|
2002
|
|
|
Eta zentzu honetan uste dugu badagoela gizartearen aldetik konpromiso ren bat, epe laburrera gero eta nabariagoa izango dena, azken urteetako unibertsitate aurreko irakaskuntzaren matrikula datuen eboluzioaren ondorioz, non garbi ikusten den gaztelania hutsezko ereduen atzerapena euskara duten ereduen aurrean. Honela adibidez, nabarmena da EAEren eremuanAereduaren ia 20 puntuko atzerapenaBetaDereduen aurrean, nahiz eta onartu egin behar den oraindik ere desberdintasun
|
handiak
daudela lurralde, sare eta hezkuntzaren aldien arabera.
|
|
2009
|
|
|
The end da Chapero Jacksonen trilogia ixten duen film laburra. AEBetako familia batek bizirauteko borrokatu du, izan ere, geroz eta ur eskasi
|
handiagoa
baitago lurraldean. Aktoreen zerrendan nazioarteko aktoreak daude, Samuel Roukin edota Natalie Press, besteak beste.
|
|
2011
|
|
|
hizkuntzari dagokionez, hizkuntzak ugaritzea ekarri du egungo migrazioak, eta horrek, aldi berean, testuinguru elebakarretatik testuinguru eleaniztunetara igarotzea ekarri du. Gero eta jatorri bereko etorkin kopuru
|
handiagoa
dagoenez lurralde berean, horrek hizkuntza mantentzeko aukera ematen du. Hiztun gehiago egotean, errazagoa da hizkuntza mantentzea.
|
|
2012
|
|
|
Alde
|
handiak
daude lurralde batetik bestera. Lehen hizkuntza euskara dutenak nagusi dira Nafarroa Beherean eta Zuberoan (%51, 2).
|
|
|
Erabilerari buruzko emaitzetan alde
|
handiak
daude lurralde batetik bestera. Izan ere, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen dutenak, hau da, euskararen erabilera intentsiboa egiten dutenak %20 dira EAEn, %9, 6 Iparraldean eta %5, 5 Nafarroan.
|
|
|
Erabilerari buruzko emaitzetan alde
|
handiak
daude lurralde batetik bestera. Izan ere, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen dutenak, hau da, euskararen erabilera intentsiboa egiten dutenak %20 dira EAEn, %9, 6 Iparraldean eta %5, 5 Nafarroan.
|
|
|
Azken 20 urteotako bilakaera aztertuz gero, euskararen erabilerak gora egin du apurkaapurka EAEn (batez beste 4 puntu). Erabilerari buruzko emaitzetan alde
|
handiak
daude lurralde batetik bestera. Izan ere, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen dutenak, hau da, euskararen erabilera trinkoa egiten dutenak, %39 dira Gipuzkoan, %12, 8 Bizkaian eta %4, 3 Araban.
|
|
2016
|
|
|
Euskal Herriko kaleetan entzundako elkarrizketetako solaskideen %12, 6 euskaraz ari zen 2016an; %76, 4 gaztelaniaz eta %8, 3 frantsesez ari ziren; eta azkenik, %2, 7 zen beste hizkuntza batean ari zena. Dena den, ezberdintasun
|
handiak
daude lurraldeak kontuan hartuz gero.
|
|
2018
|
|
|
Erabilerari buruzko emaitzetan alde
|
handiak
daude lurralde batetik bestera, adin talde batetik bestera edota erabilera eremu batetik bestera, jarraian ikusiko denez.
|
|
|
2016an, Euskal Herriko 16 urte edo gehiagoko biztanleriaren %28, 4 euskalduna da, %16, 4 euskaldun hartzailea eta %55, 2 erdalduna. Euskararen ezagutzan, alde
|
handiak
daude lurralde batetik bestera: EAEn euskaldunak hirutik bat baino gehiago dira (%33, 9), Nafarroan zortzitik bat (%12, 9) eta Iparraldean bostetik bat (%20, 5).
|
|
2020
|
|
|
Ekonomia sozial eraldatzaileak (ESE esango diogu argitalpen honetan aurrerantzean) bere eredua zabaltzeko aukera gisa ikusi nahi ditu kapitalismoak bazter utzitako eremu horiek: despopulatzera bidean diren edo langabezia
|
handia
dagoen lurraldeetan, eta bizitzaren burujabetzari eusteko lehentasunezkoak diren hainbat sektoretan, adibidez elikadura, energia, etxebizitza eta zaintzetan (gizarte zerbitzuak barne) kapitalismoak larriagotutako arazoei erantzuteko alternatiba erreala izan daiteke kapitala pilatzeaz haragoko balio batzuetan oinarritutako ekonomia eredu bat erein eta lantzea.
|
|
|
Edonola ere, alde
|
handiak
daude lurralde batetik bestera. Araban %1, 9 txikitu da produkzioa, baina hari eragin zion gehien urte erdiko pattalaldiak —%4, 9 txikitzen ari zen apirilean— Bilakaera egonkorragoa izan du Gipuzkoak(+ %0, 5), eta nabarmen hobea Bizkaiak(+ %4, 2).
|
|
2021
|
|
|
Euskal hiztunen euskaraz egiteko erraztasuna aldatu egin da azken 25 urteotan EAEn. 16 adin tarteari dagokionez, 1991n euskal elebidunak% 19,6 ziren, elebidun orekatuak% 27 eta erdal elebidunak% 37,8 2016an, euskal elebidunak% 25,3 dira, elebidun orekatuak% 19 eta erdal elebidunak% 55,7 Dena den, euskal hiztunek euskaraz egiteko duten erraztasunean, alde
|
handia
dago lurraldeen artean. Arabako euskal hiztun gehienak erdal elebidunak dira(% 70,8); Bizkaian, erdia pasatxo dira(% 54,7); eta, Gipuzkoan, ez dira herenera iristen(% 29,8).
|
|
2022
|
|
|
• Aniztasuna (bioaniztasuna eta hizkuntza aniztasuna) aberastasuna da eta bizirauteko giltzarri ere bada, egungo kultur homogeneizazio eta hizkuntza pobretzearen aurrean. Zer pentsatua ematen du munduko bioaniztasun handiena hizkuntza aniztasun
|
handiena
dagoen lurraldeetan dagoela ikusteak. Erresilientzia linguistikoa eta lurrarekiko harreman estua izan daitezke faktore gakoak?
|