|
2000
|
|
|
Diru gutxiago zeukan, baina hala ere hor sartzen zuen bere diru hori. Liburu ertzetan bere nota asko daude eta papertxo asko ere
|
bai
bere iritzi eta pentsaerekin. Etorkizunean On Joxe Mielen biografia kritiko bat egin nahi izanez gero, egundainoko materiala daukagu hor
|
|
|
Hiru lanen ondoren, Beluna Jazz eleberria eman zuen argitara.
|
Bai
berarentzako bai guretzako bere bide labur baino intentsoaren apustu arriskutsuena izan zen. Eta oraindik bere estiloa guztiz libre azaltzen ez bazen ere, liburu bikaina egin zuen Harkaitz Canok.
|
|
|
25 artikulua. 1 Pertsona orok du bizimodu egokia izateko eskubidea,
|
bai
berari eta bai bere familiari osasuna eta ongi izatea bermatuko diena, eta batez ere janaria, jantziak, bizitokia, mediku sorospena eta gizarte zerbitzuak; eta baita lanik eza, gaixotasuna, elbarritasuna, alarguntasuna, zahartzaroa edo bizibidea nahi gabe galtzeko beste kasuren bat gertatzen denerako asegurua izateko eskubidea ere.
|
|
|
25 artikulua. 1 Pertsona orok du bizimodu egokia izateko eskubidea, bai berari eta
|
bai
bere familiari osasuna eta ongi izatea bermatuko diena, eta batez ere janaria, jantziak, bizitokia, mediku sorospena eta gizarte zerbitzuak; eta baita lanik eza, gaixotasuna, elbarritasuna, alarguntasuna, zahartzaroa edo bizibidea nahi gabe galtzeko beste kasuren bat gertatzen denerako asegurua izateko eskubidea ere.
|
|
|
3 Lanean ari denak bidezko lan saria eta aski zaiona jasotzeko eskubidea du,
|
bai
bera eta bai bere familia, giza duintasunari dagokion bezala bizitzeko bestekoa. Horretarako aski ez bada lansaria, gizarteko laguntzaren bidez osatuko da.
|
|
|
3 Lanean ari denak bidezko lan saria eta aski zaiona jasotzeko eskubidea du, bai bera eta
|
bai
bere familia, giza duintasunari dagokion bezala bizitzeko bestekoa. Horretarako aski ez bada lansaria, gizarteko laguntzaren bidez osatuko da.
|
|
|
Honen kariaz, giza jarduerak sorturiko mundu historikoa, hasi eta fini egitenda ezinbestean. Halatan, berez aritze deuseztatzaile den izakia, nahitaez ageri da hilkorgisa,
|
bai
bere buruaren aitzinean, bai besteen aurrean. Kojeve k, hau aintzat hartuz, gizakiari, izaki ezeztatzaileari,, heriotza?
|
|
|
Ordea, borroka hark ez zuen historia luzerik izan, zeren, hasi bezain sarri, lehenengo entseiuan zauritu eta akabatu baitzuen Joxe Aberasturik, eta hala gelditu zen eskarnio egin ustea eskarniatua eta odol isurle ustezkoa odolustua, lurrean etzanik, bere kapelu hegal zabala —baita ile-ordea ere— burutik kanpoan eta bere iduri irrigarri harekin, zeren halakoa baitzen haren begitarterat bildurikako keinua, eta zeren buruan orraztatu gabeko bi ile baitzituen, biak ere nahasirik eta izurturik. ...ortési kasik denborarik eman ez ziolako bere lekuan jartzeko eta konbaterako behar bezala prestatzeko; baina bizkaitarra ez zen isiltzekoa, eta ihardetsi zion ezen hura gezurra zela eta bere ohorearen kontrako falta, gezurti deitzen ari zitzaiolako eta koldar, eta erran zion, halaber, ezen, baldin gizona bazen, egin zezala urrats bat aitzina berak ere, zeren munduko denbora guztia emanen baitzion
|
bai
bere lekuan jartzeko eta bai bertze prestakuntza guztien egiteko ere, nahiz eta aitzinetik jakinarazten zion ezen bere lekua, handik gutirat, hilen lekua izanen zela eta bere lagun hil berriaren lekua. Eta, orduan, gaztelau hark keinu bat egin zien bere lagunei eta guztiek, supituki eta deblauki, jauzi batean ezpata biluztu eta bizkaitarra inguratu zuten.
|
|
|
...ai baitzen, halako moldez, non noiznahi den erraiten baitzigun ezen, alargundu ondoren, hiru gizonek eskatu ziotela eskua, baina haiek guztiak gibelat bihurtu zitzaizkiola, noiz eta jakin baitzuten ezen etxea eta etxeko errentak miserikordietako obrentzat zituela, zeren hura izan baitzen haren senarraren —zeinari jaun Ricardo Meneses baitzeritzan— azken nahia, eta berak zin egin baitzion
|
bai
bere buruari eta bai bere senar izan zenari ere ezen bete eginen zuela haren hitza. Eta gero, txantxetan eta irria ezpainetan, solasaldi haietan biltzen ginenoi beha, erraiten zigun:
|
|
|
...ldez, non noiznahi den erraiten baitzigun ezen, alargundu ondoren, hiru gizonek eskatu ziotela eskua, baina haiek guztiak gibelat bihurtu zitzaizkiola, noiz eta jakin baitzuten ezen etxea eta etxeko errentak miserikordietako obrentzat zituela, zeren hura izan baitzen haren senarraren —zeinari jaun Ricardo Meneses baitzeritzan— azken nahia, eta berak zin egin baitzion bai bere buruari eta
|
bai
bere senar izan zenari ere ezen bete eginen zuela haren hitza. Eta gero, txantxetan eta irria ezpainetan, solasaldi haietan biltzen ginenoi beha, erraiten zigun:
|
|
|
Eta handik aitzina kontatu zidan nola, gaitzaren sendatzeko, Donibane Lohizunerat itzuli, eta medikuarenganat joan behar izan zuten
|
bai
berak eta bai osaba Joanikotek ere, eta nola medikuak erakutsi zien —zeren osaba Joanikot ez baitzen medikuez gehiegi fidatzen, halako moldez, non, haien ardurapean zegoen bakoitzean, mila galdegite egiten baitzien—, ezen bi teoria zeudela: bata zen Fracastoro ren tratatuan agertzen dena, eta eriari guaiakoa hartzea kontseilatzen ziona:
|
|
|
...an zidan, halaber, ezen borroka ezin neketsuago batzuen ondorez garaitu zituztela ho landarrak, biktoria pirriko batean... halako moldez, non almirant D’Estrée sek Tortugako irlarat itzuli behar izan baitzuen, gizon eta untzi gehiagoren bila, Alain Coup d’Œil han berean utzirik, Trinidadeko kostako itsas zoko batean, zeina Alain Coup d’Œil ek gordelekutzat hartu baitzuen,
|
bai
bere untziaren hornitzeko eta bai haren alkaternaztatzeko ere, eta zeinari Alain Coup d’Œil en gizonek La Crique deitzen baitzioten. Eta, hartaz gain, bertze mila kontu aipatuko zizkidan, handik aitzina, neure harridurarako.
|
|
|
Aitonaren nekeaz mintzatu natzaizu, eta neke hura zetorkion, bai negozioen munduan izan zuen huts egitetik, zeinaz bertze toki batean xeheroago solastuko bainatzaizu, eta
|
bai
bere osasun eskasetik ere, zeren, hezueria zela kausa, gurdi zahar kirrinkatsuak baino herdoil gehiago baitzuen junturetan eta artikulazinoetan, eta zeren baitzuen, halatan, bere buruaren sostengatzen egitekorik aski.
|
|
|
Badakizu, jaun André, ezen guti direla gizonezkoen artean irakurtzen eta skribatzen dakitenak, baina are gutiago direla eskolatuak izan diren emaztekiak; aldiz, gure amak, zeina baitzen argia eta zorrotza, ongi irakurtzen eta skribatzen zuen eta hainbat liburu irakurriz janzten eta apaintzen zuen bere jakintasuna. Eta, liburu haietarik gehienak bere aita spiritualak uzten bazizkion ere, bazuen bat bere berea, eta liburu hura Gaspar de Asteteren Doctrina cristiana ren euskarazko tradukzione bat zen, 1608koa eta Iruñan publikatua, amak erabiltzen zuena
|
bai
bere buruaren janzteko, eta bai irakurtzeko eta irakasteko ere zerbitzuko neskei eta emaztekiei, zeinetarik inportantena Hipolita zeritzana baitzen, bere ohorezko dama eta laguntzaile leiala eta artatsua, amaren beztimendez arduratzen zena, baita haren garbitasun pertsonalaz ere, azal ukenduez zein ile kentzeaz. Konfesore eta aita spiritual hura, bertzalde, ezkondu baino lehenagokoa zuen amak, eta frantziskotar bat zen, Uraitzeko klaratarren komentuko kaperau izendatu zutena eta harat igorria izan zena; eta, nola gure ama ez baitzegoen haren kontseiluen uzteko, zeren apez hura laket baitzuen —don Frantzisko baino laketago bai bederen—, harat joaiten zen, urtean bizpahiru aldiz, aitorraren eta komunionearen egiteko, haietarik batean Pazkoarekin konplitzen zuela.
|
|
|
—Fida hadi nitaz, Joanes, eta kontsola hadi, zeren eta halakoetan fidatzeko gizona bainaiz... eta zeren dukeak ez baikaitu fusilatuko, gure intentzione ezkutuen berri ez dakien bitartean... Aitzitik, nola hura txantxazalea baita, eta nola laket baititu, bertzalde, kaka kontuak —edo, ez al haiz oroitzen zer ipuin kontatu zigun atzo,
|
bai
berak eta bai kondeak, baita dukesak eta kondesak ere, ene kakategia probatu ondoren? —, lagundu ere lagun ziezagukek, oharkabean...
|
|
|
Giltzaren hotsak aditu zituenean, fraidea jaiki egin zen, eta, nola baitzen zuhurra eta arduratsua, hartu zituen galtzoinak ez bertze beztimenda guztiak, eta karrikarat jotzen zuèn behe leihotik iltki zen, eta aienatu zen ezin arintkiago. Eta Bucciok gelan barrena egin zuen, eta ohe sagaratu berri hartan sartu eta pausatu zen, atseden egiteko asmotan; gero, lotan geratu ziren,
|
bai
bera eta bai haren emaztea ere, zeren biek ala biek nezesitate handia baitzuten, batek guardiako gau emanaldiagatik, eta bertzeak ohe kontuetako nekeagatik. Eta egunak argitzerat egin zuen, eta Bucciok galtzoinak ikusi zituen ohaburuan, leihoa zabaldu bezain fite.
|
|
|
Argi fokoek begiak itsutu zizkiguten, ez genuen asmatzen kameren aurrean zein jarrera hartu. ...aren xedea argi adierazi zuen, uste okerrerako biderik utzi gabe, esanez saio hura elkarkidetasunezkoa zela, anaien arteko solas bihozkor polit bat, gure esperientzia borti  tzetatik lezio zorrotzak ikasteko aukera ezin hobea zela, beti bezala, Oinazeak orduak luze ditu berezi hura, baina, aurrez ikusle minberak ohartarazi nahi zituela, badaezpada ere, han bizitzaren laztasuna ez areagotua baina
|
bai
bere horretan azal zitekeelako, hau da, bere gordintasun guztian, eta auskalo. " Eta auskalo esan zuen atzera Otsotzarmendik ahots hari apurtuz, bai, auskalo non dauden hondamendi eta giza zoritxar hauen arrazoiak.
|
|
|
Amaitze aldera, jakizu atzo diskoteka moduko batean egon ginela, eta Rakelek Ruben atera zuela dantza egitera, baina kantu bat besterik ez zen izan eta hortik aurrera elkarrengandik nabarmen urrun ibili ziren. Ez dakit Rakelen egunerokoak zer esango duen, Dabid, baina moteltxo ikusten dut,
|
bai
bere buruarekin bai apaizgaiarekin. Ea bihar zer edo zer gehiago esaten dizudan.
|
|
|
Geroxeago, Dabid ere lotara joan zen, baina azken bi hilabeteetan bezala, gonbidatuentzako gelara (inork ezer aipatu ez bazuen ere, Dabidek berez hartu zuen han lo egiteko erabakia, errudunak egunerokotasunaren onura eta abantailetarako eskubidea galdua balu bezala). Baina erretiratu aurretik, komunetik bueltan, gure nire gelaren kanpoaldetik igarotzean, Dabidek agur gisa hatz koskoez jo zuen nik itxia izaten nuen atea, errukarri antzean jo ere, eta orduan negu gorriko izotza sentitu nuen berriro, bai orduan
|
bai
beraren" Gabon" xuxurla hura entzutean. Eta ipurmasailak edo oin hotzak berotuko zizkidan inor ez alboan.
|
|
|
politika eta psikea (Schnitzler eta Hofmannsthal), Ringstrasse eta hirigintza modernoa, politika eta parrizidioa (Freud), pintura eta krisi liberala (Klimt), politika austriarra (sionismotik antisemitismora), Kokoschka eta Schonberg (pintura eta musikaren arteko konparazioa). Tamalez, Wittgenstein ez da liburuan azaltzen, baina
|
bai
bere Vienako kultura. Liburu zaharra izanik ere, klasikoa da.
|
|
|
Agian formalitate bat zen, enpresan sartzen ziren orok bete beharrekoa. Agian enpresa hartan, Etxezurian bezala, edozein galdekizunek,
|
bai
berea bezalako xinple, ez ofizialenak ere, bide jakin, bide luze bati jarraitu behar zion. Zena zela ere Xanek haiek esan, neskak akats bat, gero beste bat egin zuenez, Xanek zuzenarazi zion.
|
|
|
Ez diat uste", esan zuen begibeltzak. " Kuadrilarekin ez", esan zuen lepamotzak," baina
|
bai
bera bakarrik; hara sartzen omen zuan esanez: Arratsalde on!
|
|
2001
|
|
|
Ingurumenean sortzen dituen kalteak oso ondo neurtu gabe egon arren, ez dira hain mespretxagarriak: parke eolikoak eraikitzeko garaian sortzen den lur mugimendua,
|
bai
bertara iristeko egiten diren pistengatik, bai linea elektrikoak lur azpitik doazelako, eta baita kontrol eraikin eta haize sorgailua eraikitzeko.
|
|
|
Eta hauxe zen arazoa: " Gaur esan diteke, irurogei ta amar urtetako pertsona batek bost aldiz ikusten dituela aldatzen bai ohiturak,
|
bai
bere eskuetan erabiltzen dituen tresnak, bai etxe barruko, familia barruko modu guztiak. Gizarteak ogeita amabi aldiz gauza gehiago jartzen ditu gizon orren eskuetan, jaio zan garaian baiño".
|
|
|
Joan den 25 urteetan behar egin du UNEDek ganorazko irratia lortzeko, eta gaur egun lortu du hori. Irratia eta telebista dauzka UNEDek
|
bai
bere informazioa ikasleei helarazteko eta bai ikasleak kultura mundura hurreratzeko ere erabiltzen dituenak.
|
|
|
Indian gizonak, esan dugun moduan, mesede egiten dio emakumeari ezkontzerakoan; ohore ere
|
bai
bere etxera jasotzean.
|
|
|
‘Hamaika? Hamaika bider mozkorra eta hamaika bider ganorabakoa
|
bai
bera!
|
|
|
" ezin diteke ezer absoluturik aurki; gure inguruan topatu dugunak zearo kutsatzen gaitu. Guk ez ditugu ez arazoak ez elburuak aukeratzen, baiñan
|
bai
berak gu... Beraz, aukeratzeko gauza ez geran ezkero, obe dugu geren burua eskeiñi(, zakurrak bere nagusiari legez?) eta geure inguruan toka zaizkigunak maitatu.
|
|
|
Egia bada egiak aske egiten gaituela, xede bakartzat egia hartuta dabilen kazetariak biak ala biak beteko ditu:
|
bai
bere etikak eskatzen diona, bai bere lanbideak eskatzen diona ere. Egia ezagutaraztea barik bere egiatxoa zabaltzea beste xederik ez duen kazetaria, aldiz, Rubicon ibaia zeharkatzen ari delakoan egon liteke, baina arrisku latza du bertan itotzeko.
|
|
|
Egia bada egiak aske egiten gaituela, xede bakartzat egia hartuta dabilen kazetariak biak ala biak beteko ditu: bai bere etikak eskatzen diona,
|
bai
bere lanbideak eskatzen diona ere. Egia ezagutaraztea barik bere egiatxoa zabaltzea beste xederik ez duen kazetaria, aldiz, Rubicon ibaia zeharkatzen ari delakoan egon liteke, baina arrisku latza du bertan itotzeko.
|
|
|
nire ezagun batzuei eskatu, alegia. Balendin Enbeita zenari ereXabierretik egin nion eskutitz bat, bertsoak eskatuz; eta
|
bai
berak bidali ere. Gero, udarako oporretan Loiolara joan eta handik saiatzen nintzen.
|
|
|
Aurelio Artetak ez du bilorik mihian. Behin eta berriz heldu dio gaiari eta hitzari,
|
bai
bere txostenean eta baita bere prentsa artikuluetan ere.
|
|
|
Azken uneotako kritikarik gehienak irakaskuntzan kurrikulumari, edukiei eta irakasmaterialei zuzenduak dira; zehatzago, ingurunearen trataerari, espreski, geografia eta historia. Aldizkari honetako bertako 1996ko 93 zenbakian Imanol Murua Uriak ikerketa exhaustibo bat egin zuen eta bertan garbi gelditu zen hainbat testuliburuk zein eskas tratatzen zuen Euskal Herria
|
bai
bere historian eta bai bere lurretan. Oraingo kritikek (ez ikerketek) diotenez ez dago deus eskas, baizik eta sobera.
|
|
|
Azken uneotako kritikarik gehienak irakaskuntzan kurrikulumari, edukiei eta irakasmaterialei zuzenduak dira; zehatzago, ingurunearen trataerari, espreski, geografia eta historia. Aldizkari honetako bertako 1996ko 93 zenbakian Imanol Murua Uriak ikerketa exhaustibo bat egin zuen eta bertan garbi gelditu zen hainbat testuliburuk zein eskas tratatzen zuen Euskal Herria bai bere historian eta
|
bai
bere lurretan. Oraingo kritikek (ez ikerketek) diotenez ez dago deus eskas, baizik eta sobera.
|
|
|
Agerpen oro, beraz, handiera jarraitua da,
|
bai
bere begiespenari dagokionez handiera hedakor gisa, baita bere hautemapenari dagokionez ere handiera intentsibo gisa (A170/ B212 (E199)).
|
|
|
Argi bereizten du arima eta potentzien artean, potentziek parte hartu gabe ere (dormidas, muertas, suspension de, esSan Ignacio, aldiz, bere praktikazko erakustaldietan da gure tesiaren aitzindaria. Bere idazki nagusiaren asmoa ez da adimena (saber) lantzea, gogoa (anima) baizik, bien arteko diferentzia azpimarratuz27 Eta adimena gogoaren esanera erabili behar dugula baietsi zuen, ‘obediencia de entendimiento’ goretsiz
|
bai
bere Ordenaren barruan nagusiei eta baita ere Elizari; nik nire bizitza osoan —baita ere agnostizismo ilunean nintzenean28— ontzat eman izan dudan adimenezko obedientziaren eskaintza, egiaren maitasuna gogoan baitago, adimenaren jaun, epaile eta gidari den gogoan, eta ez norberaren adimenezko iritziari atxikiduran.
|
|
2002
|
|
|
...n hartu dugun denboraldian, azpiegiturentzako erabili diren inbertsioek goranzko bilakaera izan dutela ageri da ikerlan honetan, eta, hala, argi eta garbi, euskal kapital publikoaren stock a estatuko batez bestekoaren gainetik jarri da, bai kapital produktiboaren osagaiari dagokionez (496,2ko baliora iristen baita, estatuko batez bestekotzat 100 hartuta, kapital produktibo/ eremu moduan azalduta),
|
bai
bere alderdi sozialaren ikuspuntuari dagokionez (kapital soziala/ biztanleria adierazleak 116,2ko balioa hartzen du, estatuko batez bestekotzat 100 hartuta).
|
|
|
ADOLFO MARSILLACHEK, aldiz, hil arte jarraitu du oso kritiko izaten
|
bai
bere buruarekin nola beste edonor edota edozerekin ere. Bera ez baitzen isiltzen diren horietakoa.
|
|
|
Ez doa zuzen lege baten aurka, politika moldeen aurka baizik. Badakit, jakin, nik planteatzen dudan elementu asko ez zaiola egokitzen desobedientzia zibilaren definizio zehatz bati, baina
|
bai
bere filosofiari, eta hori da inportanteena nire ustez, edozein mugimendu sozial edo politiko batentzat.
|
|
|
Ordezkapen hori gainera ez da antzua izan, gauza berri asko ekarri ditu, horietako batzuk kritikagarriak izan arren. Azken hiru hamarkada hauetan nazionalismoa nahiko emankorra izan dela uste dut,
|
bai
bere formulazio zaharrean edo berrietan. Toki horietan ere liberalismo, sozialismo eta errepublikanismo haiek galdu ziren, aztarnak baizik ez dira gelditzen, baina nazionalismoak ordezkatu ditu.
|
|
|
Ni politikoki ez nintzen sekula iritsi, beste bat izan zen nire bidea. Eta arrazoi asko daude, bai taldeka edo bai pertsonalki, euskaltzaletasunera ailegatzeko,
|
bai
bertan gelditzeko edo bai bertatik pasatzeko.
|
|
|
Ni politikoki ez nintzen sekula iritsi, beste bat izan zen nire bidea. Eta arrazoi asko daude, bai taldeka edo bai pertsonalki, euskaltzaletasunera ailegatzeko, bai bertan gelditzeko edo
|
bai
bertatik pasatzeko.
|
|
|
ondasun eta zerbitzuen zein hiritarren mugikortasuna galdu edotahondatu da. Izan ere, irisgarritasuna mugatuta eta oztopatuta dago zenbaitlekutan, bai bertaratzeko,
|
bai
bertatik beste espazioetara mugitzeko ere.Hori dela eta, gainkostu ekonomikoak eta sozialak izateaz gain, jardueraeta enplegu berriak erakartzeko aukerak galtzen dira.
|
|
|
a. Ameriketako Estatu Batuetan, Kanadan edota Australian ezartzen den modeloa. Lurralde horietan, babes sistema pribatua da funtsean,
|
bai
beraren finantzaketaren ikuspuntutik eta baita enpresa ekarpenekin eta langileenekarpenekin batera enpresen bidez egiten diren prestazioen ikuspuntutikere.
|
|
|
«Alde batetik, Irakasleen heziketarako ikasketak era independentez aztertzea, zeren hauetan,
|
bai
bere garaian eginiko hizkuntza plangintzak, zeinlan merkatuaren premiak, euskarazko irakaskuntza trinkotasun apartazbultzatu baitute; beste edonolako ikasketetan parekatzerik ezin eginik» (UPV/EHUko Euskara Errektoreordetza, 1998: 5).
|
|
|
Espainiako Gerran lehian ari ziren bi sektoreek erabili zuten irratia. Guda amaitu eta gero, berriz, garaileen esku geratu zen informazioaren eta entretenimenduaren monopolioa, bai gobernuaren ardurapean zuzenean,
|
bai
bere aldeko alderdien edo erakundeen. Mugimendua deitutakoaren, kontrolpean.
|
|
|
Desitxuraketa kualitatiboaren kasuan, ziri sartzaileak objektuaren nortasunak trukatzen ditu:
|
bai
bere jatorriari dagozkionak, baita bere nolakotasunei eta ezaugarriei dagozkienak ere.
|
|
|
Ondorioz ez dago biografia guztietarako egitura finkorik eta biografia bakoitzaren barruan atalen arteko oreka falta da; baina ondo lortzen du pertsonaia bakoitzarentzat berak hautatzen dituen ezaugarriak azpimarratzea, bai positiboak eta bai negatiboak. Ez daki gizon bakoitzaren edo gertakizun bakoitzaren balio historikoa erakusten, baina
|
bai
bere hausnarketa moralekin edo irudi psikologiko biziekin irakurlea astintzen.
|
|
|
«Bolense AB errugabe izan zen bere aurka Sevillako Probintzia Entzutegian, iaz artxibatu baitzuen». Söderström ek esan zuen,
|
bai
bera eta bai enpresako gainerako arduradunak, larunbatean prentsaren bidez Espainiako exijentziaren berri eman zutela, eta zigor hori eraginkor egin nahi badute, tragediaren benetako erantzuleak ezagutuko dituztela. «Benetako errudunei» buruz hitz egin nahi ez bazuen ere, esan zuen Bolendatik kanpoko konpainia dela.
|
|
|
Zoragarria zen, ederra, dotorea, argia, adiskidetsua, zaulia. Nik maitasun handia hartu nion eta
|
bai
berak ere niri.
|
|
|
Luis Markinan bizi da eta
|
bai
bere gisa eta bai bere lagun Julen Urkiza langile porrokatuarekin batera liburu mardulak argitara ditu. Karmel aldizkariaren buruzagitzan ere nekatu gabe ari da lanean.
|
|
|
Luis Markinan bizi da eta bai bere gisa eta
|
bai
bere lagun Julen Urkiza langile porrokatuarekin batera liburu mardulak argitara ditu. Karmel aldizkariaren buruzagitzan ere nekatu gabe ari da lanean.
|
|
|
Sarak bazekien bazegoela errezelo arrasto bat Emmanuelen eta Soniaren arteko harremanetan, baita Emmanuelen eta Dioniren artekoetan ere. Zeren, Sarak Dioni eta Soniarekin elkartu nahi izaten zuen bakoitzean,
|
bai
bere etxean edo bai haienean, bazkaltzeko edo afaltzeko asmotan, Sergiorekin bizi izan zenean egin ohi zuen bezala, aitzakiaren bat asmatzen baitzuen Emmanuelek. Soniaren iruzkina, haatik, gehiegizkoa iruditu zitzaion.
|
|
|
Nire elkartasuna adierazi, eta, hobeto  babestu nahian, ilea eta bekokia laztandu niz  kion semeari.
|
Bai
berak onartu ere nire laztanak, negar egiteari behin ere utzi ez arren.
|
|
|
Aita jardun atseginean hasi zitzaidan, nire konplizitatearen bila. Nik esker ona erakusten nion, bai amaren kontrako zirto gaiztakeriarik gabeak beren horretan hartuz,
|
bai
bere lantokikoen edo koadrilakoen hainbat pasadizo irriño batez onetsiz.
|
|
|
Horregatik, esan beharra dut Pertiren bizimodua ez zitzaidala oso sinpatikoa egiten, ez zaizkit porrotaren ozpinetan ibili zale direnak gustatzen. Hala ere, bera zen institutuko irakasle guztien artean pieza batekoa
|
bai
bere ideietan, bai ikasleekin ere. Ikasle guztiok amorrarazterainoko kontuak bota  tzen zizkigun aurpegira, abildade handia zuen  horretarako.
|
|
|
Gure gizarteak bereziki irakaskuntzan euskara erabiltzearen alde ahalegin izugarria egin ondoren, nekez uler eta onar liteke irakasteko eskaintza goreneko mailan etetea. Bestalde, euskarak berak kaltea hartuko luke unibertsitatean ere erabilia izatera iritsi ezean,
|
bai
bere ospean, bai komunikazio tresna gisa.
|
|
|
Hasiera batean enpresaburuari izenpearaziko zaion kontratuak baldintza ez oso onak badakarzkio ere, bistakoa da, denbora aurrera ahala,
|
bai
berarentzat eta baita gobernuarentzat ere, onuragarri gertatuko dela kontratu hori, interes partikularretatik enpresaren hobekuntza baitator ezinbestean. Lanean diharduten morroiek irabazi zilegiak lortuko dituzte eta Estatua, berriz, horien lanetik segitzen diren abantailez jabetuko da.
|
|
2003
|
|
|
Diru beharra da hain zuzen, bai emigranteak
|
bai
bertakoak prostituziora eramaten dituen arrazoia. Lehenengoak euren herrietatik etorri ohi dira egoera ekonomiko kritiko batetik ihesi.
|
|
|
Katalunian interes handiarekin jarraitzen da Ibarretxe plana, erabateko naturaltasunez, ez gaitu harritzen, Eusko Jaurlaritzatik egiten ari diren guztia normalena iruditzen zaigulako. ERCtik adeitsu jarraitzen dugu eta gure sostengua ematen diogu,
|
bai
bere helburuengatik eta bai eztabaida politikoa sustatzen duelako ere.
|
|
|
Gertatzen dena da bai gaixoari eta
|
bai
bere ingurukoei kosta egiten zaiela gaiaz hitz egitea, eta irentsi egiten dituzte une horietako sentimendu naturalak: amorrua, tristura, beldurra...
|
|
|
Behintzat, nigaz eguneanegunean zer edo zer ikasten badau, biak atarako dauz arazo barik. Gainera, beitu, bai ama eta
|
bai
bera ados egon dira. Amak ideia zoragarria eretxi deutso, eta neskatileari, ba...
|
|
|
Gero gauza batez eta besteaz jardun zuten. Bibiotek argazki ugari erakutsi zion,
|
bai
bere neskarenak, bai lagun eta senideekin egindakoak. Argazkizale handia zen, nonbait.
|
|
|
Goazen beraz, Hegoaldeko haurrideen azken bi mendeetako historiari so baten egitera! Eta aspaldiko arazoak badituztela zuritzeko hango gure herritarrek,
|
bai
beren artean, bai eta beren auzoekin, erran behar dugu lehenik.
|
|
|
Baina azken aldi honetan, eta tesi neoliberalei jarraiki hedatzen ari den planteamenduaren arabera, sektore pribatuak alor horietan ere geroeta parte hartze handiagoa izan behar du. Sektore publikoa ez da desagertuko, baina
|
bai
bere betekizuna berregokituko.
|
|
|
Eskualde jakin batzuetan, batetik kongestio arazoak dituztenetan eta bestetik periferian kokatuta daudenetan, ondasun eta zerbitzuen zein herritarren mugikortasunaktxarrera egin dezake. Hots, irisgarritasuna mugatua eta oztopatua izango dute, baibertara iristeko
|
bai
bertatik beste espazioetara joateko; horrek gainkostu ekonomiko eta sozialez gain, jarduera eta enplegu berriak erakartzeko aukeren galera ereeragin dezake.
|
|
|
Horixe da Optikaren, Elektronikaren, Kimikaren, Fisikaren edo Biologiaren kasua, eta hortik “ekarpen oso onak” egin daitezke, esan zuen ikertzaileak.
|
Bai
bera, bai Pedro Serena, Salamancako Unibertsitateko Fisika Aplikatuaren Elektronika saileko zuzendaria (hitzaldiaren antolatzailea), bat etorri ziren adieraztean, aurrera egiten jarraitu ahal izateko, “ezinbestekoa da finantza laguntza handia ematea”. “Beti iruditzen zaigu nahikoa inbertsio eta baliabide maila, nahiz eta askotan Europako batez bestekoaren gainetik egon”, esan zuen Serenak.
|
|
|
Hala ere, ongi sufritu ondoren, euskaldunon eran, haren bihotzaren jabe egitea lortu nuen. Ezaguera egin eta handik bi urteetara, Josephina (hala zuen izena neskak) haurdun gelditu zen, horregatik, lehen baino lehen, elizatik ezkontzea erabaki genuen, bai nieta
|
bai
bera, kristau zintzoak baikinen. Ezkontza hartan, nire familia falta izan zen, baina ezin izan zuten etorri, nire ama ordurako eri baitzegoen.
|
|
|
–Epailearen aurrean saiatu naiz agertzen, onez onean lehenik eta deiadarka gero, neu naizela idazlea, eta, egia osoa kontatzeko prest nagoela behin eta berriz errepikatu diedan arren, ez didate jaramon handirik egin, beren artean berriketan jarraitu dute edo egunkarietako kirol kronikak irakurtzen, epaileak, aharrausi eginez, bere esku irekiarekin mahaian jo eta isiltzeko agindu didan arte. Orduan, buruak nire aldera itzuli badituzte ere, ez diet niri entzuteko jarrera abegikorrik ikusi, ezer kontatzen hastekotan lehen egunetik hasi bainuen eta bai epailea eta
|
bai
bere laguntzaileak presarekin ikusi ditut, beren larruzko maleta beltzak atontzen ari baitziren, etxera edo beren egitekoetara abiatzeko –hasi zitzaidan eta, begirada itzuliz, aurpegira begiratu zidan.
|
|
|
batera. Horren baitan daude
|
bai
bere salbazioa, bai
|
|
|
1975eko gertaera urrunak bezain inportantea zen, ordea, nola bizi zuen oraindik hura. Guztiz itxi gabe zeukan bere zauria, eta hartaz hitz egin beharra sentitzen zuen,
|
bai
bere burua indartzeko, bai kontzientzia kolektiboan eragiteko, baina aldi berean lotsa moduko bat zeukan, gainditzen lagundu nahi zuen indiferentzia sozial horrekin behaztopa egiteko beldurra, bere barrena askatzea eragozten ziona.
|
|
|
Emakumea arrisku bat da, bai gizonezkoentzat,
|
bai
bere buruarentzat ere. Elizak ezartzen dion idealari jarraituz baino ezin du lortu patu petral horri itzuri egitea.
|
|
|
Gueien bat Provincia oneitan dagozen Nobleziaco Hidalguiac Necazaritzatic sortubac dira; eta ala Caballero edo beste edozein Personagec, andia izanagatic, Nobleziaco Hidalguia eguingo badau, edo eguin biarco ditu papel faltsuac, edo eguin biarco dau prueba eguiazcua, nola bere Antepasauren bat vizi izan zan ez arguintzan ez arotzian, ez zapataritzan, eta
|
bai
bere Apelliduco Urlia Echalde propioan Abarca sopitia eriola, Erpillac zatiquetan zitubala, Artua jaten ebela, Ituaco sitsa gobernaitan ebela, eta azquenic queez eta amaraunez betericaco Arcoba baten lo eguiten ebela; beste moduz neque da eta ez da erraz Nobleciaco Hidalguiaric eguitia; eta onela duaza Guizon andi eta Caballero Noblecia pare bagueco oneic, daucain Nobleciaco autorrera edo aguiria... 232).
|
|
|
Oligarkizazio prozesu horrek jauntxoen taldea herri xehearengandik gero eta gehiago urruntzen du, bai erabiltzen dituzten ohore zeinuengatik,
|
bai
bere moda, heziketa eta kulturagatik ere. Dena den, hidalgia orokorraren kontzientziak ez zituen (Larramendik berak Corografian zioen bezala) beste lurralde lauetako nekazariak bezain makur eta mirabe egiten.
|
|
|
Bigarrenik niri ere iruditu zitzaidan, Aristofanes, zurea baita hau, han ere hemen bezala" harroturik eta begiratua alboetara jaurtiz" 33 zihoala, ingurua lasai aztertuz, bai lagunak bai etsaiak, edonorentzat zeharo urrutitik ere agerian utziz norbaitek gizon hori ukitzen badu, oso kementsu defendatuko duela bere burua. Eta horregatik alde egin zuten arriskurik gabe
|
bai
berak bai adiskideak. Gerran horrela jokatzen dutenei ez baitzaie ia ukitu ere egiten, nahasiki ihes egiten dutenak jazartzen dira ordea. c
|
|
|
Aitzitik, kide horiek modu askotara saiatzen dira hura hedatzen eta ustiatzen, laster ikusiko dugun legez. Paradigmek egiteke uzten duten lanari buruzko eztabaida horrek lagunduko digu
|
bai
bere zeregina bai bere eraginkortasun bereziaren arrazoiak gehiago argitzen. Baina lehenago horiei buruzko bestelako alderdi bati begiratu behar diogu.
|
|
|
Aitzitik, kide horiek modu askotara saiatzen dira hura hedatzen eta ustiatzen, laster ikusiko dugun legez. Paradigmek egiteke uzten duten lanari buruzko eztabaida horrek lagunduko digu bai bere zeregina
|
bai
bere eraginkortasun bereziaren arrazoiak gehiago argitzen. Baina lehenago horiei buruzko bestelako alderdi bati begiratu behar diogu.
|
|
2004
|
|
|
Bakoitzak biolentziaz izan dezakeen ikusmolde morala alde batera utzita, nik ikusten dut biolentzia akuilu ikaragarria dela. Itzela izan da gertakizun batek sortu duena, bai sarraskiaren ikuspegitik
|
bai
bere ondorioengatik. 1976 giroa bizi izan dugu lau egunetan.
|
|
|
Osasunaren mundua ere ez da joera orokor horretatik aparte bizi. Jendeak jakin nahi du, izugarrizko informazio egarria du, galderak etengabe egiten dizkio,
|
bai
bere buruari eta baita, noski, medikuari ere: zergatik gertatzen da gaitz hau?
|
|
|
Gizakion bizitzarako ba al da hezkuntza sanitarioa baino ardurakoagorik? Pazientearen Eskubideen 10 artikuluak (Sanitatearen Lege Orokorra, 1986koa) dio" pazienteak eskubidea duela bere prozesuaren gaineko informazio osatua eta etengabekoa eman diezaioten, ahoz nahiz idatziz,
|
bai
berari, bai bere familiarteko edo hurbilekoei, betiere erraz ulertzeko moduan eta diagnostikoa, pronostikoa eta tratamendurako alternatibak ere emanez". Medikuek ez dute astirik, dena ere ez dakite, eta ez dakitena ezin dute ebaluatu.
|
|
|
Gizakion bizitzarako ba al da hezkuntza sanitarioa baino ardurakoagorik? Pazientearen Eskubideen 10 artikuluak (Sanitatearen Lege Orokorra, 1986koa) dio" pazienteak eskubidea duela bere prozesuaren gaineko informazio osatua eta etengabekoa eman diezaioten, ahoz nahiz idatziz, bai berari,
|
bai
bere familiarteko edo hurbilekoei, betiere erraz ulertzeko moduan eta diagnostikoa, pronostikoa eta tratamendurako alternatibak ere emanez". Medikuek ez dute astirik, dena ere ez dakite, eta ez dakitena ezin dute ebaluatu.
|
|
|
Gizarte konpromisoaren baldintza ez da aski, noski, idazle baten arte maila bermatzeko. Baina beharrezko baldintza
|
bai
bere herrikideekiko.
|
|
|
Horixe da biderik egokiena geroaldiko herritarra bere eskubide eta obligazioez hezteko eta informatzeko,
|
bai
bere buruarentzat komenigarri delako, bai elkarren mendeko bizi garen mundu honetan ongi irauteko ere.
|
|
|
Epaileak egitateen ziurtasuna lortzea, bai interesdunak aurkeztutako informazioaren bidez,
|
bai
berak eskuratu ahal izan dituen datuen bidez ere.
|
|
|
Amaitu nuen nire karrera eta Nathanek ere
|
bai
berea. Ni Los Angeleseko ospitale baten hasi nintzen lanean, eta nire nobioa praktikak egitera handik hurbil bidali zutenez, maiz ikusten genuen elkar.
|
|
|
Aipa dezadan oraingoan, haren iritziko komunikabideak. Izan ere,
|
bai
berak zuzenean, bai bere jarraitzaile bipilek, etengabe sortu zituzten mota eta tankera askotako aldizkariak. Nabariena, beharbada, Euzkadi egunkaria eta bere Euskal Ata/ a, hainbat idazleren kabi eta agerleku.
|
|
|
Aipa dezadan oraingoan, haren iritziko komunikabideak. Izan ere, bai berak zuzenean,
|
bai
bere jarraitzaile bipilek, etengabe sortu zituzten mota eta tankera askotako aldizkariak. Nabariena, beharbada, Euzkadi egunkaria eta bere Euskal Ata/ a, hainbat idazleren kabi eta agerleku.
|
|
|
Hine zenbait aldizkaritan ere aritu zen, ikerketa soziologikoetan laguntzen adibidez; baina umeen lanaren inguruko ikerketak sakondu zituen batez ere. Ellis Island eko etorkinen argazki ugari ere egin zituen,
|
bai
bere lehen urteetan eta baita gerra ostean ere. 1932an Men at Work liburua argitaratu zuen, gizaki moderno eta makinari buruzko estudio bat, lanaren benetako izaera islatu nahirik.
|
|
|
Baina horrez gain, beste hainbat arduren artean, ikastoletan irakasle gisa ere eskarmentu zabala zuen. Beraz pertsona aproposa zen
|
bai
bere maila akademikoagatik zein hezkuntza arloko bere esperientziagatik gisa honetako curriculum proposamen bat aurkezteko. Lastima heriotza ustekabekoak eraman berri duela, oraindik aski gazte eta anitz eman zezakeenean.
|
|
|
Adibidez, produktuak akatsen bat badu, ez litzateke beherapena izango, saldoa baizik; beraz, beherapenetan dagoen bezeroak urteko gainerako hilabeteetan dituen berme berak eskatu behar ditu, federazioaren arabera. Bermeei buruzko Legeak ezartzen du pertsona batek ondasun iraunkor bat erosten duenean zenbait eskubide eta betebehar dituela,
|
bai
berak bai saltzaileak. Bi urteko bermeaz gain, kontsumitzaileak eskubidea du produktua konpondu eta ordezteko.
|
|
|
Etenaldi horrek mantenu eta ostatu gastuak sortzen baditu, konpainiaren kontura izango dira. –Nazioarteko hegaldien kasuan, konpainiak ez du erantzukizunik izango, baldin eta frogatzen badu bai berak
|
bai
bere ordezkariek behar diren neurri guztiak hartu zituztela kaltea saihesteko edo ezinezkoa izan zitzaiela. – Bidaia konbinatuen kasuan, bidaia kontratatu zeneko antolatzaile edo xehekariek erantzun behar dute.
|
|
|
Nik neure partea bete nuen, eta berak ere
|
bai
berea, antza, denbora batean ez baitzidan kasurik egin...
|
|
|
Aita zegoen barran une hartan, eta ni hari laguntzen. Ongi hezia zirudien gizonak,
|
bai
bere hitz egiteko dotoreziagatik eta bai bere janzkeragatik ere, jaka urdinilun bat eta kolore bereko gorbata zeramatzala. Eta zurezko bastoi bat zuen, esku treberen batek landua, hain zen apaina, zilarrezko helduleku eta guzti.
|
|
|
Aita zegoen barran une hartan, eta ni hari laguntzen. Ongi hezia zirudien gizonak, bai bere hitz egiteko dotoreziagatik eta
|
bai
bere janzkeragatik ere, jaka urdinilun bat eta kolore bereko gorbata zeramatzala. Eta zurezko bastoi bat zuen, esku treberen batek landua, hain zen apaina, zilarrezko helduleku eta guzti.
|
|
|
• Euskal bibliografia nazionalik ez dugula eta, Jon Bilbaok egindako lan itzela erosi du Bizkaiko Foru Aldundia k; 1 5ha rro erakutsi ere
|
bai
bere web orrian.1 6" Eusko Bibliographia" ri dagokion orria honela diseinatu da: Lurr aren irudia eta armia rma baten hankak planeta inguratuz, armia rmaren gorputzean" Bizkaia" irakur daitekeelarik.
|
|
|
Dena dela, bere asmoak asmo, ezin esan bera ere hain trebea izan zenik medikuntza praktikoaren inguruan egin zituen ahalegin batzuetan. Ez zuen eragozpen handirik izan osasun kontuan diagnostikoak egiteko eta aholkuak eta sendabideak emateko, eta ausartak gainera,
|
bai
bere buruari eta baita bere ezagunei ere; baina hauek, neurri handi batean, berak gutxiesten zituen aholkuak bezain sineskeriatsuak izango ziren. Honen adibide modura Elizabeth printzesarekin izan zuen harremana gogora dezakegu.
|
|
2005
|
|
|
Zaldi zoro abiatu batenak bezalako bihotz taupadek hegaz eroien pisurik gabeko gorputzaren antzera aidetik zehar, handik goitik
|
bai
bere herria bai mundu osoa be jango ebalako ustean, bera bezala bihotz taupadek hegaz eroango eben maitalea bere ondoan ebalarik.
|
|
|
Bai eta ez. Erakutsi nahi genuen, Eliza beti aintzina doala eta aintzina joanen, noizean behinka gibelatze zenbait gorabehera,
|
bai
bere praktikan, bai Jainkoaren ezagutzan. Eliza ez da zeruan gora, itzea bezain zuzen doan telefono haga buluzi bat iduria, bainan adarrak zabal dauzkan gaztainondo ederra.
|
|
|
Nolanahi ere, gai hau erabiltzea arriskutsua da,
|
bai
bera sortzean, bai suntsitzean ere.
|
|
|
Zentzu honetan, ezin dugu ahantzi Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalaren 25 artikuluak dioena: «Pertsona orok du bizimodu egokia izateko eskubidea,
|
bai
berari eta bai bere familiari osasuna eta ongizatea bermatuko diena...».
|