|
2000
|
|
|
Aipatutako kobazuloek badute berezitasunik. Pozalaguako kobazulo ikusgarriak, esaterako, ospe
|
handia
du mundu osoan, estalaktita eszentrikoen aparteko adibidea baita. Santa Isabel de Ranerokoa berriz, forma harrigarriak izateagatik, saguzar kolonia garrantzitsuaren babeslekua delako eta bertan hartz hezurrak aurkitu zirelako da ezaguna.
|
|
2001
|
|
|
Liburu honen autoreak irakurritako perfumeei buruzko liburu gehienetan, argazkiekin apaindutakoetan batik bat, eskerrak ematen zaizkio Museo del Perfume de Barcelona delakoari. Museo horrek ospe
|
handia
du mundu osoan, bertan bildutako perfumeen ontzi zoragarrien kopuruagatik eta bere edertasunagatik. Ez naiz fisikoki bertan izan, baina bai birtualki, museo horrek Internet en daukan helbideari esker (www.perfum museum.com).
|
|
2002
|
|
|
Kultura produktu mediatikoetan (tele serietan, filmetan eta abarretan), zenbat aldiz ez ote ditugun ikusi beltzak zurientzat lanean, indioak zurien zerbitzari, eta asiarrak zurien neskame! Zuriek, arraza moduan, beste guztiek baino pisu espefiziko
|
handiagoa
dute munduan.
|
|
|
Iruditeria kulturala eraikitzerakoan, agintari klaseek beste guztiek baino pisu espezifiko
|
handiagoa
dute munduan, euren posizionamendu sozialak bideratuta, jakina. Agintari klaseen kultura aztura propioek beste kultura ereduen aniztasuna jarri ohi dute kolokan, joera batzuk lehenesteagatik beste batzuen kontra.
|
|
|
Nekazaritza Organikoko Mugimenduen Nazioarteko Federazioaren munduko lehen konferentzia, Olibadi Ekologiako IV. Jardunaldiak, nekazari eta kontsumitzaileen foroak, serranaren kulturari buruzko jarduerak eta nekazaritzako makina eta ekipoen erakusketa. 24 herrialde Ecolivak 24 herrialdetako parte hartzaileak ditu, nekazaritza ekologikoak gero eta interes
|
handiagoa
baitu mundu osoan. Australian, Argentinan, Mexikon, Perun, Txilen eta Mediterraneoko ibaiertz osoan egindako ziurtagiriak daude:
|
|
|
Turismo ekologikoak eskaera
|
handia
du mundu osoan
|
|
|
Deklarazio horrek ekoturismoko jardueren planifikazioari, garapenari, kudeaketari, marketinari eta gainbegiratzeari buruzko ondorio eta gomendio batzuk ezartzen ditu, epe luzera iraunkortasuna bermatzeko. Turismo ekologikoak dagoeneko eskari
|
handia
du mundu osoan, eta Ekoturismoari buruzko Deklarazioak tresna berri bat ekarriko du, bai eta jarduera turistiko horri buruzko etorkizuneko eztabaidetarako erreferentzia puntu bat ere; David de Villiersek, OMTren idazkariorde nagusiak, adierazi zuen. Hala ere, Villivers ek onartzen du oraindik asko dagoela egiteko, batez ere pobreziaren aurkako borrokan, «ekoturismoak eragin dezakeen kausa bat».
|
|
|
Nahiz eta multzoaren balantze negatiboa eta itxaropen handiak izan, Lurraren Goi bileran itxaropenerako zirrikitu batzuk zabaldu dira. Hegoafrikar Errepublikako hitzorduan parte hartu zuten Espainiako bi erakunderen ordezkariek atzo nabarmendu zuten mugimendu zibilek gero eta indar handiagoa dutela eta kohesio
|
handiagoa
dutela munduko boteretsuei beren erantzukizunak eta ekintza zehatzak har ditzaten eskatzeko orduan, aberastasuna modu orekatuan banatzeko. Hala ere esan zuen Ecologistas en Acción eko Patricia Carrerak eztabaidetan parte hartzeko jarri zizkiguten zailtasun guztiez".
|
|
|
Miamin egindako Transplanteen Elkartearen Nazioarteko Biltzarrean aurkeztutako datuek berretsi dute Espainia dela, alde handiarekin, biztanleko organo emate tasarik
|
handiena
duen munduko herrialdea. 2001ean, milioi bat biztanleko 32,5 emaile tasa izan zen Espainian.
|
|
2005
|
|
|
Hasteko, printzipio bezala esan dezaket niretzat estatuetan oinarritutako nazioarteko erakunde bat ez dela akasduna, okerra edo arbuiagarria bakar bakarrik estatuetan oinarritutakoa delako. Nik uste dut estatuetan oinarritutako erakunde askok balio
|
handia
dutela munduan eta beharrezkoak direla, eta egongo ez balira, sortu egin liratekeela, Nazio Batuen Erakundea edo Europako Kontseilua, esate baterako. Europako Batasuna uste dut hor kokatzen dela.
|
|
|
Praga eta Mosku. Garai bateko Europa ekialdeko herrialdeek behar
|
handiak
dituzte munduko" orden berrian" zein den bete behar duten rola jakiteko eta Europa erdialdean dagoen Praga hiriak turismo kulturalaren aldeko apustu gogorra egin du, ikuskizun handi baten beharra ikusi duen era berean.
|
|
2006
|
|
|
Tavexeko eta bat egitearen ondorengo konpainiaren presidente ere izango den Enrique Garranen ustez, bi enpresek produktu eta merkatu geografiko osagarriak dituzte, baita filosofia korporatibo antzekoa ere. Honek, bere ustez, «oinarrizko produktuen eta balio erantsi
|
handiagoa
dutenen munduko eskaerari eraginkortasunez, kalitatez eta berrikuntzaz aurre egitea bideratuko du».
|
|
|
Eta gaur egun, nekazaritza dugu jarduera nagusia. Izan ere, laboreen hazkuntzak balio
|
handia
du mundu osoan, eta batez ere soja hazkuntzak. Gaur egunean, soja sailak dira nagusi.
|
|
|
Bazkari edo afari batean laguntzeko garagardoa aukeratzen bada, hauxe da eskaintza: benetan zabala, Belgikak aniztasun
|
handiena
duelako munduko garagardoak eta kalitate handienekoak. Bai, ordea nahiago da ura laguntzaile gisa hartu.
|
|
2007
|
|
|
Emaitza horiek garrantzitsuak dira karbonoaren zenbait egiturak, (esaterako nanohodiek) nanoelektronikaren, fotonikaren eta biomedikuntzaren zenbait erabileratan (sentsoreak, etiketa biologikoak, eta abar) dituzten propietateak ulertzeko. Alor horiek guztiek gaurkotasun
|
handia
dute mundu osoan, eta aurrerakuntza handiak espero dira epe motzera eta ertainera.
|
|
|
Espainian, biztanleriaren %30 baino gehiago 65 urtetik gorakoa izango dela eta Europako herrialde luzeena bilakatuko dela kalkulatzen da. Emakume espainiarra, Japoniaren atzetik, bizi itxaropen
|
handiena
duen munduko bigarrena da, batez beste 83 urtekoa. Eta, herrialdea zahartu ahala, gaixotasun mentalen kasuak ere hazi egiten dira.
|
|
|
Ezkontza sektoreari eskainitako eta Puerta Europa azokak sustatutako txosten ekonomiko baten arabera, Italiaren atzetik, Espainia da neska lagunaren jantzia erosteko aurrekontu
|
handiena
duen munduko bigarren herrialdea, eta batez beste 1.800 euroko gastua egiten du. Ezinbesteko osagarriak, hala nola lore sorta, beloa edo ilerako ongailuak, ez dira sartzen zenbateko horretan.
|
|
2008
|
|
|
Horretarako, tokian bertan, nazioan eta mundu osoan talde barruko nahiz talde kanpoko hiztunak erakartzeko duen boterea hartzen da kontuan. Gaur egun ingelesak prestigio sozial oso
|
handia
du munduan arrazoi sozioekonomiko, zientifiko eta kulturalengatik. Hori dela-eta, gero eta estatu gehiago ari dira bultzatzen ingelesaren irakaskuntza bigarren hizkuntza moduan lehen hezkuntzatik unibertsitatera bitartean (Crystal, 2004).
|
|
|
2001 urteaz geroztik, jaioberrien kliniketara joaten diren 15 eta 24 urte bitarteko haurdunen artean GIBaren prebalentzia jaitsi egin da 15 herrialde horietatik 11tan. Ekialdeko eta hegoaldeko Afrikako zortzi dira, gazteen eta helduen artean birusaren prebalentzia
|
handiena
duen munduko eskualdea. “Aurrerapen handiak egin dira haurren tratamendu beharrak zehazteko eta amatik semera GIBaren transmisioa prebenitzeko”, dio Peter Piot ONUSANAko zuzendari exekutiboak.
|
|
|
“Morinda citrifolia” landare tropikaletik datorren fruta da noni. EBn berriki sartu da elikagai gisa, baina kontsumo
|
handia
du munduko beste leku batzuetan, bereziki Polinesian, eta Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA, ingelesezko sigletan) Produktu Dietetikoen, Nutrizioaren eta Alergien Talde Zientifikoak aztertu du. Ondorioa onuragarria da; izan ere, te infusioak egiteko hostoak, txigortuak eta lehorrak, seguruak dira, baita fruitu horrekin egiten diren zukuak ere.
|
|
2009
|
|
|
Artista gonbidatu ezagunenak, nabarmendu zuen, Christian Lavernier italiarra eta Jorgos Panetsos greziarra dira. Ponsen arabera, kalitate
|
handia
dutelako munduaren arreta erakartzen ari diren artistak dira. Jaialdia horregatik omen da ezagun, etorkizuneko artistak ezagutarazten dituelako".
|
|
|
Espainia da basoberritze maila
|
handiena
duen munduko herrialdeetako bat, baina oraindik zuhaitzik gabeko azalera handia dago. Hori izan liteke Espainiako basoei buruzko bi txosten berriren ondorio bateratua.
|
|
|
Atzera begiratuz gero ikusiko dugu nola gure etxeko tradizio kulturaletako asko kantatuak ziren, eta, beraz, zeresan
|
handia
zuten mundu ikuskera eta memoria kolektibo baten eraikuntzan eta ahozko transmisioan. Pentsa dezagun sardanetan, adibidez.
|
|
2010
|
|
|
kapitalismoa. Sistema honek babes politiko
|
handia
du munduan: planetako gobernu gehienak.
|
|
|
bururaino igotzen. Eta horrek eragin
|
handia
du munduan
|
|
|
Gaur egun, 60ko hamarkadan gertatu bezala, hazkundearen onurak goraipatzen dituen diskurtso bat existitzen da eta horrekbirbanaketa neurriak hartzeko beharrik eza justifikatu nahi du. Gero eta desberdintasun
|
handiagoak
dituen mundu honen errealitatearen aurrean, Mendebaldekoherrialdeen ahaleginak merkatuaren funtzionamendua erraztu eta laguntza ofizialaren bitartez gauzak bere onera ekartzera mugatu dira. Baina errealitateak erakusten duenez, aukeren eta mozkinen banaketa hobea sortzeko beharrezkoak direnegiturak eta instituzioak ezarri ezean, merkatuak desberdintasunak sortzen ditu etaekitatea bilatzeko helburu arau-emaileak zenbat eta urriagoak izan, orduan etalarriagoak dira efektu hauek.
|
|
|
Gaur eguneko industri politika gehienekin gertatzen den moduan, mundu mailako lehiakortasunaren helburua azpimarratzea ez da kasualitate hutsa. Nazioarteko merkataritza eta kapitalmugikortasunaren sendotzearekin batera, gero eta garrantzi
|
handiagoa
du mundu mailako lehiakortasunak industria sektorearen garapenean.
|
|
|
Gaur egun, gero eta garrantzi
|
handiagoa
du mundu mailako ekonomian nazioarteko merkataritzak. Herrialde guztietan, gero eta enpresa gehiago aritzen dira nazioarteko merkataritzan, inportazio eta esportazioen bitartez.
|
|
|
Espainia da eguzki energia termikoaren potentzia instalaturik
|
handiena
duen munduko herrialdea
|
|
|
Bestalde, Gizarte Segurantzako estatu idazkari Octavio Granadok esan zuen Gizarte Segurantzak uztailera arte lortutako superabita 2010eko aurrekontuetan aurreikusitakoa baino “askoz handiagoa” dela, eta berriro esan zuen urtea superabitarekin itxiko dela. Granadok, halaber, “gastuei eusteko eta austeritatez aurre egiteko ahalegin handia” nabarmendu zuen, eta ondorioztatu zuen Espainiako pentsio sistemaren egoera “pribilegio erlatibokoa” dela, herrialde aberatsenek defizit
|
handiak
dituzten mundu batean. 6.134,77 milioi euroko saldo positiboa 73.046,92 milioi euroko sarreren (%0, 02 gutxiago) eta 66.912,1 milioi euroko ordainketen (2009ko lehen zazpi hilabeteetan baino %3, 8 gehiago) arteko aldearen emaitza izan zen.
|
|
|
Nahiz eta Munduko Merkataritza Erakundearen azken datuek adierazten duten Espainiako esportazioen nazioarteko kuota “pixka bat” jaitsi dela azken hilabeteetan, beste herrialde batzuek, hala nola Alemaniak edo Frantziak, egin duten atzerakada baino askoz txikiagoa da. Estatu idazkariak nabarmendu zuen Espainia atzerriko inbertsio bolumen
|
handiena
duen munduko zazpigarren herrialdea dela, eta atzerriko 10.000 enpresak baino gehiagok 1,4 milioi pertsona enplegatzen dituztela. Hala ere, %60ko atzerakada izan zen 2009an, eta gainerako ekonomia handiek, hala nola Erresuma Batuak, Estatu Batuek eta Japoniak, izandako beherakada bat gertatu zen; Estatuko idazkariak 2008ko errekor historikoak eragindako ondorio estatistikoa egotzi zuen.
|
|
|
Baina handiagoak dira ondasunen eta zerbitzuen ekoizpen kateetako zeharkako presioak. Europan kontsumitzen diren azken eta erdiko ondasunen gero eta proportzio handiagoa inportatzen denez, gero eta eragin
|
handiagoa
dugu munduko beste leku batzuetan ere. Zein dira ingurunean presio handiena eragiten duten ondasun eta zerbitzuak?
|
|
|
Testuliburuak eta ariketak, klarionak, hezkuntza kitak edo kanpadendak eman zituen, Errefuxiatuentzako Nazio Batuen Goi Komisarioarekin (ACNUR) batera egindako ekimen batean. Kolonbiari dagokionez, NBEko agentziak onartzen du barneko lekualdatuen kopuru
|
handiena
duen munduko herrialdeetako bat dela: 2009ko amaieran, iturri ofizialen arabera, 3,3 milioi baino gehiago.
|
|
|
" Adiskideok: Gure Bedaiope maiteak fama
|
handia
du mundu osoan. Zergatik?
|
|
|
Eta Europak ere urrats hori egin behar du, batez ere horixe delako duen aberastasun eta berezitasunetako bat. Munduaren ikuspegitik, eskualde txikitxo bat baino ez da Europa, arrisku
|
handia
du mundu horren erdigunetik urrun geratzeko. Eta, arrisku horren aurrean, nazioak onartzeak, bere baitako aniztasuna onartzeak, aberastu egiten du Europa.
|
|
|
Beste hainbat eskualderekin batera, Gipuzkoa, politika eta programa publiko eta pribatuek gizarte kapitalaren kezkak modu egokian eta kontu handiz lantzen dituen lurralde hau, erronka horiei erantzun eraginkorra emateko egoera hobean egon daiteke. Zalantzarik gabe, gero eta lehiakorragoa den eta erronka
|
handiagoak
dituen mundu honetan, gizarte kapitalak ongizatea eta oparotasuna lortzeko abantaila eta bide seguruagoa eskaintzen digu.
|
|
2011
|
|
|
–globalak baliogabetu egiten du lokala? esaten zen orain dela urte gutxi, eta orain, berriz,, local moves the World?; hau da, txikia ondo egituratuta dagoenean politika, kultura eta ekonomia arloetan, gero eta protagonismo
|
handiagoa
du munduan, hainbat ikerlarik azaldu duten moduan: Alberto Alesina eta bere lankideek, edo Guillermo de la Dehesa k. Bestela esanda, 1973ko E. F. Schumacher ren, txikia ederra da?
|
|
|
Izan ere, ezagutzen den arte, klima ozeanikoa duten planetako hainbat tokitan bizi diren 60 espezie baino gehiagok osatzen dute. Bildutako espezimenen azterketak erakutsi duenez, Asiako hego ekialdeko taldearen egungo ezagutza oso zatikatua da oraindik, eta funtsezkoa da Gerriko Zirku Baketsuan (Asiako ekialdea, Australasia eta Amerikako mendebaldea) dauden ulotak ulertzeko, mota horretako landareetan aniztasun
|
handiena
duen munduko eremuetako bat baita. Estali gabeko goroldioek interes zientifiko berezia dute, garatzen diren habitataren eta egiturazko ezaugarri bereziren baten salbuespenagatik.
|
|
2012
|
|
|
450). Itzultzaileek, beraz, erantzukizun
|
handia
dute munduko literaturaren osaeran, idazleek berek adina, edo are handiagoa: itzultzaileek beren hizkuntzara zer eta nola ekartzen duten, horren arabera taxutuko baita hizkuntza horretako irakurleen, munduko literatura?.
|
|
|
Deox motakoa (aluminio purua) Espainia, Italia eta Alemaniako altzairuzko fabrikatzaile handiendako; eta aluminio zirkonio aleazioko alanbre lodia, Uharte Arakilen dagoen Trefinasa enpresari hornidura emateko osagai teknologiko handiko materiala.Azken aleazio hori lehengai moduan erabiltzen da ahalmen handiko eta gezi baxuko kablea egiteko. Kable mota horrek gero eta eskaera
|
handiagoa
du mundu mailan dauden linea elektrikoen ahalmena handitzeko. Dagoeneko lantegia hartzen duen taldeak Europa, Egipto eta Txilera ere esportatzen du kable hori eta horretara bideratuko da ekoizpenaren zati handiena.
|
|
2013
|
|
|
Hala ere, bi faktore berrik gogoetaren ildotik jokatzen zuten. Alde batetik, 2010eko martxoan Bruselako Adierazpena sinatu zuten bakegintzan ospe
|
handia
zuten munduko hogei pertsonak, Nobel saridunak euren artean. Bertan, onetsi egiten zen Ezker Abertzaleak harturiko bidea, eta dei egiten zitzaien ETAri eta Espainiako Gobernuari lehenak su eten iraunkorra adierazteko, eta bigarrenak tamainan erantzuteko, bake iraunkorra lortzeko asmoz.
|
|
2014
|
|
|
Hauek, izan ere, hain ziren axolagabeak gai harekin, non Felisak gogor jarri behar izaten baitzuen: . Emakumearen behar
|
handia
du mundu honek, inoiz aldatuko bada?, erraten zuen. Edo erraten zuen:
|
|
2015
|
|
|
Horren zergatiaz bere iritzia eman du Garcíak: . Globalizazio neoliberalak eragin
|
handia
du mundu osoan, baita Kuban ere. Ahalegin handia egiten dugu horri aurre egiteko, politikoki, hezkuntza sistemaren bidez, masa erakundeen bidez?
|
|
|
Elkartasun eta anaitasun sentimenduek gidatzen gaituzte lan horretan, esperientziak eta ezagutzak trukatzeko, beste herrialdeetako gazteen borrokak sustengatzeko, egunen batean doako hezkuntza unibertsala izan dezaten herrialde haietan ere. Guk sentiberatasun
|
handia
dugu munduko arazoetan: eragiten digu, nola ez, Irakeko edo Palestinako egoerak.
|
|
|
Ozeanoan zeharreko garraioak munduko produktu merkataritza osoaren% 90 hartzen du. Karga bolumen
|
handiena
duten munduko
|
|
|
Ildo horretan, Digital, Social & Mobile Worldwide in 2015 txostenean (We are social, 2015), xehetasun handiz bildu dituzte munduko 240 herrialdetako baino gehiagotako estatistikak eta 30 ekonomia handienen soslaiak. Une honetan, munduko estatistiken eta datu digitalen biltegi handiena da txosten hori, eta hango datuek berresten dute gailu mugikorrek gero eta indar
|
handiagoa
dutela mundu digitalean eta ondorioz munduko herritarren% 50ek baino gehiagok erabiliko duela Internet 2016aren bukaeran. Dena den, txostenaren arabera, komunikabide sozialak munduko herritarren heren batengana iritsiko dira lehenbizi (2015aren bukaera aldera, segur aski):
|
|
2016
|
|
|
Ozeanoan zeharreko garraioak munduko produktu merkataritza osoaren% 90 hartzen du. Karga bolumen
|
handiena
duten munduko hamar portuetatik zazpi Txinan daude. Beste hirurak Singapurren, Herbehereetan eta Hego Korean daude.
|
|
|
Lana sortzea eta ingurumena zaintzea. Enplegu berdeak gero eta garrantzi
|
handiagoa
du mundu osoan, hainbat azterketatan islatzen den bezala. Hori lortzeko modu bat norberak bere kabuz egitea da, hau da, ingurumen ekintzaile bihurtzea.
|
|
|
Mundu osoan emakumeen aurkako indarkeriari amaiera emateko, ahots, ekintzaile eta egoera horiek salatzen dituzten pertsona asko behar dira. Azaroaren 25eko ospakizuna eta aurreko edo ondorengo lanaldiak baino haratago doa, baina egun honetan deialdiak jendetsuak dira eta hainbeste ekimenen baturak oihartzun
|
handia
du mundu osoan. Hona hemen Emakumearen Aurkako Indarkeriaren Nazioarteko Egunean parte hartzeko ideia batzuk:
|
|
2017
|
|
|
Hosto zabalak ditu, haizemaile itxurakoak. Ospe
|
handia
dute mundu osoan landare honen hostoetatik ateratako hariak baliatuz hariok zenbat eta finagoak, orduan eta baliotsuagoak egiten diren" sombrero Panamá" deituriko kapela finak.
|
|
|
Teorien mundua anitzagoa eta korapilatsuagoa da, jakina. Gaia zabalago hartuta, hizkuntzan oinarritzen ez den Maria Gimbutasen Kurganen Teoria da itzal
|
handiena
duena mundu zientifikoan, eta esan daiteke Vennemannen eta enparauen hipotesia lituaniarraren markoan primeran sartzen dela. Renfrew arkeologoaren Anatolian Hypotesis delakoa adituen kutuna izan zen bi edo hiru hamarkadaz, baina Genetikak lurperatu egin du.
|
|
|
Frantziak leku
|
handia
du munduko aferetan. Ekonomian duen pisuari baino gehiago zor dio bere lehengo inperio kolonialari, baita oraiko indar nuklear zibil eta militarrari.
|
|
2018
|
|
|
Bazenekien gure elikagai askok batez beste 4.000 kilometro egiten dituztela gure platerera iritsi baino lehen? Eta horrek eragin
|
handia
du munduan, besteak beste, garraioak eragindako CO2 emisioetan. Imagen:
|
|
|
Tomate batzuek zaporea galdu dute. Juan Carlos Gázquez Mediterraneoko nekazaritza intentsiboko ikerketa zentroko Cajamar Estazio Esperimentaleko koordinatzaile teknikoak eta transferentzia koordinatzaileak azaldu duenez, “barietate batzuek merkataritza bizitza luzeagoa dute, eta zaporearen zati bat sakrifikatu dute, baina ekoizpen balio
|
handiak
dituzte munduko biztanleria gero eta handiagoa elikatzeko”. Artikulu honetan azaltzen da zergatik tomate batzuek ez dakiten «baratzean», baina laster berreskuratuko dute gustu hori.
|
|
|
Gaur egun 46 lagun gaude, Iberiar penintsulako elkarte handienetakoa da, nahiz eta oraindik berri samarra izan. Herrialde Katalanetan arrakasta
|
handia
du mundu honek, baina hemen dago mugimendu gehien. Euskadiko elkartean ni naiz Aiaraldeko ordezkari bakarra, baina eskualdean drone gidari ugari daude.
|
|
2019
|
|
|
Gauza bera egin genezake Bretainian hiruburuarekin4, beraien nortasunaren eta nazionalismoaren banderatzat harturik baitaukate. Esbastikaren bitasunak antzekotasun
|
handiak
ditu munduko hamaika bazterretan, esate baterako, ekialdetarren oinarrizko printzipioen ikur magikoa den ying yang delakoarekin, edo aurkako bi aurpegi zituen Jano jainko erromatarrarekin... edota euskaldunon sinesmenetan agertzen zaizkigun aurkakoak diren jainko jainkosen bikote ugari eta esanguratsuekin: Mari eta Maddu, Atarrabi eta Mikelats, Eki eta Ilazki, Amalur eta Itsaso, Ostots eta Sugaar...
|
|
2020
|
|
|
euskara eskolan bakarrik entzuten duten milaka eta milaka haur eta gazte, pantaila baten aurrean jartzen direnean hizkuntza horretan ia erreferenterik aurkitzen ez dutenak. Gero heldu bihurtuko direnak, euskaraz telesailik eta pelikularik apenas ikusi gabe, ikus entzunezkoek geroz eta garrantzi
|
handiagoa
duten mundu batean.
|
|
|
mugimendu feminista indartzea. «Neoliberalismoak hain eragin
|
handia
duen mundu honetan, indibidualismo basati eta atomizatua sustatzen duen mundu honetan, komunitate feminista konprometitua eraiki behar dugu, sare sozialek eragiten duten pasibotasuna gaindituz». Ildo horretan, lan berezia egiten ari dira aurten Iparraldean, sareak eraiki eta indartze aldera:
|
|
|
Europako Banku Zentralaren (EBZ) portaerari erreparatuz gero, berriz, hazkunde baxuak, inflazio txikiak eta bizitza luzeko gizarteak (gizarte zaharkitua) erabat baldintzatzen dute Europa; moneta politikaren porrota eta zerga politiken dudazko ekimenak sintoma adierazgarriak dira. Txinak eragin
|
handia
du munduko ekonomian, eta, pixkanaka, mundu mailako salgaien prezioak finkatzeko erreferentzia nagusia bilakatzen ari da, AEBei lekukoa hartuz. Gaur gaurkoz, ordea, dolarrak erreserba moneta gisa izan duen erabateko nagusitasunak aukera eman die AEBei hegemonia ekonomikoa izateko, baina baita zorra nazioartean kostu baxuan kokatzeko ere (moneta boterea, alegia).
|
|
2021
|
|
|
Telesailak arrakasta
|
handia
du mundu osoan, eta ikusleek 140 milioi baino gehiago dituzte dagoeneko. Hala ere, indarkeria esplizituko eszenez beteta egoteaz gain,' El juego del calamar' ek oso mezu kaltegarriak igortzen dizkie adin txikikoei.
|
|
|
Bada, talka multiplikatu horretan haziko da, hain justu, kontakizuna. Ustez mundu aurreratu batetik abiatzen diren gizataldeak «konparatiboki aurrerapen askoz
|
handiagoak
dituen mundu bat» topatuko du lurretik kanpoko uhartean, eta guztiz nahasita utziko ditu horrek. Haietako batek bertan geratzea erabakiko du, baina lurralde berrian egingo duen urrats bakoitzeko zerbait ezberdina aurkituz.
|
|
2022
|
|
|
Itxaropen
|
handia
du munduak Luiz Inacio da Silva Lula-ren garaipenak Amazoniaren deforestazioa geratzeko eduki dezakeen eraginean. Carbon Brief Erresuma Batuko klima ikerketetarako zerbitzuak eskatuta, Lula presidentetzara iristeak Amazonian nolako ondorioak izan ditzakeen ikertu dute hainbat zientzialarik.
|
|
|
Nazioz gaindiko politika identitarioei eta aldarrikapen politikoei bizkarra emateko eta proiektu integratzaile eta bateratzaileak inposatzeko joera
|
handia
duen mundu batean bizi gara. Nolanahi ere, eskala txikiagoan, identitate minoritarioak (arrazarekin edo generoarekin lotuak, intersekzionalak) aitortzearen aldeko zenbait mugimendu sozial sortzen ari direla ikusten dugu.167
|
|
|
Garela. Zuriegia eta europarra beltza eta hegoaldekoa izateak pisu
|
handiegia
duen mundu batean. Balio diezagula, hortaz, Davisen bisitaren ajeak geure buruei bistazo bat eman eta gure zuritasuna, gizontasuna eta klase ertain heterosexualtasuna errebisatzeko behintzat.
|
|
|
Esango nuke estatuan zientzia fikzioaren arloko lehiaketarik ospetsuenetarikoa dela. Fama
|
handia
du mundu horretan sartuta daudenen artean, baina, egia esan, hortik kanpora ez du hainbesteko oihartzunik.
|
|
2023
|
|
|
Urte ona izan zuen iaz Ampok, eta aurtengoa ere halakoxea izatea espero du. Energia sektorean ziurgabetasun handiak dauden arren, Idiazabalgo kooperatibaren balbulek eskari
|
handia
dute munduan zehar, eta, horri esker, 2022 urtea 236 milioi euroko eskaera zorroarekin itxi zuen, inoizko handienarekin. Kontratu horien bidez, aurten 200 milioi euroren salmentak lortuko dituela uste du, eta horrela, iazko datu positiboak (178 milioi,+ %12) gaindituko dituela.
|
|
|
Urte ona izan zuen iaz Ampok, eta aurtengoa ere halakoxea izatea espero du. Energia sektorean ziurgabetasun handiak dauden arren, Idiazabalgo kooperatibaren balbulek eskari
|
handia
dute munduan zehar, eta, horri esker, 2022 urtea 236 milioi euroko eskaera zorroarekin itxi zuen, inoizko handienarekin. Kontratu horien eskutik, aurten 200 milioi euroren salmentak lortuko dituela uste du, eta horrela, iazko datu positiboak (178 milioi,+ %12) gaindituko dituela.
|