|
2000
|
|
|
Baina nik gehien igurikitzen nuena, zeren,
|
bai
aita Bartolomek jauregian, eta bai jesuitek Iruñako kolejioan, bertzerik ez baitzidaten irakatsi, ez zenuen aipatu ere egin. Eklesiastikoan ez ezik Erran Zaharretan eta Salmoetan ere azaltzen denaz ari natzaizu:
|
|
|
HATSARREAN kontatu dizut nola
|
bai
aitak eta bai aitona Nikolasek ere erraiten ziguten ezen urbiaindar guztiok ginela noble, baina batzuk bertzeak baino nobleago, eta halakoak ginela etxegoiendarrak. Ordea, bataren nobletasuna, edo nobletasunari buruz zuen kontzeptua, ez zen bertzearena, zeren eta aitarena marra zurrun eta mugiezin bat zen —marra eta azpimarra—, goikoen eta behekoen munduak bereizten zituena eta batzuen eta bertzeen arteko harremanak fintkatzen, halako suertez, non, goiti beheitikoak baitziren manuak eta desaireak ezinbertzez, eta beheiti goitikoak begirunea eta obligazinoak; aitonak, bere aldetik, ez zuen ukatzen marra hura, ezta manuen emaitea goikoei zegokiela ere, baina berez hala zena ez zuen azpimarratzen ibili beharrik, eta uste zuen, bertzalde, ezen begirunea eta obligazinoak bi aldeetarat zeudela, eta goiti beheitikoak zirela beheiti goitikoak bezainbat; eta desaireak beti zeudela, edo gehienetan, soberan.
|
|
|
Eta, etxeko kontuetarat berriro gatozela —zeren itzultzeko bidaian ez baitzen deus berezirik gertatu—, amak jakinarazi zigun ezen, artzapezpikuaren manuz, lekuz aldatu zutela apez don Frantzisko, Leraingo parrokiarat, eta apez don Laureano —zeina baitzen aita Bartolomeren lagun min bat, nortasun eskasekoa, uzkurra eta koldarra, harekin konparaturik— ekarri zutela Urbiainerat haren orde: anitzetan pentsatu izan dut geroztik, orduan pentsatu ez banuen ere, ezen zerikusi xuxena izan zutela hartan
|
bai
aita Bartolomek berak eta bai gure amak ere, zeren Urbiaingo jauregiko jaunak beti izan baitzuen Urbiaingo apez izendatze haietan parterik, gure arbasoak desterrutik Urbianerat itzuli zirenez geroztik, eta zeren aita Bartolomek bere asmoak baitzituen, hagitzez ere hobeki bete zitzakeenak don Laureano bezalako apez koldar batekin, zeina bere menerat eta bere erranetarat izan baitzezakeen, bere kas...
|
|
|
Laudorioak eta alabantzak, alabantzak eta laudorioak, Pedro Huizik jaso zituenak, bai ene gurasoenganik,
|
bai
aita Bartolomerenganik, eta bai inguruneko bertze jauntxoenganik ere, noiz eta koadroa igande haietarik batean jauregiko sala nagusian eseki baitzuten, bazterrak inarrosten zituen larrazkeneko egun epel batean! Zuhaurk ere imajina ditzakezu laudorio haiek, eta, halatan, ez dizkizut orain honat ekarriko, jaun André.
|
|
|
...gabe eta poltsarik gabe uzteko, eta, bertzetik, estatu nigargarri hartarat, zeren, kontu hartaz denaz bezainbatean, ezin gaitzago eta ezin irrigarriago geratu bainintzen, neure kontzientziaren aitzinean bai bederen; halarik ere, bada, zalantza haiei bertze deliberamendu sendo hura zerraien, bulkatzen ninduena, neure erroen erroetarik eta erraien erraietarik, iraganarekin hausterat... bai amari eta
|
bai
aita Bartolomeri ere mendekua hartzerat berriro, eta nehoiz baino gogarago gainerat, zeren ene lehen ahaleginean, haien aurkako mendekua ene aurka bihurtu baitzen, baina bigarrenean ez, benturaz...
|
|
2001
|
|
|
IKER:
|
Bai
aitak eta bai amak asko lagundu digute; ikastolatik ateratzerako bila etortzen zitzaizkigun kotxez, hondartzara eramateko.
|
|
2002
|
|
|
Bigarren irakurraldia egin nuenean, ordea, Leirek lau urte berriak zituela, nola sartu zitzaidan hezur muinetaraino, poema hura batez ere, gabon bezperan hildako bere seme Xabiertxori eskainia! Guztia baitzen hitzez emandako fresko hartan hunkigarri,
|
bai
aita penatuaren penazko sentimendua, bai gaia bera, eta bai bilbearen osagaiak ere: haurraren heriotza; gabon kantei ekiteko asmotan, etxera deitu zutèn neska mutilak; aitaren baiezkoa, haiek eskatutako baimenari, barrenak hasieran ezetz agintzen zion arren:
|
|
2004
|
|
|
|
Bai
aitak eta bai amak El dia eta Eguna n idatzi zuten gerra aurretik, gazte zirenean. Alde horretatik beti izan genuen euskararekiko lotura.
|
|
|
Amona haserre zegoen, beraz,
|
bai
aitarekin bai nirekin: nik, baina, gaizki eramaten nuen amonaren nahigabea, maite maite bainuen, orduan ere.
|
|
2005
|
|
|
Nik, etxean,
|
bai
aitarekin eta bai amarekin konfiantza handia izan dut beti. " Ama, hara noa!", eta nahiz eta amari ez beti gustatu, errespetatu egiten zuen nire joera.
|
|
|
Ez, ez, ez… Odolez bai! Bai amaren partetik eta
|
bai
aitaren partetik %100 euskalduna naiz: Rh 0 negatiboa neuk daukat.
|
|
|
Ez da gizon emazteen kapriza baten ondorioa. Mendez mende lur zabalera guztian gizarteak sortu ditu lege zorrotzak ezkontzaz, bai senar emazteen,
|
bai
aita ama haurren artekoak, bai oseba eta koinatekilakoak. Ezkontza ezin hautsia ez du Elizak asmatu ez eta Jesu Kristok Afrikako paganoetan bazen.
|
|
|
Hau psikologia problema ere bada, eta herri baten historian berdin berdin. Ez du derrigor konfliktiboa izan behar, ez daukazu derrigor aitarekin haserretu beharrik, baina
|
bai
aitarengandik distantziatu, bestela zu ez zara inoiz zu izango. Bi elementu dago eta inportantea da, zu zara eta Euskal Herria da bere memoria eta bere proiektua.
|
|
|
–
|
Bai
aita –ihardesten zion apalik.
|
|
|
oihu egin zuen, borreroak abandonatuko zukeen biktima, desesperaturik. Intziri berdinak libratzen zituen, bakoitza beren maneran,
|
bai
aitak eta bai Graxik. Uhin hotzaren igoera nabaritu zuen neskak bizkarrezurrean.
|
|
2006
|
|
|
Hau da, amatasun biologikoa adopzioarekin parekatzen da. Horrek esannahi du, atsedenaldia hartzeko arrazoia ez dela bakarrik erditzetik indarberritzeabaizik eta seme alaben arreta beharra asetzea eta, lehen esan dudanez, hori baiamaren
|
bai
aitaren lana da. Egoera biek (amatasunak eta adopzioak) lan kontratuahamasei astez eteteko aukera ematen diete gurasoei, baina tratamendua ez da erabat berdina, erditzearen kasuan amaren osasuna zaindu behar baita.
|
|
|
|
Bai
aitak bai amak lan egiten dutenean, amak erabaki dezake erditu osteko etenaldiaren zati zehatz bat aitak jarraian goza dezala. Aukera hau amak amatasunatsedenaldia hasten denean egin behar du.
|
|
|
Kasu horretan
|
bai
aita bai ama dira atsedenaldirako eskubidearen titularrakbaina horrek ez du etenduraren iraupena luzatzen, horregatik beraien artean hamaseiasteak nola banatu erabaki behar dute. LEren 48.4 artikuluaren arabera, bai aitakbai amak lan egiten badute, beraiek erabakiko dute etenaldia beraien artean nolabanatu, etendura batera edo bata bestearen atzetik goza dezakete, baina atsedenaetenik gabekoa izan behar da beti.
|
|
|
Lanaldiaren murrizketak aitaren eta amaren arteko tratu berdintasuna bermatzen du; lan arauak argi esaten du gizon eta emakumeen eskubide indibiduala dela, biek berdin daukatena. Horrek esan nahi du bai amak
|
bai
aitak, besteren konturalan egiten badute, lanaldiaren murrizketa eska dezaketela eta aldi berean erabildezaketela. Aukera honi jartzen zaion muga bakarra da biak enpresa bereko langileak izatea eta bi langile horien lanaldiak moldatzeak enpresaren jarduera antolatzeko zailtasunak ekartzea.
|
|
|
Egoera horrek animaliengan jateko gogo basatia pizten du, kontrolik gabeko estimulu hipotalamiko baten bidez. Zientzialariek gizakietan ere horrelako zerbait gerta daitekeela pentsatzeko arrazoiak dituzte. Arinago samar,
|
bai
aitaren bai amaren obesitateak baldintzatu egiten du ondoriozko haurtxoaren DNAn metatutako informazioa, «obesitate genetikoa» aurreikus dezaketen sekuentzia asaldatuekin. Hala ere, ez dago ezer frogaturik alde horretatik.
|
|
2007
|
|
|
ez neukalako; auzoan baziren, gure moduan, beste familia euskaldun batzuk, eta haietako asko, uda partean, baserrira joaten ziren bolada bat pasatzera, oporretan baino gehiago belarretan laguntzera, egia esanda; gure etxean, ezta hori ere: ez herririk, ez baserririk, kalera jaitsitako edo kalean sortutako familietakoak baitziren
|
bai
aita eta bai ama.
|
|
|
dion hirugarren pertsona baten ikuspegia har dezakete, eta bai Holly k
|
bai
aitak zerpentsatzen duten adieraz dezakete, honako hau esanez: –Holly k katua hartu nahizuen, katuak oso gustuko dituelako, baina bazekien ezin zela zuhaitzetara igo.Aitak bazekien Holly ri ez ziola zuhaitzetara igotzen uzten, baina gerta zitekeenkatuarena ez jakitea?.
|
|
2008
|
|
|
Liborio eta Anaren belaunalditik bizirik dagoen familiako kide bakarra zen Maritxu. Aitona amonak hilda zeuden,
|
bai
aitaren aldekoak bai amaren aldekoak.
|
|
|
Beraz bai Azkuek
|
bai
Aita Donostiak italianismoa baztertzen zuten, baina batak wagnerianismoa segitzen zuen, eta besteak gehiago frantses inpresionismoa. Eta 1914an gustu estetiko berriak bigarren honen aldekoagoak ziren.
|
|
|
1 Langileek, haurraren lehen bederatzi hilabeteetan, eskubidea dute lanetik ordubetez lekutzeko, bularra emateko baimenagatik. Bai amak
|
bai
aitak lanaldi murrizketa hori eska dezakete biek lan egiten badute, baina bietako bakarra izan daiteke onuraduna. Lanaldia murrizteak ez dakar soldata murrizketarik.
|
|
2009
|
|
|
Proposamenen artean daude 2010 urterako zerbitzua eskaintzea 3 urtez beherako haurren %33ri. Guraso baimenak ematea
|
bai
aitari eta bai amari eta izan daitezela partekatuezinak. Baimen horiek ordainduak izan daitezela, eta ez epe luzekoak, horrela lanera itzultzea ez dadin traba izan.
|
|
|
Izenburuak berak adierazi nahi izan du, lantzen duen gaia ez dela bakarrik hizkuntza edota euskararen gaia, zabalagoa dela, eta zerikusia duela gurasoek seme alaben eredu izatearen alderdiarekin. Liburuxka gonbite modura aurkezten zaie erabiltzaileei, gogoeta sustatzeko tresna modura,
|
bai
aita ama izatearen nolakoaz, bai euskararen erabilera handitzearen aukeraz, eta baita tresna bilduma modura, nork bere bidea aberasteko, bai pertsona mailan, bai guraso moduan.
|
|
|
" Len bentana txikerrauk, barrik imintxe daus,
|
bai
aitxek imintxe. (...) Kontrabentanarik euki dozue?
|
|
|
– eutsi ezean?; izan ere, jende guztiak esaten zuen izeba Ernestina santa bat zela, apala, argia eta eskuzabala, baina izeba Ernestina Regina enean bizi zen, eta Regina eneari eusteko borroka latzak egin behar zituzten bai berak eta
|
bai
aitak ere fabrikan: esan nahi baita otso bat bezala jokatu behar zuela, ez al zen adierazgarria orbetarren armarria ere, Teofilo Mariaren irudimenak esanahi sinbolikoz beteta ikusi behar zuena, zeren bi otsok eusten baitzioten zuhaitz bati, aitak eta biek fabrikari eusten zioten bezala??, beste batzuk ebanjelioaren espirituaren arabera bizi zitezen, ardiak bezala; horregatik esan zizkion, ausaz, aitak hitz haiek, Teofilo Mariari buru buruan sartuta geratu zitzaizkionak:
|
|
|
Maria Bibianak bazekien, bai, beste anai arrebek bezala,, zer? hark bazuela bere izena. Benjamin Maria?, baina etxekoek?
|
bai
aitak, bai amak: haiek batez ere?
|
|
|
amets bat bezala bizi baitzuen jada, iragana amets batean bizi den moduan, tristuraren eta malenkoniaren ertzean? ...zerbaiti antzeman zekiokeen, Gabinoren begietako urak arre baitzetozen, zinez, aitaren bi gezikada haiek ura zulatu eta hondoko hautsak eta lohiak mugitu balizkiote bezala, ezinbestean mugitu ere; egia zen Gabinok eszenarik nazkagarrienak hautatu zituela, zer besterik ziren suge haiek, soldaduen aho begietan ihesbidea aurkitzen zutenak??, baina Gabinoren begirada, bai eszena haiek egiterakoan eta
|
bai
aitari aurkeztu zizkiòn mementoan ere, xaloa zen, kutsurik eta errurik gabekoa, halako moldez, non xalotasunak berak garbitzen baitzituen ongiaren eta gaizkiaren arteko auzian sor zitezkeèn zalantzak: objektua nazkagarria izan zitekeela, alegia, baina nazkagarrikeriak ez zuela subjektua ukitzen ez zikintzen.
|
|
|
Baldintza normaletan?
|
bai
aitaren belarri tiraldiengatik bai zigorragatik ere, zeinak tiraldiek baino min handiagoa ematen baitzion?, ezintasunak jota geratuko zen Domingo; egon ere, halaxe zegoen, alde batetik, baina ez ezintasunak bentzutua edo ezintasunak ezindua, zeren, bere barne borrokaren tentsio latz haren ondotik, belarriko mina baretzearekin batera lasaitu baitzen bera ere, ezustean, ibaiko ur lasterrak baretzer... garaile sentitzen zen bere porrotean, maila batean bai bederen, sekula esan ez zizkionak esan baitzizkion aitari, gero atzera egin behar izan bazuen ere; arratsaldean, baina, anai arrebak ama eta izeba Ernestinarekin etxetik joan zirenean, hiri inguruko mendixka batera zihoazen, funikularra hartuta?, hustasun izugarri bat nagusitu zitzaion, aitaren presentziak, periodikoak eta aldizkariak irakurtzen geratu zen?
|
|
|
KANDIDO:
|
Bai
aita, baina ikusi egin nuen. Neure begiokin ikusi nuen Betzuen hori!
|
|
|
NAIA:
|
Bai
aita. Tripak orroka ditut!
|
|
|
– Bazkide aktiboak euskal herritarrak eta hauen semeak
|
bai
aitaren aldekoak bai amaren aldekoak izango dira.
|
|
|
|
Bai
aita eta bai ama harrituta eta sinistu ezinda zeuden beraien alaba bizirik zegoelako. Bahitzaileak hil egin zela sinistarazi zien denei istripu bat antolatuta.
|
|
|
–Frantsesez ezin nintzela esplikatu konturatu nintzenean, pentsatu nuen hobe zela isilik egotea ingelesez jardutea baino?, kontatuko zuen Diracek. Haren biografiaren batean
|
bai
aitak bai semeak autismo graduren bat ote zuten aipatu izan da ere. Ugari dira Diracen herabetasunaren inguruko anekdotak.
|
|
|
Azkenean, mendian galdutako eta Donejakuerako bidean zegoèn ermita batean bildu ziren, hiritik hurbil, meza eta guzti; Teofilo Mariak programatutako ekitaldi hark haren izaerarekin lotua behar zuen, umetan bizi izandako beste une aintzatsu batzuk gogoan: ...Jesusek, bai, baina nork uka zezakeen ezen kristautasunak nekez eutsiko ziola bi mila urteko etorkizun oparoari, hura bermatu zuèn ezpatari –excalibur ari? – eutsi ezean?; izan ere, jende guztiak esaten zuen izeba Ernestina santa bat zela, apala, argia eta eskuzabala, baina izeba Ernestina Regina enean bizi zen, eta Regina eneari eusteko borroka latzak egin behar zituzten bai berak eta
|
bai
aitak ere fabrikan: esan nahi baita otso bat bezala jokatu behar zuela –ez al zen adierazgarria orbetarren armarria ere, Teofilo Mariaren irudimenak esanahi sinbolikoz beteta ikusi behar zuena, zeren bi otsok eusten baitzioten zuhaitz bati, aitak eta biek fabrikari eusten zioten bezala? –, beste batzuk ebanjelioaren espirituaren arabera bizi zitezen, ardiak bezala; horregatik esan zizkion, ausaz, aitak hitz haiek, Teofilo Mariari buru buruan sartuta geratu zitzaizkionak:
|
|
|
Eta, hala eta guztiz ere, Gabinok amaren baitan edo izebarenean aurki zezakeen behar zuèn babesa, edo Domingo, Ada zein Maria Bibianarengan –begirada iheskor bat aski zitzaion, menturaz, begietan txinparta bat pizteko–, baina ez zuen halakorik egin, kolpe latz hark blokeatu eta haren aurka ezer egiterik ez balu bezala; eta afaltzen ere –ezer gutxi afaldu zuen– halatsu egon zen, begiak mahai gainean zegoèn kristalezko ur pitxerrean galduta; Gabinoren beste begiratu bat ote zen hura, eten bat markatzen zuena, zeren pitxerreko ur gardena –hamaika urtetan bere begietakoa ere izan zuena– amets bat bezala bizi baitzuen jada, iragana amets batean bizi den moduan, tristuraren eta malenkoniaren ertzean? ...ntzeman zekiokeen, Gabinoren begietako urak arre baitzetozen, zinez, aitaren bi gezikada haiek ura zulatu eta hondoko hautsak eta lohiak mugitu balizkiote bezala, ezinbestean mugitu ere; egia zen Gabinok eszenarik nazkagarrienak hautatu zituela –zer besterik ziren suge haiek, soldaduen aho begietan ihesbidea aurkitzen zutenak? –, baina Gabinoren begirada, bai eszena haiek egiterakoan eta
|
bai
aitari aurkeztu zizkiòn mementoan ere, xaloa zen, kutsurik eta errurik gabekoa, halako moldez, non xalotasunak berak garbitzen baitzituen ongiaren eta gaizkiaren arteko auzian sor zitezkeèn zalantzak: objektua nazkagarria izan zitekeela, alegia, baina nazkagarrikeriak ez zuela subjektua ukitzen ez zikintzen.
|
|
2010
|
|
|
emakumezkoen txandako onenak Donostiarrak eko gizonezkoek baino bizkorrago egingo ote duen... Ezetz erantzun behar izan diogu... eta txikienak, ohean etzanda zetzan aitaren gainean hankak jarri, beso biekin tira egin eta ipurdia aitaren bizkarrera igotzen saiatu da, behin eta berriz, berak lortuko duela esanez,
|
bai
aitaren gainera igotzea, eta bai gizonezkoak adina izatea.
|
|
|
Biak maite nituen ikaragarri:
|
bai
aita eta bai ama. Barakaldon, Tribu Modernoan bizi ginen.
|
|
|
idatzi zuen Arruti frantziskotar kideak mende hasiera hartan!?, eta auskalo zer beste egingo ez ote nuen? salatu ere
|
bai
aitari edo Teofilo Mariari, edo autoritate zibil eta eklesiastikoari; begiratu ere, zorrotz begiratuko nizun, adarrak ote zenituen, isatsa ote zenuen, deabruzko zernahi?; are gehiago: ikusi ere, ikusiko nizkizun, beharbada, deabruaren ezaugarri guztiak, itsu dagoenak ikusi nahi izaten duena ikusten baitu hondarrean, hain da bortitza irrika irrikatsuen ahalmena, errealitate objektiboa subjektibo bihurtu eta hura guztiz itxuraldatzen duena; aldiz, neure ibilbidea egina bainuen zurea jaso nuenerako, kontzeptu hutsalen jantzirik barrokoenetatik biluztasunera, bestelakoa izan zen nire erreakzioa; ez dizut esango, hala ere, batzuetan minik hartu ez nuenik?
|
|
|
Bada, hura ere Regina enean izan genuen, iraileko egun batean, zu Madrilera alde egina, Damaso?, amak gonbidatuta; igande batean izan zen, don Anizeto kalonjea ere etxean genuela; doña Carmenek jakin beharra zuen zein zen gure etxeko giroa, amak esanda, hartaz hitz egiten genuen bakoitzean, bai don Anizetok eta
|
bai
aitak muturra okertzen zutela, alegia?, baina hargatik, beharbada, nola oztopoen aurrean hazten zèn emakumea baitzen, mahaian eseri orduko ekin zion gaiari; behin hizketan hasiz gero, gainera, nekez isilduko zen, eta halaxe aritu zitzaigun ordu laurden batez, miraririk miraritsuenak politikarekin nahastuz eta politika, berriz, katastroferik katastrofikoenekin, harik eta, halako batean, don Anize... –Berorrek zer pentsatzen du, jaun kalonje horrek, Pagoagako agerketei buruz??; don Anizeto deseroso sentitu zen hasieran, istant hartan, haragi erregosiaren saltsan bustitako ogi puska ahoratu zuen, ez ezpain azpia ukitu eta ingurune hura zikindu gabe?, baina gero, ezpain-zapia ezpainetara eraman eta ingurunea astiro garbitzen zuela, halaxe erantzun zion:
|
|
|
HOMBRE 1:
|
Bai
aitak bai osabak tradizioarekin jarraitzen dute, eta Alfredok ere jarraitu zuen, eta gaur egun bere seme alabek jarraitzen dute Mar Mar enpresarekin, Berriatuan, siziliar tradizioari helduta.
|
|
|
Oi, zure karta hau orain dela urte batzuk idatzi bazenit!; erreko nuen, sutara botako nuen —ez ahaztu, hori ulertzeko, zer nolakoa izan zen gure heziketa," txinito" errukarrien konbertsioa kristau herriaren goi helburuetakotzat hartzen zuena, baita mezua hitz hanpatu bezain hutsalez josten ere, bigunkeria ezti jario baten zerbitzuan: "(...) De la dulce Inmaculada/ Que a la diestra del altar,/ Sobre blanquísima peana,/ Luciendo cerúleo manto(...)/ Blanco lirio de nítida corola/ Que en el mundo del fango germinó(...)" idatzi zuen Arruti frantziskotar kideak mende hasiera hartan! —, eta auskalo zer beste egingo ez ote nuen... salatu ere
|
bai
aitari edo Teofilo Mariari, edo autoritate zibil eta eklesiastikoari; begiratu ere, zorrotz begiratuko nizun, adarrak ote zenituen, isatsa ote zenuen, deabruzko zernahi...; are gehiago: ikusi ere, ikusiko nizkizun, beharbada, deabruaren ezaugarri guztiak, itsu dagoenak ikusi nahi izaten duena ikusten baitu hondarrean, hain da bortitza irrika irrikatsuen ahalmena, errealitate objektiboa subjektibo bihurtu eta hura guztiz itxuraldatzen duena; aldiz, neure ibilbidea egina bainuen zurea jaso nuenerako, kontzeptu hutsalen jantzirik barrokoenetatik biluztasunera, bestelakoa izan zen nire erreakzioa; ez dizut esango, hala ere, batzuetan minik hartu ez nuenik... ezta, noizean behin, sutan jarri ez nintzenik ere —indioen kontu horrekin, adibidez, ikusi duzu... —, baina, senti nezakeèn amorruaren gainetik, barru barrutik atera zitzaizkidan esker oneko hitzak:
|
|
|
Bada, hura ere Regina enean izan genuen, iraileko egun batean —zu Madrilera alde egina, Damaso—, amak gonbidatuta; igande batean izan zen, don Anizeto kalonjea ere etxean genuela; doña Carmenek jakin beharra zuen zein zen gure etxeko giroa, amak esanda —hartaz hitz egiten genuen bakoitzean, bai don Anizetok eta
|
bai
aitak muturra okertzen zutela, alegia—, baina hargatik, beharbada, nola oztopoen aurrean hazten zèn emakumea baitzen, mahaian eseri orduko ekin zion gaiari; behin hizketan hasiz gero, gainera, nekez isilduko zen, eta halaxe aritu zitzaigun ordu laurden batez, miraririk miraritsuenak politikarekin nahastuz eta politika, berriz, katastroferik katastrofikoenekin, harik eta, halako batean, don ... " Berorrek zer pentsatzen du, jaun kalonje horrek, Pagoagako agerketei buruz?"; don Anizeto deseroso sentitu zen hasieran —istant hartan, haragi erregosiaren saltsan bustitako ogi puska ahoratu zuen, ez ezpain azpia ukitu eta ingurune hura zikindu gabe—, baina gero, ezpain-zapia ezpainetara eraman eta ingurunea astiro garbitzen zuela, halaxe erantzun zion:
|
|
|
Baina bi behi bakarrik dauzkagu orain. Bai ama eta
|
bai
aita oso zaharrak daude." Bi behi. Teresak esaten zuena:
|
|
|
|
Bai
aita, aluzinagarria da!
|
|
|
|
Bai
aita, hiruretan Yasmina eta Fatima etorriko dira nire bila.
|
|
2011
|
|
|
KANDIDO.
|
Bai
aita. Egon lasai.
|
|
|
Ala ere, badakigu Etxepare-ren bertso puska bat edo bestek Euskalerriko eliz kantuetan gure egunetarai, o iraun dutela. Bai Azkuek eta
|
bai
Aita Donostiak elkarrengandik naiko urrun dauden errietan entzun eta bildu zituzten: Aezkoan, Saraitsun, Olazagutian eta Bizkaiko Murelagan ere bai.
|
|
|
24.3 art. Haur orok eskubidea du aldiro aldiro harreman pertsonalak eta zuzeneko harremanak izateko
|
bai
aitarekin bai amarekin, harremanok haurraren interesen aurkakoak direnean izan ezik.
|
|
|
Gure gizartean, ahaidetzat hartzen dira bai amaren aldekoak,
|
bai
aitaren aldekoak, eta, ondorioz, ahaide ugari izaten dira. Ahaidetasun sare horrek osatzen du laguntza eta elkartasunaren, bizitza antolaketaren eta besteekiko harremanen esparrua.
|
|
|
Bi gurasoek Gizarte Segurantzan afiliatuta egon behar dute. Prestazio hori eskuratzeko,
|
bai
aitak bai amak lan egin behar dute, norberarena edo besteren kontura. Baldintza bakarra da eskatutako gutxieneko kotizazio aldia beteta izatea eta Gizarte Segurantzako kotizazioak ordainduta izatea.
|
|
2012
|
|
|
Epaileari eskaera aurkezten zaionean tartean haurrak badaude, ministerio fiskalak kasua aztertzen du, baina ez da tramite luzea izaten, hilabete baten buruan lor daiteke dibortzioa horrelako kasuetan. Azken finean, bikotea bera da beraien etorkizuneko bizitzaren egitura zehazten duena; eurek erabakitzen dute
|
bai
aitak eta bai amak zenbat denbora izango duen haurra ikusteko, zenbatekoa izango den pentsioa, etxea noren esku geratuko den…
|
|
|
funtzionala, idiosinkrasia, atabismoa? Aitak umorez hartzen du bere lanbidea, eta amak, berriz, oso serio hartzen ditu bai berea eta
|
bai
aitarena ere. Alde ederrean!
|
|
|
Inork baino hobeto zekien berak hori, bere anaietako bat haietakoa izan zelako, benetako pede bat, eta konparatu anaia haren portaera eta Chrysostomerena, eta ez zegoen inolako antzik. Bere anaiak, suizidatu arte, ez zuen bakerik izan den denek jo egiten zutelako,
|
bai
aitak, bai anai arrebek eta bai inguruko beste jendeak ere. Chrysostomerekin, berriz, kontrakoa gertatzen zen.
|
|
2013
|
|
|
Ikusiko dugu, esan du Etxeberriak. Egoera guztiz berria da denontzat,
|
bai
aita santuarentzat, baita Jesusen Lagundia osatzen dugun guztiontzat ere, gaineratu du.
|
|
|
Hurbilagokoa sentitzen zuen nolabait.
|
Bai
aitarengandik, eta bai berarengandik. Aitaren leinu berekoa ote zen?
|
|
|
–Josurentzat gehienak, baina
|
bai
aita eta amarentzat ere... Otorduetan eztabaidak izaten ziren, baina batez ere afalondoetan; hala ere, ni kanporatu egiten ninduten hala hasten zirenean, eta ezin jakin zehazki zer gertatzen zen.
|
|
|
Mutilen poza,
|
bai
aitak bere erabaki hura hartu zuenean, bai jantziak erosi zituztenean?
|
|
|
–
|
Bai
aita bikaina daukazuena, neskok, esan zuen Bennet andereak atea itxi zenean?. Ez dakit nola emango diozuen zuekin hain ona izanaren ordaina; ezta niri neuri ere, hartara jarriz gero.
|
|
|
‘Babyshower’ eko gonbidapenak Babyshowerra, tradizioz, festa bat da, eta haurdun dauden senitartekoen hurbileko senitartekoek parte hartzen dute. Hala ere, gaur egun,
|
bai
aita, bai familiako beste senide eta lagun batzuk ere sartzen dira ospakizun honetan. Gonbidatuei dei egiteko, gonbidapen klasikoa, paperean edo posta elektronikoko mezu bat erabil daiteke.
|
|
|
Mutilen poza,
|
bai
aitak bere erabaki hura hartu zuenean... bai jantziak erosi zituztenean... eta bai Abdel Haqq, oherako orduan, honela mintzatu zitzaienean: " Biharko saioan estreinatuko dituzue!".
|
|
|
Yumei buruz iritzi ona ematen dute bai Anzak eta
|
bai
Aita
|
|
2014
|
|
|
Bere jaiotza eta gero, antisorgailuak itzuli ziren lehenengo eta, buruari buelta bat eman ostean (ez gehiago), behin betiko ebakuntza. Bai amak,
|
bai
aitak. Badaezpada ere.
|
|
|
Gurasoei galdetuz gero, bai amak
|
bai
aitak, biek esango lukete Danel sakelako telefonoarekin engantxatuta dagoela, zeharo harrapatuta.
|
|
2015
|
|
|
Taula 2 Hizkuntza gaitasunari, erabilerari eta atxikimenduari lotutako hiru adierazle nagusiak erabili dira kategorien arteko alderaketak egiteko. Lehenengo kategoriak guraso euskaldunak biltzen ditu, eta bai amak
|
bai
aitak euskaraz mintzatzeko gaitasun oso ona edo nahiko ona eduki behar dituzte. Guraso mistoen kasuan, aitak ala amak, bietako batek eduki behar euskaraz mintzatzeko gaitasun oso ona edo nahiko ona.
|
|
|
Horri erantsi behar zaio politikak sortzen digun deserosotasuna. Amak kontu hau ez du garbi azaltzen, baina badirudi bai bera
|
bai
aita abertzaleak zirela; gehiegi sartu gabe, baina abertzaleak. Gertatu zena gertatu eta gero, ordea, zer pentsatu behar du batek?
|
|
|
Gizarte mailan igotzeko bidetzat zeukaten nire gurasoek eskola, munduko guraso guztiek bezala. Nire lehengusu guztiak,
|
bai
aitaren aldetik bai amarenetik, ni baino gazteagoak ziren eta, hortaz, ondotik beste asko etorri baziren ere, neu nintzen, nire arbasoen kate luzean, batxilergo osoa ikasi behar zuen lehena, neu izango nintzen, okerrik ezean, unibertsitatea ezagutzen estreinakoa. Oroimenak eman ahala, baserritarrak besterik ez zeuden gure familian; aitaren aita, nire aitona Joxemari, ikazkin ibili zen gaztetan, mendian txondorra eginez, filmeko Tasio bezala; ezkondu eta gero, baserriko irabazi ziztrina osatzeko edo, fabrikan hasi zen, Beasaingo Bernedon; mandoak baino lan gehiago egiten omen zuen, baina hala ere barre egiten zioten bere lankideek, erdaraz egiten zuelako, eta hortik jarri zioten ezizena ere,. El Ruso?; ez dut uste boltxevikeen berri zekienik, gizajoak.
|
|
|
Seme gaizto bihotzik gabea ote den susmoa piztu zaio bihotzondoan, eta horrek bai eragin diola oroiminak ez bezalako tristura. Estu estu besarkatu ditu
|
bai
aita eta bai ama, eta negar tanto baten distira ere antzematen zaio begi ertzeko erlantz argitsuan. Hunkitu egin dira Luis Mariren gurasoak, eta semeagandik aparte pasa duten asteak merezi izan duela pentsatu, proba horrek agerian utzi duelako zenbat maite duten semea, zenbat maite dituen semeak.
|
|
|
Beharrezkoa zen, bada, jakin beza hiru hilabete baino gehiago direla, antza denez, deabruaren jarraitzaile mordoa bildu dela fraide eta moja oinutsen aurka. Zabaldu dituzten jazarpen eta belzkeriak hainbeste izanik, bai gure aurka eta
|
bai
aita Graciánen aurka?, eta hain digestio zailekoak, ez zitzaigun besterik geratzen Jainkoagana jotzea baino; eta horrela, entzun egin ditu otoitzak (azken batean arima onak dira), eta gezurtatu egin dituzte erregeari zuzenduriko idazkietan gutaz esaniko egintza polit horiek. Gauza handia da egia, ahizpa hauek hartaz gozatzen baitziren aurretik.
|
|
|
Dena den, protagonistaren aita eta ama iraganetik oraina itotzera datozkion mamu iturri izaten dira, sarritan nahigabeko oroitzapenen bidez adieraziak. Ohiko protagonistaren aita gudari ibili zen gerra zibilean eta
|
bai
aitak eta bai amak nahiko dute semea ere gudari izan dadila, zama itzela protagonistaren bizkarrean, ez ditu-eta heroiaren ezaugarriak; aitzitik, flux, koldar eta gizajoa izaten baita.
|
|
|
|
Bai
Aitarengatik.
|
|
2016
|
|
|
EAEn eutsi egin zaio ET jardunari, edota nabarmen gora egin du. Aldiz Nafarroan eta, oso bereziki, Iparraldean gero eta erdaldunago dihardute seme alabek gurasoekin: bai amarekin eta
|
bai
aitarekin.
|
|
|
Gutunak eta dokumentuak oinarri harturik, hala nola
|
bai
aita eta bai ama aipatzen ziren plantazioetako jaiotza agiriak, Gutmanek egiaztatu zuen esklaboek arau zorrotzak betetzen zituztela familiak egituratzeko orduan, eta, ez hori bakarrik, arauok ez zirela haien inguruko familia zurietan nagusi ziren arauen modukoak. Ezkontzeko tabuak, izenak ipintzeko usadioak eta sexu ohiturak ez ziren nagusienak bezalakoak, adibidez, bigarren mailan baino ez zuten zigortzen ezkonaurreko sexua?.
|
|
|
–Ondo gobernatuta,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
–Guantepian ibilite,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
–Seme bi ditudaz,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
–Amerike urrunetan,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
–Lehengo arropakin bada,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
–Ibaia dau bitarte,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
–Ez jat komenidetan,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
–Berori txalupa dala,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
|
Bai
Aita naiz.
|
|
|
Bainan batzuen ustez irailaren 29an orobat, San Migel egunean, eta hortakotz eman ziotela Migel izena... Batzuk diote familia motaz judua zela, bai amaren eta
|
bai
aitaren aldetik. Aitatxi amatxien belaunaldian girixtinotua bainan hori ere ez da behinere segurtamen osoz trenkatu...
|
|
2017
|
|
|
Leixibatxo zuria dozu, andratxu gaztia. Ondo gobernatuta,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
Bada, Beire halakoa zen. Berak uste zuen, gurasoak dibortziatuz gero, bai amak eta
|
bai
aitak berarentzako denbora izango zutela. Aitarekin zegoenean aitak bere denbora eskainiko ziola.
|
|
|
Horrela, ama erretzaileekin soilik (eta ez aita erretzaileekin) agertu denean, ADHNa izateko arriskuarekiko emaitza esanguratsua ezarri dute (5). Emaitza horren aurka beste ikerlan batzuetan (9, 11) bai amak eta
|
bai
aitak erretzen zuten egoeretan lotura agertu da. Baina lotura hori soilik mantentzen da aitak erretzen zuen familietan; hau da, ez dago ADHNa izateko arrisku handiagorik amak erretzen duen kasuan soilik.
|
|
|
Hartara, lau urteko espetxe zigorra zegokion Simoneri. Alta, kondena horren ordez Espainiako Estatutik alde egiteko agindua eman zion epaileak, egoera irregularrean baitzegoen10 Arazo penalak bazter uzteko aukera ona izan zitekeen Simonerentzat, eta horrelaxe jakinarazi zioten Brasilgo senitartekoek,
|
bai
aitak, baita ahizpak ere etxera itzultzeko erregutu baitzioten. Simonek baina, ez zuen modu horretan bueltatu nahi.
|
|
|
Ondo gobernatuta,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
Guantepian ibilite,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
Seme bi ditudaz,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
Amerike urrunetan,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
Lehengo arropakin bada,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
Ibaia dau bitarte,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
Ez jat komenidetan,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
Berori txalupa dala,
|
bai
aita frailia.
|
|
|
Proposamen ausartagoa berdintasunaren bidean PPIPIaren planteamendua, ia ehun elkartasuni atxikitakoa, askoz asmo handiagokoa da: 16 asteko baimenak, bai amarentzat,
|
bai
aitarentzat, transferiezinak eta pertsona bakoitzaren soldata osoaren pareko ordainsariarekin. Ekimen hori Estatu Batuek hartu zuten, iazko urrian – aurtengo lehen egunetik, aitatasun baimena lau astez luzatuko zela iragarri zuen, eta Kongresuko Osoko Bilkuraren onarpena lortu zuen:
|
|
2018
|
|
|
Intzestuaren tabua, semeari ama debekatu eta horren bidez haien arteko ahaidetasuna ezartzen duena, «Aitaren izenean» aldarrikatutako lege bat da. Antzera, alabari
|
bai
aitarenganako eta bai amarenganako desira ukatzen dion legeak eskatzen du neskatoak amatasunaren enblema har dezan eta ahaidetasunaren erregelak betikotu ditzan. Hortaz, hala posizio maskulinoa nola femeninoa lege debekatzaileen bidez ezartzen dira.
|