|
2000
|
|
|
Denbora eman behar zaio bera izan dadin. Ez
|
dezagun
berarekin gehiegizko itxaropenik sortarazi ere. Arnasa hartzen utzi behar zaio.
|
|
|
EAJren orekarako egoera hau luzatzea ere ez da erosoa izango, eta ona ere ez seguruenik, baina hauteskundeei begira polarizazio horrek abertzale askoren botoa eman diezaioke; jeltzaleek badakite hori eta ondo baliatzen ari dira. EA ere ahalegin berdinean ari da, eta Nafarroan bereziki izan
|
dezake
bere uzta, EHko batzuk bozkatzera badoaz behintzat. Sozialistak atera ziren nagusi Hego Euskal Herrian 96ko hauteskundeetan.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak parte hartzea nahi genuke. Hala ere, ez da inbertsio oso handia, kostu hori edozein industrialdek hartu
|
dezake
bere gain".
|
|
|
lehen musua ilusioz itxaron dezala, lehenengo intimitate egoera ere bai... Protagonista izateko baliabideak edukiz, norberak eraiki
|
dezala
bere sexu biografia.
|
|
|
Zer espero
|
dezakegu
beraz Europatik honelako jokamoldeak eragozteko borondaterik ez badago?
|
|
|
Ni neu irakurketa posible horietako bat egiten ausartuz, esan
|
nezake
bere inguruko eguratsa edo errealitatea besarkatzen edo kaptatzen saiatzen den zuhaitz horrek erro sakonak eta izugarriak dituela lur honekiko, eta pelegrin baten gisa ez daukanez, zuzentasunez eta sutilitatez jasotzen duela bere inguruko errealitatea:
|
|
|
Horregatik baztertzen dute euskara, bai eskubitarrek eta bai ezkertiarrek. Nork pentsa
|
zezakeen
bertako Legebiltzarrean nafar sozialistek ere aurka jarriz ukatu behar zutenik. Erdi Aroan nafarrek Orreagan Erroldan menperatu zuten eta hogeigarren mende bukaeran beste Erroldan batek bere gerra zikinez eta lapurketaz mendekua hartu zuen nonbait, eta oraindik ere hor datozkigu ausarti bere jarraitzaileak.
|
|
|
Beraz, har
|
dezagun
bere lan nagusia, Compendio Historial de las Chronicas y universal Historia de los Reynos de España (Anberes, 1571). Lan horren bigarren liburukian (T.
|
|
|
Horixe zen Freud ekbere modura gogo zientifikoaren izenean adierazten zuena, analista sendatzeko gogoaren kontra zaintzen jarriz. Analistaren gogoa jakite desira modura bereiztea zenhori jadanik, subjektuak identifikazio desiratik harantzago aurki
|
zezan
bere desiraren auzia.
|
|
|
Demagun hilabete bateko produktuaren monetizazioa: onar
|
dezagun
bera harturiko hilabetearen hogeita hamargarren egunean gauzatzen dela. Egun horretan, bankuek, bukatzear dagoen hilabeteko produkziorako, x moneta unitate sortzen dituzte produkzio faktore guztien ordainketan.
|
|
|
Azken puntu horiek kontuan hartuta eta esandakoa errespetatuta, irratiak nahi bezainbeste ahalegin egin
|
dezake
bere entzuleria handitzeko. Hori bai, produktu edo irratsaio onak lortzea ezinbestekoa dela aurretiaz jakinik; halaber, irrati estazioetako arduradunek jakitun egon behar dute entzuleen nahiak eta ohiturak ongi ezagutu behar direla.
|
|
|
—Jainkoak izan
|
dezala
bere lorian, zeren eta handia izan baitzen haren liberaltasuna eta anitz haren onegiteak —erran zuen osaba Joanikotek.
|
|
|
OSABA Joanikot, igande guztietan mezatarat joaiten ez zen arren, batzuetan joaiten zen," iduri egiterat", berak erraiten zuen bezala... eta igande hartan ere joan zen, nik ez dakit iduri egiterat... edo apez misionestaren dohainen neurtzerat, jakinminaren, haren aldeko laudorioak aditu ondoren. Baina osaba gizon urduria zen, eta, iduri egite hartan, batzuetan, igarri egiten zitzaion urduritasuna, bizkarra eta besagainak aitzina eta gibela eramaiten zituela, etengabe; aita Bartolomek sermoia hasi zuelarik, berriz, berretu eta areagotu egin zitzaizkion keinu urduri haiek... eta, keinu haien karietarat, ulertu nuen ezen sufritzen ari zela, eta nekez disimula
|
zezakeela
bere sufrimendu hura, sermoiaren gehiegikeriak pazientzia agortu balio bezala, hasi bezain fite. Izan ere, Nafarroaz eta katolikotasunaz aritu zen apeza, eta Nafarroak izan zuen suerteaz, noiz eta Fernando Katolikoak erresuma bereganatu baitzuen eta Jainkoaren erresuma are handiagorako irabazi; eta erran zuen:
|
|
|
Eta, nola Eguzkia sistema planetario berriaren zentroa den, hala, adimenduaren bertze argi hori diagu —eta gizona bera, azken finean— mundu berriaren zentro eta erdigune. Eta, gizonak bere baitarik kanpoan zuèn zentroa bere baitarat ekartzen duela, ikuspuntu berri batez etsamina
|
zezakek
bere burua, baita buruz buru duen mundua ere. Eta naturan gertatuaren argibideak naturan aurki zitzakek, eta historiarenak historian.
|
|
|
Baina aita Bartolomek, bertzeek ez bezala, bere hitza zuen eta bere predikuak zituen, eta kaperako pulpitutik zabal
|
zitzakeen
bere ideiak eta iritziak, baita Urbiaingo elizakotik ere, zeren, bertze nonbait erran dizudan bezala, Urbiango apez berria, don Laureano, aita Bartolomeren erranetarat baitzegoen, halako moldez, non honek anitz igandetan emaiten baitzituen, don Laureanoren orde, bere sermoiak, hamarretik bederatzitan bekatuari edo infernuari buruzkoak izaiten zirenak, deabrua goiti eta deabrua beheiti.... Eta baliatzen zen, hartarakotz, dramatismo handiko hainbat historiaz, zeinak aditzerat emaiten baitzituen ongi loturikako iduri bizi bezain bortitz batzuen bidez, zeren eta halakoa baitzen aita jesuitaren trebetasuna ere, historia haien hariak ezin hobeki mugitzen zituenean.
|
|
|
Eta hargatik erakartzen zuen Pagabasok, baita Pagabasoko leizearekin zerikusirik zutèn historiek eta ipuinek ere, leku hura eszenario ezin hobea izan zitekeelako, non koka
|
baitzitzakeen
bere historia haietarik batzuk, indar eta eraginkortasun handiz.
|
|
|
Baina, aitak, amak eta aita Bartolomek ateratzen zituzten arrazoinen aitzinean, osaba, ohi ez bezala, isil isilik egon zen denbora guztian, atsekabetua eta desgogara. Eta aitak erraiten zuen ezen ez zegoela etxegoiendarren ohorea horrela lohitzerik ez zikintzerik, Mattinek lohitu eta zikindu zuen bezala... non eta bere etxean eta gurasoen etxean!; amak, deabruak nonahi den eta noiznahi den erein
|
zezakeela
bere hazia, baita handikien baratzean ere, eta neurri guztiak ere ez zirela aski, hari buru egiteko; eta aita Bartolomek, finean, arrai eta alegera egoitekoa zela eta Jainkoari eskerrak emaitekoa, bai, halarik ere, zeren gaitzak tenorez harturik baitzuen erremedioa, eta zeren Mattinekin bederen tenorez ibili baitziren. Eta guztiak zeuden, beraz, desgusturat, baina gusturat; nahigabeturik, baina nahitsu, osaba Joanikot izan ezik, zeren baitzirudien ezen atsekabez atsekabe zebilela...
|
|
|
Eta don Luziok bertze ipuin luze bat kontatu zidan, zeinetik aski bainuke kontatzea nola Axularrek eskatu zion sakristauari, ipuinaren azken aldean, hil zezala mezerdian, ogia eta arnoa sagaratzeko mementuan, zeren Sarako erretoreak baitzekien orduko, halatan baizik ezin beregana
|
zezakeela
bere itzala, eta nola Axularrek eskatu eta solizitatu behar izan zion behin, bi aldiz eta hiru aldiz, sakristauak, finean, amore eman zezan eta hartarat ausart zedin.
|
|
|
Zeren nik, nengoen puntuan nengoela —are gehiago indiar gorri haien munduak eragin zidan lehen liluramenduaren ondotik— nekez uler bainezakeen neure paradisua, libururik edo biblioteka on bat gabe; Joxe Aberasturi bizkaitarrak nekez uler
|
zezakeen
berea, bere ametsetako Potosi hartarik urrun, zilarrezko ezpata gogoan; eta Antonio Ibarbia gipuzkoarrak, finean, nekez uler zezakeen paradisurik, Tomas Morok bere Utopian deskribatzen zuenarekin zerikusirik ez zuenik, liburu hura zelako Antoniorentzat, nola Alypiorena san Agustinentzat... eta zeren hiru euskaldun baikinen indiar gorri haiekin batean, eta hiruroi ez zitzaizkigun gauzak berdin joa...
|
|
|
Eta ez natzaizu, ez, gezurretan ari, zeren, harekin egon izan nintzen denboran, zortzi aldiz hertsi izan baitzuen begia, borreroak bertze hainbat aldiz erabil
|
zezan
bere ezpata, bortz beltz, bi indiar eta kortsario baten lepoa trenkatzeko... eta zeren, hartan bederen, L’Olonnaisen eskolakoa baitzen, zinez!
|
|
|
Eta kontatu zidan haren jarraikian nola, berak hogeita bortz bat urte zituela eta bere anaiak hogei, upela handi baten garbitzeko manua eman zion aitak; ordea, nola Alain Coup d’Œil amorosturik baitzegoen neskatxa batez, eskatu zion bere anaiari ezen egin ziezaiola fabore hura eta garbi
|
zezala
berak upela, zeren eta orduan berean ikusi behar baitzuen.
|
|
|
Baina osabak hura nahi zuen, eta Pedrok ez zuen hartarako ez indarrik ez kemenik aski... ez eta gogorik ere, zeren bizitzak maiz kolpatu eta zaurtu baitzuen, eta zeren, zokorik zokoeneko azken epela bilatzen duen or zigortuaren eredurat, ez baitzuen gutiziatzen eta amesten zoko epel hura baizen, non eman
|
baitzitzakeen
bere hondar urteak, bizitzako azken plazer apurren gozoan.
|
|
|
K. L. gazteak asko estimatzen dio keinu txiki hori, baina esaten dio itxaron
|
dezala
bere txanda, bai, itxaron dezala, asko eska  tzea ez bada. Eta, ziztu bizian, folioak irakurtzeari ekiten dio etengabe.
|
|
|
" Ez zaitez tuntuna izan", entzun diot Teresari," Etxea zeuretzat dela esan behar zenion. Bila
|
dezala
berak apartamendua...".
|
|
|
Zuk egiten duzun hizkuntza hori, jende euskalduna, euskara hori zurekin batera galtzen ari da: ez du ardura, zure antzera, hark ere galdu beharra duelako; beraz, hil
|
ezazu
bera lehenbailehen eta ehortz ezazu ohorez; mintza zaitez espainieraz! 2
|
|
|
Kazetaritzan aritzeko modu berri honen erronka nagusia hartzailearekin sortzen den komunikazio elkarreragilean datza. Zibernautak gehien interesatzen zaizkion informazioak irakurtzen ditu, berriketa guneetan edo eztabaida foroetan sartzen da, irakurleen lehentasunak ikertzeko erabiltzen diren bozketetan parte hartzen du, denda birtualetan nahi dituen produktuak aukera ditzake eta, horrez gain, posta elektronikoaren bitartez erredakziora helaraz
|
ditzake
bere iritziak nahiz iradokizunak, baliabide honek daukan berehalakotasunaz baliatuz. Egunkari hauek guztiek on line prozesua garatzen duten heinean, bertan sortzen den feedback aberasgarriak gero eta komunikazio maila handiagoa lortzen du.
|
|
|
Gune elkarreragile honetan astean behin, ostegunetan, 22:00etatik 23:00etara bitartean, katalanez, pertsona publiko ospetsu bat internauten galdera guztiei erantzuten saiatzen da. Horrez gain, publikoak eztabaida guneetan parte har dezake eta posta elektronikoaren bidez erredakziora helaraz
|
ditzake
bere iritziak eta iradokizunak.
|
|
|
Hau dela eta, behin eta berriz entzun dugun" egunkari pertsonalizatuari" buruzko leloak inoiz baino gaurkotasun handiagoa hartzen du eta beste dimentsio berri batean sartzen da. Orain, nabegatzaileak berak aukera
|
dezake
bere albiste zerbitzu propioa, webgunearen eskaintza sorta bere nahien arabera diseinatu eta gero. Horrez gain, doan edo ordaindurik lortzen duen material digitalizatuarekin bere datu base partikularra gauzatu dezake.
|
|
|
edozein egitasmo edota harremanen aurrean, gizabanakoak bere" autodeterminazio" eskubideari eusten diola. Hau da, ni ak helburu oro osatu, aztertu eta berrikus
|
dezake
bere ingurunetik etengabean jasotzen duen informazio, adibide edota argudioen eraginpean, bera baita bere bizitzarekin zer egin eta berau nola gidatu erabaki dezakeen bakarra1 Goian aipaturiko liberalen arabera, beraz, autonomoak eta gure buruaren jabeak garen gizakion bizimodu on jakin batekiko leialtasuna jarrera kontingentea da, ez berezkoa (constit utive) (Larmore, 1990: 343).
|
|
|
lor
|
nezakeela
bere arreta.
|
|
|
Xanek azken hitzak apenas aditu zituen. Bazekien gizonak zioen informe hura ez zela osasun informe bat izango, ezpada informe judizial bat, eta berak handik hara esan
|
zezakeenak
bere pena larritu baizik ez zuela egingo... Eta, guztiarekin, gizon hark, eta beste saripekoek, egun haietan jarraitu, berari buruz asko bazekiten ere, ez bide zekiten printzipala, ez bide zekiten Henri zela bila zebilena; Henriz, baina, berak sekulan ez zien informazio koskorrenik emango.
|
|
|
Noski, desorduko gogokeriak ziren: zein lan egin
|
zezakeen
berak, zein izan zitekeen bere funtzioa han, enpresaren jardunbidea zein zen ere ez zekien-eta?; hala ere neskak: " Lana nahi duzu", galdetu zion; baldin bazegoen, adierazi zuen Xanek;" eta, zer dakizu egiten edo...?".
|
|
2001
|
|
|
Eta nola ote daude zerbait euskeraren alde egin lezaketen gizon eta emakumezkoak? Zer nolatan ote daude ere euskeraren alde egin behar eta
|
lezaketen
bertako apaizak. Itxura danez, ez bide dago herrian kontzientzia askorik.
|
|
|
Herritar gehienek nabarmen ikusten dute hori eta horren arabera apustu egin dute azken hauteskundeetan. ETAk 10 edo 20 urte iraun
|
dezake
bere estrategian. Baina garbi eduki dezan ez herri honek eskatu diolako, aitzitik, herri honek bide hori uzteko exijitzen dio.
|
|
|
" Azken finean, irakaslea edo tutorea beti daukazu ondoan nolabait esateko. Posta elektronikoz, telefonoz, bere bulegora joanda… edozein aukera erabilita berba egin
|
dezakezu
berarekin. Berez, ez dago hain urruti, nik Bilbotik Portugaleterako bidaia baino ez nuen egiten irakaslea ikusi gura nuenean".
|
|
|
Pott bandakoen eta zinemaren arteko loturaren urratsak aurkitzea ez da batere zaila. Hasi genuke aipatuz, Joseba Sarrionandiak zinema kritika egiten zuela Argia astekarian, eta garai batean, erraz aurki
|
genitzakeen
bere artikuluak astekarian. Zinemaren eraginez heldu ziren, inoiz, Pott bandakoak literaturara.
|
|
|
Atxagaren poesiak ez du soilik zinema espazio eta mito iturri gisa hartzen. Esan
|
dezakegu
bere poesiak zinemaren zentzua hartu duela, eta zinemaren begietatik ikusten duela errealitatea, literatura antzaldatu egin duela, poesiak kameraren lenteetan zehar ikusten duela errealitatea.
|
|
|
Erabiltzaileak aireportuko erreklamazio orrietan jasota utz
|
ditzake
bere erreklamazioak.
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
bere elementuak.
|
|
|
Nolanahi ere, Internet munduan espazio zein denbora alorreko mugarik ez dagoela, aita amak nola kontrola
|
dezake
bere haurrak zein orri bisitatzen duen?
|
|
|
Baina gurasorik eta aitona amonarik ere ez balu, eta pertsona hori nahitaezko oinordekorik izan gabe hilez gero, nahi duena erabaki
|
lezake
bere ondasunei buruz.
|
|
|
Bestalde, Horas extras gogoeta liburuxka, gaztelaniaden hizkuntza ez periferikoan baino ez da argitaratu? periferikotasunetik ateratzeko borroka teorikogisa irakur
|
dezakegu
bere osotasunean.
|
|
|
Schumann-en proposamenik garrantzitsuena da bigarren hizkuntzaren jabekuntza «justu akulturazioaren aspektuetako bat dela eta ikasle bat akulturatzen dengradua TLarekin (hizkuntza taia) taldeak kontrola
|
dezake
berak eskuratzen duenbigarren hizkuntza gradua» (34 orr.).
|
|
|
Beraz, beti R multzoa da herrialde baten edozein kanpo zor jasaten duena. Ohartzen gara R multzoak zerikusia duela, zeren soilik zorpeko herrialdearen barnean eraturiko aurrezki batek elika
|
baitezake
bere hartzekodunen zerbitzua amortizazioarena eta interesena.
|
|
|
Hegoak barne errentaren zati positiboa emanez soilik zerbitza
|
dezake
bere bere kanpo zorra. Azter dezagun hori adibide baten laguntzaz.
|
|
|
Berriro ere, ondorioa honako hau da: H herrialdeak kanpo zor berri baten bidez soilik topa
|
ditzake
bere kanpo zorraren zerbitzu korronterako beharrezkoak diren baliabideak.
|
|
|
Uste izatekoa da ezen, zorpeko herrialdeak bere etxeko moneta soilik galduko balu, defizita erraz konponduko litzatekeela. Izan ere, herrialde batek modu aske batez eta kosturik gabe jaulki
|
ditzake
bere monetako kopuru positiboak.
|
|
|
CD honetan dagoen informazio bisuala ikaragarria da. Norberak jokoen bidez aukera
|
dezake
bere perfumearen ezaugarria.
|
|
|
Hala, adierazi du elkarteko abokatuak “gertakari horien berri emango duela kontuan har daitezen” Valentzian auzia bideratzen ari den epaileari eta Madrilgo fiskaltzari. Azkenik, Elkarteak laborategiari eskatu dio “azalpen publikoak eman ditzala eta behingoz onar
|
dezala
bere markako dializatzaileen akatsa”. Halaber, Valentzian eta Madrilen hemodialisi tratamenduan dauden hamar gaixoren heriotzaren kasuan, Kroazian heriotza horiei buruzko txostenak eskatzea aztertzen ari da.
|
|
|
Gorpu hila. Kutxa aldendu du eta ohe azpira bultza du, izan ere, oztopa egin
|
dezake
bere lanean. Gorputzaren gaztetasuna ferekatu du, baina, haatik, ez du bere soinean sentitu eta zahartzaroaren urrats geldiezinak ahantzi nahiz gogoa kontzentratzea erabaki du.
|
|
|
Poliziak esan zion baietz, benetan auzoko gaiztoak zituela, beldurgarriak, baina momentu hartan lan handia zegoela komisarian eta ezin zirela joan; nahi izatera, hala ere, pozik lagunduko ziola kontraerasoa prestatzen: bota
|
ziezaiela
berak ere kopa bat goiko pisukoei, baina ez txanpainez, edozein likore gorriz baizik; likoreen zipriztin gorriak bistosoagoak direla beti ere.
|
|
|
‘Garbi
|
ditzala
berak izarak! ’ esan dut gelan errefuxiatu orduko.
|
|
|
Imajina
|
ditzaket
bere hitzak, esaterako, bizitza zelula guztien berriztatzez egina da, gorputz osoa aldatzen da etengabe, maitasuna ez da betirako. Edo, are baboago, harrokeria guztiak galdu ditut, itzul zaitez, nahi duzuna egingo dugu elkarrekin.
|
|
|
Alde bieta  tik  zenbatuta dago eta punta banatan amaiera metalikoa dauka, behar ez danean batzeko. Oihalak, marra luzeak edo tolesturak neurtu behar dozuzanean, egurrezko erregela bat erabili
|
zeinke
bere ordez.
|
|
|
Nahigabetzen nauenak, ordea, ezin eraman
|
dezakedanak
berak, poztu egiten nau biziro beste alde batetik. Gizaldien arteko borrokari legezkoa deritzat, bizitzak berekin dakarren legearen semea.
|
|
|
Hobeki esan, bortxa eta indarkeria gizarteko harremanetan sendo baino sendoago erroturik ditugunez gero, ahalik eta gutien nahi nuke. Bestek bestelako usterik eta asmorik badu, har
|
beza
bere bizkar datorkiokeen erantzunbeharra. Besteak, nolanahi ere, ez dira alderdi batekoak bakarrik.
|
|
|
Nobel saria urrutitik ere ikusi gabe, ordea, zerbait ikusi dut, beste gehiegik ere betaurrekorik gabe ikusi dutena: haur batek, alegia, zeharo eta erabat gal
|
dezakeela
bere lehen hizkuntza, bestetan hazi dutelako gero. Zorigaiztoz, euskara da, hainbestek, aztarrenik ere gabe, galdu duen lehen hizkuntza.
|
|
|
Teoriak, noski, iragankorrak dira, ez dute bere hartan irauten. Baina izen hori merezi duen edozein teoriak esan
|
dezake
bere buruaz besteak esan zuena: Non omnis moriar.
|
|
|
Espainiaren kontzeptutik, edo zabalago esanda, metropoliaren kontzeptutik hizkuntz eta kultur dibertsitatea arriskua dira. Espainia, kasu honetan, nazio bakartzat duenak, nekez onar
|
dezake
bere kontzeptu unionista hori kolokan jar dezakeen ezer. Ikuspegi horretatik, kultura eta hizkuntza periferikoak irautea eta indartzea arriskua da.
|
|
|
Idazleak emandako AURKIBIDEA izango zaio irakurleari nik laburpen batean esan dezakedana baino askoz adierazgarriagoa. Ondo ikus
|
ditzake
bertan liburuaren nondik norakoak: " I. Sarrera".
|
|
|
Guk nork hil behar duen eta aberastasuna nola partituko den erabakitzen dugu. Garai batean gizonak libre zelako ilusioa eduki zuen; bai, uste zuen libre zuela harat honat ibiltzea, nahi zuen tokian nahi zuen asmo, obra, lan, martxan jartzeko eskubidea zuela amestu zuen; amestu zuen pertsona guztiak berdinak zirela eta" demokrazia" deitzen zuten sistema berdinzale baten bidez goberna
|
zezakeela
bere patua. Demokrazia kontzeptua betitik izan da ustela, Leninek, beste ero horrek, argi ikusten jakin zuen:
|
|
|
Lidia zen guztietarik gazteena. Ezin azaldu
|
nezake
bere begien kolorea. Nahasia, gandutsua, berdexka iluna...
|
|
|
– Kontu hau urrunegi iritsi da –esan zuen Pablok ia entzungaitza zen ahotsez– Hobe genuke denok formula malapartatu hura poliziaren esku jartzea eta kitto! Nahi dutena egin
|
dezatela
berarekin. Hartara gure burua bederen salbatu egingo genuke agian...
|
|
|
Deskriba
|
iezadazu
bere bihotza.
|
|
2002
|
|
|
Jon Etxaideren eleberrigintzari buruzko doktorego tesia burutzen diharduen Javier Rojo irakasle eta kritikariaren artikulu batez baliatuko gara haren bilakaera literarioaz hitz egiteko10 Rojok dioen modura, Etxaide da Espainiako Gerra Zibilaren ostean Euskal Herrian bertan agertu zen lehenengo euskal eleberriaren idazlea, 1950ean argitara eman zuen Alos Torrea lanari esker. Alabaina, Jon Etxaidek argitara emandako lanetan egilea ez da guztiz libratzen Domingo Agirrek ezarritako ereduetatik eta nekazari mundua eta narratzaile orojakile iruzkingilea kausi
|
ditzakegu
bere idazlanetan. Honetaz gain, kristau fedeak izugarrizko protagonismoa du pertsonaiek bizi dituzten gatazken konponbidean.
|
|
|
Gero, arnasak har
|
dezala
bere erritmo normala.
|
|
|
Beste eskiatzaile bat aurreratzen baldin baduzu, utz
|
iezaiozu
bere mugimenduak egiteko bezainbesteko tokia.
|
|
|
Ikusten denez, egintza mota horiek nabarmenki mailakaturik agertzen zaizkigu; norberak bere kokalekuan bere diziplina garatzeko egin ahal duen lanetik hasita, unibertsitateen arteko kultur sortzaile euskaldunen lankidetza eta talde osaketarekin jarraituz, gizarteko eztabaida publikoetan esku hartzera arte, jauziz beterikobidea dago. Horrek erakusten digu hainbat inplikazio maila duela aukeran euskalakademikoak, eta puntu desberdinetan koka
|
dezakeela
bere burua, eta zeregina, unibertsitatetik gizartera doan ibilbide horretan. Izan ere, unibertsitatearen eta gizartearen arteko harremanen auziari inoiz era sinplifikatuan ezin heldu izan bazaio, are gutxiago egin daiteke hori gurean.
|
|
|
Horrek askoerrazten zuen behar ziren harkoskoak eta harlauzak erauztea, ganbera txukunak etahandiak eraikitzeko (erraldoiak izatera heldu gabe, noski), edo harlauzak nahikoondo antolatuta dituzten tumuluak metatzeko (Praalata, Igartza Mendebaldea, etab.). ...Biasteri inguruko Chabola de laHechicera, San Martin, El Sotillo, La Hechicera, Layaza...; Arabako Mendebaldeko La Mina; Kuartangoko San Sebastian, Gurpide Hegoa; Ziraukiko Txarrakadia... edo harlauza zulatudun hilerriak. Artaxonako Portillo de Eneriz eta La Mina deFarangortea, eta Bianako Longar?) bertako litologian hareharriak nagusi direnlurraldeetan egin dira, eta horretan zerikusi handia izan
|
dezake
berak eskaintzenduen harri formatuak (handiak eta bigunak landu nahi izanez gero) eta azaleramenduen ezaugarriek. Hori horrela izan arren, beste harri mota batzuekin gertatzen denantzera, aitortu behar da, hareharri azaleramenduen ezaugarriak (erauztekoerrazak, etab.) ez direla guztiak berdin berdinak, eta, horren ondorioz, txikiagoakere egin behar izaten zituztela (adibidez, Unanabi, Idiazabalen).
|
|
|
3 Artikulu honetako lehen parrafoan esaten den bezala, Euskal Herriak erregula, sor eta atxiki
|
ditzake
bere telebista, irrati eta prentsa propioa, eta, oro har, bere helburuak lortzeko behar dituen giza komunikabide guztiak.
|
|
|
Goiko sailkapena ez da itxia, gainera. Hizkuntza batek baino gehiagok aurki
|
dezake
bere lekua sailkapeneko atal batean nahiz bestean. Baina hizkuntza horiek guztiek ezaugarri komun bat dute:
|
|
|
Egoera gatazkatsuetan, gizabanakoak bere iritziak besteen iritziekin alderatzen dituenean, sentipen zeharo diferenteak pitz daitezke bere baitan, sentipen zeharo diferenteak deskubri
|
ditzake
bere kontzientzian:
|
|
|
erakusle izateaz gain, ezkutatzaile ere badira. Gizarte komunikazioan, ez da arazoa itxurak eta irudiak erakusle izatea; itxurak eta irudiak ezkutatzaile izatean jaiotzen da ardura latza, zeren itxurakeriak gida baitezake gizartea, zeren irudikeriak egin
|
baitezake
bere egiazkotasuna.
|
|
|
Au bezelako etxekoyaun ikastunai, ba, naiko zaie burua atsedentzeko, begiak berritzeko, inguruka ibiltzeko, bideska batetik yoan eta etorrtzeko, bere matsondo guziak ezautzeko ta zugaznoak oro zenbatu al izateko bear besteko lurra edukitzea. Azalpenok ematen dizkizut ongi yakin
|
dezazun
bera niganako ta ni zuganako esker zorrarean aundia, esaniko tasunek goratzen duten landetxe ori erosiko ba, lu, damuari lekurik ez emateko ordainpide bate. Ongi izan.
|
|
|
Hurrengo egunean Flamininok senatuari eman zion horren berri. Senadoreek, pentsatuz Hanibalek bizirik zirauen bitartean sekula zutela haren azpikerietatik salbu egon, mandatariak bidali zituzten Bitiniara erregeari eska ziezaioten euren etsairik handiena ez
|
zezala
bere ondoan gorde eta beraien eskuetan utz ziezaiela. Prusias ez zen ausartu hauei ezetzik ematen, baina zera esan zien, berari ez ziezaiotela egiteko eskatu, abegikortasun arauen kontrakoa baitzen:
|
|
|
Eskaintza ugari Hainbat eskaintza desberdin daudenez, kontsumitzaileak argi eta zehatz jakin dezan zein diren bere eskubideak eta nola erabili, Los Llanosko Etxekoandreen Elkarte Probintzialak telefoniaren erabiltzaileen eskubideen gidaliburu praktikoa argitaratu du. Horren bidez, informazio hobea eskaintzen du, kontsumitzaileak zerbitzua baldintza onenetan kontrata
|
dezan
bere interesetarako. Besteak beste, eramangarritasuna, lehia eta operadorea aukeratzeko gakoak, edo kontratu motak jorratzen ditu gidak.
|
|
|
Ohikoena da erregistro horietan agertzen direnak noizean behinkako zordunak izatea, nahiz eta berankortasuna lanbide bihurtu dutenak ere agertzen diren. Ordaingabeei buruzko informazio fitxategiaren arduradunak berankortasun datua sartu eta hogeita hamar eguneko epean jakinarazi dio ukituari, zordunak zuzenketa eta ezeztapen eskubideak erabili ahal izan
|
ditzan
bere egoeran aldaketaren bat izan badu edo akatsen bat izan badu. Ukituak eskubidea du, halaber, bere pertsonari buruzko informazioa eskuratzeko, kreditu harremanak dituen edo izan nahi dituen bankuen eta finantza erakundeen bidez, eta fitxategi horietan dagoen informazioa eskuratzeko.
|
|
|
Baina gaiari buruzko txostenetan, bat datoz asebetetze maila handiagoa aurkitzearekin gizarte onarpen maila jakin bat duten interes pertsonalei eragiten dieten jardueretan, hala nola erretiratuen kooperatiba taldeetan egiten diren jardueretan, talde horiek beren trebetasunen aprobetxamenduan oinarritutako proiektuei ekiten baitiete, eta, bereziki, pertsona gazteenen irakaskuntza eta aholkularitzara bideratzen badira. Pertsona heldu orok, batzuetan jakin gabe, bizi ezagutza handia garraiatzen du, eta horrek onura handia ekar
|
diezaioke
bere buruari eta besteei. Pixkanakako trantsizioa Batzuetan, erretiratuentzako gizarte ongizateko politikek gehiegizko paternalismoa dute, eta horrek areagotu egiten du ustezko onuradunen alferrikako sentipena.
|
|
|
Adituek diotenez, elkarrizketarako une egokiak bezain egoera gutxitan gertatzen dira, handiena etsipenean eta isolamenduan sumatzen zait pixkanaka pixkanaka. Baina zaharrak ere lagun
|
dezake
bere inguruko pertsonekin duen komunikazioa hobetzen eta hori egokia izan dadin. «Gure elkarrizketa eta komunikazioa emantzipazio jarduera bihur daitezen, errespetuzko elkarbizitza eta garapena izan daitezen, beharrezkoa da solaskideek esperientzia pertsonal biziak partekatzea, beren buruari zerbait transmititzeko gai direnak», azaldu du Esmeraldo Cano doktoreak, Geriatrian espezialista.
|
|
|
Normalean, irensteko arazoak eta arnasketaren ahulezia izaten dira. Hala ere, alde positiboa da Elako gaixo batek bere burua bere zaintzaz erabakitzeko ahalmena duela, eta lanean jarrai
|
dezake
bere gorputzak aukera eman arte eta, ondoren, intelektualki egin, beste lan batzuekin (irakurri, margotu, idatzi…). 900 kasu berri Espainian, urtero, Elaren 900 kasu berri diagnostikatzen dira (egunean 2) eta gaixotasunarekin bizi diren pertsonen kopuru osoa 4.000 ingurukoa da, nahiz eta zifra horiek aldatu egin daitezkeen.
|
|
|
Kapsulak organismoaren zati hori zeharkatzen duen bitartean, koloretako irudiak hartzen ditu, eta, denbora errealean, irudi horiek biltegiratzen dituen unitate hartzaile bati transmititzen dizkio. Pazienteak bideo seinaleak jasotzen dituen ekipoa darama gerriko batean, eta arazorik gabe egin
|
dezake
bere bizitzako edozein jarduera. Prozesuak zazpi ordu inguru irauten du, kapsula irenstetik uzkitik kanporatzen den arte.
|
|
|
Eta garbi zagon hirekin txora txora eginda dagoela. Eman
|
ezan
berarekin buelta bat, eta zorte pixka batekin Alex ahaztu egingo zain.
|
|
|
Eta denda itxi aitzin, beste dei bat egin zuen Malagara, berriro huts egiteko, señoritoa kanpora irtena baitzen orduan ere, antza, auskalo zertara... Eta dei bat beste bati zerraion, huts bat beste bati... harik eta Sarak abisua utzi zion arte dei
|
zezala
berak, Sergiok alegia, nahi zuenean, ez baitzuen uste, garai batean telefonoz deitzen hain iaioa izan zena amnesiak joa egon zitekeenik, bat batean. Handik aurrera, telefonotik zintzilik egon zen Sara, Sergiok noiz deituko, baina orduan ere alferrik.
|
|
|
Eta ondorioa izan daiteke, gainera, hau dela egin behar dena. Hori baldin bada euskaltzaleek onartzen dugun irtenbidea, onar
|
dezagun
bere ondorio guztiekin, ez baitira, alafede, gutxi.
|
|
|
U rte gutxi batzuk geroago Falo zantarralibu ruarenegileak nahiago izan zuen anonimatoan mantentzea bere izena, eta liburua promozionatzeko egin zitzaion elkarrizketan, aurpegia farola baten atzean ezkutatu zuen, liburu hark eragina edo eduki
|
baitzezakeen
bere lanpostuan (garai hartan jendaurrean agertzen zen kazetari ezaguna).
|
|
|
Hala ere, honezkero merkatuan da 3Dz lan egiten duen eskanerra, zeinek aurrez aurre bilutsik jartzenzaion bezeroaren soina 12 segundotan neurtzen duen eta datuok txartel elektroniko batean noiznahi erabiltzeko gordetzen. Bezeroak pantailan ikus
|
dezake
bere alegiazko irudia, nahi beste jantzi probatu eta, azkenik, egokien jotako era, tailu edo kolorea eskatu.
|
|
|
Fionak" larri zauriturik" leitzen duen tokian, zuk" zaharrak berri" irakurtzen duzu. Atentatuaren gorria ikus
|
dezakezu
bere masailetan, albisteak norainoko bidea egin duen. Masail zurixkak ditu, ingeles tipikoen antzekoak.
|
|
2003
|
|
|
Galdera mahai gainean geratu da: Montoiak esan edo pentsatutako zerbaitek zergatik utz
|
dezakeen
bere musika irrati formula publikotik kanpo.
|
|
|
Federazioak martxan jarri zirenetik, poliki poliki laguntza gehiago lortu da, txapelketak antolatu eta errekor bideak jarri dira... Beraz orain apustuak ez du lehen zuen indarra, Urrezko Aizkora edo Euskal Herriko Txapelketa bezalakoetan bakoitzak erakutsi
|
dezakeelako
bere abildadea.
|
|
|
Zerk egiten du min gehiago, sukarrak edo medikamentu antitermikoek? Norberak jar
|
diezaioke
bere buruari helburua: " Hiru egun itxarongo ditut, eta eboluzioaren arabera erabakia birplanteatuko dut".
|
|
|
Eztakit zenbat denbora egon
|
nintzan
beregana joan gabe, behin bion adiskide erdeldun batek esan zidanean nola emaztea ta alabaa etxetik joan zitzaizkion bera bakarrik utzirik, eta nola geixorik eta ia hilteko zorian inoren laguntzarik gabe egon ostean, berez osatu zan, eta nola ikusi zuan elizan.
|
|
|
Noren baimenaz? Utzi
|
ziezaiotela
bere kuskuan lasai bizitzen, argirako bidea nahi zuenean guztiz itxi zein alderik alde zabaltzen. Ez zuen nahi odola zainetan hain zoro arintzea...
|
|
|
" Neskea ona da, eta azkarra, oso azkarra. Nerabezaroa hain polita izanda pena
|
litzake
berarena hondatzea".
|
|
|
Afrikan eta antzeko lekuetan (gogora
|
dezagun
bertako populazioaren %25 seropositiboa dela) preserbatiboa erabiltzearen kontra agertzea moralaren aurka doa, gizaki asko eta askoren sufrimendu segurua dakarrelako.
|
|
|
Lagapenaren sinadura egiten denetik organoa ateratzen denera arte gutxienez 24 ordu igaro behar dira, eta emailea, dena dela ere, atzera egin
|
dezake
bere erabakian.
|
|
|
Ezarritako neurria zentzarazpena denean, egoitza judizialean egintza bat bakarrik burutzen da, eta, egintza horretan, epaileak adingabeari adierazten dio, zehatz mehatz eta argiro argiro, adingabe horrek burututako egitateak zergatik diren onartezinak gizartearen ikusmiratik; adingabe horri azaltzen dio egitate horiek zer nolako ondorioak izan dituzten edo izan
|
zitzaketen
berarentzat eta biktimarentzat; eta, etorkizunerako, zenbait gomendio ere ematen dizkio.
|
|
|
Ez diezadala berriz otoi eni erran Sasiondoko teologo berriak. Ebanjelioa duela nahi irakatsi eta ez euskal gramatika?! Galda
|
niezaioke
berari, ea bere ebanjelioa irakasteko nahitaez darabilen gramatika, norena ote den: aingeruena aments, ala gaskoinena?
|
|
|
Michel de Certeau adiskideak zioen bezala, kristauaren, eguneroko? esperientzia laburbildu nahi banu, erran
|
nezake
berak proposatzen zuen definizio horrek bere baitan biltzen zituela Pio XII.aren, eta Vatikanoko II. kontzilioaren irakaspenak, bai eta ere etxetik beretik ikasi eta sinetsi duguna, hots, eliza dela gure. Ama Saindua?.
|
|
|
Ez dakit zer erran lezakeen, gaur egun, Frantziako Kolegioko Irakasle zenak, ez horren kideko ziren Sartre eta beste humanista handiek, baina pentsu dut beste orduko profeta askok bezala alda
|
lezakeela
bere solasa.
|
|
|
Monrealek diskrezioz aipatu zuen, bera aurka egon arren, EHUk debeka
|
ziezaiekeela
bere irakasleei beste erakunde batean lan egitea.
|