|
2000
|
|
|
Estatu espainiarreko gainerako lurraldeekin erkatuz, katalanek Euskal Herriko arazoez duten ikuspegi desberdina ere agerian geratu zen Ibarretxeri eskainitako harrera zabalean. Gero eta presio
|
handiagoa
jasaten ari dira Ibarretxeren gobernua eta EAJ, eta ikusi da EHri helarazitako mezuak, presio hori deskargatzeko diren edo EH eta Lizarra Garaziko hezietatik kanpo gehiago mugitzen hasiko diren. Orain artean, ordea, EAJk bide bati ekiten dionean, malgutasunez baina denbora nahiko luzean bide horri atxikitzen diola diosku esperientziak.
|
|
|
Hortik aurrera Argentina, Uruguay eta Brasilen garaipen eta porrotak tartekatzen joango ziren, baina orokorrean eskainitako irudia espero zena baino okerragoa izan zen (bi garaipen, berdinketa bat eta bost porrot). Etxean ere kritika
|
handiak
jasan zituzten.
|
|
|
Eskertzekoak dira, halaber, argazkiak utzi dizkiguten guztiak eta gure entusiasmo orduetan, lan honen gorabeherei buruzko xehetasunak pazientzia
|
handiz
jasan dituzten guztiak. Azkenik, Karrantzako Udaleko langileen lana ere hemendik eskertu nahi genuke.
|
|
2001
|
|
|
1347tik hiri, denbora aurrera joana ahala herria garatzen joan zen, Gaztela eta Flandria arteko merkataritzarentzako portu izateak eta Santiagoko Bideko kostaldeko igarotokia izateak lagundurik. Geroago, mende gorabeheratsuak ezagutu ostean, mende honen hasieran turismoa ezagutuko du, kostalde gehienak bezala (Zestoako Bainuetxetik ere gertu dago), garapen
|
handia
jasanez.
|
|
|
Ur geldiko alderdietan limo gehiago ageri da. Ibaiaren tarte horretan urte sasoi desberdinen artean hozbero aldaketa nabarmenak gertatzen dira eta disolbatutako oxigenoaren kontzentrazioak gorabehera
|
handiak
jasaten ditu. Oxigenoaren jatorria soilik fitoplankton eta uretako landareen fotosintesian bilatu behar da, aldapa leuntasuna dela eta, uherdura eta ur lasterrei esker lor daitekeen oxigenoa hutsaren hurrengoa baita.
|
|
|
Informazio jarioa ISDN z eta internetez. Zerbitzu Integratuen Sare Digitalak izenekoa (ISDN) telefono linearen antzekoa da, baina askoz datu kapazitate
|
handiagoa
jasan dezake eta datuok azkarrago bidaltzen ditu. Gainera, audioaz gain linea beretik bestelako informazio zabala garraia daiteke, guztia kalitate digitalaz.
|
|
|
Poluzio akustiko
|
handiena
jasaten duen herrialdeetako bat da Espainia
|
|
|
Espainia da poluzio akustiko
|
handiena
jasaten duen herrialdeetako bat; izan ere, Europako Batasunaren azterketa baten arabera, Europako herritarren %25 daude" soinu gogaikarrien" eraginpean, eta Espainian, berriz, portzentaje hori bikoiztu egiten da. “La situación no mejora en España”, non biztanleen %50 65 dezibeliotik gorako zarata mailaren eraginpean bizi baita, Isabel López Barrio Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) Akustika Institutuko ingurumen psikologoaren arabera.
|
|
|
Frijitzeko egokiena da, 160 °C bitarteko tenperatura altuak hobeto jasaten baititu, frijitzean sortzen direnak, polikiago deskonposatzen baita eta, era berean, gutxiago bustitzen baitu elikagaia. Nolanahi ere, ez da egokia olio berri bat lehendik erabilitako olio batekin nahastea, ez eta oliba olioa eta hazi olioa ere (ke puntu desberdinak dituzte, oliba olioak besteek baino tenperatura
|
handiagoa
jasaten du eta, nahastuz gero, batek bestea erretzen du eta substantzia narritagarriak eta toxikoak izan daitezkeenak sortzen dira).
|
|
|
Oro har, aukera hori hautatzen denean, lurzorutik 1,70 metroko altueraraino alikatatzen da, baina hori aldatu egin daiteke etxeko biztanleen batez besteko altueraren arabera. Azulejuz estali gabeko espazioen estaldura pintura izaten da, eta ez edozein, baizik eta tenperatura eta hezetasun
|
handiak
jasateko prestatutako material bereziak. Pintura honek hormen goiko aldeetarako balio du, bai eta beheko aldeetarako ere, komun ontzietatik urrun, hala nola armairuen edo bestelako altzarien atzean gelditzen direnetarako.
|
|
|
Delitu txikietan galdutako 240.000 milioiak sektoreko salmenten %1, 1 dira, eta aurreko urtean kontzeptu beragatik erregistratutakoa (%1, 25) baino pixka bat gutxiago dira. Jordi Querol txostengilearen arabera,% 1,1eko galera ezezaguna Europako Batasuneko (EB) saltoki
|
handiek
jasaten duten proportzioaren baliokidea da. Ikerketaren arabera, ebasketako profesionalek eta herrialdeko saltoki eta saltoki handietan dabiltzan talde antolatuek egiten dituzte bezeroen delitu gehienak.
|
|
|
Adituek «iraultzailetzat» jotzen duten teknika batek ateak irekitzen dizkio horizonte itxaropentsu bati aortaren disekzioen aurkako borrokan, hau da, arteria horrek, giza gorputz osoko arteriarik
|
handienak
jasan dezakeen kalte katastrofikoenaren aurkako borrokan. Teknika horri esker, pazienteak ez dira behartuta egongo bularraldea edo abdomena irekitzearen erasoa jasatera, eta gaixoen heriotza tasa murrizten da.
|
|
|
Egonkorragoa da eta mantsoago deskonposatzen da eta, era berean, gutxiago bustitzen du elikagaia. – Ez da gomendatzen olio berria eta zaharra inoiz ez nahastea, ez eta oliba olioa eta hazi olioa ere, ke puntu desberdinak baitituzte; oliba olioak besteek baino tenperatura
|
handiagoa
jasaten du, eta, nahastuz gero, batek bestea erretzen du eta substantzia narritagarriak eta toxikoak sor daitezke. – Gainberotzea saihestea:
|
|
|
Frantsesa arrotza da haientzat. Orain, gero eta presio
|
handiagoak
jasaten ari dira Quebec frantsesdunaren aldetik. Guk dakigun neurrian, hizkuntzarena ez da beste arazoak bezain larria, baina kontuan hartu beharrekoa da.
|
|
|
Hala ere, leherketa handiaren ereduak azalpenik gabe uzten zituen zenbait arlo bazeuden. Alan Guth ek 1980 urtean unibertsoaren eredu inflazionarioa plazaratu zuen, unibertsoaren zabalkuntzak jatorrizko aldiuneetan eta oso denbora tarte txikian azelerazio
|
handia
jasan zuela baieztatuz. Eredu horrek lehen argitzeke zeuden arazo batzukargitzen ditu, baina unibertsoaren bilakaera osatua izan ahal izateko erlatibitate orokorra eta teoria kuantikoa bilduko lituzkeen grabitazioaren teoria kuantiko osatu baten zain egon behar izango dugu.
|
|
2002
|
|
|
Bordeleko Victor Segalen Unibertsitateko Soziologia doktore eta Paueko Unibertsitatean Historian lizentziatua den Eguzki Urteagak Dakit argilatxearen bidez plazaratu duen «Les militans etudiants» ikerketaren helburu nagusia, Frantzian eta batik bat Bordelen gaur egun dauden ikasle erakundeen nondik norakoak aztertzea izan da. Izan ere, aldaketa
|
handiak
jasan dituzte Aljeriako gerra eta 68ko Maiatza garaian unibertsitatean entzute handia izandako erakunde horiek, eta gaur egun mutazio baten ondorioei aurre egin beharrean aurkitzen ditu ikerlariak. Beraz, korporazioetatik ezkerreko erakundeetarainoko ikasle militanteak nortzuk diren, eta nola bizi duten beren militantismoa agertzen saiatu da Eguzki Urteaga.
|
|
|
Enkarterrietako astoa, atzerakadarik
|
handiena
jasan duen etxeko aberea da, gaur egungo mekanizazioa dela-eta. Egoera kritikoan dago.
|
|
|
LEHIAren baitan, Gorka Elordietak azpi euskalki desberdinen azentuazioa eta intonazioa ikertu ditu, sarritan Jose Ignacio Hualde eta Iñaki Gaminderekin batera. Ikergai zabala dela adierazi digu, hizkuntzak bezala, euskararen azentuazioak ere aldaketa
|
handiak
jasan baititu denborarekin.
|
|
|
OFF Omeiatarren Meskita orain dela 3.000 urtetik egon da hor, Hadad ekaitzaren jainko arameoa gurtzen zen garaitik, hain zuzen ere. Harrezkero, gorabehera historiko
|
handiak
jasan ditu barrutiak, baina beti izan da sinesmenen elkartasunaren lekuko, antzinatik Siriak erakutsitako erlijio tolerantziaren isla.
|
|
|
Hiritarren %63ren iritziz zergak oso handiak dira eta gizarte klase ertainek Haziendaren presio
|
handiagoa
jasaten dute.
|
|
|
Ipar Amerika eta Asiako iparraldean batez bestekoak jasango duen beroketa baino %40 inguru
|
handiagoa
jasango dute.
|
|
|
Zumaiako trenbideetarako materialenpresak, Sestaoko Diesel motorrak, Eibar eta Elgoibarko josteko makinak, Arrasateko sarrailagintza... Horiek guztiek eskarien bultzada
|
handia
jasan zuten berrogeiko hamarkadan. Industriaren berreraikuntzak, makinak inportatzeko zailtasuneketa Estatuak produkziorako ematen zuen laguntzak berekin ekarri zuten sektorehauetako inbertsioak nabarmen handitzea.
|
|
|
Bizkarrezurra da artrosia kokatzen den zonalde ohikoena, bizkarrezurra baitaeguneroko bizitzan tentsio
|
handiak
jasan behar dituen artikulazioa. Gaitza ezartzendenean, mina eragiten du.
|
|
|
Bestalde, ezin dugu pentsatu iraganeko gizakiak gaur egungoak baino eritasun kopuru
|
handiagoa
jasaten zuenik. Antzina zeudenak gaur egun ezagutzenditugun gaixotasunekiko ezberdinak zirenik ere ez da demostratu.
|
|
|
zentralak ez du arriskurik, baldin eta CSNk segurtasuna bermatzeko iradokitzen dituen kontrol aretoan aldaketak egiten badira, eta energia elektrikoaren ekoizpen maila megawatt eko potentzia du oso erabilgarria da elektrizitate eskaera handiko egoera puntualetan. Digestio hodiko minbiziak Greenpeaceren arabera, zentral horrek hainbat hamarkada daramatza kalte larriak eragiten; izan ere, hondakin erradioaktiboak sortzeaz gain, Almonacid de Zorita eskualdean digestio hodiko minbizien eragina estatuko batezbestekoa baino hiru aldiz handiagoa da, eta zentraleko langileek berek ere erradiazio dosi
|
handiak
jasateko arriskua dute. Zentral horrek ingurumenean eragiten dituen kalteei dagokienez, Greenpeacek Tajo ibaian amaitzen diren isurketa likidoak eta tximiniatik kanporatzen diren gas efluenteak nabarmentzen ditu.
|
|
|
batez beste, 195 espezie gutxiago bizi dira munduan, eta ibai eta hezeguneetan bizi diren hegaztiak, ugaztunak, narrastiak, anfibioak eta arrainak. Beherakada larriena Iberoamerikan, Afrikan eta Asian gertatu da; izan ere, Ipar Amerikako eta Europako ur gezako ekosistemek degradazio
|
handia
jasan zuten 1970a baino lehen. Hegoaldeko ozeanoak Itsas espezieak ere arriskuan daude, eta 217 espezie daude, batez beste,% 35 murriztuta.
|
|
|
Vigoko Unibertsitateko Ramón Hermida eta Diana Ayala doktore espainiarrek egindako azterketa, Floridako (AEB) Orlando hirian egindako Hipertentsioari buruzko Urteko Ikerketa Konferentzian aurkeztua. ) adierazi duenez, aspirina dosi txikiak hartuz gero, ez da garaiz aurreko erditzea lortzen odol presio
|
handia
jasateko arriskua duten emakume haurdunentzat. Hala ere, sendagile horiek haurdunaldiko 16 astea baino lehen terapia hasten denean eta aspirina gauez bakarrik hartzen denean sortzen da ondorio hori.
|
|
|
Ikuspuntu horretatik, zientzi basamortu bat zen Euskadi osoa. Gaur, berriz, garapen
|
handia
jasaten ari dira jakintza esparru guztietako ikerketa jarduerak, eta Europako
|
|
2003
|
|
|
Aleazio berri honek Lurrean edo Lurretik kanpo tenperatura aldaketa
|
handiak
jasaten dituzten mekanismo eta motorretan izango ditu aplikazioak. Ikerketa honen hurrengo urratsa material erdi-eroaleetan eman nahi da, horrela aplikazioak elektronika eta mikroelektronikara zabalduko baitira.
|
|
|
Sánchezek adierazi du orain arte 100.000 eta 200.000 hegazti inguruk izan dutela eragina; izan ere, “jasotako hegaztiak kutsatutako hegaztien %10 eta %20 bitartekoak dira”. Galizia da isuriaren eragin
|
handiena
jasan duen Espainiako erkidegoa, eta bertan hegazti guztien erdia baino gehiago bildu da; Euskal Autonomia Erkidegoak eta Kantabriak, berriz, “palma eraman dute” azken hilabetean, esan zuen Sánchezek, haizeak “txapotea” bultzatu baitu Bizkaiko Golkora. Guztira, Kantabrian 1.207 jaso dira, 797 hilda zeudelarik, eta Euskal Herrian 3.250, 2.646 hilda.
|
|
|
dardara atsedenean, zurruntasun artikularra, mugimendu geldoak eta jarrera erreflexuen eragina. 64 urtetik gorako biztanleak dira gaitzaren eragin
|
handiena
jasaten dutenak, eta adin horretatik aurrera% 1,6 dira. “Gizonezkoetan, prebalentzia handieneko gailurra 67 urtekoa da, eta emakumezkoetan, berriz, 72koa.
|
|
|
“Montagnierren arabera, ikerketarako eta prebentzio kanpainetarako garatutako munduaren konpromiso ekonomiko handiagoa behar da”. Montagnierrek bere hitzaldian azaldu zuenez, gaur egungo zibilizazioaren bizi baldintzek, kutsadura indize
|
handiak
jasaten dituen mundu superpopulatu batek, birus berriak sortzen laguntzen dute, hala nola Asiako pneumonia epidemia deslotu duena. Gaur egungo ingurumen baldintzek “baita hirietako gerrikoetan higienerik ezak ere” gizakien immunitate sistema ahultzen laguntzen dute, eta sistema hori arduratzen da gaixotasunetatik babesteko defentsak sortzeaz.
|
|
|
Lehenengo geruza PVCzkoa da, eta hurrengoak estanpaziokoa, beira zuntz egonkortzailekoa eta aparrezkoa dira, hurrenez hurren. Zoru autosostengatzaileek pisu
|
handiak
jasan ditzakete hondatu gabe. Soinu xurgapen handia dute, eta egokiak dira gainazal garaietarako eta jende asko ibiltzen den eremuetarako.
|
|
|
Kirol entrenamendu edo lehiaketen ondorioz higadura fisiko
|
handia
jasaten duten kirolari profesionalek edo eliteko kirolariek berariazko produktuak erabiltzen dituzte kirolarientzat, haien energia eta nutrizio eskaera handiak asetzeko. Kirolarien artean, kulturistek eta pisu ariketak egiten dituzten pertsonek elikadura hiperproteikoaren “kultura” berezia dute, muskulu masa handitzeko eta pisua duen entrenamendu saio baten ondoren indarberritzea errazteko:
|
|
|
Egunak aurrera egin ahala, erradiazio totalaren multzoa gutxituz doa ilunabarrean desagertu arte, baina UVB izpiak azkarrago jaisten diren bezala, UVA izpiak argi ikusgaiarekiko proportzioan jaisten dira. Zerua estalita izanda ere, zuzeneko eguzkirik ez badugu, A erradiazio kantitate
|
handia
jasango dugu. Energetikoki, eta udan, gutxienez, UVA izpiak hamazazpi aldiz gehiago dira larruazalaren zuzeneko pigmentazioaren erantzuleak, eta berehalako beltzaran kolorea eragiten dute, melaninaren aitzindarien fotooxidazioa eragiten baitute; UVBak energia gehiago dute baina gutxi sartzen dira azalean, eta epe laburrean azala gorritzen dute.
|
|
|
Egunak aurrera egin ahala, erradiazio totalaren multzoa gutxituz doa ilunabarrean desagertu arte, baina UVB izpiak azkarrago jaisten diren bezala, UVA izpiak argi ikusgaiarekiko proportzioan jaisten dira. Zerua estalita izanda ere, zuzeneko eguzkirik ez badugu, erradiazio kantitate
|
handia
jasango dugu. Energetikoki eta udan, UVA izpiak hamazazpi aldiz gehiago dira gutxienez —larruazalaren zuzeneko pigmentazioa eragiten dute, eta berehalako beltzaran kolorea eragiten dute, zeren eta melaninaren aitzindarien fotooxidazioa eragiten baitute— UVBak baino —energia gehiago dute, baina gutxi sartzen dira azalean, eta epe laburrean, azala gorritzen dute—, baina proportzio hori handituz doa ingurumen parametroen arabera.
|
|
|
Haurdunaldian pisu
|
handia
jasateak kalte egiten die bai umekiari bai amari
|
|
|
Haurdunaldian oso pisu
|
handiak
jasatea kaltegarria da bai fetuarentzat bai haurdunarentzat. Gehiegizko karga fisikoak direla eta, pisu gutxiagorekin jaiotzen dira haurrak, eta, aldi berean, atzeratu egiten dute haien hazkundea.
|
|
|
“Normalean udan behin bakarrik ugaltzen diren tximeleta batzuek hiru belaunaldi ekoitzi dituzte aurten”, dio Theunissenek. Kontrakoa gertatzen da oilaskoekin eta arrainekin, Bretainiatik Bosniara jaitsiera
|
handiak
jasaten ari baitira. Nekazari talde batek esan zuen, aurreko astean, 25.000 oilo hil zirela beroagatik Ille et Vilainen (Bretainia frantsesa), eta, Bosniako iparraldean, Djuro Cvijic baserritarrak esan zuen 1.600 polluelo, bi etxetan dituen 16.000 oiloetatik, egun bakar batean hil zirela.
|
|
|
Aldatzen ez den oinarrizko ildo bat dugu, krisi hau perspektiban jartzen laguntzen diguna”, esan zuen zientzialariak. Ekosistema horiek Australiako Arrezifeen Hesi ospetsua osatzen dutenek baino kalte
|
handiagoak
jasan dituzte, herrialde horretako ekialdeko kostaldean, gehitu zuen. Ikerketaren arabera, dortoka handien ehizak, manatien eta krokodiloen sarraskiak eta beste espezie batzuen sarraskiak koralen degradazio prozesua hasi dute, eta gehiegizko arrantzak eta berotze globalak areagotu egin dute.
|
|
|
Internetek inoiz izan duen birus informatikorik
|
handiena
jasan du
|
|
|
Internetek birus informatikoen eragin
|
handiena
jasan du mundu osoan. Ia aldi berean agertu ziren Blaster zizareak eta haien aldagarriak, Nachi.
|
|
|
Fisioterapia Geriatrikoari buruzko Biltzar Nazionalean hitzaldia hasi baino lehen, Ruiz Pérezek adierazi zuen fisioterapeutak “galdutako funtzioak berreskuratzeko geriatria taldeen funtsezko zati” direla, eta, are garrantzitsuagoa, “adin horietan oraindik geratzen den funtzionaltasuna ez galtzeko prebentzioa”. Haren iritziz, gaur egun fisioterapiak “iraultza
|
handia
jasan du, eta lanean edo ikertzen jarraitzen da gure adinekoen mendekotasun funtzionala eta immobilizazio sindromea prebenitzeko eta konpontzeko”. Era berean, honako hau adierazi zuen:
|
|
|
Datu horiek BBVAk higiezinen sektoreari buruz egiten duen lauhileko txostenean agertzen dira, eta Espainiako etxebizitza sistemaren bilakaera aztertzen du egindako azken bi zentsuen artean, eta Europako ingurunearekin alderatzen du. Lan horren arabera, Espainiako familiek ez dute Europako batez bestekoak baino kostu
|
handiagoa
jasaten etxean, eta hori gerta daiteke etxebizitza txikiagoak lortzen dituztelako. Hala ere, autoreek uste dute Espainiako etxeetan ez daudela gehiago gustura etxebizitzarekin.
|
|
|
desesperoak ematen duen deliberamenduarekin oldartu omen zitzaidan emakumea, eta lepotik zintzilik nuela ikusi omen ninduen luzaz, berak bere egitekoetan segitzen zuen bitartean. Nik eroapen
|
handiz
jasan omen nuen besarkada, gizasemeok emakumeen beroaldi edo flakezia horiek jasaten ditugun eran, konprentsioa erakutsiz edo, aski dela adierazteko bizkarrean edo sorbaldan kolpe laburrak joaz. Atezaina aditu bat da nonbait trantze hauetan eta, epaileari agertu dionez, besarkada labur bat kilikagarri gerta dakioke gizasemeari baina luzeegi bat nekoso.
|
|
2004
|
|
|
Gero jarrerek eta erabakiek alderdi horietan eragin eta ondorio desberdinak izan zituzten. UCDn harlauza izanen balitz erori zen eta alderdia puskatu zen; PSOEk, aldakortasunaren bertute edo akatsa duelako, ez zuen ondorio
|
handirik
jasan eta EAJren kasuan, indarrez eta meritu handiz lortutako bide politikotzat jo zuten.
|
|
|
Izan ere, 1595ean, indarrez egin zuen bidea badian barrena, gotorlekuan bildurik zegoen urre eta zilar altxor handia eskuratzeko asmoz. Morroko artilleroek bete betean jo zuten Drake-n itsasontzia, eta itsasoko otsoak atzera egin behar izan zuen, galera
|
handiak
jasan baitzituen.
|
|
|
Noski, zoru horrek joan etorri edo mugimendu
|
handia
jasan behar badu hamar urtean behin gutxienez lixatu eta bernizatzea da.
|
|
|
Urte horren amaieran, gaixotasun baten kasu berriak deskribatu ziren, ordurako munduko beste leku batzuetan presentzia izan zuena. Kanada izan zen, besteak beste, Txinako errepublikaren atzetik gaixotasunaren erasorik
|
handiena
jasan zuena. Lehen kasua, 2003ko uztailean OMEk agerraldien amaiera deklaratu ondoren, Guangzhou probintzia ezagunean izan zen, urte bereko abenduaren 16an.
|
|
|
Hortzen higadura Hortzek ematen duten beste xehetasun bat hortzetako koroaren higaduraren azterketatik abiatzen da. Atapuercan aurkitutako gorpuzkien kasuan, hortzak abrasio
|
handia
jasaten zutela erakusten du. “Homo Heidelbergensis” espeziearen hondarrak hezurren leizean aurkitu ziren, eta koroa 35 eta 40 urte bitartean erabat gastatuta zegoela kalkulatu da.
|
|
|
Gaixotasun hori tratatzeko tresna terapeutikorik ez dagoenez, sistema berritzaile bat garatu da. Gaitz hori duten pertsonek, gehienak adinekoak eta emakumeak, bizi kalitatearen narriadura
|
handia
jasaten dute, eta depresioak ere izan ditzakete. Listuaren garrantzia da aho hortzetako osasuna mantentzen duela, lubrifikazioa ematen duela, irenstea eta digestioa errazten duela eta hortzak babesten dituela.
|
|
|
30 tona arrain hil eta 170 karramarro jaso ziren hurrengo egunetan. Ibaiertzetan bizi ziren hegazti askok hondamendiari ihes egitea lortu zuten, baina errunaldiak kalte
|
handiak
jasan zituen. Gaur, hondamendia gertatu eta sei urtera, ekologistek eta adituek uste dute Aznalcóllar meatzeak “erloju bonba” izaten jarraitzen duela.
|
|
|
Aztertutako hiri gehienetan ikusi ahal izan zenez, tenperatura 1 edo 2 egunetan igo zen, heriotzen aurretik. Bartzelona, Alacant eta Girona, Madril eta Sevilla izan ziren bero bolada
|
handiena
jasan zuten hiriak, abuztuan. Ikertzaileek azterketa hori egin zuten, udan gertatutako heriotzen kopurua azken hamar urteetako heriotzen serie historikoekin konparatu ondoren.
|
|
|
Duela sei milioi urteko hominido horien alderdi berri asko azaldu zituen medikuek hezurretako hausturak edo bestelako anomaliak detektatzeko erabili ohi duten teknikak. Adibidez, irudiek karga
|
handiagoak
jasaten zituzten femurraren puntuak islatzen dituzte, eta hominido horren ohiko jarrerak erakusten dituzte.
|
|
|
Probatu al dute zerbait bere taldeak sukalde yamanan? Uhal birakariak aurkitu dira, eta, gainazal analisien arabera, badakigu bero
|
handia
jasan dutela, sutan. Orain badakigu ura zurezko ontzi batean jartzen zutela, eta gero harri horiek sartzen zituztela ura berotzeko.
|
|
|
Goldek zioen petrolioan eta gas naturalean atzematen diren molekula biologikoak ez direla beren jatorri organikoaren froga, baizik eta beren nitxo biologiko berezia sakonera handitan aurkitu zuten mikroorganismoen aztarnak. Azken hamarkadan, metanoaren sakonera handian elikatzeko gai diren bakterioak aurkitu dira, tenperatura eta presio
|
handiak
jasateko gai direnak. Baina ezin izan zen frogatu hidrokarburoak materia organikoaren esku hartzerik gabe gerta zitezkeenik.
|
|
|
Balioa zenbat eta handiagoa izan, orduan eta erresistenteagoa da moketa sailkapenaren parametro bakoitzean. Horrela, pasaguneetarako edo joan etorri
|
handiena
jasaten duten geletarako, komeni da U3 P3 bat aukeratzea, gutxienez, erabilera bizietarako egokia. Oro har, egongeletan eta logeletan U2 P2 ehunezko estaldura nahikoa da.
|
|
|
ez zuen lorik egiten, ez zuen ezer txukunik jaten... Eta gainera porrot
|
handia
jasan zuen bere ikerketan. Xixko eginda geratu zen.
|
|
|
Bestalde, kontuan eduki behar da bere garaian zientzia aldaketa
|
handia
jasaten ari zela, mundu berri batera, mundu ikuskera berri batera, zeraman iraultza bat ematen ari zela eta oinarri falta nabarmena zegoela filosofia zaharrak ez zuelako balio zientzia berriaren aurrerakuntzen arrazoia emateko eta bere ondorioak ateratzeko. Honela, bada, zalantza egia bilatzeko tresna eraginkorra bihurtzeko eta zuzen bereizi ahal izateko zientziaren esparruan sar zitekeenaren eta ezin sar zitekeenaren artean, Descartesek metodo zientifikoaren mugak ezarriko dizkio zalantzari.
|
|
|
Wittgenstein, Freud, Nietzsche, Marx... ez ziren salbuespenak izan, nork bere garaiko eta alorreko topiko, uste eta sineskeria ugariri argitasun paregabez eta ausardia handiz aurre egin zieten arren. Marx, Freud eta Wittgensteinek, adibidez, Ilustrazioarekin umotzen eta sendotzen hasi zen razionalismoaren eragin
|
handia
jasan zuten eta, ohartu ez baziren ere, metodologia eta kontzeptualizazio positibistaren morroi bilakatu ziren maiz sarri, nor bere eran eta neurrian. Nietzschek, berriz, razionalismo positibistaren gehiegizko pretentsioak zuzen onez eta zorrotz oso salatu beharrez, filosofia klasikoaren eta pentsamendu sozialistaren ekarpen eta fruitu ukaezin anitz gutxietsi zituen, transzendentziarenganako fedea desitxuratuz kristautasunaren kritika soziologista eta historizista baten bidez, Marx eta Freuden antzera.
|
|
2005
|
|
|
Beraz, artearen esparruak telebista galdu zuen bezala sumatzen dut nik Interneten eta ordenagailuaren esperimentu artistikoen esparrua. Interneten informazioak merkataritza guneari tokia kentzen dio urtetik urtera eta saltoki birtualen irabaziak negozioen munduko haziera
|
handiena
jasan dituztenen artean daude.
|
|
|
Kirol honetan jazotzen diren lesioen %60 behe ataletakoak dira (belaunekoak gehienbat, bera baita lan nekosoen egiten duen atala eta, aldi berean, presio
|
handiena
jasaten duena); %20 eskuetakoak dira, %10 burezurreko traumatismoak eta gainerakoak bizkarrezurrekoak izaten dira..
|
|
|
M. Gomez Moreno-k, gerra aurretik (1922) iberiera idazkera deszifratzea lortu zuen, baina benetan 1949.ean ezagutzera eman zen mundu osoan. Orduan euskoiberismoak geldiune
|
handia
jasan zuen, desziframenduarekin euskara ez baitzen iberierara uste, nahi edo behar bezain ondo moldatzen. Egun bi euskoiberismo mota daude:
|
|
|
Hilabete pare bateko etenaldi berri baten ondoren Revista de las Provincias Euskaras 1881eko martxoan abiatu zen berriro. Oraingoan nahiko aldaketa
|
handiak
jasan zituen. Hasteko neurria 12x18 zentimetrotara murriztu zuen, aldi berean orrialde kopurua 64ra handituz.
|
|
|
Diafragma erlaxatzen denean, gora joaten da, eta une horretan toraxak presio
|
handiagoa
jasaten duenez, biriketako airea kanporatzea eragiten du, hau da, arnasa botatzea.
|
|
|
Estentsio urrats horiei lotutako jarduera tektonikoak domo egituren sorrera, riften garapena eta hasierako bolkanismoa barneratzen ditu. Argigarri estratigrafikoen arabera rift eta domoen sorrera une berean gertatzen da eta rift arroek, Miozenoaz geroztik, subsidentzia
|
handia
jasan dute. Rift arroen erdialdean arruntak dira laku gazikarak (Turkana, Tanganyika eta Nyasa lakuak, adibidez), bertako metakinak eta erreka sedimentuak izanik haranetako arroka arruntenak.
|
|
|
Oligozeno goiztiarrean luma gorakorrak 200 km-ko lodiera duen kratoiaren litosfera ukitzen du nonbait erditik ekialdera (6.27.A. irudia). Kratoiaren gainean lumak eragiten duen goranzko indar asimetrikoarengatik kratoia kulunkatu egiten da, ekialdean gorakada
|
handiagoa
jasanez (6.27.B. irudia). Garai horretan lurralde osoa, Afrikako plakaren inguruko muga gehienetan sortutako gandorren bultzada indarrak eta Afarreko lumak eragindako topografia garaia direla eta, urruneko konpresio indar orokorren (far field forces) eraginpean zegoen.
|
|
|
Inguruneko gazitasunarekiko jasankortasuna desberdina izaten da espezieen arabera. Estenohalinoek oso tolerantzia txikia daukate; ostera, eurihalinoek gazitasun aldaketa
|
handiak
jasan ditzakete, esate baterako, estuarioetako animaliek.
|
|
|
Era berean, medikuen eta sindikatuen elkargoek “interesik eza” ere nabarmendu zuen, profesionalak “gutxiespen” egoeran daudela defendatzeko, eta gehiegizko lan horrek akatsak eragiten dituela. Erkidegoen arabera, Madril da osasun sistemaren “akats eta narriadura”
|
handiena
jasaten duena, eta, guztira, 3.895 salaketa izan ziren 2004an ustez zabarkeria sanitarioa egon zelako. Gainera, larrialdi zerbitzuetan itxaron zerrendengatik eta kolapsoengatik arazo gehien dituena da.
|
|
|
Alde horretatik, eta erreklamazioaren oinarri nagusia kontsumitzailearen oinarrizko eskubide batzuk urratzea denez, gureen oso antzekoak, kasu horietarako ematen diren ondorio judizialei adi egotea ez litzateke alferrikakoa izango gure epaitegietan estatubatuarren antzeko gaiak planteatzea, nahiz eta erreferentziako operadore ekonomikoentzat ondorio ekonomiko txikiagoak izan. Agian, janari lasterreko kateei horrelako erreklamazioa planteatzen lehenak izan daitezke, hain zuzen ere, gizentasunak eragindako gizarte kostu
|
handiak
jasaten dituztenak, baldin eta era horretako elikagaiak jatearen eta kontsumitzaileen osasunerako zenbait arazo izatearen arteko kausaltasun harremana frogatu ahal bada. Argitu beharreko gai giltzarrietako bat kaltetuak berak kontsumitzen dituen elikagaiak hautatzeko duen erruduntasun maila izan behar da; eta aukeratzeko askatasun hori ezin izan den manipulatu nahita manipulatutako edo faltsututako mezu edo informazioen bidez. Lehen urratsak Janari lasterreko kate ezagunenen aurkako lehen demanda (Burguer King Corporation, KFC Corporation, Wendy’s International eta McDonalds Corporation) Caesar Barberrek aurkeztu zuen 2003ko uztailaren 23an New Yorkeko Estatuko Gorte Gorenean.
|
|
|
Orduan, ebakuntza arazorik gabe egin zen, baina minak ez ziren desagertu, eta barneko perfusio intratekala ezarri zitzaion, sendagaiak muinera kateter baten bidez irits zitezen. Barne ponpa ezarri eta gutxira, “operazio eremuan fibrosia” agertu zen, eta horrek eragin zuen “min
|
handiagoa
jasatea eta sintomatologia maila altuagora iristea, dortsalera, eta ez gerrialdera”, anaiak dioenez. Urte batzuk geroago, 1997an erresonantzia magnetikoa egin zitzaion klinikan minaren jatorria ikusteko, eta egiaztatu zen “ebakuntzak eragindako fibrosiagatik bakarrik” zela, pazientearen senideak azaltzen duenez.
|
|
|
Malagako hiru udalerrik Villanueva del Rosario, Humilladero eta Almogía gaur egun ur murrizketak dituzte kontsumoa murrizteko; izan ere, uda honetan lehortearen ondorioz bederatzi udalerrik hornidura eten dute, Ingurumen Sailak Malagan duen Ordezkaritzan bildutako datuen arabera. Huelva probintzian, euririk eza nabari da Mendilerroa eskualdean ere, gaur egun ur murrizketa
|
handienak
jasaten ari diren hiru udalerrietan: Hinojales.
|
|
|
Uste da “Delta” Kanarietako artxipelagoko iparraldetik igaroko dela gaur, 110 kilometro orduko abiadura gaindituko duten haizeekin, eta, batzuetan, 150 kilometro orduko abiadura har dezaketela, Meteorologia Institutu Nazionalaren (INM) datuen arabera. Uharteek ere eurite
|
handiak
jasango dituzte ekaitz horren ondorioz; beraz, orduko 30 litro euri eta hurrengo 12 orduetan 60 litro baino gehiago dira. INMk Kanariar Uharteetako alerta abisuari eusten dio, eta artxipelagotik hurbil dauden itsas eremuetara zabaldu du; han, ekaitz handia espero da.
|
|
|
–Kito. Presio
|
handia
jasan duk haien esku uzteko, ezta?
|
|
2006
|
|
|
Israelek kalte ekonomiko
|
handiak
jasan ditu, baina askoz gehiago Libanok, bonbaketen ondorioz: 15.000 dira birrindutako etxeak, gehiago kaltetutakoak, eta ezin konta ahala zubi, errepide, zentral elektriko, komunikaziogune, komertzio eta fabrika suntsitu dituzte.
|
|
|
Horrez gain, Egipto barruko egoera geroz eta kaskarragoa zen. Egiptok kanpoan zeukan ospeak behera egin zuen; gerrek dirutza handiak hartu zituzten, administrazioaren funtzionamendua gero eta txarragoa zen, eta egiptiarrek ustelkeria
|
handia
jasan zuten. Greziarren egoera ez zen askoz hobeagoa.
|
|
|
Artista handi batzuk beren garaiko kausetan konprometitu dira, eta beste batzuk ez.Badirudi obra batzuei engaiamenduak kalte egiten diela, eta beste batzuek, ordea, engaiamendu kopuru
|
handia
jasan dezaketela. Batek beti aurkitu ditzake kasuaren bialderdiak frogatzeko adibideak; artistaren helburu partikularrek bere engaiamenduarekin zerbait egiteko bera ezintzen duten ala ez da auzia, ez berak engaiamenduhori duen ala ez.
|
|
|
Argan Milagro bakarrik(% 43), Donezteben Barbarin(% 44) eta gainerakoetan aipatutako Busto (galdu ez zuena). Normalean, datuak dauden herri hauetan% 60 baino jaitsiera
|
handiagoak
jasan zituzten, eta askok% 70 baino handiagoa (Erriberan bost herrik hamabitik, Eguzkitzan lau herrik zortzitik, Argan zazpi herrik hamabitik, eta bestelakoetatik batek. Lazaguria?). Gainera, badira% 100 galdutakoak ere:
|
|
|
Hala ere, haren propietateak ere txikiagoak dira, ezin baita garbitu eta, hezetasunik izanez gero, lizunak sor daitezke, ondo prestatzen ez bada eta biguna bada, hormei hobeto heltzen die eta, beraz, erraz arraia daiteke. Higadura
|
handirik
jasaten ez duten igeltsuzko edo zementuzko barne gainazaletan erabiltzen da pintura hau. Pintura mota hau uretan edo oso pasta lodian diluitzeko prestatutako hautsetan eros daiteke, aukeratu den akaberak eskatzen duen bezala.
|
|
|
Krustazeo milimetrikoak eta itsas hondoetan bizi diren algak arrainen elikagaiaren oinarria uste baino gogorragoak dira itsasora isuritako erregaien kontzentrazio
|
handiak
jasateko. Hala adierazten du Itsas Zientzien Institutuaren azterlan batek, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorenaren (CSIC) baitakoa.
|
|
|
Gai horren inguruan, Madrilgo Ramón y Cajal ospitaleko aditu talde batek ziurtatu du bizkar zorroek ez dutela eragiten bizkarrezurraren kurbadura ez desbideratzerik, ez eta handiagoa ere. Hala ere, artikulazioek presio
|
handiagoa
jasaten badute, mina sortzen da. Halaber, beste traumatologo batzuek adierazi dute, oro har, bizkar zorro batean garraiatzen den eskola materialaren pisua ez dela nahikoa bizkarrezurrean lesioak eragiteko.
|
|
|
Gomendatutako kokalekuak Binilozko zoruak gogorrak dira eta erraz mantentzen dira. Kualitate binomio hori dela eta, estalki egokiak dira joan etorri
|
handia
jasaten duten geletarako, eta maiz garbitu behar dira. Eskola, ospitale eta haurtzaindegietan ohikoak dira.
|
|
|
Eta eremurik ohikoenak orain arte ezagutzen direnak dira: sakroa, orpoa eta trokanterra, presio
|
handiagoa
jasaten duten gorputzeko eremuak eta hezur erliebe handieneko guneak. Adituen arabera, datu garrantzitsua da eremu guztietako pazienteen %85 inkontinenteak izatea.
|
|
|
Praktika horren arabera, balaztek ibilgailua atxikitzeko lan guztia egiten dute, eta horrek, muturreko kasuetan, gehiegi berotzea edo" fading" delakoa eragin dezake, hau da, balaztek ez dute erantzuten, eta oso egoera arriskutsua da. Asko nekatzen dira, halaber, egunero hiri
|
handietan
jasaten diren auto ilaretan etengabe aldatzeaz. Aldaketa automatikoa Eragozpen horiek guztiak automatikoki alda daitezke.
|
|
|
Rasputinen heriotzaren kronika beti izan da argi ilunez betetakoa, ilunez batez ere... Hala ere, Yusupovi kasu egiten badiogu, Rasputinek armadako soldadu talde bat etzateko adina zianuro hartu zuen Felixek eskainitako gozoki, pastel eta ardo gozotan, listu ugari eta logale pixka bat baino eragin kaltegarri
|
handiagorik
jasan gabe. Yusupovtarren Moikako jauregiaren sotoan zeuden Felix eta Grigori, eta goiko gelan gainerako konspiradoreak:
|
|
|
Gainera, berehala ulertu nuen bisitaren zergatia: polizietako batek esan zigunez, Alemanian negozioak zituen estatubatuar batena zen kalte
|
handienak
jasan zituen etxea. Laster asko lotu nituen etxe dorreduna eta hango oihuen doinu atzerritarra.
|
|
2007
|
|
|
LUISTXO FERNANDEZ. Paperaren halako gainbeheratxoa badago, eta hemendik aurrera paperaren munduak aldaketa
|
handiagoak
jasango dituela uste dut. Adibideak topatzeko ez dago urrunegi joan beharrik.
|
|
|
Lehen ere hemen zen, orain 3.000 urte ere, erromanizazio ondoren ere hemen zen, eta hizkuntza indartsuagoen eraso guztien gainetik hemen da gaur ere. Indoeuroparren etorrera aurretik egitura eta itxura diferenteak edukiko zituen, guretzat ezagun ez direnak; eta orain, latinaren eta erromantzeen eragin
|
handiak
jasan ondoren, egokiturik eta eraberriturik hemen dugu gaur ere.
|
|
|
Diotenez, tumore primario batetik zirkulaziora pasatzen diren zelulen% 1 bakarrik da gai metastasia sortzeko. Azken batean, presio selektibo oso
|
handia
jasaten dute zelula horiek, eta kondizio okerrenetan bizitzeko ahalmena duenak bakarrik egin dezake aurrera.
|
|
|
Metastasia sortu duten zelulek zailtasun askori egin diote aurre. Zailtasun guztiak gainditu ondoren haztea lortu duenak presio selektibo
|
handia
jasan du, eta bizitzeko gaitasun handia du. Hori dela eta, zelula horiek estrategia asko dituzte edozein zailtasunen aurrean bizitzeko.
|
|
|
Itsasgizon batzuek presio
|
handia
jasan behar dute jada. Larrialdiak ez dira faltako datozen egunetan.
|
|
|
Iruzurrak, ekonomian baino gehiago, politika alorrean izan zuen eragina. Ezkertiarrak izan ziren kalte
|
handiena
jasan zutenak, Garat eskandaluaren eragileetariko bat izan baitzen. Egoerari aurre egiteko, Frantziako komunistak, sozialistak eta erradikal ezkertiarrak elkartu ziren eta Front> commun> osatu, 1936an Front> laire> bilakatu zena75.
|
|
|
Peruko gizarteak krisi
|
handia
jasan du azken bi hamarkadetan, nahiz eta Gobernua aldatu zenean, 2001ean, demokrazia berrezarri zen. Hala ere, herrialdearen hazkunde itxaropen guztiak —ez soilik ekonomiaren aldetik, hezkuntzaren arloan— lausotu egin ziren ustelkeria eskandalu etengabeengatik.
|
|
|
Horiek bi hilabetez irauten dute, eta laranjatik morera doan kolorea izaten dute, arrosa eta gorria tartean direla. Miniaturazko ale batzuk urte osoan loratzen dira gure etxe barruan, eta, gainera, arazo
|
handirik gabe
jasaten dute berogailua. Cimbidioa Asian sortu zen, eta lehen orkestra barietateetako bat izan zen, barne ale gisa salgai jarri zena, berokuntzari aurre egiten ziotelako.
|
|
|
Osasunerako Mundu Erakundeak (OME) eta Europako legediek onartutako zarata muga 65 dezibeliokoa da (dB). Ekonomia eta Garapenerako Lankidetzarako Erakundearen (ELGA) arabera, munduan 130 milioi pertsonak soinu maila
|
handiagoa
jasaten dute inguruan, eta beste 300 milioi pertsonak, berriz, bizi kalitate ertaina galarazten duten zaratak jasaten dituzte. Aurrerapen teknikoa, garraiobideen gorakada, pilaketa, kultura ohiturak eta hiri hazkundea (planifikazio egokirik gabe) izan dira, besteak beste, ingurunearen degradazio akustikoa eta pertsonen eta haien ingurunearen arteko harremanen narriadura eragin duten faktoreak.
|
|
|
Azterlan baten arabera, 65 dB tik aurrera ezinezkoa da lan konplexu bat egitea. Eskola adinean zarata
|
handia
jasaten duten haurrek zailtasun handiagoz irakurtzen ikasten dute, eta irakurketa maila baxuagoak lortzen dituzte. Zaratak ere eragin negatiboa du loan.
|
|
|
Garuneko aldaketak Standfordeko Unibertsitateko (AEB) adituek TEPTk txikitan izan duen eragina aztertu dute. Estres maila
|
handia
jasan dute txikiek, abusu sexual, fisiko edo emozional baten, bortxaketa baten, indarkeriazko ekintza baten lekuko izan direlako edo duela gutxi banandu edo galdu direlako. Zehazki, Víctor Carrión, Lucile Packard Haur Ospitaleko Haurren Estresari buruzko Ikerketa Programaren zuzendaria, buru den ikertzaile taldeak estres postraumatikoaren desordena batek kaltetutako haurren garuneko anatomia aztertu du.
|
|
|
Oro har, etengabeko laguntza behar duten pertsonei lagundu behar zaie: garbiketa, akonpainamendua, janaria, zaintza… Hori lanegun luze bihurtzen da, non zaintzaileek higadura fisiko
|
handia
jasaten baitute. Agertoki ideal batean, adituak iradokitzen duenez, gizarte laguntzako jarduera arautu litzateke, eta adinekoak zaintzeko gutxieneko ezagutza mailak ziurtatu lirateke, hau da, langile horiek prestakuntza jaso eta mediku talde batek gomendatu lituzke, zahar bakoitzaren beharren arabera; horrez gain, lanaldiak eta lansarien homogeneizazioa zehaztu lirateke.
|
|
|
Txapeldunaren pentsamoldea. Heziketa emozional sendoa funtsezkoa izan daiteke, halaber, lasterketan presio
|
handiak
jasan behar dituzten pertsonengan, haurtzarotik ia aisialdirik gabe egotetik hasita, eta hori ez dator bat lagunen aisialdi orokorrarekin. Indar gordina.
|
|
|
Beste arazo bat adimen koefizientea %70etik %85era duten pertsonak dira. Fernando Becerra Madrilgo Erkidegoko Minusbaliatuen Federazioko lehendakariak hainbat arrazoi azaldu ditu pertsona horiek langabezia tasa
|
handia
jasateko. Horietako bat enplegatzaileek ezgaitasuna dutenek eraginkortasunez lan egiteko duten gaitasunari buruz dituzten aurreiritziak dira, nahiz eta egin diren azterketek kontrakoa adierazten duten.
|