|
2000
|
|
|
Birziklapena asmo izatetik errealitate bihurtzen ari da pixkanaka pixkanaka. Gero eta edukiontzi
|
gehiago
ditugu gure herrietan. Bide bazterrean dauden perretxiko erraldoi hauek espaloi grisak alaitu eta aparkalekuen eremua txikitzeaz gain, badute bere funtzioa:
|
|
|
beharrean. Uste duguna baino askoz gauza
|
gehiago
dugu komuna, eta hortara jo behar dugu. Batua bultzatu behar dugu, eta bultzada horretan euskalkiak oso garrantzitsu dira.
|
|
|
1348 baino lehen 250.000 nafar inguru bizi zen, hiru urte ondoren 125.000 eta XVI. mendean zehar berriro igo zen, dena berreskuratu gabe. 1348koa aurretik Nafarroak mila herri baino
|
gehiago
zuen. Herri basamortu pila sortu zen.
|
|
|
Beka eman zidatenean, neurri batean, harrapa ezina ikusi nuen. Proiektu on bat aurkezten baduzu aukera
|
gehiago
duzu saria irabazteko. Baina gero proiektua gauzatu egin behar da.
|
|
|
Orain, EGMren arabera, %20ko igoera izan du abenduko azken datuekiko. Bestalde, enpresa honen azterketan ikusten denez, Espainian SER besteek baino askoz entzule
|
gehiago
ditu. " Deigarria da COPE, Onda Cero edo Radio Nacionalek izan duten beherakada" azaltzen digu Karmele Eraso Herri Irratiko gerenteak.
|
|
|
%5 handitu da azken bost urteetan kotxe kopurua Baionan. Bertan dauden 20.000 autoek gero eta arazo
|
gehiago
dute lekua aurkitzeko. 1.400entzat lekua duten hiru lur azpiko aparkaleku daude, eta laugarrena eraikitzen ari dira.
|
|
|
Bizkaia alde horretan guk baino zorte
|
gehiago
dute. Laguntza handia dago egurra lortzeko ere.
|
|
|
Inaugurazioan SGAEko zuzendari Eduardo Bautistak Euskal Herriko kultur ekoizpena bere mugetatik kanpo ezagutarazteko ahaleginetan sakontzeko asmoa azaldu zuen eta Eusko Jaurlaritzarekin hitzarmen gehiago iragarri zituen. SGAEk bi mila bazkide baino
|
gehiago
ditu EAEn.
|
|
|
Termoluminiszentzia izeneko sistema berri bat badago eta horren bitartez ari gara zeozer egiten. Orain arte esaten genuen Lezetxikiko hezurra zaharra dela, 100.000 urte baino
|
gehiago
dituela, baina zenbat gehiago ez genekien: 150.000, 300.000, 400.000 urte...
|
|
|
Gero, Sevillan lau urte eman ditu antzerkia ikasten eta, beste antzezlan mordo bat egin ostean, iaz, Legorretara itzuli zen. " Sevillako eskolak askoz bitarteko
|
gehiago
ditu hemengo edozein eskolak baino; irakasleak kanpotik ekartzen dituzte, Ingalaterra, Frantzia edo Argentinatik, alegia. Arlo gehienak jorratzen dira:
|
|
|
Kable bidezko irudia eta soinua askoz hobeak dira euskarri analogikoan baino, bideo galera oso txikia baita. Lotura
|
gehiago
ditu edozein lekutatik sartzeko aukera ahalbidetuz. Joan etorriko seinalea, gainera, elkarreraginezkoa da, hau da, ikusleak saioetan parte hartu ahal izango du.
|
|
|
Ideiak baditut, animazio zintak filmatu nahi ditut, sinpleak eta didaktikoak era berean. Aurten hori egitea espero dut, bestelako proiektuak denbora
|
gehiago
dudanean landuko ditut
|
|
|
Bestalde, gerra aurreko garaian Madrilen lauzpabost orkestra, bi opera antzoki eta beste bi liriko zeuden, milioi bat biztanlera iristen ez zen hiri batean. Gerra Zibilaren ondoren, Madrilek biztanle
|
gehiago
zituen, orkestra bakarra zuen, opera antzokirik ez zuen... Zer nahi duzu?
|
|
|
Gai bat interesatzen zaidanean horri buruz idatzi dutenen erreferentziak bilatzea: literatur literatura ez diren gauzak eta saiakerarekin zerikusi
|
gehiago
dutenak, edo kazetaritza erreportaje liburuak... Hortik asko irakurtzen dut.
|
|
|
Istorio hauek ikuspuntu ezberdinak azalduz kontatzen dizkigu: " Irakurleari erakutsi nahi nion edozein istoriok ikuspuntu bat baino
|
gehiago
duela, literaturan, batez ere." (Elizondo, Edurne: Egunkaria VII) Honela, pertsonaia ugari aurkezten dizkigu liburuan.
|
|
|
Gabiñak okerrera doan gizarte baten irudia eskaintzen digu: gero eta marjinatu
|
gehiago
dituen gizartea, hirugarren munduaren egoeraren okertzea ekarri duena, eta lehen munduaren barruan ere desorekak areagotu egingo dira. Honela, Ipar Amerikako eskuindarrek zerbait egiteko beharra ikusiko dute:
|
|
|
Narratzaile mota hau maila estradiegetikoan (ik.) kokatu ohi denez, egile eta narratzailearen arteko identifikazioa erraztu egiten da. Gainera, barne nahiz kanpo fokalizazioak (ik.) erabiltzeko askatasun
|
gehiago
du, baita denbora bere gustura moldatzekoa.
|
|
|
Gaztelera behar ote dugu guztion jaun eta jabe? Mintzatzaile
|
gehiago
dituelako. Iritzi horren arabera eta aurrera begira, zientzia eta tekniken etorkizunekoa den ingelesa zergatik ez?
|
|
|
Horietan Estatu mailako hedapena duten enpresak eta komunikabideak dira nagusi. Iparraldeak, berriz, merkatu berezitu gisa du garrantzia prentsan, eta bertako ekimen komunikatiboek
|
gehiago
dute zerikusia ekinbide sozialarekinpribatu komertzialarekin baino.
|
|
|
3 Kopuruen biribiltze hori, esan bezala, 3 zifra baino
|
gehiago
dituzten zenbakiekin gertatzen da. Hori egiteko orduan, honako esamolde hauek erabil ditzakegu:
|
|
|
Bosgarren segmentua 20.00etatik 23.00etara doa. Nahiz eta Hego Euskal Herriko hiritarren ohiturek gero eta antz
|
gehiago
duten Europako beste hiritarrenekin, bistakoa da lan-egunaren bukaera orduak oraindik lehengoan dirauela (Espainiako Estatuan beranduago amaitzen da). Horren eraginez, besteak beste, irrati audientzia beheraka doa tarte honetan (nahiz eta Europan lehenago geratzen den hori), telebistaren lehiakortasunaren kariaz.
|
|
|
Zuhaitz hauen hostoek urte osoan zehar argi gehiena xurgatzen dutenez, artadi helduen oihanpea arras iluna da, landareen hazkuntza eragotziz; huntza eta endalahar igokariek oihanari itxura itxi bereizgarria ematen diote, eta hauez eta erratzaz gainera, landare gutxi aurkitzen ditugu artadien itzalpean. Soilgune eta artadi ertzetan, aldiz, argia lurreraino iristen denez, espezie
|
gehiagok
dute bertan hazteko aukera, eta landareen dibertsitatea asko emendatzen da; gune horietan kultura askotako zuhaitz sakratua den erramua, txorbeltza edo karraskila eta patxarana egiteko erabiltzen den elorri beltza hazten dira, beste askoren artean. Hauekin batera, larrosak eta otabera arruntak koloreztatzen dituzte artadi ertzak.
|
|
|
Junta horiek beren aurrean antzeko izena zuten. Comisiones de Instrucción Primaria? izenekoek192 baino konpetentzia
|
gehiago
zituzten. –Junta?
|
|
|
Aurrera eginez, arduren lurralde banaketaren ildotik, eskola publiko eta eskola pribatuen arteko bereizketa azpimarratu litzateke. Lehenengoak diru publikoaz finantziatutakoak izango ziren; zehatzagoak izateko, oraintsu azaldu dugun bezala, eskola horiek udalek ordaindu behar zituzten (udal aurrekontuetan nahitaezko gastuen barnean egonik), nahiz eta Estatuak gastuei aurre egiteko moduan ez zeuden herriei laguntza emateko ardura hartu (97 art.). Bestalde, Estatuak bostehun baino biztanle
|
gehiago
zituzten herrientzat oinarrizko eskolak izateko agindua ezarri zuen (102 art) 211; eta probintzietako hiriburuetan, baldin hamar mila baino biztanle gehiago bazituzten, gutxienez goi mailako eskola bat egon behar zen (104 art.).
|
|
|
Aurrera eginez, arduren lurralde banaketaren ildotik, eskola publiko eta eskola pribatuen arteko bereizketa azpimarratu litzateke. ...oriek udalek ordaindu behar zituzten (udal aurrekontuetan nahitaezko gastuen barnean egonik), nahiz eta Estatuak gastuei aurre egiteko moduan ez zeuden herriei laguntza emateko ardura hartu (97 art.). Bestalde, Estatuak bostehun baino biztanle gehiago zituzten herrientzat oinarrizko eskolak izateko agindua ezarri zuen (102 art) 211; eta probintzietako hiriburuetan, baldin hamar mila baino biztanle
|
gehiago
bazituzten, gutxienez goi mailako eskola bat egon behar zen (104 art.).
|
|
|
—Graziana, munduko erresumarik indartsuenetan, hala Espainian nola Frantzian, eliza eta estatua hertsiki loturik doaz, eskua elkarri emanak... eta, haien eredurat, Urbiaingo erresuma tipi honetan ez gara gutiago izanen. Beraz, zer iduritzen zaizu, baldin Joanes Baionako dominikoen komenturat igorriko bagenu, non, dakizun bezala, lagun bat baino
|
gehiago
dudan?
|
|
|
ERRAN dizut osaba eta biok elkargo sekeretu bat fundatu genuela, edo eliza bat —Zientziaren Eliza—, baina ez zenuke pentsatu behar ezen gurea, stricto sensu, eliza bat izan zela, bere arauak eta bere egunorozko errituak zituena, edo gure xedea eta helburua atergabeko lana eta azpilana egitea zela, urbiaindarren artean gure sinesteen eta gure ideien hedatzeko eta propagatzeko... zeren eta osaba ez baitzen hain inozenta, ikusirik zein zen, erlijioneaz denaz bezainbatean, Urbiaingo eta Nafarroa osoko giroa, eta zeren baitzekien ezen egitekorik eta trabailurik aski izanen genuela, bertzenaz ere, geure untzi tipiaren nabigazioneari eta geure egiari eusten eta hartan irauten: gure elizak eta gure untzi tipiak, halatan,
|
gehiago
zuten, alde horretarik, izenetik izanetik baino... Eta, hala, osabak erraiten zidan:
|
|
|
Erretorika eta oratoria emaiten zigunean, mihiaren trebatzeko eta geure arrazoinen aitzinatzeko, anaia eta biok eztabaidan ipintzen gintuen jaun Mar celek, erabiltzen eta manaiatzen zituela, hartarakotz, edo Fedro edo Esoporen fabularen bat, bi animalia edo bi pertsonaia antagonikoren solasa biltzen zuena —txirrita eta inurriarena, konparazione— eta guk harrointzat hartu behar izaiten genuena, nork bere arrazoinak defenda zitzan bertzearen aitzinean, jakinik ezen emanaldi haiek bigarren parte bat zutela, zeren lehenengoan txirrita iduri egin zuenak inurri iduri egin behar baitzuen bigarrenean, eta inurri iduri egin zuenak txirrita iduri. Baina, hartan hasi aitzin, jaun Marcelek oroitarazten zigun ezen biok anaiak ginela, eta, nork berea atxiki behar zuen arren, ez genuela koleratu behar, eta bai dibertitu... eta behartzen ere gintuen kortesiazko salutantziaren egiterat, hala hastean nola akabatzean, adierazi nahi baligu bezala ezen gure arteko solas haiek jostetatik
|
gehiago
zutela zinezko polemikatik baino.
|
|
|
Lasaitu ederra hartu nuen Donibanerat onik iritsi ginenean, jaun André... nahiz eta handik gutirat urduritasunak berriro hartu ninduen... Ordea, urduritasun hark
|
gehiago
zuen alegrantziatik kezkatik baino, zinez bainengoen bozkarioz gainezka, neure lehen itsasaldi haren aitzinean! Eta, noiz eta biharamuneko goiz eguzkitsuan haizeak untziaren belak hantu eta hanpatu, eta portutik jalgi baikinen, Kolon tipi bat bezala sentitu nintzen, mundu berri baten konkistatzerat zihoana, untziak ur urreztatuen artean aitzina egiten zuela.
|
|
|
—Hainbatik hainbatean, hire aita baino
|
gehiago
ninduan egiteko haietan, zeren beti joan izan baitzaizkit ongi matematikak eta filosofia naturala. Baina bakoitzak bere dohainak ditik... eta harriekin aberastea ez duk, konparazione, ene dohaina, zeren, harria nola erortzen den eta zergatik erortzen den ikustetik, ez baitago aberasterik; aitzitik, hire aitak, harririk arruntenari ere, harri preziatuaren prezioa ateratzen ziok merkatuan...
|
|
|
—Eta hala, bada, heldu zen, bai, halako batean, izurritea —erran zuen amak— Eta aita Bartolome egun haietarik batean Iruñatik etorri, eta ikusi zuenean izurriteak eragin miseria, erran zuen, ukabilak hertsatzen zituela: " Urbiainek ez du konponbiderik izanen, Pagabasoko leizea estali arte!" Baina aita jesuitak mintzagai
|
gehiago
zituen, itxura batean, bere zakuan, eta hala aritu ginen orduan ere honetaz eta hartaz... eta, Iruñarat itzuli aitzin, galdetu zidan: " Pentsatu al duzu lehengoan erran nizun zer hartaz, andere Graziana...?" Ene testamentaz eta jauregiaren etorkizunaz ari zitzaidan, jakina...
|
|
|
Nik baino hamar urte
|
gehiago
baitzituen Rosak —berrogei urte inguru, beraz— eta, hargatik edo, ez baitzitzaidan gogotik iragan ere, lehen egunetan ez bederen, hura neure egin nezakeela, artean emazteki ederra zen arren, zeren beti baitira loreak sasoinetik kanpoan ere birlora daitezkeenak, eta Rosa ere lore haietarik bat zen.
|
|
|
—Xakea joko bat baino
|
gehiago
duk, zeren gaua eta eguna duk... eta borroka bat duk, gauaren eta egunaren artean.
|
|
|
Aitonaren nekeaz mintzatu natzaizu, eta neke hura zetorkion, bai negozioen munduan izan zuen huts egitetik, zeinaz bertze toki batean xeheroago solastuko bainatzaizu, eta bai bere osasun eskasetik ere, zeren, hezueria zela kausa, gurdi zahar kirrinkatsuak baino herdoil
|
gehiago
baitzuen junturetan eta artikulazinoetan, eta zeren baitzuen, halatan, bere buruaren sostengatzen egitekorik aski.
|
|
|
Halarik ere, zerbait berezia behar zuen opil hark: gozoa behar zuen, konparazione, duke batek egina izaiteko... eta ezti itxura ere hartu nion istant batez... harik eta, azken mirakuluaren igurikitzan, hatza harat eraman nuen arte, igurtzi nuen —edo busti, hobeki, zeren soberakin haiek arinetik eta urtsutik
|
gehiago
baitzuten gogorretik baino—, mana hura sudurperat eraman...
|
|
|
Ordu arte itzal bat bezala bizi izan zuèn bertze kezka hark bere lekua eta bere gorputza aurkitu ote zituen apur bana aitonaren baitan? Zeren orain denbora
|
gehiago
baitzuen hartan pentsatzeko eta zeren lehen hutsegiteak bertze hutsegite hartarat eraman baitzezakeen —guztizkorat eta behin betikorat— ohar zitekeelako, ororen buruan, ezen falserian eta gezur handi baten gainean eraiki zuela bere bizitza. Eta gezur hark zain ezin luzeagoak izan zitzakeen, erran komunak bertzela bazioen ere...
|
|
|
Iturria ez zen gure etxekoa bezain ederra, baina bai erabilgarriagoa, eta gu anitzetan ibiltzen ginen han jostetan geure zurezko belauntzitxoekin, edo eskuekin plisti plasta, eta, jakina, nola laurak ere ez baikinen geldi egoiteko mutilak, hala hasten ginen elkarri kilika, zirika eta zipriztinka... baita borrokan ere handik gutirat, anaiak anaien kontra beti ere —Markos eta Fabian, Mattin eta bion kontra—, harik eta, mila oihu eta bertze hainbat irriren artean, laurok uretan blai akabatzen genuen arte, jakin genekien arren ezen ez amak eta ez osaba izebek zutela hura laket eta hargatik debekatu zigutela elkar bustitzen ibiltzea, erraiten zutelako ezen ura azal xuloetarik sartu eta eragin gaixtoa izan zezakeela gure humoreen funtzionamenduan, nola baita medikuen eta bertze anitz jakintsuren sinestea egun ere. Ordea, borroka haiek, arestian erran bezala, mila oihu eta bertze hainbat irriren artekoak izaiten ziren, eta horrek ederki erakusten dizu ezen
|
gehiago
zutela idurizkotik zinezkotik baino. Baina oroitzen dut, halaber, nola borroka haietarik bat zinezkoa eta minezkoa izan zen, eta nola Markosek ukabilkada bat eman eta uretarat jaurtiki ninduen, nondik jalgi bainintzen nigarrez, sudurra odoletan.
|
|
|
—eta, irri etsi bat luzatzen zidala, osabak erantsi zuen—: Izan ere, hau pertsekuzione bat duk, eta txakur hau txakurra baino
|
gehiago
duk jada: libertatearen sinboloa eta bandera duk, Joanes!
|
|
|
Ordea, badira biktoriak, galtzetik eta galtzapenetik
|
gehiago
dutenak eta ondore gaixtoak baizik ez dituztenak, eta ez dut dudarik ezen Faustorena eta Leliorena ere haietarik izan zela: izan ere, bizkarreko ederra hartu nuen, jaun An dré, noiz eta ohe gainean geundenok goiti beheiti amildu baikinen!
|
|
|
Sutu zitzaidan: bi urte baino
|
gehiago
zuen tarotean ari gabe. Urtemuga, bertzalde, hiru egun lehenago izana omen zen.
|
|
|
Kristinarekin ez bezala, ordu laurden baino
|
gehiago
nuen, eta hala ere ez nintzen xehetasunetan luzatu. Zer agertu eta zer gorde aldez aurretik neurtua nuen burutik buru.
|
|
|
Abuztuko ortziral horretako goizean ere, telefonoa jotzen hastean, ordubete baino
|
gehiago
nuen atzarririk, ganberako paret biluziei begirik ireki nahi ez niela. Tabakoaren eta edariaren karga ohi baino handiagoa dudalarik, aspirina pare bat hartzen dut ohatzeratu aitzin.
|
|
|
Lau urte geroago, makineria ultramodernoaz hornituriko ikuztegi berria ireki zuen, Zabalgunearen erdi erdian, bide emankor baten atari zerbitzuen sektorean. Orain, bi hiru
|
gehiago
zituen hirian barreiatuak, baita pabilioi handi bat ere inguruko industrialde batean. Haren kamioneta zuri gorriak maiz topatzen nituen han eta hemen, SORIA IKUZTEGIAK, S.L. enpresaren izena harro erakusten zutela.
|
|
|
Hirian zenik ere ez nekien. Urtebete baino
|
gehiago
genuen elkar ikusi gabe; dolu, eztei edo bataio, ez dakit zer famili kontu. Nik seigarren edo zazpigarren ginebrakada neukan esku artean, eta hura, asteguna izan arren, zerbait ospatzen ari zen bere lagunekin, norbaiten kontratu finkoa edo.
|
|
|
—Ana aurpegi pollit bat baino
|
gehiago
duk. Profesional gisa ganorazko gauzak zuzen egiteko gai dela erakusten ari duk hilabete hauetan.
|
|
|
Orrazkera berriak ongi ematen ziola erratekotan egon nintzen, eta ez bakarrik egia zelako. Etxetik lekutu nintzenez geroztik, erredakzioburuak bestondo egun batean baino
|
gehiago
ninduten izutzen gure arteko topaldi urrietako isiluneek. Hagitzez gutiago arriskatu nintzen.
|
|
|
arratsaldeko hiru eta erdiak ziren. Bortz ordu baino
|
gehiago
nituen, beraz, giltzapean.
|
|
|
Galdera
|
gehiago
nuen, aise ere gehiago. Une horretan, ordea, burro ozen batzuek bihurrarazi zuten nire solaskidearen arreta.
|
|
|
Bada, neronek ikusi nuen jauzilariak ere preparazio berbera egin bide zuen bere kirol bizimoduan; ala beharbada ez, hori ez dago sekula ziurtasun erabatekoz jakiterik, batik bat halako kirol berezi bati buruz hitz egiten dugunean. Tira, nolanahi izanik ere, ziur dakit (han eta hemen galdetu nuelako) nik ikusi nuen eski jauzilariari, Marius Lippiri alegia, izugarri gustatzen zitzaiola Paul Delvaux pintore belgikarra, eta Jaume Muxarten koadro bat baino
|
gehiago
zuela zintzilikaturik bere etxeko egongela funtzionalean. Marius Lippi Ipar Europakoa zen, Siziliakoa oker ez banago.
|
|
|
Berdin gertatzen zait hainbat oroimenekin ere. Gaur ahaztuak ditut atzo gogoratutakoak, eta Astarraingo hondartzan egindako zulo batez gogoratzen banaiz, inpresio edo bihoz  kada astun baten neurri
|
gehiago
du oroitzapenak, anekdota huts batena baino. Gainerakoa, nire lorik gabeko gau luzeetan erantsia dela iruditzen zait.
|
|
|
Egunkari digitalek dagoeneko frogatu dute inprimatutakoek baino askoz ere abantaila
|
gehiago
dituztela. Betiko hedabideek dituzten hesiak, espazioa/ denbora binomioari dagokionean, apurtzera datoz.
|
|
|
Eta ez ote zitzaien ilusioa ahituko Leandro Alzate, Itxaso Diaz, Mentxu Fernandez eta Marina Mendietari ere. Gazteak dira laurak, 26 urtekoak, eta lauren lanekin Ezkerraldea Plastika erakusketa abian jarri ondoren, goitik behera bota diete; aurren aurrena Seve Calleja Sestaoko alkatearen begiradak bere burua sozialistatzat jotzen duen edonork behar lituzkeen baino itzal
|
gehiago
dituelako; eta ondoren, Seve Calleja ez diren Ezkerraldeko gainerako alkateek ere —denak PSE EEkoak—, kultura eta arteari zor zaion errespetua oso era partikularrean ulertzen dutelako.
|
|
|
Jeremias deituko nion aurrerantzean. Curiara bat zeukan Jeremiasek, ontzi luzea, hamabi metro edo
|
gehiago
dituena; enbor bat da berez, barrua husten diotena, ibaietan ibiltzeko. Curiara horiei motorra ipintzen diete batzuek, eta gureak ere bazuen popan Yamaha eder bat.
|
|
2001
|
|
|
Depresioa ez dut erranen, baina batzuetan pentsatu dut: " Erdarak baliabide
|
gehiago
ditu", baina gero ohartzen zara, azkenean, ez dela hizkuntza kontua, baizik eta norberaren kontua; eta ez nirea bakarrik, baizik eta gizartearen kontua, honek ez duelako erabiltzen euskararen ondasun guztia. Orduan, zuk ikusten duzuna dela ematen du, baina gero liburuetan hasten zarenean benetan euskararen barnean bilatzen eta sakontzen, nahi adina hitz, esamolde... topatzen dituzu.
|
|
|
Honela dio Jean Jacquesek: " Hauek oso kontsumitzaileak dira eta arazo
|
gehiago
dute afrikarrek baino. Asilo eskaeraren prozedura oso luzea da.
|
|
|
Independentzia lortu ostean Congo Brazzavilleko Estatuaren jabegoa izatera pasa ziren, lehen Congoko Zaire izandakoa. Estatuak Hema etniakoen esku utzi zituen lurrak diru
|
gehiago
dutelako. Beraiek ez dira bertakoak, aspaldiko mendetan bertaratu ziren etorkinak baizik.
|
|
|
Azkenean gizarteak zuzenean eta masiboki hitz egin du eta, beraz, entzun nahi dutenek gure herria hobekixe ezagutu ahal dute. Datu
|
gehiago
ditugu azken bolada honetan eztabaida politikoa mamitu duten bi giltzarriri buruz: bakegintza eredua eta herri proiektua.
|
|
|
Beste makia, Arbailakoa, egiazki zuberotarra zen. L' Armee Secrete deitzen zen eta autonomia
|
gehiago
zuen. Clement de Jaureguiberry industria gizona zuten buru.
|
|
|
Zine industria oraindik Euskal Herrian errotzeko dagoela ez da sekretua inorentzako eta gutxiago Isabel Alba, Euskal Herriko Gidoilari Profesionalen Elkarteko presidentearentzat. Albaren ustetan, gabezia horrek gidoilariei telebistan soilik lan egiteko aukera eskaintzen die," gidoilari onak normalean Euskal Herritik alde egiten dute, beraien proiektuak errealitate bihurtzeko aukera
|
gehiago
dituztelako". Egun, Euskal Herrian bertan 120 gidoilari daude, hauetatik erdiak profesionalak, besteak ikastaroetan ikasitako esperientzia gabeko gidoilariak.
|
|
|
Nafarroako euskalduntasun edo euskalduntasun ezaren arazoa kultura faltatik dator. Nola esango diozu Nafar Errioxako bati, aragoarrekin beste inorekin baino harreman
|
gehiago
dituenean, euskalduna dela. Ez daki bere izenen jatorririk, ez toponimiarik...
|
|
|
Europan darabiltzaten aurreikuspen demografikoen arabera, kontinente hau beldurtzeko eran zahartuko da datozen hamarkadetan. Adinekoen mendekotasunaren tasa (65 urte edo
|
gehiago
dituztenen eta lanerako adinean daudenen arteko proportzioa) bikoiztu egingo litzateke datozen 50 urteetan (%26, 7tik %53, 4ra 2050 urterako). Herrialde batzuetan, esate baterako mediterraneo ingurukoetan (Italian edo Espainian) kopuru hori %67raino igoko litzateke, eta kolokan jar dezake pentsio sistemaren iraunkortasuna.
|
|
|
Bigarren txanda irabazita ere, badago banderarik gabe geratzea Jose Ramonek gogoratu bezala: «Balizek asko esateko dute, barnetik edo kanpotik joatea ezberdina da, baina eragin
|
gehiago
dute txandek. Faboritoak txanda ezberdinetan aritzen dira lehen egunean, eta aldeek erabakitzen dute ohorezko txandan.
|
|
|
Lanak beti esperientzia ematen dizu eta, beraz, aberasten zaitu. Ni batez ere antzerki munduan aritu naizenez, gauzak proposatzerako garaian arlo honetan irizpide
|
gehiago
dut. Baina, egia da, azken urteotan zorte ona izan dut eta baita medio ezberdinetan jarduteko aukera ere.
|
|
|
Amerikara alde egiteko arrazoi bat baino
|
gehiago
banituen. Hasteko, ez nuen soldadutzara joan nahi, Franco agintean baizen, eta orduan ez zen intsumisorik...
|
|
|
haitzetako olatuak, harea olatuak, ibaiko olatuak... Indar gutxiago,
|
gehiago
dutenak, tubodunak, tuborik gabeak...
|
|
|
Eta hori, sumatzen dut, euskaraz oso gutxitan gertatzen dela, oso gutxitan lortzen dugula. Haur eta Gazte Literaturak gero eta leku
|
gehiago
du gure medioetan (eta ez hainbestekoa ingurukoetan) baina, hala ere, aztertu egin genuke norainoko eragina duen presentzia horrek. Guraso, irakasle eta irakurleengana iristen ote diren komentarioak, elkarrizketak, artikuluak,...
|
|
|
Beraz, 100 metro plano desberdinetan aurkezten zaigun nobela bat baino
|
gehiago
dugu. Collage moduan tartekatzen diren testu desberdinen batura baino gehiago da nobela, koadro kubista bat ikuspuntu anitzen batura baino gehiago den bezala.
|
|
|
Saizarbitoriaren nobela askozaz ere fragmentarioagoa izanik, hizkuntza literarioaren mailan ikus daitekeen sinpletasunak eta sekuentzia berdinen etengabeko konbinaketak irlandarrarenean aurki daitekeen hizkera eta intrigaren tratamendu barrokoagoarekin zerikusi gutxi du. Esan nahi dugu, Ene Jesus-en ikusten dugun etengabeko errepikapen horrek, zenbakietan babesa aurkitu nahi horrek, hutsune nabarmenez beterik dauden orri horiek, antz
|
gehiago
dutela irlardarraren beranduagoko edozein lanekin. Azken batean, desberdintasun hauek literatur testuen autonomia eta berezkotasunaz asko esaten dute.
|
|
|
OFF Siida museoa inguru eder batean dago, Inari aintziraren ertzean. Barrualdeko itsaso handi honek 3.000 uharte baino
|
gehigo
ditu eta samientzat sakratua da. Aintzirako biztanleek betidanik gurtu dituzte naturako jainkoak baina guztien artean, trumoiaren jainkoa da behinena:
|
|
|
Familia giroko aisialdi horrek gero eta zale
|
gehiago
du eta ongi pasatzeko jendeak gogokoen duen aukera gisa finkatu da, gazteen artean batez ere.
|
|
|
Laguneko gutxienekoa areagotu egin daiteke baldin eta zergapekoa ezindua bada edo 65 urte baino
|
gehiago
baditu.
|
|
|
Espezialisten artean gero eta zale
|
gehiago
du ahoko protesi bereziak erabiltzeko joerak; ikerketa batzuen arabera, SAOSean zurrunga kasuak %75 gutxitu eta arnasbideen kolapsoa ekiditen dute.
|
|
|
Saunaren alternatiba da bainu turkiarra eta gero eta zale
|
gehiago
du.
|
|
|
Erosketak egiteko garaian Internetekin mesfidantza handiena dutenak dira eta, denbora nahikoa eta
|
gehiago
dutenez, erosteko denbora murrizten lagunduko lieketen zerbitzuengatik ordaintzeko inolako asmorik ez dute agertzen.
|
|
|
Besteek baino kontserbatzaile
|
gehiago
ditu.
|
|
|
Hasieran 20 lagun ginen, baina gaur egun 14.000 bazkide baino
|
gehiago
ditugu eta estatu guztian zehar 15 ordezkaritza.
|
|
|
Produktu mota bera ere aldatu egin da, 1.996 urteko azterketan lagin guztiek %80 baino gantz
|
gehiago
baitzuten; oraingoan, berriz, zortzi laginen batez bestekoa %60an geratu da.
|
|
|
Denak daude legeak adierazitako mugen barnean: 1000 zm (zati milioiko), gantz materia guztirako edukiaren %60 baino
|
gehiago
dutenen kasuan eta 2.000 zm portzentaje horretatik beherakoentzat.
|
|
|
Azkenik, ia jatetxe gehienek ogi zuria besterik ez dute eskaintzen eta ez diote bezeroari ogi integrala aukeratzeko biderik ematen, zuntz
|
gehiago
duenez osasunerako hobea izan arren..
|
|
|
Azkenik, bada beste lan aukera bat ere, egunean baino egunean zale
|
gehiago
duena, oraindik behar adina hedatu ez den arren: telelana.
|
|
|
(Karolineri) Hemen marrazki
|
gehiago
dut.
|
|
|
Ondare literario eta linguistiko nazionala idazlearen aurredefinizio ia ekidinezina da, bere obra eta ibilbidearen bitartez aldatzen duen lehen definizioa (behar izanez geroberau ezeztatuz edo, Beckett-ek legez, beronen kontra auto definituz)[...] Jarauntsiabazter dezake, ondare literario
|
gehiago
duen unibertso batean integratzen saiatzeko, Beckett-ek eta Michaux k egiten zuten bezala; oinordetza onar dezake jasotakoondarea itxuraldatu eta autonomizatzen ahaleginduz, Joyce-ren antzera, zeinak araueta joera estetiko irlandar nazionalak ukatu baitzituen funtzionalismo nazionaletikaskatutako irlandar literatura fundatzeko gogoz[...] Horregatik, idazle bat kokatzekoorduan, bi bider egin behar...
|
|
|
Alde batetik, helduen euskalduntze prozesua esplikatu ahal izateko, etahorren ezaugarri nagusiak zeintzuk diren kontuan hartzea: euskara ukipenezko 2Hmenpekoa dela, makrosozialki ukipenezko bi hizkuntzen eta hiztun taldeen artekodistantzia handia dela, gizarteko helburu linguistiko nagusia (ofizialki EuskalAutonomi Erkidegoan behintzat) elebitasun eta elebiduntasun generalizatuak lortzea dela, 16 urte baino
|
gehiago
duen populazioaz ari garela, eta prozedura formala edo irakaskuntza ikaskuntza bidea erabiliz bilakatzen dela populazio horreneuskalduntzea. Horrelako egoerarako aurkeztu ditugun eredu teorikoak nola egokitu daitezkeen ikusiz gero, ikerketa honetarako eredua eraikitzea da ondorengoegitekoa.
|
|
|
Lan honen emaitzetan ikusten den bezala, testuinguru objektiboak eta testuinguru horrekiko jarrerak, hautemateak, usteak eta gehienbat identitateak eragina duteeuskararen erabileran. Areago joanez, euskaraz egiteko gai direnen artean, aldagisoziodemografiko eta soziolinguistikoek, edo testuinguruak aldagai psikosozialekbaino eragin
|
gehiago
dute, pertsona horien euskararen erabilera azaltzeko lortu deneredu psikosoziolinguistikoak adierazten duen bezala. Azken emaitza hori bat dator orain arte euskarari buruz egin diren ikerketa gehienetan lortutako emaitzekin.
|
|
|
Uste egozentrikoak eta exozentrikoak alderatuz, ordea, beste ikerketetan aurkitutako emaitzak ez dira baieztatzen, ez psikologia sozialaren tradizioan (Allard eta Landry, 1994), ez eta euskarari buruzko ikerketa tradizioan ere (Ros, Azurmendi, Bourhiseta Garcia, 1999; Romay, Garcia Mira eta Azurmendi, 1999): gure lan honetan ezbaita lortzen uste egozentrikoak (agian inplikazio pertsonala adierazten dutelako) exozentrikoak baino ahalmen
|
gehiago
dutela bestelako prozesu psikosozialekinlotzeko, identitate etnolinguiskoarekin kasu, eta hizkuntz portaerak azaltzeko, hizkuntz erabilera adibidez.
|
|
|
3 Nitrogenodunak Nitrogeno atomo bat edo
|
gehiago
dituzte bere olioaren molekuletan: kaputxinoa, mastuertzoa...
|
|
|
Eztia, azukrez osatuta egoteaz gain, kolore eta usain berezia ematen dioten ehun eta laurogei substantzia desberdin baino
|
gehiago
ditu.
|
|
|
Biltzean (azalean) B6 eta bitaminak nabarmentzen dira, baina elikagai hori biltegiratzean eta egostean, edukia nabarmen murrizten da. Bestalde, haragi horiko patatak A probitamina
|
gehiago
du haragi zurikoak baino. Haien balio kalorikoa ez da handia; 80 kaloria/ 100 g, baina frijituta edo gisatuta kontsumitzen bada, balio hori hirukoiztu egin daiteke, sukaldean erabiltzen den gantzaren zati handi bat xurgatzen baitu.
|
|
|
MP3 formatuko musika digitalaren sukarraren irabazle batek planeta ekortu badu azken urteotan, zalantzarik gabe, hau izan da artxibo horiek mahai gaineko ordenagailu estatikoetatik askatu dituzten erreproduzitzaile eramangarrien fabrikatzaileen sektorea. Paradoxikoki, munduko mp3 banatzaile handienaren (Napster, eduki iragazkiak aplikatu aurretik 60 milioi erabiltzaile baino
|
gehiago
dituena) eta konpainia diskografikoen arteko legezko borroka areagotu egin denez, erreproduzitzaile eramangarrien fabrikazioa sektoreko inbertsio onenetako bat bihurtu da. Kontsumo elektronikako konpainiak, hala nola Samsung, RCA edo Phillips, eta produktu informatikoetako Intel, Diamond, Creative Labs, Iomega edo D Link, tresna horien bertsioak merkaturatzera presatu dira.
|
|
|
Hala, baba freskoek karbohidrato gutxiago dituzte, beraz kaloria gutxiago. Kontserban sodio
|
gehiago
dute, kontserbatzaile gisa gehitutako gatzagatik, eta izoztuek, berriz, bitamina gehiago. Osaera nutritiboaren taula, 100 gramoko Kcal (n) Proteina (g) Koipea (g) Karbohidratoak (g) Zuntza (g) Potasioa (mg) Lehorra 317,0 19,40 5,0 55,0 15,0 760 Freskoa 54,25 4,60 0,40 8,60 4,20 320 Burdina (mg) Fosforoa (mg) Magnesioa (mg) Abita.
|
|
|
Mineralei dagokienez, zinka, fosforoa, sodioa, potasioa eta burdina nabarmentzen dira, burdina hemo moduan, erraz xurgatzen dena. Hondakinek burdina
|
gehiago
dute, baina kolesterola ere handiagoa da. Haragiak (muskulu ehunak) 40 mg sodio ditu 100 g produktu freskotan, eta odolak, berriz, 200 mg/ 100 g odoletan, odolkien osagai nagusia; arteria hipertentsioaren kasuan, hori hartu behar da kontuan.Haragi horrek ez du bitamina liposolublerik ematen, gibelak izan ezik, A eta bitaminatan aberatsa baita; baina B multzoko bitamina iturri garrantzitsua da, azido folikoa izan ezik.
|
|
|
Haragiak (muskulu ehunak) 40 mg sodio ditu 100 g produktu freskotan, eta odolak, berriz, 200 mg/ 100 g odoletan, odolkien osagai nagusia; arteria hipertentsioaren kasuan, hori hartu behar da kontuan.Haragi horrek ez du bitamina liposolublerik ematen, gibelak izan ezik, A eta bitaminatan aberatsa baita; baina B multzoko bitamina iturri garrantzitsua da, azido folikoa izan ezik. Gainerako haragiek baino 8 aldiz tiamina edo B1 bitamina
|
gehiago
ditu, eta, jakina, B12 bitamina (batez ere gibela eta giltzurruna). Ez dago landare elikagaietan eskuragarri.
|
|
|
Ezaugarri organoleptiko bera dute animalia beraren atal guztiek, eta aldatu egiten da adinaren, arrazaren, sexuaren eta hazkuntza baldintzen arabera. Kalitatea edozein dela ere, atzeko aldea lehen mailakoa da, balio biologiko oneko proteinatan aberatsa; erretzeko egokia da, koipe gutxiago eta digestio
|
gehiago
baitu. Aurreko piezak bigarren eta hirugarren kategoriakoak dira, eta denbora luzez egosi behar dira, samurragoak izan daitezen.
|
|
|
Alcatel ekoizle frantsesaren bi modem modelori esker, ordenagailuetan sar daitezke Internetera konektatuta daudenean, eta barruan zelatatu, “Libération” egunkariak atzo jakinarazi zuen ikertzaile japoniar baten lanaren arabera. Interneteko sarbide azkarreko Speed Touch Home eta 1000 ADSL ereduak dira, batez ere ordenagailu bat baino
|
gehiago
dituzten enpresa eta partikularrentzat, eta, Tsutomu Shimomuraren arabera, sarera konektaturik daudenean prozedura “sinple” bat erabiliz gero, ordenagailura sar daiteke. 36 urteko ikertzaile japoniar honek, Estatu Batuetan lan egiten duenak eta Kevin Mitnick pirata informatikoaren atzipenaldia onartu zuenean ospetsu egin denak, bere etxerako modem horietako bat erosi zuen, eta, egunkarian azaldu zuenez, konturatu zen aparatuak “atzeko ate” (“backdoor”) deritzona zuela.
|
|
|
Egunkariak hainbat atal finko ditu (Buena Salud, España, Mundo, Economía, en la Boca de…, Buena Tecnología, etab.), bai eta atal aldakor bat ere (Buenas Para…), non albisteak jasotzen baitira, askotan sarkastikoak. Dagoeneko 10.000 orrialde baino
|
gehiago
ditu web gune honek, eta kopuru aipagarria da kontuan hartzen badugu ez duela publizitate sustapenik izan beste komunikabide batzuetan. Egunkari berriaren erabiltzaileen %90 baino gehiago Espainiatik sartzen da, baina Estatu Batuetatik, Alemaniatik, Britainia Handitik, Mexikotik, Argentinatik, Kolonbiatik, Txiletik, Costa Ricatik, Portugaletik, Frantziatik, Saudi Arabiatik eta Japoniatik ere egin dira bisitaldiak, besteak beste.
|
|
|
Bitaminei dagokienez, folatoak, bitamina eta edo A probitamina (organismoak A bitamina bihurtzen du behar duen neurrian). Zerba gordinak egositakoak baino askoz bitamina
|
gehiago
du, eta, beraz, entsaladan bitamina horren iturri ona da.Kanpoko hosto berdeak bitaminatuagoak dira (kasuan, 50 aldiz gehiago). Nutrizio osaeraren taula (100 g zati jangarri gordin) Energia (Kcal) Ura (g) Karbohidratoak (g) Zuntza (g) Potasioa (mg) Magnesioa (mg) Karotenoak (ug) bitamina (mg) Folatoak (ug) 28 48 4,5 0,8 380 71 183 20:00 140 Oharrak eta kontraindikazioak:
|
|
|
Bi milioi emakumek baino
|
gehiagok
dute osteoporosia Espainian
|
|
|
Espainiako bi milioi emakumek baino
|
gehiagok
dute osteoporosia, baina horietatik 300.000 bakarrik ari dira tratamendua jasotzen. Gaixotasun horrek, gainera, ia milioi bat gizoni eragiten die Espainian, Estatu osoan egingo den gaixotasun horri buruzko sentsibilizazio kanpainaren aurkezpenean emandako datuen arabera.
|
|
|
Adituen arabera, tratamendu eta gainbegiratze mediko egokiarekin, faseei aurrea hartu eta pazienteak bizimodu normala izatea lor daiteke. Horri dagokionez, Kataluniako Bipolarren Elkarteko lehendakari Mariano Legesek (600 bazkide baino
|
gehiago
ditu) gaineratu zuen “arazoa da gaixoa ondo ikusten denean ez duela medikatzen jarraitu nahi, batez beste, pazienteek 6 eta 8 pilula artean hartu behar baitituzte”.
|
|
|
Bestalde, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) egindako azterlan baten arabera, aseguru etxeen erdiak baino gehiagok 2 urte baino gutxiagoko gidabaimena duten 25 urtetik beherako pertsonei aseguratzeko joera dute, eta hori egiten dutenek oso baldintza murriztaileak dituzte. Gainera, kontsultatutako hiru konpainiek ez zuten onartu 5 edo 6 urtetik gorako ibilgailu bat arrisku orotarako babestea; autoak zortzi urte baino
|
gehiago
baditu, berriz, sei aseguru etxe dira uko egiten dutenak, eta hamar urte baino gehiago baditu, bederatzi dira nahi ez dutenak. Aseguratzeko prest dagoen konpainiarik ez duten gidarientzat, OCUk gogorarazten du Aseguruen Konpentsazio Partzuergoak (CCS) nahitaez bere gain hartzen dituela aseguru mota horiek.
|