|
2000
|
|
|
Orain arte esandakoa laburbilduz, esan dezagun ezen gure hipotesia honako haudela, alegia, euskal nortasun nazionala prozesu eta mekanismo ezberdinen bitartezeraikitzen ari dela. Alde batetik epe luzeko nortasun etnikoa daukagu, oinarrian osagaikultural eta historiko enpirikoak dituena (hizkuntza, oroimena, kultura, e.a.). Bestealdetik, aurrekoari lotzen edo gaineratzen zaion beste nazio nortasun bat dugu, zeinaren barnean garrantzi
|
handia
duen eremu publikoan, eta beste eremu batzuetan, eraikitzen den irudikatutako komunitateak. Aldi berean, prozesu hauek guztiak kontrako norabidean ere ari dira gertatzen:
|
|
2001
|
|
|
Orientabideak zeregin
|
handia
du eremu honetan. Porrot akademikoaren atzeansarritan ikusi da, orientazio lan txukunak porrota uxatu edo gutxitu egin lezakeela, norberaren ikas estiloa sakondu edo osa balezake, batik bat.
|
|
|
Azulejuen gainazal motak eusten dio ongien hezetasunari (faktore erabakigarria da bainuan), porositate txikia dutelako, eta, gainera, gogortasuna eta erresistentzia. Horregatik, bainu gehienetan egoten da, batez ere ura zuzenean ukitzeko arrisku
|
handiena
duten eremuetan, hala nola dutxa edo bainuontziaren ondoko paretetan eta konketan. Komuneko paretak azulejuz alikatatuta egon ohi dira altuera jakin bateraino eta goialdean pintatuta.
|
|
|
GKE hori Albaitaritzako ikasle talde baten ekimenez sortu zen, eta bere proiektuak munduko hainbat tokitan finkatzen ditu. Munduko pobrezia maila
|
handia
duten eremuetan abeltzaintzako ustiategiak garatzen hastea eta mantentzea du helburu.
|
|
2002
|
|
|
Tanger, Ceuta eta Algeciras lotzen dituzten ontziek zeharkatzen dute eremua. “Kutsadura akustikoaz gain, petrolio gordinaren isurketak eta estoldak garbitzeak eragin
|
handia
du eremu horretan”, adierazi du De Stephanis ek. “Talkak saihesteko neurriak hartu behar dira”, azpimarratu du.
|
|
2003
|
|
|
“Oraingoz ezin da jakin gasolioa berehalako arriskua den, nahiz eta airetik fuel usaina sumatzen den”, adierazi zuen Frantziako kostazainen bozeramaile batek, hasiera batean, “Prestige” ren antzeko hondamendi ekologiko baten beldur izan zirela. Calaisko pasabidea, “Tricolor” erdi ihinztatua, munduan itsas zirkulazio
|
handiena
duen eremuetako bat da. Hala ere, talka gertatu zen eremuko uren sakonera ez da 30 metrotik gorakoa izaten.
|
|
|
Oinez ibili behar da, ordu gutxiago eserita egon eta eskailerak igo”, esan zuen kirol medikuntzako espezialista Carlos de Teresak. Azterketa atzo aurkeztu zen Marbellako XVI. Kongresu Nazionalean parte hartzen duten profesionalen eta Ana Pastor Osasun ministroaren aurrean, eta Andaluzia, Kanariak eta Espainiako Levanteko eskualdeak Murtzia, Valentziako Erkidegoa eta Balear Uharteak dira zirkulazio hilkortasun
|
handiena
duten eremuak, Madril, Gaztela eta Leon, Nafarroa eta Errioxaren aldean. Txosten horretan, “Gaixotasun kardiobaskularrak eta horien arrisku faktoreak Espainian:
|
|
2004
|
|
|
Kutsatzaile posible guztiak kontrolatzen dira? " AEBetan. egiaztatu ahal izan denez, urak antibiotiko maila
|
handia
duen eremuetan, zenbait pertsonak jasaten dituzte horrelako botikak". Kontrol osoa dago ikuspuntu mikrobiologikotik.
|
|
|
Oceana talde ekologistak atzo salatu zuenez, 2.000 edo 3.000 lagunentzako edukiera duen gurutzaldi ontzi batek 1.000 tona hondakin sortzen ditu egunean, eta, sarritan, ingurumenari dagokionez sentikortasun
|
handia
duten eremuetan, lurrean debekatuta dauden isurketak egiten dituen nazioarteko hutsune legalari esker. Oceanak atzo argitaratu zuen “Gurutzaontzien bidezko kutsadura” txostenak erakusten duenez, gaur egun ontzi horietako 300 inguruk milioika bidaiari garraiatzen dituzte mundu osoan zehar.
|
|
|
Izan ere, nahiz eta Italia munduko bigarren ekoizlea izan, oliba olioa Mediterraneoko herrialde horrekin identifikatzen da batez ere; izan ere, ontziratutako olio italiarrak Estatu Batuetako eskariaren% 74 inguru dira, kanadarraren% 72 eta japoniarraren% 59 Hala ere, paradoxa handiena gure herrialdean gertatzen da, txirletan sortutako olio gehienak kalitate bikainekoak baitira, eta «oliba olio birjina estra» etiketa dezakete, baina soltean saltzen dira, baita olioak Jatorrizko Deitura baten babesean kalifikatu diren kasuetan ere. Adibide gisa, Sierra Máginako Jatorrizko Deituraren Kontseilu Arautzaileak babesten duen eremuan, Espainiako eta munduko hedapen eta ekoizpen
|
handiena
duen eremuan, 45 milioi kg olio ekoitzi dira aurten. Horien artean, 30 milioi inguru aparteko birjina gisa kalifikatu dira, kontrol zorrotzenak gainditu ondoren eta jasotako txirlei buruzko erregelamenduan ezarritako ezaugarrietara egokitu ondoren; izan ere, olio olio birjina estra kontrolatuago eta kalitate handiagokoa merkaturatzea zehazten dute, legezko gutxienekoei hertsiki egokitzen zaiena baino.
|
|
|
Harrezkeroztik, gibeleko gaixotasunek interes gutxi pizten dute osasun administrazioaren eta komunitate zientifikoaren artean. Lehenengoak, esan zuen bezala, baliabide gutxi bideratzen ditu ikerketara, eta bigarrenak ere ez dirudi interes
|
handirik
duenik eremu hori aztertzeko.
|
|
|
Munduko herrialde esportatzaile nagusiak (Saudi Arabia, Iran, Irak) eta petrolio monarkia txikiak bustitzen ditu hango urak. Ekologiaren aldetik eragin
|
handia
du eremu horrek, ez bakarrik ontzi geldituek, baita hainbat hondamendi ekologiko eragin dituzten gatazka belikoek ere. Zehazki, okerrenetako bat Golkoko Gerra izan zen.
|
|
2005
|
|
|
Coruñan erregistratzen den klimatologiaren eta hezetasunaren eragina izan daiteke horren arrazoi nagusia, López Silvarrey doktoreak azaldu duenez. Alde horretatik, Espainian, ikerketak ondorioztatu duenez, Espainian haurren asman prebalentzia
|
handiena
duten eremu geografikoak kostaldeak dira, batez ere kantauriarra.
|
|
2006
|
|
|
– Berariazko zatia: gidari bakoitzarentzat banakakoa, gabezia
|
handienak
dituzten eremu zehatzetan eragina izango duena. Zati horretarako zortzi ordu izanen dira.
|
|
|
Autoreek diotenez, aluminioa dementzia mota batzuen garapenarekin lotuta dago. Hala ikusi da urak aluminio kontzentrazio
|
handiak
dituen eremuetan bizi diren gaixoekin, bizitza osoan ur horren eraginpean egon baitira. Baina Alzheimer eta aluminioaren arteko harremana polemikoagoa da.
|
|
|
Esaten da Afrikako arraza beltzean polikistosi kasu gutxiago gertatzen direla, baina litekeena da gaixotasun horrek eskualdean duen benetako eraginari buruzko datu nahikorik ez izatea. Atzerapausoei dagokienez, ugaritu egiten dira odolkidetasun
|
handiena
duten eremuetan. Zer da polikistosia?
|
|
|
Besteak beste, egindako presioaren intentsitatea eta iraupena, higiene jarduera desegokiak, nutrizio egoera, hezetasuna (inkontinentzia, izerdia edo zaurien exudatua), adina, ohitura toxikoak, aldi bereko patologiak eta tratamendu farmakologikoak. Hauek dira UPPa garatzeko arrisku
|
handiena
duten eremuak: eremu sakroa, orpoak, tuberositate iskiatikoak eta aldakak; horiek guztiek larruazalpeko ehuna dute, presioa arintzeko nahikoa ez dena.
|
|
|
Horrela, kredituaren arabera ordaindu gabeko gehieneko saldoa Tenerifen eta Las Palmasen dago, eta txikiena Burgosen eta Gipuzkoan. Ordaindu gabeak eta errenta Berankortasuna handiagoa da langabezia tasa altuagoa eta errenta maila apalagoa den lekuetan —lanaren egileen arabera, hazkunde erritmoa baino gehiago axola du—, eta berdin dio ordaindu gabe gehiago izaten direla industria sare txikiagoa eta eraikuntzaren eta zerbitzuen osagai
|
handiagoa
duten eremuetan. Baina badira beti aberastasunarekin zerikusirik ez duten beste faktore batzuk ere.
|
|
2007
|
|
|
Espainian egoera ez da oso ona. Hori dela eta, Gobernuak efemeridea aprobetxatu zuen aurreztearen eta kontsumo arduratsuaren aldeko mezu berriak bidaltzeko, batez ere eskaera
|
handiena
duten eremuetan, nekazaritzan (kontsumo osoaren %80) eta, neurri txikiagoan, industrian. Are gehiago, etorkizuneko arro planek, 2010ean indarrean sartuko direnek, ekoizpen sektoreetako xahuketa zigortuko dute.
|
|
|
Mediku askok ez dituzte eraso horiek salatzen erasotzaileen errepresaliak jasateko beldurragatik, lanpostuan behin behinekotasuna izateagatik eta ekintzaren irismenari buruzko eszeptizismoagatik. Arrisku eremuak Larrialdiak, psikiatria eta oinarrizko arreta dira erasoak jasateko arrisku
|
handiena
duten eremuak. Zehazki, larrialdietan% 45 inguru biltzen dira.
|
|
|
EBk eta bere erakundeek kontsumitzaileen babes maila handiagoa ezarri dute azken urteotan, batez ere osasunerako arrisku
|
handiena
duten eremuetan.
|
|
|
25 espezie mehatxatuetatik 11, Afrikan zazpi, Madagaskarren lautan eta Hego Amerikan hiru. Alde horretatik, munduko biodibertsitate
|
handiena
duten eremuak dira: 34 eskualde “oso lehentasunezkotzat” jotzen ditu CIk, Lurraren %2, 3 baino ez den azalera batean Lurreko landare eta animalia dibertsitate osoaren erdia baino gehiago baitaude.
|
|
2008
|
|
|
Gaur hauxe dakigu: dislexikoek kontzientzia fonologiko txikia dute eta, horretan, eragin
|
handia
du eremu parietalak.
|
|
|
Proiektu honen alderdirik garrantzitsuena, tamainaz gain, kokalekua da: ekialdeko kostarekiko paralelo dagoen 2.800 kilometro inguruko eremua hartuko du, eta, beraz, turismoa, nekazaritza eta abeltzaintza garatzeko aukera
|
handiak
dituen eremua babestuko da. Israelen, Ben Gurión Unibertsitateko ikertzaile talde batek “aireko” korridore bat sortuko du.
|
|
|
Gainera, urtebete baino gutxiagoko Espainiako 25 haurretik bat urtero sartzen da prozesu horretan, Osasun Sistema Nazionalaren (OSN) datuen arabera. Sistema horrek adierazten du Extremadura, Andaluzia, Galizia, Kataluniako iparraldea, Valentziako Erkidegoko iparraldea eta Kantabria direla bronkiolitisagatiko ospitalizazio tasa
|
handienak
dituzten eremuak. Beste azterketa batzuen arabera, VRSak eragindako bronkiolitisak zazpi eguneko batez besteko ospitalizazio tasa du.
|
|
|
Ikerketa 2012 urtean bukatuko dute, eta bertan ateratako ondorioak Bilbon antolatuko den konferentzia zientifiko batean azalduko dituzte. «Eta konferentzia horrek, EAE garrantzia zientifiko
|
handia
duen eremu gisara kokatuko du mapan», adierazi du Vandenbroeckek.
|
|
2009
|
|
|
Populazioen %20 ustiapen moderatuaren edo azpiustiapenaren kategorietan daude. Erabat ustiatutako populazioen proportzio
|
handiena
duten eremuak Atlantikoaren ipar ekialdea, Indiako mendebaldea eta Pazifiko ipar mendebaldea dira.
|
|
|
oso herrialde industrializatua izateaz gain, enplegu eskari handia sortzen du, Europar Batasunaren egoitza iraunkor gisa sortutako zerbitzuengatik. Garrantzitsua da frantsesa eta flamenkoa berdin menderatzea; izan ere, nahiz eta hizkuntza batean edo bestean eragin
|
handiagoa
duten eremu batzuk egon, balio erantsitzat jotzen da biak ezagutzea. Ez dago zailtasun handirik titulazio teknikoak homologatzeko; are gutxiago nork bere kontura jardun nahi badu.
|
|
|
Bestalde, Espainiako kazkabarra modu bitxian gertatzen da. Kazkabar formako prezipitazio maiztasun
|
handiena
duen eremua Espainiako iparraldea da. Kantauri aldean, urtero, bost egunetik hamarrera bitartean izaten dira kazkabarrak; Kataluniako Pirinioek eta Gaztelako eskualde batzuek, berriz, urtean egun batzuetan txingorra izateko arrisku handia dute.
|
|
|
Adibidez, abuztuan Burelan (Lugon) apartamentu bat alokatzea ez da hilean 1.300 euro baino gehiago kostatzen; El Faro (Malaga), Torrevieja (Alacant) edo Almuñecar (Granada) laginetan, berriz, prezioa ez da 1.000 eurora iristen. Bartzelona, Castelló eta Espainiako iparraldea dira prezio desoreka
|
handienak
dituzten eremuak. Eremu horietan 2.500 euro arteko aldea egon daiteke alokairu merkeenen eta garestienen artean.
|
|
|
Frijigailua garbitu aurretik olioa hustu behar da, ez gorde, harraskatik bota gabe. GARBIKETA EREMUA Harraska Sukaldearen zati hau higienerako arrisku
|
handia
duen eremua da, batez ere tenperatura altuekin eta elikagaien hondarren aurrean. Hezetasunak infekzio fokuak sortzen dituzten mikroorganismoak garatzen laguntzen du.
|
|
|
Biztanleria aktiboaren %17, 9 (4.123.300 pertsona) langabezian egon zen aurtengo hirugarren hiruhilekoan, Estatistikako Institutu Nazionalak egin duen Biztanleria Aktiboaren Inkestaren arabera. Hain zuzen ere, langabezia tasa
|
handiena
duten eremu horietan beherapen handiagoak aplikatzen dira, bai berankortasuna handitu delako, bai saltzeko prest dagoelako diru sarrerak lortzeko. Langabeziak bizilagunei hainbeste eragiten ez dien hiriguneetan, prezioen murrizketak txikiagoak izango dira, jabeek etxebizitza alokatzea erabakitzen baitute, salmenta txar batera iritsi baino lehen.
|
|
|
Ahalmen
|
handiena
duten eremuak Costa da Morte eta Estaca de Bar dira, biak Coruñan
|
|
|
LTDak Nafarroan bost eremu bakarrik markatu zituen, eta hortik kanpo geratu zen Nafarroako ipar mendebalde osoa. Euskarak sustraitze
|
handiena
duena eremurik gabe geratu da. Orain, ordea, LDTa Nafarroa osora ari da hedatzen, eta frekuentziarekin arazoak izan dituzte.
|
|
2010
|
|
|
E. Landa eremu sakonak, hiritik urruti daudenak, nekazaritza iraultzarenedo gaur egungo ekoizpen moduen desafioei erantzuteko aukera gutxirekin. Globala den ekonomia eredu batean, konpetitiboak izateaz gain, gizamailan gabezi
|
handiak
dituzten eremuak dira. Euskal Herriko alde askoegongo lirateke talde honetan, bereziki ekialdeko eskualdeak (NafarroaBeherea, Zuberoa, Pirinioak, Aurrepirinioak, Oibarre, Longida, Urraul...)
|
|
|
Lanak erakusten duenez, biztanleek aztertutako eremuetatik, instalazioen funtzionamenduaren ondorioz, jasotako dosi zenbatetsi metatuak “oso txikiak dira, eta gaur egungo ezagutza zientifikoekin pertsonen osasunean izan ditzaketen ondorioekin erlaziona daitezkeen mailen oso azpitik daude”. Hala ere, ikerketak dioenez, “publikoarentzat onartutako gehieneko mugetatik oso behera” egon arren, erradiazioarekiko esposizio
|
handiena
duten eremuak dira instalaziorik zaharrenak dituztenak, hala nola José Cabrera (Guadalajara), Santa María de Garoña (Burgos) eta Vandellós I (Tarrandagona) zentral nuklearrak edo Uranio (Jaio). Juan Carlos Lentijo CSNko Babes Erradiologikoko zuzendari teknikoak esan zuenez, “azterketa honek lasaitasuna eta gizarte bakea lortu behar ditu, irismen handia baitu”.
|
|
|
Kopuru txikia duen eskualde batean kolore gutxiago badago, urakanak gutxitu egin daitezke, baina fitoplankton asko dagoen eskualdeetan gertatzen bada, kontrako eragina izan dezake, azaldu du AEBetako zientzialariak. Halaber, esan du itsas korronte
|
handienak
dituzten eremuak ur lasaiak baino sentikorragoak direla planktonaren kolore aldaketekiko. Gnanadesikan ek ohartarazi du itsas fitoplanktonaren maila jaitsi egin dela klima aldaketaren ondorioz, eta urakanen mekanismoa ulertzeko haren ikerketak duen garrantzia azpimarratu du.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, luzatze erregimena berehala aldatzea erregimena bera baino erabakigarriagoa izan daiteke. Aholkularitza egokirik gabe eta kilo batzuk gehiago izanda, orkatilak, izterrak, oinak eta belaunak dira lesioak izateko arrisku
|
handiena
duten eremuak. Errutinari ez jarraitzeaz gain, gorputz masaren indize altua (GMI) duten, duela gutxi arazoren bat izan duten edo lesio kronikoren bat izan duten pertsonei lesioak izateko aukera handiagoa hauteman zen.
|
|
|
. gaur egungo gomendioa da dieta orekatua egitea bizimodu aktiboaren esparruan, ariketa fisikoa maiz eginez. Frogatuta dago ezen, ariketa fisikorik egin gabe argaltzeko plana egiten bada, hezurrak ahuldu egin daitezkeela; izan ere, argaltzen denean, pisua ez ezik, hezur masa ere galtzen da, batez ere hausturak izateko joera
|
handiena
duten eremuetan, hala nola bizkarrezurrean, aldakan eta hanketan. 2 “Gizenak jaten duenaren erdia jan behar du”.
|
|
|
Obesitate morbidoa gertatzen da pertsonek gorputz masaren indizea (GMI) 40 baino handiagoa dutenean, eta horrek biztanleen %2 eta %3 artean eragiten du gaur egun, institutuak prentsa oharrean adierazi duenez. Obesitate morbidoaren ehuneko
|
handiena
duten eremuei dagokienez, Espainiako hegoaldea nabarmentzen da, zehazki, Extremadura, Andaluzia, Albacete, Murtzia, Kanarietako artxipelagoa eta Galizia iparraldean. Gaur egun, milioi bat pertsonak pairatzen dute horrelako gaixotasuna, eta azken bost urteotan bikoiztu egin da, duela bost urte hildako gizenen tasa ez baitzen 400.000 pertsona baino handiagoa.
|
|
|
Aldiz, herrialde aberatsenetan geroago garatzen dira, baina urteak igaro ahala handitzen dira. Errenta
|
handiena
duten eremuetan, batez besteko adina 26 urte ingurukoa da, nahiz eta herrialdeen artean desberdintasunak egon. Espainian, asaldura geroago hautematen da, 30 urte inguru, eta AEBetan, berriz, kaltetuak gazteagoak dira (22 urte).
|
|
|
Danimarkako Kopenhageko Unibertsitateko Christian Hof doktorea da azterlan honen autore nagusia. Azterlan horrek dioenez, anfibio espezieen aberastasun
|
handiena
duten eremuak dira, “modu kezkagarrian”. Azterketa, “Nature” aldizkarian argitaratua, Danimarkako Kopenhageko Unibertsitateko Makroekologia, Bilakaera eta Klima Zentroko Carsten Rahbek irakaslearen zuzendaritzapean egin zen, Miguel B irakaslearekin batera.
|
|
2012
|
|
|
Halabeharrak hala nahi izanda, onarpen hori eta Euskadik azken 25 urteotan jasan duen uholde handienetakoa, iragan azaroaren 5 asteburuan batez ere Gipuzkoako ekialdeari eraso ziona alegia, bateratsu gertatu ziren. Uholde Arriskuaren Atariko Ebaluazioa edo UAAE izeneko lehenengo agiri horrek uholdeak izateko arrisku
|
handiena
duten eremuak zehazten ditu. Hau da, uholdeak jasateko arrisku handiena duten lurraldeak eta, horrez gain, kalte handienak izan ditzaketenak pertsona, ondasun eta azpiegituretan.
|
|
|
2013 urtea bukatu baino lehen arrisku mapak egin behar dira, orain egindako lanean sakonduz eta 2015a baino lehen uholde arriskua kudeatzeko planak onetsi dira: ibilbide orria finkatuz, kaltetuak izateko arrisku
|
handiena
duten eremuetan arriskua murritz dadin. Azken urteotan, eta hurrengoetan ere halaxe, uholdeen prebentzio politika hiru zutabetan oinarritu beharra dago eta, aldez aurretik onartuta ere uholdeak izango direla, saihestezin izango zaizkigula, baina, murriztu, behintzat, egin ditugula gizartean eragiten dituzten kalteak.
|
|
|
Nonahi dago pertsuasioa, eta une oro gaude haren eraginpean. Inbertsio ekonomiko eta giza baliabide zinez handiak mugitzen dira esparru horietan eta, honenbestez, gizartean presentzia, inpaktu eta eragin
|
handia
duen eremua da pertsuasioarena. Hartan diharduten mota guztietako pertsuasio iturriek –komertzialek, saltzaileek, marka komertzialek, marka instituzionalek, hizlari eta marka politikoek eta gainerakoek– zeren arabera zehazten dituzte beren hizkuntza irizpide edo plangintzak?...
|
|
|
Hala ere, Linek eta Shuk 1960ko hamarkadan proposatutako hipotesiak dotore azaltzen du egitura espirala: beso espiralak une zehatz batean dentsitate
|
handiagoa
duten eremuak dira, handik sartu eta atera egiten diren izarrez osatuak; gainera, dentsitate handiagoko ilusio optiko moduko egitura horrek erloju orratzen norabidean errotatzen du, tinko, galaxiaren zentroaren inguruan. Garrantzi handia dauka jakiteak galaxiek zer patroi abiadura duten, eragin handia baitu kosmologian, eta beso espiralen patroi abiadura zehaztea korrotazioaren posizioa aurkitzearen baliokidea da:
|
|
|
Teoria horrek defendatzen du beso espiralak ilusio optiko baten modukoak baino ez direla: une zehatz batean dentsitate
|
handiagoa
duten eremuak izango lirateke. Uhin motako perturbazio batek dentsitate handiagoko eremu horiek sorraraziko lituzke, eta perturbazio horrek abiadura angeluar uniformearekin errotatuko luke.
|
|
|
Horrela, txakurra ondo babestuta egongo da gaixotasun larri horren aurka hainbat hilabetez. Arrisku eremuak Oso eremu hezeetan bizi diren txakurrek, landaredi ugariko eremuetan bizi direnek, hala nola ibaien edo paduren arroetan, arrisku
|
handiagoa
dute eremu lehorretan eta landaredi urrikoetan bizi direnek baino. Txakurrak filariosia uzkurtzen duenean, zaila da tratamendu eraginkorra asmatzea Txakurren filariosiari “bihotzeko zizarearen gaixotasuna” ere esaten zaio, han ugaltzen eta hiltzen baitira zizare helduak, eta horrek du eraginik handiena Espainiako zenbait lekutan.
|
|
|
Andeetako espezie endemikoen ehuneko
|
handiena
duten eremuen %80 “babesik gabe” daude, eta gero eta “mehatxu gehiago” jasotzen dituzte giza jardueraren eta klima aldaketaren ondorioz, Ipar Carolinako Duke Unibertsitatean (Estatu Batuak) egindako ikerketa baten arabera. “Espezie horiek baldintza ekologiko bakarrak behar dituzte, eta bereziki kalteberak dira klimaren aldaketekiko.
|
|
|
Madrilgo Medikuen Elkargotik gehitu dute txakurrak txertoen kartila egunerokoa badu, parasitorik gabe eta osasuntsu dagoela, ez dagoela arazorik pertsonen osasunerako, eta esan dute “ez diogula garrantzirik ematen gaur egun leishmaniasiari, ez baita pertsonentzako osasun arazorik”. Txakurren leishmaniasia harrapatzeko arrisku handieneko eremuak Espainian, leishmaniasia duten txakur kopuru
|
handiena
duten eremuak zakur dentsitate handiena duten eskualdeekin bat datoz, hala nola Bartzelona eta Madrilekin, baita Andaluziako eta Mediterraneoko (Katalunia, Levante eta Balear Uharteak) gune bero eta hezeekin ere. Fuenlabradan (Madril) gaixotasunaren agerraldi bat detektatu da, eta ohikoa baino pertsona gehiagori eragin die.
|
|
|
Espainian, kalkuluen arabera, 25 haurretik bat prozesu horren ondorioz zentro publiko batean sartzen da urtero. Extremadura, Andaluzia, Galizia, Kataluniako iparraldea, Valentziako Erkidegoko iparraldea eta Kantabria dira ospitalizazio tasa
|
handienak
dituzten eremuak. Ospitaleratze aldia zazpi egunekoa izan arren, pazienteen %21ek astebete baino gehiago egon behar du ospitalean.
|
|
|
Asturiasko Hezkuntza Sistemak Pasas (ItePasas) hezkuntza ibilbideak garatu ditu, ikasleei erabakiak hartzen laguntzeko tresna. Autoebaluazio test bat ere badu, ikasleen interesekin, gaitasunekin eta gaitasunekin lotura
|
handiena
duten eremuak ezagutzeko. Jardunaldi irekiak unibertsitatean.
|
|
|
Zorrotzaurre kontzeptu berriarekin inguru horretako aztarnak ezabatu nahi dituztela uste du. “Ematen du klinika bizitzarik gabeko gune batean dagoela dio berreskuratzen ari diren zerbait dela eta bertoko auzokideentzat hori iraingarria da”.18.000 metro karratuko orubea izaera propioa eta nortasun
|
handia
duen eremu batean dago eta bere eragin zuzena du inguruan. Skate pistak trafikoz inguratuta daude, errotonda ondoko parkinga kotxez beterik dago egunero, taxi geltoki berria sortu da beren beregi klinikarako eta bazterretan zeuden berdegune txiki bakarrak aparkaleku bihurtu dituzte dagoeneko.85 milioi euroko inbertsioa egin du IMQ k klinika berriarekin.
|
|
|
Inkestaren arabera, beraz, biztanleriaren %9, 9 nagusiki euskaraz bizi da eta %83, 9 nagusiki erdaraz. Alde handiak daude herrialdeen arabera, eta, espero zitekeenez, gaitasun kopuru
|
handiena
duten eremuetan erabiltzen da gehien euskara. Kontuan hartzen bada biztanleriaren %27 euskalduna dela (euskaraz dakiela) inkestaren arabera, horren herena baino pixka bat gehiagok erabiltzen du euskara erdara baino gehiago; ez da datu hain txarra, bereziki kontuan hartuta %16, 1ek erabiltzen duela euskara erdara baino gehiago edota euskara erdara beste.
|
|
2014
|
|
|
5 Hamar milioitik gorako biztanleria
|
handia
duen eremu zabala. Zenbait hiri handi eta haren mendeko auzoak biltzen dira.
|
|
2015
|
|
|
Gainak. «Elikagaien trafiko»
|
handia
du eremu honek, eta sukaldean ohikoak ez diren objektuen germenak biltzen ditu, hala nola, diru zorroak edo erosketa poltsak, bai eta elikagai gordinak eta prestatuak ere. Sukaldeko belakiak eta zapiak.
|
|
2016
|
|
|
Aizarnazabal, Getaria, Zarautz, Aia, Orio, Zestoa, Azpeitia, Azkoitia, Elgoibar, Soraluze, Eibar, Ermua, Markina, Etxebarria, Amoroto, Berriatua, Ondarroa, Lekeitio eta Mendexa. Industriak garrantzi
|
handia
zuen eremu horretan. 2.600 enpresa zeuden, eta 40.000 lagun ingururi ematen zieten lana.
|
|
|
Pisu
|
handia
du eremu mistoak Nafarroan. Iruñea, hiriburua, barruti horretan dago.
|
|
|
Halaber, ez da komeni korrika egitea oso lurzoru bigunetan, hala nola harean, orkatilako lesioak areagotu egiten baitira lurraren ezegonkortasunagatik. 4 Garrantzitsua da poluzio atmosferiko
|
handia
duten eremuak saihestea: automobilek sortutako karbono monoxidoa pozoi purua da hiriko korridorean.
|
|
|
FSA eta Europako beste organismo batzuek, esaterako, urteak daramatzate legeak mikroorganismo hori jasotzen duela, hesteetako gaixotasun lehen mailako iturri gisa (orain arte legeak Listeria eta Salmonellan zentratzen ziren batez ere). Oilaskoen% 99k patogeno hori dute lepoan (eragin
|
handiena
duen eremua), nahiz eta gehienetan kontzentrazio baxuetan egon. Hala ere, ez da hilgarria, oso eragin handia duelako, baita iraupenagatik eta balizko ondorioengatik ere, Campylobacterren beherakoa oso garrantzitsua da ikuspegi sozioekonomikotik.
|
|
|
Elikagaiek forma irregularrak dituzte eta ez dute ur kontzentrazio bera. Beroketa ur kontzentrazioaren araberakoa denez, tratamendua eraginkorra izango da mantenugai horren kontzentrazio
|
handia
duten eremuetan eta mikrouhinen iturrirako sarbide egokia duenean. Hori dela eta, mikrouhin labe askok plater birakaria dute.
|
|
2017
|
|
|
Azken horretan Almeria nabarmentzen da, munduan berotegi kontzentrazio
|
handiena
duen eremua.
|
|
|
Noski, generoari lotutako diagnostikorik gabe?. Ez zitzaien halako lehentasunik eman zerbitzuen sektoreari edo sektore publikoari, emakumeek presentzia
|
handia
duten eremu horiei. Urteek aurrera egin ahala, ikusi da gainbehera ekonomikoak gogor eragin diela haiei ere.
|
|
2019
|
|
|
Emakume bertsolari gehienentzat iraupen proba gogorra dirudi bat bateko bertsogintzak, gizonek eraikitako tradizioari jarraituz, haien eredutik ikasita, gizon artean eta gizonekin ari dira kantuan, gizonen iritziek eta gustuak pisu espezifiko
|
handia
duten eremuan, testuinguru lehiakorrean, esposizio bizian. Elkarrekin taxutzen duten gintzak frikzioarekin batera dakar aukera:
|
|
2020
|
|
|
EFSAk dio ez dagoela ziurtasunik kolageno gehigarria irensteak hura berreskuratzeko aukera ematen duenik, baina ezin da ziurtatu hori ezinezkoa denik. Edozein proteina, urdailera iristean, aminoazido libreetan degradatzen da, eta gero organismoak behar
|
handiena
duten eremuetara bideratuko du. Aminoazido horiek ez dute “oroimenik”, ez dute gogoratuko kolageno molekula baten parte izan zirela.
|
|
|
Desinfektatze eta garbiketa lanak zorroztea: kutsatzeko arrisku
|
handiena
duten eremuetan, baina baita kirola edo ibilaldiak egiteko herritarrek gehiago erabiltzen dituzten eremuetan.
|
|
2021
|
|
|
Arestian adierazi dugunez, eremuak ez dira finkoak, dinamikoak baizik, eta denboraren ardatzak ere garrantzi
|
handia
du eremuen azterketan. Bada, eremuen dinamikak zein eremuak sortzeko eta desagertzeko prozesuak aldaketa sozialen ispilu izaten dira, hain zuzen ere historia kontzeptualizatzeko tresnak.
|
|
2022
|
|
|
«Langile klaseko ikasleak baztertu eta hezkuntza elitizatzeari egiten dio erreferentzia», gehitu zuten. Azpimarratu zuten EAE dela Espainiako segregazio tasarik
|
handiena
duen eremua, legea «norabide horretan sakontzeko asmoz» datorrela, eta «ikastetxe pribatu eta kontzertatuei ateak irekitzen» dizkiela. Hortaz, diotenez, beharrezkoa da «doako eta kalitatezko hezkuntza unibertsalaren eraikuntzan aurrerapausoak egitea».
|
|
|
horixe erakusten dute 15 urtetik beherako biztanleria tasaren zein jaioberrien tasaren igoerak. Gainera, arnasguneak eta landa eremua izan dira adierazle horien balio
|
handienak
zituzten eremuak. Alabaina, urte horretatik aurrera bi adierazleen joera beherakorra da, 15 urtetik beherako zein jaioberrien kopuru absolutua bezalaxe.
|
|
2023
|
|
|
Itxura osasuntsuari eusteko, korapiloak sortzea saihesteko eta hildako ilea kentzeko, eskuilatzea astean bi edo hiru aldiz egin behar da, eta egunero, berriz, muda garaietan. Komeni da arreta berezia jartzea istiluak eta enborrak izateko joera
|
handiena
duten eremuetan, belarrien atzean eta hanken atzealdean. Bainugela Kollie ez da maiz bainatu behar ilajea garbi edukitzeko.
|