|
2008
|
|
|
Beraien antolakuntzak argitzen digu nolakoa den egilearen pentsatzeko modua, ezin esan baitaiteke irudi hauek liburuan esandakoaren ilustrazioa direnik. Kontzeptuen bidez
|
baino
gehiago imajinen bidez pentsatzen du Oteizak, bisualki, irudi bat beste batekin kontrajarriz, edo irudi batetik bestera salto azkarrak eginez. Quousque tandem?!
|
|
|
Erdialdeko orrietan Rothko, Boccioni, Pollock, bere eskulturen edo kronlech en imajinak aurkitzen ditugun bezala, liburuaren beste ataletan irudi bihurtzen diren hitzekin egiten dugu topo. Ezaugarri hau oso ohikoa da hainbat mistikoren eta poetaren idatzietan, zeren sistema kontzeptual bat
|
baino
gehiago sistema plastiko bat sortzen baitute (Hass, 1998: 13).
|
|
|
13). Oteizari dagokionez ere, bere gogoetek sistema kontzeptual abstraktua
|
baino
gehiago, irudi sorta bat osatzen dute, askotan kontraesankorrak diren imajinak nolabaiteko sistema bakar batean elkartuz. Hainbatetan erabiltzen dituen kronlech edo hutsa ez dira kontzeptuak, baizik eta bere pentsaera martxan ipini eta mugimendu egoeran mantentzeko sortuak diren imajinak.
|
|
|
Oteizaren ibilbidean, gertakaririk harrigarriena eta azalpen zailenekoa 50eko hamarkadaren amaieran gertatu zen, 1959an, Quousque tandem?! argitaratu
|
baino
4 urte lehenago, 1957ko Sao Pauloko IV Bienalean eskultore atzerritar hoberenaren saria irabazi ostean12 Arte merkatuaren ateak zabaltzen hasi zitzaizkion momentu berean, Oteizak eskulturak egiteari utzi zion, esku artean eskulturarik gabe geratu zela esanez. Gertakari hori Oteizak. Propósito Experimental 56?
|
|
|
Inguruabar honek arrazoizko modu batean, lehen aipatutako xedapena aplikatzera eraman ditu auzitegiak, baina jarrera horrek ñabarduraren baten beharra du. Izan ere, 30.3 artikulu honen aplikazioa sententzia ezberdinen testutik erator daitekeen erraztasun hori
|
baino
konplexuagoa baita. Bestelako gogoetarik gabe sententziek artikulu horrek dioena aplikatuz,« [e] l Tratado anterior se aplicará únicamente en la medida en que sus disposiciones sean compatibles con las del Tratado posterior».
|
|
|
Edonola ere, horretara iritsi
|
baino
lehen 30 artikuluko bigarren paragrafoak beste behar bati erantzutea galdatzen du. Kasu honetan, tratatuen arteko erlazio klausulen existentzia aztertzea.
|
|
|
Bukatzeko, kameraren aurrean, telebista saio batean ari direlakoan eztabaida grabatu zaie. Nork bere iritzia ematea
|
baino
errazagoa begitandu zaigu aurretik adierazitako edukiak defenditzea. Horregatik, hain zuzen ere, egin dugu rol jokoaren aldeko hautua, edukiak aurredefinituak izatean harilkatzeari erreparatuko zaiolakoan.
|
|
|
Izan ere, nola eskema formalari jarraitzen hala ideien hurrenkera eta hierarkia ematen zailtasun handiagoak dituzte. Atalak ezabatu eta lekuz aldatzen dituzte eta antolaketa ezaren poderioz, ideien hurrenkerak
|
baino
ez diren lan sintetikoegiak ekoitzi dituzte. Kasu askotan testu izaera ere ez diegu aitortzen lan batzuei.
|
|
|
Argazki nahiz komikiarekiko autonomia falta handia da, handiagoa gaztelaniazko ahozko ariketan. Hitz teknikoen erabilera, kontzeptualizazioa testu onenetan
|
baino
ez da agertzen, proportzioa zertxobait igotzen da IDAZ 2 ariketan, bertan jorratzen den eremu semantikoa hurbilagoa baitute ikasleek.
|
|
|
Gutxiago erabili dituzte laguntza eskeak, norberak esandakoa errepikatzea eta autozuzenketak. Euskarazko ariketetan, orobat, gutxitxo agertzen diren arren, gaztelaniazkoetan
|
baino
sarriago agertzen dira berregituratze eta itzulinguruak.
|
|
|
Aipagarria da testu moten araberako aldeak daudela emaitzetan. Alegia, alderdi honetan gehiegi sakondu ez dugun arren, nabarmena da testu mota batzuk beste batzuk
|
baino
hobeto ekoitzi dituztela. Testu mota guztien azterketak erakutsi du testuratze mailako arazo larriak dituztela ikasleek.
|
|
|
deskribapenaren ordez kontaketa egin dute batzuek eta alderantzizkoa ere bai; argudiaketarako antolatzaileen gabezia orokorra da; edota argudio dialogikoan negoziazio gabezia. Hala eta guztiz ere, argudioa ardatz duten bi testu motak
|
baino
kopuru aldetik onargarriagoak dira narrazio zein deskribapenak. Kontuan hartu behar dugu, bestalde, testu mota bera bi hizkuntzetan errepikatzeak hobetu egin dituela bigarren hizkuntzan ekoitzitako testuak.
|
|
|
Ingelesa ikasteko eredu goiztiarrari jarraitu dioten ikasleek emaitza kaskarragoak lortu dituzte ingelesez gaitasun komunikatiboaren osagaietan. Nabarmentzekoa da hiru ikasturte gehiagotan ingelesa ikasten aritutakoek, beste taldekoek
|
baino
emaitza okerragoak lortu dituztela. Hala ere, aldagai indibidualek pisu handia dute beste hizkuntzetako emaitzei begiratuz gero, askotan emaitza kaskarragoa lortzen baitute 5 urterekin hasitakoek.
|
|
|
Anaforen erabilerari dagokionez, esan daiteke, batetik, 8 urterekin hasitakoen taldekoek anafora gutxiago erabili dituztela euskarazko IDAZ 1 ariketan; bestetik, 5 urterekin hasitakoen taldekoek besteek
|
baino
gehiago erabiltzen dituztela, bestelako, anaforak deitu ditugunak, hots, izen+ erakusle hurrenkerak.
|
|
|
Aditz denboraren oinarria mantentzeko arazoak izan dituzte askok, gaztelaniaz euskaraz
|
baino
gehiago. Ingelesean akats hau asko gertatzen da, present simple eta past simple nahasian ematen baitituzte ikasle askok.
|
|
|
Diskurtso gaitasunean atal batzuk beste batzuk
|
baino
hobeto eman dituzte. Horrela, testuen egitura formalari ondo antzean erantzun diote, baina loturagileen nahiz anaforen erabileraz dugu horrelakorik esan.
|
|
|
Emandako definizioan, jada, analisirako elementu eta informazio asko pilatzen zaizkigu, baina testuaren kapitulu honi izena ematen dion anbiguotasuna zer den errazago azaltzeko, horietariko hiru
|
baino
ez ditugu oinarritzat hartuko: –eragitea?,, erabaki hartzea?, eta, kudeaketa?.
|
|
|
Parte hartzearen zeinua eta izaera ebaluatzeko orduan, ohiko banaketa bat da ea parte hartzea beste helburu baterako bitarteko edo instrumentu huts gisa ulertzen dugun edo berezko helburutzat hartzen dugun. Lehenengo kasuan, parte hartzea teknika bat
|
baino
ez da beste askoren artekoa, hots, kasuaren arabera proiektu konkretu baten helburuak betetzeko eraginkorra izan badaiteke, hautatuko dugun bitarteko bat. Bigarren kasuan, parte hartzea garapen prozesuaren ezinbesteko partea da:
|
|
|
Modu nominalean parte hartzea proposatzen duten instituzioen helburua politika baten edo bere lanaren legitimazioa lortzea da, eta objektu diren parte hartzaileen interesa zerrendetan agertzea
|
baino
ez da. Modu instrumentalean ere, lehenengo pausoak, gehienetan, instituzioek ematen dituzte beren ekintzen edo programen eraginkortasunak behar duelako, neurri batean edo bestean, beren zerbitzuak jasotzen dituztenen partaidetza.
|
|
|
Sopikuntza Iparraldeko gizartekook munduko ekonomia global kapitalistaren partaide onuradunak garelako, zeinak gure garapen lankidetzak konpondu nahi dituen bazterketak sortzen dituen. Nahia, lankidetzan beste herrialdeetan sustatutako parte hartze hau gure sistema politikoen akatsen konpondu gabeko gatazkaren translazio bat
|
baino
ezin izan daitekeelako.
|
|
|
Atal honetan mota askotako analisiak egiten dira, baina orain aspektu kritiko batzuk
|
baino
ez ditut azpimarratu nahi. Lehenik, giza talde baztertuen parte hartze eraldatzailea premiazkoa dela onartu behar da, beraiek izan behar dute prozesu horren hastapenen helburu nagusia, izaera holistikoa nolabait ahaztu barik.
|
|
|
Komeni da gogoratzea, ordea, eztabaida ildo horiek ez direla modelo matematiko batean erabiliko genituzkeen baldintza beharrezko eta nahikoak bezalakoak. Batetik, hiru maila horien arteko banaketa didaktikoa delako erreala
|
baino
, hiru mailen arteko elementuak loturik baitaude, eta horrexegatik, aldagai esanguratsuak badira ere, beraien arteko koerlazioa dagoelako, eta zentzu horretan errepikakorrak izatea suerta daitekeelako. Bestetik, gizarte eraldaketa fenomeno zabalegia delako baldintza sinple batzuen bidez neurtzeko, eta horiek ere nekez parte hartzearen kalitatea neurtzeko balio dutelako.
|
|
|
inpaktuaren tamaina edo indarra kodearen ondorioa da eta kode bakar bat ez, kode asko ditugu eta gainera elkar joka ari diren kodeak: batzuek besteek
|
baino
maila eta balio handiagoa dute gizartean (edo gizarte talde batentzat).
|
|
|
– XIX. mendean Euskal abertzaletasunak berrasmatu zuen bertoko izen tradizioa, baina ez zuen egin santu izendegia inposatu
|
baino
lehenagoko izenak berpiztuz, baizik eta izendegi hori, euskaldunduz? (literaturagile erromantikoek ere, kondairako?
|
|
|
Ez da hori «izena aukeratzeko askatasunari» lege horrek jarri dion muga bakarra: ezin dira jarri nahi beste izen (izen konposatu bat
|
baino
ezin da jarri eta sinpleetan bi dira gehienezko muga), ezin dira anai arrebak izen beraz erregistratu (ezta beste hizkuntza batean izanda ere), ezin da irain edo iseka izan daitekeen izenik jarri (galarazita daude «objektiboki pertsona kaltetzen duten izenak»). Kasu horretan arazoa, objektibotasun?
|
|
|
Gurasoak? Argi dago, botere kontua
|
baino
ez da. Zentzu berean, debekatuta daude izenen aldaera hipokoristikoak, txikigarriak, familiarrak edo lagunartekoak.
|
|
|
Kultura guztietan izan dira izena emateko estrategiak eta protokoloak. Jendarte tradizionaletan modernoetan
|
baino
leku gutxiago zuten estrategiek; haietan protokoloak ziren nagusi. Askotan, estrategien eta protokoloen arteko aldea gradu kontua baino ez da.
|
|
|
Jendarte tradizionaletan modernoetan baino leku gutxiago zuten estrategiek; haietan protokoloak ziren nagusi. Askotan, estrategien eta protokoloen arteko aldea gradu kontua
|
baino
ez da. Bai estrategietan, bai protokoloetan, leinu jatorra edo senitarte sare zabala eraikitzea funtsezkoa izan da.
|
|
|
Izen propioen esanahia, denotazioa eta konnotazioa barne, eztabaida askoren gaia izan da hizkuntzalaritzan eta semiotikan. John Stuart Mill-ek esan zuen hizkuntza eta kultura gehienetan izenek ez dutela zentzurik, ezta konnotaziorik ere, denotazioa
|
baino
ez dutela. Geroago Frege k proposatu zuen izenek zentzu berezi bat dutela:
|
|
|
Batetik, izenek esanahi deskriptiboa dutela defendatzen duen pentsamendu ildoa. Bestetik, esanahirik ez, erreferentzia
|
baino
ez dutela defendatzen duena. Deskriptibismoaren ustetan, izenek izendatzen dutenaren ezaugarriren bat deskribatzen dute, horixe ematen dute aditzera eta horixe esan nahi dute.
|
|
|
direla defendatu zuen, hau da,, edozein mundu posibletan objektu bera izendatzen dutela?. Horregatik ez digute ezer esaten objektuari buruz, izendatu/ erakutsi
|
baino
ez dute egiten. Erreferentzia dute, bai; baina ez esanahirik.
|
|
|
Ezagutzen ez dudan pertsona baten izenak ez du ezer denotatzen, baina oso aberatsa izan daiteke konnotazioetan. Konnotazioa, Eco k dio, hartzailearen gogoan adierazle batek sorrarazten dituen kultur unitateen multzoa
|
baino
ez da (1974: 101).
|
|
|
bakar bat seinalatzeko. Kodeak zeinugintza horren jarduera eta emaitza araugilea
|
baino
ez dira. Eta, gogoan izan, kodeak indar sozialak dira (Eco, 1977).
|
|
|
Ikuspuntu horretatik, eragile sozialak, zentzu edo sen praktikoa? duten eragileak
|
baino
ez dira: hautatzeko irizpide zenbait, gustu zenbait, nahi eta zaletasun zenbait dituzten eragileak dira, haien arabera beren burua gidatzen dute, askotan kausak eta arrazoi, egituratzaileak?
|
|
|
zeintzuk diren jakin barik, baina jendarteko jokorako sen praktikoa ondo barneraturik. Sen hori, funtsean, ekiteko eta pentsatzeko egitura zenbait
|
baino
ez da, Bourdieu k habitus deritzona.
|
|
|
izengintza da gaurkoa. Horrela, bada, merkatu batean ondo balioetsitako izen bat beste merkatu batean batere baliorik gabekoa izan daiteke; inoiz ere, izen hark izenduna zein merkatutakoa den identifikatzeko
|
baino
ez du balio (Freyer & Levitt, 2004) 11.
|
|
|
Euskal izenetan bat egiten dute batetik euskal kultura eta identitatearekiko atxikimenduak eta bestetik norberaren singulartasuna indartzeko joerak. Maider edo Auxkin izenak, esaterako, Maria edo Martin izenak
|
baino
nabariagoak dira europar izenen multzoan eta, ondorioz, pertsona, singularrago, etiketatzen dute, baina aldi berean eginkizun identitarioa betetzen dute:
|
|
|
Dubet ek eta Martucelli k diotenez (1998), gizartea zatitzea eta ekintza logika ugaltzea. Modernitatearen egitarau instituzionalaren? bukaeraren sintomak
|
baino
ez dira. Homogeneotasun instituzionalak lekua utzi dio norberaren esperientziari, ororentzako arau eta rolek egoeraren araberako estrategia partikularrei.
|
|
|
Aketza deritzon jendeari inork ez dio irainik egiten haren izena erabiliz deitzen dion bakoitzean. Kasu honetan ere, aspaldiko debekuen antzera, erakundeen murrizketek izenak ugaltzeko
|
baino
ez dute balio izan. Izen bat hilik datza agiri ofizialetan, beste bat bizirik jendearen ahotan.
|
|
|
Dena den, izena hautatzea lege testuingurua
|
baino
testuinguru zabalago batean kokatu beharra dago. Oro har, umeak ondare urria dira:
|
|
|
Bai; bada izenetan berdin partekatzen ez den kapital bat, eta badira lehian edo zein bere aldetik dabiltzan kapitalak. Kapital horiek, hasiera batean izendatze kode edo izendatze kultura bereziak
|
baino
ez dira, erkideek lehenetsi dituzten eta kanpokoei balioztarazi nahi dizkieten kodeak.
|
|
|
Nik, Marlo Polo, Venezian 1254an sortuak, Niccolò Poloren seme eta Maffeo Poloren ilobak, orain Kristoren Haragitzearen ondotik den 1298 urtean Genovako presondegi honetan preso naizenak, mundua zein den eder, zein den handi kondatuko dizuet. Uste duzuen
|
baino
aise zabalagoa baita eta sekulan pentsa ez dezakezuen baino miresgarriagoa. Hala Armenia Ttipia eta Armenia Handia, Persia, Tartaria, India, Katai eta Zipangoko uhartea.
|
|
|
Nik, Marlo Polo, Venezian 1254an sortuak, Niccolò Poloren seme eta Maffeo Poloren ilobak, orain Kristoren Haragitzearen ondotik den 1298 urtean Genovako presondegi honetan preso naizenak, mundua zein den eder, zein den handi kondatuko dizuet. Uste duzuen baino aise zabalagoa baita eta sekulan pentsa ez dezakezuen
|
baino
miresgarriagoa. Hala Armenia Ttipia eta Armenia Handia, Persia, Tartaria, India, Katai eta Zipangoko uhartea.
|
|
|
Haren bildumak biziki ongi erakusterat ematen du literaturaren itxidura, XIII. mendetik geroz aitzinatu gabe etengabe errepikatzen ari dena. Mallarmé ren «Liburua»
|
baino
zorrozkiago, Septentrio bi liburuek hau dute ezin hobeki argirat ematen: bere Zentzu bilaketan, gizakiak ez ditu liburu hatzak, hitz hatzak baizik aurkitzen, hizkuntzatik haraindiago ezin joanez bere adimenaren eskutik betiko urrundua egonen zaiona azkenean lortzeko asmoz.
|
|
|
Hain zuzen, Septentrio ko zati batzuek Uliseoren abenturak aipatzen dituzte (adibidez Myrra ko arriskuak, 58 or.), eta gogoan dugu hemen Odisea k sinbolizatzen zuena Mallarmé rentzat: etengabeko espedizioa, jatorrizko aberri galduari buruzko itzultzea duelarik helburu eta Zentzu, bidaia berez burutugabea delarik, gizakume bakoitzak abiatzen duena antzinako belaunaldiak
|
baino
urrunago joanen delako esperantzarekin.
|
|
|
Ni hortik gibelera itzuli naiz eta orain beranduegi da enetzat. Baina zuk irakurle maitea, bidaia benturos hori egin nahi baldin bazenu eta ni
|
baino
urrunago joan, jakin ezazu hortik eguzki sortzera joanez itzulia egin daitekeela. (Septentrio, 85 or.)
|
|
|
Gizakia, loquens
|
baino
hobeki infans, etengabe ari da idazten eta mintzatzen ikasten, Hitzarekin bere burua argitzen, Testu salbagarriaren osotasunerat nehoiz heldu gabe: errealitatea da beti mintzatzen hasten dela, totelki, errepikapenak eginez abantzu (bainan sekula ez arras) hitzez hitz, beti abiatuz eta nehoiz iritsiz portu desiraturat, ez baitezake haren kokapen geografikoa ezagutu:
|
|
|
Haren memoria erraldoia da; oihukatzen du: . Mila urte banitu
|
baino
orroitzapen gehiago ditut?, memoria hori, bertze bizi, guziena baita, izaera bakotxari haren ustez zor litzaiokena.
|
|
|
digitalizazio prozesuak edukiak ugarituko dituelako; edukien kontsumoak pertsonalizatzeko joera gailenduko delako, eta, azkenik, soinuari beste elementu batzuk gaineratuko zaizkiolako, datuak eta irudiak, alegia?. Edukien espezializazioa estrategia berria ez bada ere, kontuan izan behar dugu gaur eguneko bizitza eredua aurrekoak
|
baino
azkarragoa, iheskorragoa, dela eta komunikabideak kontsumitzeko gizabanakoak duen denbora estutu egiten dela hainbat eginbehar baititu.
|
|
|
Eta handik astebetera, hauteskundeon emaitzak aurkituko dituzu: berriro ere xuriak nagusitu ziren, baina, oraingo honetan 110 botuko aldea atereaz gorriei, hau da, maiatzean
|
baino
laurogei bat gehiago12 Kontuak kontu, urriaren 7an berraukeratuko dute Albert Goienetxe13.
|
|
|
Berrogoi ta hamabi urte baizik ez zituen; eta itxurala, zen
|
baino
ere gazteago emaiten zuen. Hurbilenetik ikusten zutenek zakiten bakarrik, artaren beharra bazuela; baina berak bere buruaz baino gehiago baitzuen ordean bertzeen osasunaz.
|
|
|
Berrogoi ta hamabi urte baizik ez zituen; eta itxurala, zen baino ere gazteago emaiten zuen. Hurbilenetik ikusten zutenek zakiten bakarrik, artaren beharra bazuela; baina berak bere buruaz
|
baino
gehiago baitzuen ordean bertzeen osasunaz. Eta, erran dena, azkarraren itxura zuen.
|
|
|
[...] Non da behinere agertu
|
Donibanen
baino ederkiago Eskual herriko seme guziek ber gogoz begiratu behar dugun. Eskualduntasuna??
|
|
|
1897ko azken aipua ez da oraingo honetan Goienetxe medikuarentzat izango, Donibaneko euskal tradizioaren jaientzat
|
baino
; izan ere, Charles Bernadou baionarrak ehun bat orrialdeko liburua (Bernadou, 1897) eskaini ziela aipatzen du gure astekariak abenduaren 3an77, Etnografia Elkartearen liburua ere laster datorrela gogorarazteaz gainera. Kontua da zorioneko liburuaren benetako argitalpena nahikoa eta gehiago luzatu zela, eta Eskualduna astekariaren orrialdeetan beste lau bat aldiz aurkitu dut bazetorrela78, azkenean 1899an plazaratu zen arte79, gorago esan bezala.
|
|
|
Nekazari lehiaketaren eguneko kronika dakar kazeta euskaldunak abuztuaren 25eko zenbakian101 Dioskunez, «joanden urthean
|
baino
abere hainitz gehiago presentatu da aurthen primetako. Helduden astean emanen ditugu primak irabazi dituzten jabeen izenak».
|
|
|
Bigarren aldikotz biltzen gare Donibaneko kantoinamendu huntan primen emaiteko eta atsegin handirekin ikhusten dugu gure herritar laborariek onhesten dituztela egiten ditugun entseiuak hekien onetan hunat agertzen direlarik joanden urthean
|
baino
nombre handiagoan.
|
|
|
Orai duela zombeit egun kontseilu hori bera emaiten zioten Ezpeletan, David dotorak, bere herritar laguneri eta ez dezaket hobekiago egin chede beretan kausitzea
|
baino
.
|
|
|
Esana dugun gisan, nola teknologien, merkatuen, ingurunearen? aldaketak gero eta azkarragoak diren (eta joera hori geroan moteldu egingo denik ez dirudienez), enpresek arrakasta izateko ez dute beste estrategiarik euren malgutasuna, moldagarritasuna eta erreakzionatzeko azkartasuna areagotzea
|
baino
. Eta xede horretan dihardute buru eta bihotz.
|
|
|
Premiazkoa da ongi argitzea ezagutza esplizituaren eta tazituaren arteko ezberdintsuna. Gutako gehienok askoz gehiago dakigu, jakin, transmititu ahal duguna
|
baino
. Ezagutza esplizitua dugu pertsona batek beste bati erraz samar adieraz diezaiokeen ezagutza, dela aurkezpenen bidez, dela agirien bidez, etab. Horren osagaiak, funtsean, ezagutza teknikoak dira, baita zenbait abilezia/ trebetasun eta jarrera gutxi batzuk ere.
|
|
|
Enpresa baten merkatu balioa handiagoa bada balio kontablea
|
baino
, begi bistakoa da halako ezkutuko balio batzuk daudela hor nonbait: ezkutuko baliook dira, hain zuzen ere, Kapital Intelektualaren eta Kapital Emozionalaren edukiak justifikatzen dituztenak.
|
|
|
Zeharo bestela,, antolakuntza kultura indartsu? batean
|
baino
ez da posible esandakoa modu ezin eraginkorragoan aurrera eramatea.
|
|
|
Lidergo eraginkor baten bidez errotutako antolakuntza kultura indartsu batek ahalbidetzen du autokontrol hori. Antolakuntzaren kanpotiko kontrola salbuespena izango da, hortaz (hots, zerbaiten edota norbaiten desbideraketa larrien kasuan
|
baino
ez da erabiliko).
|
|
|
3 Aktibo ukiezinak (Kapital Intelektuala eta Kapital Emozionala) imitatzea edo kopiatzea oso zaila da, eta horrek abantaila konpetitibo handia dakar; baina aktibook kudeatzeak ere baditu bi oztopo edo zailtasun: a) aktibo ukiezinak sortu, heldu eta fruituak emateko beharrezkoa den denbora askoz luzeagoa da aktibo ukigarriena
|
baino
(motelago eratu eta metatzen baitira, eta ez dutelako berehalako etekinik eman ohi); eta b) enpresetako zuzendariak ez daude aktibo ukiezinak kudeatu eta gidatzen ohituta (ez dute esperientziarik, ezta beharrezko ezagutza eta abileziarik ere).
|
|
|
bati indarra ematen dakitenak. Dagoeneko ez da nahikoa ongi administratzea; horrez gain, premiazkoa da halaber lider izan eta hautatutako bideari beste inork
|
baino
lehenago ekitea (ikus 1 taula).
|
|
|
Erabilerarekin apreziatu eta balioa goratzen dute (aitzitik, erabili ezean balioa galtzen dute).? Gutxi batzuk
|
baino
ez dira kontabilitatean islatzen.. Zaila da kontrolatu, metatu eta gordetzea.?
|
|
|
38) modu arras poetikoan esan zutenez: «Gaur egun, abantaila konpetitiboak tximeleta baten ametsek
|
baino
gutxiago pisatzen du».
|
|
|
URTEBETE
|
BAINO
GUTXIAGO
|
|
|
3 URTE
|
BAINO
GEHIAGO
|
|
|
4 KPMG Consultores ek 1999an egindako ikerketa batean azaleratu zenez, zenbait enpresa nabarmenen merkatu balioaren% 60
|
baino
gehiago ezkutuko balioetan datza; kasu batzuetan% 95era ere iristen da ezkutuko balioen ekarpena (Coca Cola, Microsoft).
|
|
|
Gure arreta osoa fruituetan, finantza emaitzetan?
|
baino
ipini ez eta ezkutuko balioak ahazten baditugu, enpresak ez du epe luzean iraungo». Leif Edvinsson
|
|
|
Aipagarriak dira, besteak beste, Barney, Prahalad, Mintzberg eta, batez ere, Michael Porter; horiek guztiek eragin handia izan dute enpresa estrategien garapenean (Álvarez, 1997; Clark, 2004). Hala ere, argitalpen espezializatuetan diotenez, aditu akademikoak aitzindariak
|
baino
gehiago jarrai tzaileak dira enpresa kudeaketarako jakintzaren sorkuntzari dagokionez, aholkularitzako adituei eta zuzendariei baino legitimitate txikiagoa ematen zaielako (Spell, 2001).
|
|
|
Aipagarriak dira, besteak beste, Barney, Prahalad, Mintzberg eta, batez ere, Michael Porter; horiek guztiek eragin handia izan dute enpresa estrategien garapenean (Álvarez, 1997; Clark, 2004). Hala ere, argitalpen espezializatuetan diotenez, aditu akademikoak aitzindariak baino gehiago jarrai tzaileak dira enpresa kudeaketarako jakintzaren sorkuntzari dagokionez, aholkularitzako adituei eta zuzendariei
|
baino
legitimitate txikiagoa ematen zaielako (Spell, 2001).
|
|
|
1, 2 eta 3 grafikoetan aipatu hiru kontzeptu horiek azken urteotan izan duten bilakaera jasotzen da, ABI Inform Global Edition dokumentazio datu basean egindako bilaketetan oinarrituta; datu base horretan negozio eta enpresa kudeaketako nazioarteko 1.000 aldizkari
|
baino
gehiagoren laburpenak daude bilduta.
|
|
|
Erasoaldiaren eragingune garrantzitsuena Legutio herria bera izan zen. ...ertu duten gehienek ahazten duten elementuetakoa da hau, hain zuzen30 Uztailaren 26an udala desegin zen eta gestora bat izendatu, batzokia itxi eta zenbait lagun atxilotu edota urrundu zituzten, susmagarriak zirelako31 Abuztuaren 1ean udal idazkariak herriko mutilak (Elosua, Nafarrete eta Ollerietakoak salbu) eraman zituen Gasteizera matxinatuen armadak errekluta moduan deitu ondoren (3 boluntario
|
baino
ez ziren egon herri osoan eta 8 iheslari, Amerikan zegoen gazte bat eta beste 7 lagun). Azaroaren 30ean ebakuatu zituzten azken zibilak Gasteizerantz, nahiz eta ez den argi geratzen denek egin ote zuten alde32 Edonola ere, uztailetik abendura bitarteko borrokek 14 urteko neskato baten heriotza utzi zuten, (airez egindako bonbardaketa baten ondorioz, gerraren biktima zibil bakarra).
|
|
|
Deigarria, da, ildo horretan, nola saiatu ziren gatazka aztertu duten idazle frankistak gudari eta milizianoen borrokarako kemena bereizten, bigarrenak gutxietsiz. Baieztapen horrek, ez du bat egiten, ordea, hildako eta zaurituen kopuruekin, batailoi ezkertiarrek jeltzaleek
|
baino
baja gehiago izan baitzituzten. Idazle horiek, gainera Legutioko operazioa Agirreren ardura zuzena zela azaldu zuten behin eta berriz49.
|
|
|
Era horretan, oso egun gutxitan milaka laguneko armada osatu zen. Orain arteko ikerketek, ordea, ez dute zehaztu zenbat izan ziren euren kabuz mobilizatu zirenak urriaren 16
|
baino
lehen eta zenbatek hartu zituzten armak halabeharrez50 Are gehiago, Jaurlaritzak urriaren 22an eta abenduaren 1ean argitaratutako aginduek, kintoak koarteletan aurkezteko aginduz, erakusten digute urriaren 16ko agindua ez zela erabat bete, bereziki 1932ko eta 1933ko kintei dagokienez51 Egile batzuek soldadu profesionalak eta derrigorrez joandakoak goraipatu arren boluntarioen aurrean, garbi dago batzuen eta besteen jarrerak desberdinak direla borrokatzeko orduan baldintza berdinetan.
|
|
|
Esanguratsua da, halaber, eta garai berrien lekuko agian, 1973an Jesus Iribarrenek idatzitako Nota histórica de Villarreal de Álava liburuxkan ez dagoela gerrari buruzko aipu bakar bat
|
baino
: «Después del doloroso paréntesis de, que no es preciso de escribir, la villa está llamada a nuevo esplendor».
|
|
|
«Después del doloroso paréntesis de, que no es preciso de escribir, la villa está llamada a nuevo esplendor». José Manuel Martínez Bande (1980), Francoren garaiko militarra izan arren, operaziomilitarrak objektibotasunez eta zehaztasunez deskribatzen saiatu zen, nahiz eta, behin
|
baino
gehiagotan, matxinatuen aldeko jarrera gailendu.
|
|
|
Koldo Azkuek Arabako iparraldean izandako bilakaera jorratu du 2004an eta, tamaina txikiagoko lana izan arren, 2005ean, gerra garaian Arratzu Ubarrundiako udalerrian izandako bilakaera aztertu du Hugo Huidobro k. Gerra Zibilaren azterketan ikuspegi eta, bereziki, iturri berriak landu dituen Sancho de Beurko elkarteak Arabako fronteari buruzko liburu bat iragarri zuen bere web orrian, baina oraindik lehen zatia, Legutioko erasoaldia artekoa
|
baino
ez da kaleratu3.
|
|
|
Hegazkin batek Otxandio bonbardatu zuen: gutxienez 84 hildako utzi zituen, horietatik 25
|
baino
ez ziren soldaduak eta 45 haurrak izan ziren. Beraz, agerian dago bonbardaketaren helburua:
|
|
|
Jakakortaxarena bera atxilotu eta Gasteizera eraman zuten eta ia ia fusilatu zuten (Iakakortaxarena, 1990). Inguruko biztanleek arazo bat
|
baino
gehiago izan zituzten familia eta ganaduak frontearen bi aldeetan banatuta zituztelako5 Are pasarte larriagoa gertatu zen Elosuan: urriaren 20an, herriko semea zen anarkista bat bertaratu, hamazazpi lagun kamioi batera igoarazi eta Ollerieta inguruan fusilatu zituen hurrengo goizean (Flores, 2002:
|
|
|
Edonola ere, Burgoseko San Marcial errejimentuko historialean emandako datuen arabera, talde horretako konpainia bat
|
baino
gehiago aritu ziren euskal frontean borrokan. Irailaren 20an 2 batailoiak Eskoriatza inguruan hartu zituen posizioak, ziur aski Alonso Vega-ren agintepean; urriaren 5ean 4 batailoiko hiru konpainia Legutiora abiatu ziren.
|
|
|
Haren prestaketa Ciutat kapitainaren eskuetan egon zen, Ipar Armadako Estatu Nagusiaren burua zen militar hau. Erasoa hasi
|
baino
egun batzuk lehenago, Llano de la Encomienda jenerala heldu zen Santanderrera. Ipar Armadaren buru izendatu berria zen, baina ez dirudi erasoaren proiektuan esku hartu zuenik, ezta gauzatu zuten indarren zuzendaritzan ere.
|
|
|
Egoerak aldaketa handia ezagutu zuen, euskal gudarien eta milizianoen artean adore falta hasi baitzen nabarmentzen, desmoralizazioaren ondorioz. Izan ere, Jaurlaritzaren tropak askoz gehiago izan arren, ez zuten lortu Legutio hartzea, eta Alonso Vega-ren ekintza kontraeraso orokor baten atari moduan hartu zuten, Legutiorekin harremanak berrezartzeko saioa
|
baino
ez zenean. Horren guztiaren ondorioz, koordinazio arazoak areagotu egin ziren.
|
|
|
Iturrien artean kontraesanak egon arren, gutxi gorabehera 30 batailoi11 (Murgia aldean 6 batailoi, Legution 13 eta Arlabanen 6), gehi metrailadoreen batailoia eta beste 4 batailoi erreserban izan zituen: 20.000 bat gizonek, 25 kanoik eta 8 gurdi blindatuk hartu zuten parte erasoaldian (Martínez Bande, 1980: 206), nahiz eta benetan 15 batailoi eta 7.500 lagun inguru
|
baino
ez ziren aritu gatazka zuzenetan. Aurrez aurre 3.000 militar, errekete eta falangista izan zituzten (Ciutat, 1978:
|
|
|
Konturatu baitira arlo desberdinetako adituak, ezen eredu intentsiboek arazoak bazekartzaten, eredu estentsiboek dakartzatenak ez direla gutxiago. Horrela, Getxon, besteak beste, plangintzaren bidez birdentsifikazio prozesu bat abiatu da12 Hau, dudarik gabe, lurrari eta energiaren kontsumoari erreparatuz, orain artekoa
|
baino
eredu jasangarriago baten aldeko pausoa da.
|
|
|
Horrela, 80ko hamarkadako desindustrializazio prozesuaren ondorioz, lurzoru industrial zabalak hutsik geratu ziren. Hutsik
|
baino
, erabilerarik gabe. Gainera, hazkunde garaietan izandako hiriaren hedapenak hiriaren erdian kokatu zituen lurzoru horiek.
|
|
|
14 Etxe hutsak alokairuaren merkatuan barneratzeko ekimenak BIZIGUNE programaren bidez egin ahal izan dira. Emaitzei dagokienez, programa hau martxan jarri zenetik 2.000 etxebizitza pasatxo mobilizatu dira (EAEn, azken erroldako datuen arabera, 86.000 etxebizitza huts
|
baino
gehiago daude). Babestutako etxebizitzen eraikuntza, berriz, kalatu handiagoko politika izan da; hain zuzen ere, azken gobernualdian 20.000 etxebizitza berri baino gehiagoren eraikuntza hasi da.
|
|
|
Emaitzei dagokienez, programa hau martxan jarri zenetik 2.000 etxebizitza pasatxo mobilizatu dira (EAEn, azken erroldako datuen arabera, 86.000 etxebizitza huts baino gehiago daude). Babestutako etxebizitzen eraikuntza, berriz, kalatu handiagoko politika izan da; hain zuzen ere, azken gobernualdian 20.000 etxebizitza berri
|
baino
gehiagoren eraikuntza hasi da.
|
|
|
Halaber, auzune berri hau soslaitzeko orduan aurkeztu ziren egitasmoen artean hiri eredu trinkoena zuena gailendu zen, lurzoruaren erabilera intentsiboa faboratzeko eta bizilekuen dispertsioa ekiditeko. Nolanahi ere, badirudi jasangarritasuna gehiago lotzen dela energiaren erabilerarekin lurzoruaren okupazioarekin
|
baino
. Eta ildo horretan dago, hain zuzen ere, energia kontsumoa mugatzen duten egitasmo berritzaileetan jarritako arreta, etorkizuneko etxe berdeen proiektuan izan nahi den parte hartzeak ere aditzera ematen duenez.
|
|
|
Bitartean, halaber, Donostiako Antondegi auzunearen sustapenen bidetik 27.000 etxebizitza babestu berri eraikitzeko asmoa azaltzen da 2006 Etxebizitza Bideratzeko Planean, hain justu, 2002 azaldurikoa
|
baino
% 67 (16.200 etxebizitza) gehiago eta 2000 azaldurikoa baino% 93 gehiago (14.000 etxebizitza). Hau da, gero eta gehiago eraikitzeko asmoa aitortzen da erakunde publikoetatik behin eta berriz.
|
|
|
Bitartean, halaber, Donostiako Antondegi auzunearen sustapenen bidetik 27.000 etxebizitza babestu berri eraikitzeko asmoa azaltzen da 2006 Etxebizitza Bideratzeko Planean, hain justu, 2002 azaldurikoa baino% 67 (16.200 etxebizitza) gehiago eta 2000 azaldurikoa
|
baino
% 93 gehiago (14.000 etxebizitza). Hau da, gero eta gehiago eraikitzeko asmoa aitortzen da erakunde publikoetatik behin eta berriz.
|
|
|
Hala ere, batzuen ustez gehiegi zentratu da eztabaida greenfields vs brownfields eztabaidan, ingurumenaren aldetik kontuan hartu beharreko beste ezaugarri asko alde batera utziz. Gainera, brownfield etan haztea beti greenfield etan haztea
|
baino
eraginkorragoa delako hori mito bilakatu dutela azpimarratzen dute, ez baita egia brownfield ek inolako erabilerarik ez dutela (jarduera informal asko garatu baitira brownfield etan) 7.
|
|
|
Esan dezakegu, beraz, ondo mantentzen direla bertoko hitzak edo hizkera honetako lexikoa. Bederatzi kasutan
|
baino
ez da erantzun ezberdina jaso. Ezberdintasunak hauek dira:
|
|
|
–Ayer a noche? esapidea eskatzean gazteak atzo gabas
|
baino
ez du erantzun, helduak horretaz gain (zehatz esanda atzo gabin) bart ere erantzun du. Hiztun gazteak ezagutzen duela erantzun du hitz hori proposatzean, baina ez omen du inoiz erabiltzen.
|
|
|
Kasu batzuetan erantzun bat
|
baino
gehiago jaso da, kontzeptu bakoitza adierazteko hainbat hitz eman dituzte, bai gazteak, bai helduak:
|
|
|
Gaztearen jardunean hitz bukaerako kontsonantea galdu da eta azentu konpentsatzailea erantsita parekatu da, baina, izan? eta, egon, en arteko bereizketa testuinguruaren araberakoa
|
baino
ez litzateke izango. Helduenek aditz bi honen arteko bereizketari eusten diote oraindik.
|
|
|
Erantzun bat
|
baino
gehiago dituzten galderen adibide gisa, honako hauek:
|
|
|
Helduak emandako erantzuna niri bardin deuste, eñik nai duana izan da. Erantzun bietan aditz laguntzaile trantsitiboa agertzen da, bien arteko aldea fonologikoa
|
baino
ez da.
|
|
|
Datuek erakusten dutenez, Etxebarria aldeko lexikoa ondo mantentzen da. Hamahiru kasutan
|
baino
ez da erantzun ezberdina jaso helduaren eta gaztearen artean. Ezberdintasunak hauek dira:
|