|
2000
|
|
|
Gaur egungo hizkuntzalarien artean ez dago zalantzarik euskara hizkuntza preindoeuroparra dela. Horregatik, iturriak behar bezala erabili izan balitu jakingo zuen,
|
bai
horixe, Antonio Gómez Moreno eta Ramón Menéndez Pidal ikertzaile bikainek egoki eman zutela gai horren berri. Gainera, Antonio Tovar eta Koldo Mitxelenarekin mintzatua zen Gómez Moreno euskararekikoan.
|
|
|
Egia izanen ote da informazio ofizialaren jasotze errazegia informaziobideak kontrolatzeko beste neurri bigun bat baino ez dela?
|
Bai
horixe. Iturri ofizialeko sistema erabilgarria izan daiteke edo beharkizuna izateraino hel daiteke.
|
|
|
Hitz asko dira interjekzio modura erabil daitezkeenak: gora!, eta kito!, bai zera!,
|
bai
horixe!, hara!, pikutara! etab.
|
|
|
Benetan, dirua emango nuke haren barre zantzoak entzutearren.
|
Bai
horixe!
|
|
|
Orduan haiek ez dute onik izan ikusi eta fotografiatu dituzten toki guztiak aipatu arte (gaurkoan bakarrik bi errollo amaitu eta dagoeneko argazki errebelatuekin agertu dira, eta batean baino gehiagotan Danekin batera agertzen ziren edo hura bakarrik ezustean aterea). "
|
Bai
horixe, New York bera baino monumentosoagoa dugu Dan gidaria. Ez al zaizu gazta puska ederra iruditzen?".
|
|
|
Kontrata izugarriak lortzen zituen. Berak eskainitako bigarren subkontrata onarturik han geratu izan banintz, aberastuko nintzen,
|
bai
horixe. Halakoxea zen pagotxa!
|
|
|
Askotan, izugarri askotan, beti gertatzen zela esango nuke, neuri tokatzen zitzaidan tarta hura. Zorte ikaragarria nuen horretan,
|
bai
horixe. Lagunak harrituta geratzen ziren;" gaur ezetz tarta hik atera!" esan zidaten behin; nik orduan:
|
|
|
–
|
Bai
horixe!
|
|
2001
|
|
|
(?/?) Zuk galdutako kiniela nik aurkitu dut. (?/?)
|
Bai
horixe! Itzultzeko asmoa dut, baina ez dakit nola.
|
|
|
(Marisari) Ardorik bai? Afariko onena da,
|
bai
horixe...
|
|
|
Eta, euskarazko hedabideen egoera guztiz bazterrekoa den arren, onartu behardugu egunero sortzen den testu kopurua gure eskoletako beharrak asetzeko erabatnahikoa dela
|
,
bai horixe! Endemikoa zirudien material eskasiaren gaitza zirt zartbatean konponduta!
|
|
|
Horregatik, unibertsitatetik bota zutenean, irakasle partikular bat kontratatu zuen eta egunean 6 ordu pasatzen zituen latinarekin bueltaka. Azkenean ikasi zuen,
|
bai
horixe! Fakultateko irakasleak baino dexente hobeto interpretatzen, irakurtzen eta hitz egiten zuen latinez.
|
|
|
‘Begiratu,
|
bai
horixe! ’ esan eta barreka hasi zen. ‘Begiratu! ’ esan eta barreka lehertzen zen.
|
|
|
Latina eta antzekoez gainera, euskara ere irakatsi du,
|
bai
horixe, luzaroan eta etengabe. Laudorio truk, lekuko bakarra aipatuko dut orain:
|
|
|
Beno, Borges ez, baina bai Borges bezalakoa. Badakit,
|
bai
horixe.
|
|
|
Mantxolak Jokin askatu behar izan zuenean egundoko porrota jaso zuen. Ukabilkada latza,
|
bai
horixe! Orain nagusiak lasaitzeko zerbait behar zuen.
|
|
|
– Boterea eskaini zenien emakumeekiko tratu duin baten truke. Erabaki arriskutsu eta ausarta,
|
bai
horixe! –jaulki zitzaidan miresmen puntu batez.
|
|
|
Hi tipo legala hintzela sinesten hasia nengoan... Baboa ni, deskuidu ederrean nengoan,
|
bai
horixe!
|
|
|
Tiroka uxatu eta oraindik ere korrika ariko dituk, nor baino nor lehenago iritsi haien piztia zulora. Egun hartan ehizaldi ederra egin genian,
|
bai
horixe! Ez da hala Louis?
|
|
|
– Bitxi ederra,
|
bai
horixe! Ederregia inor hiltzeko; nahiz eta Steve bezalako urdea izan.
|
|
|
Soineko beltz batek estu estuan tailatzen zizkion bere gorputzaren forma sentsual haiek guztiak. Ederra atsoa,
|
bai
horixe!
|
|
2002
|
|
|
|
Bai
horixe.
|
|
|
Horregatik jo zidan, ez bat eta ez bi, zaplazteko hura, etxean sartu orduko, udako egun bero batean. Ederra eman zidan,
|
bai
horixe! Eta ni begiak zabalik gelditu nintzaion, esplikazio baten bila.
|
|
|
Gero pentsatu nuen, zuzenbideaz ari ginenez, eta" epailea" aldi berean bizkaieraz" harakina" denez, horrekin lotua egon zitekeela.
|
Bai
horixe! Ez zen holakorik deus.
|
|
|
Non dagoz ingelesak?, itaundu eustan behin sozialista batek; eurak ehiza hegazkin sobietikoak ekarri ebezala. Eta nik erantzun neutsan eurek gerrea ekarri ebela, amorratuta erantzun be; baina arrazoia eukan,
|
bai
horixe, arrazoia eukan: non egozan ingelesak?
|
|
|
– Bolinen agindupean egozanek ederto egiten eben euren beharra,
|
bai
horixe! –onartzen zuen Josek– Danok geunkan haren barri.
|
|
|
Harritu zaitu pixka bat Bilboko horrenbeste argazki Londresko prentsan ikusteak. Afrikako herri bateko edozein auzunek aukera gehiago du,
|
bai
horixe, arreta handiagoa. Baina hor dago Bilbao, garbi eta distiratsu zeru urdinaren pean, titaniozkoa.
|
|
2003
|
|
|
|
Bai
horixe! Zabala ta zaila.
|
|
|
" Sermoe" honek badauka, gure artean, sermolari ospetsu bat be: mutilzaharra bera bihotzez eta umore onez gazte gordin beti,
|
bai
horixe!, Arandiagoitiko semea, Benito Uribe. Gure" sermolari" honek, buruz dakizan bertsuok esateko, badauka berarizko" liturgia" antzeko bat be.
|
|
|
|
Bai
horixe! Lehenengo lehenengotik hasi eta hogei urte luzetan, behin be hutsik egin barik.
|
|
|
|
Bai
horixe! Gaurko gure egoerea ikusita, alde batetik Jesusen berbak jatortaz gogora:
|
|
|
|
Bai
horixe! Arlo honetan bada zereginik, bada zer baturik.
|
|
|
|
Bai
horixe! Hurrengo bat egin nebanean Iparraldeko idazleena, behin baino sarriago hurreratu izan jat hango idazle bat zera esan eta esan:
|
|
|
Bizkaian euskerearen alde, batez be euskal alfabetatzearen barruan, ahaztu ezinak dira,
|
bai
horixe, Montiano jaunaren antzeko gizonak eta, batez be, Euskerazaleak alkartea. Zelan ahaztu, esate baterako, alkarte honen diruzain zorrotz eta euskalzale sutsu izan zan gure Jose Maria Makua?
|
|
|
Ohiko bideari ekin ezinik, Jainkoak bide zidor hura erakutsi zion, eta berak, don Kosmek, bide zidor hari ekingo zion. Jainkoaren esanekoa baitzen alkate jauna,
|
bai
horixe! Ordea, bazkal ondoren, bat batean, don Kosmeren tripatik hots bat atera zen:
|
|
|
–Nik harrapatuko dut eta nik ehizatuko dut Pelloren oilar ero lotsagabe hori,
|
bai
horixe!
|
|
|
Ai, zer nolako infernua pasatu zuen ardi beltz alemanak, Jainkoak barkatu ez balio! Izan ere, Jainkoak barkatu egin baitzion,
|
bai
horixe! Eta badakizue nola...?
|
|
|
" Nik harrapatuko dut eta nik ehizatuko dut Pelloren oilar lotsagabe hori,
|
bai
horixe!", esan zuen beste noizbait. Eta harrapatu arte ez du etsiko.
|
|
|
–Zure plana oso ona da, baina gaueko eginbeharrak utzi nire kontu, bizpahiru lagun baditut-eta, teatro hori ezin hobeto egin dezaketenak: ‘azpil nahaspil’ bikaina,
|
bai
horixe! –eta, arnasa betean hartzen zuela, segitu zuen–:
|
|
|
Ba  tzuentzat, kaskagogorrak dira euren eskubideei irmo eusten diotenak, zer ote lirateke baldin eta eutsiko ez baliote eurenari, batez ere txikiak? Harrigarria da ikustea handiek eurek ze irmo eta gogor eusten dioten eurenari,
|
bai
horixe! Bestela esatea gezurra esatea besterik ez da.
|
|
|
Agiria eskuratua izateaz gainera ba al dute, benetako hizkuntz gaitasunari dagokionez, zerhobetua?
|
Bai
horixe: guzti guztiek ez noski (hitzez eta idatzizzoraga rri dakien irakasle askotxo baitago tartean, zorionez), baina hainbatek bai.
|
|
|
Eta zu bereziki.
|
Bai
horixe. Baina, Véronique, ezin da hau izan amodioa deitzen duten hori.
|
|
|
ezagutzen al duzu norbait.
|
Bai
horixe galdegin dio Damianek Urrutikoetxeari, ea argazkian agertzen den norbait ezagutzen ote duen.
|
|
2004
|
|
|
Badoa jendea, beraz, boza ematera eta bada noren alde bozkatua,
|
bai
horixe: Falange Española de las Jons, La Falange, Democracia Nacional edota Irak bonbaz jostea defendatu zutenekin hasi eta ezkertiar usaineko aukeretara arte.
|
|
|
Eta, azkenik, txertoek ere kale egiten dute," konpainia farmazeutiko guztiak batera arituz ere, Suitzako lurraldearen premiak estaltzeko beste gaitasunik ez daukatelako", Osterhausen hitzetan. Kezkatzeko moduko iragarpenak,
|
bai
horixe!
|
|
|
Batzuentzat maitasuna izan daiteke; beste askorentzat, aldiz, boterea. Galdera konplikatua,
|
bai
horixe!
|
|
|
Lehenago izan balitz..., dantzan, bertsotan, kartetan, kantatzen edo ipuin kontatzen ibiliko zen.
|
Bai
horixe.
|
|
|
Galdu ez, irabazi egingo ditut.
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe! Edozelan!
|
|
|
Gure Finiri ere beti esaten diot nabarmena ez izateko baina, alperrik da... Mantsotuko dira hemendik urte batzuetara, berez,
|
bai
horixe! Biaje bat egiteko trena lakorik ez dagoela esaten dut nik beti baina, gaur aspertu naiz trenean gazte gogaikarri batzuekin.
|
|
|
Uste dut sakontzen ere badakizula.
|
Bai
horixe!
|
|
|
Eta nik, nire artean:
|
bai
horixe, maitea! Berba jario bizi bizia da zure erdara, belarrien gozagarri, baina euskaraz hasi eta buruko ileak laztu egiten zaizkit:
|
|
|
Euskal prentsaren zoriak euskaldunaren hizkuntza kontzientziarik eza nabarmentzen du, ezer nabarmentzekotan. Jakina, badakit,
|
bai
horixe, ahozkotik idatzizkora dagoen tartea tarte handia dela, eta horrek izan ditzakeela bere azalpen bideak. Dena dela, ni neu auzi honetan Ibon Sarasolaren irizkideago sentitzen naiz.
|
|
|
Hori baldin bada kontua, ederki gaude.
|
Bai
horixe. Arraiok ez badu, hitzetik hortzera aniztasunaren eta elebitasunaren aldeko aldarriak isildu gabe dabiltzan garai hauetan, horra non zebilen otsoa ardi larruz jantzita.
|
|
|
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe! Etorri datorren astean parkera, hiruretan.
|
|
|
|
Bai
horixe.
|
|
|
Aa!
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe. Eta oso freskoa.
|
|
|
|
Bai
horixe.
|
|
|
|
Bai
horixe, aitona!
|
|
|
|
Bai
horixe.
|
|
|
|
Bai
horixe.
|
|
|
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe! Hain hunkiturik sentitzen naiz oraindik...
|
|
|
|
Bai
horixe, Erraldoi.
|
|
|
|
Bai
horixe!
|
|
|
(BIAK)
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe!
|
|
|
Bai,
|
bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe, gaur aurkeztuko dudan proiektua oso garrantzitsua da, izan ere.
|
|
|
|
Bai
horixe! Ondo merezia dute!
|
|
|
Oso gizon egokia da,
|
bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe! Ja, ja, ja!
|
|
|
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe, baina ama xuhur samarra da, eta egunean bat besterik ez dit ematen.
|
|
|
|
Bai
horixe! Afaltzeko.
|
|
|
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe! Bai horixe!
|
|
|
Bai horixe!
|
Bai
horixe!
|
|
|
Je, je, je! Dibertigarriak zarete,
|
bai
horixe!
|
|
|
Nola edo hala, aurkitu behar dugu kutxa hori!
|
Bai
horixe!
|
|
|
|
Bai
horixe.
|
|
|
Ezetz asmatu?
|
Bai
horixe: David Ibarra bera, SIPM koek ezarritako goitizenez" Burusoila".
|
|
|
Eta irten ginen, ekin genion mugaz bestaldera eramango gintuen aldapari, utzi genuen atzean Juan el Pitoren benta, heldu ginen mendateko gainera, eta beherakoan, nik ez dakit zer gertatu zitzaigun, automobilak zibarena egin zuen, bidegainean koipe aztarnaren bat zegoelako, baharbada. Ikaratu ginen,
|
bai
horixe, amildegi baten ertzean doi gelditu baikinen! Eta aitak hasperen egin zuen, berdin egin genuen amak eta biok, baina amona Sinforosak ez:
|
|
|
–Futbol izarra baldin bahaiz –esan zidan, ni ondoan ninduela–, citroënekoa bezalako neskak izango dituk, seme, nahi adina. Nik lortu ez dudan guztia lortuko duk,
|
bai
horixe!
|
|
|
Bai, txoko aparta da hau, eta toki pribatua ere bada, nik uste: berriketan egiteko leku aproposa,
|
bai
horixe!
|
|
|
Atsedenaldian geundean, eta guk atsedenik ez! Izan ere, gu aurreratuak gintuan sexu kontuetarako,
|
bai
horixe! Jendeak begiratzen zigula?
|
|
|
Zer poza eman zidan! Eta nola sentitu nuen, telefonoa eseki bezain laster, aski zela amona Sinforosa bezalako emakume bat ezagutzea, bizitzak merezi zuela eta merezi zuela esateko,
|
bai
horixe!
|
|
|
Egunen batean, zu baino gizonago naizela demostratuko dizut!". Tipo hari demostratu behar nion, halako batean, nor nintzen,
|
bai
horixe!
|
|
|
Eta hari, noski, aukera izan nuen momentuan –beste hiru lagunekin aurkitu bainuen–, dantzalekuan gertatua kontatu nion. Pozik utzi nuen,
|
bai
horixe!
|
|
|
Gainera, hasieratik itsutu nintzen, eta alde batetik ulertzekoa da, hainbeste gutiziatzen nuen nik hura bezalako neska bat, eta hain ohiz kanpoko erabakiaz sartu zen emakume hura nire bizitzan, uholde bat balitz bezala, bidean aurkitzen zuèn guztia aurretik zeramana...! Itsu nengoen, bai, eta, itsutzen den jende guztiak bezala, karikatura bat bihurtzeko arriskuan... baina ni arrisku hura eta beste mila arrisku hartzeko prest nengoen,
|
bai
horixe!
|
|
|
–erantzun zidan amonak goibel samar; haren goibeltasuna, ordea, berehala urtu zen irri batean–: Baina egunen batean jarri ditek,
|
bai
horixe!
|
|
|
Kanal ertainetan, ordea, oso txikia da euskararen lekua, %10ekoa batez beste, nahiz eta ezberdintasun inportanteak dauden telebista batzuetatik bestetara, %60tik gora euskaraz emititzen duen Urdaibai TBtik, adibidez, %15era baino heltzen ez den Durango TBra, hain zuzen ere —nahiz eta azken hauek ere ahalegin handiak egiten ari diren euskarari leku zabaltzeko— Handietan eta katean jarduten duten ertainetan, berriz, ia ikusezina, edo hobeto esanda, entzunezina da euskara. Batzuetan euskara ez da aintzat hartua izan ere egin, hala nola, Vocento Correo taldearen telebistetan edota Local Mediarenetan (ez bada hamaikagarren aldiz
|
Bai
horixe aspaldiko saioa emateko). Localiarenetan, jarrera ezberdinak dituzte:
|
|
2005
|
|
|
" Tristea izan zen,
|
bai
horixe. Preso hartu zutenetik ez genuen ikusi", dio Felisa Urkiagak.
|
|
|
Eta nekatuta zaude, bai, nekatuta oporrak prestatzeaz. Eta oporretatik bueltan ere, nekatuta bueltatuko zara,
|
bai
horixe. Orduak pasatuko dituzu arropak garbitzen, etxea txukuntzen eta erosketak egiten.
|
|
|
Joko Olinpikorik ez, baina Jai Olinpikoak dira Bilbokoak.
|
Bai
horixe.
|