|
2000
|
|
|
Ezagutzen dut euskal idazle bat, gu
|
baino
zaharragoa, esaten duena bere ondoren ez dela merezi duen ezer idatzi eta ez duela irakurtzen denbora galtzeko asmorik.
|
|
|
Baina zer jakin dezakezu zuk zulo eta hutsune horietaz, zeren, ni
|
baino
zaharrago zaren arren eta zuretzat ere urteak aitzina doazen arren, baitirudi ezen, zenbatenaz aitzinago, hainbatenaz hobeki zaudela, arno zaharra bezala, eta zulo eta hutsune gutirako duzula, halatan, zeure burua, zure gutun argietan klar eta garbi irakur dezakedanez...?
|
|
|
Kapitaina, bera
|
baino
zaharragoa zèn arreba batekin bizi zen, zeina guganat hurbildu baitzen, gure hotsak aditurik.
|
|
|
" Oineko hatzaz ez, baina eskukoaz berdin berdin egin dezaket bekatu!", eta, hura erran bezain sarri, keinu itsusi bat egin nion, apezari neure popa erakusten niola eta hatza pentsa dezakezun lekurat neramala. Samindu eta sumindu zitzaidan apeza, erranez ezen, errespetua eta begirunea zor niola Jainkoaren ministroa zen aldetik, baita ni
|
baino
zaharragoa zen aldetik ere, eta ezin seriosago mehatxatu ninduen ezen auzitarat eramanen ninduela. Jalgi ziren liskar hartan kapitaina eta frantsesez zekiten bertze hiruzpalau marinel ene alde, erraiten zutelarik ezen giristino zaharra nintzela, eta estatu eta kondizino ezin hobekoa, Nafarroako handiki baten semea, hau eta bertze, eta, nola mundu honetan kasik ez dagoen ate hertsirik, urrezko edo zilarrezko gakoz ireki ezin daitekeenik, amore eman zuen finean apezak zilarrezko hiru errealen truke.
|
|
|
Taldeak berantiarrenak izan ziren. Ni
|
baino
zaharragoko bi gizon gordini beren beharrez haratago konplitzeko aholkua eman nien, ez sobera zakar, nire autoaren gurpiletara pixa egin nahi baitzuten. Ezari ezarian, aparkalekua hustuz joan zen, eta halaber jatetxeko aitzindegi hanpatua argiztatzen zuten fokoak itzaltzen.
|
|
|
Mutila
|
baino
zaharragoa zen; hori agerikoa zen, eta banekien kezkatuta zegoela. Kemen handikoa zen Edurne, eta beti pentsatu dut ama batek bezala bakarrik zekiela maitatzen.
|
|
|
Portu zaharra eta, uhainen artean, portua
|
baino
zaharragoa dirudien bafora portura arribatzen. Aidean hiruzpalau kaio biraka.
|
|
|
" Aspaldi?", galdetu zuen Xanek. " Aspaldi", esan zuen Belek;" gu hirira heldu eta handik denbora gutxira; guk ere ezagutu genuen"; ez zen, beraz, hain aspaldi izango; edo agian bi mutilak euren bakuntasunagatik zirudiena
|
baino
zaharragoak ziren;" bestalde...", esan zuen Belek," hauxe zen Henriren gela". " Hauxe?", asaldatu zen Xan.
|
|
2001
|
|
|
Oso harrituta gelditu nintzen. Batetik, denak iruditzen zitzaizkidan ni
|
baino
zaharragoak, ez zekiten kotxerik gidatzen eta gizonak eramaten zituen batetik bestera... Nik ez dut izan inoiz esparru hori nire inguruan.
|
|
|
Varanasi historia bera
|
baino
zaharragoa da, tradizioa baino zaharragoa, baita legenda baino zaharragoa ere, eta hau guztia batera baino bi aldiz zaharragoa dirudi». Mark Twainek 1896an idatzitako hitz hauek irakurtzean, batek baino gehiagok Varanasin zibilizazio zahar baten arrasto hilen lasaitasuna esperoko du.
|
|
|
Varanasi historia bera baino zaharragoa da, tradizioa
|
baino
zaharragoa, baita legenda baino zaharragoa ere, eta hau guztia batera baino bi aldiz zaharragoa dirudi». Mark Twainek 1896an idatzitako hitz hauek irakurtzean, batek baino gehiagok Varanasin zibilizazio zahar baten arrasto hilen lasaitasuna esperoko du.
|
|
|
Varanasi historia bera baino zaharragoa da, tradizioa baino zaharragoa, baita legenda
|
baino
zaharragoa ere, eta hau guztia batera baino bi aldiz zaharragoa dirudi». Mark Twainek 1896an idatzitako hitz hauek irakurtzean, batek baino gehiagok Varanasin zibilizazio zahar baten arrasto hilen lasaitasuna esperoko du.
|
|
|
Ilea motza baina nahasia, denborak dagoeneko dezente urdindua. Aurpegian, seguruena berez dena
|
baino
zaharrago egiten duten zimurrak. sakonak baita ere, gaixotasun bat edo igaro izanaren itxura ematen diotenak.
|
|
|
Profesionalak. " Ziklismoa zaharra da" esaten zuen Lucasek," atletismoa bera
|
baino
zaharragoa, askoz zaharragoa". Ziklista guztiak maite zituen Lucasek, bizikleta negarrez zeramatenak ere bai; bereziki.
|
|
|
Askotan egiten dut nirekiko ez ote gauden aitzitik udaberri aurrean. Zaharrak omen gara, beste edozein herri
|
baino
zaharragoak. Egia dirudi, baina herri baten adina, gizon batena baino areago, urtez bakarrik neur ote daiteke?
|
|
|
Ez dagokio lekuari, eta ez dihoakit niri, zein den zein baino goiztiarrago erabakitzea. Aurrean erakusten dituzten urteak fidagarri badira," Doña MarÃa Vicenta" rena" euscaldun emacume bat" ena
|
baino
zaharragoa da bi urtez. Haren saila honena baino laburragoa da zenbait bertsoz, eta ez hain" bizkaitarra" gainera, iruditzen zaidanez.
|
|
|
Eta hain zuzen eredutzat (bai ote?) hartu nahi genituzkeen euskalkietan. Leizarragarena
|
baino
zaharragoa den Etxepareren liburuan, honelakoak aurki daitezke, sobera nekatu gabe, lehen plametan:
|
|
|
Nire aurpegia ikusi nuen kristalean islaturik. Sekula
|
baino
zaharrago ematen nuen. Atzera aulkian eseri nintzen, sitsak jotako mahai luzearen aurrean; hantxe amildu nintzen.
|
|
2002
|
|
|
Zuhaitzen eraztunak aztarnak datatzeko baliagarriak izan zitezkeela ohartu zenez, Arizonako eskualde hartako arbolik zaharrenetatik laginak atera zituen, eta 1284ra arte atzera egiten zuen kronologia osatu zuen. Baina zurezko aztarna arkeologikoen eraztunek ez ziren kronologia hartan egokitzen, eta, beraz, aztarnok 1284 urtekoak
|
baino
zaharragoak zirela ondorioztatu zuen Douglassek. Hau da, zientzialari estatubatuarrak eraztunak osatutako bi kronologia ezberdin zituen (bizirauten zuten zuhaitzenak eta indioen biziguneetako aztarna arkeologikoenak), baina bion artean ez zegoen harreman zuzenik.
|
|
|
Bi arrazoi egon daitezke datuak bat ez etortzeko: alde batetik, enborraren eraztun sekuentzian eraztun faltsuren bat egotea; bestetik, aztergai den lagina erreferentzia kurbak eskaintzen dituen datu zaharrenak
|
baino
zaharragoa izatea.
|
|
|
Par. Eta bata hori, bertze edozein gauza
|
baino
zaharrago ala gazteagoa ala adin bereko izan litekeiela uste duzua?
|
|
|
Par. Ba, hunela ba da, ¿ nola diteke bata bertze edozer gauza
|
baino
zaharrago, gazteago eta adin bereko izaitea?
|
|
|
Par. Horregaitik, bata ezta ez berbera ez bertze
|
baino
zaharrago ez gazteago ez adinkide.
|
|
|
Par. Baina, bere naturalezari buruz, bata neholare aldian ezin izan diteke: aldian dena, noraezean, bata
|
baino
zaharrago bilhakatzen baita bethi.
|
|
|
Par. Eta zaharrago dena, ez ahal da bethiere, gazteago dena
|
baino
zaharrago?
|
|
|
Par. Hortaz geroz, berbera
|
baino
zaharrago bilhakatzen dena, batetan gazteago ere bilhakatzen da, zerbaiteri buruz zaharrago bilhakatu behar baita.
|
|
|
Par. Beraz bera dan
|
baino
zaharrago bilhakatzen dena, nahi eta ez, den baino gazteago ere bilhakatzen da.
|
|
|
Par. Noraezeko da, beraz, dirudianez, aldian dena eta aldikide dena, adin bereko dela berekiko, eta batetan den
|
baino
zaharrago eta gazteago.
|
|
|
" Cofradia de San Pedro de pescadores y mareantes". Guk
|
baino
zaharragoek paperetan ikusi izan dabenez, 1591 aldian, modu baten edo bestean, itsasoan ebiltzanak laurehun gizonetik gora zirean. Arrantzuan, edo tratu eta joan etorrietan eta baita, gerra usaineko egintzetan be.
|
|
|
Alkar maite dabenek beti dabe zer esan; ez dabe dakien guztia jarraian esaten. Horixe entzun deutset ni
|
baino
zaharrago diranei. Bai; bihar jakingo dozu.
|
|
|
Par. Hunelatan, aldiaz iraganik, une oroz berbera
|
baino
zaharrago izanen da.
|
|
|
Par. Orain bada: orhoiz dezagun zahartzen dena bertze termina bat
|
baino
zaharrago bilhakatzen dela, eta hau gazteago bilhakatzen.
|
|
|
Par. Berhain, bata zaharrago bilhakatzen denez, berberaren izaitea
|
baino
zaharrago bilhakaturen da, eta izaite hori, gazteago.
|
|
|
Handik hunat bilhakatu diran gauzak, aintzinago eginak baino gazteago dira. Eta bide hortaz, bertze gauzak bata baino gazteago direla ikasten dukegu, eta bata, bertze gauzak
|
baino
zaharrago.
|
|
|
Par. Beraz, bata, bertze gauzak baino gazteago da, eta bertze zerek bata
|
baino
zaharrago.
|
|
|
Bere naturari aitzi iaio ezik, bertze gauzak baino lehenago ez geroago eztezake bilhaka; hekiez batetan baizik. Eta elhe hunen araura, bata eztateke bertze zerak
|
baino
zaharrago ez gazteago izan, ez eta hauk ere bata baino zaharrago edo gazteago. Bertzalde, lehengo elheari gagozelarik, bata, garaitiko gauzak baino gazteago eta zaharrago lizateke, eta hauk hura baino zaharrago eta gazteago.
|
|
|
Bere naturari aitzi iaio ezik, bertze gauzak baino lehenago ez geroago eztezake bilhaka; hekiez batetan baizik. Eta elhe hunen araura, bata eztateke bertze zerak baino zaharrago ez gazteago izan, ez eta hauk ere bata
|
baino
zaharrago edo gazteago. Bertzalde, lehengo elheari gagozelarik, bata, garaitiko gauzak baino gazteago eta zaharrago lizateke, eta hauk hura baino zaharrago eta gazteago.
|
|
|
Eta elhe hunen araura, bata eztateke bertze zerak baino zaharrago ez gazteago izan, ez eta hauk ere bata baino zaharrago edo gazteago. Bertzalde, lehengo elheari gagozelarik, bata, garaitiko gauzak baino gazteago eta zaharrago lizateke, eta hauk hura
|
baino
zaharrago eta gazteago.
|
|
|
Par. Horixe da bataren hein, estatu edo egoera, bilhakatuz izan delarik. Bainan bertze gauzak
|
baino
zaharrago eta gazteago bilhaka dadinean, zer pentsa dezakegu bata huntaz, gauza hauk bata baino zaharrago eta gazteago bilhakatzen diren artean, berbera ordean, zaharrago ez gazteago bilhakatzen eztelakotz. Izateaz gerthatzen dena, izanen othe bilhakatzeaz ere, edota bertze arauz gerthatuko othe?
|
|
|
Par. Horixe da bataren hein, estatu edo egoera, bilhakatuz izan delarik. Bainan bertze gauzak baino zaharrago eta gazteago bilhaka dadinean, zer pentsa dezakegu bata huntaz, gauza hauk bata
|
baino
zaharrago eta gazteago bilhakatzen diren artean, berbera ordean, zaharrago ez gazteago bilhakatzen eztelakotz. Izateaz gerthatzen dena, izanen othe bilhakatzeaz ere, edota bertze arauz gerthatuko othe?
|
|
|
Par. Bainan nik behintzat, hauxe erran dezaket: gauza bat bertzea
|
baino
zaharrago denean, sortzapenetik den baino zaharrago ezin bilhakatu diteke, eta kantitaez aldatu ere ez. Eta halaber, gazteago baldin ba da, are gazteago ezin bilhaka ditekela.
|
|
|
Par. Bainan nik behintzat, hauxe erran dezaket: gauza bat bertzea baino zaharrago denean, sortzapenetik den
|
baino
zaharrago ezin bilhakatu diteke, eta kantitaez aldatu ere ez. Eta halaber, gazteago baldin ba da, are gazteago ezin bilhaka ditekela.
|
|
|
Par. Hunela bada, zaharrago ala gazteago dena bera
|
baino
zaharrago ala gazteago den baino zaharrago ala gazteago bilhakaturen ezta, adin aldeak bethi berdin iran dirautelakotz: bilhakatuak ditugu, eta bata zaharrago da, gazteago bertzea; baina zaharrago ez eta gazteago ere bilhakatuko eztira.
|
|
|
Par. Hunela bada, zaharrago ala gazteago dena bera baino zaharrago ala gazteago den
|
baino
zaharrago ala gazteago bilhakaturen ezta, adin aldeak bethi berdin iran dirautelakotz: bilhakatuak ditugu, eta bata zaharrago da, gazteago bertzea; baina zaharrago ez eta gazteago ere bilhakatuko eztira.
|
|
|
Par. Berhain, ba den bata, ezta nehoiz ere, eztiren gauzak
|
baino
zaharrago ez gazteago ere bilhakatuko.
|
|
|
Par. Orain ikhusiko duzu. Bata, bertze gauzak
|
baino
zaharrago dela iduritu izan zitzaiguna, orhoitzen. Eta bertzeok bata bezain?
|
|
|
Par. Bata hori bertze gauzak
|
baino
zaharrago izaiteko, hekiek baino lehenagotik irautea edo existitzea beharreko dugu.
|
|
|
Par. Eta bertze gauzak baino gazteago bilhakatzen bada, hauk batari buruz ez othe lehen
|
baino
zaharrago bilhakatzen?
|
|
|
Par. Gazteago sortu zena, lehenago sorthu zenari eta zaharrago denari buruz zaharrago bilhakatzen da, beraz; zaharrago nehoiz izan gabe, lehenik sorthu dena
|
baino
zaharrago bilhakatzen da, bethi. Bata tai gabe gaztetasunerantz baitdoa, bertzea zahartzarora bezala.
|
|
|
Halaber, zaharragoa gazteena baino gazteago bilhakatzen da bethi. Ioera zeiherrez ari baitira, alkharren aitziko bilhakatzen; gazteena gazteena
|
baino
zaharrago; zaharrena, gazteena baino gazteago. Bainan nehoiz ere eztira eien bilhakatzean lothuko; bertzenaz, heien bilhakatzea lipar batez ere gel ba dadi, ezlirake bilhakatuko, izan eginen lirake.
|
|
|
oraikoan, zaharrago eta gazteago bilhakatzen dira, batbederakiko. Bata, bertzeak baino gazteago bilhakatzen da, hauk
|
baino
zaharrago eta lehen sorthua iduri izan baitzaiku; eta bertze gauzak bata baino zaharrago bilhakatzen dira, bata baino geroago sorthuak iduri izan baitzaizkigu. Elhe berean, bertze gauzak bataz elkhardura berdinekoaz dagoz, hau baino zaharrago eta lehen sorthuak iduri izan baitzaizkigu.
|
|
|
oraikoan, zaharrago eta gazteago bilhakatzen dira, batbederakiko. Bata, bertzeak baino gazteago bilhakatzen da, hauk baino zaharrago eta lehen sorthua iduri izan baitzaiku; eta bertze gauzak bata
|
baino
zaharrago bilhakatzen dira, bata baino geroago sorthuak iduri izan baitzaizkigu. Elhe berean, bertze gauzak bataz elkhardura berdinekoaz dagoz, hau baino zaharrago eta lehen sorthuak iduri izan baitzaizkigu.
|
|
|
Bata, bertzeak baino gazteago bilhakatzen da, hauk baino zaharrago eta lehen sorthua iduri izan baitzaiku; eta bertze gauzak bata baino zaharrago bilhakatzen dira, bata baino geroago sorthuak iduri izan baitzaizkigu. Elhe berean, bertze gauzak bataz elkhardura berdinekoaz dagoz, hau
|
baino
zaharrago eta lehen sorthuak iduri izan baitzaizkigu.
|
|
|
Par. Hortaz, edozein bia terminen arteko aldea numeru tinkhor bai izanik, termina hoitarik batere ezin bilhaka diteke bertzea baino ez gazteago ez zaharrago ere. Bainan bertzalde, lehengo iaio gauzak nahi eta nahi ez atal batean alde baitute, differente bethiere, harrezkero iaio diren gauzer buruz, halaber bata noraezean bertze gauzak
|
baino
zaharrago eta gazteago bilhakatuko, eta hauk bata baino zaharrago eta gazteago.
|
|
|
Par. Hortaz, edozein bia terminen arteko aldea numeru tinkhor bai izanik, termina hoitarik batere ezin bilhaka diteke bertzea baino ez gazteago ez zaharrago ere. Bainan bertzalde, lehengo iaio gauzak nahi eta nahi ez atal batean alde baitute, differente bethiere, harrezkero iaio diren gauzer buruz, halaber bata noraezean bertze gauzak baino zaharrago eta gazteago bilhakatuko, eta hauk bata
|
baino
zaharrago eta gazteago.
|
|
|
Par. Hunela bada, bata, berbera eta bertze gauzak bezain zaharrago eta gazteago da eta bilhakatzen da. Eta orobat, berbera eta bertze gauzak
|
baino
zaharrago ezta, eta bilhakatu ere, egiten ezta.
|
|
|
Nik bai. Ganera neba bat ni
|
baino
zaharragoa, eta bestea mutikoa oraindino. Honek biok...
|
|
|
Egoera horrek Europako gizartea inoiz
|
baino
zaharragoa dela adierazten du, egitura demografikoari dagokionez eta, seguruenik, baita jarrerari dagokionez ere.
|
|
|
Pergaminozko kodize horiei esker ezagutzen ditugu, dena den, antzinateko idazleak. Baina gutxi dira VIII IX. mendeak
|
baino
zaharragoak. Gehienak XI. mendean eginiko kopiei esker ezagutzen dira, baina badira soilik beranduagoko lekukotasuna utzi dutenak (Katulorena XV. mendekoa da).
|
|
|
Ez dut eztabaidatuko, zeren nork baiezta lezake egia bezala hain arazo zaharra?? Askanio hori izan zen ala hori
|
baino
zaharrago bat, Kreusaren semea, Ilion osorik zegoela jaioa, gero aitak ihesean lagun izan zuena, Juliaren gens ekoek euren izenaren sortzaile bezala aipatzen duten Julo bera. Askanio horrek, han edo hemen harengandik nahiz honengandik jaioak, baina zalantzarik gabe Eneasen seme zenak, orduko denboretan jadanik Laviniumeko biztanlego ugariarengatik garairik onenean zegoen hiri aberatsa utzi zion amari nahiz ugazamari.
|
|
|
Artean mutil ederra baitzen Emmanuel, mehea eta garaia, bizartsua eta begi argia; ilea beltza zuen, urdintzen hasia, eta atzealdean, garondoan behera, motots bat zuen, azau baten modura bildua eta xingola gorri batez lotua. Bere bizar luzeagatik edo, baita bere ile urdinengatik ere, zena
|
baino
zaharragoa zirudien, hogeita hamar urterekin berrogeitik gorakoen heldutasuna iritsi balu bezala, Indiari buruzko dokumentaletan agertu ohi diren santoi horietako bat iduri. Baina hinduen dotrinak bainoago sufien poemek erakartzen zuten:
|
|
|
–Ikusi nahi al dun nolakoa den txori baten bihotza? –esaten nion Liberi, ni
|
baino
zaharragoa nuen arrebari.
|
|
|
Hik esaten baldin baduk, hala izango duk. Ni
|
baino
zaharragoa izan haiz beti, eta zaharrei obeditzea duk gizalegea eutsi zion nire tonuari, umore tanta bat gaineratuz.
|
|
|
Nire laguna, kantatzerakoan, zen baino gaztea  go agertzen zen publikoaren aurrera. Eguneroko bizitzan, berriz, zen
|
baino
zaharragotzat hartzen zuen jendeak, bai arropagatik bai esa  ten zituen gauzengatik. Inork bere jarrera aldaketaz galdetzen zionean," kameleoia naiz, baina ez gizartea baino gehiago", esaten zuen, beti en petit comité.
|
|
|
Biak azkeneko urtean dabiltza, baina moz  kotea errepikatzailea da. Nolanahi ere, ni
|
baino
zaharragoak dira biak. Egunkariko argazkiak egin ditu hain txeratsu.
|
|
|
Baina gure garaian ahoaren berotzeko balio zuena, euskaraz mintzatzen ikasteko gai zenari harridura eta miresmenarekin behatzen geniolako. Egia esan, ez nizun honen berri eman beharrik, hau guztia zuretzat zaharra baita, zure bizia bezain zaharra, baina zu
|
baino
zaharrago garenondako hori guztia aski berria da. Eta horrexegatik jarri dut hemen, ez atzentzeko.
|
|
|
Latina kanpotik etorria da, zentzu horretan, eta hemen aurkitu zuen dagoeneko perpausak justuki eta aberaski komunztatzen zituen beste hizkuntza bat, hitzen oparotasunak josia. Horregatik esaten da euskara zaharra dela, gaztelania
|
baino
zaharrago, zaharrago ez izanik ere, latina hona etorri zeneko hemen baitzegoen euskara lehenagotik, bertan goxo goxo. Horrek ematen dio ezaugarri bat guztiz aipagarria.
|
|
|
Harri Arokoa dela esan dizute gure eguneroko lanabesetan hiztegi zaharraren aztarnak utzi dizkigulako nonbait, horregatik dakigu Harri Arokoa dela. Harri Arokoa, zaharragoa ere izan baitaiteke, Harri Aroa
|
baino
zaharragorik baldin bada zerbait munduan. Eta Harri Arokoa izanik, hizkuntza honek ez zuen tokirik XX. mendeko hezkuntzan, isilpeka eta altxapeka ez bazen, ez zuen tokirik Punta Galeako golfean edo medikuen kontsultazioetan, ez zuen tokirik silizioaren gizartean.
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, Antonio Irigoras Agirre «Bolas»ek asmatzen zituenak ez ziren txantxetakoak! Adibidez, hark serio serio esaten zuenez, bazuen seme bat bera
|
baino
zaharragoa. Eta urte batean hiru uda pasa zituen frantsesa ikasten.
|
|
|
Horietatik lehendik ere ba omen dute aski. Bost mila urte
|
baino
zaharragoko irudi, bitxi eta keramikak interesatzen zaizkie beren kolekzioak osatzeko. Eta horiek lurpean sakonago daudenez, gaineko geruzetan dagoen guztia korrika eta presaka aztarrikatzen dute lapurrek.
|
|
|
Bai, holantxe da: adinez mutikotxua eta, ganera, gorputzez txikia ta argala(" Karmelo Txiki" esaten eusten eskola lagunak, txikia nintzalako..., eta ni
|
baino
zaharrago eta handiago ziran beste Karmelo bi baegozalako herrian).
|
|
|
Peralesek esan du arazo nagusiak arratsaldeko programazioan gertatzen direla. Ordu tarte horretan, “argi eta garbi sailkatuta daude kateak
|
baino
zaharragoentzat, bestela, esplizituki onartuko lukete adingabeentzako egokiak ez diren programak eskaintzen dituztela adingabeak babesteko ordu tarte osoan”, azaldu du AUCko lehendakariak. Bestalde, Miguel Ángel Siloe Teleikusleen eta Irratikideen Elkarteen Federazio Iberiarreko presidentea (FIATYR) bat dator Peralesekin, non kateek seinaleztapen sistema programa guztietara zabaldu luketen.
|
|
|
Luze gabe jakinarazi zidaten Monika edadeko gizon batekin ikusi zutela. Edadekoa esatean ni
|
baino
zaharragoa zela esan nahiko zuten. Hasieran zeharka eta enbarazu pixka batekin eta argixeago ondoren, hiriburuan nituen adiskide bakanak eta ikastetxeko lankideren bat edo beste hasi zitzaizkidan argibideak ematen.
|
|
|
Oro har, mendebaldeko historian behin eta berriz agertzen da landako bizimodua hirikoa
|
baino
zaharragoa, jatorriz  koagoa eta hobeagoa delako ideia. Hirietan ustelkeriarako eta bekatu egiteko aukera askoz gehiago daude:
|
|
|
Beti gazteekin dabil eta egoten da; esaera zaharrak arrazoi du ‘antzekoa antzekora hurreratzen dela beti’ esanez. Eta ni Fedrorekin beste gauza askotan ados egonik, horretan ez nago ados, Maitasuna Krono eta Japeto16
|
baino
zaharrago dela alegia. Aitzitik jainkoec tatik gazteena dela diot eta beti gazte, eta Hesiodo eta Parmenidesek kontatzen dituzten jainkoen inguruko antzinako ekintzak Beharraren ondorioz gertatu zirela eta ez Maitasunaren ondorioz, haiek benetakoak kontatu bazituzten behintzat.
|
|
|
Atzetik begiratuta aurrez aurre begiratzean
|
baino
zaharrago eman zidan. Ibileran nabaritzen zitzaion nekeagatik beharbada.
|
|
2004
|
|
|
Noraino iristen den kate hori ez dakigu, katebegi batzuk baino ez ditugu ezagutzen, baina Mitxelenak azpimarratzen zuen esan daitekeela euskara oso zaharra dela, hemen. Besteak
|
baino
zaharragoa dela ere esan daiteke, baina hemen, alegia, hitz egiten den tokian edo Europan. Egia da Europan ez dagoela euskara baino hizkuntza zaharragorik, besteak gero etorri zirela, euskara jada hemen zegoenean.
|
|
|
Egia da Europan ez dagoela euskara baino hizkuntza zaharragorik, besteak gero etorri zirela, euskara jada hemen zegoenean. Baina, horregatik ezin daiteke esan etorri berri ziren indoeuropar hizkuntzak
|
baino
zaharragoa denik, zeren haiek apika bizirik egongo ziren Arabiar Penintsulan edo dena delako lekuan.
|
|
|
Subdukzioa, uste
|
baino
zaharragoa
|
|
|
Tamalez, bi dorreak Nafarroara eraman zituen jauregiaren jabeetako batek, han berriro berreraikitzeko asmoz. Jauregi hauek guztiak
|
baino
zaharragoa San Milan eliza dugu, XIV. mendekoa. Hala ere, jatorrizko eraikinak bi aldiz hartu zuen su, eta lau horma nagusiak besterik ez ziren zutik geratu.
|
|
|
Gazte hori Madrilen zebilen komando bateko partaidea zen, baina ETAk su etena aldarrikatzerakoan, Bilbora etorri ziren komandokoak, han ezkutaturik kieto egoteko. Bakoitza bere aldetik ezkutatu zen, eta gazte horrek hilabete mordoa pasa zuen bera
|
baino
zaharxeagoa zen erakundeko beste emakume batekin, ahalik eta erarik arruntenean agertuz auzokoen aurrean, nahiz eta beti ez zuten horrela izatea lortuko.
|
|
|
Ez nekien oso ongi nora nindoan, ez nuen lekua ezagutzen. Nekien apurra, auzoan ikusitako ni
|
baino
zaharragoen ezkutuko ibileretatik ikasia nuen, Frantziatik omen ekarritako giltzatako batzuk eskutik eskura zirkulatu zutenak, ikurrina agertzen zuten burdinazko piezak. Amari futbol partida genuela esan eta Vascongado Amara auzoko tren geltokira hurbiltzen izan nituen lehen lanak, grisek inguratuta baitzeukaten.
|
|
|
Beldurra, berriz, orduan
|
baino
zaharrago garela konturatzean iristen da.
|
|
|
Nik, berriz, bi ahizpa ditut, ni
|
baino
zaharragoak dira.
|
|
|
Begiak txitxildu eta, bai, ez zegoen inolako zalantzarik, naturaz gaindiko argi hura ez zen Lantzak zabalten zuenaren isla, aitzitik, harriaren erraietatik sortzen zen. Eta bazen zerbait ikuskizun makur hartan, zerbait zaharra, gaztelua eta are Lantza bera ere
|
baino
zaharragoa. Eta jakin nuen, sentitu nuen, erritual hura gizakiak kobazuloetan bizi ziren garaitik zetorrela, eguzkia eta ilargia jainkoak ziren aro ilunetatik... eta gureganaino heldu zela, Denboraren eta Ahanzturaren amildegiak zeharkatuta.
|
|
2005
|
|
|
Iñakik 45 urte ditu eta bigarren aldiz etorri da gaur lantegira. Beste guztiak
|
baino
zaharragoa da eta «gizonaren errepresentazio aspergarri»ari buelta asko ematen dizkiolako etorri omen da taldera. Taldean gaiari bueltak ematera.
|
|
|
Sekula santan ikusi ez dena gertatu da: apezpiku berriak apezpiku laguntzaile euskalduna hautatu du... bera
|
baino
zaharragoa!
|
|
|
Espainiarra, gizonezkoa eta hogeita hiru urtekoa
|
baino
zaharragoa izatea.
|
|
|
Errekerimendua egingo da Erregistroan horrexetarako zehaztu den egoitzan; notarioak zordunari egingo dio zuzenean errekerimendua, eta hori etxean izan ezean, bertan dagoen ahaiderik hurbilenari, familiakoari edo dependenteari, hori hamalau urtekoa
|
baino
zaharragoa bada; egoitza horretan ez badago inor, atezainari edo auzokiderik hurbilenari egingo zaio errekerimendua.
|
|
|
Bada aitzinagoko kantu bat, titulu berekoa, Eskualduna astekarian ager tu dena berant, 1893ko urriaren 6an, Azpeitian aurkeztutakoa
|
baino
zaharragoa dudarik gabe. Beti bezala badira bien arteko aldaketak, bainan arrakasta handia ukanen duen bertsoa jadanik hor dago bere osotasunean bertze batzuk bezala.
|
|
|
Bi mila urthe
|
baino
zaharragokoak.
|
|
|
Bi mila urthe... eta gehiago ere: Bi mila urthe
|
baino
zaharragokoak.
|
|
|
Gizartearen presioarekin azkenean etsi egiten da, resignatu egiten da, beraz gizarteak berak, kendu egiten dizkigu, gure ahalmen moralak neurri handi batean, urteekin. Hori zeuk obserbatuko duzu zu
|
baino
zaharragoetan. Bakoitzak du bere morala, ze morala fundamentatzen duena azkenean da erabaki pertsonal bat.
|
|
|
Eskala hau Richter-en eskala
|
baino
zaharragoa da eta Giuseppe Mercalli sismologo italiarrak sortu zuen 1902an. Harrezkero zenbait aldaketa jasan ditu, baldintza modernoetara egokitzeko ahaleginetan.
|
|
|
Beste alde batetik, Indiako Ozeanoko gandorraren inguruko arroka sedimentarioetan burututako ikerketa paleomagnetikoek erakusten dute Indiako plakako iparralderanzko mugimenduaren abiadurak moteltze nabarmena (18 cm/ u tik 4,5 cm/ u ra) jasan zuela orain dela 55 Mu. Abiadura aldaketa horrek India eta Asiaren arteko kolisioaren bukaera adierazten duela iradoki izan da, beraz, kontinenteen arteko estreinako ukipena xingola magnetikoen azterketaren bitartez lortutako adina
|
baino
zaharragoa izan litzateke. Ez da batere erraza zehaztea orain dela 50 Mu gertatutako bi kontinenteen arteko konbergentziaren moteltzea zeren ondorioa izan zen:
|
|
|
Datu horrek iradokitzen du India eta Asiaren arteko litosfera ozeanikoa adin tarte horretan desagertu zela. Beraz, Pakistango ipar mendebaldean, behintzat, kolisioaren hasierak 55 Mu
|
baino
zaharragoa izan behar du.
|
|
|
Norvegiako ertzean, goiko unitateko basaltoek lurrazal kontinental mehetua zein eratu berria zen lurrazal ozeanikoa estaltzen dituzte (8.2 irudia). Aldiz, Groenlan diako ertzean goiko unitateko basaltoak eta kontinentearen apurketa simultaneoak dira, baina basalto horiek lurrazal ozeanikoa osatzen dutenak
|
baino
zaharragoak dira. Beraz, batean zein bestean lurrazal kontinentalaren eta ozeanikoaren arteko mugan daude kokatuta.
|
|
|
Kontinente guztiek 550 Mu
|
baino
zaharragoak diren arroka kanbriarraurrekoz osatutako lurralde zabalak erakusten dituzte. Oro har, lurralde horiek inguruko lurralde gazteagoek baino garaiera handiagoa erakusten dutenez, ezkutu kanbriarraurrekoak izendatu dira.
|
|
|
Ondoren ikusiko denez, banaketa horrek mundu mailan erabilgarria den esanahi tektonikoa du. Arroka arkear gehienak 2.500 Mu
|
baino
zaharragoak dira eta arroka proterozoikoak, gutxi gorabehera, 550 eta 2.500 Mu artekoak dira. Lurralde arkearrek proterozoikoek baino lurrazalaren ezegonkortasun eta mugikortasun handiagoa erakusten dute.
|
|
|
Lurrazal kontinentalaren gehiengoa ezkutu eta plataforma kanbriarraurrekoek (600 Mu
|
baino
zaharragoek) osatzen dute. Ezkutu eta plataforma horiek ezaugarri propioak dituzten adin ezberdineko bi multzotan bana daitezke.
|