|
2000
|
|
|
Lehentasunak aspaldi daude ezarrita, betetzen diren gero beste gauza bat da. Gauza asko egin da, baina hutsune
|
handiak
ditugu erabileraren aldetik herritarrei zerbitzuak ematerako orduan. Bestetik, oraindik ez dugu lortu euskalduna benetan euskaraz zuzentzea administrazioari; administrazioa oso errespetuzko gauzatzat dugu herritar gehienok, eta uste dugu administrazioan dagoenari erdaraz egiten badiogu ez dugula inolako arazorik izango.
|
|
|
Mendearen laburpena egitean, kronika gazi gozoa dela diozu, garaipen txikiak eta miseria
|
handiak
izan dituela gure kulturak mende honetan zehar. Zergatik?
|
|
|
Gure garaipenak, berez, ezin dutelako
|
handiak
izan, eta hortik agian amorrarazita bizirik mantentzen gaituen har hau. Baina komunitate txikia izateak ez gaitu komunitate handiei erasotzen dieten miserietatik libratzen.
|
|
|
Azkenengo honek, Sociedad Fronton Kursaal Bilbainoren gerente zenak, irabazi zuen deialdia. Bere proposamenean, pilotalekuan aldaketa
|
handiak
aurreikusita zeuden. Pilotaleku zaharra zegoen tokian, beste bi pilotaleku eraiki behar ziren, bata estalia eta bestea irekia.
|
|
|
kanpo zor hori murrizteko, herrialde aberatsek eta nazioarteko finantza sistemak, Nazioarteko Moneta Fondoaren eraginez, egiturak doitzeko neurriak hartzen dituztela herrialde pobreetan. Gastu publikoa mugatzen dute, Administrazioko langile kopuru
|
handiak
kanporatuz, gizarte eta garapen proiektuetan murrizketak egiten dituzte, presio fiskala areagotzen dute...
|
|
|
Garagardoa gordetzeko upeletako baten edukia, upel
|
handiak
irakiten zuenean, hustutzen zen eran betetzeko erabili zen. Horrela ez zen airerik sartzen, beste upelak, berriz, barrikoteak egiteko erabili ziren.
|
|
|
Beste zuhaitz gehienak ez bezala, palmondoak
|
handiak
izanagatik ederki mugi eta landa daitezke. Lan hau lurra berotu denean egin behar da, hurrengo negurako indartu dadin.
|
|
|
«Hemendik gutxira errektore berria hautatuko dute UPV EHU unibertsitatean. (...) Klaustroan hautatuko den errektore taldeak erronka
|
handiak
izango ditu aurrean. Ez soilik arazo tekniko arruntei dagokienez(...) horiek baino are garrantzitsuagoa izango da agintari berrien portaera eta Euskal Herriko unibertsitate erakunde benetako baten eginbeharraz izango duten jarrera.
|
|
|
Baina garaipen kontuei beste begiratuko zaio EHren abstentzio deialdiak duen eraginari. Emaitzak ikusi behar, baina leku askotan ez da samurra izango eragin hori zein den ikustea, deialdi aktibo honez gain, abstentzioak gorabehera
|
handiak
izaten ditu eta. Edozein modutan ere, azken urteetan, Espainiako Legebiltzarrerako hauteskundeetan izaten da txikien abstentzioa (96koetan% 27, 2), adituen ustez alderdi estatalistek beren hauteslegoa hobeto motibatzen dutelako.
|
|
|
Horrelako lehiaketen ondorioz jaiotzen al dira idazle
|
handiak
–
|
|
|
EAE eta Nafarroan, alde
|
handiak
egon izan dira ingurune naturalak kontserbatzeko eginiko politikan. EAEn, Naturaren Kontserbazioko 16/ 1994 Legeak hiru babes figura ezarri zituen; natur parkeak, biotopo babestuak eta aparteko zuhaitzak.
|
|
|
Nafarroako naturaren kontserbaziorako legeak, bost babes figura ezartzen ditu; erreserba integrala, natur erreserba, lekune naturala, natur monumentua eta natur parkea. Nafarroako 8/ 87 Legeak dioenez, erreserba integralek, babes neurri zorrotzak izan behar dituzte, bertan balio biologiko nahiz ekologiko
|
handiak
baitaude, ondorioz, ingurune hauetan ez da inongo giza-jarduerarik baimentzen. Debeku honetatik at leudeke jarduera zientifiko eta dibulgatzaileak, nahiz eta hauek ere murriztuko dituzten.
|
|
|
Leongo auzian inkulpatuak daudenen defentsa Yolanda Molina Ugarte, Alain Larrea, Anne Marie Mendiburu abokatu euskaldunek eta izen handiko Chouck abokatu frantziarrak daramate. Prozesu honen inguruan itzal
|
handiak
daude bere hastapenetik. Gertaera 1983ko abuztuan izan zen arren, frantses justiziak ez zuen afera Asisetako Gorteetara (Auzitegi Nagusia) bideratu 1987ko abuztura arte.
|
|
|
Itsasontzitik inoiz jaitsi ez den pianojolearen istorioa taularatzen du" Novecento, Ozeanoko pianojolea" k Tanttakaren obra berrian. Iñaki Salvador pianojole
|
handiak
aktore gisa dihardu Kike Diaz de Rada gazteleraz eta Jose Ramon Soroiz euskaraz bidaide dituela.
|
|
|
Ez ziren problema
|
handiak
. Guk galde egiten genuen, ahalaz, afera politikoak bazterrera uztea.
|
|
|
Dell eta Gateway enpresek dagoeneko on line zerbitzuak saltzen dituzte, eta ordenadoreak egiten dituzten beste enpresa batzuk beren bezeroak sarean erosten hasteko zain daude. Hewlett Pacckard enpresak, bere aldetik, zerbitzari
|
handiak
doan uzteko asmoa agertu du merkataritza elektronikoaren negozioan partaidetza edukitzearen truke.
|
|
|
Gainera, sektore honetan aitzindari diren AT&T; eta MCI WorldCom bezalako konpainiek enpresei telekomunikazio zerbitzuak eskaintzeagatik jasotako sarrerak handitzen ari dira etenik gabe. Txosten honen arabera, egiazko sarrerek oraindik ez dute guztizko kopuruan portzentaia handirik hartuko, bezero
|
handiak
motelak baitira beren datu baseetan aldaketak egiteko orduan.
|
|
|
Banku tradizionalentzat hil ala bizikoa izaten hasia da Interneten egotea. Eta ez da soilik erabiltzaileek zerbitzu eta bide mota gehiago eskatzen dituztelako, bankuentzako abantailak ere
|
handiak
direlako baizik. Kostuak zeharo murrizten dira.
|
|
|
Erdi Aroan baratzetan lantzen zen eta berpizkunde garaian marrubitxoak jateko izugarrizko moda zabaldu omen zen. Honetan ere sexuak ederki asko mugatuz, emakumeek eta gizonezkoek ardoz lagundurik.1713 urtean Frezier izeneko marinel frantzes batek basatien aldean marrubi izugarri
|
handiak
ematen zituen bost landare ekarri zituen Chiletik. Bost landare hauek eta europarren arteko nahasketen ondorioz sortutakoak dira egun ezagutzen ditugun barietate guztiak.
|
|
|
Alderdi sozialistak ez du inolako konplexurik PPrekin bat etortzeko. Esaterako, euskal herritarron bizikidetzarako markoa estatutua eta autonomia dela esatean, edota etorkizunean bizikidetza ziurtatu dezakeen estatuaren marko juridiko politikoa gauzatzerakoan ere.Zer esanik ez, PPrekin ezberdintasun
|
handiak
ditugu; proiektu ezberdinak defenditzen ditugu. Aurrerantzean eztabaidatu behar dugun guztia eztabaidatuko dugu; bat ez etortzea gauza normala izango da baita ere.
|
|
|
Horrela gertatu da Eusko Legelbiltzarreko, Batzar Nagusietako edota Udaletako politika sozial eta ekonomikoan. Gure ezberdintasunak oso
|
handiak
dira esparru horietan.
|
|
|
Gure programa egiteko eskatu zigutenean, DBH diseinatzen ari ziren, legea martxan jartzen. Legeak zehar lerroei buruz egiten duen planteamenduan gauza asko landuta zeudela konturatu ziren, baina hutsune
|
handiak
zeudela ere bai, eta bat sexu heziketaren kasua zen. Horregatik, programa hau DBHrako eta ez beste beheko mailetarako izatea gauza koiunturala izan da gehienbat.
|
|
|
Udalak zailtasun
|
handiak
ditu aurrekontuak finkatzeko eta 20.000 laguni zuzendutako inbertsioak eskasak dira 40.000rentzako. 1999ko inbertsioak 15.000 milioi pezetara iritsi ziren, baina kopuru hori motz geratzen da urte horretan 2.150 etxebizitza berri egin zirela kontuan hartuz gero.
|
|
|
" Euskaldunon Egunkaria" k Andoaingo egoitzara joan zenean errentan hartu zuen egun duen eraikina, baina beti ere erosteko aukerarekin. Urte batzuren ondoren, Labordeneko fabrikako langile kooperatiben artean gorabehera
|
handiak
izan ziren, zorrak areagotzen joan zitzaizkien eta horiek ordaindu ahal izateko orube osoa erosteko aukera luzatu zieten egungo sustatzaileei. Hauek proiektuari aurre egitea erabaki zuten eta hala abiatu dute Kultur Parkea.
|
|
|
Elkarrizketa hauetan Diwanekin ibiltzen gara. Diwan presatua da, zeren eta egoitza arazo
|
handiak
dituzte. Gu ez gara hain presatuak, baina interesantea da guretzat ere partikularki barnealdeko ikastolako egoitzen gai horretan eta publiko izate horren gaian.
|
|
|
Artean behin betiko erabakirik hartu ez den arren, seguru asko Polonia izanen da Industri Sustapen eta Eraldaketarako Baltzuak (SPRI) euskal enpresak Europako Ekialdeko merkatuetan sartzeko eta ezartzeko aukeratuko duen plataforma. Merkatu honek aukera ugari eskaintzen ditu populazioaren kopurua handia delako, industrializazioaren bidean urrats
|
handiak
egiten ari delako eta luze gabe Europako Batasunera bilduko delako. Horrenbestez, Europako Ekialdeko herrialde horretan ordezkaritza bat abiarazteko aukera aztertzen ari da SPRI. Ez da ahantzi behar Europako Erdialdea, Herrialde Baltikoak eta Errusia EAEko esportazioen %10en jomuga direla.
|
|
|
Pixkanaka kopurua haziz joan da, ia parekatu den arte, baina azken urteotan berriro behera egin duela dirudi. Hemezortzi urtera arteko gazteekin jokatzen da txapelketa, eta adin honetan ezberdintasun
|
handiak
daude neska eta mutilen artean. Mikel Mendizabal, txapelketa antolatzeko arduradunaren ustetan," letretan ere diferentzia handia dago; neskak txukunagoak dira, ideia sakonagoak dituzte...
|
|
|
Hortik aurrera Argentina, Uruguay eta Brasilen garaipen eta porrotak tartekatzen joango ziren, baina orokorrean eskainitako irudia espero zena baino okerragoa izan zen (bi garaipen, berdinketa bat eta bost porrot). Etxean ere kritika
|
handiak
jasan zituzten.
|
|
|
Gaur egun euskal selekzioaren erronka nagusia ofizialtasuna lortzea da, baina Joseba Gotzonek berak esaten digun moduan zailtasunak
|
handiak
dira oso: " Askok esaten dute legeari begira gauza asko egin daitezkeela.
|
|
|
Euskararen eta euskal kulturaren inguruan aritzen diren erakunde gehienek kultur euskarrien eboluzio eta inplementazioa bizi izan dituzte eta askotan esfortzu
|
handiak
egin behar izan dira egoera berriek eskatzen zuten mentalitate aldaketak eman ahal izateko. Gainera, gero eta gauza gutxiago dago denboran zehar irauten duena, hau da, informazioaren munduan goizeko 8retan emandako berria eguerdirako askotan berri zahar bihurtu da edota irakaskuntzan, aurten argitara emandako testu-liburu batek datorren urterako eranskin batzuk behar ditu eguneratuta mantentzeko.
|
|
|
Eta Ingalaterran, proportzionalki, poesia gutxiago irakurriko dute, seguruenik, hemen baino. Baina haiek dirua dute, industria dute,
|
handiak
dira, eta gu haiei begira gaude. Haiek bezalakoak izan nahi dugu, baina hori baztertu eta katakunbak onartu behar ditugu.
|
|
|
Eta zergatik galdu du irla izaera? Arrazoia Urumea ibaiak eta itsasoak garraiaturiko hondar kantitate
|
handiak
Urgull irlaren atzealdean sortu zuten tonboloan bilatu behar da, hare tonbolo honen gainean altxatu baitziren hasiera batean Donostiako alde zaharra eta gotorlekua eta geroago Donostiako zabalunea.
|
|
|
Hauen jatorria, ibaietatik datorren ur geza eta mareen bidez itsasadarretan gora eta behera dabilen ur gaziaren arteko nahasketan bilatu behar da. Nahasketa honen ondorioz, bai ibaietako urak, bai itsasokoak garraiatzen dituzten limo eta buztin kantitate
|
handiak
agregatu txikietan elkartzen dira eta estuario eta itsasadar hondoetan metatzen dira. Denborarekin, sedimentazio prozesu honek itsasbeheretan agerian gelditzen diren limo lautadak eratzen ditu.
|
|
|
Denok ezagutzen ditugu Iparraldean eta Nafarroan bizi diren egoerak. Gainera, EHk krontsaesan
|
handiak
ditu. Iparraldean gutxieneko eskaera onartzen du eta Nafarroako Erriberan maximetako politika egin nahi du.
|
|
|
Plazako, frontoiko botilleroak badu inportantzia, baina benetako lana aurrekoa izaten da. Aurretik zaintzen bada eta gauzak ongi egiten badira, aukera
|
handiak
izaten dira gauzak ongi ateratzeko. Ibili izan naiz botillero, ez orain, aspaldiko urtetan ere, nire anaiarekin, Urzainkirekin eta koadrila oso batekin... eta haiekin lan asko egiten nuen entrenamenduetan.
|
|
|
Eta orduan ireki genuen bide hori eta Xabier Peñalver hasi zen bide hori urratzen. Zaila zen, batez ere aztarnategi horiek oso
|
handiak
direlako. Koba bat oso mugatua dago, garbia dago, han erraz egiten duzu lana, baina halako aztarnategi bat hartzea ez da erraza.
|
|
|
Trikuharriak eta, erraz galtzen diren ondarea da, menditan zabalduta daudelako. Gaurko mendietan lan
|
handiak
egiten dira, makina zahar asko dabil hor bueltaka, pista asko irekitzen dira. Orain udalek badakite zer daukaten eta zer nolako babesa eman behar zaien.
|
|
|
PSNren kasuan %46, 9ak bietan berdin nahiko luke, EHrenean, %25ak bietan berdin, baina %37ak euskaraz gehiago eta %34, 8ak euskaraz bakarrik. Ezker Batuaren kasuan %69, 2ak bietan berdin, %60ak EA EAJren kasuan (EHren kasuan bezalaxe kopuru
|
handiak
daude bakarrik euskaraz eta euskaraz gehiago erantzunetan) eta CDNrenean %61ak nahiko luke bietan berdin. Bukatzeko abstentzionisten artean %68, 2ak nahiko luke bietan berdin.
|
|
|
" Hamaika zenbaki magikoa da euskaraz, etorkizunaren adierazle. Orduan, La Nave taldekoengana jo genuen, eskarmentua baitute halako ikuskizun
|
handiak
antolatzen". La Navek taxutu duena hala ere, ez da antzezlan hertsia, herriko aktore, musikari eta artisten ekarpenaren emaitza baizik.
|
|
|
Izan ere, talde artistiko irekia dugu La Nave, bere lanetan dramaturgia, performancea, margoa, eskultura eta musika nahasten dituena. Ikuskizun
|
handiak
taularatu arren, gizarte gaiak lantzen dituzte, herri antzerkiaren gazi gozoen iturritik edanez, ihauterietatik, batik bat. Zuzendaria Elena Bezanilla dugu, Sevillan aspaldi bizi den bilbotarra, triki punk doinuaren aitzindaria, gaztetxez gaztetxe ibili zena.
|
|
|
Aipatu gabe lurra saltzeko tirria: zuloak (pantanoak egiteko) eta kaskoak (haize errotak ipintzeko) saltzen dituzte udalek eta partikularrek eta, omen, horrela lortu diruak beharrezkoak dira herrietan jendea eta zerbitzuak mantentzeko, baina kalte ekologikoen eragile
|
handiak
dira, mendizaleentzat jasangaitzak. Gero eta jende gehiago, gero eta aktibitate gehiago, gatazkak hasi dira.
|
|
|
" Espainiako legeak dio kalamua ez dela terapeutikoa" dio Barriusok," eta sekulako hipokrisia dago hor, zientifikoki erabat onartua baitago bere erabilera terapeutikoa. Interes
|
handiak
mugitzen dira gai honen inguruan". Egun gure inguruan kalamua sendagai gisa erabili nahi duenak legearekin arazoak izan ditzake, Ipar Euskal Herrian bereziki, Frantziako legedia zentzu honetan Espainiakoa baino gogorragoa delako.
|
|
|
\ Psikomotrizitatea. Kontsumo oso
|
handiak
kalteak eragin ditzake.
|
|
|
Oso arraroa da abstinentzia sindromea eragitea. Dosi
|
handiak
eta jarraituak behar dira eta sintomak arinak izaten dira.
|
|
|
Dosi
|
handiak
takikardia sortzen du, horregatik kaltegarri izan daiteke bularreko angina edo bihotz arazoak dituztenentzat.
|
|
|
Festarako guneak tabernak, dantzalekuak eta antzekoak bihurtu direnetik, berriz, ez dira apenas erabiltzen. Plaza askotan dantzari koadrilak ikusten diren arren, zalantzarik ez dago plaza kopurua nabarmen jaitsi dela eta dantzari koadrilak ere ez direla lehengoak bezain
|
handiak
. Diagnostiko hori eginez jarri ziren martxan Euskal Dantzarien Biltzarra eta Ereintza Dantza Taldea.
|
|
|
Asturiera hutsez diharduen Radio Sele irrati libreak komertzial bihurtu eta ia Asturies osora hedatzeko lizentzia lortu ostean, geldi dago kontua. " Iaztik kontua geldi dauka hemengo gobernuak, Madrilekin Telekomunikazio proiektua dela-eta, bitartean galera
|
handiak
ditugu guk. Antza, lizentzien kontua berriz planteatu gura dute, PSOE inguruko jendeari emateko edo" esan digu Xuan Xose Mariñok," egun lurralde txikia baina biztanleriaren% 50era heltzen gara Uvieutik, eta lizentziarekin% 80tik gora heldu eta Internet bidez emitituko genuke".
|
|
|
Gauza da laugarren Karlistada irabaztea. Gure esku dago, baina oztopo
|
handiak
ditugu.
|
|
|
Lizarrako Akordioaz geroztik gauza asko gertatu da. Aldaketa
|
handiak
izan dira gizarte honetan; okerreko aldaketak, jakina. Demokrazia lehen baino urriagoa da, hiltzeko arriskuan bizi garen pertsonak lehen baino gehiago baikara.
|
|
|
Alemaniako Halenser Madrigalisten korua ere ez dute ahantzi. " Andreas Gopfert en zuzendaritzapean Alberto Mitxelenaren' Jaun
|
handiak
ikus zazue' obra maisutasun handiz eskaini zuten. Euskaldunen gisan ahoskatzeaz gainera, karakter polita eta egokia eman zioten kantuari" dio CITeko arduradunak.
|
|
|
Horrek esan nahi du, mozkin
|
handiak
lortzen dituzten enpresek (Endesak 212.653 milioi pezeta irabazi zituen iaz eta Iberdrolak 127.000 milioi) fondo publikoak erabiltzen dituztela langileen kostuak murrizteko. Eta larriena zera da, bat egitearen berria zabaldu baino egun batzuk lehenago, Espainiako Gobernuko presidenteak berak, Jose Maria Aznarrek, publikoki arbuiatu zituela aurretiko erretiro planak bere politikaren barruan, hain zuzen ere PSOEren Gobernuan oso eskuzabal erabili zen jokabidea, hainbat sektore birmoldaketa egiteko.
|
|
|
Horretarako bai, ahapaldia luzatu egin behar da. Ikusten nuen hamarreko handia oso ongi zetorkidala, eta zortziko handia ere bai; zortziko txikian parafrasi
|
handiak
egitea ez da erraza. Betelanari ere beste zentzu bat eman behar zaio, betelanean askotan lehendabiziko puntu horiek ez ziren ezer.
|
|
|
Neurriak ere piska bat gehitzera jo nuen konszienteki: hamarreko txiki eta
|
handiak
...
|
|
|
Propio eginda dago: batzuk oso aforistikoak dira, beste batzuk poetikoak, beste batzuk pasadizo kontaerak borroka
|
handiak
izan nituen editorearekin gehienetan narratiboenak edo pasadizokoak direnak kentze aldera, eta nik esaten nion ezetz, erreibindikazio hori zegoela justu hor. Orduan, bertsolari artean nabilela tipo batek zerbait kontatu eta niri kontaera horrek bereziki hunkitu baninduen bere garaian, nik uste dut horrek eskubidea daukala sakontasun usteko beste batzuekin batera egoteko liburu berean.
|
|
|
Bagenekien gure biratxo honen hirugarren eta azken geldialdian oso bestelako egoera topatuko genuela. Batek baino gehiagok pentsatuko du zonalde horretako euskaldunen kopuru
|
handiak
ikusita (%75 ingurukoa da batez bestekoa) egiteko handirik ez dagoela eskoletako hizkuntz erabileran. Urola bailaran dago Euskal Herriko herririk euskaldunena (Azpeitia, %88, 3) eta kostako herri batzuetan (Zumaia edo Deban kasu) kopuruek zertxobait behera egiten badute ere, eskualdea hizkuntzaren birika dela esan genezake.
|
|
|
Alabaina, behikiak tiradizo handia dauka gurean. Txuleta
|
handiak
jatea gure ekonomia sendoaren erakusgarri izan da azken hamarkadetan. Neurriak hartzen hasiak dira jada.
|
|
|
Poeta, antzerkigile, hiztegigile, itzultzaile, editore... izan genuen Gabriel Aresti, orain dela 25 urte betirako joan zitzaigun idazle bilbotarra. Pentsatu eta sentitzen zuena suharki defendatzen jakin zuen pertsona dugu Gabriel Aresti, kosta ahala kosta barruan zeramana besteoi islatzen saiatu zen gizona, eta bere izateko era horrengatik, lagun
|
handiak
lortu zituen bizitza honetan... baina baita arbuiatu, zokoratu eta iraindu zuenik ere, Angel Zelaietak berridatzi duen biografia honetan garbiki ikus daitekeen bezala. Gabriel Arestiren zenbait poema ikur bihurtu da denontzat, haren hizkuntza ereduak hurrengo belaunaldiak eta euskara bera markatu zituen, bere adimen kementsuak obra mugarri eta zabala utzi digu.
|
|
|
Nahiz eta bihurgune asko jasan dugun, bailaratik Legutiorako norabidean jarriko gaituen errepidea benetan polita da. Adibidez, 5,5 kilometrotara dagoen begiratoki
|
handiak
Aramaioko haran osoa behatzeko aukera ederra eskainiko digu. Lau kilometro geroago ikusten hasiko garena, gure ezkerraldean eta zuhaitzen artean, Albina Urtegia izango da.
|
|
|
eta hemenasko barreiatubaitziren. Garaihonetan, hau da, 1813kobigarren erdian, lege aldetik zalantza
|
handiak
zeuden komentuaz, elizaz eta abarrez. Bestalde, esklaustrazio egoerahartan, FraiBartolomekezzuennagusienbaimenik komentuarenberreskuratzelanzailhorriekiteko.
|
|
|
bi hegemonikoak, bakoitza lurralde batean eta hizkuntza batean (espainola eta frantsesa); eta besteagutxiengotua, zeina euskaraz garatzen baita, eta bere ahalmena lurralde osoa hartzeaizan litekeelarik. Bigarren eremu publiko honek oztopo
|
handiak
aurkitzen ditu beregarapenean. Jadanik aipatua dugun izaera minoritarioari, hizkuntza ezagutzen ezdutenak ezin baititu integratu?, hiztun guztiak integratzeko zailtasuna gehitzen zaio.Honen arrazoia honetan datza:
|
|
|
Lehen bienkasuan kontrol sistema horretatik kanpo daudelako eta, GARAri dagokionez, sortu berria izanik, aztertuaizateko beharrrezkoa zen denbora bete ez duelako. Hiruren kasuan, egunkarietan bertan emaniko datuaksartu ditugu taulan.Informazio orokorrekoak diren egunkariak bakarrik aipatu ditugu, nahiz eta hauetariko bestelakobatzuek salmenta
|
handiak
lortu gure artean, esaterako, MARCA izeneko kirol kazeta.OJDren datuak izan ezean, ARMENTIA et al ek Kazetaritzaren hasi masiak izeneko liburuan (UPV, 2000) emaniko datuak erabili ditugu GARAren kasuan eta baita ere DEIArenean ere. ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak.
|
|
|
d) Programazio taulan dantza
|
handiak
daude eta saio bakoitzaren etorkizunarating kopuruetan neurtzen da, faktore bakar modura. Ikus entzuleen, bedeinkapena?
|
|
|
Emakida horietan, lehendik indarrean zeuden kateak izan ziren onuradunak (alegia, SER, COPEeta Onda Cero
|
handiak
eta Intereconomia, Union Iberica Radio España. Tabacaleraren babesarekin, eta Luis del Olmo. Planeta taldearekin elkartuta?). Horien ondoan, Telefonica Recoletos El Mundotaldeak beste bi frekuentzia lortu zituen. Onda Cero ere talde honetako da?
|
|
|
Ezker abertzaleko euskaldunak, subjektu politiko legez, gizarte talde kualifikatulegez, Gara estutzen ez duten bitartean, edo eskuin abertzaleko euskaldunek, arrazoiberengatik, Deiari konturik eskatzen ez dioten bitartean, eta espainolista euskaldunek, honelakoak ere badira euskaldungoan? prentsa erdaldun hutsari jarrera euskaltzaleago exijitzen ez dioten bitartean, euskarak zailtasun
|
handiak
izango ditu moduduinean aurrera egiteko.
|
|
|
Egunez egun gorabehera
|
handiak
dituen arren, ostegunetan argitaratzen du batezere euskaraz Diario de Noticias egunkari nafarrak, gutxi gutxi hala ere (ia ia balioestatistikorik ez duen kopurua).
|
|
|
Panfleto batetik gertuegi dagoen formatu honetan burujabetasuna den bezaingai zabalaz jarduteak, zailtasun
|
handiak
dauzka. Gure diziplinak exijitzen duenzorroztasunez aritzea, are zailagoa izaten da.
|
|
|
Psikologia sozialak ekarpen
|
handiak
egin ditzake hemendik aurrera fenomeno hauen analisian.
|
|
|
Hortaz, askatasun esparru moduan aldarrikatzen den sarea ez dahainbestekoa. Sistemaren aurka dauden ideia jakin batzuen zentsuratik informazio monopolio
|
handiak
sortzerainokoa da kontrola. Horrelako informazio konpainiahandiek mundu marjinalaren orritxoak baino erraztasun handiagoa daukate publikoarengana iristeko.
|
|
|
Garatutako estatuak beren eskema nazionalak inposatzen saiatzen dira; adibidez, beren hizkuntza ofizialaren erabilpena bultzatuz. Ikerlan anitzek erakusten duteingelesa dela Internet en gehien erabiltzen den hizkuntza15 Eta honek oso lekugutxi uzten du beste hizkuntzentzat, eta askoz gutxiago hizkuntza minorizatuentzat.Herri txiki batzuek ahalegin
|
handiak
egin dituzte beren hizkuntzaz webguneak sortzeko. Baina askotan ez dute lortzen erabilpena nabarmenki handiagotzea.
|
|
|
deritzon prozesuari bidea erraztuz. Hauda, interes tasa eta inflazioa
|
handiak
direnean, hazkunde ekonomikoaren apaltzeak, (ekoitzitako eta saldutako ondasun eta zerbitzuen gehikuntza txikia edo negatiboadenean) hazteko aukera eman ohi die finantzei. Hazkunde errealaren tasa txikia izanik, beren diruarentzako mozkin handiagoak lor ditzakete inbertsoreek finantza merkatuetan, ondasun eta zerbitzuen merkatuetan baino.
|
|
|
– Europako Txapelketan EspainiakoSelekzioarekin aritu ondoren, ukoegin diot Espainiako selekzioari, nahiz eta Euskal Herrikoa ez dagoen; kontraesan
|
handiak
sortzen zaizkidalako, hain zuzen.
|
|
|
Gestalt Psikologia, bada, Formaren Psikologia da. XX. mendearen hasierako 25 urteetan Europakokorronte psikologiko garrantzitsuena izan zen, aurrerakuntza
|
handiak
ekarri zitueneta ikertzaile multzo zabala bildu zuen, Kholer, Koffka, Wertheimer, K. Lewin, K.Golstein, beste askoren artean.
|
|
|
Ikuspuntu psikoanalitikoko hainbat psikiatrek. Bion ek eta Foulkes ek adibidez? ezin balia zezaketen teknika klasikoa, gerraksorrarazitako eri kopuru
|
handiak
tratatzeko. Baina armadek soldadu beharra zuten, eta tratamendu ahalik eta laburrenak eta masiboenak behar zituzten izan.
|
|
|
Kondaira mitiko bat entzutean, gehienetan, berehala ezagutzen dugu zer tipokoaden eta zelan bururatuko den; bakar batzuetan soilik aurkitzen ditugu garrantzizkoaldaketak, baina
|
handiak
direnean, gerta liteke deusik ez ulertzea, haria galduta etahapax baten aurrean gaudela uste izatea. Eulaliren ahotik horrelako batzuk aditzekozori ona izan dut, hari esker pausatu bainion galdera neure buruari.
|
|
|
Aldi berean, hilaren eta giza katuaren seme bat,* Marcos, fraile zegoen komentuan ere zarata
|
handiak
igarri zituzten eta jakin zuten fraileren baten etxean zer edo zerjazoten zela. Biharamun goizean, meza ostean superioreak estola («liburua» esan nahidu Eulalik) zabalik utzi zuen (horren bidez jakin dezakete apezek nor den sorgina), eta* Marcos komentutik bota zuen.
|
|
|
Prezeski, Sebillot ek (1968 III, 145) bildutako istorio batean, katu itxura zuen deabru batek harrapatu nahizuen arima. Limousin go folklorean, katu begi dir dir
|
handiak
agertzen dira gaizkilebatzuen gorpua jateko, eta inork ezin du deus egin haien uxatzeko (Van Gennep 1946,799).
|
|
|
Haizeon izenaren erreferentziari dagokionez, ostera, diferentziak
|
handiak
dira.Haize izenak zortzi multzo desberdinetan sailkatzen baditugu, gehien bildu duenmultzoa puntu kardinalari erreferentzia egiten diona da, zalantzarik gabe. 402 erantzunbildu dira sail honetan, bildu diren erantzun guztien %48, hain zuzen ere.
|
|
|
Kulturaren munduan ekonomia parametro hutsetan aritzeak, kalte
|
handiak
ekarliezaizkiguke. Giza ekintzetan indize bat dugu errentagarritasuna.
|
|
|
Hogeigarren mende honen erdian hasten da, gutxi gorabehera, gaur egungo zientziagintza berria. Ematen diren aldaketak horren
|
handiak
direlako justifikatzen da egungozientziagintza berriaz edo egungo zientziagintzaren sorreraz hitz egin ahal izatea.Sorrera hau modu anitzean ulertu ohi da, baina hala ere nahiko adostasun handia dagohonako ezaugarri mota hauek aipatzerakoan:
|
|
|
hiztungoen bi geografia eta bisoziologia ezarri nahi zituen. Gaztelania sartu samarturik zen hiri eta herri
|
handiak
(= zeinetan modernotasuna eta etorkizuna ageri baitira) erabat erdaldunak nahi zituen, euskararik gabeak. Eta irizpide horixe zen elizetan ere nahi zuena.
|
|
|
Nire arloa merkataritza izanik, Gainazal
|
handiak
eta denda kateak deritzan saileanaritu naiz. Nahiz eta gure enpresa optika bat den, gainazal alimale horiekin zerikusihandirik ez duena (neurriaren aldetik bederen), haiek bezala merkataritza munduanlehiatzen ari da eta, euskararen problematikari dagokionez, erronka bertsua du.
|
|
|
– Hemen puntu teoriko zailenetako bat ari gara ukitzen, fonologiaren historianlan eta izerdi
|
handiak
gertarazi dituena. Nahikoa da neutralizazioareninguruan izandako eztabaidez gogoratzea.
|
|
|
Ezin uka marxismoak harrapakaritza ezabatzeko egin duen ahalegina eta teoriasoziologikoari egin dizkion ekarpen
|
handiak
. Baina, nola ez??, baditu beremugapenak.
|
|
|
Neolitikoaz gero, munduko gerra gehienak, nola edo hala, konkistako gerra modura sailka daitezkeeladeritzot. Antropologoek diotenez, gerraren fenomenoa betikoa izan da; baina gerraegiteko moduek aldaketa
|
handiak
ezagutu dituzte. Esaterako, herrien suntsiketarakogudek Neolitikoaz gerokoak dirudite.
|
|
|
Ondoren, gaur egun irratietan informazio iturri nagusi ditugunak ikusiko ditugu banan banan, bakoitza apur bat azalduz. Iturri hauek ohikoak diren arren, irratien tipologian gorabehera
|
handiak
ikusten dira beraiek erabiltzeko orduan. Irrati desberdinak asko dira eta aurrekontua dela, kokapen geografikoa dela, joera ideologikoa dela, iturriak aski desberdinak izan daitezke irrati batetik bestera.
|
|
|
Orain arte ikusitako berri iturriez irrati txiki asko oso urri horniturik badaude ere, kazeta eta aldizkarien kanalaz nahiko horniturik agertzen zaizkigu irrati guztiak,
|
handiak
zein txikiak. Honen arrazoia, irratilari gehienak kazeta irakurzale izatetik etor liteke, edota argitalpenena albisteak lortzeko bide merke eta ona dela uste izatetik; baina sarritan gertatzen dena hauxe da:
|
|
|
Irratiemandegi
|
handiak
artxibo onak edukitzen ahalegintzen dira, irratien esparru lehiakor honetan kalitatea eta informazio edo dokumentazio zerbitzua aski uztarturik baitaude. Audio eta letra artxibo onen jabe izateak datu askoren jabe egiten gaitu berehala.
|
|
|
Bigarren segmentua 9.00etatik eguerdiko 13.00etara zabaltzen da. Tarte honetan sartzen dira hainbat irrati orokorretan arrakasta lortu duten edukiontzi irratsaio
|
handiak
, oro har, irratiek duten entzule kopururik handiena biltzen dutenak. Magazine luzeak dira, zeinetan publizitatea eta entzuleak bereganatzen dituen hizlari gidari ospetsua baitago.
|
|
|
horma hilobien agertzea (nitxoak) deritzona. Euskarrien anizteak irrati estazioek entzule kopuru
|
handiak
edukitzeko posibilitatea gero eta mugatuagoa izan dadin eragingo du. Irrati programazioak estazioek lortzen dituzten entzuleen kalitatearen arabera neurtuko dira, entzule kopuruen arabera baino gehiago.
|
|
|
Hainbat urtez aldarrikatu den norabidetasuna edo feedbacka errealitate bihurtu da. Ahalbide asko eta
|
handiak
egongo dira: ekoizlekide edo ko ekoizlea den entzulea, edukietan edo narrazioaren zuzendaritzan artez eraginez?, entzule programatzailea... eta baita, azkenik, estazioa bera kudeatzeko eta ekoizteko posibilitate desberdinak ere, Internet delakoaren kasua esaterako.
|
|
|
José Luis Tejerina k (1997) aipatu duen bezala, irrati digitalak erraztasun
|
handiak
emango dizkigu irrati analogikoekin erkatuz gero:
|
|
|
Datu hori kontuan hartuta, Sareak ateak zabaltzen dizkie ziber irratigunei, nabigatzaileen informazio egarria asetzeko. Eta informazioa diogu, zeren lehenbiziko irratiguneak informazioan oinarritu baitira, nahiz eta sustatzaileak jakitun egon, ziur aski, oraindik WWW sarea ez dela egokia azken momentuko albisteak jasotzeko (oraindik trasferentzia abiadurak
|
handiak
ez direlako).
|
|
|
Informazio teoriaren ikuspegitik, zarata ondokoa da: , seinale zakar batzuk, txikiak zein
|
handiak
, edonola, edozein ordenatan, inolako erritmo barik eta lehentasunik gabe aurkezten direnak. Seinaleak kanalean dituen anplitude edo zabaltasun ahalgarri guztiak aldi berean edo simultaneoki daude present, imajina ditzakegun erritmo guztietan; hots, zaratak ez dauka erritmorik?
|
|
|
Radio Listeners in Panic, Taking War Drama as Fact. Jende batzuen izua itzela izan zen; horrela erakutsi zen, irratibideak aukera
|
handiak
eman zitzakeela fikzio eta dramaren alorrean.
|
|
|
Izan ere, XIX. mendearen azken hamarkadetan emari
|
handiak
egin ziren, XX. mendean irratigintza garatzea ahalbidetuko zutenak. Emeki emeki lehenbiziko igorgailu eta hargailuak sortuz joan ziren.
|
|
|
Urte bat geroago (1895) eta Errusian Alexander Stepanovitx Popov ek hargailu bat egin zuen, eguratsean gerta daitezkeen jatorri elektromagnetikoko perturbazioak erregistratzeko gai zena. Alexander S. Popov fisikariak antena sistemak hobetzeko ahalegin
|
handiak
egin zituen eta Sovietar Batasunean irratiaren asmatzailetzat daukate.
|
|
|
Unibertsitateak, trust ekonomikoak, alderdi politikoak, nekazari elkargoak eta abar, bakoitza bere irratsaioak emititzen hasi ziren, lege aldetik inolako oztoporik izan gabe. Laster irrati kate
|
handiak
sortu ziren elkarte ekonomiko boteretsuen eskutik: Westinghouse (Chicago, Nevada, Pittsburgh, Springfield), Radio Corporation of America (RCA), National Broadcasting Company (NBC), Columbia Broadcasting System (CBS)?
|
|
|
Irratibideak erronka
|
handiak
ditu etorkizunean, baina desafio nagusien artean, informazioarena dago zalantzarik gabe, irratia hedabide aproposa baita hiritarrek azken ordu eta uneko gertakarien berri jaso dezaten.
|
|
|
Sarerako sarrerak kontrolatzeko sistemari dagokionez ere, ziber irratilariek aukera asko eta
|
handiak
dituzte estatistikak lortzeko, zer nolako ikustaldiak egiten diren, nondik egiten diren eta zenbat artxibo jaisten diren jakiteko. Mundu analogikoan soziologoek egiten ohi dituzten azterketak eta zundaketak ez daude faltan Interneten software edo programeriari esker.
|
|
|
hizketako irratsaioak dituen irrati mota honetan informazio saio onak egiten dira. Aurrekontu
|
handiak
eduki ditzaketen estazio hauek, etorkizunean kinka larrian egon daitezke, alde batetik, audientzien horma hilobiak agertuko direlako eta, bestetik, plataforma multimediatikoek lehia handia eragingo dutelako hedabide guztien sektorean.
|