|
2004
|
|
|
Handik gutxira, hasperen egin eta ni erne jarri ninduen komentarioa borobildu zuen—:
|
Bai
, oso gauza arraroak pasatzen dira etxe honetan. Benetan arraroak.
|
|
|
La Vachek aipatzen zituen gauza arraroek ba al zeukaten zerikusirik baso hartan gertatutako fusilamenduekin?
|
Bai
, nahitaez eduki behar.
|
|
|
Arrazoi zuen Setatsuak, inondik ere. Niri ere gogoratzen zitzaizkidan paradisu kontu haiek, eta,
|
bai
, gauza arraroak ziren. La Vacheri begiratu eta urrezko galdera bat egitekotan jarri nintzen.
|
|
|
Agian ezti gehiegi izan zen hura guztia, ez dakit. Edo
|
bai
, badakit, dudarik gabe ezti gehiegi izan zen, eta ondorioz nagitu egin nintzen, eta ondorioz alfertu, eta ondorioz Balantzategiko teilatu babesetik alde egiteko gauza ez nintzela jarri. Ukuilutik atariko belazeetara eta atariko belazeetatik ukuilura, horixe zen nire ibilbide guztia.
|
|
|
Ez, ni ere ez nintzen errotako sorora heltzen, eta lagunik gabe gelditzeko arriskuan nengoen. Benetako laguna galtzeko arriskuan, esan nahi dut, zeren La Vache ez eta beste behiak, behi makalak, ez bainituen sekula lagun izan; adiskide, belazekide edo ganbelakide
|
bai
, baina lagun ez.
|
|
|
Genovevak ia inoren laguntzarik gabe antolatzen zuen Balantzategiko bizimodua. Bazuen, hori
|
bai
, haranaren inguruko herrian bizi zen morroi zahar zaharra, guk Bizkarroker deitzen geniona, eta enkarguak eta beste zenbait lan arin egiten zizkiona. Ordea Bizkarrokerrek laguntza eskasa eman ziezaiokeen, zeren gizon hark, guk ematen genion ezizenak adierazi bezala, bere onenaz aurrera baitzirudien ordurako, eta sarritan goiza besterik ez baitzuen egiten lanean.
|
|
|
Orain Pauline Bernardette daukat zaindari, gutxik merezi duten suertea; baina zaharra naiz, ezinezkoa zait xinpletasunak ematen duen zoriona. Bitartean, arazo asko zituen jendearen artean bizi nintzen orduan, gerraren ondorio larriak bistara zeuden garaian; baina gaztea nintzen, ergela ere
|
bai
, eta bizitza arina egiten zitzaidan.
|
|
|
Ez nintzen errotari zelata egitera joaten, ez nuen gerrari buruz hitz egiten jarraitzeko asmorik erakusten.
|
Bai
, neu nintzen lagun txarra, nahiz eta ni orduan ezertaz ez konturatu. Harrotuta bizi nintzen, laineza hartuta, eta jaio uneko desio hura," behia izango naiz baina ez nolanahikoa", betea iruditzen zitzaidan.
|
|
|
Lagunak defendatu egin behar dira,
|
bai
. Gazte moxkortuen kontra, ukuiluko adiskideen kontra, etxeko jabearen kontra; beti defendatu behar dira lagunak.
|
|
|
La Vache erreka zokoan azaldu zen, eta Balantzategin inork ez zeukan bezalako sasoiarekin igo zuen handik etxerainoko aldapa. Itsusia izango zen, baina indar handikoa ere
|
bai
. Argia eta gartsua izateaz gainera, noski.
|
|
|
—Sartu hadi,
|
bai
. Ez haiz ergela.
|
|
|
Belar kontuetan ez behintzat, eta are gutxiago behioi gehien komeni zitzaigun elikaduran. Nabari zen, hori
|
bai
, eta beste arrazoiengatik bazen ere, nire Setatsua bezain urduri zegoela, zeren diskoen arteko isiluneak desohizko zaratatxoez narrasten baitziren maiz: fuertegi itxitako ate baten kolpearekin edo lurrera eroritako antoxina baten kinketakoekin.
|
|
|
pauso arin eta sendoak ziren, dotoreak, oso dotoreak, benetan ederrak, nik jaiotorduan niretzat nahi izandakoak.
|
Bai
, zaldi pausoak ziren. Nahi duena esango du Setatsuak, ez dutela ondo lo egiten eta beste, baina pauso kontuan ez daukate parekorik.
|
|
|
Normalean etxetik eguerdian alde egiten zuenak zein arrazoi zeukan gaua ere bertan pasatzeko? Begiratu nuen ukuiluko sarrerara, eta
|
bai
, hantxe jarraitzen zuen Bizkarrokerren bizikletak. Ez nintzen ahotsez nahasten.
|
|
|
—Ondo,
|
bai
. Lehor.
|
|
|
Jateko, aurrena lana egin beharra dagoela. Baina hasi egin dugu,
|
bai
—atera zen lehengo gizona, eta beste batzuek barre ttikiak egin zituzten. Sei bat izango ziren denetara, baina ezin nor edo nolakoak ziren jakin.
|
|
|
" Hura
|
bai
izan zela egun tristia enetako, Mo. Lehen infernua, orain infernua eta erdi.
|
|
|
Ordea nireak, Bakardadek, hondar gehiagokoa zirudien, bihurriagoa eta luzeagoa. Alde batetik, erabakita nengoen ukuiluko behi makalekin inolako tratabiderik ez izatera; ez nien diosalik ukatuko, noski, baina
|
bai
gainerako guztia. Alferrik emango zidaten hizpidea, alferrik eskainiko belar goxorik edo etzateko toki onik.
|
|
|
Mendiko boladari buruz halaxe pasatzen zait, zoriontsu izan nintzela eta laino batean bezala gelditu zaidala buruan. Gogoratzen dut, hori
|
bai
, gehientsuenetan ibili egiten ginela, alde batera eta bestera.
|
|
|
—esaten zuen biotako batek, eta hurrengo mementoan bagindoazen, bagindoazen biok martxa politean baso hartarantz, bagindoazen trostan. Horixe, trostan ez genuen zaldiek bezain dotore egiten, baina
|
bai
munduko beste edozein behik baino hobeto. Beharbada horregatik izan ginen zoriontsu, behi errariak izan ginelako.
|
|
|
—Iruditu egiten zait,
|
bai
!
|
|
|
Basurdeak, berriz, kazkabar bizi bezala ikusten nituen.
|
Bai
, benetan eroria nengoen kontu harekin: hainbesteraino, non Setatsuak niri laguntzera etorri behar izan baitzuen.
|
|
|
—Mundu honetan gauza asko daude, lagun —moztu zidan berak oso serio— Zu lau mendi horien artean bizi izan zara beti, eta jakin ez dakizu, baina munduan gauza asko daude. Eta leku asko ere
|
bai
. Esate baterako, India eta Pakistan bezalako nazio handi eta miresgarriak daude.
|
|
|
—India eta Pakistan,
|
bai
. Eta ba al dakizu zein den, nazio handi horietan, animalia jainkotua, animalia mila aldiz bedeinkatua, animalia sakratua?
|
|
|
—Ondo dago,
|
bai
, Pakistango kontu hori. Behi bezala, harro sentitzen naiz —esan nion goiz eguzkitsu batean neure buruari.
|
|
|
—atera nintzen bat batean— Behin entzun nuenez, gu ez omen gara kobazuloetan pintatutako animalien artean azaltzen. Hartzak
|
bai
, basahuntzak, basurdeak eta zaldiak ere bai, baina gu ez. Zergatik da hori?
|
|
|
—atera nintzen bat batean— Behin entzun nuenez, gu ez omen gara kobazuloetan pintatutako animalien artean azaltzen. Hartzak bai, basahuntzak, basurdeak eta zaldiak ere
|
bai
, baina gu ez. Zergatik da hori?
|
|
|
—Bada Greziako heroi guztiek hartu zuten gerra hartan parte,
|
bai
Atenaseko Akilesek, bai Espartako Ajaxek, bai Patroklok eta bai gainerako denek. Troia izeneko hiria hartu nahi zuten.
|
|
|
—Bada Greziako heroi guztiek hartu zuten gerra hartan parte, bai Atenaseko Akilesek,
|
bai
Espartako Ajaxek, bai Patroklok eta bai gainerako denek. Troia izeneko hiria hartu nahi zuten.
|
|
|
—Bada Greziako heroi guztiek hartu zuten gerra hartan parte, bai Atenaseko Akilesek, bai Espartako Ajaxek,
|
bai
Patroklok eta bai gainerako denek. Troia izeneko hiria hartu nahi zuten.
|
|
|
—Bada Greziako heroi guztiek hartu zuten gerra hartan parte, bai Atenaseko Akilesek, bai Espartako Ajaxek, bai Patroklok eta
|
bai
gainerako denek. Troia izeneko hiria hartu nahi zuten.
|
|
|
—Bada esan egiten dizut. Eta gerra orduantxe bukatu zela ere
|
bai
. Zeren behi barruan zeudenek, itxoin gauera arte eta, gordelekutik ateraz, hiriko ateak zabaldu baitzizkieten beste gerlariei.
|
|
|
Kantuarekin bukatu zuenean gora begira gelditu zen, ea balkoian norbait azaltzen zen edo. Eta
|
bai
, balkoiko gortinen artean bazegoen errainu edo itzal bat, nik —gizona baino urrutixeago nengoenez— ondo ikusi ahal nuena. Zoritxarrez, itzal hark ez zuen balkoia irekitzekorik egiten, eta gizonak ostera kantatzeko premia sentitzen zuen:
|
|
|
Haundia pazientziako gizona izan ordea, eta ez zituen bere saioak moztu. Hori
|
bai
, aldatu egin zuen kanta. Balkoipean jarri eta, behin ere baino adore gehiagorekin, halaxe esaten zion itzalari:
|
|
|
Eta hala egun batean eta bestean.
|
Bai
, kantaria pazientziako gizona zen, ezta dudarik ere. Ni bere lekuan egon izatera, harrika hasiko nintzatekeen balkoiaren aurka.
|
|
|
—Zaldiak badu dohainik, lagun, ez dut esaten ezetzik. Gauza handia da, batzuetan gu baino handiagoa ere
|
bai
. Eta korri ere, ondo korritzen du.
|
|
|
Artean ume umea nintzelarik, eta ondorioz eskola gutxikoa, Setatsuari aurre egiteko modurik ez neukan.
|
Bai
, konformatu beharra zegoen. Behi izan behar banuen, behi izango nintzen.
|
|
|
Honek hirurogei bat urte zituen, eta —azal txurikoa, aurpegi edo lepoko zaintxo urdinak agerian uzten zizkiona— botila kristalarekin eginak ziruditen antiaju berde batzuk zeramatzan.
|
Bai
egun hartan eta bai gero, halaxe ikusiko nuen beti, antiaju berde haiekin, begiak ezkutatuta.
|
|
|
Honek hirurogei bat urte zituen, eta —azal txurikoa, aurpegi edo lepoko zaintxo urdinak agerian uzten zizkiona— botila kristalarekin eginak ziruditen antiaju berde batzuk zeramatzan. Bai egun hartan eta
|
bai
gero, halaxe ikusiko nuen beti, antiaju berde haiekin, begiak ezkutatuta.
|
|
|
Eta alderantziz. Hurrengoan, berriz," hartzak aitzurra eta egintzak masa", eta,
|
bai
zera, besteak ez ulertu ezer ere eta pikatxoiarekin kolpeka hasi. Eta, jakina, hola ezin da lan egin.
|
|
|
Aurreneko aldiz, eta jaiotzatik oso ordu gutxira, heriotzaz jabetu nintzen, eta sentitu ere, sentitu nuen burdina zorrotza nire bihotzean sartzen.
|
Bai
, hortzaundiek hil egin nahi ninduten. Ikaraz jarri zitzaizkidan lau hankak.
|
|
|
Mespretxu hark sutu egin ninduen, eta, iheska, aldapa gora abiatu nintzen zalaparta batean. Basoan sartzea lortuz gero, salbatu egingo nintzen, beharbada
|
bai
. Neure atzetik, maldizioka eta arnaska, bi hortzaundiak sentitzen nituen.
|
|
|
salbatzaile bat sortu zitzaidan aldapa bukatu eta basoa hasten zen arrastoan bertan.
|
Bai
, hantxe zegoen, harro eta tente, egun hartaz geroztik eta denbora denboretan lagun mina izango nuen behi beltza, bere buruari La Vache qui Rit izena ematen ziona.
|
|
|
Azken batean, bizia zor nion errotan nire alde egindakoagatik.
|
Bai
, etzan egin behar nuen adiskide harekin.
|
|
|
—Banketeak,
|
bai
. Batzuetan gorriei, eta besteetan guri, beltzoi.
|
|
|
—Ez dakit. Oso hiztun dotorea dela, hori
|
bai
. Geldiro hitz egiten du, eta gehiegi luzatzen da.
|
|
|
—Goazen,
|
bai
—ametitu nion nik— Eta joan gaitezen azkar. Hartuko dugu deskantsu salbu jarritakoan.
|
|
|
Setatsua oso modu atseginean zuzentzen zitzaidan, agian herriko festan gertatutakoak izututa utzi zuelako.
|
Bai
, ondo portatu zen aldi hartan Setatsua. Eta hori esan dudala, beste gauza bat aitortzea ere gustatuko litzaidake.
|
|
|
Bada zera, Setatsuaz hitz egiterakoan zakar aritzeko joera daukat, batez ere temosoa delako eta bakerik ematen ez didalako. Eta egia da, nire Ahots, Aingeru Guardakoa edo dena delakoa setatsua da, eta hiztunegia, eta tristea ere
|
bai
batzuetan, eta askojakina; baina akats horiekin guztiekin batera, oso lagun ona eta argia izan zaidala ere onartu beharra daukat. Oso argia eta zuhurra.
|
|
|
—Begira, lagun. Bideak, herri inguruetan zabal eta sendo direnak, mehetu egiten dira auzoetara iritsitakoan, eta mehetu ez ezik hil ere
|
bai
auzoko azken etxearen atea jo eta gero. Baina, guztiak hiltzen al dira?
|
|
|
Eta ea non dagoen hegan dakien behirik.
|
Bai
, beleak ere gu baino gehiago dira.
|
|
|
Pazientzia galtzera zihoala iruditu zitzaidan. Baina bera jenioko behia bazen, ni ere
|
bai
.
|
|
|
—Bada, Balantzategiko andrea,
|
bai
—berritu zidan berak serioski. Ez zuen nirekin eztabaidarik nahi, errespetatu egiten ninduen.
|
|
|
—Nik
|
bai
! —hots egin nuen.
|
|
|
Begiak arrozaren zuritasunean neuzkan jarriak, ea han zerbait ikusten nuen. Eta
|
bai
ikusi ere. Ametsetan bezala, zakuz kargatutako Chevrolet kamioia ikusi nuen gure haranean sartzen, berarekin korrika apustuak egiten nituenean bezalaxe.
|
|
|
Gogora datorkit, zentzu honetan, nire bizitzako aurreneko neguan gertatutakoa. Orduan
|
bai
egin zidala konpainia! Orduan bai izan zitzaidala lagun!
|
|
|
Orduan bai egin zidala konpainia! Orduan
|
bai
izan zitzaidala lagun! Den dena elur egun batean gertatu zen.
|
|
|
Amorrarazita, ondo zutitu eta ingurura begiratu nuen. Eta orduan
|
bai
, orduan bai ikaratu nintzela. Ikusi nuen paisaia ez zen gutxiagorako.
|
|
|
Amorrarazita, ondo zutitu eta ingurura begiratu nuen. Eta orduan bai, orduan
|
bai
ikaratu nintzela. Ikusi nuen paisaia ez zen gutxiagorako.
|
|
|
Eta baita hirugarrena, laugarrena eta bosgarrena azaldu zirenean ere. Hurrena ilargiaren txanda izan zen, eta hark
|
bai
, hark ekarri zuen aldaketarik, paisaiari itzal batzuk erantsi baitzizkion. Gauza gutxi, halere.
|
|
|
Ni nintzen behi hori. Eta
|
bai
, asper asper egina nengoen. Non zegoen etxerako bidea?
|
|
|
Txarragoak ematen dizkiot orain, eta ez da asko estutzen. Jakina, aspaldi honetan berak nahi duena egiten dudala, hori ere
|
bai
.
|
|
|
Behia, eta ez, esate baterako, sator bakar bat ere. Udazkenean
|
bai
, udazkenaren epeltasun hartan ibili ziren satorrak han eta hemen zuloak egiten eta festa batean, baina orain, non daude. Eta zizareak?
|
|
|
Edo ardiak, edo zerriak, edo oiloak.
|
Bai
, lagun, den denek alde egin dute, eta zu bakarrik zaude hemen, behia dago hemen. Behiak badaki zer den bakardadea, zer den desolamendua, eta jakintza horrekin aurre egin diezaioke bizitzari.
|
|
|
Behiak badaki zer den bakardadea, zer den desolamendua, eta jakintza horrekin aurre egin diezaioke bizitzari.
|
Bai
, behi izatea gauza handia da! Benetan!
|
|
|
Guztiarekin, gauza bat da ikara eta bestea oso desberdina asperkeria. Eta
|
bai
, ikarari egiten nion aurre, baina ez hala asperkeriari: nekatu egiten nintzen goiko alde hartan eta luze, oso luze, oso oso luze iruditzen zitzaidan denbora.
|
|
|
Esaten dizut, astindu egin beharra daukazu zeure buru hori, lanean jarri. Gaua da,
|
bai
, eta elurrak ezabatu egin ditu bide bidatzurrak, baina hori ezin da arazo izan pentsatzen duenarentzat. Pentsatu, lagun, eta laster zara etxean.
|
|
|
Hartara, ez dizute segituan erasoko. Atzetik joan
|
bai
, baina eraso ez. Odol hotza behar duzu, lagun.
|
|
|
Ausardiaz eta bi aldiz pentsatu gabe, otsoei buruz jiratu eta elurra jaten hasi nintzen, lasai eta gogotsu, aho parean neukana elurra ez eta ailorbe sortak izan balira bezala. Koxkorrak, hura ikusiz, harritu edo egin ziren, eta gelditu ere
|
bai
, aurrena bat eta gero gainerako guztiak. Belarridunak eta begidunak ziren.
|
|
|
Esan dut aurrerago ere: orduan
|
bai
portatu zela lagun!
|
|
|
Setatsua, ez ninduen hainbeste amorrarazten; berea egin beharrekoa zen,
|
bai
, baina bazekien agindurik eman gabe ere pasatzen. Aingeru Guardakoa nuela ere sinistuta nengoen ia.
|
|
|
—Ikusten duzu? Ondo asko gogoratzen zara,
|
bai
! Eta ba al dakizu zer esaten dizudan?
|
|
|
|
Bai
, ailegatu egingo nintzateke Balantzategira aipatutako bi urte horiek baneuzka. Dauzkadan ala ez, hori da ez dakidana.
|
|
|
—Ez segatu, Soeur Pauline Bernardette, beste behiek ere zerbait jan dute eta —eskatzen diot orduan. Zeren moja hau, ttikia
|
bai
, baina halere oso sendoa baita, moztaka eta sendoa, segalari paregabea. Eta didan maitasunarekin, auskalo, ez jakin, agian bete egingo luke hitza eta taxuzko sailik gabe utziko Pirinio osoa.
|
|
|
Eta ez zure garai haietan den dena jolasa eta gozamena izan zelako, zeren, zuk badakizu, gerra osteko egun haietan poza adina izan genuen pena, eta askotan, pena hori latza izan zen.
|
Bai
, hamaika kolpe hartzeko jaioak gara. Jaiotza bera kolpea da.
|
|
|
" Alfonbra honek pertsiarra ematen du —gogoratu zitzaidan— Beraz, ia seguru palazio bateko animalia naizela. Palazioak ttikia ematen duela, hori
|
bai
, iturri edo zuhaitzik gabekoa, baina nolanahi ere palazio."
|
|
|
Oso mihi dotore eta leunekoa da nire barruko hori, eta dirudienez ezin du munduko gehienek bezala hitz egin, belarrari belar deituz eta lastoari lasto; beragatik balitz, belarrari" ama lurrak guretzat sortu zuen elikagai osasungarria" esan litzaioke, eta lastoari berriz" elikagai ez hain osasungarria, elikagai osasungarria lehortu eta udazkentzen denean erabiltzekoa".
|
Bai
, holaxe hitz egiten du nire barruko ahotsak, eta ondorioz ikaragarri luzatzen da zerbait argitu nahi duen bakoitzean, eta ondorioz oso aspergarri egiten dira bere kontu gehienak, eta ondorioz pazientzia hartu behar da berari entzuten jarri eta marruka ez hasteko. Ordea marruka hasita ere, berdin da, zeren ahotsa ez baita gure barrutik kentzen, ezin baita inola ere desegin.
|
|
|
Zer esan behar nion? Bera ni baino nagusiagoa zen, horretan ez zegoen dudarik, baina oso ipuinzalea ere
|
bai
nire aldean. Aingeru Guardakoa zer den erakutsi duenik ez da oraindaino bitartean sortu eta, gauzak hola, nik nahiago dut ezezkoan egon.
|
|
|
Zima horretakoa naiz ni: zerbait argi dagoenean, esate baterako aurrez aurre ailorbe belar tontor bat jarri eta" hau ailorbea duk" esaten didatenean, usaindu eta"
|
bai
, hau ailorbea duk" aitortzen dut; baina bestela, probarik ez dagoenean, probari usainik ere hartzen ez zaionean, orduan nahiago dut ez sinistu. Esaera zaharrak dioen bezala:
|
|
|
Hortzaundiek ez ninduten ezagutu, agian oso handitua nengoelako lehengoaren aldean, eta ez zidaten batere jaramonik egin. Iritsi nintzen une hartan, bata errotaren atarian zegoen, silla txuri batean eserita eta egunkaria irakurtzen; bestea berriz, teilatuko leiho berri hartan eta —hauxe
|
bai
zela gauza berria— katalexu luze batetik begiratzen. Antiaju Berde ez zen inon ageri.
|
|
|
—Artizarra,
|
bai
|
|
|
" Zer kargatzen ote dute zaldietan? —pentsatu nuen nik— Zakuak ziren,
|
bai
, baina zein zaku mota. Armak ote zeuden zaku haietan?
|
|
|
Armak ote zeuden zaku haietan? Nolanahi ere, oso kargamentu garrantzizkoa izan behar zuen,
|
bai
etxekoentzat eta bai Antiaju Berderentzat. Zeren, dudarik gabe, kargamentu kontu haiengatik egiten baitzuten hortzaundiek beren zainketa.
|
|
|
Armak ote zeuden zaku haietan? Nolanahi ere, oso kargamentu garrantzizkoa izan behar zuen, bai etxekoentzat eta
|
bai
Antiaju Berderentzat. Zeren, dudarik gabe, kargamentu kontu haiengatik egiten baitzuten hortzaundiek beren zainketa.
|
|
|
Egun hartakoak egina zuen, eta Setatsuari obeditu nion.
|
Bai
, egunen batean jakingo genuen zakuena.
|
|
|
Bestela, auskalo zer kastigu hartu luketen!
|
Bai
, kamioiak ezkutuan ekartzen ditu arroza eta gainerakoak...
|
|
|
—Aurkitu nuen,
|
bai
. Egunak pasa nituen harkaitz haietan.
|
|
|
—Txikitu alerik ez, baina bati hortzak kendu
|
bai
. Sekulako ostikoa eman nion hortzetan.
|
|
|
—Ene lagun on ona —entzun nion orduan nire barruko Setatsuari— Zure laguna behi atsegina eta bizkorra da dudarik gabe, baina heldu gabea ere
|
bai
aukeran. Hortaz, basurdeak dira libre ibiltzen direnak?
|
|
|
Ez daukat ezer basurde edota zapelatzen aurka, biak ala biak ere animalia nobleak eta borondate onekoak baitira, baina egia esateko apur bat atzeratuta gelditu dira.
|
Bai
, bizidunok Alfatik Omegara daramagun bidean pixka bat atzeratuta gelditu dira, oso alfa. Ez daukate ez ukuilu eta ez beste inolako babesik.
|
|
|
Eta aukera hori daukala jakiteak izugarrizko poza ematen dio basurdeari, gu bezalako jende morroiak behin ere ezagutuko ez duen bezalakoa. Basurdea alfa izango da, baina behia baino kategoria handiagokoa ere
|
bai
, nire ustez.
|
|
|
—Ikusten dut,
|
bai
. Bazterrak miatzen ari dira, ea norbait ikusten duten Balantzategira inguratzen.
|
|
|
—Genoveva ere
|
bai
–Genoveva ere gerran ari al da?
|
|
|
Gurpilaren lehenengo buelta udaberriarekin batera etorri zen, basoa berdatzen hasi zenean. Genovevaren ohizko abistua entzun genuen, banketerako deia, eta
|
bai
La Vache, bai ni eta bai beste hamar behiak presaka joan ginen ukuiluko atarira. Gu beltzok ate parean eta sartzeko prest jarri ginen, zeren aspaldi hartan gu izaten baikinen beti banketerako aukeratuak.
|
|
|
Gurpilaren lehenengo buelta udaberriarekin batera etorri zen, basoa berdatzen hasi zenean. Genovevaren ohizko abistua entzun genuen, banketerako deia, eta bai La Vache,
|
bai
ni eta bai beste hamar behiak presaka joan ginen ukuiluko atarira. Gu beltzok ate parean eta sartzeko prest jarri ginen, zeren aspaldi hartan gu izaten baikinen beti banketerako aukeratuak.
|
|
|
Gurpilaren lehenengo buelta udaberriarekin batera etorri zen, basoa berdatzen hasi zenean. Genovevaren ohizko abistua entzun genuen, banketerako deia, eta bai La Vache, bai ni eta
|
bai
beste hamar behiak presaka joan ginen ukuiluko atarira. Gu beltzok ate parean eta sartzeko prest jarri ginen, zeren aspaldi hartan gu izaten baikinen beti banketerako aukeratuak.
|
|
|
—Don Gregorio hori behintzat
|
bai
. Ezin dik asmatu guk zuekin harremanetan jartzeko daukagun sistema.
|
|
|
Berea ez zen ordea zalaparta bakarra: Denboraren Gurpila ere abantada hartzen ari zen, eta Sekretuen Gurpila ere
|
bai
.
|
|
|
Balantzategiko gorabehera guztiak bukatzear zeuden, agian gelditzera zihoan gerra bera ere. Eta zer ote zen
|
bai
Usandizagak eta bai mendikoek aipatutako seinale hura. Hantxe zegoen koska.
|
|
|
Balantzategiko gorabehera guztiak bukatzear zeuden, agian gelditzera zihoan gerra bera ere. Eta zer ote zen bai Usandizagak eta
|
bai
mendikoek aipatutako seinale hura. Hantxe zegoen koska.
|