|
2000
|
|
|
Gainera hauteskundez aparte, beste partaidetza politiko mota batzuk ere erabiltzen ditu (zenbaitetan boto portaera baino eraginkorragoak): manifestaldia, greba, boikota, borroka armatua, etab. Hau da, mende hasieran
|
baino
areago mugimendu sozialetan parte hartzen du eta hauen funtzioa ez da hartzen sistema politikoen orokorren gaisotasun gisa jada, erabaki hartzaile politiko eta hiritargoaren arteko zubi osasuntsu gisa baizik.
|
|
|
Albisteetako gertaerak non jazo diren begiratzen badugu, ezer baino lehenagodatu bat nabarmentzen da: ETBko albistegiek Euskal Herrian gertatzen diren gauzeiburuz informatzen dute beste edozertaz
|
baino
areago. Albisteen heren bi baino gehiagoEuskal Herriko mugen barnean gertatutakoei buruzkoak dira.
|
|
|
Ikusitakoak ikusita, euskararen aldekoa
|
baino
areago, erdararen aldeko politika linguistikoa praktikatzen dute gure inguruko hedabideek. Gizartean bertan pairatzen duenegoera diglosiko bera bizi du euskarak hedabide idatzi nagusienetan.
|
|
|
Taldean transferentziak dituen erak eta barianteak
|
baino
areago, transferentziaren berezitasuna talde egoeran dago, Pichon Riviere k (1977) eta O' Donell ek (1977) zehaztu duten moduan. Egile hauek agerian jarri dute, taldea egoera aberatsadela transferentziazko elementu berezietan.
|
|
|
JOSE LUIS ALVAREZ ENPARANTZA Txillardegi irakaslearen ekarpenakeuskara eta, oro har, euskararen sustapenaren alde, kuantitatiboki ugari izateaz gain, kualitatiboki garrantzi berezikoak dira. Aipagarriena, Txillardegiren lana
|
baino
areago, pertsona bera izan da, askoren ustez euskararen aurreneko militantea. Beharbada, izaera horretan laburbiltzen da ondoen irakasleak ekarritakoa.
|
|
|
Hirugarrenik eta azkenik, argi esan nahi nuke, ez liburu hau, ezta mundukoomenaldi guztiak ere, ez direla aitzakia nahikoa, pentsatzeari, idazteari eta, beharrezkoa balitz, kontrakoa esateari ere ekiteko. Bakarrik faltako litzateke, guztion arteanmesedea
|
baino
areago kaltea egitea, Txillar kritikoa eta polemikoa isilaraziz. Baina hauguztia esateko beharrik ere ez dagoela uste dut, oraindik ez baita heldu, zorionez, Txillarren alde kritikoa apalduko duen zerik.
|
|
|
Kondaira bera kontatzen zion Orozkoko Maria Luisari bere amamak, amamahorrek bere amari entzunda. Eta ulertzen da lehen kontalari hura, lekuko
|
baino
areago, protagonista izan zela, harengana etortzen zela lamina. Horrela esan zuen MariaLuisak:
|
|
|
Idatzita ez dagoena, baina, eraberean, pertsonaia publikoaren ezaugarriak erakusten duen jarrera. Dena den, irakaslebati buruz aritzerakoan aipaturikoa anekdota hutsa
|
baino
areago, esan bezala, ondoriopedagogikoak dituen jitea dugu, Txillardegik, intelektual gisa, hezkuntza mailanazaldu ohi duen tenorea, hain justu.
|
|
|
irakaskuntza sistema ezarri eta garatu, eta herritarrak irakaskuntza izateko duen eskubidea ziurtatu, nahiz derrigorrezkoa ez izan. Bera hezkuntza nazionalaren alde
|
baino
areago irakaskuntza publikoaren alde azaldu zen, era honetan beste proiektu batzuekiko distantzia markatuz.
|
|
|
Estatua/ Frantzia, Frantzia// frantsesen Nazioa. ...o luke (Breully k aipatzen duen autorreferentziazko sinbolismoa), talde nortasuna nazioaren inguruan indartuz80 Antzeko zerbait esan genezake geografiaren irakaskuntzari buruz; Iraultza frantsesak lurraldea nazioaren gorputz modura hartu zuen eta lurraldea batzeaz baino lurralde berri baten produkzioaz hitz egin genuke; Korinman ek eta Ronain ek dioten moduan, frantsesei frantses kontzientzia eman
|
baino
areago, iraultzaileek, forjan un espacio de representación que coagula en el topónimo Francia? 81 Hau da,, l' Hexagone. Estatu Nazioaren Frantziaren nortasun elementua, talde identitatearen errepresentazio bilakatu zen, honen guztiaren oinarrian Estatuaren mugen zilegitasuna indartzeko helburua egonik.
|
|
|
Gai honi dagokionez, Moyano legeak, ezer asmatu
|
baino
areago, ezagunak ziren irakaskuntzaren hiru mailak arautu zituen(. La enseñanza se divide en tres periodos, denominándose en el primero, primera; en el segundo, segunda, y en el tercero, superior, zioen jadanik aipatu dugun oinarri legeak199), arestian esan dugun moduan, koherentzia eta kohesioa zituen egitura osoaren barruan200 Irakaskuntzaren hiru mailen arteko lotura garrantzitsua izanik oinarrizko baldintza baita sistema osoa eraikitzerakoan201?, aurreneko atalean aztertutako egitura corpusaren logikaren barruan kokatzeak, aparteko sendotasuna eman zion eraikitzen ari zen hezkuntza sistemari.
|
|
|
" Nik ez zekiat salbatuko garen, baina Kris toren Pasioneak salbatuko gaitik", eta sineste hark eta konfiantza hark emaiten zioten bertze anitz jendek izaiten ez zuten libertatea, bide bati zein bertzeri ekiteko erabiltzen zuena. Eta, bide haietan barrena, protestantismoaren inportantziaz
|
baino
areago, zientziarenaz aritzen zitzaidan behin eta berriro. Eta ikus dezazun halaxe izan zela, hatsarre hartako anekdota bat kontatuko dizut, arestian errana ilustra diezazukeena:
|
|
|
Eta, nola sorburuan bat diren, ez dago kontradikzionerik. Ergo, errealak
|
baino
areago, itxurazkoak eta idurizkoak dira kontradikzione guztiak. Eta behakoa dago.
|
|
|
Zeren beti beltzari beha dagoen zuria, hisikatzen eta obsesionatzen da, itsutzen da, hartzen du buruz buruko etsaitzat, eta jotzen du azkenean haren ezabatzerat, deusezterat eta porrokatzerat. Baina jakinen balu ezen argiaren munduan ere gorputza itzalez osatzen dela, eta zuria beltzaren itzala dela nola beltza zuriarena, aldatuko litzaioke behakoa eta, itzalaren ezabatzerat
|
baino
areago, haren besarkatzerat joko luke.
|
|
|
Eta zure behako hura gogorra zen, zorrotza, iluna, hodei astun baten gerizpean sortua bezala. Eta exijentzia bat zen, manua eta ordena, eske bat
|
baino
areago. Gero, haatik, eguzki izpi batek hodeia zulatu, eta zure be hako hark argitzerat egin zuen.
|
|
|
Eta, halatan, zure memoriak harritu ninduen lehenik, zeren baitzirudien ezen biblioteka oso bat zeneukala zeure buruan, eta bibilioteka hartarik beharrezko errana beharrezko mementuan hautatzen eta zeureganatzen zenuela, zeure arrazoinbideetan aitzina egiteko. Baina erran behar dizut ezen zure memoriak
|
baino
areago harritu eta zurtu ninduela aipu eta anekdota haien lotzeko erakutsi zenuen antzeak eta trebetasunak, zeren, hainbertze pilatu eta juntatu arren, ez baitzirudien bihirik ere soberan zegoela, bakoitzak baitzuen han bere intentzionea eta erranahia, bere tokia eta bere lekua. Eta, aipu eta anekdota haiekin eta haien arteko loturekin, sare bat osatuz joan zinen hitzez hitz eta elez ele, eta ni sare hartan atrapaturik eta liluraturik sentitu nintzen, halako suertez, non ez bainintzen ohartu ere enekin egiten ari zinenaz.
|
|
|
Edo, bertzela adierazirik, lur sendo hura behar zuen fedearen katedral hark azpian eta oinarrian, egin bitartean edo egin orduko desegin ez zedin eta zerurat egin baino lehenago lurrerat egin ez zezan. Zure irakaspen hartan, aldiz, lur sendoaz
|
baino
areago lur mugikorrez mintzatu zintzaizkigun. Zeren zalantzaz eta ezbaiaz solastu eta eleztatu baitzinen batik bat.
|
|
|
Eta iritsi nintzenean, solasean hasi zen. Baina enekin
|
baino
areago, bere buruarekin ari zen, eta hala erran zuen:
|
|
|
—Zer erran nahi didak horrekin, Jainkoa mago bat dela, eta hala egin zuela mundua, inkaminari eleontziak eta malabarista enganatzaileak beren joko faun bezain hutsaletarat joka daitezen amoreakatik? Baina Jainkoa hori baino seriosagoa duk, eta, horregatik hain zuzen ere, hitzaren logos aldakorretik
|
baino
areago, matematikaren logos aldaezinetik sortu zian mundua... Eta numeroen etxea ez duk eroetxea, nola maiz baita hitzen etxea!
|
|
|
Eta Horaziok ideia ausart haiek zituen, eta ideia haiekin nola ez zen, bada, gaizki ikusia izanen, Quitoko unibertsitatean ez ezik bertze edozein unibertsitatetan ere, jaun André...! ...hi izanen banizu, orrien faltan aurkituko nintzateke, zeren, arestian erran dizudan bezala, haiek guztiak, edo kasik gehienak, ikasiak eta buruz ongi jantziak baitziren, eta zeren don Venanciok jende haiek gonbidatzen baitzituen noizik behin bere etxerat, halako suertez, non guztiok izaiten baikintuen orduan solasturi, bazkari baten edo bertze zernahiren aitzakian... eta zeren, geure solas haietaz
|
baino
areago, doña Rosa de Osorioz mintzatu nahi bainizuke orain, eta harekin izan nuen amorioaz, zeina izan baitzen, ordu arte izan nituen bertze amoriozko historia guztien aldean, net diferent.
|
|
|
...ia kontatu izan dizkizut, jauregiari edo jauregikoei buruzkoak, orain gurasoez edo ene anaia Mattinez mintzatzen nintzaizula, orain osaba Joanikotez eta prezeptore jaun Marcelez, eta, hargatik, nola pasarte bat baino gehiago ezagun eginen zaizun, hala eskatzen dizkizut pairua eta konprentsionea, zeren eta ene bizitzari buruzko liburu honek literatur lan bat izan nahi bailuke, konfesione orokor bat
|
baino
areago, eta halatan har dezazun nahi nuke eta ikusmolde horretarik juzka dezazun.
|
|
|
Eta, nola afaria ohiz kanpokoa izanen den, zeren halaxe saritu nahi baititu hire aitak gonbidatuak hain egun seinalatuan, ohiz kanpoko zerbait egin behar diagu guk ere... gonbidatuei saria lehenbailehen egotzaraziz, konparazione, berdin zait goitik edo behetik —eta, azken hitzak hatzaren bi keinuekin laguntzen zituela, batean ahorat zeramala eta bertzean uzkirat, eratxiki zuen—: Eta ni
|
baino
areago... eta hire anaia baino areago, zeren, oker ez banago, Mattinek errezitatu behar baitio dukeari, afal aitzinean, oda itsusi hori, hi izan haiteke, Joanes, festako protagonista...
|
|
|
Eta, nola afaria ohiz kanpokoa izanen den, zeren halaxe saritu nahi baititu hire aitak gonbidatuak hain egun seinalatuan, ohiz kanpoko zerbait egin behar diagu guk ere... gonbidatuei saria lehenbailehen egotzaraziz, konparazione, berdin zait goitik edo behetik —eta, azken hitzak hatzaren bi keinuekin laguntzen zituela, batean ahorat zeramala eta bertzean uzkirat, eratxiki zuen—: Eta ni baino areago... eta hire anaia
|
baino
areago, zeren, oker ez banago, Mattinek errezitatu behar baitio dukeari, afal aitzinean, oda itsusi hori, hi izan haiteke, Joanes, festako protagonista...
|
|
|
Ez dakit zerk huts egin zuen: lehengo harremanak hoztu ez ezik, hura ez zen inoiz Ximurraren emaztea
|
baino
areago izan niretako, ezta ni ere Kristinaren senarraz haratakorik haren begietan. Orain, patu burlati batek elkarturik gintuen, nahi gabean, partidako galtzaileen artean.
|
|
|
Nabarmendu, bederen, ederki nabarmendu hintzen, abuztu hondarrean kontratua luza ziezaioten. " Erredaktore espeziala da" aditu nian behin zuzendariarekin ari hintzela, baina nik uste diat, kazetaritzan
|
baino
areago, bertzetan zela" espeziala"...
|
|
|
Eskarmentuz dakit. Aspirina, salda beroa eta coca cola
|
baino
areago, alkoholaren zurrunbiloak zurrupaturiko belaontziko patroiak ez oroitzea du bakea eta gozoa itzuliko dizkion portu segurua. Bai, nik ere ezagutu ditut hordiak, zigorra zutenak gomutatu nahi eta ezina.
|
|
|
Hala ere, bazuten naturaltasun poxi bat, hurrenez hurren, helduendako eta haurrendako ene besarkada eta buru igurtziek. Ximurrak eta Josefinak, beren betaurreko beltzen gibeletik, automatek bezala erantzun zieten gure konplimenduei, eskerturik
|
baino
areago dena lehenbailehen bukatzeko gogoa duenaren trazan. Ez zen kontuan hartzekoa.
|
|
|
—Ederra sartu zenion gaixoari —gaitzespenez
|
baino
areago, konplizitatez.
|
|
|
Dardarika zegoen, beldurrez
|
baino
areago, hiraz.
|
|
|
Harrotasun ezin gordeaz mintzo zen, baina bat batean, halako burutazio xelebre bat izan balu bezala egin zuen irri, niretako
|
baino
areago bere kolkorako. Ahoa nire belarrira hurbildu zuen.
|
|
|
Jaka zeraman, atorra eta galtza udatiarrekin bat heldu zena; horrexetan baizik ez zion giro berriari amore eman. Gainerakoan —eguzkitako luneta handiak, ezker besotik dilindan egiten zion kapazutzarra, sandalia takoidun urrekarak—, hondartzara joaki zela erran zitekeen, ehorzketa batetik etorri
|
baino
areago. Eiterik batere ez larunbat arratsaldean nirekin batean komisaldegitik karrikaratu zen itzal unatu, zikin eta semeaz kezkatuarekin.
|
|
|
Minak
|
baino
areago, ezusteak eta nahasmenduak atxiki ninduten zurezko solairura. Ahozpez etzana nintzen beti, atea ireki zenean.
|
|
|
Horrela hasiz gero, ez nuke erabateko gezurrik erranen, baina bai gezur erdia. Izan ere, beti Josurenean banintzen, diru eskasiari
|
baino
areago, nire alferkeriari eta kemen ezari zor nion nagusiki. Betidanik motela izaki erabakiak hartzeko.
|
|
|
Nortaz ari nintzen ez zekien noski, baina guti inporta bide zitzaion. Hain segur ere, atsekabeturik
|
baino
areago, kontent zen nire harro aireak apalduak zituelako. Haren eskuin esku gizenean, bolalumak orrialdeko zoko zokoa markatu zuen; zatidura labur bat, informazio nagusia irakurtzeko premiaren premiaz ikusia ez nuena.
|
|
|
Trebantziaz mintzatzera entseatu nintzaion, lagun baten kumeari zor zaionez, baina saioa erdi ustel atera zitzaidan. Ez dakit zergatik, seme alabak lagunei erakusteko
|
baino
areago, ezkutatzeko izan ziren gutartean. Haren izenaz ere ez nintzen oroitzen.
|
|
|
Muturrekoak
|
baino
areago, moketaren zapore minak lurrindu zidan liluramendua. Hartarik deus ukigarririk gelditzen bazen, fits bilakatu zuen Kristinaren oihu txunditu larderiatsu erreak:
|
|
|
Nirekin atsegina izateko egiten ari zen ahaleginaren bertze froga bat. Gure ama ez zen behin ere nire lanaz axolatu, torloju lantegi batean ari banintz
|
baino
areago. Bat bateko hunkipenak egunkaria itxiarazi zidan," Azken ordukoak" izenburuko orrialdera iritsi baino lehen.
|
|
|
Ez nuen uste behialako ikaskidea harrapatzeko nire aukerak seiehunetan bat baino gehiago zirenik, baina saiatu behar. Delako ahots piperminduak nire izena galdatu —exijitu— zuelarik ere, ohikeria nazkante bati egotzi nion, bertze deusi
|
baino
areago. Hurrengo hitzak zein izanen, dudarik batere ez nik; joandako astean bortzetan aditurik nuen esaldi ezagun, errepikakor, nekagarria:
|
|
|
Mahai gainekoek" hator" erraten zioten nire urdail hutsari. Zirt edo zart egin behar eta, gorputzaz
|
baino
areago gogoaz jabetu zitzaidan bizitasuna alferrik ez galtzera deliberatu nintzen, zetorrena zetorrela. Luze gabe zerbait gertatuko zen, anaia agertuko zen edo neskak etxean traba nintzela adieraziko zidan zakarki.
|
|
|
Lagun berria emakumezkoa bada —beti izaten da emakumezko— horren guztiaren gehigarri osasungarria da erredakzioa begiz inguratu eta, urtean bi hilabetez baizik ez bada ere, betiko mutur beltzez landa, bertze zerbait aurkitzeak eragiten didan zimikoa. Baita, zertarako uka, urrats bat aitzinago eta, oraingo aldiko bederen, elkarrekin ongi moldatzen diren lankideak
|
baino
areago noizbait gertatzeko esperantza iheskorra ere. Behin baizik ez zen suertatu.
|
|
|
Alabaina, etxea utzi nuenez geroztik, beldur irrazionala landatua zitzaidan, nire ezpainak haren masailetara hurbildu ahala burua bertze aldera biratuko ote zuen. Hondar aldian ohi nuenez, haren bixkarra xaflatu nuen, polliki, semearekin
|
baino
areago adiskidearekin ari nintzelako antzezte baldarrean. Amarruak huts egin zidan:
|
|
|
Astebete lehenago, lasaigarria zitzaidakeen hemendik aitzina nire bizi puskak inork bilduko ez zituela jakitea, ez paperera, ez garaien araberako bertze euskarrietara. Orain, bilketaria aienatu eta metatze lan konpultsibo horren azken pagua ailegaturik, lagun bat
|
baino
areago galdu nuela sentitzen nuen. Ttipi, oharkabean noski, geroan ere irauteko —betikotzeko? — aukera eskaintzen ari zitzaidan, pultsio elektromagnetikora errenditutako datu hotzaren itxuran baizik ez bazen ere.
|
|
|
Pare bat martini Klarak. Handik kanporatu gintuztelarik, mozkorrarena
|
baino
areago, ziminotuaren edo arrailduaren planta zekarren bulegariak. Ni, berriz, pinpirrintzen hasia baizik ez nintzen, pixkortzen, alegia.
|
|
|
Ez nion ganberaren apaindurari begirik eman, hango argia piztu zuelarik. Sartu eta bertzerik gabe ohe zabalaren gainean zalapart egitekoa egin zuenez, aitzindu eta neronek erantzi nizkion, jantzirik
|
baino
areago zintzilik, oraino soinean zituen atorra eta gona. Zapata takoidunak, berriz, beren horretan utzi nizkion; duela urte aunitz zineman" Cabaret" ikusi nuenetik, arropa bakartako zapata takoidunak zeramatzan emakume bat jokatzea zen nire goiz beiletako fantasietariko bat.
|
|
|
Zigarroa oraino ahitu gabe neukala jakinarazi zidan bulegari mari ozpinak" Urtxipia jauna" nire zain zegoela. Botilakadaz gorrituriko ilajearen azpian, emakumearen aurpegi basak, bezeroei harrera egiteko
|
baino
areago, jendea hastantzeko zegoela zirudien. Soinez eta bisaiaz zabala, esperoan egondako bortz minutuak aski izan nituen harendako izengoitia atzemateko:
|
|
|
—Ez duzu berriz ere ikusi —itauna
|
baino
areago, egiaztapena zen.
|
|
|
Buru gaineko kalpar latzak gogotik ferekatu nizkion, amultsutasuna mozorrozteko xedea zuen zakartasun gehiegizkoaz. Haren arrangurak ere —" Aita!", oihu egin zuen— onespenaren zapore goxoa zuen, protestaren mina
|
baino
areago.
|
|
|
Azken urteetan erakundeen eta editoreen aldetik irakurzaletasuna pizteko formula ahalegintzen ari dira bilatzen (eta gauzatzen). Baina prentsaren iragarkiak
|
baino
areago, literatura eta idazleak eskoletara eta auzoetara eramatea baino efektiboagoa, idazlan onak eskaintzea da. Ez dago formula hoberik hori baino.
|
|
2001
|
|
|
Egia da, geure prozesuak kurtso/ urrats/ mailatan banatzen ditugula, etazatiketa horiek trebetasun maila baten aurrean gaudela adierazi behar digutela.Baina, ez dugu beti espero duguna topatzen. Izan ere, mugarri horiek beharrizanadministratiboek eta antolaketakoek xedatzen dituzte gehienbat, ikaslearen prozesunaturalak
|
baino
areago.
|
|
|
Kantagai esan dut, eta ez dakit esaera batere egokia den. Bilintx, izan ere, soinua lagun heldu da gureganaino eta askok eta askok entzutez ezagutzen dute irakurtzez
|
baino
areago. Jakin, badakigu honek ere idazten zuela, doinua berandu hartu dutela franko bertsok.
|
|
|
Beste kontua da, ordea, hemen dihoakiguna: ea orduko klase gidari eta nagusi horrek, klase interesen alde jokatzen zuelarik, ez ote zuen gainera herri interesen âordukoen eta  gerokoenâ alde jokatu, kontra
|
baino
areago.
|
|
|
Gauza jakina da, edo behar luke izan, Euskaltzaindia batasun bideetan barrena abiatu zenean, jendearen (euskal idazle eta irakasleen, ez euskaltzale platonikoen) orroak bultzaturik abiatu zela. Mende erdi batez sortu zuen eskariari uko eginaz bizi ondoren, euskararen batasunerako izan baitzen sortua, bestetarako
|
baino
areago Oñatiko batzarrean.
|
|
|
Euskaltzaindiak, 1968an, Arantzazuko biltzarretan agertu zuen bere jokabidea, egin zitekeen batasunaren aitzin lan bezala. Ezin gutxiago egin, jaio eta berrogeita hamar urtera, horretarako beste ezertarako
|
baino
areago sortu zen erakundeak. Beharrak eraginda, ez gutiziak edo kasketaldiak, beldurrez edo abiatu behar izan zuen bide horretatik.
|
|
|
Bada eztabaida franko, borroka ere bai, euskal hitz altxorrari buruz: hor dabiltza, izan ere, gureak, gureganatuak (hauek ere gure gure dira, gureganatze hori zinetan eta benetan burutua dagoen heinean), eta gureganatzekoak batik bat, gureganatzeko bidean direnak eta omen direnak, horietan baitago, bestetan
|
baino
areago, sesiobidea.
|
|
|
Euskal hitzen legeak gerok atera nahi ez baditugu geure baitarik, gainera, beste zerbaiten mende baldin bagaude (hizkuntzaren mende, alegia," hizkuntza" dena den), jakin behar dugu, ez diot" jakin behar genuke", lehenagoko euskaldunek nola zerizten bihotz begietan aurkaz aurk zituztenei, nondik nora etorri diren hitzok egungo kokalekura. Erdaretan, parte hauetako erdaretan gutxienez, orobat, gu, askotan eta askotara esan izan dudanez, hartzaile izan baikara emaile
|
baino
areago. Unamunorena okerragora aldaturik esan dezaket:
|
|
|
berehala aurkitu zituen lankide eta ondorengoak, luzaroan ahituko ez zen andanan. Eliz gaiak ziren batez ere gogoan zeuzkanak eta horietan aurkitu zuen, bestetan
|
baino
areago, bere asmoak mamituko zituen jende mordoa. Berak mami zitzakeen baino egokiago, agian.
|
|
|
Guiputzean icusi ditugu edo Guiputzean hizcunde horiec? dioenean, euskara mota bat egiten den eskualdea du gogoan, dirudienez, besterik
|
baino
areago. Gipuzkoar hitza, nolanahi ere, ez bide zen ohikoa beretzat, ezta Iztuetarentzat ere.
|
|
|
U. jaunak ez baititu gogoko euskalariak: " Euskalariak
|
baino
areago euskaldun eta euskaltzaleak bear ditugu, noski baino noskiago, beste nonbait idatzi nunez".
|
|
|
Norbaitek galda lezake: Zergatik ez esan" Apaizak
|
baino
areago euskaldun eta euskaltzaleak behar ditugu". Edo:
|
|
|
Edo: " Medikuak
|
baino
areago", edo" zapatariak baino areago". Berdintsu litzateke esatea:
|
|
|
Edo: " Medikuak baino areago", edo" zapatariak
|
baino
areago". Berdintsu litzateke esatea:
|
|
|
Barrunbean dugu, beraz, delako diglosia: barrunbean indarberritzen  zaigu besterekin mintzatzean
|
baino
areago. Apain, jantzi, landu, goitar den guztia erdarari begira erabiliko dugu:
|
|
|
Ez naiz nor, ez dago esan beharrik, auzi hori erabakitzeko. Niri, nolanahi ere, bilatzea iruditzen zait lehen puntua, bilatzeko modua
|
baino
areago, eta Pascalek behintzat baietz esango lidake: " Ez hintzateke ene bila ibiliko, aurkitu ez baninduk".
|
|
|
Esan behar ez nukeenik esatera ausartuko banintz, honelako zerbait esango nioke egileari: " Kanpora begira ageri zara beti zure idazlanetan, barren aldera
|
baino
areago. Bestez ari zara gehienbat, ez zeure buruaz eta zuretar hurkoez.
|
|
|
Zenbatetaraino jabetu zen hizkuntzaz, itzulpenek ematen digute aditzera, bere baitarikako idazlanek
|
baino
areago, lotuagoa baitago beti itzulketan ari dena bere ahoz, horrelako lokarririk gabe, mintzatzen dena baino. Eta lokarriak kate gogor bihurtzen dira itzul lana neurtitzetan egin behar denean.
|
|
|
Gu, gainera, jakintza hutsaren eta soilaren premia larrian gara, haren fruituak ezagutzen baititugu hura bera
|
baino
areago. Eta jakintzak darama batik bat mundua dabilen bideetatik.
|
|
|
" Yo no soy lingüista". Izan ere, egiazko filologorik izan baldin bada gure artean eta gure arteko, don Julio izan da hori, beste edozein
|
baino
areago. Eta, inor izendatzekotan, bera izendatu genuke etxekoen artean filologo guztien patroi.
|
|
|
gramatika, paradigma bihurtu zaio, paradigma bilduma hobeki esan. Formak erakusten dizkigu formen erabilera
|
baino
areago. Adinkide ezezaguna zuen  Urteren aldamenean, urriago delarik agian adizki kontuan, ordena argia azaltzen du liburuan barrena.
|
|
|
Hizkuntza kontuetan, eta horretaz ari gara hemen bestetaz
|
baino
areago, ez dira beti onartzekoak, beharbada, Larramendik zorrozki adi  tzera ematen dituen usteak. Onartzekoak dira, noski, geroko belaunaldiek, zuzen nahiz oker, onartu dituztenak.
|
|
|
Zaharrak omen gara, beste edozein herri baino zaharragoak. Egia dirudi, baina herri baten adina, gizon batena
|
baino
areago, urtez bakarrik neur ote daiteke. Ez ote gara euskaldunok âez naiz holako edo halako euskaldunez ariâ, urtea joan urtea etorri, betiko haurtzaroan bizi?
|
|
|
Ez inoren eta inoizko erruak eta hobenak barreiatzeko, noski, geure buruari bidenabar ederretsiz âoinarri sendoak baitituzte maizenik, kondairari begiratuez geroâ, gauden egoerara nola etorri garen ikusteko baino, gerok ere berriz ez dezagun lehengo harrietan beretan, behin eta berriro, oztopo egin. Etxepare bat, Etxeberri Sarako bat eta horien gisako beste hainbeste eta hainbeste gure artean agertzen baldin badira, oraingo jantziz eta itxuraz noski, ezagut eta maita ditzagun eta, besterik
|
baino
areago, gure laguntza, ahal dugun neurriko laguntza, izan dezaten; ez gorrotoa baino okerragoa izan ohi den axolagabekeria.
|
|
|
bere mehar murri  tzean ez dela guk uste genuen bezain urria, muga zabalagoak dituela bere ezerezean, eta inoiz entzun ez genituen aberastasun ezkutuak ere bai. Euskal literaturaren soroan bertan, eta horretaz ari gara hemen bestetaz
|
baino
areago, badira zenbait eliz liburu eder, prosaz nahiz hitz neurtuz, eta, tarteka eta bakanka, eliz liburuak ez diren irakurgai atseginak ere bai: larre lore ikusgarriak nonahi bezain ugari, bestetan esan dudanez, eta usain oneko landuagoren bat edo beste, bazterturik geneukan Barrutia lekuko, noizean behin eta non edo han.
|
|
|
Hizkuntzalariek, orobat, beti esan dute Bizkai aldekoa dela euskalkien artean bereizkuntzarik nabarmenenak berezko dituena eta bereizkuntza horiek, bestetan
|
baino
areago, aditzean dira nabari. Hain nabari non bi hizkuntzalarik bederen (Uhlenbeck-ek eta Gorostiagak) ez baitute bi euskalki baizik bereizten:
|
|
|
gizarteaz gehien arduratzen direnak izatea, hain zuzen, gizartekotzen gaituen hiz  kuntzaz ari garenean, gizarteaz ahazten direnak. Gizartean lotzen eta askatzen gaitu hizkuntzak, hizkuntza honek nahiz horrek, bakarkako amets gogoetetan
|
baino
areago. Â Hauxe ere gehituko dut. Hemen aldekoek eta etsaiek orobat aipatzen duten linguistika marxista delakorik nik ez dudala ezagutzen neure ezjakinean.
|
|
|
Laburrago esan, bat batean ulergaitza zirudiena guztiz erraza gertatzen da harremanak luzatu ahala. Eragozpena, ordea, ulertezina
|
baino
areago, aski da maiz âzenbaitek ikusi nahi ez badu ereâ hiztunak aldamenean batua eta finkatua duten beste hizkuntzaz balia daitezen.
|
|
|
Argi baitago hizkuntzen arteko harremanak betidanikoak direla, eta sekula ez dela egiazko bakardaderik izan, guztizkoa behintzat. Diogun ere, gaztelu hurbilgaitzean
|
baino
areago pasabideko lurraldean mintzatua denez, beste edozeinek hainbat harreman izan duela gureak bi mila urteotan zehar bederen. Hor dago diodanaren lekuko, egiaztatzen zailagoak ez ekartzearren, latin eta erromantzeen eragina, alderdi guztietan nabari, hiztegi eta ebakiduratik joskeraraino.
|
|
|
Euskaldunek, administrazio eta kultur erakunde ospetsurik ez zutela, irabazpide mardulik eskaintzen ez zuen hizkuntza bizitzen ânahiz hiltzenâ utzi
|
baino
areago âideietan beretan ereâ egingo ez zukeen politikarik gabe ere zirela, erlijioan aurkitu zuten laguntza moduko zerbait, osoki eta sustraietaraino kristautu zirenetik. Mende haietan, haatik, Vatikano II. Kontziliora arte bezalaxe, Mendebaldean, Ekialdeko Elizan ez bezala11, ameskeria zen nazio hizkuntzaz eginiko liturgia.
|
|
|
Izan ere, egungo eguneko hizkuntzaz ari ez denak, ingurukoak begi belarriz jasotzen ez dituenak, testuak behar ditu lekuko, ordukoari, nahiz bart arratsekoa izan, antzemango badio, inoizko hizketaren bitartez inoizko hizkuntzaren muinera helduko baldin bada. Eta filologia da, besterik
|
baino
areago, testuez, bestela esan, gatzaturik, érgon bihurturik, gelditu den hizketaz (esaldi, perpaus eta luzeagoez) mintzatu behar duen jakite mota. Horrexegatik, in partibus baizik ez naizen arren filologo, ez zait harrokeria iruditzen, gehiegizkoa behintzat ez, filologo gisa agertzea zuen aurrean, harako gure herriaren (ez ote luke behar Herriaren?) jakiundeak sortu eta jantzi zuen errefrauaren arabera:
|
|
|
Nolanahi ere den, formaren poderioz bihurtzen dela zerbait literatur gai, gaiaren indarrez
|
baino
areago. Ongi ezaguna da harako" poetikotasunaz" Jakobsonek dioen hura:
|
|
|
Ezin uka zezakeen, batik bat, herri xume horrek artean ezagutu duen ordurik larrienean jaio delako. Indartsuen alde jaiki zitekeen, noski, indartsuen eskaintzak tentagarriago baitira beti; inoiz
|
baino
areago egungo egunean, eta inorentzat baino gehiago plazagizonarentzat. Dagoen lekuan dago, ordea, hor aldamenean sumatzen dituelako lerro lerro lehen eta orain herri hau, dena den, gatzatu dutenen andana luze mutuak.
|
|
|
Bere gisa idazten baitzuen orduan ere, halako hasierako manierista kutsu haiek galdu zituen orduko batik bat. Bere gisa hitz neurtuz (gogoan dut oraindik Bladi Oteroren itzulpenak irakurri nituenean hartu nuen zirrara), eta hizkeraz ari naiz bestetaz
|
baino
areago, eta are nabarmenago prosaz. Galda daiteke, besteren hitzez balia nadin, zer zuen hor Orixeren kontra:
|
|
|
Diodan, beraz, labur beharrez, bi sailetan gertatu direla direlako aurrerapen horiek, aski nabari denez. Hor daude, batetik, natur zientziak, matematika oraingoz isilpean gelditzen delarik, eta besteri legokioke, niri
|
baino
areago, hor barrena egin diren erraldoi urratsak azaltzea.
|
|
|
Ez dirudi gauzak nekazaritza lurralde batzuetan hobeto joan zirenik. Oker ari ez banaiz, Campionek sentimendukeriaz huts egin zuela esan izan da El último tamborilero de Erraondo, adibidez, idatzi zuenean; Blancos y negrosen
|
baino
areago. Hemen, idaztankerari dagozkionak axola ez zaizkigula, zaletasunak eta adiskidetasunak baztertuz, oinarriko emanak egiazkoak ote diren jakiten arduratu behar dugu.
|
|
|
Baina, orduan berarekiko jarrera kritiko samarra izateko nuen kariaz, eta era berean, arrazoi gabe segur aski, Zaitegi eta Euzko Gogoarekiko, ez dit barrenak uzten ustea gordean edukitzen: hizkuntza barrutian ere, guztizko aldaketa eragin zuen indarra, itxuraz bederen, Krutwigi zor zaiola besteri
|
baino
areago.
|
|
|
Beharrezkoa da oraindik ere beste erreferentzia puntu bat Akordioaren sinatzaileek eginiko gogoeta horretan aurkeztu ziren arazoak ongi ulertzeko. Lizarrako alderdiei hauteskundeetan sostengua eman dien jende askok nazio afirmaziotzat hartu du akordioa, demokrazian oinarrituriko irtenbidetzat
|
baino
areago; eta benetan dagoen iritzi giroaren erakusgarria da hori. Era berean, PSE, PP, UPN edo UA (baita CDN ere) alderdien hautesle gehienek nazionalismoaren proiektutzat hartu dute, eta, hortaz, baita beren bizipen eta ikuspegietatik urrunago dagoen zerbaitzat.
|
|
|
Oña... goi mailako ikastoki
|
baino
areago dira Zavalarentzat, eta ibilbidea zehatz mehatz azaltzeari ekin dio, esamesak eta txikikeriak albora utzita.
|
|
|
Foro de Ermuak beste gauza askoren artean zera esan du, euskal nortasunaren berreskurapenerako erabili ohi dela eskola, euskal kultura esklusiboki hobesten dela, gaztelania ordezkatzera datorrela euskara, eta lan diskriminazioa dakarrela horrek. Jaime Ignacio del Burgok (zeinek eta del Burgotar batek) aipatzen du euskal hezkuntza sisteman" espiritu nazionala" edo nazionalismoa irakasten dela, Francoren garaian
|
baino
areago.
|
|
2002
|
|
|
Eta obrak eraikinaren atzealdean jarri dituzte. Guztia, artea, erakusteko artelanak egitea
|
baino
areago, hausnarketa dela adierazteko.
|
|
|
Egia esan, pertsonaiak
|
baino
areago, karikaturak dira, zenbait pertsonaiatipo asmo satiriko eta kritikoz irudikatu nahi dituzten umorezko marrazkiak. Helburu hori nabarmentzeko, Antton Olariagaren ilustrazioak daramatza nobelak, baita hitz gurutzatuak ere, komikiak... eta horiek guztiek testu berezi egiten dute Kalamidadeen liburua.
|
|
|
Larogeitamarreko kopuru legezkotik hirurogeta bederatzi ageri dagoz, arean, horniduten dituen atalkideetarik gehiengo osoa
|
baino
areago (Errege Dekretu 124/ 1979, Urtarrilaren 26 garrenekoa, 5.1 artikulua, zeinetan Batzar Nagusien taxuketea eta ibilerea araupetzen diran).
|
|
|
Par. Neurkoi diren zerak baino handiago edo tipiago baldin ba da, neurri arrunt edo orokikoa, gauza tipiak
|
baino
areagotan izanen da, eta gauza handiagoak baino gutiagotan.
|
|
|
Unibertsitate mailaz janztea
|
baino
areago, modako profesionalek goi mailako ikasketak egitea da kontua.
|
|
|
Horregatik, prezioaren arabera
|
baino
areago, hobe da terminala hiru gama kategoriaren arabera sailkatzea: goi mailakoak (Nokia 8310, Ericsson T68 eta Motorola V66), maila ertainekoak (Nokia 3330, Sony CMD J70, Alcatel OT 511, Ericsson T29, Motorola T191 eta Siemens C45) eta maila apalekoak (Trium Neptune eta Panasonic EB GD35).
|
|
|
Turistiko hutsa
|
baino
areago, profesionala da hauen helburua: natura ikertzea, aztertzea, hitz batez.
|
|
|
Txikia
|
baino
areago, ñimiñoa da, ia zeinahi ordenagailutan funtzionatzen du (are aspaldikoenetan ere) eta, koloretako marrazkiek baino haratago, web gune bati baliagarritasuna aitortzen dion erabateko bermea da.
|
|
|
Badirudi zure hitzek filosofia hutsera garamatzatela, azterketa zientifiko hutsera
|
baino
areago...
|
|
|
Noiz ez dut izan benetakoak
|
baino
areagoko arriskuen beldurra?
|
|
|
Eta azpikoak, barneak, tente iraungo zuela iragarriz. Teorian
|
baino
areago, praktikan irakatsi nahi izan digu.
|
|
|
batekin ibiltzean hurrengoarekin pentsatzen ari zen askotan. Alazneren kasuan, berak onartuko lukeen bezala, behar moduko bat zen, bilduma egitekoa
|
baino
areago. Besarkatuko zuten besoak behar zituen.
|
|
|
Alai zirudien. Ohi
|
baino
areago bai, behintzat.
|