|
2000
|
|
|
Maitasunarekin lotura duen oro patxada adierazle da; gorrotoarekin zerikusia duen oro, aldiz, presazkoa da, zalua. Neurgailua, noski, ez da hutsezina,
|
gehiago
baitago emana nahikarietara gertakarietara baino. Ni, ordea, konpontzen naiz.
|
|
|
Tranpolin asko omen dago. Bat baino
|
gehiago
bai behintzat. Ni ez naiz gauza hauetan aditu, baina zentzuzkoa dirudi hala izatea.
|
|
|
Bada, neronek ikusi nuen jauzilariak ere preparazio berbera egin bide zuen bere kirol bizimoduan; ala beharbada ez, hori ez dago sekula ziurtasun erabatekoz jakiterik, batik bat halako kirol berezi bati buruz hitz egiten dugunean. Tira, nolanahi izanik ere, ziur dakit (han eta hemen galdetu nuelako) nik ikusi nuen eski jauzilariari, Marius Lippiri alegia, izugarri gustatzen zitzaiola Paul Delvaux pintore belgikarra, eta Jaume Muxarten koadro bat baino
|
gehiago
zuela zintzilikaturik bere etxeko egongela funtzionalean. Marius Lippi Ipar Europakoa zen, Siziliakoa oker ez banago.
|
|
|
anker eta zorrotz sentitu nintzen, eta halaxe ikusi ninduten haiek. Ni haiek bezain mertzenario izan nintekeen, edo
|
gehiago
. Eta, egiaz, hain harri eta zur gelditu ziren horrenbeste errai eta horrenbeste odol ikusirik, non hilarenganako oinazezko edo elkartasunezko edota maitasunezko keinurik egiteko kemenik gabe gelditu baitziren, edo nireganako gorrotozkorik nahiz gaitzespenekorik gabe.
|
|
|
Arrazoi asko leudeke itaun horri taxuzko erantzun bat emateko, baina nork berak aurki beza gustukuen lukeena, nik ez dut-eta sekretu hori argituko.
|
Gehiago
interesatzen zait zeruaren amildegia; izan ere, norentzat da zerua amildegi bat, paraxutista batentzat ez bada. Non dago lurtarrontzat zerua?
|
|
|
Bat batean, ukabilkada mingarri bat sentitu nuen urdailean: eskuan neukan eskela ale bakarra ote zen, ala antzeko
|
gehiago
zintzilikatu zituzten. Auzoek ba ote zekiten hilda nengoela?
|
|
|
Atzo hil zen, istripuz, Elizaren Bedeinkapenak jaso ondoren. Ez da posible, esan nuen nire baitarako ezin
|
gehiago
urduri. Gauzak argitzen hasi beharra neukan.
|
|
|
Ez. Ez zituen kontu harekin garunak
|
gehiago
estutu nahi, baina ziur zegoen arrazoi psikosomatikoak zeudela tartean, eta aldatu bezala etorriko zirela, beraz, azazkal demonioak beren onera. Gainera, pentsatu zuen hain berea zen ikuskera baikorrez, azazkal batzuen gorabeherak muinean ezer aldatzen al du, bada?
|
|
|
Bizarra ezin hobeto egin zion, azal azaleraino, marra geometrikoak markatuz, berak ohikoa zuen eraz guztiz kontrara. Miraz, gainera, eskuaren jokamolde autonomo hark beste sentimendurik ere ekarri ziolako gogora; sentimendu nahasi samarrak, baina ez zuen hartan
|
gehiago
sakondu nahi izan. Berandu zebilela eta, ziztu bizian jantzi zen, beti bezain txukun eta urdin, eta galtzerdiak janzteko garaian ez zen ohartu oinak ere ez zituela jatorrizkoak.
|
|
|
Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen egunetan batik bat. Orain gutxiago entzuten zuen,
|
gehiago
usaintzen, ez zitzaion camember gazta gusta  tzen eta asko, berriz, Margarita pizza; laztu egiten zitzaion ilea ile beltz motz kixkur antzekoa, ez jada horaila foam zati bat uki  tzean, eta bistak arintzera egin ziola iruditzen zitzaion, hobeto ikusi ez baina begiak lehen baino azkarrago mugitzen zitzaizkiola, artega bezala, urduriago. Eta ikusmenak eman zion Brown jaunari lanik handiena, beste laurek baino hagitzez gehiago, konturatzerako joan egiten baitzitzaizkion begiak, lotsagabeki eta jendetasun arrastorik gabe, edozein lekutara edo egoeratara, eta batez ere emakumeen bularretara zenbat eta beteago, orduan eta lotsagabeago, eta neskatoen titietara; gizonezkoei ere kontu handiz erreparatzen zien, baina ez guztiei, soslai jakin batera atxikitzen zirenei bakarrik, eta haien beroki eta gabardina barrenetara begiratzen zien finko finko eta urduritasunez, zerbait aurkitu nahian bezala, gauza gorderen bat...
|
|
|
Orain gutxiago entzuten zuen, gehiago usaintzen, ez zitzaion camember gazta gusta  tzen eta asko, berriz, Margarita pizza; laztu egiten zitzaion ilea ile beltz motz kixkur antzekoa, ez jada horaila foam zati bat uki  tzean, eta bistak arintzera egin ziola iruditzen zitzaion, hobeto ikusi ez baina begiak lehen baino azkarrago mugitzen zitzaizkiola, artega bezala, urduriago. Eta ikusmenak eman zion Brown jaunari lanik handiena, beste laurek baino hagitzez
|
gehiago
, konturatzerako joan egiten baitzitzaizkion begiak, lotsagabeki eta jendetasun arrastorik gabe, edozein lekutara edo egoeratara, eta batez ere emakumeen bularretara zenbat eta beteago, orduan eta lotsagabeago, eta neskatoen titietara; gizonezkoei ere kontu handiz erreparatzen zien, baina ez guztiei, soslai jakin batera atxikitzen zirenei bakarrik, eta haien beroki eta gabardina barrenetara begira...
|
|
|
Sukaldaritza kontuak, edo, hobe esan, janariari buruzko gustuak adibidez, zeharo aldatuta zeuden; horretan pasatu zuen larunbat arratsalde osoa, etxean eskura zituen jaki guztiak prestatzen eta probatzen, eta, betekada sekulako baten ondoren, jabetu zen lehen atsegin zituen gauza asko orain ezin zituela begi bistan ikusi ere egin, eta, alde horretatik, haren gastronomia kulturak beherakada nabarmena jasan zuela, oso txirotze tristea. Horrek bezain beste edo
|
gehiago
tristetu zuen beste aurkikuntza batek: ordurako ez zitzaion pitorik ere interesatzen otomandar enperadoregoari buruzko ezer; ez hori bakarrik:
|
|
|
Bada, ez dakigu; ez dakigu benetan sinesten ote zioten, ala gezurti mixerable bat zela pentsatzen zuten. Berdin dio gainera, edo berdin behar du izan, honezkero; ezen, lankideen iritziak ez baitu axaleko garrantzirik ere Brown jaunaren itxuraldaketaren garapenean, eta ez dugu horretaz puntu honetan
|
gehiago
sakonduko. Hala ere, eta iritzi pertsonal bat zilegi bazaigu, adierazi nahi genuke Brown jauna errugabea zela, ez zela inpostore bat, eta, beraz, bere burua defendatzeko gezur errukitsu batzuk asmatu behar izan zituela ezinbestean, ez maltzurkeriaz, eta alde horretatik uste osoa daukagu lankideek gogo onez hartuak izango zituztela gizagaixo haren hitz sinpatikoak, jakina baita gizakiak ez duela egia dena sinesten, sinetsi nahi duena baizik.
|
|
|
sekulako zotina jarri zitzaion, aulkitik altxarazten zuen dardar bortitza, ordubetetxo iraun ziona. Alferrekoak izan zituen uzkurtze deseroso haien kontrako sorgin neurri guztiak, baita bestelakoak ere; eta, jada guztiz etsita zegoenean, desesperantzaren urak gainezka egiteko zorian zeudenean, Brown jaunak pentsatu zuen ez zegoela hala jarraitzerik, nahikoa mixeria nozitu zuela eta nahikoa zorigaitz, eta irain hura guztia bakardadean eraman beharra zama astunegia zela gizaseme batentzat, are
|
gehiago
zotin bortitz harekin, eta ez zegoela gehiago sofritzeko prest; eta gehiago ez sofritzeko, lehen urratsa zotina bera akabatzea zen; ez zekien, ordea, harekin nola amaitu, eta horrexegatik zegoen etsiak jota; eta etsipen hark ekarri zion, hain zuzen ere, bakardade eta zama sentimendu mingots hura, eta hura zela-eta pentsatu zuen bazela garaia zoritxar hondorik gabea norbaitekin partekatzekoa; bain... Nori eman bere mixerien berri?
|
|
|
sekulako zotina jarri zitzaion, aulkitik altxarazten zuen dardar bortitza, ordubetetxo iraun ziona. ...haien kontrako sorgin neurri guztiak, baita bestelakoak ere; eta, jada guztiz etsita zegoenean, desesperantzaren urak gainezka egiteko zorian zeudenean, Brown jaunak pentsatu zuen ez zegoela hala jarraitzerik, nahikoa mixeria nozitu zuela eta nahikoa zorigaitz, eta irain hura guztia bakardadean eraman beharra zama astunegia zela gizaseme batentzat, are gehiago zotin bortitz harekin, eta ez zegoela
|
gehiago
sofritzeko prest; eta gehiago ez sofritzeko, lehen urratsa zotina bera akabatzea zen; ez zekien, ordea, harekin nola amaitu, eta horrexegatik zegoen etsiak jota; eta etsipen hark ekarri zion, hain zuzen ere, bakardade eta zama sentimendu mingots hura, eta hura zela-eta pentsatu zuen bazela garaia zoritxar hondorik gabea norbaitekin partekatzekoa; baina nori barrenak hustu. Nori eman bere mixerien berri?
|
|
|
sekulako zotina jarri zitzaion, aulkitik altxarazten zuen dardar bortitza, ordubetetxo iraun ziona. ...uztiak, baita bestelakoak ere; eta, jada guztiz etsita zegoenean, desesperantzaren urak gainezka egiteko zorian zeudenean, Brown jaunak pentsatu zuen ez zegoela hala jarraitzerik, nahikoa mixeria nozitu zuela eta nahikoa zorigaitz, eta irain hura guztia bakardadean eraman beharra zama astunegia zela gizaseme batentzat, are gehiago zotin bortitz harekin, eta ez zegoela gehiago sofritzeko prest; eta
|
gehiago
ez sofritzeko, lehen urratsa zotina bera akabatzea zen; ez zekien, ordea, harekin nola amaitu, eta horrexegatik zegoen etsiak jota; eta etsipen hark ekarri zion, hain zuzen ere, bakardade eta zama sentimendu mingots hura, eta hura zela-eta pentsatu zuen bazela garaia zoritxar hondorik gabea norbaitekin partekatzekoa; baina nori barrenak hustu. Nori eman bere mixerien berri?
|
|
|
bat, neure iragana ezkutatu nahi izateagatik; bi, bizimodu hura utzi izanagatik. Ni ez nengoen, ordea,
|
gehiago
pairatzeko prest, eta esan nion gaizki ulertu zuela nire galdera, nik ez niola sexuaz galdetzen, bere esistentziaren funtsaz baizik, eta kontuz ibiltzeko, gero, nire gainean esaten zituenarekin. Harri eta zur gelditu zitzaidan begira, nire mehatxua ulertuko ez balu bezala.
|
|
|
Sinets al zitekeen, benetan, titi bizkarroi mintzo entzumen xurgatzaile haiena? Supituan, Ana Morena han goran eserita ikusirik, erruki izara batek estali zituen nire begi argi unatuak, eta irribarre sortzez garbi bat egin zen nire ezpainetan, irribarre elkarkidetasunezko bat nolabait adierazteko; ezen, Ana Morenaren amarruaz jabetzearekin batera, ohartu bainintzen emakume haren ausardiak
|
gehiago
balio zuela, inondik ere, ustezko memoria eidetikoak baino, mila aldiz gehiago gainera; ausardia behar zen, gero, gezur txiki harekin hango jende hantusteak engainatu nahi izateko! Eta dagoeneko harrapatua zutela jakinik ere, ez al zen, bada, urkamendira igo, inoiz ez ahazteko moduko sendotasun harroz!
|
|
|
Sinets al zitekeen, benetan, titi bizkarroi mintzo entzumen xurgatzaile haiena? Supituan, Ana Morena han goran eserita ikusirik, erruki izara batek estali zituen nire begi argi unatuak, eta irribarre sortzez garbi bat egin zen nire ezpainetan, irribarre elkarkidetasunezko bat nolabait adierazteko; ezen, Ana Morenaren amarruaz jabetzearekin batera, ohartu bainintzen emakume haren ausardiak gehiago balio zuela, inondik ere, ustezko memoria eidetikoak baino, mila aldiz
|
gehiago
gainera; ausardia behar zen, gero, gezur txiki harekin hango jende hantusteak engainatu nahi izateko! Eta dagoeneko harrapatua zutela jakinik ere, ez al zen, bada, urkamendira igo, inoiz ez ahazteko moduko sendotasun harroz!
|
|
|
Ukendu bat izan zen, idazketaren antzekoa, baina apur bat hezeagoa. Almirante jantziaz akordatu nintzen orduan, eta adaburuetatik barneratzen ziren argi izpi zilarrezkoekin batera erabaki nuen jada ez nintzela
|
gehiago
Simon Lozano izango, handik aurrera Armando Bonilla izango nintzela, eta gero gerokoak".
|
|
|
Orduan bai haserre gorria! Armando Bonillak adierazi nahi izan zuen putakumea ez zela zehazki atsotitz bat, zera zela
|
gehiago
, irain bat... Baina, bai zera!
|
|
|
Nola ekarriak izan ginen, zer jukutria eta azpijoko erabili zituzten, aspaldian utzi nituen esanda. Bere kabuz, diruaren akuiluz, etorriko zenik ere izango zen apika; ez naiz ni horien artean zenbatzekoa, Jainkoak ongi daki hori edo jakingo luke, aspaldian hila ez balitz; era berean, dagoeneko ohartuta egongo da irakurlea Oinazeak orduak luze ditu programa ez zela programa arrunt bat; zerbait izatez gerotan,
|
gehiago
zela epai bat, non gonbidatuak eta irakurleak jakin behar luke gonbidatu hitz horri zein zentzu eman ez baitzuen defentsarako aukerarik txikiena ere, nire aurretik joan ziren gizagaixo guztien paraderoak ezinago argi erakusten duen moduan. Baina epai bat zenik ere ez nuen bete betean uste; beste errezelo batzuk egiteko ere ikusten bainituen han hemenka arrazoiak, oraindik adierazi ezin dizkizudanak bestalde, baina denboraren joanak egia bihurtu zituenak nire begien argitan.
|
|
|
Herioren eragin ubelak makina bat aldiz musukatzeko fortuna beltza izan nuelako? Ala, nire desditxak baino
|
gehiago
, nik eragin nituenak interesatzen zitzaizkien. Hausnarketa hark ere, noski, ez zuen nire baitan erantzunik aurkitu, barrundatzen nuen arren ez zirela nire ezbehar ugarien atal bakarrarekin konformatuko.
|
|
|
Ez zeuden noski lo, teleikusleak pentsa bide zuen moduan, ez; hilda zeuden. Eta zendu ubelduak erretiratu ahala, hain zen nabarmena harmailetan haiek uzten zuten hutsunea egizu kontu, irakurle, berrehun bat gizaki zein animalia erretiratuak izango zirela aise,
|
gehiago
izan ez baziren, non ezuste berri hura nola edo hala konpontzearren, panpinak jarri baitzituzten hildakoen eserlekuetan, txotxongiloak, kartoi harrizko tigreak edo putreak edota salamandrak, igel  tsuzko giza irudiak, pelutxezko hartzak, granitozko edo alabastrozko giza-enborrak, marmol txuriko emakume biluzi estaliak, altzairuzko lehoi inurriak eta mantikorak, zementuzko zikoinak, zurezko nes... Ordezkapen hark guztiak jakina, gastu erantsi bat ekarriko zion programa lehen ere sobera garestiari, esku-langile eta eskultore eta artistei eskaturiko lana ordaindu egin behar zitzaienez, eskuzabal ordaindu ere segur aski.
|
|
|
benetan ote ziren saltxitxa haiek ketchupez eta ziapez ongi igurtziak irensten zituzten haiek txerri saltxitxak? Txerri saltxitxak baldin baziren, zegatik balio zuen ogitarteko hark solomoak berak baino bost aldiz
|
gehiago
–Erantzuna, zureganako errespetuz, irakurle, neuretzat gordeko dut.
|
|
|
Halako infamiarik! Eta jarraian esan zuten horregatik erabaki nuela T. ko liburutegitik
|
gehiago
ez irtetea, kontzientziaren zama astunak, errutasunaren mamuak, ez zidalako nire herritarrekin bizitzen uzten, eta hantxe neramatzala, bolizko dorrean isolaturik, bizitzako azken hamar urteak, eta zeharo zoratzen hasita nengoela noski, nire hainbat ekintza burugabek argi eta garbi frogatzen zuen bezala. Faltsukeriaren gainean faltsukeria, irakurle.
|
|
|
Emakumea da gizonon musa, geriza, talaia, arnasa, argia, jomuga eta galmendia; emakumea da biziaren sortzailea, fruitu arbola, lorea eta haizea, begiez ikus dezakeguna oro. Eta diren horretantxe errespetatu ditut nik beti, eman didatena esker onez jasoz,
|
gehiago
eskatu gabe, ezer eskatu gabe. Jasoak liburu bihurtu ditut, hitz egin dira nire esku tximeletatsuetan; eta hi  tzak, musu.
|
|
|
Eta halako batean, anabasa dialektikoa aprobetxatuz, eta
|
gehiago
luzatu gabe, zutitu, eskuak burura eraman, eta behementziaz bota nuen: " Hau ez dago gehiago gamarruzkatzerik!".
|
|
|
Eta halako batean, anabasa dialektikoa aprobetxatuz, eta gehiago luzatu gabe, zutitu, eskuak burura eraman, eta behementziaz bota nuen: " Hau ez dago
|
gehiago
gamarruzkatzerik!". Lehenengoan ez bide zuten entzun, eta bigarrengoz esan nuen.
|
|
|
Non zeuden? Zergatik ez genituen
|
gehiago
ikusi. Zergatik ez ziren gure aldean gelditu?
|
|
|
Hautsi egin zen isiltasuna, esaten den bezala, mila zatitan. Infartoak ez ziren izan ez bat eta ez bi, hiru baizik, eta esaten da orro hark soilune bat baino
|
gehiago
estali zuela ile lakar bihurriz, izu sekulakoaren erakusle modura. Gero anabasa etorri zen, eta beldurrak dakarren irri negar urduria, eta pixalarria.
|
|
|
Gero anabasa etorri zen, eta beldurrak dakarren irri negar urduria, eta pixalarria. Ez zen, baina, gauza
|
gehiago
okertu; hura ere, noski, aurrez prestatuta zegoen. Halako efektu kolpe bat, ikuslearen arreta gehiago erakartzeko, eta gonbidatuon erresorteak eta kirioak airean atxikitzeko.
|
|
|
Urduritasunak baretzen joan ahala baina minutu pare bat baino
|
gehiago
pasatzen utzi gabe, Otsotzarmendi jaunak, zurbil aurpegia eta itzal begiak, mikrofonoa ezpaineratu zuen kemen indarberrituaz; hain kementsu, ezen alkatxofa irensteko zorian izan baitzen, eta eskerrak prestu hurbildu zitzaizkion han ber bertan zeuden bi katamotz, bestela espasmo gorrien artean hilko baitzen aur  kezlea. Ofizioa ofizioa da, ordea, eta Otso  tzarmendi jauna datorezia ikusgarriz atera zen trantze larritik, gatz eta piper handiko grazia bat inprobisatuz, bertsolari batek egingo zukeen modu aparteko berean.
|
|
|
Pentsatu nuen bakar bakarrik nengoela munduaren erdian, eta nekatuta neukala oso larrua, eta ez nuela artean bizitzaren loria ezagutzeko zorionik izan; eta, soka beretik, pentsatu nuen ahanztura dela gizakiaren hatsik ohikoena, eta argia malko desolatu bat besterik ez dela, noragabe doana, isiltasunera, edota, agian, hilotzek kantatzen duten ereserki izoztura. Gauza
|
gehiago
ere pentsatu nituen, haratago dagoen hotzaz, arimaren hotzaz egin nuen hausnar, eta halatan nintzela, atsedenaldia iragarri zuten Oinazeak orduak luze ditu programako arduradunek, eta emankizuna ez ezik, nire pentsamenduen haria ere eten zuten. Begi malkoz itsutuak jaso nituen izartegira; ez zen izarrik ikusten ahal zeru gorenean; terrala usteltzen zen patioko haritzen beso luzeetan.
|
|
|
Zer gertatzen zaizue? Ez didazu ba esango,
|
gehiago
saiatu nahi zenukeela, eta laguntzeko?
|
|
|
Zer zen haren esku zegoena? Ni oraindik
|
gehiago
kizkurtzea, beharbada.
|
|
|
Nonbait. Maisuei, eta edozein tamainako agintaritza dutenei,
|
gehiago
atsegin zaie beren gibelean astakeria handienak gertatzea, aurrean duten egoera estuan euli bat mugitzea baino. Gerora ikasi dut hori, ordea.
|
|
|
Elizan konturatu nintzen ez nuela amonarik
|
gehiago
ikusiko. Baina badakit, aurrerago, begiak itxi eta kolpean irekitzen jarduna naizela amona ikusiko ote nuen.
|
|
|
Pa!
|
Gehiago
!, gehiago! Pa!, pa!, pa!
|
|
|
Pa! Gehiago!,
|
gehiago
! Pa!, pa!, pa!
|
|
|
Horregatik, Edurnek goxoki batzuk eskaini zizkidanean, ezetz erantzun nion. Eta nire ezezkoa
|
gehiago
indartzeko," jakina amak guztia jakingo duela" esan nion berriz.
|
|
|
Eta zer
|
gehiago
–
|
|
|
Ez nintzen neure bekatuak aitortzen hasi, baina hartan ari nintzela zirudien. " Eta zer
|
gehiago
–", baina hitzik gabe gelditu nintzen.
|
|
|
Eta erretoreak eta zer
|
gehiago
–galdetu zidanean, ez nion ezer erantzun.
|
|
|
Ahoa ireki, eta ama jakinaren gainean jarri behar nuela adierazi beharrean, isildu, eta neure hatz baldarrez banatu nuen ilea
|
gehiago
. Migelen aiherkundeak ez ziren txantxetakoak.
|
|
|
Berdin gertatzen zait hainbat oroimenekin ere. Gaur ahaztuak ditut atzo gogoratutakoak, eta Astarraingo hondartzan egindako zulo batez gogoratzen banaiz, inpresio edo bihoz  kada astun baten neurri
|
gehiago
du oroitzapenak, anekdota huts batena baino. Gainerakoa, nire lorik gabeko gau luzeetan erantsia dela iruditzen zait.
|
|
|
Gertatzen da, pertsona bat, edo gustura irakurri zenuen libururen bat, edo inor gutxik ezagutzen duen zelai ederren bat maitatzea; baina azkenean ez zara gauza horiekin ere asetzen, eta brrummmm etengabean itotzen zaizu bihotza. Osaba Andonik Migel ni baino
|
gehiago
maite zuela konturatzen zara, eta nik bakarrik dakit zenbat sofritu dudan kontu horrengatik.
|
|
|
Hala ere, gure amak, eskutik hartu, eta bere babesaz magaleratzen zuen nire egun haietako tristura. Eta haren itzalak
|
gehiago
alaitzen ninduen hainbat maite nuen elurrak baino. Eta Errege inguruan, urtearen hasiera gogoangarri haietan, elur ugaria izaten genuen.
|
|
|
Zoritxarreko ordua, herriz herri ibiltzea erabaki nuenekoa esaten zuen itsuak. Astarraindarra banintz eta etxe bat banu, hemengo edozein neskatxarekin ezkondu, eta ez nintzateke
|
gehiago
mugituko. Ez dut ezer ikusten, eta bular sendo batzuk bakarrik eskatuko nizkioke nirekin ezkonduko litzatekeen neskatxari.
|
|
|
Ez, ez dut ardorik nahi esan nion botilaren muturra
|
gehiago
iluntzen nuen bitartean. Gaitezen bakean.
|
|
|
Lortua zuen Migelek bere nahia. Karmele belarretan eseri, eta, aurpegia eskuen artean ezkutatu zuelarik, konturatu ginen ez zuela
|
gehiago
jolastu nahi izango. Berarengana joan ginen.
|
|
|
Zu gaiztoa zara nirekin, amona esan nion nire maindire bustietatik, eta amonak barre egin zidan. Musu bat, eta leihoko kortinak zabaldu zituen; horrela, nire begietako sukarra
|
gehiago
nabarmendu zen.
|
|
|
Artaburu hura amaitu zuenean hasi ginen gainerakoak. Elizkizun baten antzekoa zen hura guztia, eta gure isiltasunak
|
gehiago
sakontzen zuen misterioa.
|
|
|
Ez al dut mando batek baino arreta
|
gehiago
merezi, galdetu zidan maisuak.
|
|
|
Betazalak jaitsirik izan ditudan arren, halako batean begiak zabaldu eta, guregandik gertu, Olga eta Xavier bistatu ditut, haiek ere suge eta enbor, eta berehala hotzikara batek buruko ileetatik behatzetako atzazaletaraino zeharkatu nau. Guztiarekin, Rubeni ezer esan ez eta are
|
gehiago
estutu dut nire kontra. Baina gutxien uste nuenean, norbaitek sorbalda ukitu dit eta, burua itzul  tzean, nor eta Patxi ikusi dut, aurpegian alderik alde zabaltzen zitzaion irribarre nabarmenegi batekin.
|
|
|
Alabaina, nik ez dut askoz
|
gehiago
ikusi, zeren bat batean Rubenek eskutik indarka heldu, eta, oraindik ez dakit nola, ni zulo jendetsu hartatik ateratzea lortu baitu (atera bidean, segurtasun zaintzaile erraldoi bat hurakan baten pare igaro da gure albotik). Kanpora irten garenean, sabelean halako bulkada bortitz bat sentitu dut, eta berehala tripei heldu, burua makurtu, eta, nire GMI aren kalterako, botaka egin dut.
|
|
|
Imajinatzen duzu, zuen etxean edo Montpellier-en, afari goxo baten inguruan. Baina egoera aldrebestu egin zaizue, eta zaigu, eta ezegiteko bat baino
|
gehiago
egitera behartuta sentitu naiz... esan dit, begiak itxi, eta irriño bat egiten saiatzearekin batera.
|
|
|
Hala ere, emakumezkook jeneralean ez gara horretaz ohartzen beste urtebete bat igaro arte eta, horrenbestean, lau urteren buruan amaitzen dugu harremana. Bikotean
|
gehiago
irautea, usadioa eta aldagai kulturalen eraginez gertatzen omen da, baina gero eta gehiago gureganatzen ari garen burujabetasun ekonomikoak, etorkizunean geneak indartsuago agerraraztea ekarriko omen du.
|
|
|
Hala ere, emakumezkook jeneralean ez gara horretaz ohartzen beste urtebete bat igaro arte eta, horrenbestean, lau urteren buruan amaitzen dugu harremana. Bikotean gehiago irautea, usadioa eta aldagai kulturalen eraginez gertatzen omen da, baina gero eta
|
gehiago
gureganatzen ari garen burujabetasun ekonomikoak, etorkizunean geneak indartsuago agerraraztea ekarriko omen du.
|
|
|
Hori lana, hori! Jendea orduan Danekin doi bat adiskidetu da keinu hori dela eta (nahiz eta agentziaren eta hotelaren berri
|
gehiago
oraindik izan ez). Afaria ere ederra izan da, baina, egia esatera, gure bozkarioa busti  tzeko ongi etorriko zen Olgaren taldekoek agindua ziguten ardoa:
|
|
|
andregaia du eta, horrekin batera, agentziak galarazi egiten dio bidaiariekin harreman, zera, estuak izatea. Zer
|
gehiago
esango dizut. Rakel gaur nire aurretik ibili da telefonoz deitzen, baina ez du erantzunik jaso.
|
|
|
Gero, denok berriro elkartu eta pizzeria batera afaltzera joan garenean, jendeak zein atrakziotan ibili garen jakin nahi izan du, eta gure sentsazioei light egi iritzi diete. Baina nik esan dezaket ez direla hain txepelak izan; are
|
gehiago
: hain zuzen ere haiexetan izan dira nire bihotzaren taupadak desberdinak.
|
|
|
Baina, esan bezala, taldekideok pozaren pozez geunden eta ez zitzaigun gehiegi axola izan trasteak garraiatzea eta gure geletan partitzea. Are
|
gehiago
: gure atzera aurreretan, oihuak eta algarak handiagoak izan ziren sartu irtenean zebilen jende dotorearen artean.
|
|
|
Nire haur denboran, eskolan, eskulanetarako buztinezko puska karratu batzuk erosten zizkiguten, material harekin gero geure gustuko irudiak sortzeko. Eta, egia esatera, Dabidek egun hartan ekarri zuen eskulturak, artelana baino
|
gehiago
, buztin puska karratu haietako bat zirudien. Hala ere, bereizgarri bat zuen:
|
|
|
elkarrekin bidaia, elkarrekin erosketak, elkarrekin otorduak. Baina hurbiltasun hori ez zait hain gogaikarria egin, beharbada arratsalde beranduan aintzira baten ertzean kanpatu garelako eta igerika ibiltzeak erlaxatu egin gaituelako (ni are
|
gehiago
lasaitu nau denda hau, jauregi hau, bidaia osoan niretzat bakarrik izango dela jakiteak).
|
|
|
Bai, inor baino
|
gehiago
. Eta Hillaryri (O) begirakune apal baina sutsua luzatu dio.
|
|
|
Ez dakit dakizun, baina listua da erreduretarako erremediorik onena", esan dit," eta ni prest nago zurea behar bezala sendatzeko" (sic). Zure pozerako, horretara eta, beste irtenbiderik ezean, hemendik aurrera Rakeli
|
gehiago
itsasten saiatu dut. En plus, jakizu Adelak Rakeli ezinikusia diola eta sarritan hartaz gaizki esaka aritzen dela, nahiz eta, egia esan, haren mihi gaiztotik inor gutxi dagoen salburik.
|
|
|
Baina zuk, attention!!!, zuk ez daukazu haserretzerik ze bihar ostera ere saiatuko naiz Rakelen egunerokoa eskuratzen eta, en plus, Bostongo hartan bezala, egun osoa izan dezaket hori irakurtzeko. Agian bihar zuri kontatzeko xehetasun
|
gehiago
izango dut. Amaitze aldera, jakizu atzo diskoteka moduko batean egon ginela, eta Rakelek Ruben atera zuela dantza egitera, baina kantu bat besterik ez zen izan eta hortik aurrera elkarrengandik nabarmen urrun ibili ziren.
|
|
|
Ez dakit Rakelen egunerokoak zer esango duen, Dabid, baina moteltxo ikusten dut, bai bere buruarekin bai apaizgaiarekin. Ea bihar zer edo zer
|
gehiago
esaten dizudan. Hemen arratsaldeko ordu biak dira.
|
|
|
|
Gehiago
–atera zaio, berak zain daraman denbora guztia nabarmentzearekin batera, eta orduan Teresari entzun diot:
|
|
|
Dabidek, bestalde, sos batzuk aurreratuak zituen, uda partean Gernikako taberna batean egiten zuen lanari esker, eta Karmelok norabait alde egiteko beharra zuela eta, utzi egin zizkion. Eta Karmelo Montpellier-era joan, joan zen, eta ez zen
|
gehiago
itzuli. Oso oker ez banago, han frantses filologia amaitu, eta liburutegiren batean hasi zen lanean (horretan, behinik behin, ez zidan ziria sartu).
|
|
|
Arestian esan dizut, zorra, nik honekin kitatzen dudala. Ez eskatu
|
gehiago
, s, il vous plaît.
|
|
|
Eta orain, urte askoren buruan, amodioa txita bat bezain hauskorra dela argi dudan honetan, ez dakit, Rubenekin gauero elkartuz, ez ote diodan aldiro txitari lepoa
|
gehiago
bihurritzen, batez ere Dabidekiko harremanari. Eta beharbada zalantza eta nahasmendu horiek izan dira, besterik gabe unean unekoa bizitzeko dudan ezintasunak, gaur goizean, Death Valleyn noraezean sentiarazi, eta gaizkitu nautenak.
|
|
|
Hura muino gisako bat zen eta haraino, bero sapa beldurgarri harekin, nekez bada nekez igo gara (Arches parke nazionalean bezala, bazirudien hemen ere norbaitek seguruenik deabruak berak basamortuan likido sukoiren bat isuria zuela eta paisajea flanbeatzen ari zela; horren froga ziren Visitor Center eko termometroak, itzalpean, seinalatzen zituen 49? 5 graduak). Gatz eta hondarrezko basamortu hura, zenbait tokitan itsasoko maila baino beherago zegoena, niri fotografiagarri eta filmagarri baino
|
gehiago
hipnotizagarri gertatu zait. Eta, ezin ukatuko dut, muino horretatik behera heriotzaren bila lasterka joateko gogo bortitza etorri zait.
|
|
|
Allô, Dabid, Rakel naiz eta ongi nagoela esa  teko deitzen dizut, eta Karmelori ni
|
gehiago
ez zelatatzeko eskatzeko. Utzidazu lasai ibiltzen, aske ibiltzen.
|
|
|
Allô, Dabid? Edozein tokitan zaudela, hona hemen, gaurkoan ere, nire lehendabiziko, futxo!, dagoeneko hil edo bizikoa ez den mezua, ze ez dakit zer
|
gehiago
kontatu. Benetan.
|
|
|
Orain, biak bietara, saltoki batzuk ikustera joan dira. Sentitzen dut, baina tamalez ezin dizut ezer
|
gehiago
adierazi. Bakar bakarrik esango dizut desira  tzen nagoela benetako dutxa bat hartzeko, eta ohea, eta, ça va de soi, Castro auzunea ikusteko.
|
|
|
Allô, Dabid? Lehen ez bezala deitzen dizut, pozik baino
|
gehiago
arduratua eta zuri à la billebaude kontatzeko berri pila batekin. Rakeli buruz ez daukat berri larregi, ezpada gaur, belaontzi batean txango zoragarri bat egin ostean, Rubenekin batera joan dela zerbait afal  tzera.
|
|
|
" Gigantosoa da, ikusiko duzue". Eta zinez, hala zela ikusi dugu, eta are
|
gehiago
zubira abailtzen zen laino oro irenslearekin; eta are gehiago, behin ibiltzen hasirik, burdinazko armiarma sare erraldoiak sentiarazten zizun dardarizo fin zorabiagarriarekin. Baina horrekin batera, nahiz eta Rubenen alboan joan, Gran Canyon edo Zion Canyonen bezala, zubiak bertigoa sentiarazi dit, eta Niagarako urjauzietan edo Death Valleyn bezala, halako erakarpen hipnotizagarria (Niagaran, urjauzietan zeuden krisi telefonoen antzera, ez naiz harritu hemen ere EMERGENCY PHONE AND CRISIS COUNSELING gorriak ikusirik; Preteritok adierazi digunez, urtean zehar asko omen dira beren buruaz beste egiteko toki hau hautatzen dutenak).
|
|
|
" Gigantosoa da, ikusiko duzue". Eta zinez, hala zela ikusi dugu, eta are gehiago zubira abailtzen zen laino oro irenslearekin; eta are
|
gehiago
, behin ibiltzen hasirik, burdinazko armiarma sare erraldoiak sentiarazten zizun dardarizo fin zorabiagarriarekin. Baina horrekin batera, nahiz eta Rubenen alboan joan, Gran Canyon edo Zion Canyonen bezala, zubiak bertigoa sentiarazi dit, eta Niagarako urjauzietan edo Death Valleyn bezala, halako erakarpen hipnotizagarria (Niagaran, urjauzietan zeuden krisi telefonoen antzera, ez naiz harritu hemen ere EMERGENCY PHONE AND CRISIS COUNSELING gorriak ikusirik; Preteritok adierazi digunez, urtean zehar asko omen dira beren buruaz beste egiteko toki hau hautatzen dutenak).
|
|
|
Eta horrexegatik, ez da harritzekoa berarekin nuen hitzordura artega agertzea (ez nuen oso argi ongi egin ote nuen hari baiezkoa ematean). Hori gutxi balitz, zubikoaz geroztik Rubenek luzatu dizkidan begirakuneak eta isiluneak are
|
gehiago
artegatu naute.
|
|
|
Gauzak erabat aldatu dira gure artean. Zer
|
gehiago
esatea nahi duzu. Maite zaitudala?
|
|
|
Maite zaitudala? Gero eta
|
gehiago
, egia esatea nahi baduzu, baina besterik ez dakit... Hori eta, Dabidekin bazkaldu ondoren, bakarrik ibiltzeko beharrizana dudala.
|
|
|
Beharbada Dabiden aginduz bidaia osoan zelatatua izan naizelako, beharbada oraingoan Dabidek berak zelatatuko ote ninduen beldur nintzelako, topatu dudan lehenengo geltokira heldu den lehen autobusa hartu dut: ez nuen inondik ere nahi inork
|
gehiago
jarrai nintzan.
|
|
|
" Zure alboan igaro ditudan une ederren oroigarri", esan diezaioket eskaintzen diodanean, eta horrekin batera ahoan musu ematen imajinatzen dut neure burua. Bestela," Denborak esango du gureak etorkizunik duen ala ez", esan diezaioket, baina denbora baino
|
gehiago
gu geu gara erabaki hori hartu behar dugunok.
|
|
|
Ezin dut
|
gehiago
. Kafetegi honetatik irten, eta Teresari deitzen saiatuko naiz.
|
|
|
Atzamarrak gurutzatuko ditut etxean egon dadin. Gaur inoiz baino gauza
|
gehiago
daukat zuri kontatzeko. Gasteizera itzulitakoan, afari mundial bat egin behar dugu.
|
|
|
Opari bat daukat zuretzat. Ni, ulertuko duzunez, ez naiz zurera
|
gehiago
deitzera ausartzen. Deituko al didazu zuk?
|
|
|
Nik, inortxori ere esplikazioak emateko gogorik izan ez, eta, irriño bat egiteko indarrak nolabait bildurik, ezezkoa egin diot buruaz (hain zuzen ere bakarrik, isilik eta ilunpetan egon nahi nuen): ezin dut eraman bulegoan edo kalean aurpegi txarra duzula esaten dizutenen zurikeria, lagundu baino
|
gehiago
zein makal zauden nabarmendu nahian dabiltzala dirudielako; ezin dut eraman katedral batean zein bakarrik zauden esatera datorrenaren eskuzabaltasuna, onberatasuna, ez dakit zer hori, halakoek norbera gehiago hondoratzea nahi luketela dirudielako. Ez dakit nola esan...
|
|
|
Nik, inortxori ere esplikazioak emateko gogorik izan ez, eta, irriño bat egiteko indarrak nolabait bildurik, ezezkoa egin diot buruaz (hain zuzen ere bakarrik, isilik eta ilunpetan egon nahi nuen): ezin dut eraman bulegoan edo kalean aurpegi txarra duzula esaten dizutenen zurikeria, lagundu baino gehiago zein makal zauden nabarmendu nahian dabiltzala dirudielako; ezin dut eraman katedral batean zein bakarrik zauden esatera datorrenaren eskuzabaltasuna, onberatasuna, ez dakit zer hori, halakoek norbera
|
gehiago
hondoratzea nahi luketela dirudielako. Ez dakit nola esan...
|
|
|
Haien arnasestu, hasperen eta auhenen lekuko, deseroso sentitu naiz, eta gogoa beste nonbait izaten saiatu naizelarik, zuzenean Gasteizeraino hegaldatu zait: behin, komunera joateko beharrizana izan nuen Dabid dutxatzen ari zela;
|
gehiago
eutsi ezinik, isilka sartu nintzenean komuna lurrinak hartua zegoen eta Dabid ez zen ohartu ere egin nire ezusteko etorreraz, eta, hain zuzen ere, ohartu ez zelako, masturbatzen jarraitu zuen, kristal lurrinduaren bitartez lekuko harritu eta deseroso ninduela; nik, neure beharrizanari halabeharrez eutsi, eta korridorera irten nintzen, eta sukaldeko leihora, arnasa hartzera. Beste batean, handik puska batera eta, larrualdi baten ondoren, eszena hartaz oroiturik, Dabidi galdera hau zuzendu nion:
|
|
|
Orduan Estherrek ere zerbait esan behar eta, zenbait bidailagunen oniritziarekin, New Yorkek egun
|
gehiago
merezi zituela esaka hasi zaio, eta, bestalde, oso nekeza dela fardelak ekipaje tokira igo behar izatea, eta agentziak hobe lukeela fardelak garraiatzeko erremolke ttiki bat erantsi izan balu. Danek, furgonetaren gainaldetik, begirada sutu eta sarkorra luzatu dio, eta isilean jarraitu du Adelak, txintik ere esateke, pasatu dion gurpilekiko maleta kokatzen.
|
|
|
Petak biltzea debekatua badago, are
|
gehiago
egon behar litzateke hori bezalako txiste txarrak kontatzea esan du Luisek, gure aurretik.
|
|
|
Egia da Dan gazta puska bat dela Adelaren hitzetan, baina horregatik baino
|
gehiago
gustatzen zait erakusten duen patxadagatik.
|
|
|
Dabidekin hasi baino urte pare bat lehenago (berarekin sekula ez dut horretaz hitz egin), lodi ez egon arren, askoz gutxiago jatea erabaki jaten hasi nintzen. Baina, egun kritiko horietako batean, goseari
|
gehiago
ezin eutsi, eta kilo eta erdi sagar jan irentsi nuen, harrapazka, erretzaile konpultsibo batek abstinentziari utzi, eta zigarroei ekingo liekeen modu bertsuan. Betekada hark sekulako indigestioa eragin zidan; gainera, sagarrak sabel barnean irakiten hasi zitzaizkidan eta, minaren minez egoteaz gain, ahotik halako hats higuingarria isurtzen hasi nintzen, upel bat sagardo edan izan banu bezalaxe.
|
|
|
Hala gauzak, ispiluak islatzen didan irudiak hori pentsarazten ez didan arren, bistan da nire GMI a oso baxu dagoela, gogoa bezala, eta bidaia hau ongi amaituko badut, kontuz elikatu behar dudala. Teresak behin eta berriro aholkatzen zidan bezala, neure buruari kontu
|
gehiago
egin behar diot. Guztiarekin, ez dakit, bada, lortzerik izango ote dudan, izan ere, nola esango nuke, jatetxe merke eta ez hain merkeetatik irten eta usaina hatsa arropari itsatsia geratzen den bezala, Dabiden oroitzapen zamatsua gainetik kendu ezina baitzait:
|
|
|
Beragatik ez dagoela arazorik, baina agentziaren agindu zorrotza dela taldean drogarik ez hartzea; ez, behintzat, bera aurrean dela. Eta berez aski ozpindua zegoen gure arteko giroa, are
|
gehiago
zapuztu da.
|
|
|
Goizean zehar, jendea zinez artega eta bere onetik aterea ikusi dut, opor hasiera honetan oraindik ere urtean zeharreko egonezina kendu ezinik balute bezala; hain urrunera etorririk, azken segundoa ere aprobetxatu nahi luketela ematen du. Nik, ordea, neure buruarekin badut aski lan, bai, eta ez dut
|
gehiago
nahaspilatu nahi izan. Hala ere, taldean ibili beharraren desabantailak nabarmen baino nabarmenagoak iruditu zaizkit Adelak honela esan duenean:
|
|
|
Neuk ere orain arte halako norabide finko bat izan dudala irudi  tzen zait, bidegorriarena bezalakoxea, metroarena bezalakoxea, eta nire bizitza bide seinaleztatu eta zapaldu bati segitzera mugatu dela: lana, etxeko ardura, Dabiden zain egotea (gero eta
|
gehiago
Dabiden zain egotea, gero eta gehiago Dabiden etxeko anderea landarea, izatea...). " Denon bizi  tza aski mediokrea dun", esaten zidan orokorki Teresak," horrexegatik ez dinagu ahantzi behar, tarteka, txinparta ba  tzuk piztea".
|
|
|
Neuk ere orain arte halako norabide finko bat izan dudala irudi  tzen zait, bidegorriarena bezalakoxea, metroarena bezalakoxea, eta nire bizitza bide seinaleztatu eta zapaldu bati segitzera mugatu dela: lana, etxeko ardura, Dabiden zain egotea (gero eta gehiago Dabiden zain egotea, gero eta
|
gehiago
Dabiden etxeko anderea landarea, izatea...). " Denon bizi  tza aski mediokrea dun", esaten zidan orokorki Teresak," horrexegatik ez dinagu ahantzi behar, tarteka, txinparta ba  tzuk piztea".
|