|
2010
|
|
|
b) Estatu kide interesdunak, aurretiaz enplegatzaileen eta langileen ordezkaritza erakundeekin, halakoak daudenean, eta
|
beste
antolakunde egoki batzuekin kontsultatu ondoren, zehaztu ahal izango duen beste edozein bereizketa, bazterketa edo lehenespen, horren ondorea denean enpleguan edo okupazioan berdintasun aukerak edo tratua deuseztatu edo aldatzea.
|
|
|
b) Estatu kide interesdunak, aurretiaz enplegatzaileen eta langileen ordezkaritza erakundeekin, halakoak daudenean, eta beste antolakunde egoki batzuekin kontsultatu ondoren, zehaztu ahal izango duen
|
beste
edozein bereizketa, bazterketa edo lehenespen, horren ondorea denean enpleguan edo okupazioan berdintasun aukerak edo tratua deuseztatu edo aldatzea.
|
|
|
a) Enplegatzaileen eta langileen erakundeen nahiz
|
beste
antolakunde egoki batzuen lankidetza lortzea, politika hori onartzea eta betetzea suspertzeko eginkizunean.
|
|
|
2 Aurretiaz enplegatzaileen eta langileen erakundeak kontsultatuta, halakoak daudenean, estatu kide orok bereizkeriarik gabekotzat jo ditzake
|
beste
neurri berezi batzuk, neurrion xedea denean pertsona jakin batzuen beharrizanak asetzea, eskuarki, pertsona horiei aitortzen zaienean babes edo laguntza bereziko beharrizana, arrazoi desberdinak direla bide, hala nola, sexua, adina, baliaezintasuna, familia zamak edo gizarte maila nahiz kultura maila.
|
|
|
2 Hitzarmen hau berretsi duen estatu kide orok, aurreko paragrafoan aipatu hamar urteko epealdia amaitu ondoren, urtebeteko epean artikulu honetako salaketa eskubidea egikaritzen ez badu,
|
beste
hamar urtez bete du hitzarmena, eta, aurrerantzean, hitzarmena salatu ahal izango du hamar urteko aldi bakoitza amaitzean, artikulu honetan ezarritako baldintzetan.
|
|
|
4.Batzordearen bilerak, orokorrean, Nazio Batuetako egoitzan egingo dira, edo Batzordeak egokitzat jotzen duen
|
beste
edozein tokitan.
|
|
|
8.Komiteak lortu eta aztertutako informazioa Batzordeari emango zaio, eta horrek estatu alderdi interesdunei eskatu ahal izango die
|
beste
edozein informazio egoki emateko.
|
|
|
1.Herrialde eta herri kolonialei independentzia emateari buruzko Adierazpena, Nazio Batuen 1960ko abenduaren 14ko 1514 (XV) ebazpenean jaso dena, aintzat hartu eta horren helburuak lortzen ez diren bitartean, konbentzio honetako xedapenek ez dute inola ere mugatuko nazioarteko
|
beste
tresna batzuek edo Nazio Batuek eta horren erakunde espezializatuek bestelako herri horiei eskariak egiteko aitortu dieten eskubidea.
|
|
|
b) Komiteak Nazio Batuetako organo eskudunetatik jasoko du, konbentzio honetako printzipio eta helburuekin zuzeneko lotura duten arazoei dagokienez, potentzia administratzaileek aurreko lerrokadako lurraldeetan aplikatutako legegintza, epaiketa eta administrazio neurrien edo
|
beste
neurri batzuen txostenen kopia, eta Komiteak bere iritziak eta gomendioak komunikatuko dizkie organo horiei.
|
|
|
Gatazkak edo salaketak konpontzeko konbentzio honetan jaso diren xedapenak aplikatuko dira kalterik egin gabe bereizkeriaren gaian gatazkak edo salaketak konpontzeko
|
beste
prozedura batzuei, halakoak ezarri direnean Nazio Batuak eta horren erakunde espezializatuak eratzeko tresnetan edo horiek onetsitako hitzarmenetan, eta ez dute eragotziko estatu alderdiek gatazka jakin bat konpontzeko beste prozedura batzuetara jotzea, euren artean indarrean dauden nazioarteko hitzarmen orokor nahiz bereziekin bat etorriz.
|
|
|
Gatazkak edo salaketak konpontzeko konbentzio honetan jaso diren xedapenak aplikatuko dira kalterik egin gabe bereizkeriaren gaian gatazkak edo salaketak konpontzeko beste prozedura batzuei, halakoak ezarri direnean Nazio Batuak eta horren erakunde espezializatuak eratzeko tresnetan edo horiek onetsitako hitzarmenetan, eta ez dute eragotziko estatu alderdiek gatazka jakin bat konpontzeko
|
beste
prozedura batzuetara jotzea, euren artean indarrean dauden nazioarteko hitzarmen orokor nahiz bereziekin bat etorriz.
|
|
|
1.Konbentzio hau sinatu ahal izango dute Nazio Batuetako edo erakunde espezializatuetako estatu kideek, bai eta Nazioarteko Justizia Gortearen Estatutuko estatu alderdiek eta Nazio Batuetako Biltzar Orokorrak konbentzio honetako alderdi izatera gonbidatutako
|
beste
edozein estatuk ere.
|
|
|
...eak agertuko du edozein bereizketa, bazterketa, murrizketa edo lehenespen, baldin eta hori oinarritzen bada arraza, larru kolore, leinu edo jatorri nazional nahiz etnikoaren ondoriozko arrazoietan, xede edo ondoriotzat izanik giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen aitorpena, izatea edo egikaritza deuseztatzea edo kaltetzea, politika, ekonomia, gizarte, kultura esparruetan edo bizitza publikoko
|
beste
edozein esparrutan.
|
|
|
e) Estatu alderdi bakoitzak konpromisoa hartzen du, bultzatzeko, hala denean, arraza askotariko erakunde eta mugimendu gizarteratzaileak, eta
|
beste
baliabide batzuk, arrazen arteko hesiak ezabatzera zuzenduak, eta etsiarazteko arrazen arteko zatiketa indartzea ahalbidetzen duen oro.
|
|
|
2.Estatu alderdiek, inguruabarrek hala eskatzen dutenean, neurri berezi eta zehatzak hartuko dituzte, gizarte, ekonomia eta kultura esparruetan, bai eta
|
beste
esparru batzuetan ere, arraza talde batzuek edo talde horietako pertsona batzuek garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma dadin pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza talde desberdinentzako eskubide desberdinak edo bananduak iraunaraztea, neurri horiek zein helbururekin hartu e...
|
|
|
Estatu alderdiek kondenatzen dituzte propaganda oro zein erakunde guztiak, halakoek baliatzen dituztenean arraza baten edo larru kolore nahiz jatorri etniko jakin bateko pertsonen nagusitasunean oinarritutako ideia nahiz teoriak, edo halakoek justifikatu edota sustatu nahi dutenean arraza gorrotoa eta arraza bereizkeria, horien mota edozein izanik ere; eta bereizkeria hori gauzatzera bultzatzen duten egintza guztiak edo horrelako bereizkeriazko jarduerak ezaba daitezen, berehalakoak eta positiboak izango diren neurriak hartzeko konpromisoa hartzen dute. Halaber, xede horrekin, estatu alderdiek Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalera bildutako printzipioak, bai eta konbentzio honetako 5 artikuluan esanbidez adierazitako eskubideak ere, behar den moduan aintzat hartu ondoren,
|
besteak
beste, hurrengo neurriak hartzen dituzte:
|
|
|
a) Adieraziko dute legearen arabera egintza zigorgarria dela arraza nagusitasunean edo gorrotoan oinarritutako ideien zabalkunde oro, arraza bereizkeria bultzatzen duen jarduera oro, bai eta edozein arrazaren edo larru-azal nahiz jatorri etniko desberdineko pertsona talderen aurkako indarkeria egintza oro, edo egintza horiek gauzatzera bultzatzen dituzten jardueretarik
|
beste
edozein ere, eta jarduera arrazistei emandako laguntza oro, horren barne dela jardueraren finantzaketa.
|
|
|
v) Jabe izateko eskubidea, banaka eta
|
beste
batzuekin elkartuta;
|
|
|
Estatu alderdiek euren jurisdikziopean dauden pertsona guztiei ziurtatuko dizkiete, babesa eta baliabide eragingarriak auzitegi nazional eskudunetan eta estatuko
|
beste
erakunde batzuetan, arraza bereizkeriazko egintza ororen aurka, halako egintzek konbentzio honen aurka egin eta pertsona horien giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak urratzen dituztenean, bai eta bereizkeria horren ondorioz zein kalte eragin eta kalte horren biktima gisa auzitegi horiei kalte ordaina edo konponketa bidezko eta egokia eskatzeko eskubidea ere.
|
|
|
b) Aurreikusi gabeko hutsuneak betetzeko, Komitean zein estatu alderdiko kidek utzi bere eginkizunak gauzatzeari eta horren estatuak izendatuko du
|
beste
aditu bat, bere nazionalen artean, aditu horren izendatzeak Komitearen onespena behar duela.
|
|
|
1.Estatu alderdi batek uste badu
|
beste
estatu alderdiren batek ez dituela betetzen konbentzio honetako xedapenak, gai hori Komitearen esku utzi ahal izango du.Komiteak kasuan kasuko komunikazioa helaraziko dio interesdun den estatu alderdiari.Hiru hilabeteko epean, komunikazioa jasotzen duen estatuak idatziz aurkeztuko dizkio azalpenak edo adierazpenak Komiteari, arazoa argitzeko eta, hala denean, hartu duen neurri zuzentzailea azaltz...
|
|
|
2.Estatu jasotzaileak hasierako komunikazioa jasotzen duen unetik zenbatzen hasita, sei hilabeteko epean, arazoa ez bada konpontzen, bi alderdiak asez, bitariko negoziazioen bidez edo bestelako prozedura egoki baten bidez, bi estatuetarik edonork eskubidea izango du arazoa berriro Komitearen mende uzteko, horren gaineko jakinarazpena eginez Komiteari eta
|
beste
estatuari.
|
|
|
4.Komitearen mende utzitako kasu guztietan, Komiteak estatu alderdi interesdunei eskatu ahal izango die
|
beste
edozein informazio egoki ematea.
|
|
|
Herrialde eta herri kolonialei independentzia emateari buruzko Adierazpena, Nazio Batuen 1960ko abenduaren 1514 (XV) ebazpenean jaso dena, aintzat hartu eta horren helburuak lortzen ez diren bitartean, protokolo honetako xedapenek ez dute inola ere mugatuko nazioarteko
|
beste
agiri batzuek edo Nazio Batuek eta horren erakunde espezializatuek herrialde horiei eskariak egiteko aitortu dieten eskubidea.
|
|
|
Ulerturik, gizabanakoak,
|
beste
gizabanako batzuei eta bere erkidegoari begira eginbeharrak izateagatik, ahaleginak egin behar dituela itun honetan aitortutako eskubideak sustatu eta betetzeko,
|
|
|
2.Itun honetako estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute, bertan aipatutako eskubideen egikaritza bermatzeko, inolako bereizkeriarik gabe, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala edo gizarte jatorria, ekonomia maila, jaiotza edo
|
beste
edozein gizarte ezaugarri dela bide.
|
|
|
c) Gaixotasun epidemikoak, endemikoak, lanbide izaerakoak eta
|
beste
mota batekoak prebenitu eta tratatzeko, eta horien aurka borrokatzeko;
|
|
|
Itun honetako estatu alderdi guztiek, itun horren alderdi egiteko unean, ezin izan badute ezarri euren metropoli lurraldean edo euren jurisdikziopeko
|
beste
lurralde batzuetan lehen irakaskuntza nahitaez eta dohainik, konpromisoa hartzen dute, bi urteko epean ekintza plan zehaztua egin eta onartzeko, denentzat nahitaezko eta dohaineko irakaskuntzaren printzipioa arian arian aplika dadin, planean finkatutako urte kopuru jakin eta zentzudun batean.
|
|
|
Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak Nazio Batuetako
|
beste
organo batzuen, bere organo subsidiarioen eta laguntza teknikoa ematen duten erakunde espezializatu interesdunen esku utzi ahal izango du itunaren zati honetako txostenek eratorritako arazoetatik edozein, arazo horiek balio dezaketenean erakunde horiek erabakia hartzeko, euren eskumenen esparruan, nazioarteko neurrien egokitasunari buruz, neuri horiek lagun dezaketenean itun hau eragingarritasune...
|
|
|
1.Itun hau sinatu ahal izango dute Nazio Batuetako edo erakunde espezializatuetako estatu kide guztiek, bai eta Nazioarteko Justizia Gortearen Estatutuko estatu alderdi guztiek eta Nazio Batuetako Biltzar Orokorrak itun honetako alderdi izatera gonbidatutako
|
beste
edozein estatuk ere.
|
|
|
3.Babes eta laguntza neurri bereziak hartu behar dira, haur eta nerabe guztien mesedetan, inolako bereizkeriarik egin gabe, seme alabatasunaren edo
|
beste
edozein ezaugarriren ondorioz.Haurrak eta nerabeak babestu behar dira ekonomia eta gizarte esplotazioaren aurka.Halakoak enplegatzen badira euren moralarentzat eta osasunarentzat kaltegarriak diren lanetan, edo euren bizitzarentzat arriskutsuak diren lanetan edo lan horiekin euren garapen normalari kalte egiteko arriskua sortzen bada, legeak enplegatze horiek zehatuko ditu.Halaber, estatuek adina...
|
|
|
b) Agintari eskudunak, halakoak izan daitezkeela epaiketa, administrazio edo legegintza arlokoak, edo estatuko lege sistemak ezarritako agintari eskudunetatik
|
beste
edonork, erabakitzea errekurtsoa jartzen duen pertsonaren eskubideen gainean, eta errekurtso judizialaren aukerak garatzea;
|
|
|
2.Pertsona guztiek dute adierazpen askatasunerako eskubidea; eskubide horretara biltzen da era guztietako informazioak eta ideiak bildu, jaso eta zabaltzeko askatasuna, mugak kontuan hartu gabe, ahoz, idatziz edo inprimatuta, modu artistikoan edo eurek aukeratutako
|
beste
edozein prozedura baliatuta.
|
|
|
1.Pertsona orok eskubidea du
|
beste
batzuekin askatasunez elkartzeko, baita sindikatuak sortu eta aukeratutako horretan afiliatzeko ere, bere interesak babesteko.
|
|
|
...a guztiak berdinak dira legearen arabera, eta eskubidea dute, bereizkeriarik gabe, legearen babesa izateko.Hartara, legeak bereizkeria oro debekatuko du, eta pertsona guztiei babes bera eta eragingarria bermatuko die, edozein bereizkeriaren aurka, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala edo gizarte jatorria, ekonomia maila, jaiotza edo
|
beste
edozein gizarte ezaugarri dela bide.
|
|
|
2.Komiteak bere araudia ezarriko du; araudi horretan,
|
besteak
beste, hurrengoak xedatuko dira:
|
|
|
a) Itun honetako estatu alderdi batek uste badu
|
beste
estatu alderdiren batek ez dituela betetzen itun honetako xedapenak, arazo hori beste estatuaren esku utzi ahal izango du, idatzizko komunikazio baten bidez.Hiru hilabeteko epean, komunikazioa zein datatan jaso eta data horretatik zenbatzen hasita, estatu jasotzaileak komunikazioa bidali duen estatuari idatziz emango dio arazoa argitzeko azalpena edo beste edozein adierazpen; azalpen edo adierazp...
|
|
|
...n honetako estatu alderdi batek uste badu beste estatu alderdiren batek ez dituela betetzen itun honetako xedapenak, arazo hori beste estatuaren esku utzi ahal izango du, idatzizko komunikazio baten bidez.Hiru hilabeteko epean, komunikazioa zein datatan jaso eta data horretatik zenbatzen hasita, estatu jasotzaileak komunikazioa bidali duen estatuari idatziz emango dio arazoa argitzeko azalpena edo
|
beste
edozein adierazpen; azalpen edo adierazpen horrek aipatuko ditu, ahal den neurrian eta egoki den heinean, arazoari begira hasi diren, gauzatzen ari diren edo balia daitezkeen prozedura nazionalak eta errekurtsoak.
|
|
|
b) Estatu jasotzaileak lehenengo komunikazioa jasotzen duen unetik zenbatzen hasita, sei hilabeteko epean, arazoa ez bada konpontzen bi estatu alderdi interesdunak asez, bi estatu alderdi interesdunetarik edonork eskubidea izango du arazoa Komitearen mende uzteko, horren gaineko jakinarazpena eginez Komiteari eta
|
beste
estatuari.
|
|
|
f) Komitearen mende utzitako arazo guztietan, Komiteak b) idatz zatiak aipatu estatu alderdi interesdunei eskatu ahal izango die
|
beste
edozein informazio egoki ematea;
|
|
|
4.Batzordearen bilerak, orokorrean, Nazio Batuetako egoitzan egingo dira, edo Nazio Batuen Bulegoan, Ginebran.Aitzitik, Nazio Batuetako idazkari nagusia eta estatu alderdi interesdunak kontsultatuta Batzordeak erabakitako
|
beste
edozein toki egokitan egin ahal izango dira,
|
|
|
6.Komiteak jaso eta aztertutako informazioa Batzordeari emango zaio, eta horrek estatu alderdi interesdunei eskatu ahal izango die
|
beste
edozein informazio egoki emateko.
|
|
|
Itun honetako aplikazio xedapenak aplikatuko dira kalterik egin gabe giza eskubideen alorrean Nazio Batuen eta erakunde espezializatuen agiri eratzaileetan eta konbentzioetan jasotako prozedurei edo agiri eta konbentzio horien ondoriozko prozedurei, eta itun honetako xedapenek ez dute eragotziko estatu alderdiek
|
beste
prozedura batzuetara jotzea, euren artean indarrean dauden nazioarteko hitzarmen orokor nahiz bereziekin bat etorriz.
|
|
|
1.Itun hau sinatu ahal izango dute Nazio Batuetako edo erakunde espezializatuetako estatu kide guztiek, bai eta Nazioarteko Justizia Gortearen Estatutuko estatu alderdi guztiek eta Nazio Batuetako Biltzar Orokorrak itun honetako alderdi izatera gonbidatutako
|
beste
edozein estatuk ere.
|
|
|
Ulerturik, gizabanakoak,
|
beste
gizabanako batzuei eta bere erkidegoari begira eginbeharrak izateagatik, ahaleginak egin behar dituela itun honetan aitortutako eskubideak sustatu eta betetzeko,
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdietako bakoitzak konpromisoa hartzen du, bere lurraldean egon eta bere jurisdikzioaren mende dauden gizabanako guztiei errespetatu eta bermatzeko itun honetan aitortutako eskubideak, inolako bereizketarik egin gabe, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala edo gizarte jatorria, ekonomia maila, jaiotza edo
|
beste
edozein gizarte ezaugarri dela bide.
|
|
|
2.Estatu alderdi bakoitzak konpromisoa hartzen du neurri egokiak ezartzeko, bere konstituzio prozeduren eta itun honetako xedapenen arabera, itun honetako eskubideak eragingarriak izan daitezen beharrezkoak diren legeria xedapenak edo
|
beste
izaera batekoak emateko, baldin eta eskubide horiek aldez aurretik ez bazeuden bermatuta lege xedapenen edo beste izaera bateko xedapenen bidez.
|
|
|
2.Estatu alderdi bakoitzak konpromisoa hartzen du neurri egokiak ezartzeko, bere konstituzio prozeduren eta itun honetako xedapenen arabera, itun honetako eskubideak eragingarriak izan daitezen beharrezkoak diren legeria xedapenak edo beste izaera batekoak emateko, baldin eta eskubide horiek aldez aurretik ez bazeuden bermatuta lege xedapenen edo
|
beste
izaera bateko xedapenen bidez.
|
|
|
4.Neurri desberdinak xedatuko dira, hala nola, zaintza, orientazio eta gainbegiratze neurriak, aholkularitza, zaintzapeko askatasuna, zaintza etxeetan uztea, irakaskuntza eta lanbide heziketako programak, bai eta erakundeetan barneratzerik ez dakarten
|
beste
aukera batzuk ere, ziurtatzeko haurrak euren ongizateari begira modu egokian tratatzen direla, eta hartutako neurria haurren inguruabarrekin nahiz arau hausteekin proportzionala dela.
|
|
|
...tortuz, Nazio Batuek, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean eta giza eskubideen nazioarteko itunetan, aldarrikatu eta erabakitakoaren ildotik, pertsona orok bertan adierazitako eskubide eta askatasun guztiak dituela, inolako bereizketarik gabe, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala edo gizarte jatorria, ekonomia maila, jaiotza edo
|
beste
edozein ezaugarri dela bide,
|
|
|
7.Komiteko kideren bat hiltzen bada edo kide horrek dimititzen badu edo adierazten badu
|
beste
edozein arrazoirengatik ezin duela aurrerantzean Komiteko eginkizunak gauzatu, kide hori proposatu zuen estatu alderdiak bere nazionalen artean izendatuko du beste aditu bat, agintaldia bukatu arte bere eginkizunak gauza ditzan; Komiteak onetsi du aditu horren izendapena.
|
|
|
7.Komiteko kideren bat hiltzen bada edo kide horrek dimititzen badu edo adierazten badu beste edozein arrazoirengatik ezin duela aurrerantzean Komiteko eginkizunak gauzatu, kide hori proposatu zuen estatu alderdiak bere nazionalen artean izendatuko du
|
beste
aditu bat, agintaldia bukatu arte bere eginkizunak gauza ditzan; Komiteak onetsi du aditu horren izendapena.
|
|
|
10.Komitearen bilerak, orokorrean, Nazio Batuetako egoitzan egingo dira, edo Komiteak egokitzat jotzen duen
|
beste
edozein tokitan.Komitea, orokorrean, urtero bilduko da.Bidezkoa denean, Komitearen bileren iraupena zehaztu eta berrikusiko da konbentzio honetako estatu alderdiek egindako bilera batean, Biltzar Orokorrak onetsi duela hori.
|
|
|
a) Erakunde espezializatuek, Haurrentzako Nazio Batuen Funtsak eta Nazio Batuetako gainerako organoek eskubidea izango dute ordezkatuta egoteko konbentzio honetako xedapenen aplikazioa aztertzen denean, betiere, xedapen horiek euren agintaldira biltzen badira.Komiteak gonbita egin ahal izango die, halaber, erakunde espezializatuei, Haurrentzako Nazio Batuen Funtsari eta egokitzat jotzen dituen
|
beste
organo eskudun batzuei, konbentzioaren aplikazioari buruz aholku bereziak eman ditzaten, euren kasuan kasuko agintaldietara bildutako esparruetan.Komiteak gonbita egin ahal izango die erakunde espezializatuei, Haurrentzako Nazio Batuen Funtsari eta Nazio Batuetako gainerako organoei, txostenak aurkez ditzaten, konbentzioaren xedapenek duten aplikazioaren inguruan, xedapenok euren jarduera esparru...
|
|
|
...tako eskubideak errespetatuko dituzte, eta ziurtatuko dute konbentzio hau aplikatzen zaiela euren jurisdikzioaren mende dauden haurrei, inolako bereizketarik gabe, haurren, gurasoen nahiz euren lege ordezkarien arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala, jatorri etnikoa edo gizarte jatorria, ekonomia maila, ezintasun fisikoak, jaiotza edo
|
beste
edozein ezaugarri dela bide.
|
|
|
Estatu alderdiek errespetatuko dituzte, gurasoen, edo, hala denean, tokiko ohiturak ezarritakoaren arabera, familia zabalaren edo erkidegoaren, tutoreen edo legearen arabera haurrez arduratu behar diren
|
beste
pertsona batzuen ardurak, eskubideak eta eginbeharrak, haurrei, euren gaitasunen bilakaerarekin bat etorriz, jarraibide eta orientazio egokiak emateari dagokionez, haurrek konbentzio honetan aitortutako eskubideak egikari ditzaten.
|
|
|
...ten ondorio bada, neurri horien artean dela haurren guraso bat edo bi gurasoak nahiz haurrak eurak atxilotzea, espetxeratzea, erbesteratzea, deportatzea edo hiltzea (barnean dela edozein arrazoirengatik gertatutako heriotza, pertsona estatuaren zaintzaren mende dagoen bitartean), orduan estatu alderdiak informazioa emango die, hala eskatzen zaionean, gurasoei, haurrei edo, bidezkoa bada, familiako
|
beste
kide batzuei, absente dagoen familiakoaren edo absente dauden familiakoen gainean, betiere, hori ez bada kaltegarria haurren ongizaterako.Estatu alderdiek egiaztatuko dute, halaber, eskari hori aurkezteak ez dituela berarekin ekarriko mesedegarri ez diren ondorioak pertsona interesdunentzat.
|
|
|
...harrarekin bat etorriz, estatu alderdiek haurren eta gurasoen eskubidea errespetatuko dute, edozein herrialdetatik irteteko, baita euren herrialdetik ere, eta euren herrialdean sartzeko.Edozein herrialdetatik irteteko eskubideak legeak ezarritako murrizketak izango ditu bakarrik; orobat, murrizketa horiek beharrezkoak izan dute, segurtasun nazionala, ordena publikoa, osasun edo moral publikoak eta
|
beste
pertsona batzuen askatasunak babesteko, eta bateragarriak izan dute konbentzio honetan aitortutako gainerako eskubideekin.
|
|
|
1.Haurrek adierazpen askatasunerako eskubidea izango dute; eskubide horrek bere baitara bilduko du era guztietako informazioa eta ideiak bilatu, jaso eta zabaltzeko askatasuna, mugak kontuan hartu gabe, ahoz, idatziz edo inprimatuta, modu artistikoan edo haurrek aukeratutako
|
beste
edozein bide baliatuta.
|
|
|
1.Estatu alderdiek legegintza, administrazio, gizarte eta hezkuntza neurri egoki guztiak hartuko dituzte, haurrak babesteko kalte edo abusu fisiko nahiz mental, arretarik eza edo zabarkeriazko tratu, tratu txar edo esplotazio mota ororen aurka, sexu abusua barne, haurren zaintza dagoenean gurasoen, lege ordezkari baten edo haur horiek ardurapean dituen
|
beste
edozein pertsonaren mende.
|
|
|
3.Zaintza horien artean egongo dira,
|
besteak
beste, haurrak zaintza etxeetan uztea, zuzenbide islamiarreko kafala, adopzioa edo beharrezkoa izanez gero, haurrak adingabeak babesteko erakunde egokietan uztea.Konponbideak hartzeko unean, arreta berezia jarriko da, haurrek hezkuntzan jarraipena izatearen komenigarritasunari, eta horien etnia, erlijio, kultura eta hizkuntza jatorriari begira.
|
|
|
b) Aitortuko dute
|
beste
herrialde batean gauzatutako adopzioa haurrak zaintzeko beste bide bat izan daitekeela, haurrak ezin badira utzi zaintza etxe batean edo ezin bazaizkie eman adopzio familia bati, edo jatorrizko herrialdean haurrei ezin bazaie eskaini arreta egokirik;
|
|
|
b) Aitortuko dute beste herrialde batean gauzatutako adopzioa haurrak zaintzeko
|
beste
bide bat izan daitekeela, haurrak ezin badira utzi zaintza etxe batean edo ezin bazaizkie eman adopzio familia bati, edo jatorrizko herrialdean haurrei ezin bazaie eskaini arreta egokirik;
|
|
|
c) Zainduko dute
|
beste
herrialde batean adoptatu beharreko haurrek izatea jatorrizko herrialdean adopzioari begira dauden babes eta arau baliokideak;
|
|
|
d) Egoki diren neurri guztiak hartuko dituzte, bermatzeko
|
beste
herrialde batean gauzatutako adopzioaren kasuan, haurrak adopzioan ematearen ondorioz finantza onura bidegabeak ez sortzea adopzio ematean parte hartzen dutenentzat;
|
|
|
e) Artikulu honetako helburuak sustatuko dituzte, bidezkoa denean, bitariko edo alderdi anitzeko konponketak edo akordioak hitzarturik, eta ahaleginak egingo dituzte, esparru horren barruan, bermatzeko haurrak
|
beste
herrialde batean uzten direla agintari edo erakunde eskudunen bidez.
|
|
|
1.Estatu alderdiek neurri egokiak hartuko dituzte, erdiesteko errefuxiatu estatutua lortu nahi duten haurrek edo nazioarteko nahiz nazioko zuzenbide edo prozedura aplikagarriekin bat etorriz errefuxiatutzat hartutako haurrek izan ditzaten, bakarrik daudenean nahiz euren gurasoek edo
|
beste
edozein pertsonak lagundurik, babes eta laguntza humanitario egokiak, baliatzeko konbentzio honetako kasuan kasuko eskubideak, bai eta estatu horiek giza eskubideen eta izaera humanitarioko nazioarteko zein tresnetako alderdi izan, eta tresna horietan adierazitako eskubideak ere.
|
|
|
2.Horretarako, estatu alderdiak lankidetzan arituko dira, egokitzat jotzen duten moduan, Nazio Batuek eta gobernuen arteko gainerako erakunde eskudunek, eta gobernuz kanpoko erakundeek, halakoek Nazio Batuekin lankidetzan dihardutenean, egiten dituzten ahalegin guztietan, haur errefuxiatu guztiak babestu eta haur horiei laguntzeko, eta euren gurasoak edo familiako
|
beste
kide batzuk bilatzeko, helburu izanik beharrezko informazioa lortzea, haurrak familiarekin elkar daitezen.Gurasoak edo familiako kideetarik inor ezin denean bilatu, haurrei emango zaie edozein arrazoirengatik modu iraunkorrean edo aldi baterako familia ingurunetik kanpo dauden haurrei ematen zaien babes bera, konbentzio honetan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
3.Ezintasuna duten haurren beharrizan berezien arabera, artikulu honetako 2 paragrafoarekin bat etorriz ematen den laguntza dohainekoa izango da, ahal den guztietan, kontuan harturik gurasoen edo haurrak zaintzen dituzten
|
beste
pertsonen egoera ekonomikoa; laguntza hori bideratuko da ezintasuna duten haurrek modu eragingarrian eskura izan ditzaten hezkuntza, gaitasuna, osasun zerbitzuak, birgaikuntza zerbitzuak, enplegurako prestakuntza eta aisialdirako aukerak, eta zerbitzu horiek jaso ditzaten, haurrek gizarteratzea eta banakako garapena erdiesteko, bai eta euren kultura eta espiritu garapena ahalik eta gehien erdiest...
|
|
|
c) Gaixotasunen eta nutrizio gabeziaren aurka borrokatzea, oinarrizko osasun arretaren esparruan,
|
besteak
beste, eskura dagoen teknologia aplikatuta eta nutrizio izaerako elikagai egokiak eta edateko ur osasungarria hornituta, kontuan hartuz ingurumena kutsatzeko peril eta arriskuak;
|
|
|
2.Prestazioak eman dira, hala behar denean, kontuan hartuz baliabideak eta haurren eta haurren mantenuaz arduratzen diren pertsonen egoera, bai eta haurrek edo haur horien izenean zein prestazio eskabide egin eta eskabide horri begira garrantzitsua den
|
beste
edozein inguruabar ere.
|
|
|
2.Gurasoek edo haurrez arduratzen diren
|
beste
pertsonek oinarrizko ardura dute, euren ahalmen eta baliabide ekonomikoen arabera eskaintzeko haurrak gara daitezen beharrezkoak diren bizi baldintzak.
|
|
|
4.Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak hartuko dituzte, gurasoek edo haurrei begira finantza ardura duten
|
beste
pertsonek mantenu pentsioa ordaintzen dutela ziurtatzeko, guraso eta pertsona horiek estatu alderdi batean edo atzerrian bizitzea gorabehera.Bereziki, haurrei begira zein pertsonak izan finantza ardura eta pertsona horiek ez direnean bizi haurra bizi den estatuan, estatu alderdiek sustatuko dute nazioarteko hitzarmenei atxikitzea edo halako hitzarmenak egitea, bai eta beste edozein konponketa ego...
|
|
|
...a finantza ardura duten beste pertsonek mantenu pentsioa ordaintzen dutela ziurtatzeko, guraso eta pertsona horiek estatu alderdi batean edo atzerrian bizitzea gorabehera.Bereziki, haurrei begira zein pertsonak izan finantza ardura eta pertsona horiek ez direnean bizi haurra bizi den estatuan, estatu alderdiek sustatuko dute nazioarteko hitzarmenei atxikitzea edo halako hitzarmenak egitea, bai eta
|
beste
edozein konponketa egoki hitzartzea ere.
|
|
|
c) Haurrei irakastea errespetatu behar dituztela euren gurasoak, euren kultura nortasuna, hizkuntza eta balioak, eurak bizi diren herrialdeko balio nazionalak, euren jatorrizko herrialdeko balio nazionalak eta
|
beste
zibilizazio batzuetako balio nazionalak;
|
|
|
2.Estatu alderdiek legegintza, administrazio, gizarte eta hezkuntza neurriak hartuko dituzte, artikulu horren aplikazioa bermatzeko.Asmo horrekin eta nazioarteko
|
beste
tresna batzuen kasuan kasuko xedapenak kontuan hartuta, estatu alderdiek, beren beregi:
|
|
|
Aitortuz, Nazio Batuen organo desberdinetan, bereziki Giza Eskubideen Batzordean eta Gizarte Garapeneko Batzordean, bai eta Nekazaritza eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundean, Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundean eta Osasunaren Mundu Erakundean eta nazioarteko
|
beste
erakunde batzuetan langile migratzaileen eta horien familiakoen inguruan egindako lanaren garrantzia,
|
|
|
Kontuan harturik, langile migratzaileek eta horien familiakoek sarritan duten ahulezia egoera,
|
besteak
beste, jatorrizko estatutik kanpo daudelako eta enplegurako estatuan egoteagatik arazoak izan ohi dituztelako,
|
|
|
Kontuan harturik, atzerritar agirigabeak edo egoera irregularrean daudenak sarritan enplegatzen direla
|
beste
langile batzuk baino lan baldintza kaltegarriagoetan, eta zenbait enpresentzat hori interesgarria dela, halako lan eskua bila dezaten, lehia desleialaren bidez onurak lortzeko,
|
|
|
1.Konbentzio hau aplikatuko zaie, bertan aurkakoa ezartzen denean izan ezik, langile migratzaile guztiei eta horien familiakoei, inolako bereizketarik gabe, sexua, arraza, larru kolorea, hizkuntza, erlijioa edo pentsaera, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala, jatorri etnikoa edo gizarte jatorria, naziotasuna, adina, ekonomia egoera, ondarea, egoera zibila, jaiotza edo
|
beste
edozein ezaugarri dela bide.
|
|
|
e) «Langile ibiltariak» dira langile migratzaile guztiak, estatu batean ohiko bizilekua izan arren,
|
beste
estatu batera edo batzuetara bidaiatu behar dutenean, aldi laburretarako, euren jardunbidea dela eta;
|
|
|
ii) Epe mugatu eta zehaztuan gauzatzen badituzte lanbide jakitateak, merkataritzako jakitateak, jakitate teknikoak edo
|
beste
mota bateko jakitate oso espezializatuak behar dituzten lanak; edo
|
|
|
h) «Beregaineko langile» dira langile migratzaile guztiak, halakoek ordaindutako jarduera bat gauzatzen dutenean, lan kontraturik izan gabe, eta euren bizimodua jarduera horren bidez ateratzen dutenean, normalean eurak bakarrik edo euren familiakoekin lan eginez, bai eta
|
beste
edozein langile migratzaile ere, baldin eta enplegurako estatuko legeria aplikagarriak edo bitariko nahiz alderdi anitzeko akordioek aitortzen badute langile hori beregainekoa dela.
|
|
|
b) Estatu batek, edo horren izenean, bere lurraldetik kanpora bidali edo enplegatutako pertsonak, halakoek garapen programetan eta lankidetzako
|
beste
programa batzuetan parte hartzen dutenean, baldin eta pertsona horien onarpena eta egoera juridikoa enplegurako estatuarekin egindako akordio batek arautu baditu, eta, akordio horrekin bat etorriz, pertsona horiek langile migratzailetzat jotzen ez badira;
|
|
|
Konbentzio honen ondoreetarako, «familiakoak» terminoak bere baitara biltzen ditu langile migratzaileekin ezkondutako pertsonak edo langile horiekin harremanak dituzten pertsonak, aplikatu beharreko zuzenbidearekin bat etorriz, harreman horiek ezkontzaren antzeko ondoreak sortzen dituztenean, bai eta langile horien ardurapean dauden seme alabak eta
|
beste
pertsona batzuk ere, azken horiek familiako modukotzat aitortu dituztenean legeria aplikagarriak edo kasuan kasuko estatuen artean aplikatu beharreko bitariko edo alderdi anitzeko akordioek.
|
|
|
...jurisdikzioaren mende dauden langile migratzaile guztiei eta horien familiakoei errespetatzeko eta ziurtatzeko konbentzio honetako eskubideak, inolako bereizketarik gabe, sexua, arraza, larru kolorea, hizkuntza, erlijioa edo pentsaera, politikako edo bestelako iritzia, jatorri nazionala, jatorri etnikoa edo gizarte jatorria, naziotasuna, adina, ekonomia egoera, ondarea, egoera zibila, jaiotza edo
|
beste
edozein ezaugarri dela bide.
|
|
|
...zaileak eta horien familiakoak askatasunez irten ahal izango dute edozein estatutik, baita euren jatorrizko estatutik ere.Eskubide horrek ez du inolako murrizketarik izango, salbu eta murrizketa horiek legeak ezartzen dituenean, beharrezkoak direnean segurtasun nazionala, ordena publikoa, osasun eta moral publikoa edo enparauen eskubide eta askatasunak babesteko, eta konbentzio honetan aitortutako
|
beste
eskubide batzuekin bateragarriak direnean.
|
|
|
2.Langile migratzaileek eta horien familiakoek adierazpen askatasunerako eskubidea izango dute; eskubide horretara biltzen da era guztietako informazioa eta ideiak bildu, jaso eta zabaltzeko askatasuna, mugak kontuan hartu gabe, ahoz, idatziz edo inprimatuta, modu artistikoan edo eurek aukeratutako
|
beste
edozein bide baliatuta.
|
|
|
Langile migratzaileek edo horien familiakoek ez dute jasango nahierarako edo legearen aurkako esku sartzerik bizitza pribatuan, familian, etxebizitzan, korrespondentzian edo
|
beste
edozein komunikazio motatan, ezta legearen aurkako erasorik ere, euron ohorearen edo izen onaren kontra.Langile migratzaile guztiek eta horien familiakoek eskubidea izango dute, legearen babesa izateko halako esku sartze edo erasoen aurka.
|
|
|
Langile migratzaileak edo horien familiakoak ez dira nahierara gabetuko euren ondasunez, halakoak euren jabetza pertsonalekoak bakarrik izan nahiz
|
beste
pertsona batzuekin elkartuta izan.Enplegurako estatuan indarrean dagoen legeriaren ondorioz, langile migratzaile bati edo horren familiako bati ondasunak kentzen zaizkionean, oso osoan edo zati batean, pertsona interesdunak eskubidea izango du kalte ordain bidezko eta egokia jasotzeko.
|
|
|
...geak baimendutako beste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso horiek eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan behar duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme batzuen mende izan daiteke, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen
|
beste
edozein unetan ager dadila ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea.
|
|
|
7.Langile migratzaile bat edo horren familiako bat atxilotu, espetxean giltzapetu edo atzitzen denean, epaiketa izan arte, edo
|
beste
edozein modutara atxilotzen bada:
|
|
|
3.Erabaki hori komunikatuko zaie uler dezaketen hizkuntza batean.Hala eskatzen badute, betiere,
|
beste
arrazoiren batengatik nahitaezkoa ez bada, idatziz komunikatuko zaie, eta, segurtasun nazionaleko arrazoiek hala justifikatzeagatik, salbuespeneko inguruabarrak daudenean izan ezik, erabakiaren zioak ere aipatuko dira.Interesdunei eskubide horien gaineko informazioa emango zaie, erabakia eman aurretik edo, gehienez ere, erabakia emateko unean.
|
|
|
a) Bestelako lan baldintza batzuk, hau da, aparteko orduak, lan ordutegia, asteko atsedenaldia, ordaindutako oporrak, segurtasuna, osasuna, enplegu harremanen amaiera eta legeria nahiz eginera nazionalekin bat etorriz halakoen artean dagoen
|
beste
edozein lan baldintza;
|
|
|
b) Bestelako enplegu baldintza batzuk, hau da, enplegurako gutxieneko adina, etxean lan egitearen inguruko murrizketa eta legeria nahiz eginera nazionalekin bat etorriz enplegu baldintzatzat jotzen diren gaietarik
|
beste
edozein.
|
|
|
a) Sindikatuen edo legearekin bat etorriz ezarritako elkarteetarik
|
beste
edozeinen bilera eta jardueretan parte hartzea, euren interes ekonomiko, sozial, kultural eta beste mota batekoak babesteko, kasuan kasuko antolaketa arauen mende jardutea izanik horien muga bakarra;
|
|
|
a) Sindikatuen edo legearekin bat etorriz ezarritako elkarteetarik beste edozeinen bilera eta jardueretan parte hartzea, euren interes ekonomiko, sozial, kultural eta
|
beste
mota batekoak babesteko, kasuan kasuko antolaketa arauen mende jardutea izanik horien muga bakarra;
|
|
|
Langile migratzaileek eta horien familiakoek, enplegurako estatuko egonaldia amaitzean, eskubidea izango dute euren sarrerak eta aurrezkiak eta, kasuan kasuko estatuetako legeria aplikagarriarekin bat etorriz, euren jabetzapeko gauzak eta
|
beste
ondasun batzuk transferitzeko.
|
|
|
b) Onartuak izateko betekizunak, legearen arabera dituzten eskubide eta betebeharrak eta estatu interesdunaren eginera, eta estatu horretan administrazio formalitateak edo
|
beste
mota batekoak betetzea ahalbidetzen dieten inguruabarretarik beste edozein.
|
|
|
b) Onartuak izateko betekizunak, legearen arabera dituzten eskubide eta betebeharrak eta estatu interesdunaren eginera, eta estatu horretan administrazio formalitateak edo beste mota batekoak betetzea ahalbidetzen dieten inguruabarretarik
|
beste
edozein.
|