|
2000
|
|
|
Gauzak horrela, nahiz eta XX. mendea arte itsaso, ozeano edo ibaietako baliabideak amaiezinak zirelako ustea izan, egunez egun haztegietatiko arrain gehiago jaten dugu, askotan konturatu ere egin gabe, gure etxe eta jatetxeetan. Gai honen gaineko euskal estatistikarik ez dugu, baina Espainiako haztegi arrain produktoreen elkartearen (Apromar) datuen arabera, Espainiako etxe eta jatetxeetan jandako urraburu eta lupinen% 78 haztegietatikoa zen, 1990ean kopuru hori% 4koa
|
baino
ez zelarik. Antzekoak esan genitzake erreboilo, izokin eta antxoari buruz.
|
|
|
Herritarren% 80 euskalduna izanik. Azken hamar urteotan gainera, ikastetxeetan eredua
|
baino
ez dago. Autopista ondoan etxebizitza mordoa egiten ari diren arren, gehienak zarauztarrek erosiak dira, aberats itxurakoak direnak kenduta.
|
|
|
kritikoa izaki euskaldun askok ere ez dute gehiegi maite izan, ikusi bestela EAJ ko batzuen portaera berarekiko, bereziki, Estatu Batuetan «gerra hotza»ren garaian, «macartismo»a bere erpinean zegoenean. Oso interesgarria da jakitea euskaldunek hartu zuten jarrera erbestealdian eta baita egiaztatzea ere politika munduan denek bi karta joko diferenterekin mugitzen direla batera eta bestera itxurazko
|
baino
ez den errealitate nahiko gezurrezko batean. Ez da harritzekoa, beraz, azkenerako etsita amaitzea nahiz eta, lehen esan bezala, Mario Salegi baikor samar azaltzen zen hemengo egoeraren aurrean; orain ez dakit zer esan dezakeen, izan ere, hori su etena eten baino lehen izan baitzen.
|
|
|
Mutilak astronauta, abenturazale edo `cow boy' izaten ahal ziren. Emakumezkook berriz, bi rol
|
baino
ez genituen aukeran: santa edo emagalduarena.
|
|
|
Pena handia eman dit Setienen agurrak. Behin
|
baino
ez naiz buruz buru berarekin egon. Setien hurbilean irabazi egiten duen pertsona da.
|
|
|
Esaten ez dena eta jakin badakiguna da lanegun oso luzeak, 12 ordutarainokoak, egin izan dituztela, eta ukuilu, txabola eta barrakoietan bizi izan direla. Lanerako
|
baino
ez dute denborarik izan; apenas gastatu duten dirurik eta zerbait aurreztu ahal izan dute.
|
|
|
zergatik ez dira fimak jatorrizko bertsioan eta euskaraz azpidatzita ematen? Hala egingo balute, aukeran film gehiago egoteaz gain, merkeago ere izango litzateke, azpitituluak
|
baino
ez dira jarri behar eta, era horretan bikoizketa gastuak saihestuz
|
|
|
EAEko Irakasleen Alfabetatze Euskalduntzea polemikan murgildurik dago. Iazko azterketen emaitzak jakin bezain pronto(% 52,2k
|
baino
ez du lortu lehen hizkuntz eskakizuna eta% 45ek bigarrena), sistema aldatu beharra dagoela esan dute sindikatu guztiek. UGTk eta CCOOk Hezkuntza Sailean aldaketa proposamen batzuk egin dituzte, baina Jaurlaritzak ez ditu ontzat eman eta Iralek orain arteko jardunari eutsiko diola adierazi du.
|
|
|
Eibarko merkatarien erdiak daki euskara, baina laurdenak
|
baino
ez du hitz egiten. Eibarko Udalak Siadeco enpresarekin batera egin duen azterketatik ateratako datuak dira horiek.
|
|
|
«programatzaile batzuen arabera, dokumentala ez da telebista, baina aldi berean, guk egindako `Euskal herritik' saioa behin eta berriz ari dira ematen. Duela gutxi, asteburuan eman zela, ETBko bi kateetan oso `share' ona eduki zuen, %20tik gora euskaraz eta %30etik gora gazteleraz; agian 6.000 lagunek
|
baino
ez dute ikusi, baina bada zerbait»
|
|
|
«Mexikon inoiz presidente gisa gutxien aritu dena, karguan 20 minutu
|
baino
ez zuen iraun eta. Hurrengo dokumentalak Teresa Mendiolearen bizitza jorratuko dugu.
|
|
|
Ez dezagun ahaztu ordea, Baba Dioum senegaldar kontserbazionistak esandakoa: «Azkenean, maite duguna baino ez dugu gordeko, ulertzen duguna
|
baino
ez dugu maite izango eta irakasten zaiguna baino ez dugu ulertuko»
|
|
|
Ez dezagun ahaztu ordea, Baba Dioum senegaldar kontserbazionistak esandakoa: «Azkenean, maite duguna
|
baino
ez dugu gordeko, ulertzen duguna baino ez dugu maite izango eta irakasten zaiguna baino ez dugu ulertuko»
|
|
|
Ez dezagun ahaztu ordea, Baba Dioum senegaldar kontserbazionistak esandakoa: «Azkenean, maite duguna baino ez dugu gordeko, ulertzen duguna baino ez dugu maite izango eta irakasten zaiguna
|
baino
ez dugu ulertuko»
|
|
|
Akats tekniko bat izan bazen ere, arraro egiten da bi pertsonaiak oholtzaren zoko batera joatea kupulan agertuko den almendroen loraldia miresteko. Indar gehiago izango zukeen" mugi ditzagun belarriak" publikoari begira esateak.Azkenik, Angel Illarramendi zarauztarraren musika gorestea
|
baino
ez zaigu geratzen, pertsonaien aldartearen adierazle jostagarria, harmoniaz betea, musika tresna bakoitzari duen zuku gozoena ateraz.
|
|
|
Orain, berriz, fiskalak auzia bere aldera montatu du. Interesatzen zaizkion frogak eta lekukoak
|
baino
ez ditu ekarri epaiketara. Esate baterako, inoiz gertakariaz ardura berezirik ez zuten polizia garrantzitsuak deituak izan dira deklaratzera une honetan.
|
|
|
ofizialki ez baita inoiz jaio. Bere musika
|
baino
ez du aberritzat. Etorkinen doinuetan oinarrituz bere kasa ikasi du pianoa hain trebeki jotzen, entzuten duen oro melodia bilakatuz.
|
|
|
Estreinako 3 kanporaketak eta 2 finalerdiak pasata, finala
|
baino
ez da falta aurtengo Prudentzio Deuna bertso sariko txapelduna nor izango den jakiteko. Lehenbiziko 3 kanporaketetan 24 bertsolarik kantatu zuten, Gasteizko Txusta tabernan, Araian, eta Izarran.
|
|
|
Aurreneko saioan," Txusta" n, Egoitz Unamuno, Irati Lotina, Maiteder Sasieta, Eñaut Frantzesena eta Ruben Sanchez Bakaikoa sailkatu ziren hurrenkera berorretan. Araiako saioa, puntuazioari begiratuz gero behintzat, apur bat motelagoa gertatu zen eta Andere Arriolabengoak
|
baino
ez zuen hurrengo kanporaketarako txartela lortu. Azkenik, Izarrako saioan, hiruetan onenean, Juan Mari Juaristik, Beitto Martinezek, Irati Andak eta Manex Agirrek egin zuten aurrera.
|
|
|
Orain txapela nork bereganatuko duen jakitea
|
baino
ez zaigu falta. Asier Otamendik azkenengo hirurak bere egin ditu, baina iaz Oihane Perea ezustekoa emateko zorian egon zen.
|
|
|
Negozioa okertzen ari zaie bidaia agenteei, eta agente asko hasiak dira hegazkin txartelengatik jasotzen dituzten komisioen murrizketa nabaritzen. Jupiter Communications kontsultategi amerikarraren arabera, hegazkin txartelen %62 on line igorriko dira 2002 urterako, eta ohiko tramite bideetatik eskuratzen diren txartelak %20
|
baino
ez dira izango.
|
|
|
Euskal finantza erakundeak emaniko datuen arabera, bulegoetako langileek beren denboraren %52 baino ezin diote salmentari eta bezeroarekiko arretari eman, gainontzekoa barne gestio eta administrazio lanei eman behar baitiete. Bulego zibernetiko berri honetan, denboraren %20
|
baino
ez dute eskatuko betebehar automatikoek. Ondorioz, salmenten %20ko hazkundea eta kostuen %5eko murrizketa aurreikusten dira.
|
|
|
Amerikarren kopuru berberak 1,5 inguru bilioi pezeta (60.000 milioi libera) gastatu zuen iragan Gabonetan sarearen bidez on line erosketak egiten. Europan" %20k
|
baino
ez ditu erosketak egiten, eta %34k geroago dendetan eskuratzen dituzten artikuluak bilatzen ditu; ez du sekula ere arriskatzen; erosketak produktu merkeetara mugatzen dira, liburuak edota CDak; %68k artikulua ikusi egin nahi du erosi baino lehen, eta %72k ez dizkie bere informazio pertsonal eta finantzarioak on line dendei eskaini nahi".
|
|
|
Baina sexualitate kontzeptua askoz ere zabalagoa da. Sexualitatea emakume edo gizon bezala munduan egoteko modu bat da, eta sexu harremanak alderdi bat
|
baino
ez dira.
|
|
|
Bere arkatzarekin ordura arte ezinezkoak ziren joerak eta egiturak sortu zituen, marren lodiera erabateko kontrolpean zuen. Ezer ez zegoen bera eta azken emaitzaren artean, bere trebetasuna
|
baino
ez. Txuri beltzaren baitan dauden kolore guztiak islatzen zituen, beti ere argia eta itzalaren arteko kontrasteak nabarmenduz.
|
|
|
Danielek 14 urte zituela Arte Ederrak ikastera eraman zuen aitak. Hasi eta segituan, bertako Madrazo irakasleak esan zion bere semeari ezin ziotela deus gehiago erakutsi, kultura
|
baino
ez zuela behar. Hala," Madrid la nuit" egunkarian hasi zen lanean eta, 18 urte zituela, Parisera alde egin zuen margolari gisa lan egiteko.
|
|
|
Halako batean, prusiarren zelataritzat hartu eta ziegan giltzapetu zuten. Carlos Iriarteri esker
|
baino
ez zuten askatu. Anartean ordea, egoeraz baliatu zen ziega zaintzen zeuden soldaduen marrazkiak egiteko.
|
|
|
1999ko inbertsioak 15.000 milioi pezetara iritsi ziren, baina kopuru hori motz geratzen da urte horretan 2.150 etxebizitza berri egin zirela kontuan hartuz gero. Ur depuradora bat
|
baino
ez dago herrian eta ur deposito bakarra dute. Abuztuan, ohiko 40.000 biztanleak 60.000tik gora direnean, ur arazoak izan ohi dituzte.
|
|
|
60 urte joan dira harrezkero eta patuak edo kasualitateak nahi izan du lantegi zahar hark orain bere izena izatea. Mikel Arrizabalagaren ustez," Martinekin zor handia dago eta hau zor hori kitatzeko zati txiki bat
|
baino
ez da, guk eskaini dezakeguna. Gizarte honetan, eta batez ere euskalgintzan, badira Martinekin zorretan daudenak eta oraindik zor hori kitatu ez dutenak, arrazoi desberdinengatik"
|
|
|
Komertziala (zentzu onean) izango da euskaraz ere. Amodioa zabu batean kulunkan egotea bezalakoa dela dio Kike protagonistak, hasierako zirrara gehiegi luzatuz gero, zorabioa eta goragalea sortzen duela; hiru hilabeteko liluraldia
|
baino
ez dela, eta munduan laranja erdi asko dagoela. Hala, gizon eta emakumeen arteko harremanak gorabehera, obra bi oinarrien gainean dago eraikia:
|
|
|
Zimurrez betea zegoen txantxangorriari" lifting" a egin diote garai berrietara egokitzeko. Hala ere, EITBren 18 urteurrena dela eta, irudi aldaketa atarikoa
|
baino
ez da. Sormenari leihoa irekiz, Internet web orria eta Amerikarako katea izango dira lehen nobedadeak.
|
|
|
Beranduegi zen ordea, klaseak amaituak ziren-eta. Garai hartan gainera, ez zegoen Euskaltzaindiarik, ez HABErik, ez AEKrik, gau eskola
|
baino
ez. Azkenean, Beasaingo Alkartasuna ikastolan ekin nion ikasteari.
|
|
|
Oztopoak hor egonda ere, euskara ez dago gaizki, bere txikitasuna ez da mugarria kulturgintza behar bezala eraikitzeko. Islandian esaterako, 300.000
|
baino
ez dira eta, ba al dakizu zenbat egunkari dituzten?... Sei!
|
|
|
Bere buruan sinestuz eta gogor lan eginez lortu dute, burujabetasuna lortu arte itxoin gabe. Hemen ere lan egiteko ahalmen izugarria dugu, baikortasun txertoa
|
baino
ez zaizue falta.
|
|
|
Badirudi euskalduna izatea ez dela nahikoa. Hemen adibidez, zein da euskaldunagoa, jatorriz Caceresekoa den arren, euskaraz bikain ikasi duen Antonio Garcia, edota zortzi abizen euskaldunak izan arren, euskaraz kaixo eta agur
|
baino
ez dakien Xabier Etxeberria. Eta espainiarrek beste hainbeste egiten dute, nor da espainiarragoa Xabier Etxeberria, Jordi Bofill i Puig edo Antonio Garcia?
|
|
|
Informazio teknologiak tresnak
|
baino
ez dira, eta tresna hauek gure adimenaren arabera erabili ditugu. Horretarako ahalmenik erakusten ez badugu, beste batzuk ateak joka ditugu beste kultura bat ekartzeko prest
|
|
|
Anbotoko magalean dagoen eskualdean euskara hutsean jardungo duen herri telebista sortu gura dugu bertako euskara elkarteok. Eixu!, Gurien bai, Barriketan eta Berbaro euskara elkarteok Durangaldeko Herri Komunikabideak elkartearekin bat egin, eta komunikazio arloan dagoen hutsunea bete gura dugu ekimen honekin, izan ere, gure eskualdean aldizkarigintza" Eraz"
|
baino
ez dugu jorratu orain arte, eta uste dugu badela ordua komunikazio arloa sendotu eta osatzeko.
|
|
|
Larretxea ez da ausartu. Ni gorputzaldi onean egon izan ez banintz, Mindegia izango zen orain txapelduna, bere atzetik joan ondoren, azkenean 30 segundu
|
baino
ez nizkion atera eta. Lehengoan Urrezko Aizkora amaitzean, Mindegiak galdegin zidan:
|
|
|
Gazte gutxi dago aizkoran, 100 lizentzia inguru
|
baino
ez. Eskoletatik aterako direnen kontura Iñaki Perurenak dio txanpinoiak eta onddoak ez direla gauza bera.
|
|
|
Reno Nevada Unibertsitateko euskal bildumako liburuak genituen lehen ingelesez gure herriaren ikuspegi aski orekatua ematen zutenak. " The Basque History of the World" honek, berriz, Renoko testuen mugak hautsi (EEBBetan
|
baino
ez dira zabaltzen) eta gure artean dibulgazioa izango duen liburua izatea lortu du. Beti da interesgarri besteek nola ikusten gaituzten jakitea.
|
|
|
Bi uztail pasatu nituen Irlandan, eta Dublin eta Belfast
|
baino
ez nituen ezagutu. Geroago, 95eko irailean, diru apur bat bildu eta aspalditik gainezka nuen gogoari kasu eginda, erabaki nuen benetako Irlanda ezagutu behar nuela.
|
|
|
Leenanetik hurbil, Clifden erako bidean bertan," Connemara National Park" delakoa aurkituko dugu. Connemarako mendirik garrantzitsuenak (ez larritu, altuenak 730 metro
|
baino
ez ditu), Twelve Bens deiturikoak, parke honen barruan daude, eta baita ehunka laku eta monumentu megalitiko ere.
|
|
|
patata uztak hondatu egin ziren eta ondorioz jendetza izugarriak hil ziren, edo uhartetik alde egin behar izan zuten, gehienak Estatu Batuetara. Irlandako zortzi milioi biztanleetatik erdia
|
baino
ez zen geratu. Connemaran, nola ez, gaitz hori are gogorragoa izan zen, eta lurraldea zeharo hutsik geratu zen.
|
|
|
estatuaren ferriak ez dezake Kanadan atraka. Ondorioz, Karlota Erreginaren irla eta Vancouver uhartea bisitatu ezinik," haida" eta" kwakiutl" herririk ez, hirietako gaueko argiak
|
baino
ez ditut ikusi. Untziko tximiniari egundoko ke beltza dario ardura.
|
|
|
Politikoen erronka nagusia arazoa konpontzeko gai garen erakustea da, antza. Eta, oraindik hastapenean
|
baino
ez garela pentsatzen badugu, bada, pena da. Eguneroko zeregin politikoak gauza asko du mahai gainean ipintzeko, ekonomia dela, Europaren eredua dela, herri bezala nola jokatu...
|
|
|
Egun batean, batek, hiesa duela jakitean, ikusiko du nola nahigabe bere ametsak momentu batean pikutara joan daitezkeen. Hala ere, gaitzaren gaia azaletik
|
baino
ez da ukituko. " Ziurrenera bi aktoreentzako lana da, gizon eta emakume batentzat, alegia.
|
|
|
" Beste aktore batzuek aiseago lortuko dute hori. Zoritxarrez, niri bizpahiru aldiz
|
baino
ez zait gertatu halakorik. Antzerkian, komunikazio gertakari hutsa den aldetik, mezu bat helarazi nahi diozu publikoari, alegia, zuk bidaltzen duzun mezua ikusleak buruz eta bihotzez jasotzea.
|
|
|
" Jendeak auto sakramental batekin nahastu izan du obra, baina ez da horrela. Donejakue bidearen inguruko antzezpena
|
baino
ez da", argitu digu Armendarizek. Egia da halaber, Gilen eta Feliziak Santiago bidea egin zutela.
|
|
|
Hedabideek, ordea, den dena berdintzen dute, dena euforikoki enfatizatu behar ero horren bidez. Hamabost egunetan dibertimentu gisa idatzitako liburu inora ez doana eta mendeko proposamenik tajuzkoena dakarrena," liburu" dira biak hedabideetan. Deskuidatuz gero (alegia, aurkezpenean irudi egokia eskainiz gero), jolas hutsa
|
baino
ez denari toki zabalagoa emango diote, gainera hedabideek. Hedabideek?
|
|
|
Horri lotua, eskualde osorako aldizkari bat sortzearen ideia buruan darabilkite, urritik aurrera herri aldizkariekin batera osagarri gisa banatzeko. Gehigarria ordea, zubia
|
baino
ez da izango, egosten ari den" Goienkaria" k argia ikus dezan.
|
|
|
Gazte ikasleen ekimenak
|
baino
ez balira, trufa gisako ekintzak lirateke. Areago, dibertigarriak lirateke.
|
|
|
Bertako seme den J. Sergio del Campok lan honetan adierazten duenez, lau mende baino gehiagotan organo jarduera erabat azpimarragarria garatu zen Otxandioko Santa Mañe parrokian, eta horrek ageri agerian uzten du Otxandiok bizi izan duen musika giro aparta. Jose Etxebarria fraidearen etorrera (fraide honek organoari egindako berrikuntzak mundu osoko organo zaleen esker ona jaso zuten) eta Santiago Herdoizaren bidez Otxandion martxan jarri zen organo tailerra, horren adibide
|
baino
ez dira. Harrituko al da, bada, inor, Arostegitarrak bezalako organojole ospetsuak otxandiotarrak izateaz?
|
|
|
Buruz buruko jokoa da, hau da, taldeak elkarri begira jarrita, eta horrelako joko gehienekin gertatzen den bezala, mundu osoan zehar aurki ditzakegun buruz buruko modalitateen antzekoak dira arauak. Kantxa angeluzuzena eta hormarik gabekoa da, eta pilotaren bote egokia ahalbidetzen duten lekuetan
|
baino
ez da jokatzen. 60 pausoko luzera eta 8 pausoko zabalera du.
|
|
|
Beraz, dagoeneko badugu nora jo profesional baten beharra izan eta harekin ere euskaraz egitea nahi dugunok! Alde ederra dago 1990 urtean lehen alea kaleratu zutenetik, orduan 6.000 profesional ingururen datuak
|
baino
ez baitzituen eskaintzen. Dena den, gauzak argiago izan ditzagun, oraingo gida hau hiru atal eta koloretan banatu dute:
|
|
|
Esaterako, orain Iñaki Elizaldek luze bat egiten badu, badakit zein lana izanen dudan, bere narratiba ezagutzen dudalako eta gu bion artean halako konexioa dagoelako. Ahatik, Espainian pelikula asko egiten da baina erdia
|
baino
ez da estreinatzen eta ikusi, hamar besterik ez. Gauza, hamar horietan sartzea da.
|
|
|
Legez kanpo, edo legetik at, gertatu da hortaz, telebista lokalen garapena eta horretan pisu handia hartu dute proiektu komertzialek, euskararen kaltetan gehienetan: egun Euskal Herrian emititzen duten 20 telebista ingurutik lauzpabostek
|
baino
ez dute erabiltzen euskara normaltasunez. Esperientzia aberatsak ere eman dira, hala eta guztiz ere, euskal komunikazioarentzat, Goiena Telebista edo Ttipi Ttaparena bezalakoak, besteak beste.
|
|
|
Gero gerokoak! Hori guztia lantxo hau izenpetzen duenaren interpretazioa
|
baino
ez da, jakina, besterik ere izan zitekeen arren: idazten zuena bere uste sendoa azaltzen saiatzen zen, eta kitto.
|
|
|
Poliziaren inpar tzialtasunean sinesten duen gizagaixorik ba al dago, oraindik? Estatuaren ustezko hiru botereak ideologia baten aldeko tresnak
|
baino
ez direla agerian gelditu da. Bakeaz honenbeste dutenek, bide baketsuak ukatzen dituztenean, bortizkeria justifikatu baino ez dute egiten.
|
|
|
Estatuaren ustezko hiru botereak ideologia baten aldeko tresnak baino ez direla agerian gelditu da. Bakeaz honenbeste dutenek, bide baketsuak ukatzen dituztenean, bortizkeria justifikatu
|
baino
ez dute egiten. Estatuaren botereen mehatxuek ez gaituzte izutuko ordea.
|
|
|
Hala ere, gastu militarra eta armadak burutzen duen' polizia lan mundiala' gero eta handiagoa da. Hortaz, borroka hasi
|
baino
ez dugu egin.
|
|
|
Zirkuitorik jakineko eta urratuenetatik kanpo ibiltzeko ahaleginak egiten dira, baina ez behar hainbat eta ez egin behar lituzketenen eskutik beti. Bertsotan aritzeko era bakarra dela pentsatzen dugu sarri, eta era bakar horretan, protagonismoa gutxi batzurentzat
|
baino
ez daiteke izan.
|
|
|
Burua nekatu beharra dago bai antolatzaile eta baita bertsolarien aldetik ere, hauek ere protagonismoa ezin baitute jaialdi hutsera mugatu, agian berek proposatu lituzkete formula berritzaileak. Azken batean gauza beretsua egiteko jantzi berriak asmatzea
|
baino
ez da. Erreza dirudi baina ez da hain erraza.
|
|
|
Ezinbestekoa da euskaldun guztiendako eredu bakarra. Baina oso argi izan behar dugu euskalkien aldeak ez direla berezkoak eta betikoak, bereizgarri asko eta asko" atzo goizekoak"
|
baino
ez direla. Niri, zeharo bidezkoa eta zeharo derrigorrezkoa begitantzen zait euskalkiak babestea eta baliatzea, baina, beti ere euskalkidun baino lehen euskaldun garela kontuan izanda.
|
|
|
Ikasle hauek gutxitan darabilte euskara eskolatik landa. Kanbo herri arras erdalduna da gaur egun. Zenbait etxe eta familitan
|
baino
ez da erabiltzen. Pantxo Mitxelena eta Maritxu Xarriton irakasleek euskara indartu aldera bi ekitaldi burutzen dituzte astean.
|
|
|
" Krisia iragaiten ari da emeki. Guk Akitaniako behi blonda arraza
|
baino
ez dugu komertzializatzen 1993az geroz. 1997an aste gogor bat jasan genuen.
|
|
|
Hendaiako Arruabarrena harakileak bere salmentak igo ditu nabarmen. Errepublikako plazako bere saltegian Landesetako behi haragia
|
baino
ez du saltzen, eta behiki honen agiri zertifikatua ezarria du erosleen ageriko.
|
|
|
Bizitzari buruzko gogoetak eskaintzen dituenez, heriotzari nola aurre egin ere azaltzen ari da. Izan ere, askotan aipatu izan den bezala, bizitzea hiltzen joatea
|
baino
ez denez, heriotzerantz doan bidaia horretan, antza denez, bizitzea dugu heriotzari aurre egiteko bide bakarra. Ondorioz, heriotz horrek gure bizitzan duen pisua adierazteko etengabeak dira leit-motiv hau gogora ekarriko diguten elementuak:
|
|
|
Belaundek egoki azaldu du pertsonaia honen barne munduaren desorekaren zergatia: " Tradiziozko baloreak, batzuetan zentzurik gabekoak, goraipatzen dituen errealitateak norberaren sentimenduak zapuztuz eta pertsonaren barru mundua deuseztatuz, frustrazio pertsonala
|
baino
ez dakar." (Egunkaria) Azkenean, Mario Afrika bere lagun trabestiaren laguntzaz Marilin bihurtzeko beharrezko indarra eskuratuko du. Bestalde, bere nortasun berria zeharo bermatzeko beharrezkoa zuen lehen harreman sexuala Kepa deituriko ETAkide batekin izango du.
|
|
|
Idazlearen beraren hitzetan" emakumearen sentimendu unibertsala nahi izan dut isladatu, ama baten ikuspegitik." (Zabala, Juan Luis: Egunkaria XI) Hortaz, erakunde armatuaren inguruko aipamenak, batez ere, egoera horien aurreko amaren jarrera azaleratzeko
|
baino
ez ditu aipatzen.
|
|
|
Jon Benitok dioen bezala," zinez poliki irakurri eta ahoan gozatzeko modukoa baita, batzuetan kontzientzi ernagarri bilakatu daitekeen arriskua izanik." (Gara VI) Gainera, Jose Jabier Fernandezekin bat eginez," liburu honetan helburua edota helmuga baino bidea baita garrantzitsu eta interesgarriagoa". (Egunkaria VII) Agi denez, aukeraturiko edukia hausnarketa eta sentimendu jariorako aitzakia
|
baino
ez da.
|
|
|
Bestalde, ipuin guztietan idazkera mota bera aurki daiteke: " zalua,
|
baino
ez arina." (El Diario Vasco VI) Felipek dioen bezala, era berean, herriko hizkera bizia erabiliko du. Hala ere, ipuin guztiek ez dute lorpen maila bera.
|
|
|
Bestalde, egilearen beraren hitzetan," hiriaren interpretazio askotan gauzatzen dira istorioak." (Egunkaria VI) Haatik, Agurtzane Aiestaran ez da iritzi berekoa: " Estilo aldetik loturarik badute ere, ez da elkarren arteko giro komunik sumatzen eta, ondorioz, banaka batzuek
|
baino
ez dute irakurlearen arreta bizten." (Habe 295)
|
|
|
Honetarako, estilizazioa du bidelagun, teknika estiloetan. Honelako narrazio laburretan funtsezkoena
|
baino
ez zaigu kontatzen, zeharkako itzulinguruetan galtzen ez den estilo zuzen baten bidez. (El Correo VIII)
|
|
|
Liburu honetan antzematen da euskal literatura gazte hizkeran zein bizitzari hurbiltzen ari dela gero eta gehiago, eta horrek gure literaturari onurak
|
baino
ez dizkio ekarriko, izan ere, gazteengan literatura erakargarria izan dadin beharreko baldintzetako bat kontatzen diren istorioak gertukoak izatea da, fantastikotasuna martxan jarriz. (Gara II)
|
|
|
Pertsonaia bakoitzaren ahotsa eta ikuspuntua mosaiko baten zatitxo bat
|
baino
ez dira eta irakurleak zatitxo horiek banan banan ikusi eta irudia osatu du. Gauzak horrela, batzutan agertzen zaizkion zatitxoek elkar osatzen dute; bestetan, ordea, kontrajarrita egongo dira.
|
|
|
Garai zehatz baten islada eskaini arren, garai historiko horretan girotutako fikzioa besterik ez da Udarbe eta Urtuella lekuko nobela. Idazleak sortutako fikziozko pertsonaiak, Euskal Herriko errealitatean bizi izan zen bizi ohi den zenbait auzi planteatzen badituzte ere, fikzioa
|
baino
ez dira, fikzioari baino ez dagozkio. (Grandes, Leticia:
|
|
|
Garai zehatz baten islada eskaini arren, garai historiko horretan girotutako fikzioa besterik ez da Udarbe eta Urtuella lekuko nobela. Idazleak sortutako fikziozko pertsonaiak, Euskal Herriko errealitatean bizi izan zen bizi ohi den zenbait auzi planteatzen badituzte ere, fikzioa baino ez dira, fikzioari
|
baino
ez dagozkio. (Grandes, Leticia:
|
|
|
" Eleberri zabala da, interpretazio anitzekoa. Nik sarea osatu eta sare horren baitan gauza asko iradoki
|
baino
ez ditut egiten, eta irakurleari lan bat eskatzen diot, memoriaren bitartez liburuan dauden zuloak bete ditzan. Jolasa dago." (Argia 1504) Hala ere, liburuaren interpretazioari buruzko bere iritzia honela adierazi zuen:
|
|
|
2 Pertsona orok, bere eskubide eta askatasunez baliatzeko orduan, legeak ezarritako mugak
|
baino
ez ditu izango, helburu honekin: gainontzeko herritarren eskubide eta askatasunen begirunea ziurtatzea, eta gizarte demokratiko batean moralak, ordena publikoak eta ongizate orokorrak dituzten bidezko eskakizunak betetzea.
|
|
|
GARAk, Baionan delegazioa eduki arren, oso informazio gutxi eskaintzen die, ordea, Iparraldeko biztanleei beren inguru hurbilaz: bere artikuluen %2, 6
|
baino
ez (geroago ikusiko dugu, ordea, Ipar Euskal Herrian gertatu baina eragina Hegoaldean erebaduten gertakariek presentzia handiagoa dutela egunkari honetan). Gainerako egunkarientzat, Ipar Euskal Herria ez da erreferentzia eremua.
|
|
|
Xehetasunetan itotzeko arriskua ekidin nahirik, joera orokor batzuk
|
baino
ez ditugu aipatuko: oro har, egunkari guztiek jarraitzen dizkiete irizpide berberei, erreferentzia eremu batzuk edo besteak islatzeko unean.
|
|
|
Europan ezartzen ari diren etaFrantziako kasuan azaldu den CSAren tankerako erregulazio erakundea izan nahi du CACek. Ordea, aholkularitzarako funtzioak
|
baino
ez ditu oraindik.
|
|
|
Edozein modutan, lokaltasunarekiko atxikimendu hau, erretorikoa
|
baino
ez izateagerta daiteke, azkenean. Alde honetatik, sistema lokalen gune ahulenean, finantzaketan hain zuzen ere, huts egiten du berriro ere araudiak.
|
|
|
Kakotx artean, benetan elebidun moduan egunkari bakarrak dihardu hemen: GARA da hori. Euskararen pisua anekdotikoa
|
baino
ez da beste hirutan: DEIA, ELMUNDO, eta DIARIO VASCO.
|
|
|
Herri bat baino gehiago da egoera horretan bizi dena, hots, besteek ezarritakomugak hertsiegi dituena, bere bere propioak gura dituena, besteak beste bera izateko, besteen artean burua zutik egon ahal izateko
|
baino
ez bada ere. Herri bat bainogehiago da munduan bere mapa identitario ezaguturik ez duena eta besteekinposatutako mapa ikasi beharra duena.
|
|
|
Modu erraz batean esateko, herritarren arteko nazio sentsibilitate desberdinakilustra ditzaketen multzo diferenteek sare polimorfikoa marrazten dute gure aurrean.Batzuek lurralde historiko bakarra islatzen duen oinarrizko multzoa
|
baino
ez duteikusten: foralistak dira horiek.
|
|
|
Bestalde, EAEkoa den CADEM erakunde publikoaren erabilpen oso partidistaegiten du egunkari honek; izan ere, EAE osorako erakundeak egiten duen berogailu erabilpenerako aholkuaren arabar irakurketa
|
baino
ez du argitaratzen.
|
|
|
Hedabideetako jardunean, beren eguraldi mapetan ikus daitekeenez, zenbat burupolitiko, hainbat aburu grafiko daude. Hala eta guztiz ere, euskal nazioa eraikitzeko, bakar batzuek
|
baino
ez dute laguntzen; besteek, ozenki esan daiteke beldurrik gabe, gaur egungo estatuen aldeko militantzia estuan jarduten dute euskal nazioaren izatelinguistikoa eta kulturala ahaztuz eta ukatuz.
|
|
|
euskalduna bat batean ohartu da, abiadura azkarreko mundu interkomunikatuan bizi dela. Hala ere, arazoa ez da euskaldunak modernia ostean bizi behar izatea; hori datu bat
|
baino
ez da. Bi hitzetanjarrita, hauxe da puntua:
|
|
|
Lurralde desberdinetako ekonomiak elkarren artean gero eta menpekoagoakdiren gaur egungo munduan, merkantzia eta inbertsio fluxuak kapitalen trukearen%2 inguru
|
baino
ez direla estimatu da; gelditzen den %98 hori fluxu espekulatiboada. Horrela, gaur egungo ekonomia espekulatiboak bere menpean hartu du ekonomia erreala.
|
|
|
Baina Abertzaleen Batasuna autodeterminazioaren ingurukobarne eztabaidaren erdi erdian aurkitu genuen! Xabier Larralde, gure mintzakidea, ABko bozeramailea da, baina garbi gera bedi ez diola EZBAIKAren deiari erantzunAB edo erakunde horretako inor ordezkatzeko asmoarekin, eta guri azaldutako guztia bere iritzi pertsonala
|
baino
ez dela.
|
|
|
BURUTZAPENA, kontaktua egitea
|
baino
ez dena: jandakoa dastatzea, paseatzeaz gozatzea, telefono bidezko hizketaldiaren ondoren gustura gelditzea... Zinker ek ere zazpi puntuko zikloa aipatzen du beste lan batean, seigarrenaERABAKIKUNTZA izanik, Katzeff en antzeko zentzuan.
|
|
|
Hitz magikotzat agertzen diguten kontsentsuan bertan baitago iruzurra. Kontsentsua, lehendik dagoen egoeran integratzeko adostasuna
|
baino
ez da, estatuak behineta berriro lortu nahi lukeena; zeren, guztioi inposatu nahi zaigun, estatua, ezer bada, dagoen sisteman integratzeko espiritua baita.
|
|
|
Kasu bat aipatzearren, nire esperientzia propioari dagokionez guztiz interesgarrieta motibatzaile suertatu zitzaidalako bederen, egoera diglosikoaren tratamenduan etakontsentsu maioritarioak matematikoki dakarkigun desagerpenaren azalpena ekarrikodut gogora. Diglosia hizkuntza inposatzaile baten kontsentsu sutila
|
baino
ez dela erakutsiz, hortik gure hizkuntzaren heriotzarako bidea zein laburra izan daitekeen irakatsizigun. Eta giza taldearen edozein tamainatan egoera diglosikoak duen eragina argi etagarbi ulertu genuen, berak argi azaldu ondoren ezen, konbinatoriaren legeen araberadena galtzeko genuela, eta aldats beheran gindoazela, kontsentsu sutil hura apurtuezean.
|
|
|
Badago aldea! Aukeran, norberak ere bigarren hau nahi izango lukejubilaziorako unea heldutakoan, boato instituzional eta erakundeen onarpenaren ordez.Zenbaitzuek hori
|
baino
ez dute jasotzen. Seinale txarra.
|
|
|
titulupean300 pertsonaiaren balentriak eta aurkikuntzak deskubritu genituen. Orain gogoratu, bakar batzuk
|
baino
ez ditut gogoratzen (Alejandro Handia, Bismarck, Darwin, Gandhi, Garibaldi, Amundsen, Kafka, Escriva de Balaguer, Lord Byron, Beethoven, Bakunin...) baina gazte idealista baten irudimena eta abentura gosea pizteko, biografiahaien eragina erabatekoa izan zen, eta liburua itxi ondoren luze mantentzen zirenbertan irakurritako hitzak eta, hitzei esker, nork bere koloreek irudikaturiko imajinakgogoan ... Liburuaren helburua, ulertuko denez, hauxe zen, alegia, norberak bere buruari esan ziezaiola:
|
|
|
a) euskal hitzez osatutako izenetan izendapen gehien hegoaldetik datorren haizeak biltzen ditu (130); b) erdalhitzez osatutakoetan 88 erantzunetatik 65 (%74) iparraldetik datorren haizea izendatzeko erabiltzen dira; c) ipar haizeaz gain erdal hitza oso gutxitan erabiltzen da. , maileguen erabilera urria da haizeen izendapenetan, aipatu den haize mota salbu.Iparraldetik datorren haizeaz bestalde %26tan
|
baino
ez da agertzen mailegatutako berba.
|
|
|
Herri izen baten izendapenean oinarritutako iparraldeko haizea deitzeko, zaldibaraize
|
baino
ez da jaso; hegoaldekoa deitzeko, nabarniz aize; ekialdekoa, nabarniz aize, labarrabetzu aize eta elgeta aize; mendebaldekorako, orio aize, baionako aize etakabreton aize.
|
|
|
Guztira 67 berba jaso dira nola edo halako erreferentzia orografikoa dutenak, bildu diren erantzun guztien %8
|
baino
ez.
|
|
|
Urteko sasoi bati lotuta aurkitzen den izendapena dugu hau. Egia esan, ez dirahorrelako izen asko bildu, guztira 5
|
baino
ez dira jaso eta.
|