|
2000
|
|
|
Penagarria, desastrosoa, negargurea eragiten duen kanpaina izan dela alde horretatik oraingo hau, esan dezaket. Begi bistakoa da erraz nagusitu dena politikarien artean, esan bezala, deskalifikazioa izan dela, ia denak denen kontra gaizki esaka aritu direlarik,
|
bai
euskal partidu nazionalistak nola Madrilen zentrala daukaten partidu nazionalista espainolak ere. Jakina, lan honetan ere aitortu beharra dago partidu batzuk gehiago nabarmendu direla beste batzuk baino.
|
|
|
duela 35 bat urte idatzitako euskarazko artikuluak eta 80ko hamarkadaren erdialdean EITB Nafarroara irits zedin eginiko ahaleginak. Izan ere, kanpaina baten ondoren bildu zen diruarekin erosi zen errepikagailua
|
bai
Euskal Telebista eta baita Euskadi Irratia ere Nafarroara heltzeko. Tresna hura Inozenzio Aierbek berak gorde zuen, San Migeleko Santutegiaren barrenean eta bere zaintzapean egon zen urte askotan.
|
|
|
Hau guztia, Baltasar Garzonen aginduz, Joxemi Zumalabe,
|
Bai
Euskal Herriari eta ABKko kideen aurka izandako atxiloketen inguruan emandako hainbat erantzunen harira dator. Garzonen ofentsibaren aurkako balorazio eta erantzuna prestatzerakoan, azken atxilotuen eta 18/ 98 sumario ospetsuaren inguruan atxilotutakoen artean egindako bereizketaren zergatia ez dut inondik inora ulertzen.
|
|
|
Eta beti planteamentu berberarekin egin du, gainera. Oraingoan, ABK,
|
Bai
Euskal Herriari eta Joxemi Zumalabe fundazioko atxilotuei ETAko kide edota laguntzaile izatea leporatzen zaien antzera, gauza bera gertatu zen Egin egunkarian edota ezker abertzaleko nazioarteko harreman eta mugimendu herrikoietako sektore desberdinetan lanean ari zirenekin.
|
|
|
1989an Iruñean ezker abertzaleak ospatutako Aberri Egunean zabaldu zenberriz ere Euskal Herriko pasaportea, tamainaz eta itxuraz beste pasaporteen neurrieta egite bertsukoa, gorria, eta azalean Euskal Herriko mapa zuela, izar gorri batekin.Urtebete beranduago, eta berriz ere Aberri Egunean, Euskal Herritartasun Agiriakaleratu zen; itxuraz Carte d, identite frantsesaren ereduari jarraituz, hiru ataletantolesten zen agiria. Agiri biak, bai pasaportea eta
|
bai
Euskal Herritartasun Agiria, ASK erakundeak jaulki zituen. Agiri horien zabalkundeak, erabilera kanpaina osatua baino gehiago, dokumentuen balio sinbolikoa testimonialki azpimarratzea ez otezuen pentsarazten du, zabaltze egunaren hautuak agerian uzten duenez12 Pasaportearen kasuan, badaude bidaiatzeko erabilia eta onetsia izan deneko frogak, zenbaitzuk urte hartako oporretan mugetan erakutsitako dokumentu bakarra izaki.Dokumentuaren balio sinbolikoaren lekuko, orduko Egin egunkariak haren berrijaso zuen.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria,,?
|
Bai
Euskal Herriari herri ekimena. Euskalherritartasuna aldarrikatuko du Bai Euskal Herriari ekimenak, desobedientziabidez?.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria,,. Bai Euskal Herriari herri ekimena. Euskalherritartasuna aldarrikatuko du
|
Bai
Euskal Herriari ekimenak, desobedientziabidez?.
|
|
|
Luix Barinagarrementeria,
|
Bai
Euskal Herriari ekimeneko partaidea, Euskaldunon Egunkaria, Sans papiers hitza?, paperik gabeak, alegia?, Frantzian legez kanpoko inmigrazio egoeran dauden pertsonez erabiltzen da.
|
|
|
Araneko gizonaren ezaugarriak eta bitxikeriak ondo ulertzeko, Eulalik esan barikutzi zituen zehaztasun asko jakin behar dira. Hasteko, tradizioko sorgin katuen ibilmoldeak azalduko ditugu,
|
bai
Euskal Herrian bai besteetan.
|
|
|
Koniferoen landaketekin konparatuz, hostozabalen landaketak proportzio txikian azaltzen dira bai Karrantzan eta
|
bai
Euskal Autonomia Erkidego osoan, gehienetan zabalera txikiko landaketa sakabanatuak baitira; Karrantzan landatu diren kanpoko hostozabalak, eukaliptoak eta haritz amerikarrak dira.
|
|
|
–Irlandaren edo Eskoziaren kasuan, adibidez? ez dituztela egon daitezkeen gatazka nazionalak desagerrarazten; baina gure testuinguruan lotura hau ezinbestekoa suertatzen da, hizkuntza ardatz nagusia izango den neurrian,
|
bai
euskal nazionalismoari dagokionez, baita Estatu frantsesari zein espainiarrari dagokienez ere.
|
|
|
Chillida lekuren inaugurazioak beste hainbat ekitaldiri nolabaiteko itzala egin die aurtengo udazkenean, baina ez du horrek esan nahi gertatu den gauza bakarra izan denik. Gogoan izateko moduko hainbat erakusketak zipriztindu ditu aurtengo udazkenean gure hiriburuak,
|
bai
Euskal Herriko artisten eskutik —Donostian batez ere— bai kanpokoen eskutik —Roberto Mattaren erakusketa Bilbon horren tokiko—.
|
|
2001
|
|
|
Akordio horren bitartez harreman normalak ezarri nahi zituzten Madrilen eta euskal Ogasunen artean, arazoak saihestearren. Akordio hartan
|
bai
euskal Ogasunak eta bai Estatuko Ogasunak berdintasun maila berean ordezkatuta egongo ziren organu bat ezarri zen, ogasun batek, Bizkaikoak esaterako, arau berri bat ezartzeko asmoa zuenean organu hari komunikatzeko. Eta organu horretan arau hori aztertuko zen, koherentea izan zedin.
|
|
|
Energia eolikoaren garapenean,
|
bai
Euskal Herrian eta bai Espainiako Estatuaren gainerako lurraldeetan, egoitza Euskal Herrian duten bi enpresa izango dira onuradun handienak, hau da, BBVA eta Iberdrola, Corporacion IBVren kide izanik, akzio bidezko partaidetza baitute Gamesan. Arabako Gamesa enpresa, bere Energia sailean, Gamesa Energia, aerosorgailuen munduko hirugarren ekoizlea bihurtu da.
|
|
|
" Ez dadukagu euskera geure ahulkeriazko jokabide merke bategatik bazterreratua hiltzen uzteko ez eskubiderik ez eta arrazoirik. (...) Zerbait egin dezakezutenok bil zaitezte, eta bai ikastolei,
|
bai
euskal giro oso bati benetako indarra eman hizaiozue, hori baita euskeraren aldetik Euskal Herriak eskatzen daukuna eta baita geroko gizaldiek. Geroko gizaldi horiek ez gaitzatela madarika.
|
|
|
Nire jarrera da, bai Jaurlaritzari, eta
|
bai
euskal gizarteari, esatea: " Barkatu, gu, euskara erabiltzen dugunok, gutxiengo bat gara, nola gutxiengo bat diren afrikarrak.
|
|
|
Adivasien mesederako diren lanok egiteko, euskal gobernuak bihotz zabalez diru laguntza eman dio eta
|
bai
Euskal Herriko jende askok ere.
|
|
|
Elizgizonak ez ezik, Etxeberri bera ere defenditzen du Altunak, idaz  le zen aldetik. Eta Oihenarten erasoen kontra defenditzen du hain zuzen, Altunak ederki ezagutzen duen xuberotar hau baitugu
|
bai
euskal literaturaren kondairaren oinarririk sendoenak landatu dituena eta baita ere, Â berebat, gure kritikak izan duen lehenbiziko giltzarria.
|
|
|
Kritikagarria da, hein berean, edo gutxienez penagarria, euskara hutsean jarduten zuten taldeek ere hemendik aurrera proposamen elebidunak egitea,
|
bai
euskal merkatua txikia delako, bai enpresa moduan bizirauteko eta bai laguntzak emateko baldintzen artean kanpora (Espainiara) eramateko modukoak izateko. Okerrena, talde horietakoren baten adierazpenak, horrela beren jardueran euskararen normalizazioa iritsi dela esanez.
|
|
|
Eta horien lana erabili beharradago, gizarteak hori egiteko ordaintzen dien heinean. Lan hori egiten ari da bai EHUn,
|
bai
Euskal Herriko beste unibertsitateetan, eta horien artean bereziki aipatu nahi dut, kide naizen aldetik, UEUk urteetan (eta zailtasun ez txikiez) burututakoa. Euskarazko (baina baita erdarazko) unibertsitate munduan zabor dezente egoteak ez du esan nahi ahalegin itzelaz metatutako esperientzia guztia zakarrontzira bota daitekeenik, besterik gabe.
|
|
|
Eta gero ere bai. Mendian, berriz, nekazari eta artzain askorekin topo egiten genuen, orduan orain baino gehiago,
|
bai
Euskal Herrian eta bai atzerrian ere, hemen bizi izan naizen urteetan. Jende horrekin hizketalditxo bat egin gabe ezin utzi.
|
|
|
Euskara euskal identitatearen muina bihurtu nahi izateak eta, ondorioz, haren berreskuratzea eta komunikabide bizia hainbat estrategia erabiliz (ikastolak, gau eskolak, kantagintza, literaturgintza, ikerkuntza...) lortzeko gurariak garaian garaiko eta tokian tokiko egoerak iraultzea eragin dute
|
bai
euskal gizartea osatzen duten gizon eta emakumeen senean, bai gizartea ren barruko harremanetan ere.
|
|
|
Maiz planteatzen da gure artean elkarrekin aritzeko minimoak finkatu behar ditugula. Nik uste dut bai euskalgintzan
|
bai
euskal gizartean minimo hori oso markatuta dugula eta erabateko gehiengoaren babesa duela. Baieuskarari!
|
|
2002
|
|
|
EUSKAL Herri osorako unibertsitate lege bat egiteko herri ekimena bultzatuko dute
|
Bai
Euskal Unibertsitatea ekimenaren inguruan ari diren gizarte erakundeek. Lege zirriborroa Eusko Legebiltzarrera, Foru Legebiltzarrera, Udalbiltzara eta Iparraldeko Garapen Kontseilura badalia izan da eta Euskal Herriko unibertsitateak izan lukeen izaerari buruz eztabaida sortzea da helburu garrantzitsuenetakoa.
|
|
|
Abertzaleak iraun egin behar dugu hiru probintzien kontrolatzen. Hor dauzkagu, bai dirua, bai boterea,
|
bai
Euskal Herriari bultzada emateko gogo eta ahaltasunak. Euskal Herriak bakea behar du.
|
|
|
Arabako hiriburua izan zen aurrena mugimendu honetan murgiltzen. Bertako «Boni M» graffitilariaren esanetan, «Duda X» izan zen, bai Gasteizen eta
|
bai
Euskal Herri osoan ere, bere sinadura edonon margotzen hasi zen estraineko «idazle»etako bat. «Duda X»ek Arte Ederrak ikasi zituen, egungo graffitilari askok bezalaxe, eta bere kabuz sartu zen izengoitien mundu koloretsu honetan.
|
|
|
Hori dela-eta, kotxeak margotzeko pintura erabiltzen hasi ziren Gasteizen. Montana markarekin etorri ziren benetako aerosolak, egun
|
bai
Euskal Herrian baita Espainia guztian ere erabiliak. Memento honetan Gasteizen biltzen da graffiti kopuru handiena eta jarraitzaileen esanetan baita landuena ere.
|
|
|
Egingo zuen, iñolare, Maurice ren amak, amaika alegin
|
bai
euskal alaba xamur harek, erri maitetasunaren garra gaztetxoaren barruan illentiturik iraunarazteko.
|
|
|
Euskararen presentzia ezinbestekotzat zutenek Udako Euskal Unibertsitateazuten buruan. UEUri zegokion
|
bai
Euskal Unibertsitatearen proiektua finkatzekooinarriak zehaztea, baita bere jarduerarekin aldarrikapen horren erreferentzia izateaere. 1975ean onartutako agirian Euskal Unibertsitatearen berezitasunak zehaztuziren:
|
|
|
Landutako irakaspen edukiak bere dimentsio estetiko literarioan jendaurreanburutu daitezke. Larringanek (1992: 505) eta Igerabidek (1993: 48) salatzendute errekreazio estetikoa eta jarraipena falta zaiela bai ahoz gora irakurtzeari eta
|
bai
euskal ipuingintzari.
|
|
|
Izan ere, Euskal Herriko historia, neurri batean, bi nazionalismoren arteko lehia izan da (eta bada). Beraz, euskal nazionalismoaren izaera ulertu ahal izateko, beharrezkoa iruditzenzait bere lehiakidearen bilakaera ere aztertzea;
|
bai
euskal gizartearen barruan, eta bai Madrilgo alderdi politikoek euskal nazionalismoarekiko (eta, oro har,, euskal gatazkarekiko?) izandako jokabideari dagokionez ere. Mailateorikoan, Borja de Riquer ek zenbait hipotesi interesgarri planteatu ditu, eta ideia horiek euskal abertzaletasunaren sorrerarekin lotzen saiatu garagu.
|
|
|
Trinidoren alde eta Felizianoren kontra...?. Ez bada ere horretarako unea, komeni da, Literaturako liburu ezagunetatik hasita, bai Euskadin nahiko berria den zibilizazio teknikoa eta beronen ondorioak,
|
bai
euskal munduan, haiek, eta, gu?, ordukoak eta gaurkoak, aztertzea.
|
|
|
Interesatuak behar bezala bete eta sinatu du Euskal Herriko Naziotasuna Aitormenaren eskaera inprimakia. Horrela, sinatzen duenak adieraziko du bere borondatez eskatzen duela Euskal Naziotasuna eta espreski baimentzen duela emandako datu pertsonalen erabilera,
|
bai
Euskal Naziotasuna Aitortzeko Dokumentua tramitatzeko, bai Udalbiltzak etorkizunean egoki deritzonerako.
|
|
|
0 Urte latza aurtongoa: propagandagerra bete betean
|
bai
Euskal Herrian, bai atzerrian; abertzaleen joera nagusi bien arteko amildegia inoizkorik handiena, eta altxamendu armatuaren aldekoak egundaino baino latzago eta irrazionalago; Elkarriren bake konferentziak —aurrerame nduak aurreramendu— huts egina; Euskaltzaindia inoizko egoera ekonomiko latzenetariko batean (kronikaño hau idatzi bitartean konpondu bide dena); Garz6n en eraso judizial... Eta horregatio badago zertaz poztu, lar izan ez arren:
|
|
|
PPz ez dago zer esan handirik, berauek,
|
bai
Euskal Autonomia Erkidegoan eta bai Nafarroan, beti argi utzi baitute beren antieuskalduntasuna. Bestalde, Espainian botere zentrala daukate eta begien bistan dago Euskal Herriak lortuko lituzkeen eskumen handiagoak berek galdu lituzketela.
|
|
2003
|
|
|
Galarleiz mendi lasterketa, Burgos eta Euskal Herria elkartzen diren mendilerrotik igarotzen da, tartean Karrantzako bailara eta Ordunteko mendiak igarotzen direlarik. Egun, proba guztiz arrakastatsua bilakatu da
|
bai
Euskal Herrian nahiz Espainian ere. " Proba eskuetatik alde egiten ari zaidala iruditzen zait.
|
|
|
Espainia osoan ezaguna den «Quimera» literatur aldizkariak iraileko alea gure euskal literatura berriari eskaini dio, erakustoki ederra eskainiz,
|
bai
euskal idazleak kanpoan ezagutzera emateko, eta baita ere etxe barrura begira «Quimera»ren ilusioan kritiko berrien lorpenak erakusteko.
|
|
|
Radio Euskadik nahi beste esatari, tertuliakide e.a. aurkitzen ahal ditu,
|
bai
Euskal Herrian bai Galizian, Katalunian, Espainian eta Latinoamerikan. Herrialde horietako jendea noiznahi aritzen da hizketan Radio Euskadin, eta bistan da, oso ongi hitz egiten dute gaztelaniaz, beren (eta gure, ze erremedio!) hizkuntza komunitateak duen osasun onaren ondorio.
|
|
|
Zorionez, gaur be bizirik dirau alkarte horrek, Iñaki Zubiri zuzendari dala. Nire ustez, Bilbok eta baita Bizkaiak be asko zor deutso alkarte horri, bai euskera irakatsi ta zabaltzeko egin eta egiten dauan lanagaitik,
|
bai
euskal kontzientzia bizkortu eta zabaltzeko aurrera eroan zituan ekintzakaitik.
|
|
|
Azkenean bariante bat eraikitzea erabaki zenean egon zenbeste plataforma bat trazaketaren inguruan. Ikusten dugunez, auzo mugimenduaeta mugimendu ekologistaren arteko mugak oso malguak dira (askotan Weberrentipo idealen moduan eraikitzen ditugu honako kategoria hauek) gure kasuan, bestehainbat kasutan eta historian zehar
|
,
bai Euskal Herrian (Urrutia, 1987/ Barcena, 1995), bai munduan zehar (Castells, 1997), azpimarratu den bezala.
|
|
|
Gainera, behar energetikoak asetzeko konponbideak diseinatzerakoan, eta, hori baino lehen, behar horiek kalkulatzean? debate tekniko eta ekonomiko, funtsean politiko eta sozial, zabal eta sakona dago,
|
bai
Euskal Herrian, bai mundu osoan zehar (Allende, 2001; Martinez, 2002; Bermejo, 2001, Fernandez Duran, 1992, Riechmann, 1998; Barcena, Ibarraeta Zubiaga, 2000).
|
|
|
Bertan esaten zenez, UEUri zegokion
|
bai
Euskal Unibertsitatearen proiektua finkatzeko oinarriak zehaztea, baita bere jarduerarekin aldarrikapen horren erreferentzia izatea ere. Hori justifikatzeko, unibertsitateak Euskal Herrian mendeetan izandako ibilbidea gogorarazten zen lehenik, eta hutsuneak nabarmentzen zituen geroago.
|
|
|
Euskal Autonomia Estatutua onartzeko prozesuan, zera azpimarratu zuen alderdi honek argitaratzen zuen Arnasa aldizkariaren 2 zenbakiak: Estatutua ez zela ez Euskal Unibertsitatea, ezta Euskal Eskola Publikoa lortzeko tresna miragarria, baina
|
bai
euskal hezkuntza sistema hemendik antolatzeko baliabidea16 Hurrengo hausnarketetan, ordea, ez zen Euskal Unibertsitateari buruzko aipamen zuzenik. Espainiako gobernua prestatzen ari zen Unibertsitate Autonomiaren Legea (LAU) aztertzean, Arnasa ren 4 zenbakiak Nafarroaren urruntzea kritikatu zuen, baina ez zen euskararen inguruko inongo aipamenik egiten17 Urtebete geroagoko Hitz Irakaskuntza aldizkarian LAUren zirriborro berriari buruzko analisiak hizkuntza eskubideen desagertzea salatu zuen18 1982an kaleratutako Arnasa 10 dugu Euskadi-ko Ezkerraren unibertsitateari buruzko azterketarik sakonena19 Berriro LAU legea kritikatu ondoren, EHUren egoera azaltzen zuen, eta unibertsitateak bizi zuen krisia salatzen zuen.
|
|
|
Azken hau ez da ordea, lerro hauen helburua. 2004 urteak egoera politikoa gogor astindu dezake,
|
bai
Euskal Herrian eta bai Espainiar Estatuan zein Europan. Erabaki garrantzitsuak hartu behar dira eta inor ez da gauza, norbere kabuz eta indarrez, hauek gauzatzeko.
|
|
|
|
Bai
Euskal Herriari eginiko deiari atxikituz, Euskal Herriko Naziotasun Aitormena (EHNA) tramitatzeko mahaiak jarriko dituzte Getxon, abenduaren 13 eta 14an. Besteak beste, Algortan, Torrene kaleko Getxo Bizia plataformaren egoitzan egongo da agiria egiteko aukera, 11:00etatik 14:00etara.
|
|
|
Udalbiltza hautetsien bitartez," era publiko eta eraginkor batez" EHNA egiteko aukera egongo da, asteburu honetan, Euskal Herriko herri eta hiri guztietan. Izan ere, euskal herritar guztiak agiria egin eta erabiltzera bultzatzeko Euskal Herriko Naziotasun Aitormenaren tramitazio egun nazionala deitu du, abenduaren 13 eta 14an,
|
Bai
Euskal Herriari herri ekimenak.
|
|
|
|
Bai
Euskal Herriari herri ekimenak deituta, Euskal Herriko Naziotasun Aitormenaren (EHNA) aldeko manifestazioa egingo da bihar Durangon. 17:30ak aldera, Durangoko Euskal Liburu eta Diska Azoka paretik abiatu eta herriko kaleak zeharkatuko ditu,' Ni naiz, gu gara.
|
|
|
Autodeterminazioa, lurraldetasuna, naziotasuna' leloarekin. Dena den, hori ez da euskal herritarrak EHNA egin eta erabiltzera animatzeko
|
Bai
Euskal Herriari ekimeneko kideek antolatu duten ekintza bakarra. Abenduaren 13 eta 14an, Euskal Herriko Naziotasun Aitormenaren tramitazio egun nazionala deitu dute.
|
|
|
Datorren abenduaren 13 eta 14an Euskal Herriko Naziotasun Aitormenaren tramitazio egun nazionala deitu du
|
Bai
Euskal Herriari ekimena. Horrela, Euskal Herriko hiri eta herri guztietan" era publiko eta eraginkor batez" EHNA egiteko aukera egongo da Udabiltza hautetsien bitartez.
|
|
|
|
Bai
Euskal Herriari ekimeneko kideen hitzetan," EHNA da Euskal Herritarren naziotasuna adierazten duen agiria". Horregatik," gaur inoiz baino indar handiagoz, Euskal Herriko eskubide zibil eta politikoak jokoan izanik", egunero erabiltzeko tresna dela diote.
|
|
|
Zarautzen trebatu ziren, beraz, ia ehun urtean zehar lau probintzietako herri gehienetan euskaraz predikatzen aritu ziren misiolariak. Oro har, kristau herrietako misioen fenomenoa oso gutxi ikertua izan da,
|
bai
Euskal Herrian, bai Espainian eta Europako gainerako herrialdeetan, eta Zarauzko Ikastetxe honek ere ez du izan, aita Villasante kenduta, aztertzailerik2 Liburu honen oinarrian dagoen ikerketak, besteak beste, hutsune hori zertxobait betetzen lagundu nahi du. Izan ere, Zarauzkoa oso gune interesgarria izan zen, eta garaiko apaiz edo fraide euskaltzale guzti guztiek izan zuten nola edo hala harremana Ikastetxe honekin edo bere misiolariekin.
|
|
|
Ber denboran, onartu behar da lan handi bat badugula egiteko, bereziki sortzen diren obrak gehiago zabalduak izan daitezen,
|
bai
Euskal Herrian, bai Euskal Herritik kanpo.
|
|
|
Ber denboran, onartu behar da lan handi bat badugula egiteko, bereziki sortzen diren obrak gehiago zabalduak izan daitezen, bai Euskal Herrian,
|
bai
Euskal Herritik kanpo.
|
|
|
Funtsean, gure bidaiari segida eman nahian, hango delegazio bat etorri da azaro hastapen honetan
|
bai
Euskal Herriaren hobeki ezagutzeko, bai Saint Pierre eta Miquelon uharteen aurkezteko. Guhaurek Euskal kultur erakundean sortu dugun euskarri multimedia bat Euskal Herrikoau rp egiak izenekoa eta lau hizkuntzatan egina (euskaraz, frantsesez, ingelesez eta espainolez) aurkeztu diegu eta oso interesatuak dira hango liburutegi eta turismo espazioetan horrelako lanabesaren ezartzeko.
|
|
2004
|
|
|
Orain arte, berrikuntza nabarmenena Aralarren eskutik etorri da: Nafarroako ereduari helduz, eta berea ez den Bergarako Proposamena ardatz hartuta, alderdi abertzaleez osatutako koalizioa litzateke proposatutako
|
Bai
Euskal Herriari. Orain arte ez da erantzun ofizialik jaso, nahiz eta oso zaila dirudien EAk eta EAJk euren ohiko bidea alde batera uztea.
|
|
|
lauso bat eta, ondare historikoa ezagutu eta kontserbatzeko interesa piztea:
|
bai
Euskal Herrikoa eta bai norberaren eskualdekoa ere, aurki ditzakegu (azken hau artxibo, museo eta gisakoei dagokiela).
|
|
|
Balioen gaia ebatzitzat emanik (nahiz, jakina, nirea proposamen soil bat den, diskutigarria guztiz), kontzeptu eta prozeduren auzia aipatu behar da. Hola, demagun, argi finkatzen dela historiaren inguruan landu beharreko balioen afera(
|
bai
euskal balioena zein bestelakoena), orduan kontzeptuzko eduki konkretu batzuk azaldu dira. Kontzeptuek, gorago esan denaren arabera, aurretiaz azaldutako konbentzioetan izan lukete abiapuntua, ondoren ahalik eta modurik aseptikoenean azaltzeko esparru horien baitan historian zehar jazo dena.
|
|
|
Legezko eskubideak Halaber, Espainiako Kontsumitzaileen Batasunak (UCE) gogorarazi duenez, ibilgailu garabien enpresek ezin diote uko egin zerbitzuari, legez behartuta baitaude zerbitzu hori ematera, eta, aurka egiten badiote, auto gidariak egoera hori salatu behar dio Kontsumo Administrazioari. Bestalde,
|
bai
Euskal Autonomia Erkidegoko Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (EKA/ OCUV), bai Euskadiko Kontsumitzaileen Batasunak (UCE), erabiltzaileei azaldu diete ezen, autoa geldirik dagoen bitartean ordezkapen autoa behar izanez gero, aseguratzaileari eska diezaiotela, eta, hark uko eginez gero, bat alokatu dezatela beren kontura, eta fakturak gorde ditzatela, gero ordaindu diezazkieten....
|
|
2005
|
|
|
Azken urteotan eman den punk rockaren loratzearekin batera iritsi zaigu Surfin Kaosen lan berria. Izan ere,
|
bai
Euskal Herrian eta bai atzerrian ere estilo hau jorratzen duten hainbat talde eman dira ezagutzera azkenaldian. Abeslariaren ustez musikan zikloak errepikatu egiten dira aldika eta, heavya berriro" modan" jarri den moduan, punk rockaren momentua ere heldu da.
|
|
|
aldiz, orduan
|
bai
euskal ortografia ezarriko genuke: 15 zentimetro edo hamabost zentimetro.
|
|
|
Baina, dena den izan dira hainbat gertaera orain arte. Udalbiltza eta
|
Bai
Euskal Herriari ekimenak lehenengo datuak eskaini ez badituzte ere, hainbat hiritarri ENA edo EHNArekin bozkatzea debekatu zaiola salatu dute EHAKren ahaldunek, izan ere horren inguruko kexak biltzen ari dira ahaldun komunistak. Beste gertaera EHAKren inguruan ere izan da.
|
|
2006
|
|
|
|
Bai
Euskal Herrian eta bai Katalunian une berezi eta, dirudienez, erabakigarriak bizitzen ari gara. Orain arteko bidea ikusita, zein norabide har dezakete Euskal Herriko nahiz Kataluniako prozesuek etorkizunean?
|
|
|
Ikerkuntzari dagokionez, lehen eta behin ikasleek egindako lanak aipatu gura nituzke: bai Soziologia Sailean
|
bai
Euskal Filologian ikasketaamaierako tesina lanak egiteko aukera dago eta ikasle batzuek soziolinguistikaren inguruko gaiak hartu dituzte horretarako. Ixiar Basterretxea (Etxebarria 2000, adibidez), Rosa Miren Pagola, eta Itziar Turrez (Gonzalez 1999, Molina 2001) irakasleen zuzendaritzapean soziolinguistika lanak burutu dira urteetan zehar.
|
|
|
Baina prolegomeno luze horien ondoren, bada ordua gaiari heltzeko. Zer da euskara, galdetzen genuen hasieran; bada, nire hipotesia da galdera horrentzat erantzun konpartitu bat izan dugula 1936tik aurrera, bai espainiar nazionalista liberalek (Euskal Herrian erruz daude),
|
bai
euskal nazionalistek (beren adar desberdinetan), bai Euskal Herriko sektore iraultzaile/ internazionalistek (komunistak, anarkistak...). Alegia, guztiok gutxi gorabehera antzeko erantzuna emateko gai izan gara, eta hori ez da kasualitatez gertatu, baizik eta 36an sortutako koalizio zabal batek gaur egun arte iraun duelako.
|
|
|
Baina prolegomeno luze horien ondoren, bada ordua gaiari heltzeko. Zer da euskara, galdetzen genuen hasieran; bada, nire hipotesia da galdera horrentzat erantzun konpartitu bat izan dugula 1936tik aurrera, bai espainiar nazionalista liberalek (Euskal Herrian erruz daude), bai euskal nazionalistek (beren adar desberdinetan),
|
bai
Euskal Herriko sektore iraultzaile/ internazionalistek (komunistak, anarkistak...). Alegia, guztiok gutxi gorabehera antzeko erantzuna emateko gai izan gara, eta hori ez da kasualitatez gertatu, baizik eta 36an sortutako koalizio zabal batek gaur egun arte iraun duelako.
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, harrobia gero eta urriagoa izanik, ez dira betetzen joandakoek utzitako hutsuneak. " Bitxia da hori, hemengo lan baldintzak ere inoiz baino hobeak dira-eta,
|
bai
Euskal Herrian EHUko Biofisika Unitatean dabil Villarroel bai estatu osoan". Kontuan hartu behar da, dena den, abiapuntua hutsaren hurrengoa zela:
|
|
|
irudiaren ikuspegitik, gobernu totalitario baten agintaldiko neurriak zirenak zuzenbide estatuaren ohiko dinamikan integratzea lortu da. Ez du esan gura euskal herritarren gehiengoak onartzen dituenik, ikuspegi horren kontrako adierazle asko aipa baitaiteke, baina
|
bai
euskal politikaren zurrunbiloan laugarren edo bosgarren armailean geratu direla. Estatuak neurri totalitario asko bere ohikotasunean integratzeko duen ahalmena erakusten du; errepresio ikusmolde horren aurka dauden gizarte taldeek, aldiz, unean uneko erantzun bateratuak eman ditzakete, baina ez kontrako erantzun iraunkorrik.
|
|
|
Toponimiari buruz dugun dokumentu zahar baliotsuena goian aipaturiko Donemiliagako Kartularioa dugu (1025). Beronen bidez ezagutzen ditugu ondoen Erdi Aroko Arabako toki izenak,
|
bai
euskal jatorrikoak, bai erromantze jatorrikoak. Euskal itxura osoko herri izen mordoa ageri da hor, batez ere Arabako Lautadakoak.
|
|
|
René Lafon hizkuntzalaria izan zen teoria horren aldeko agerienetarikoa, eta gerora ere izan ditu jarraitzaileak,
|
bai
Euskal Herrian, baina baita Georgia eta Errusia aldean ere; besteak beste, Vladimir Zytsar. Hitz erro zaharrak, zenbaki izenak, kasu ergatiboaren presentzia, euskal aditz zaharraren egitura pasiboa eta horretariko beste argudio batzuk erabili izan dira hipotesi horren alde.
|
|
|
IV. titulua Euskal Herriaren ogasunari eta tributu harremanei buruzko printzipio orokorren ingurukoa zen, eta 13 artikuluak, beren beregi aipatu gabe, indarrean uzten zuen Ekonomia Itunaren sistema, 1878tik Estatuaren eta euskal lurraldeen arteko tributu eta finantza harremanak arautzen dituena eta gaur egun ere indarrean dagoena. Bestalde, 14 artikuluak Estatutua aldatzeko prozedura arautzen zuen,
|
bai
Euskal Herriaren ekimenez (udalen erreferendumaren bitartez eta euskal organo legegilearen onespena dela bide), bai Errepublikako Gobernuaren ekimenez (Gorteetako diputatuen laurden batek proposatuta). Edonola ere, Gorteetako botoen bi heren behar ziren eraldaketa onesteko, eta Gorteen akordioa erreferendum bidez baztertzen bazen Euskal Herrian, eraldaketak aurrera egiteko, beharrezkoa zen eraldaketa zein Gortek onetsi eta horien hurrengoek berrestea.
|
|
|
Hain zuzen, albistegietan ateratzen ez diren zoonosi arruntak dira osasun arduradunak gehien kezkatzen dituztenak, horiek sortzen baitituzte infekzio gehien. Zehazki, Salmonella eta Campylobacter generoko bakterioek sortutako gaitzak dira zoonosi nagusiak,
|
bai
Euskal Herrian eta baita Europa osoan ere.
|
|
|
«Jakintza berrien aldetik egiten dugu, beraz, liburu honetan geure hizkuntzaren defentsa. Eta hau eginez,
|
bai
Euskal Herriari eta bai Kultura guztiari gorazarre eta mesede egin nahi diogu».
|
|
|
Borrokaren bitartez, ez bestela, egun mahai gainean dagoen abiapuntua Lurraldetasuna eta Erabakitze Eskubidean dago.
|
Bai
Euskal Herrian eta baita nazioartean ere erabat hedatua eta onartua dago bi elementu horiek direla konponbiderako ezinbestekoak. Milaka euskal independentisten borrokak ekarri gaitu puntu honetara eta borroka horrek berak eramango gaitu askatasunaren eszenatokira ere.
|
|
|
Galiziako kostaldearen egoera tamalgarria telebistako irudi eta egunkarietako argazkien bitartez ikusteak pertsona askorengan horren aurrean zerbait egin beharra zegoelako sentsazioa sortu zuen, aspaldian gertatu ez bezala. Hala, azaroaren bukaeran eta abenduan zehar EAEko 1.500 pertsona inguru prest azaldu ziren bai Galizian
|
bai
euskal kostaldean era boluntario batean garbiketa lanak burutzeko7.
|
|
|
Gizabanakoaren eta hizkuntz komunitatearen arteko lotura, bada, ez da" mekanikoa", baizik eta" organikoa"; eta, horrenbestez, giza hezkuntzak ere —bai orokorrean
|
bai
euskal kasuan— ezinbestean elkartu behar ditu dimentsio indibiduala, kolektiboa eta linguistikoa. Hemendik abiatuz uler daiteke, hain zuzen," euskal hezkuntza nazionala" kontzeptua, bai eta horrek euskarari aitortzen dion funtsezko papera:
|
|
|
horien haritik esan dezakegu, batetik, gizakiaren izaera berez dela" etikoa" (aske eta adimendun denez bere erabakien erantzukizuna du)," pertsonala" (hemen eta orain bizi da giza komunitate batean) eta" intersubjektiboa" (besteekin elkarreraginez osatzen du bere nortasuna) 249 Gizakiaren berezko izaera, bestetik, honela agertzen zaigu ere: ...t; bizitza formak" dira)," komunikatibo" (hitz egitea bera jarduera pragmatiko bat da ere) eta" dialogiko" (elkarrizketan argudiatuz lortzen dira adostasunak) bezala250 Etika horren baitako printzipio horiek guztiak, finean, gizakiaren beraren" razionaltasun komunikatiboan" oinarritzen dira, eta, egiaz, hemendik abia gaitezke ere bai etika pedagogikoaz orokorrean
|
bai
euskal hezkuntzaren etikaz partikularki pentsatzerakoan. Aurrera eginez, jarraian, espresuki hezkuntzaren eta hizkuntz pedagogiaren dimentsio etikoaz esandako hainbat gauza azpimarratuko dugu:
|
|
|
Esan ere —bigarren atalean azaldutakoaren haritik— hizkuntza izango dela, eta bereziki horren funtzio antropologikoa, euskal hezkuntzari buruzko gure oharpenen erdigunea: azken batean hizkuntza, bai orokorrean
|
bai
euskal kasuan, ez da hezkuntzaren baitako elementuetako bat bakarrik, baizik eta egiaz hezkuntzaren beraren" beharrezko eta oinarrizko" posibilitate baldintza199 Daukagun asmoa, beraz, hizkuntzak gure humanizazio prozesuan duen garrantzian eta esanahian sakontzea da, eta ez bestelako hizkuntz didaktika galderetan sartzea. Modu berean aitortzekoa da —aurrekoa zehaztuz— hirugarren atal honetan euskara ren perspektibatik kontsideratuko dugula bereziki euskal hezkuntza:
|
|
2008
|
|
|
Urte nahasi bezain kreatiboak izan ziren,
|
bai
Euskal Herrian, baita Espainiako Estatuko beste leku batzuetan ere. Horren isla da lau ordu baino gehiago irauten duen DVD bikoitz eder hau.
|
|
|
Hilabete honetan egingo den LABen VII. Biltzarraren ondoren Ainhoa Etxaidek hartuko du sindikatu abertzalearen zuzendaritza, Rafa Diezen ordez. Lehen aldiz emakume bat izango da sindikatu bateko buru,
|
bai
Euskal Herrian baita Espainiako eta Frantziako Estatuan ere.Maiatzaren 22 eta 23an egingo du LABek VII. Biltzarra, BECen (Barakaldon). Egun horretatik aurrera Ainhoa Etxaidek ordezkatuko du Rafa Diez sindikatu abertzaleko Idazkaritza Nagusian.
|
|
|
LABen VII. Biltzarrean Ainhoa Etxaide izendatu dute sindikatuko idazkari nagusi. Lehen aldiz emakumea izango da sindikatu bateko buru,
|
bai
Euskal Herrian baita Espainiar zein Frantziar Estatuetan ere. Asko ez izan arren, munduan badira beste erakunde batzuen buru diren emakumeak, baita estatuburu direnak ere.
|
|
|
Labur erranen dut: nire ustez, nafar estatuaren tesiak, historikoki oker egoteaz gain, ondorio kaltegarriak dakartza
|
bai
euskal historiografiarako, bai nafar politikarako.
|
|
|
Dudarik gabe, nik neuk noraezeko deritzot euskara idatziaren normalizazioari inolako euskal naziorik eraikiko badugu, baina ez deritzot aski nazio eraikuntzaren neurria euskararen corpus aferara mugatzeari. Beraz, ezbairik gabe,?
|
bai
euskal nazio kulturalari?, aldi berean nazio politikoaren oinarriak jartzeko balio baldin badu;, ez euskal nazio kulturalari, nazio politikoaren eraikuntza asmorik ez baldin badago tarteko.
|
|
|
9 Gure adibide iturririk garrantzitsuena izan diren hedabideak direla eta, Euskal Telebistako Euskara Saileko zuzendaria den Asier Larrinagak aditzera eman digu Lasa> eta> > auzia> (§3.2.f) bezalako elkarte batek denbora epe labur batean erabat ordezkatu duela bere sintaxi baliabide izango litzatekeen Lasa> ren> ETBko lankide honen hitzetan ordea, Athletic Erreal> bezalako bat (§3.2.e) oraindik ari da lehian Athletic> realen> ko> sintaxi aldaerarekin. Balio bezate adibide biok berrikuntza honen azken urteotako garapenaren berri izateko eta
|
bai
euskal senak honetan duen erraztasunaz ohartzeko ere.
|
|
|
Baina normalean euskalgintza eta musika guztiz uztargarriak ziren: azken finean Azkueren musika produkzioaren zati handiena euskal musika izan zen, bai herri kantuak biltzean,
|
bai
euskal bokazioko konposizio modernoak sortzean. Zentzu horretan musikarena, aldagai autonomoa izan arren, Azkuek bere musikagintza euskal musikagintza gisa ulertzen zueno, jarduera hau Azkueren euskal nazionalismoaren adar gisa har daiteke, adar aski autonomoa nolanahi ere.
|
|
|
Azkueren positibismoa agerikoa bada ere, ez zion horregatik erromantiko izateari utzi. Positibismo eta erromantizismo arteko konbinazio hau, gorago aipatu denez, ez zen Azkueren ezaugarri esklusiboa izan, zeren garaiko ikertzaileengan,
|
bai
Euskal Herrian zein Espainian eta Europan, aski arrunta izan zen. Javier Varelak dioen bezala «al contrario de lo que a menudo se piensa, positivismo y romanticismo hacen buenas migas»292 Izan ere, erromantikoek aldarrikatzen zuten herri tradizioen bilketa apasionatutik, positibisten datu bilketa hotzagora, ez zegoen hainbesteko aldea.
|
|
|
Derrigorrezko Eskolaldiaren amaieran hizkuntzaren jakite maila neurtzeko,
|
bai
Euskal Curriculumean, bai EAEko ISEI erakundearen ebaluazio txostenean, bai Europako Erreferentzia Markoan proposatzen da ikasleek B2 mailako gaitasuna lor dezaten euskaraz. EGA Euskarazko Gaitasun Agiri ofiziala, esaterako, sailkapen horretan C1 mailakoa da.
|
|
|
|
Bai
Euskal Herriari ekimenak egun guztiko egitaraua antolatu zuen «ikurrinaren defentsan»
|
|
|
|
Bai
Euskal Herriari ekimenak Geurea ikurrina! lelopean, euskal ikurrak defendatzeko hitzordu nazionala antolatu zuen Leitzan abenduaren 13an.
|
|
|
Lehenik, joaldunak eta dantzariak aurrean zirela, manifestazioa egin zuten, ondoren udaletxearen aurrean hitzaldiekin amaitzeko. Bertan,
|
Bai
Euskal Herriari ekimeneko arduradunek Euskal Herrian ikurrinak bizi duen egoera aztertu zuten: «Egun euskal ikurrak desagerrarazteko eta atzerriko banderak inposatzeko erabakia gauzatzen ari dira.
|
|
|
Lehenik, joaldunak eta dantzariak aurrean zirela, manifestazioa egin zuten, ondoren udaletxearen aurrean hitzaldiekin amaitzeko. Bertan,
|
Bai
Euskal Herriari ekimeneko arduradunek Euskal Herrian ikurrinak bizi duen egoera aztertu zuten: «Egun euskal ikurrak desagerrarazteko eta atzerriko banderak inposatzeko erabakia gauzatzen ari dira.
|
|
|
Mikel Nieve txirrindularia, Jon Kanflanka segalaria, Asier Olaizola, Oinatz Bengoetxea eta Abel Barriola pilotariak, Mieltxo Saralegi harri jasotzailea, Patxi Astibia aizkolari ohia edota Xabier Zabalo alkatea.
|
Bai
Euskal Herriarik eragileen aniztasuna nabarmendu zuen: «25 eragileko zerrendan haur eskola, jubilatuen elkartea, bertsozale talde edota preso taldea aurki daitezke».
|
|
|
Euskal Herriarentzat negozioetarako herrialde interesgarria da Maroko, bai han lantokiren bat irekitzeko,
|
bai
Euskal Herrian ekoitzitako produktuak hara esportatzeko.
|
|
|
Josu Jon Imazen kasua horren adibide argia da, haren ustez. «Petronorrek Koke egitasmoa gauzatzeko, Madril eta Gasteizen baimenak behar ditu, eta jolas politiko horretan Imaz funtsezkoa da, oso ongi ikusten dutelako bai Madrilen,
|
bai
Euskal Herrian».
|
|
|
Idiazabal gazta gero eta ezagunagoa da,
|
bai
Euskal Herrian, baita nazioartean ere. Sukaldari ospetsu ugarik erabiltzen dute beren platerak egiteko.
|
|
|
" Mondragon Taldearen diziplinarik gabe, gure bide propioa eginez, efizienteagoak izan gaitezkeela uste dugu. Sozialki ematen ditugun laguntzen arloan, esaterako, lehen bezain besteko laguntza ematen jarraituko dugu,
|
bai
Euskal Herrian, bai nazioartean, Goierri eta Urola bailarengatik are eta gertuago egonez etorkizunean". Irizarrek bide bera har dezakeMondragon Taldetik adostutako akordiorik gabe ateratzen den lehen kooperatiba bilakatzen da Ampo Poyan. Ziurrenik, Irizarrek bide bera jarraituko du; Irizarrek langileek eguenean egingo dute batzarra erabakia hartzeko.Mondragon Taldeak batzarren subiranotasuna errespetatzen duela adierazi du.
|
|
|
2004an gainditu zituen Amaia Razkinek EGO-ko hautapen probak. Orduz gero, zenbait topaketetan parte hartu du,
|
bai
Euskal Herrian, baita atzerrian ere, Txinan edo Italian esaterako. Aurtengoa 4 topaketa izanen du Etxarriko biolinistak.
|
|
|
Mario Lerena getxotarrak, berriz, Parisko UFAM eko Nazioarteko Lehiaketaren lehen aaria irabazi zuen epaimahaiaren aho bateko erabakiaz, eta bigarren saria “Villa de Sahagun” VIII. Nazioarteko Piano Lehiaketan. Gaur egun, Artearen eta Musikaren Historiako doktoregoa egiten ari da Euskal Herriko Unibertsitatean, eta kontzertuak ematen ditu bakarlari eta errezitalista bezala,
|
bai
Euskal Herrian eta bai Europako beste herrietan.
|
|
|
Euskal Herrian, migrazioen fenomenoak izugarrizko garrantzia izan du historiaren joanean,
|
bai
euskal emigranteak askotan joan direlako beste latitude batzuetara, bai Espainiako eta Frantziako Estatuetatik immigranteak etorri direlako gurera. Halaber, joan den mendeko 80ko hamarkadaren amaieraz geroztik, immigrante" berrien" presentzia sumatzen hasi zen, beren ezaugarri berezi eta berritzaileekin (ordura arte ezagutzen ez ziren beste latitude, ekonomia, etnia edo kultura batzuetakoak).
|
|
|
Jakintzak askeago egiten gaitu. Horixe pentsatzen dute
|
bai
Euskal Herriko kooperatibek, bai software librean ari direnek ere. Logikoa elkarren berri izatea eta batak besteagandik ikastea.
|
|
|
Europako Unibertsitate Esparrua sortzeak eta eremu horretan Euskal Herriko unibertsitateak sartzeak onura nabarmenak ekarriko ditu, bai unibertsitate kideoi,
|
bai
euskal gizarteari berari ere. Datozen lerrootan eskainiko ditugu baieztapen hori oinarritzeko zioak.
|