|
2000
|
|
|
—Profita
|
ezan
hemen gaudela eta elkarrizketa egion dendari zaharren bati.
|
|
|
—Hara, Ana: hoa egunkarira eta para
|
ezan
honako txartel hau erredakzioko iragarki oholean: " Etzanaldi bat atso bilatzaile baten truke".
|
|
|
Erlatibizatzen ikasi behar dun, erlatibizatzen eta hire bizitzari norabide berri bat ematen. Azter
|
ezan
orain artekoa, bidaiatu, urrundu pixka bat. Dabidi ere on egingo zion.
|
|
|
Hori guztia oroitu dut Adela eta Luis komunean egon diren bitartean, hori eta Teresak sarritan esaten didana: " Ez
|
ezan
hainbeste errebobinatu. Aurrera begiratu, beti aurrera".
|
|
|
Karmelo eta biok barreka hasi ginen, eta niri une horretan on egin zidan neure burua barreka ikusteak, Teresa ez, beste norbaitekin barreka ikusteak; eta niri une horretan on egin zidan Karmeloren presentziaren hurbiltasunak; eta hartan ari ginela(" Ea bada, esan
|
ezan
behingoz!", entzuten dut neure baitan Teresaren ahotsa), hartan ari ginela, Karmelori tinko begiratu (une hartan den dena ulertu nuen: zergatik etorri zen hegazkinean nire alboan, zergatik etortzen zen furgonetan nire alboan, zergatik sartu zen ni nengoen pub ean, zergatik kontatu zidan astronautarena bezalako istorio, azken batean, lizuna.....:
|
|
|
Dabid, Patxi (ezkontzekotan, nirekin beste inorekin ezkonduko ez zena), Ruben.... Baina hik ez hartu serioegi, ez hasi berriro ere errebobinatzen eta goza
|
ezan
momentua. Ez nekatu hainbeste burua eta eman poz ttiki hori gorputzari!
|
|
|
Orain ongi pasa, izan hadi behingoz ero samarra; ez dun hemen bizitzen eta etengabe errebobinatzen jarraitu behar, hor baizik... Egidan kasu eta ekar
|
ezan
amodio souvenir en bat, otoi.
|
|
|
Esan zuen Estetikan arrazoiek" deskribapen erantsien izaera" dutela: adibidez, Brahmsek zer
|
ezan
nahi zuen erakutsi ahal diogu norbaiti Brahmsen lan desberdinak erakutsiz edo egungo beste egile batekin erkatuz; eta Estetikak egiten duen guztia da" zure arreta gauza batera zuzentzea"," gauzak elkarrekin jartzea". Esan zuen, halako" arrazoiak" ematean, beste norbaitek" norberak ikusten duena ikus dezala" lortzen bada, baina, hala ere, horrek ez badu bestea erakartzen, hau eztabaidaren" amaiera bat" dela; eta berak, Wittgensteinek," funtsean" defendatzen zuena" eztabaida estetikoen eta auzitegietako eztabaiden arteko antzaren ideia" zela, izan ere, auzitegi batean, epaitzen den ekintzaren" gorabeherak argitzen" saiatzen da, bukaeran" epailea erakartzeko" itxaropenez.
|
|
2001
|
|
|
" begira egien berriro masustei horma moreak egiten bideari soseguan ixiltasuna brodatzen, ainhoa bete
|
ezan
horrela udaren adar gorrietatik eskegita dagoen arratsa ez ditun gela hutsetako etxean aurkituko ez ditun sentituko geroan" (E, 63)
|
|
|
Diseinu sintaktikoak, lehenik, aditzen moldeen arteko paralelotasunak: aginduzko aditz biak hiru lerroko sailak hasiz(" begira egien"" bete
|
ezan
") alde batetik eta, bestetik, ezezkoaz eraturiko partizipio biak(" ez ditun"" ez ditun"). Begiz ikusten denaren diseinua ere:
|
|
|
Alkarri begiratzen diote, bakoitzak bestearengan horrenbeste tolesdura ikustean, harrituta. Eta azkenik, amona, begira nazan, begira
|
ezan
hire gorputz ahuldua osoki, eta konturatuko haiz gorputz triste bat dunala aurrean, gorputz zahar bat dunala. Badakin, kontura hadi..."
|
|
|
–Et, et, Miren! Gutxiago atera
|
ezan
!
|
|
|
Har
|
ezan
no.
|
|
|
–Hemen haiz orain. Tira
|
ezan
Onetik horretarik.
|
|
|
ez
|
ezan
neguan orbelik bil
|
|
2002
|
|
|
Azkenengo itzok geure belarrijetara eltzeko asti barik an entzun zan txalotzea,
|
ezan
gero edozelakua. ¡ Ederto, jauna, ederto!
|
|
|
ARRANTZALIAK. Egunotan papardua polito dakarre. Arrañau aldi baten
|
ezan
agertu be eiten, eta orain berau ugarijena. Besigua ostera beste leku batzutarantz yuan yaku edo, kayan bixi ta urtian bost edo sei bisigu oskil baño eztoguz jaten ba.
|
|
|
Juan ta juan, eldu zan gaztañedi aundi eder batera. An sakonago, emen garayago,
|
ezan
leu leua gaztañedi orri. Perretxiko abijatan ugarija ei zan, barriz.
|
|
|
Aita be, lekeitiarra izan zan, Eusebio Maria, euskal bertsuak egiten
|
ezan
izan edozelakoa bere denporan. Arena dozu" Parnasora bidea" deritxan bertsu liburu gazi gozoa.
|
|
|
Pedrell ek esan ebanez
|
ezan
edozelako musikoa Azkue gurea.
|
|
|
Ez,
|
ezan
egongo edozelakoa an zuen etxondoan yardetsi eutsan bideak betean etorren Dominike andra zabalak, baratz eta abots meetxuaz. " Geurean be, otz andia egon da ta".
|
|
|
Tamalez, eguraldi zikiña ixan genduan. Gu, Euzko Batzokijan gengozan, baña gugana iñor eldu
|
ezan
ezkero, gu be ez iñogana. Ia, ba," Uso Txorija", besteren baten ezautzen garian.
|
|
|
oin (oinarriaren forma): izan,* edun,* edin,*
|
ezan
(aditz laguntzaileek)
|
|
|
Eta garbi zagon hirekin txora txora eginda dagoela. Eman
|
ezan
berarekin buelta bat, eta zorte pixka batekin Alex ahaztu egingo zain.
|
|
|
Ume puta batzuk ditun oraindik, Alazne –esan zion Arantxak– Imanol heldugabea dun eta ez hau merezi. Ahaztu
|
ezan
. Ahaztu eta kitto.
|
|
|
–Hi ez hoa etxera –batera eta bestera mugitzen zuen burua– Ez horrela. Eta negar egin nahi badun, egin
|
ezan
orain, gurekin hagoela.
|
|
|
–Joño, joño –marrantak hartutako mutila banandu egin zen apur bat– Barka
|
ezan
, neska. Ez nekinan...
|
|
|
Bakeroak eta elastiko beltza? Jakin
|
ezan
.
|
|
|
Izango balitz aita azkenetan dagoela, amona Doloresekin bezala, ahaleginduko ninduken... Eros
|
ezan
arrosa sorta bat, eta jar ezan nire izenean hilobian.
|
|
|
Izango balitz aita azkenetan dagoela, amona Doloresekin bezala, ahaleginduko ninduken... Eros ezan arrosa sorta bat, eta jar
|
ezan
nire izenean hilobian.
|
|
|
Edurekin hanka sartu huen, eta geroztik ez dun besterik egiten, hanka bat sartu eta bi hankak sartu, behin eta berriro! Nahi dunana egin
|
ezan
, beti nahi dunana egin izan dun-eta, baina ez etorri gero enegana laguntza bila... ’ Ama haserre zegoen, baina are gehiago haserretu naiz ni hitz haiek entzutean, eta esan ere, halaxe esan diot, ez nuela laguntza eskatzeko asmorik bera bezalako ama gaizto bati. Eta, handik aurrera, berak handiagoak bota dizkit, haren etxetik negar batean atera behar izan dudan arte.
|
|
|
–Hauxe mundua! Maita
|
ezan
belea, aterako din begia...
|
|
|
–Ez niken muturra sartu nahi, baina gauza bakarra esan nahi dinat: jakin
|
ezan
mundua ez dela akabatzen, ezta Sergiok uzten bahau ere...
|
|
|
–Berriro ari haiz heure burua engainatzen, Sara, Sergiorekin aritu hintzen bezala –eta, eskuin eskua ukabil bihurturik, kemen handiz, erantsi zuen–: Bidal
|
ezan
popatik hartzera frantses alu hori!
|
|
|
Egin
|
ezan
hegan, Esfingea, ni atzaparretan harturik, egin ezan hegan, Fenix hegaztiaren errautsetatik jaio bahintz bezala, salba nazan ezerezetik, non guztia baita bestelako hegaldi. Hire zezenak marru egiten din arimaren gau honetan, hire lehoiak eguzkiaren odol hariak harramazkatzen ditin, hire aurpegi nireak ile lohi hauen doinua jotzen din, lurraren iturburura doan bizar luze honen doinua, hire hegalek betiereko hitzaren amildegiak ezkutatzen ditizten eta hire arrano begiek zeruak biderkatzen tximistetan.
|
|
|
Egin ezan hegan, Esfingea, ni atzaparretan harturik, egin
|
ezan
hegan, Fenix hegaztiaren errautsetatik jaio bahintz bezala, salba nazan ezerezetik, non guztia baita bestelako hegaldi. Hire zezenak marru egiten din arimaren gau honetan, hire lehoiak eguzkiaren odol hariak harramazkatzen ditin, hire aurpegi nireak ile lohi hauen doinua jotzen din, lurraren iturburura doan bizar luze honen doinua, hire hegalek betiereko hitzaren amildegiak ezkutatzen ditizten eta hire arrano begiek zeruak biderkatzen tximistetan.
|
|
|
Hire zezenak marru egiten din arimaren gau honetan, hire lehoiak eguzkiaren odol hariak harramazkatzen ditin, hire aurpegi nireak ile lohi hauen doinua jotzen din, lurraren iturburura doan bizar luze honen doinua, hire hegalek betiereko hitzaren amildegiak ezkutatzen ditizten eta hire arrano begiek zeruak biderkatzen tximistetan. Egin
|
ezan
hegan, Esfingea, egin nazan.
|
|
|
Oroit
|
ezan
keinu hau
|
|
|
gogora
|
ezan
hire betaurrekoen kristaleko lurrun hau;
|
|
2003
|
|
|
Frontoira hamarretan heldu zan. Martinez
|
ezan
etorri oraindik.
|
|
|
Joino zer ba!... nireek eskapa eustenean
|
ezan
yoon zuree lez, esku hutsekaz. Separasinoo eskatu eta... laskittu (fastidiatu)" in nendun... ezin nendun kobra jornalaren erdii baino.
|
|
2004
|
|
|
" 0, Pello, Pello, logale nik eta jinen niza oherat? Irun
|
ezan
eta gero, gero, gero, irun ezan eta gero, gero, bai..."
|
|
|
" 0, Pello, Pello, logale nik eta jinen niza oherat? Irun ezan eta gero, gero, gero, irun
|
ezan
eta gero, gero, bai..."
|
|
|
Hator, konpondu
|
ezan
heuk!
|
|
|
«nik obeto adituko neban erdera baño
|
ezan
deuztazun guztia euzkaras ipiñi bazendu atso zure otzañak emon euztan papelian. Bizi bedi gueure euzkal erri maitea eta bizi bdedi Españia, señen satia dan gure erria» (jatorrizko ortografia).
|
|
|
Askatasun horren zati handi bat laburren interes komertzial urrian eta prestigio
|
ezan
oinarritzen da. Film laburrak bultzatu eta komertzializatu behar direla diogunean ez genuke ahantzi behar, film laburrak negozio izanda, askatasun eta arrisku horiek ze puntutaraino murriztuko liratekeen.
|
|
|
" Lau eta hogeita hamabost." Kobratu egin zion eta, ondoko frutazaleari: " Begiratu
|
ezan
Lutxi pixka batean hemen... Aita!
|
|
|
" Segi
|
ezan
hirera Lutxi... Zuk?"
|
|
|
" Bosniako gerra, esan zuen Joxemarik; han izan ziren soldadu espainolak minbiziz erortzen ari ditun orain... Atera
|
ezan
azkenekoa, Naia. Bela, hik basoa beti beteta daukak."
|
|
|
" Ni badaezpada ere, esan zuen Anek, puxka batean ez nauk aterako hemendik... Naia, firma
|
ezan
hemen."
|
|
2005
|
|
|
–Gogoratzen al haiz nola umetan musu gutxi ematen nizkinan, ipurdian bat bera ere ez, iruditzen zitzaidalako muxuek eta laztanek bigundu egiten zituztela haurrak, eta haur bigunekin ezinezkoa zela iraultza? Bada, orain, jakin
|
ezan
gustura emango ninala musu bat hortxe.
|
|
|
–Bada, jakin
|
ezan
ez naizela joango, eta, hatza aldizkariaren norabidean ipintzen zuela, honela gaineratu zuen amona Kontxik?: Ez al haiz konturatzen hik heuk bizi behar dunala heure bizitza, eta ez beste horiena?
|
|
|
–Baina jakin
|
ezan
: inoiz hor behar banauzue, kontratu duin bat egin didazue, orain dudanaren antzekoa, gutxi gorabehera:
|
|
|
Askotan barre eginarazten nien lagunei: Egin
|
ezan
harena, eta egin ezan beste harena! . Eta niri hori ez zitzaidan batere kostatzen.
|
|
|
Askotan barre eginarazten nien lagunei: Egin ezan harena, eta egin
|
ezan
beste harena! . Eta niri hori ez zitzaidan batere kostatzen.
|
|
|
– Edan
|
ezan
emaztekia!
|
|
|
– Ken
|
ezan
itsuskeria hori. Mentsa hiza?
|
|
|
– Buha
|
ezan
orain... azkar: bat, bi... bat, bi, hiru eta bulka!
|
|
|
– Atera
|
ezan
zientotres.
|
|
|
Oker hago, ez zaidan horrelakorik burutik, ez dinat inoiz ikusi bikoterik emakumezkoak eutsitako aterkiaren pean, hori zunan arrazoia. Beha
|
ezan
, orain tarte handiagoa utziko dinat bion artean.
|
|
2006
|
|
|
Gurasoak konturatu behar dira honetaz: eurek egiten dituzten eskaeren eta haurra tratatzeko duten moduaren eta haurraren ezaugarri tenperamentalen arteko adostasun edo sintoniarik
|
ezan
dagoela arazoaren sorburua.
|
|
|
–Ireki
|
ezan
polit horrek! –boz bat entzun zen arnoz uhertua.
|
|
|
–Lasai, bihotza. Har
|
ezan
infusio bat, eta hasi kontatzen.
|
|
|
Ez
|
ezan
ahorik zabaldu, honaino iristen dun-eta grappa kiratsa!
|
|
|
Bada, zergatik ez gauza bera gramatikaren beste zenbait osagairekin? Ken ditzagun, esaterako, hikako adizki alokutiboak; edo"
|
ezan
" erroa duten ahalkerako formak(" ziezazkiguketen" eta gisakoak); edo deklinabidea; edo nor nori nork a; edo... Hizkuntza sinpleagoa izanen dugu, akaso ikasteko errazagoa.
|
|
|
Nor nori nork(*
|
ezan
) saileko aditz laguntzailea. Aditz laguntzaile batuaren aletxo bat da.
|
|
2007
|
|
|
Gramatikako adibide bat ipintzeko, bizkaieraren ezaugarri agerietako bat egin aditz laguntzailea dugu (subjuntiboan, ahaleran eta aginteran erabilia). Beste euskalkietan aditzeko ezaugarri berezitzat hartzen da*
|
ezan
aditz laguntzailea; baina bizkaiera zaharrean ere ezaguna zen aditz hau (ezazuz), denboraz desagertu izan bada ere.
|
|
|
–Begira
|
ezan
heure etorkizuna
|
|
|
begira
|
ezan
heure etorkizuna
|
|
|
Musuak kanoiz eta tiroak postaz. Harrapa
|
ezan
. Heriotza guztiak bigundu daitezkeelako esnetan bustita.
|
|
|
–kargu hartu zion Dionik?. Ez
|
ezan
esnatu horma horren atzean lurperatuta daukanan hire familia faxista guztia! Nahiko lan zeukanagu-eta bizirik daudenekin!
|
|
|
– Barka
|
ezan
, presatua nun egun.
|
|
|
– Eroa haiz ala? Apal
|
ezan
behatz hori. Zer dela eta?
|
|
|
– Bahai. Beha
|
ezan
nola bukatzen duen kanta zahar hau: desertüala juran nahi bazira arren zoaza bena berehala...
|
|
|
– Lesbiana. Errepika
|
ezan
: lesbiana naiz.
|
|
|
Aukera ez dun gehiago izan ala ez izan, izan eta ez izan baino! Erran
|
ezan
behingoz!
|
|
|
– Onartu
|
ezan
hiretzat hasteko, besteek zer pentsatuko duten axolatu gabe.
|
|
|
—.. Argitxu! utz
|
ezan
geldik, ez duna ikusten aitarekin mintzatzen dela!
|
|
2008
|
|
|
keinu etorkor bat egin zion arte: ongi dun, emakume, egin
|
ezan
nahi dunana, beti nahi dunana egiten dun-eta. Eta izebak esan zion:
|
|
|
–Niri ere ez zitzaidan markesa anderearen eta kalonje jaunaren jokabidea gustatu, badakin? , esaten zion Faustiri?, baina hik ere aitor
|
ezan
haiek jokatu duten bezala jokatu dutelako jarri dela agerian Gerardoren koldarkeria. Eta Nataliak mutil koldar bat baino gehiago merezi din?
|
|
|
–Haize txikia diagu, Jim?
|
ezan
zidan Silverrek, ordurako doinu adiskidetsu eta familiartekoa hartuta.
|
|
|
Ba zekien idazkari eta idazkariorde gure terminologia erabilita ez zuela ongi ulertuko hiriko alkate frantsesak. Errepublikako agintariekin ez zuen lortu bere amets nagusia, hots, Euskaltzaindia instituzio akademiko ofizial gisa aitortzea, egia
|
ezan
oso nekeza hizkuntza bakarra aitortzen duen estatu batean. Hala eta guztiz ere kudeatu zuen, utilité publique?
|
|
|
KEVIN. Barka
|
ezan
, barka zan. Pasatu egin naun.
|
|
|
KEVIN: Barka
|
ezan
heuk; nik ere ez dinat deitu zorionak emateko. Baina oraintxe egingo dinat.
|
|
|
Azken horietan, boto eskubidea milaka edo ehunka mila bazkideen artean banatzen da eta, gainera, oso interes txikia dute bazkideok jardueran eta, horren ondorioz, arazo larriak sortzen dira korporazio agintean. Arazook Batzar Nagusiaren borondate autonomoa izateko gaitasunik
|
ezan
azaltzen dira eta, horren ondorioz, zuzendaritzaren gehiegizko protagonismoa Batzar Nagusiaren beraren antolaketa eta eginbidean. Oro har, erakunde mota horietan, ohiko errealitatea da Batzar Nagusia zuzendaritzaren menpe egotea.
|
|
|
eta orain zer...? –, baina erantzun bat ere bazena –begi errukitsuak jartzeaz gain, eskuak zabalik zituen, ahurrak goraka, bi ontzi iduri, anaiaren eskuzabaltasuna jasotzeko prest–, harik eta anaiak –Beñardoren aitak– keinu etorkor bat egin zion arte: ongi dun, emakume, egin
|
ezan
nahi dunana, beti nahi dunana egiten dun-eta. Eta izebak esan zion:
|
|
|
–Niri ere ez zitzaidan markesa anderearen eta kalonje jaunaren jokabidea gustatu, badakin... –esaten zion Faustiri–, baina hik ere aitor
|
ezan
haiek jokatu duten bezala jokatu dutelako jarri dela agerian Gerardoren koldarkeria. Eta Nataliak mutil koldar bat baino gehiago merezi din...
|
|
|
–Eska
|
ezan
ardoa ere; ardoa izango diten hemen, ezta. Tira, hik zerbeza nahiago ez badun, behintzat.
|
|
|
–Baina ez edozein ardo; ondua baditen, hobeto. Galde
|
ezan
ea zer duten...
|
|
|
Hain bat batekoa izan dun dena. Pentsa
|
ezan
, duela hiru aste...
|
|
2009
|
|
|
• Komunitatearen oinarri sozioekonomikotik geratzen dena indartzea, nolabaiteko autonomia emateko gai diren sareak sortzea, hiztun herriak eskualdeko ekonomia nolabait kontrolatzeko gaitasuna izan
|
ezan
.
|
|
|
Batzuetan iruditzen zitzaidan Martiñak berak sartu zuela ume hura nire tripan, esanez bezala: tori, ni banoan, zaindu
|
ezan
beste hau nire partez, nahi badun.
|
|
|
–Kitana arraioa? Ekar
|
ezan
, lagunduko dinat.
|
|
|
–Ondo igurtzi
|
ezan
, Teresa!
|
|
|
Irudi haiek buruan egin nuen dendatik eskolarako bidea, ama enkarguak egitetik itzuli zenean. Aire, segi
|
ezan
! , esan zidan ipurdiko txiki bat emanez eta, egurrezko aulkitxotik salto eginez, korrika abiatu nintzen berriro aldapan gora.
|
|
|
Nire begiak Teresaren titaretik apartatu ezinik nengoela, eztul kolpe batek hartu ninduen, eta eztulka eta arnasestuka hasi nintzen gelditu ezinda. Zapia utzi eta bizkarrean kolpeka hasi zitzaidan Teresa, bota
|
ezan
! esaten zidala.
|
|
|
Ez dun ideia txarra. Itxi
|
ezan
denda eta emaion garbitu bat barrutik, denborale honekin ez dun inor arrimatuko eta.
|
|
|
Azkarregi, azkarregi hoa! Miren, geldi
|
ezan
autoa! MIREN!
|
|
|
Neuk ikusi dut lehenik, esan zion kontsumista zakar batek, besoa emakumearen zamarraren beste mahukan sartzen zuen bitartean. Biak zamarra berean sartuta, batek ezetz, zamarra berea zela eta ez zegoela salgai; besteak, haren begietara hamar segundo luzez tinko begiratu ondoren, har
|
ezan
ba eta ixo bota zion mespretxuz, zamarra utzita.
|
|
|
Toulon eta Baiona Top 14ko mailatik oso urrun aritu ziren. Peto anitz ikusi ziren, izan dadin Toulonen zango jokoan, Baionaren diziplina
|
ezan
, joko aukera txarretan... Hainbeste falta ikusi eta gero, ezinezkoa zen jokoan gutxieneko jarraipen bat ikustea.
|