|
2000
|
|
|
Pinguinoen kontu horrekin apur bat erretxindu zen, bai, baina askoz ere handiagoa zen Txemaren barruko poza, ikusita Eider zela orain ezeren ideiarik ere ez zuena. Eider, hain aurrerakoia zen hura, Irlandara joatearen erabakia atentatu baten gorabeheran hartu zuen hura, egunero egunkaria" Mundua" ataletik hasten zuen hura, IRA eta INLAren arteko banaketari buruzko tesia egin
|
zezakeen
hura; Eider alegia, ez zela konturatu IRAko kide baten zakila ari zela jaten.
|
|
|
Bai, badakit ezen aita ere, bere sasoinean, etxeko lehena izan zela bere anaia bakarraren —osaba Joanikoten— aitzinean, eta aitona Nikolasek eurekin egin zuena egiten ari zela bera ere gurekin —Mattinekin eta biokin—, eta aitak, beraz, garbi zituela gauzak lehenbizikotik, eta etxearen eta leinuaren jarraipenak kezkatzen zuela oroz gain; eta badakit, hargatik, ezen erabiltzen zituen hitzak eta keinuak, eta egiten zituen komentarioak, kasik oharkabean egiten zituela, zeren eta hark ez baitzuen nehori ere kontu eman beharrik, azken finean, eta bai hartu bertzeei, etxeko jauna izanik; baina oharkabetasunak ez gaitu bertzeei min egitetik libratzen, kulpatik libra bagaitzake ere, zeren ohartasuna zein oharkabetasuna, biak ere berdintsu eta orobatsu izan baitaitezke, bertzeei eragin minaren eta kaltearen kausa. Eta ni mindurik sentitzen nintzen maiz aitaren jokamolde harekin eta deus guti egin
|
nezakeen
haren kontra. Zeren eta halakoak baitziren, zinez, gure etxeko gorabeherak:
|
|
|
Nola bentzutuko nituen haragiaren tormentak eta kontrak, eta nola eginen nuen, bada, soseguaren porturat, baldin tentamenduak behin eta berriro akometatzen baninduen, atsedenik gabe, baita konfesatzen nintzenean eta ustez porturatzen nintzenean ere, eta baldin tentamenduaren lur linburietan labaintzen eta linburtzen banintzen, nola oina zur ezkoztatuaren gainean, baita erortzen ere, ezezko guztien arteko baiezko haietarik bat zela kausa, kontzientzia garbitu bezain fite likisten ninduena? Nola lot eta amarra nezakeen neure imajinazinoa eta nola jar
|
nezakeen
hura neure menerat, baldin imajinazinoa haizea bezalakoa bazen eta baldin ez bazegoen hura lotzerik ez amarratzerik?
|
|
|
Nik Joxeri behatzen nion, eta bere onetik aterea ikusten nuen... eta Jain koari eskatzen nion ezen zaint zitzala eta begira
|
zitzala
haren humoreak eta haren moko zorrotza, zeren, hura bere onetik ateraz gero, galduak egon baikintezkeen.
|
|
|
Manatzen diet neure ondokoei eta ondoko ondokoei gorde dezatela ene anaia jaun Esteban Etxegoienen karta hau jenderazinoz jenderazino, guztiek jakin
|
ditzaten
hark harturikako azken erabakiaren zinezko arrazoinak, eta ez haren etsaiek han eta hemen asmatuak.
|
|
|
Hura erran zidan, bai, jaun André!, eta deusek baino hobeki adieraz
|
diezazuke
hark erranak zer nolakoa zen haren sinestea —fina eta fintkoa—, eta zer nolakoa, halaber, haren itsutasuna. Zeren uler baitezaket gizon batek otsoa anaiatzat hartzea, baita azeria lehengusutzat ere... baina nehola ere ez eltxoa!
|
|
|
" Hori ezin erran dizut, don Fidel, zeren eta izan baitaiteke egun batekoa, urteetakoa, edo mendeetakoa ere. Baina, dakizun bezala, penaren irautea otoitzen eta induljentzien bidez guti daiteke, eta sakrifizioen eta sufrimenduaren bidez..." Eta nik ez dakit zergatik, baina, hitz haiek aditu bezain fite, iduritu zitzaidan ezen ene semearen purgatorioko kondenak mendeetakoa izan behar zuela, eta bertzeen sufrimenduak baizik ezin erredimi
|
zezakeela
haren pena.
|
|
|
Eta Piarres Oihartzabal kapitainak ere ez zidan bertzerik erran: jo
|
nezala
harenganat, baldin deliberatzen banintzen noizbait itsasoratzerat —eta, neure burua lurrez lur eta itsasoz itsaso ikusten nuela, erran nion—: Zin degizut, Kristoren bortz zaurien izenean, ezen bisita eginen dizudala noizbait, Cádizko edo Malagako portuan gelditzen naizenean...
|
|
|
Guztia bat batean izan zen, egun haietarik batean ekaitz hura lehertu zitzaigunean —haizea eta euria goiti beheiti, ihortziri eta oinaztura— itsasoaren erdian. Munduan aski ibilia banaiz ere, bertze ekaitz bat jar
|
dezaket
haren parean, noiz eta Indietarako bidean haize erauntsi izugarri batek inarrosi baikintuen. Eta hura ere halakoa izan zen:
|
|
|
Eta arrazoibidea arrazoizkoago izan zedin, eta sakonago, idazle txekiar buruzuri baten ahotik hauxe adieraziko nuke jarraian: " Gizakiak eternitatea irrikatzen du, baina ezin lor
|
dezake
haren suzedaneo bat baizik: estasiaren unea".
|
|
|
Baina ez baitzuen halakorik egin, nire estutasun hartan pentsatzen hasirik, bi aukera bururatu zitzaizkidan: alde batera, Polikarpo katuari ahora eman, eta froga ezin hobea izan
|
nezakeen
hark akabatu zuela erakusteko; bestera, amonari egia osoa esaten ahal nion. Baina betidanik sekretuak atxikitzeko gezurra esateko baino hobea izan bainaiz, orduko hartan ere amonari egia aitortu behar izan nion, eta hark errietaka ez, baina laztanka hartu ninduen, irriño batekin hurrengoan kontu handiagoz ibiltzeko esaten zidala.
|
|
|
Adibidez, ‘gizakiak hilezkorrak dira’ bezalako hipotesi batek esanahia duela zioen printzipioak. Gure etorkizuneko esperientziari buruzko hipotesia da eta erraza da ulertzea zerk egiazta
|
dezakeen
hura. Alabaina, hilezkortasunaren hipotesia ez da zientziaren berezko auzia, eta egiaztagarritasun printzipioa ikerketa guztiak zientziarekin batu zitezen sortu zen74 Argumentua C.I. Lewisena zen, eta Schlick izan zen lehena erantzuten, oztopo seriorik ez baitzuen ikusten horretan:
|
|
|
Badago modu bat paradoxa honi aurre egiteko joeran sar nadin. Utz iezadazue munduaren existentziaren aurrean hunkipenaren esperientzia berriro bururatzen, eta utz
|
iezadazue
hura deskribatzen modu desberdin samar batean. Guztiok dakigu ohiko bizitzan miraria zeri deituko geniokeen.
|
|
|
Geuk itxi genizkien ateak, hura gure kontua zelako eta saltsa hartan nahas ez zitezen, arazorik izan ez zezaten gerta zitekeenagatik. Inork ezin asma
|
zezakeen
hura zelan buka zitekeen, eta arazo hura geuri zegokigun soilik. Kontua da preso politikook egin ginela hirugarren galeriaren jaun eta jabe.
|
|
|
usain sarkor, ezezagun bat. Xan xarmatuxe zegoen; eta, beldur zen, neskak suma
|
zezan
hura. Hartara, hurbiltasuna zela ta zerbait esan beharrez, agian; baina, arestian duda huraxe buruan erabili zuelako ere:
|
|
2001
|
|
|
Gogoratu beharra dago bai Estatu Batuetan eta bai, azkenaldian, Europan inflazioa kontrolpean dagoela. Kontsumo pribatuak behera egiten badu, kontsumo eta inbertsio publikoak bete
|
dezake
haren hutsunea.
|
|
|
(ANTONI begira.) Hitz egin dezala gure zuzendariak. Jakin
|
dezagun
haren iritzia.
|
|
|
" Los Refranes Vascos de Sauguis, traducidos y anotados por Julio de Urquijo é Ibarra". RIEV II, 677 or. Hortxe aurki
|
ditzakezu
haren bizitzari buruzko zenbait xehetasun ere, Jaurgainek emanak (K.M.O.).
|
|
2002
|
|
|
Simon Azkueri berdin zaio unibertsitate nahiz biltzarretan goraipatua dela jakitea, edo emakumeen artean lilura eragiten duela, baita modelo ospetsuenen artean ere (Louise Orthez= Isabella Rosselliniri egiten zaion aipuan ikus daitekeenez, kasu). Obsesio bihurtu zaion emakume txiki, beltzaran eta begi bizikoa maite du eta edozer egin
|
lezake
haren gogoa erabat bereganatzeko, Ulisesek Penelope bezala, berak ere Rita etengabe zain izango duela jakiteko. Eleberrian ironia handiz adierazten den modura," Egiazko Gizona" (194)," Gizon Berria" (193) bihurtzen da Simon kartzelan, guztion gainetik dagoen Ulises gaurkotua.
|
|
|
Baliozta itzazu zure seme alabaren zaletasun eta gaitasunak eta bila
|
itzazu
haren garapen psikologiko eta sozialaren araberako jarduerak.
|
|
|
Halaz ere, joan nahi ez badu, errespeta
|
ezazu
haren nahia, senti dezakeen beldurra leporatu gabe.
|
|
|
Nazismoa garai eta toki jakin batean eman zen. Baina gizarte garaikideak estrukturalki antzeko efektuak lor
|
ditzake
haren beharrik gabe. Izan ere, kontzentrazio esparruak arrazionaltasun burokratikoak bultzatutako bazterketarako eta marjinaziorako logikaren muturreko aldaerak lirateke.
|
|
|
Urte gutxiren buruan, adituek uste dute arrantza bankuak agortzea eta klima aldaketa bizkortzea gerta daitekeela. Mundu garatuan, datorren arrantza krisiaren emaitzak prezio igoera ekarriko badu, garapen bidean dauden herrialdeek arriskuan jar
|
dezakete
haren iraupena. Munduko Arrantza Zentroak, igandetik aurrera, mehatxuzko egoera hori aztertuko du Penangen (Malaysia) egingo den “Guztiontzako arrainaren gailurrean”, mundu osoko 40 herrialdetako adituen parte hartzearekin.
|
|
|
Paisaiek bazeukaten ordurako izen bana Galderrentzat. Errazago uler
|
zezakeen
haren begiek ikusten zutena. Esku hartu gura zuen.
|
|
2003
|
|
|
Gurasoek badakite psikologoak arazo bat ebatz
|
diezaiekeela
harenera joten dutenean, badakite beren seme alabei eta berei ere jokaera positiboa lortzen laguntzen diela.
|
|
|
Orduko gertakarien eragina aztertu zuen, ondoko mendean, Pierra Haristoy aihertar apezak eta, behialako Iraultza zer izan zen egiazki adieraz
|
diezagukete
haren hitz hauek: Iraultza da, gainean zena azpiratzea eta, azpian zena gaineratzea.
|
|
|
Gisa berean, Santamariaren solasek irakusten dute Euskal Herriak jasan berri zuen gerla zibilaren irakaspenak atera zituela pentsalari donostiarrak. Baina nork orduan, erran nahi dut 1953an, eta gerraosteko urte nahasi haietan, entzun eta onar
|
zezakeen
haren dei kartsua?
|
|
|
Hau baita euskaraz: . Erreinua ez da erregerena, erkidegoarena baizik, eta errege boterea bera, natura legez, erkidegoarena berarena da, ez erregerena; horra zergatik erkidegoak ez
|
diezaiokeen
hari osoki uko egin?. Eta badakigu nafartar doktoreak ederki defendatu zuela botere politikoaren herri etorkia, haren izaera eta oinarri demokratikoa, hots, Herriaren jaurgoa eta Monarkiaren ministeritza.
|
|
|
Gure burasoen belaunaldia ezagutu dugunok, ihardets
|
geniezaioke
haren galdeari: Zeren eta, erran baitzitzaien, euskaldun gazte haiei, eginbide zutela etsaien kontra Frantziaren defendatzea eta haiek sinetsi baitzuten.
|
|
|
Edozein modutan ere Euskal Unibertsitatea ez du egiten hitz bi horiek gogora dakarkiotena, besterik gabe, hitza dariola hasten denak. Ez dut esan nahi horrela giro politikorik ezin sor
|
dezakeenik
haren alde, baina Unibertsitatea zerbait gehiago da ene ustez eta berez ez dute politikoek egiten joko politikoan ari diren alderditik77.
|
|
|
“Baliteke erreplika prozesuan molekula horiek gutxiago kaltetzea oxidazioak, baina oraindik ez dakigu”, esan zuen. Mutazio erabakigarriak aldatu egiten du mitokondrio DNA ugaltzen hasten den tokia, eta horrek, agian, bizkortu egin
|
dezake
haren erreplikazioa, eta, hala, kaltetutako molekulak azkarrago ordezka ditzake norbanakoak, azaldu zuen Attardik. Ikertzaileek ehun urtetik gorako 52 italiar aztertu zituzten, eta kontrol eremu nagusi berean mutazio komun bat aurkitu zuten.
|
|
|
Hark badaki non bizi naizen eta non nabilen. Zuk aurkitu nauzun bezain erraz aurki
|
nazake
hark ere. Baina horretarako gogoa behar.
|
|
2004
|
|
|
Hori baita Leitza, harana, mendia, karrikak eta zenbait etxe, baina garrantzitsuena leitzarrak, iraganari beha geroaren itxaropenez.Eta bost axola zein garaitan egingo diozuen herri maitakor honi bisita. Egun zohardiz distira bereziz liluratuko bazaituzte ere, utz
|
iezaiozue
haren magiaz inguratzen lainoak harana estaltzen duenean eta hodeiek mendi gailurrak igurzten dituzten egunetan.
|
|
|
Lagungarri gisa, ogi puska txigortuak edo salda egiteko erabili dugun isats haragia eta oilokia, papurturik, ipini ahal izango ditugu katiluen hondoan. Haragia soberan edukiz gero, ropa vieja tortilla bat egin
|
genezake
harekin.
|
|
|
Fiskaltzak edo ofiziozko organoak ordeztuko du alderdiek euren eginbeharrak betetzean izandako pasibotasuna, legearen arabera bidezkoak diren isunei kalterik egin gabe. Sustatzailearen edo sustatzaileen erruz, espedientea edo errekurtsoa gerarazten denetik hiru hilabete igaro ondoren, Fiskaltzak edo gainerako alderdiek aho batez eskala, sustatzaileari edo sustatzaileei aurre
|
dezakete
haren iraungitzea adieraz daditiaz zitazioa eginda.
|
|
|
Hizkuntza nagusiaren ezarpen indarra erabatekoa delarik, posible ote da hizkuntza zokoratuaren familia politika autonomorik ezartzea hizkuntzari buruz? Etxe barruko hizkuntza jokaerak zein gradutaraino bereiz
|
ditzakegu
hura inguratzen duten hizkuntza erabileraren korronteetatik. Casenaveren aitorpen zintzoak gordinak bezain lazgarriak egingo zaizkigu euskaldunoi, baina hizkuntza ohituren oinarrizko arau batera garamatzate:
|
|
|
Zer bajio eduki dezakemoraltasunari inongo erreferentziarik egin gabe emandako agindu batek? Jainkoarenbotereari erreferentzia eginez justifika
|
genezake
haren agindu oro. Baina, zer balio edukidezake autoritateak/ botereak ez beste ezerk gidatzen duen etika normatiboak?
|
|
|
Azken hori da Platonen teorian benetako Edertasuna, hau da, denboraz haragodagocn Forma. espaziala ez dena, ezagutzarcn bctiko nozio aldagaitza.Edertasuna, beraz, propietate bakuna da, ezin analiza daitekeena; termino primitiboekingertalzen dcn moduan, definitu ezin den propietatca. Honekin zera csan nahi du Platonck, alegia, soilik esperientziarcn bitartcz ulcr
|
dezakegula
haren csanahia eta haren erabilcra.Platonen Edertastinaren Tcoriaren bigarren giltza kontzcptua begiestea da. Sentigarricz dcn zcrbait kontzientziaren objektutzat hartzen ducn hausnarketa motari dagokiobegiestea. Zirkuluaren Formari, esaterako?.
|
|
|
Igeriketako entrenamendu saioak iraunkorrak badira, komeni da kirolariari jakinaraztea azukre, elektrolito eta ur galera ordezkatzeko behar organikoa dagoela, deshidratazioa eta nekea saihesteko, horrek eragin negatiboa izan
|
baitezake
haren errendimendu fisikoan. Entrenamendu serieak sendoak badira, muskulu glukogenoa (energia azkarreko biltegia) ez da nahikoa kontsumitutako energia hornitzeko, eta energia ekarpena odoleko karbohidratoekin osatzen da.
|
|
|
–Ondo dakizu ez dagoela hilda –erantzun dio Fray Ciccillok– Eman
|
dezaket
haren botoa?
|
|
|
Ziur dago bere ametsetako Martina herrira heltzeko oso denbora gutxi falta dela. Sabelean sentitu
|
dezake
haren hurbiltasuna. Herrian agertzen denean maskorra oparituko dio eta gau batez Martinak eman zion musuari erantzuna emango dio, beste musu batekin.
|
|
2005
|
|
|
" Ez dugu otoitz egiten tenisean irabazteko, bainan gure lehentasunak onak izan ditezen bai eta guri esker, Jainkoak besteak argi ditzan. Eta ere, indarra eman
|
diezagun
haren nahia egiteko." 100 Horra Salomonena iduriko otoitza, Jesusek ere gomendatzen duena. Entzuna izanen dena.
|
|
|
Kontrola
|
ezazu
haren gorputz tenperatura.
|
|
|
Eduki haurtzaindegiko langileekin etengabeko harreman jarraitua; egunero, umea jasotzera zoazenean, aprobetxa
|
ezazu
haren eboluzioaz galde egiteko; hartu parte eskolak antolaturiko jardueretan; hitz egin gainerako gurasoekin eta eskatu elkarrizketa bat hezitzaileekin, zure seme edo alabak portaera arrarorik agertzen badu.
|
|
|
bila
|
ezazu
haren nortasunari hobeki egokitzen zaion beste bat.
|
|
|
Eraikuntza berriko eraikinei eta birgaitze integraleko prozesu batean lortutakoei aplikatuko zaie, erabilera nagusia etxebizitza denean. Ikus
|
ditzagun
haren ezaugarri batzuk: – Aplikazio eremua:
|
|
|
Askotan barre eginarazten nien lagunei: Egin
|
ezan
harena, eta egin ezan beste harena! . Eta niri hori ez zitzaidan batere kostatzen.
|
|
|
Bitartean, Amets, ezer jan barik, Madoka aztertzen ari da. Haren portaera zenbateraino den berezkoa neurtu guran, noraino jar
|
dezakeen
harengan bere konfiantza. Naroak, bero sentitzen hasita, berokia erantzi du.
|
|
|
Sinesgaitza zen: aita zein ama oso zorrotzak ziren telebistarekin, gutxi eta probetxuzkoa ikusi behar omen zen, dokumentalen bat, pelikula on bat..., nola jasan
|
zezaketen
hura. Hain gaizki ote zeuden?
|
|
|
Edo bai, gehienez ere miretsi edo mespretxa dezagun gizona, baina irakur
|
dezagun
haren lana. Zeren Txillardegi orain dela 30 urte Parisen bizitzen geratu izan balitz, eta idatzi duen guztia frantsesez idatzi izan balu ere, oso lan onak izango ziren.
|
|
|
Hari beretik ere, beregandik jaurtiko du kalte oro, horretarako eskubidea izan eta legezko zaion arren. Urrun, beraz, gizon zintzoarengandik handikeria, eta horrenbestekoa izan
|
dezan
hark bere buruari zor dion maitasuna. Haatik, lerrakera hau, errakuntzan dagoenari kaltea egiten ez dion neurrian, askoz gehiago alboratzen da errua egoztea baino; hortaz ergelkeria esaten zaio eta ez justiziarik eza.
|
|
|
Hori ezin hobetuzkoa bada ere, oraindik ausardia dute herri kristauek Zeuri gehiago eskatzeko: armak alderdi guztietatik baztertuta badaude ere, zure bitartekotza dela medio bakea ezar dadila, ez inperioetara bakarrik, baita elizetara ere; eta gure adinak jakin
|
dezala
haren kexa jasaten, kristau guztiok aitortzen baitugu halakoa benetan eta zinez kristaua izan dela.
|
|
|
– Badakit zaharrena ezkontzen zaizula laster. Piztu
|
itzazue
haren ezteietan.
|
|
|
Ingelesa zekien, lehorrean gora egin
|
zezakeen
hark, guk ez bezala.
|
|
|
Honek jarri zuen lekutik haiek etsaiak banatu, suntsitu eta zatika zitzaketen. Eta erregeak hau ikusi zuenean, ez zuen geroko utzi nahi izan eta esproina sartu zion zamalkatzen zuen mandoari, ez
|
baitzezakeen
haren hazta edozein animaliak jasan. Eta jendetzaren erditik joan zen.
|
|
2006
|
|
|
Egoitza soziala Bilbon duen enpresa hori ere egon daiteke zurrunbilo kontzentratzailearen begian. Errazagoa da besteek irents
|
dezaten
hark egitea baino.
|
|
|
Adierazpenak egiteko deia nork jaso eta pertsona horrek eginkizun edo kargu publikoak betetzen baditu, orduan, zitazioa egitearekin batera, abisua emango zaio zuzenean gorago dagoenari, horrek ordezkoa izenda
|
dezan
hura absente dagoen bitartean, hori beharrezkoa bada interes edo segurtasun publikoaren arabera.
|
|
|
Ikuspuntu horren ondorioz, itsusiaren eta oihuaren estetika batzuk ere jarri ziren modan, eta horrek luzarora fintasunaren eta musikaltasunaren ahultze bat ekarri zuen ondorioz. Azkenean, batzuek behintzat egin
|
zezaketen
hura ez zuten burutu. Eta, okerrena, nik uste dut talde bezela ez ginela konturatu baliabide hain murritz haiekin lanean aritzeak ekar zezakeenaz:
|
|
|
Zigorretan, bestea, auzokidetasuna eta ofizio publikoetan ezin parte hartzea da, ikusi dugu definizioetan auzokide izateak zer esan nahi zuen eta, ondorioz, azpimarra
|
dezagun
haren galerak zeukan garrantzia, besterik gabe.
|
|
|
Baina, hedabideei dagokienez, definizioak ez luke oinarritu behar hedapenerako erabiltzen diren euskarrietan, euskarri horien publizitate xedeetarako enpresaren ustiaketa motan baizik. Garrantzitsuena ez da euskarriaren titularra izatea, zeren titularrak publizitate ustiaketa beste bati laga
|
baitiezaioke
hark kontratuak hitzar ditzan eta, kontratu eremuari dagokionez, publizitate hedabide moduan jardun dezan. Hor ikusten da hedabide edo euskarrien ustiaketaren esklusiben kontua, horiek, antza, erregimenetik aparte geratzen baitira.
|
|
|
Ez bakarrik Unamuno-ren arrazoiketaren ilogikotasun posiblea garai hartako bere beste arrazoimoldeekin (hori ezin zaio Unamuno-ren ezein irakurleri gehiegi interesatu), ezpada ilogikotasun horrek Bilbon erakutsi duen agresibitatearen arrazoia. Badago Unamuno-ren gutun bat zenbait kazetari katalani, asko ezagutzen ez dena, eta argi eman
|
lezakeena
haren motiboei buruz. Hona hemen Noticiero Salmantino k 1901 09 20an inprimatu bezala:
|
|
|
Egia esateko, ez zaie bereziki zaila suertatzen: Karlosen lantokia kafetegitik hurbil dago, eta Jorgek, bere bizitza profesionala dela medio, aise egin
|
ditzake
hura bezalako ihesaldiak.
|
|
|
[6] Edo gertakarizko auziak edo erlazioak juzgatzen ditu arrazoimenak.7 Lehenik eta behin, bidegabekeria deritzogun gertakarizko auzirik non dagoen galde dezagun; 8 seinala ezazu berori; haren existentziaren denboraldia determina ezazu; haren esentzia edo zerizana deskriba ezazu; azal
|
ezazu
hura agertzen zaion zentzumena edo ahalmena. Hura esker txarrekoa den pertsonaren gogamenean dago.
|
|
|
Baina ba al dago jakiterik ustezko profeta horrek benetan erdietsi ote zuen moralaren sentimendu egokirik? Hel
|
diezaiogun
haren kontakizunari; berehala aurkituko dugu goresten dituela gizarte zibilizatuarekin argi eta garbi bateraezinak diren azpikeria, bihotz gogorkeria, ankerkeria, mendeku eta fanatismoaren zenbait kasu. Ez dirudi zuzentasunaren inongo erregela egonkorrik aintzat hartzen denik, eta ekintza bakoitza gaitzesten edo goresten da benetako fededunen mesederako edo kalterako denaren arabera.
|
|
2007
|
|
|
Aukera
|
ezazu
haren senideak edo lagunak bizi diren tokitik gertuko zentroa.
|
|
|
Eduki etxean itzalgailu eramankorra eta ikas
|
ezazu
hura erabiltzen: horri esker, su txiki bat sute tragikoa bihurtzea saihestuko duzu horrela.
|
|
|
Miguel de Unamunoren besteek asma
|
dezaten
hura orain eboluzionatzen ari den errealitate baten metaforarik egokiena dela uste du Patente eta Marken Espainiako Bulegoko Patente Departamentuaren Zuzendari den Miguel Ángel Gutiérrezek.
|
|
|
Bezeroa sofan etzanarazi eta bi, hiru, sei, edo bederatzi urte ere eman
|
ditzakete
hura sendatu arte.
|
|
|
Gizarte Segurantzaren oinarrizko legegintza eta araubide ekonomikoa; horri kalterik egin gabe, autonomia erkidegoek betearaz
|
ditzakete
haren zerbitzuak.
|
|
|
ez al duzue ikusten nondik datorren? Iturria ez da fidagarria; beraz, ez
|
dezagun
harengandik ezer onartu. Hauteskunde kanpainaren batean baino gehiagotan entzungo zenuen horrelakorik.
|
|
|
Egin dezagun norbait etxe zuri bat ari dela ikusten. «Etxe zuria» irudikapen oso edo Gesamtvorstellung bat da hasieran, baina ikusleak, arreta orain alderdi batean eta gero bestean jarriz, zati
|
dezake
hura. Hona hori adierazten duen zuhaitz diagrama
|
|
|
(9) a. Orduan esan
|
zezan
haren diszipuluetarik batek, Iudas Iscariot Simonen semeak, hura tradituren zuenak (Lg 187).
|
|
|
Itsas hondotik meatze erauzketa egiten hasten da, nahiz eta erronka teknikoek eta haien ingurumen eraginak geldiarazi egin
|
dezaketen
haren hedapena
|
|
|
Jarduera horiek bukatzea prozesu sinplea izan daiteke nahikoa da komunitateko presidenteak bizilagunari jarduera horiek bertan behera uzteko eskatzea, baina kalbario luze ere bihur daiteke. Auzotar arau hausleak bere jarreran jarraitzen badu, komunitateak legezko ekintzak egin
|
ditzake
haren aurka. Ekintza horiek, nahiz eta hainbat motatako zigorrekin amaitu daitezkeen, eta are hiru urte arteko etxebizitzaren erabileraz gabetu ere, luzeak eta gogaikarriak izan ohi dira.
|
|
|
gizartean bizi da, hiztunengan; hiztunak ditu jasaile, hiztunek bizi dute" 262 Horrela, bada, eta bukatzeko, zera azpimarra dezakegu: " euskal hezkuntzak" euskararekiko duen —edota eduki behar duen— erantzukizuna, egiaz, euskaldunekiko eta horien giza garapenarekiko erantzukizuna da, eta, finean, horregatik hitz egin
|
dezakegu
haren sakoneko" dimentsio etikoaz".
|
|
2008
|
|
|
" Hemen sei hilabeteko diktadura, horixe behar da, hau dena martxan jartzeko!", hori esaten zuenerako zahartuta zegoen, korrika hitz egiten zuen. " Zer esaten ari zaigu hau" pentsatuko du askok, baina Oteiza, bene benetan, zera esaten ari zitzaigun, ez dagoela inoren lan ikaragarria, aurkikuntza harrigarriak bat batean denen eskuetan jarri beharrik, aurretik hartzaileak hezi egin behar direla, baloratu dezaten eskuratu
|
dezaketen
hura. Ezinezkoa da urtetan sasi zabalkundea egitea ondo geratzearen izenean lan eremu batean murgilduta bizi izan den pertsona baten ondarearekin.
|
|
|
1 Batza orokorrerako deialdia ez bada egin legeak ezarritako epean, sozietatearen egoitzako lehen auzialdiko epaileak egin
|
dezake
hura, akziodunek hala eskatuta eta behin administratzaileei entzun eta gero; epaileak batza horretako presidente izango den pertsona ere izendatuko du.
|
|
|
Eta, edozein aitzakiaren bitartez, erabiltzaileari bere datu batzuk eskatzen dizkio, finantza entitatearekin Internet bidez eragiketak egiteko beharrezkoak diren datuak, oro har. Era horretan, erasotzaileak erabiltzailearen datuak lor
|
ditzake
haren kontuan eragiketak egin ahal izateko.
|
|
|
–Badut lagun bat Sarrancolin en. Hiruzpalau gauetarako babesa izan
|
dezakegu
haren kortan.
|
|
|
Jaitsi zen zalditik, begiratu zizkion hankak, eta ohartu zenean ezen atzeko hanketako bati ferra falta zitzaiola, baita hanka azpian odol arrasto bat zuela ere, oroitu ere, oroitu zuen, beharbada, une hartan, bizpahiru legoa lehenago aurkitutako paraje legartsu batean zaldiak izandako irristada, ia ia zaldizkoa zaldi gainetik bota zuena?, arrebaren komentura joatea erabaki zuen. Gizonak bazuen joera bat, besteengandik nabarmentzen zuena; esan nahi baita hitz bakar batek laburbil
|
zezakeela
haren izaera: arauzaletasuna, arauzalekeriatzat ere har zitekeena?
|
|
|
–Berorrek kontatu didanagatik, markesa anderea, garbi dagoena zera da: ohi ez bezala, Natalia ez dela kutsatu, gau eta egun Natividaden zerbitzuan badabil ere; aldiz, pozik ere ikusten du berorrek, nekatua ere badagoen arren, eta horrek, jakina, Nataliaren eskuzabaltasunaren neurria ematen digu, alde batetik; bestetik, baina, sakonagora jota, ahizparekin bizi duen maitasun auzian aurki
|
dezakegu
haren osasun onaren arrazoia: haren adineko neskatxei ez al zaie, bada, amodioa osasunbide gertatzen, desamodioa osasun galbide gertatzen zaien bezala?
|
|
|
bai, egia zen zaindu izan zuèn guztietan, ezin hobeto tratatu zuela, borondatetsu bezain mendeko, baina egia zen, halaber, Regina markesa anderearen alde lerratu zela unerik erabakigarrienetan. Nataliak, jakina, ezin ahatz
|
zezakeen
hura, eta horregatik, beharbada, horregatik, seguru?, edo begirada akusatzaileak zuzentzen zizkion, edo ez zion, besterik gabe, begiratu ere egiten, akusazioa akusazioago bihurtzeko modu bat ere izan zitekeèn jarreran, ez begiratze harekin zera esaten ariko balitzaio bezala: –Hara, Regina:
|
|
|
Markes jauna liberala zen, baita haren familia ere, eliz ondasunak salgai jarri zituèn Mendizabal ministroaren desamortizazioaren garaian aberastua. Aurrekari horiekin edonork jo
|
dezake
hura gizon erlijiogabetzat edo erlijioaren aurkakotzat, baina berak sinestuntzat zuen bere burua. Voltaire bera ere antiklerikala zen, baina kristautzat zuen funtsean bere burua, kristautzat edo, mundua esplikatzeko Jainkoaren kontzeptuaren beharra zuen behinik behin:
|
|
|
eta ikusi zuenak garaitu zuen, markes jaunak ikusi ahala garaitu ere! ...artan gogoratzeko gauza balitz, zer nolakoa zen bere portaera, emazteak edo alabek lagunduta, halako ikuskizun batera joaten zenean, hala Andaluzian nola Madrilen, bai baitziren Espainiako hiriburuko kafetegietan ere antzeko ikuskizunak; markes jaunak bazekien bere sentimenduen berri, eta bazekien, beraz, nola hunkitzen zuten emanaldi haiek, kontsul jaunaren etxera joaten zenean ere ederki egiazta
|
zezakeen
hura, modu apalagoan, baita modu bihotzetikoagoan ere, beharbada?, batean bizimina nagusitzen zitzaiola, bestean bizipoza, kantaren erritmoaren eta bere aldarte propioaren arabera: min existentzial hura sentitzen zuenean, batez ere, argudiorik gabe bezala geratzen zen, harik eta albora begiratu eta bere alaben irudi eder maitagarriekin topatzen zen arte, zeintzuk markes jaunari minaren leungarri baitzitzaizkion?
|
|
|
Herriak ikasi egin behar ditu hitz horiek: lehendik ezer erabiltzen ez bazuen hori esateko, ikas dezala aurrerantzean nola esan; eta, ordurarte beste era batera esan bazuen, ahaztu
|
dezala
hura eta arau egokien arabera moldaturiko berria ikas dezala.
|
|
|
Echepareren biziaz gauza guti dakigu eta bizi zen Nafarroako parteaz ere ez dugu informazio handirik. Segurtzat jo
|
dezakegu
hura sortu eta hazi zen denborako Nafarroa, erresuma gisa, oraino bat zela, eta hartan gaztelera zela administrazio hizkuntza, segurenaz ere Donibane Garazi hiriko bizi publiko an ere nagusi, G. Reicherrek (1958) azpimarratu bezala.17 Ordea, Nafarroako mendiz haraindiko eskualdea, aspaldi, partez Baionako elizbarrutiari lotua zen, eta partez Akizekoari, eta pentsatzekoa da kultura gaietan Akitani...
|
|
|
Beraz Akademiarik ezean, Azkue, Campion eta Eleizalderen bilerak bete
|
zezakeen
haren antzeko zeregina. Hirukoa, gainera, oso egoki hautaturik zegoen, sistema desberdinen ordezkari nagusiak biltzeko asmoz, inor baztertu gabe, Akademia batean bildu ziratekeen bezala.
|
|
|
Kooperatiba bateko bazkidea bertako jabea bihurtzen da eta, salbuespenak salbu? ezin
|
dezake
harekiko jarrera geldoa izan, kapital erakunde bateko akziodunaren antzera (bestela, jardueraren kudeaketa txarraren eragina beregan igarriko du eta).
|
|
|
Gizakia, loquens baino hobeki infans, etengabe ari da idazten eta mintzatzen ikasten, Hitzarekin bere burua argitzen, Testu salbagarriaren osotasunerat nehoiz heldu gabe: errealitatea da beti mintzatzen hasten dela, totelki, errepikapenak eginez abantzu (bainan sekula ez arras) hitzez hitz, beti abiatuz eta nehoiz iritsiz portu desiraturat, ez
|
baitezake
haren kokapen geografikoa ezagutu:
|
|
|
Guneak Songbirdekin integratuak Songbird hainbat gunetarako sarbidea eskaintzen du, aplikazioan integratuta musikaren munduarekin lotutako web guneak, hala nola The Hype Machine, musika blog berriak aurkitzeko aukera ematen duena, Insound, disko denda bat, MP3 deskargak eta merkatuko hainbat artikulu, hala nola posterrak eta elastikoak; edo SkreemR, MP3 abesti bilatzailea. Bakoitzean abesti bat dagoen leku horien orria, erabiltzaileak entzun eta iruzkina irakur
|
dezake
hari buruzko idatzia edo hainbat dendatan erostea (Amazon, iTunes, eMusic o Amie Street, musika independentea). Bakoitzean abesti bat dagoen orria, erabiltzaileak entzun, iruzkinak irakurri edo dendetan eros dezake Noiz helbidean aurkitutako abesti bat deskargatzea erabaki du erabiltzaileak web gune bat, karpeta baten barruan artxibatzen da programa, “Deskargak” izenekoa.
|
|
|
hegatseko kalteak, hazkunde tasa txikiak eta beste lesio batzuk agertzeak erdi mailako dentsitate mailak ezartzera behartzen dutela, ekoizpen egokia bermatzeko. Elikadurari dagokionez, adituek ondorioztatu dute itsasokoa ez den elikadura bat sartzeak arazoak sor
|
ditzakeela
hura ekoizteko ezinbestekoak diren mantenugaien gabeziaren ondorioz, hala nola aminoazidoak eta gantz azido poliasegabeak. Baliabide alternatiboak aukeratzeak, itsasokoak ez diren osagaiekin, arrain irinez egindako dietarekin agertzen ez diren arazo batzuk ekar ditzake berekin.
|
|
|
Baieztapen horiek erabili dira hipotesi hau babesteko: pertsona baten ohiko proteina ingestak eragina izan
|
dezake
haren jateko gogoan eta, beraz, haren elikatze portaeran, dietaren kaloriak edozein direla ere. Horren ildotik, Bostongo (EE) Harvardeko Osasun Publikoko Eskolako Nutrizio Saileko ikertzaileek egindako" proteina ugariko dietek termogenesian, asetasunean eta pisu galeran duten eragina" aztertzen da.
|
|
|
Horrek berekin dakar koefizientearen arabera ordaintzea. Eremu komun baten salmentatik eratorritako diru sarrerek ere lagundu
|
dezakete
hura mantentzen. Baina, horiek izateaz gain, komeni da gastu komunak kontrolatzea eta gehien xahutzen den tokietan aurreztea:
|
|
|
Gizartean eta jendaurrean gogoeta egin ahal izateko eskubiderik ezak ez dezala argitu, aurrerantzean, kontsumitzaile huts bihurturiko norbanakoaren nora ez ilunpekoa, eta ez
|
gaitzala
hark ziztu bizian amilaraz norbanakoen zein giza taldeen porrot eta zorigaiztoen lurralderantz.
|
|
|
Hura atxilotu edo hiltzea AEBetako agintarien helburu lehenetatik dela ziurtatu zuen. «Duen itzalagatik, Bin Ladenen atxiloketak edo heriotzak ondorioak eragin
|
ditzake
haren jarraitzaileengan». Horrelakorik gertatzean, Al Kaedaren batasuna kolokan jarriko litzatekeela uste du CIAko zuzendariak.
|
|
|
–Berorrek kontatu didanagatik, markesa anderea, garbi dagoena zera da: ohi ez bezala, Natalia ez dela kutsatu, gau eta egun Natividaden zerbitzuan badabil ere; aldiz, pozik ere ikusten du berorrek, nekatua ere badagoen arren, eta horrek, jakina, Nataliaren eskuzabaltasunaren neurria ematen digu, alde batetik; bestetik, baina, sakonagora jota, ahizparekin bizi duen maitasun auzian aurki
|
dezakegu
haren osasun onaren arrazoia: haren adineko neskatxei ez al zaie, bada, amodioa osasunbide gertatzen, desamodioa osasun galbide gertatzen zaien bezala?
|
|
|
Jaitsi zen zalditik, begiratu zizkion hankak, eta ohartu zenean ezen atzeko hanketako bati ferra falta zitzaiola, baita hanka azpian odol arrasto bat zuela ere –oroitu ere, oroitu zuen, beharbada, une hartan, bizpahiru legoa lehenago aurkitutako paraje legartsu batean zaldiak izandako irristada, ia ia zaldizkoa zaldi gainetik bota zuena–, arrebaren komentura joatea erabaki zuen. Gizonak bazuen joera bat, besteengandik nabarmentzen zuena; esan nahi baita hitz bakar batek laburbil
|
zezakeela
haren izaera: arauzaletasuna, arauzalekeriatzat ere har zitekeena... jakin ez domingotarra halakoa ote zen berez, edo bere ofizioagatik ote zen:
|
|
|
bai, egia zen zaindu izan zuèn guztietan, ezin hobeto tratatu zuela, borondatetsu bezain mendeko, baina egia zen, halaber, Regina markesa anderearen alde lerratu zela unerik erabakigarrienetan. Nataliak, jakina, ezin ahatz
|
zezakeen
hura, eta horregatik, beharbada –horregatik, seguru–, edo begirada akusatzaileak zuzentzen zizkion, edo ez zion, besterik gabe, begiratu ere egiten, akusazioa akusazioago bihurtzeko modu bat ere izan zitekeèn jarreran, ez begiratze harekin zera esaten ariko balitzaio bezala: " Hara, Regina:
|
|
|
Markes jauna liberala zen, baita haren familia ere, eliz ondasunak salgai jarri zituèn Mendizabal ministroaren desamortizazioaren garaian aberastua. Aurrekari horiekin edonork jo
|
dezake
hura gizon erlijiogabetzat edo erlijioaren aurkakotzat, baina berak sinestuntzat zuen bere burua –Voltaire bera ere antiklerikala zen, baina kristautzat zuen funtsean bere burua, kristautzat edo... mundua esplikatzeko Jainkoaren kontzeptuaren beharra zuen behinik behin: " Si Dieu n’existait pas, il faudrait l’inventer" –, edo sinestun sinesgabetzat, hobeki –sinestun eszeptikoa sutsua baino gehiago, guztiaz ere–, nahiz eta gero, itxura egin behar zuen bakoitzean –bizi zèn inguruan katoliko praktikatzailea zela erakutsi behar– itxura egiten zuen, hipokrisia bere neurrian baloratzen zuèn gizona baitzen, azken batean –xelebrea ere izan zitekeen, bai, baina ongi neurtzen zituen bere xelebrekeriak... hartarako hiru galdera zituèn neurgailua erabiltzen zuela:
|
|
|
iritsi zen, ikusi zuen... eta ikusi zuenak garaitu zuen, markes jaunak ikusi ahala garaitu ere! ...gogoratzeko gauza balitz, zer nolakoa zen bere portaera, emazteak edo alabek lagunduta, halako ikuskizun batera joaten zenean, hala Andaluzian nola Madrilen, bai baitziren Espainiako hiriburuko kafetegietan ere antzeko ikuskizunak; markes jaunak bazekien bere sentimenduen berri, eta bazekien, beraz, nola hunkitzen zuten emanaldi haiek –kontsul jaunaren etxera joaten zenean ere ederki egiazta
|
zezakeen
hura, modu apalagoan, baita modu bihotzetikoagoan ere, beharbada–, batean bizimina nagusitzen zitzaiola, bestean bizipoza, kantaren erritmoaren eta bere aldarte propioaren arabera: min existentzial hura sentitzen zuenean, batez ere, argudiorik gabe bezala geratzen zen, harik eta albora begiratu eta bere alaben irudi eder maitagarriekin topatzen zen arte, zeintzuk markes jaunari minaren leungarri baitzitzaizkion... minaren leungarri ez ezik, minaren urgarri ere bai; gero, eskua luzatzen zion alabetako bati, luzatzen zion beste eskua besteari, eta markes jaunari bizipoza nagusitzen zitzaion, zorigaitz urtuaren iturriari zorion garbiaren ur are garbiagoak balerizkio bezala.
|