|
2000
|
|
|
" Euskal poesiak bere izaera garatu nahi badu, kanpora begira egon duela erakutsi digute poeta biek. Eta horrela, politika
|
bai
ala ez eztabaidaren bi aldeak jartzen dituzte ageritan euren lanean."()" J. Sarrionandiaren kasua oso esanguratsua da.
|
|
|
" Zer iduritzen zaik: noan bidetik maisu bat izaiterat hel naitekeela,
|
bai
ala ez?"" Zer nahi duk: egia erraitea, edo gezurra?", ihardetsi zidaan hark bertze galdegite batekin, zeina baitzen, aldi berean, errepuesta ezin garbiagoa.
|
|
|
—Bulego horretan sartzeko manera izanen diat,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Aitzinean Ximurra edo Charly izanez gero, itaun jakina etorriko zen ondotik: " baina jo huen,
|
bai
ala ez?". Ttipi nuen, ordea, eta Ttipi finagoa zen, zibilizatuagoa, zabor solasaren etsai.
|
|
|
" Prensa periodica" ren XV gn. ...5 aldiz urtean. 23 zk. (1966), 1 Juan Antonio Letamendia saritua. 23 zk. (1966), 17 JAKIN’en urteroko billera. 25 zk. (1967), 60 Andima Ibinagabeitia. 26 zk. (1967), 65 Editoriala. 27/ 28 zk. (1967), 1 (Sarrera). 29 zk. (1968), 1 (Sarrera). 30 zk. (1968), 1 98’garren belaunaldiko euskaldunak. 30 zk. (1968), 5 Estremismoen pizkundea (NPD) Alemania-ko politikan. 30 zk. (1968), 46 Batasuna
|
bai
ala ez? 31/ 32 zk. (1968), 1 Euskeraren eta literatura euskeraren batasunari buruzko bibliografia. 31/ 32 zk. (1968), 71 Lehen Karlistada. 33 zk. (1968), 1 (Sarrera). 34 zk. (1969), 1 Vietnamdarrak eta beren hizkuntza. 35 zk. (1969), 66 JAKIN, hogei urte geroago. 1 zk. (1977), 5 Euskal Unibertsitatearen izarra. 1 zk. (1977), 8 Euskal Herriaren unibertsital egoera. 1 zk. (1977), 53 Unibertsitateetako Euskal Kultur Mugimenduak, Bizkaian. 1 zk. (1977), 130 Herrien iraultza. 2 zk. (1977), 5 Damoklesen ezpata. 2 zk. (1977), 9 Nazio ukaturik garrantzizkoenak. 2 zk. (1977), 22 Bibliografia (Nazio ukatuak). 2 zk. (1977), 80 Brest-eko Agiria:
|
|
|
ZUZENDARITZA Baiona’ko biltzarraren erabakiak. 18 zk. (1965), 20 Batasuna
|
bai
ala ez? 31/ 32 zk. (1968), 1 Euskeraren eta literatura euskeraren batasunari buruzko bibliografia 31/ 32 zk. (1968), 71 Batasuna batasunean. 8 zk. (1978), 11 Euskara batua, euskalkiak eta tokian tokiko hizkerak. 10 zk. (1979), 106
|
|
2001
|
|
|
Eztabaidaren oinarrian bi galdera dira: bat, ikuspegi nazionalaren eraikuntza ekarriko duen ildoa garatzea ezinbestekoa da,
|
bai
ala ez. Bi:
|
|
|
Bi: elkarrekin aritzeko metatu dugun gaitasun hori zaintzen dugu,
|
bai
ala ez. Guk bigarren honen alde lan eginen dugu.
|
|
|
" Eliza bizi da" lemapean agertzen ziren lanak, kasu; zehazkiago oraindik: hizki larri bezain pottoloz azaltzen zen" Diborzioa
|
bai
ala ez" gaia.
|
|
|
Juan Jose Goenagak mahaigaineratzen zuen" (IV) Etiko erlijioso arazoa", aste batzuk aurretik" Diborzioa
|
bai
ala ez. Bereala geure artean izango dugun arazo bat" lemapean plazaratu zituen lanean ondorio bezala.
|
|
|
Telefonia mugikorreko antenak, osasunerako kaltegarri,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Kasu horretan, kontsumitzaileen osasunerako arriskua egon daiteke, eta hori tratamenduaren oldarkortasunaren, sortutako hidrokarburo mailen eta olio horren kontsumo maiztasunaren araberakoa izango da. Orduan, uxuala
|
bai
ala ez. Horretarako, beharrezkoa litzateke erabilitako erauzketa sistema argitzea eta osasun agintariek gure herrialdean merkaturatzen den olioaren kutsadura maila eta maila adieraztea.
|
|
|
Zer?
|
Bai
ala ez?
|
|
|
Zer?
|
Bai
ala ez?
|
|
|
Zer?
|
Bai
ala ez?
|
|
|
Zer?
|
Bai
ala ez?
|
|
|
Zer?
|
Bai
ala ez?
|
|
|
Zer?
|
Bai
ala ez?
|
|
|
‘maitasun’ hitzak. Maitasuna
|
bai
ala maitasuna ez. Zientziagintzan ari den zientzialariak egia maite du, bai ala ez.
|
|
|
Maitasuna bai ala maitasuna ez. Zientziagintzan ari den zientzialariak egia maite du,
|
bai
ala ez. Alderdi batean, maitasunaren eremuan, egia maite duen maitagogoa dago, zientziagintzan diharduena, edo filosofian edo nahi duzun ekintzan; hau da, maitaria, ezagutaria, zientzialari hautaria ari dela onetsi egiten da.
|
|
|
Gorago esandakoari jarraituz, egite bat ongia ala gaizkia izan den, zuzena ala okerra, aldeko ala kontrakoa, kriterio galdera erraz honek erakusten edo argitzen digu: maitatzea izan da,
|
bai
ala ez. Maitatzea da giza egite ororen metroa.
|
|
|
hiru edo lau erreprodukzio buru? Alboetako airbag a,
|
bai
ala ez. Aire girotua edo klimatizadorea?
|
|
2002
|
|
|
Baina ez da ahaztu behar hondartzara iristeko antolakuntza behar dela». Etxeko lanak,
|
bai
ala ez. Iraileko azterketak desagertu egin dira hamabi urte bete arte.
|
|
|
–Baina zuek sinesten duzue,
|
bai
ala ez?
|
|
|
–Esadazu egia, Ander. Hara joanez gero, sendatzeko probabilitate gehiago izango al dut,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Jakina, borondate politikoa ez da hutsean sortzen eta egitasmorik zoragarrienek ere baldintza sozial eta politiko batzuk behar dituzte mamitzeko. Baina hausnarketarenune jakin honetan lehenengo eta behin litzaiguke argitzea zein den Eusko Jaurlaritza sostengatzen duten alderdien asmoa euskarari buruz, alegia, euskararennormalizazioa nahi dute,
|
bai
ala ez. Noizko?
|
|
2003
|
|
|
Libragarriak,
|
bai
ala ez?
|
|
|
eta teatro eta zinema. (?) Estatutuak(
|
bai
ala ez, zer motako estatutua, Kimu Berriren aurreprojektua, Jakin?) politik alderdien legeztapena, euskara eta politik alderdiak, ekologiaren erabilerak, preso sozialen amnistia, etab.
|
|
|
–Komeni? Nahi duzu,
|
bai
ala ez?
|
|
2004
|
|
|
Kanona
|
bai
ala ez
|
|
|
Alegia, indarrean dagoen ofizialkidetasun mota horren efektuak, zinez eta benetan, horrelakoak al dira euskarari dagokionez?
|
Bai
ala ez. Hona, bada, galdera.
|
|
|
|
Bai
ala ez?
|
|
|
|
Bai
ala ez?
|
|
|
Orduan mutiko hori zure semea da
|
bai
ala ez?
|
|
|
Sendatu nahi duzu,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Globalizazioaren afdeko profetek etorkizuneko bakearen itxaropena ez delainolaz ere beteko aurreratu zuten, eta askotan nazioarteko gatazka horiek ezin justifikatuzko gerretan amaitzen direla. ...nik gerrari buruz hausnarketa eginduten filosofoak; eta haien arteko batzuek gai honetaz lan bereziren bat idatzi dute (gogoraditzagun Tuzididesen Peloponesoko gerraren hisloria, Grocio ren Gerra eta hakearenzuzenbidea, Kanten Zum ewigen Frieden, Kelsenen Peace thrmtgh Law, Jaspers cn DieAtombombe und die ZukunJ' des Menschen, etab.). Halere, Bobbiok esan duenez, bonbaatomikoaren ostean gerra
|
bai
ala ez galderari buruzko azken hitza ez da oraindik esan.
|
|
|
–Noiz erantzun behar didak, Andoni, monosilabo batekin:
|
bai
ala ez?
|
|
|
–Orain ere Parisa joateko Erromarako bueltan habil, Andoni, eta hire hizkeran arituko nauk, ea hobeto ulertzen didaan: Lontxok ontto monokilotiko bat hartu dik,
|
bai
ala ez?
|
|
|
–Baina trenak harrapatu zituen,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Adibideen artean, ondokoa aipatu zuen: Biblioteka Nazionala
|
bai
ala ez erabakitzea.
|
|
2005
|
|
|
Hitz egingo, barkatu. Ikurrina
|
bai
ala ez. Zein ereserki?
|
|
|
Aurreiritzi garrantzitsuagoa: hizkuntzaren batasuna,
|
bai
ala ez. Hemen bai sartu direla buruz behera, baita PSOE ere.
|
|
|
–Zer, beraz?
|
Bai
ala ez?
|
|
|
–Katuek ez dute arima hilezkorrik. Eta... guk...
|
bai
ala?
|
|
|
Sinesmenean tinko bazaude ere zeuri buruari galdetzen diozu: merezi du jesuita segitzea,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Zer esaten didak orduan, gustatu zitzaizkioan galtzak hire arrebari,
|
bai
ala ez?
|
|
2006
|
|
|
Hori ziurtatu gabe, bake politikorik ez da posible. Hori lortuta ere, bestetik, Estatutu berri bati
|
Bai
ala Ez esateko deitzeak ez du zentzurik, iritsiak gauden aro politikora eta kontzientziara iritsita.
|
|
|
Nahiz eta haurdunaldiak ekiditeko garaiko metodoek efikaziagutxiago eduki, planifikazio familiarra existitzen zen. Baina garai hartan, ezkontza eta geroko erabakia ez zen hainbeste umeak eduki
|
bai
ala ez, baizik eta zenbatume edukitzera murriztu eta baita ere nola banatuta (Luxan, 2005). Gaur egun, ordea, bikotearen eta gurasotasunaren arteko bereizketa nabaria da eta, batzuetan, bai senitartearen aldetik, baita gizarte ingurunetik ere, haurrak edukitzeko nolabaiteko presioa existitzen den arren, erabakia bikotearen baitan dagoela onartutakoprintzipioa da.
|
|
|
Africa nace entonces como la no Europa, como tó éteron [bestelakoa] de Europa. Germanizadas Italia, Francia y España, la cultura mediterránea deja de ser una realidad pura y queda reducida a un más o menos de germanismo" 694 Herri mediterranearrak, auskalo sortzetik jada arraza ziztrinak ziren ala ez, auskalo arraza lehendik ere nahasiak
|
bai
ala ez, dena dela honezkero arraza nahasiak dira: " Italia, Francia, España, están anegadas de sangre germánica.
|
|
|
Noizbait ere etorri zen Kantzileriaren ihardespena. Mezu laburra,
|
bai
ala jainkoa: erregek lehengo urteko diruketa emendatzeko arrazoirik ez zuen ikusten, eta lanak lehenbailehen burutzeko erregutzen gotorlekuko kapitainordeari.
|
|
|
–Pastoral baten sujeta izateko balio dut,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Jazza maite dun?
|
Bai
ala ez. Rockodromoak maite ditun?
|
|
|
Rockodromoak maite ditun?
|
Bai
ala ez. Cassavettesen zinea maite dun?
|
|
|
Ezagutzen duk hau,
|
bai
ala ez!, militarrak, garrasika.
|
|
|
Honako auziak planteatu dizkiegu: doakotasuna
|
bai
ala ez; doakotasuna gauzatzeko formula edo sistemen balorazioa; mailegutza sistemak liburuaren sektoreari eta euskal curriculumaren garapenari ekarriko lizkiekeen onura eta kalteen inguruko gogoeta.
|
|
2007
|
|
|
Zuntz ugariko elikagaiak:
|
bai
ala ez?
|
|
|
Hidrogeno bonbaren sekreturik eman diezu errusiarrei,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Egin litzateke?
|
Bai
ala ez?
|
|
|
Ardoa, ordea, ez da, berez, ekintza hori lortzeko erabiltzen den produktua (hartziduragatik edo jasaten dituen prozesuengatik); aitzitik, ardo beltzaren barietate helduak dira benetan interesgarriak. Ardoa,
|
bai
ala ez. Ardoaren plazerez eta ospeaz gain (ekoizleek alderdi nabarmenenak), eta gaur egun osasun agintariek azpimarratzen duten alkohol kantitate jakin batez gain, bada galdera kezkagarri bat:
|
|
|
Erdiz Bizirik ek herri galdeketaren aldeko apostu garbia egin zuen: «baztandarrok erabaki dezagun harrobia
|
bai
ala ez, herri galdeketaren bidez. Erdiz gurea delakotz, eta ez dezaten erabaki hori Iruñean edo hemendik kanpo hartu». Aldi berean, NaBai alderdiaren jokaera eta komunikabideetan egiten ari diren informazio erabilera salatu zuten plataformakoek.
|
|
|
–
|
Bai
ala? –zirikatu du.
|
|
2008
|
|
|
Baina paradoxikoa ere bada, duela hamabi bat urte Ucin siderurgia enpresa Baionara eraman zutenean, hainbaten kexua entzun zen. Euskal Herria proiektu soziopolitiko ekonomiko bezala hartzen dugu
|
bai
ala ez. Nik konfiantza daukat, hala ere.
|
|
|
Horrexegatik, Deportivoren aurka irabaztearen garrantzia azpimarratu du Jose Angel Zigandak:
|
Bai
ala bai, irabazi beharra daukagu, eta hamaikakoa erabakitzerako orduan ez dut igandean Sorian jokatu beharreko partida aintzat hartuko. Aurkariarentzat partida deserosoa eta gogorra egitea da gure asmoa Deportivoren aurkako lehian, eta irabaztea da helburua.
|
|
|
Beraz, Txibu izan zen atzokoa prestatu zuena?
|
Bai
ala ez?
|
|
|
–
|
Bai
ala ez?
|
|
|
–Baina zuk ikasi nahi duzu,
|
bai
ala ez?
|
|
|
–Hitz bakarra eskatuko dizut: egia al da kartan diozuna,
|
bai
ala ez? –galdetu zion.
|
|
|
–Berriro galdetuko dizut, baina begietara so egidazu: egia al da kartan diozuna,
|
bai
ala ez?
|
|
|
aldagarriak, kuleroak sartzean barre purrustada irten zaio?, praka pare bi, alkandorak? . Bitxirik
|
bai
ala ez? –galdetu dio bere buruari?.
|
|
|
Kontzientzia apurra daukan bidaiariaren betiko buruhaustea da zelan ibili ahalik eta eragin txikiena eginez, zein den limosna ez den ordain egokia, herrialdea eta pertsonak erabat usteldu eta turismoaren menpeko bihurtu barik. Eskaleari
|
bai
ala ez. Mesede txikiena ere ordaindu behar da ala mesede bezala utzi eta kito?
|
|
|
–
|
Bai
ala ez.
|
|
|
Nire ustez, aldiz, parte batean ez zeuden berarekin ados, baina beste batean ez zioten Arana Goiriri ondo ulertu. Ez zeuden ados proposamen ortografikoak blokean bozkatzeko Arana Goiriren asmoarekin (nahiago zuten fonema bakoitzaren grafiak banan bozkatu, hots, ez «Aranaren ortografia proiektua» edo «Azkueren ortografia proiektu» blokean
|
bai
ala ez, baizik proiektu desberdinetatik «onena» hautatzeko aukera izan gura zuten, eta sistema horrek argi erakusten du beren irekitasuna eta erdibideak aurkitzeko prestutasuna) 120 Ordurako, La. Patria aldizkariaren bidez, irakurria izan zezaketen Arana Goiriren proiektu literala, eta puntu horretan (proiektuak blokeka ala fonemaka bozkatu) ohartuak bide zeuden planak printzipioz blokekako boz... Hala ere, plan idatzi hura interpretagarria zela pentsatu bide zuten, batez ere Hendaian aho batez onartu zutenean ez zutelako halako literaltasun zurrunaz onetsi.
|
|
|
Eta aldi berean Azkueren kasuak intelektualitate ideia birpentsatzeko eta Euskal Herrian izan zezakeen agerpenaz gogoeta egiteko parada ematen du. Asmoa, beraz, ez da Azkue intelektuala izan ote zen
|
bai
ala ez frogatzea. Ezta aurretiaz auzi hori ebatzitzat emanez aritzea ere.
|
|
|
Tratu bat da.
|
Bai
ala ez?
|
|
|
ITXASO. Gustatzen zaizu,
|
bai
ala ez?
|
|
|
LUKAS. Nola ezetz? Gustatzen zaik,
|
bai
ala ez?
|
|
|
HAIZEA.
|
Bai
ala ez?
|
|
|
Emakumeei biolentziarik ez! Gizonezkoei
|
bai
ala. Hik esango dun:
|
|
|
–Baina zuk ikasi nahi duzu,
|
bai
ala ez?
|
|
|
–Hitz bakarra eskatuko dizut: egia al da kartan diozuna,
|
bai
ala ez? –galdetu zion.
|
|
|
–Berriro galdetuko dizut, baina begietara so egidazu: egia al da kartan diozuna,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Ez dut esaten nahitaez hala izan behar duenik, aukera dagoela baizik. Adopzioaren prozesuak aurrera egin ahala, iristen da unea non hausnartu behar baituzu ea balizko gainkarga hori onartzeko prest zauden
|
bai
ala ez. Eta nork bere hautua egin behar du.
|
|
|
(Topikoak I, 101b33). Arazo dialektikoa, beraz,
|
bai
ala ez (poteron... e ou) egiturako proposizio sinple bat da. Metafisika IIIan planteaturiko aporia gehienek egitura bera dute.
|
|
|
Izan ere, III liburuan, gehienbat Joniako filosofoen eta platonikoen doktrinez baliaturik, Aristotelesek aporia metafisikoak eraikitzen ditu, beti egitura berbera erabiliz: ...
|
bai
ala ez? (poteron... e ou;).
|
|
2009
|
|
|
Jolasa edo dantzaldia amaitzen zenean, neskarik gehienek etxean egon behar zuten orduan, abemarietako kanpaiak jotzen zuenean, eta orduan hasten ziren gazteen arteko komeriak. Dantzaldian zehar mutilek eskatzen zien neskei ea eurekin dantza egin nahi zuten, eta neskek erabaki egiten zuten
|
bai
ala ez. Elkarrekin dantza egitea onartuz gero, erromeria amaitzean etxera laguntzeko gonbitea egiten zion batzuetan mutilak neskari.
|
|
|
Lurra, planeta moduan, ezin dugu salbatu, ez dagoelako zer salbatu. Lurra desagertu egingo da hemendik hainbat urtera,
|
bai
ala bai. Baina begiratzen baduzu zenbat jende bizi zen planetan orain dela 100 urte, eta zenbat bizi den gaur egun, ikusiko duzu gure bizitzeko aukera gero eta estuagoa dela, gero eta jende gehiago dagoelako.
|
|
|
Honek erraza dauka nonbait, pentsatzen duzu: badaki zer den Jainkoa eta erantzun dezake arazorik gabe
|
bai
ala ez dagoen. Fededunak ibiltzen ziren lehen seguru.
|
|
|
salatzen bazituen ere ez baitzituen haiek galduko, seguru ezetz, lagunak ongi galduta baitzeuden ordurako, okerreko jarrerak galbideratuta: hantxe zegoen bera, baina, edo hantxe jarri zuen Kristok, hobeto, ez lagun galduak are gehiago galtzeko, haiek salbatzeko baizik!; hala, bada, borroka latz hartan sartuta zebilen Domingo,
|
bai
ala ez, ez ala bai, begiak itxi eta irekitzen zituen, ireki eta itxi, abiada ezin biziagoan?, bihotza ere gero eta taupada azkarragoetan: esan nahi baita larritasunaren eta angustiaren hots desesperatuak zirela haiek, hots ozenago baten zain zeudenak, hotsak hotsetan estal zitezen, eta orduan, zutitu eta esatekoa esan zuen:
|
|
|
–Fantasma bat al da, Domingo:
|
bai
ala ez?
|
|
|
–
|
Bai
ala ez? –galdetu zuen, azkenik, Damasok, Domingori zuzenduta.
|
|
|
MILENA. Eta zure jokabidea
|
bai
ala??
|
|
|
KOLDO. Topa egingo dugu,
|
bai
ala ez. Jordiri eskerrak emon dizkiogu.
|
|
|
Baina eninan sekula ikusi. Hik
|
bai
ala?
|
|
|
ANDONI. Justizia egitea gura duzu,
|
bai
ala ez?
|
|
|
AINGERU: (Moztuz, gogor) Kontu honekin bukatu nahi duk,
|
bai
ala ez?
|
|
|
Karta markatuekin jokatu nahi dugu?
|
Bai
ala ez. Eta egoera horrek ez du soilik ezker abertzalea baldintzatzen.
|
|
|
Formula berria da Kontzertu Politikoaren planteamendua. Saioak egin Rodriguez Zapaterorekin,
|
bai
ala ez. Kontraesan ikaragarria iruditzen zait Estatuarekin konfrontazioa izan behar dela esatea, eta aldi berean aldarrikatzea Estatuarekin izan behar dela negoziazioa.
|
|
|
Joan den denboraldi amaieran zuzendaritzak eztabaida handia izan zuen: Jose Angel Ziganda
|
bai
ala ez. Zalantza ugari izan zuten, eta behin denboraldia hasita nabaritu zen zergatia.
|
|
|
–Fantasma bat al da, Domingo:
|
bai
ala ez?
|
|
|
bizi senak eta zuhurtasunak esaten zioten ezetz, ez lagunik salatzeko, haiek galdu nahi ez bazituen behintzat eta aurka jarri; kontzientziak, baina, baietz esaten zion, baietz eta baietz... salatzen bazituen ere ez baitzituen haiek galduko, seguru ezetz, lagunak ongi galduta baitzeuden ordurako, okerreko jarrerak galbideratuta: hantxe zegoen bera, baina, edo hantxe jarri zuen Kristok, hobeto, ez lagun galduak are gehiago galtzeko, haiek salbatzeko baizik!; hala, bada, borroka latz hartan sartuta zebilen Domingo,
|
bai
ala ez, ez ala bai –begiak itxi eta irekitzen zituen, ireki eta itxi, abiada ezin biziagoan–, bihotza ere gero eta taupada azkarragoetan: esan nahi baita larritasunaren eta angustiaren hots desesperatuak zirela haiek, hots ozenago baten zain zeudenak, hotsak hotsetan estal zitezen, eta orduan, zutitu eta esatekoa esan zuen:
|