horrekin lehia gogorrean Harry Potter, Joanne K.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez, ez eduki etxean su armarik kargatuta, ez segurua jarririk, ez beste inola ere.
|
|
|
Ikus daitekeenez, gaiaren ezartzea/ gaurkotzea bere gain hartzen du hiztunak, trebatuen tankeran, kontsumitzaile bezain egile eta eragile dela erakutsiz. Bestehitzetan
|
esanik
, gaiaren negoziazioaz arduratzen dela erakusten du.
|
|
|
b) Hizkuntzaren helburua elkarreragitea baldin bada, zer
|
esanik
ez, norberarenlehen hizkuntzan trebatzerakoan nahiz bigarrena irakasterakoan elkarreragitekoahalmena lortzea edota garatzea izango da planteamendu pedagogiko, proposamen didaktiko, metodo, jarduera eta urrats guztien noraezeko jomuga. Nolanahiere, hiztunak testuen bidez soilik ahal du erabili hizkuntza helburuak lortzekomoduan.
|
|
|
Beste hizkuntza bat ikasten hastean, ikaslea, nahitaez, interprete bihurtzen da; hau da, entzundakoa deskodetu, ulertu, mezu berria kodetu eta igorri du.Zertan
|
esanik
ez dago, interpretazioak oso teknika bereziak behar ditu, horietakobatzuk ikasten gaitzak direnak. Baina ikaslea ez da interpretea izango lanbidez, etaez ditu zertan ikasirik.
|
|
|
Erabiliko dituen irizpideak erabakitzeko, azalpenez gain argudioak ere erabilibeharko ditu ikasleak, eta baita aholkulariak ere. Zer
|
esanik
ez, argudioek ikasleakulertzeko modukoak izan dute. Horretarako ustetik frogetarako jauzia eginbeharko da.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez, leihotxo monolitikoak harrizko eraikuntzetan barneraturikegongo ziren. Horrelako egiturek ez dute iraun gaur egun arte, desagertu direlakoedota eraldaketa sakonak jasan dituztelako (garai bakoitzeko orientazio estetiko zeinfuntzionalen ondorioz).
|
|
|
Zer
|
esanik
ez, erromatarrei buruzko ikerketa lanek Erdi Arokoek bainoosasun hobea izan dute. Euskal Herrian erromatar arkeologiaren hastapenak XVIII.mendearen bukaeran egin ziren, testuinguru intelektual zehatz batean.
|
|
|
Horixe da, hain zuzen, arkeologia merobingiarraren barnean gehien tratatuizan den gaia. Eta, zer
|
esanik
ez, Euskal Herrian, hemen nekropoliak baino ez diraaurkitu eta. Merobingiarren arkitektura eta habitatari buruz benetan gutxi dakigu, oraingoz behintzat.
|
|
|
Galdera honek, mamiaren eta azalaren arteko bereizketa tradizionala suntsitzearekin batera, euskal eleberrigintzaren historia erdibitzen du. Alde batetik errealitatearen zati euskaldun katoliko idilikoaren errepresentazioa eta bere errepikapenantzua, eta bestetik, ideologikoki, eta zer
|
esanik
ez linguistikoki ere, anitza denerrealitatea islatzen saiatuko diren eleberrigile modernoak, errealistak5.
|
|
|
Filosofo greziarrak ongiaren errepresentaziora mugatunahi zuen poesia. Zer
|
esanik
ez, Vayne eta Barthes ez dira imoralitatearen errepresentazioaren beldur; agian imoralitatearen kontzeptua bera ere arrotza zaie, bainaerrepresentazio errealistaren konbentzigarritasunak oraindik izutzen bide ditu.Bestela zergatik xahutu hainbeste indar, errealismoak proposatzen dizkigunerrepresentazioak errealitatearekin irakurleak ez dituela nahasi behar esaten. Ez aldaki irakurlerik inozoenak ere ipuinak ipuin direla?
|
|
|
B. Atxaga (Gizona bere bakardadeanez geroztik, nahiz eta Behi euskaldun baten memoriakekin ere elementu errealista batzuk agertu asteasuarrarenprosagintzan), J. L. Zabala (Galdu arterekin), Itxaro Borda (Amaia Ezpeldoidetektibesaren abenturei hasiera eman dienetik), Xabier Mendiguren (Berriro igonauzurekin), eta abar. Zer
|
esanik
ez, ez dakiguna da, zein neurritan nagusitu duenerrealismoa idazle handiek bere aldeko apustua egiteak, eta zein neurritan, alderantziz, errealismoari esker egin diren nagusiago idazleak. Gauza ohargarri bezainesanguratsua:
|
|
|
Ingurura begiratu besterik ez dago gizartearen arlo guztietan emakumeen kopuruagizonena baino askoz txikiagoa dela ikusteko; zer
|
esanik
ez artean eta, konkretuki, literaturan. Gizarte eredu baten isla besterik ez gara, eta aurrerapauso handiakeman badira ere, oraindik bide luzea daukagu aurretik, egunez egun jorratubeharko dena; hala ere, errezeloa dut sekula ez ote garen iritsiko gizonezkoekduten mailara.
|
|
|
Hortaz, herrialdeen arteko elkartasuna eta kooperazioa sistema monetarioa sendatzeko oinarrizko tresna gisa ikusi dira maiz, eta, testuinguru horretan, politika monetario nazionalaren eta politika fiskal nazionalaren arteko bateragarritasuna nazioarteko ekonomia zientziaren helburu nagusi gisa ikusi ohi da. Zer
|
esanik
ez, ezin da espero soberakina duten herrialdeen eta defizita duten herrialdeen obligazio egokitzapenak simetrikoak izatea, horien egoerak erabat ezberdinak eta askotan kontrakoak izanik. Horrela, erremedioen multzoa kontu handiarekin jarri behar da praktikan, herrialde bakoitzaren behar edo premia partikularrak kontuan hartuz.
|
|
|
Beraz, kontua ez da giltza monetak ondasunen eta zerbitzuen edo bonuen erosketen bidez edo opari soilen bitartez munduko likidezia handiagotzen duen ala ez. Zer
|
esanik
ez, EEBBek onura gehiago aterako luke aktibo errealen erosketatik; baina gainerako munduak berdin sufrituko luke, nahiz eta dolarrak EEBBek dohainik emanak izan. Izan ere, kanpoko dolar gordailuak aktibo errealekin identifikatuak dira, eta transakzio errealen azken ordainketa modura transferituak diren bezain laster, horiek herrialde esportatzailearen balantze orriaren aktiboaren aldean sartzeak etxeko diruaren sormen inflaziogilea inplikatzen du, edozein direlarik hasierako amerikar ordainketaren zioak.
|
|
|
Interesek inportazioek daukaten efektu berbera daukate. Zer
|
esanik
ez, A-ko zorpeko egoiliarrek beren bankuetatik 10 dolar aterako ez balituzte, A ren erreserbak 10 dolarretan handituko lirateke.
|
|
|
Zer
|
esanik
ez, teknika horren bidez eskuraturiko loreen usainak finenak dira, purutasun handienekoak. Usainez aseturiko gantz horiek pomadak deitzen dira, eta batzuetan kosmetikan zuzenean erabiltzen dira; edo alkohol absolutuarekin tratatzen dira absolutuak lortzeko.
|
|
|
Azken liburu horren inguruan sortutako mintegiak, hitzaldiak eta ikastaroak autorearentzako oinarri egokiak izan dira. Zer
|
esanik
ez, Udako Euskal Unibertsitateko hainbat ikaslerekin urteetan zehar gauzaturiko mintegi zientifikoak horrelakoetan bapore presioak eta kimika organikoa landu direlarik ere hartu behar dira kontuan. Eta azkenez, bibliografiaren usaina ere aitortu behar da, zeren edozein arterekiko zaletasuna ekinez garatzen baita; hau da, heziketa prozesu luze baten ondorioz sortzen da.
|
|
|
Usain gozoko likidoak ontziratu direnetik hona, perfumegileen erronka nagusienetako bat perfumeen sailkapen egokia prestatzea izan da, alegia, elkarrekin dituzten antzekotasunak edota desberdintasunak nola azaldu ahal diren asmatzea. Zer
|
esanik
ez, honetan ere frantsesak izan dira aitzindariak, eta gaur egun haiei esker ditugu perfumeen sailkapenak.
|
|
|
Bai Edwin bai Edna zeuri begira geratuko dira, beren togetherness arraroarekin, baimenaren zain bezala. Baina ez dago zer
|
esanik
, zer esango diozu ba minaren gainean mina duenari edo heriotzari buruz hil behar duenari. Agindutako botika eman beste zereginik ez duzu izango, limonada zerbitzen duen kamareroak bezala.
|
|
|
Hori
|
esanik
, eta goragaleari ezin eutsiz, aurrera jarraitzen du, Zerkausi aldera.
|
|
|
(Eta zer
|
esanik
ez, dendariaren alaba zaharrena...)
|