|
2000
|
|
|
Badago modu bat paradoxa honi aurre egiteko joeran sar nadin. Utz
|
iezadazue
munduaren existentziaren aurrean hunkipenaren esperientzia berriro bururatzen, eta utz iezadazue hura deskribatzen modu desberdin samar batean. Guztiok dakigu ohiko bizitzan miraria zeri deituko geniokeen.
|
|
2001
|
|
|
Poesiak ez du mundua errotik aldatzeko ahalmenik; ez du mundua aldatuko, baina lagun
|
dezake
munduan nagusi den giro inmorala aldatzen; lagun dezake mundua bizitzeko espazio hobea izan dadin; orain baino etikoagoa eta solidarioagoa alegia.
|
|
|
Poesiak ez du mundua errotik aldatzeko ahalmenik; ez du mundua aldatuko, baina lagun dezake munduan nagusi den giro inmorala aldatzen; lagun
|
dezake
mundua bizitzeko espazio hobea izan dadin; orain baino etikoagoa eta solidarioagoa alegia.
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
Mundu Bankuaren estatistikak hurrengo taulan.
|
|
|
(iii) Inbertsio atzerritarrak eskuraturiko mozkinen erdia gehituz gero, 308.510 milioi dira utz
|
diezaiegun
Mundu Bankuko eta NMFko adituei interesen ordainketa eta mozkinen aberriratzea noraino meta daitezkeen erabakitzea.
|
|
|
Barreia ezazu orain lau haizetara! Tira, jakin
|
dezala
mundu osoak!
|
|
|
Era berean, esan
|
dezagun
mundu osoan informazioaren profesionalen jarduera esparrua 29 zehazteko onartzen diren kode etikoak edo" deontologikoak" sistematikoki ez direla euskal gatazkan bete. Bere funtzio demokratikoaren erabateko haustea aurkezten du kazetaritzak eskaintzen duen koadroak.
|
|
2002
|
|
|
Hasteko intelektuala zer den definitu genuke. Nire ustez, esate baterako, Afrikako tribu batean bizi den pertsona batek idatz
|
dezake
munduko libururik hoberena. Eta inork ez luke pertsona hori intelektuala ez denik esango.
|
|
|
Berdin zait binkulantea dela edo ez dela dioten, gu herriak hautatuak gara eta nik bere borondatea moral eta politikoki binkulantetzat edukiko dut. Eta Legebiltzarrak onartua Espainian atzera botatzen badute hemen gutxiengo direnek, proposatzen dut Legebiltzarrean itxi daitezela parlamentariak Lituanian Langsbergisek egin zuen legez dei egin
|
diezaietela
munduko parlamentu eta erakunde nagusi guztiei, gure herri ordezkaritza zapaltzen digutela jakin dezan mundu guztiak. Orduan hasten da gatazka politikoa, konfrontazio politikoa planteatuta dago.
|
|
|
Berdin zait binkulantea dela edo ez dela dioten, gu herriak hautatuak gara eta nik bere borondatea moral eta politikoki binkulantetzat edukiko dut. Eta Legebiltzarrak onartua Espainian atzera botatzen badute hemen gutxiengo direnek, proposatzen dut Legebiltzarrean itxi daitezela parlamentariak Lituanian Langsbergisek egin zuen legez dei egin diezaietela munduko parlamentu eta erakunde nagusi guztiei, gure herri ordezkaritza zapaltzen digutela jakin
|
dezan
mundu guztiak. Orduan hasten da gatazka politikoa, konfrontazio politikoa planteatuta dago.
|
|
|
Horrek argi erakusten du arazoek badutela konponbidea, arintzeko aukera behintzat; baina onartuko diguzu mundu garatuari ezin zaiola eskatu mila aita Vicente Ferrer sor
|
ditzala
munduko herrialde pobreenetako azpigarapena konpontzeko.
|
|
|
Kontsumitzaileak, bere indarrez, hobetu egin
|
dezake
mundua
|
|
|
Duela gutxi egindako meteorologia azterlan txinatar baten arabera, planetaren berotze globalak 88 zentimetro igoko ditu ozeanoak, eta horrek 300.000 milioi dolarretik gorako galerak eragin
|
ditzake
munduan. Azterketa horretan, “berotegi efektua” delakoak Txinan izango dituen ondorioak aztertzen dira, baina Lurraren batez besteko tenperatura 5,8 gradu igo dela aipatzen da.
|
|
|
Bulego Meteorologikoaren bozeramaileak esan zuen britainiar zientzialariek iragarri zutela, poluzio mailaren arabera, datozen 100 urteetan tenperatura globalak 1,4 gradu eta 5,9 gradu zentigradu igo daitezkeela. Hortonen esanean, «hazkunde horrek arazo handiak sor
|
ditzake
mundu osoan, eta, ondorioz, izotz masa izugarriak sortuko lirateke, uholde izugarriak eragingo lituzketenak».
|
|
|
–Ez niken muturra sartu nahi, baina gauza bakarra esan nahi dinat: jakin
|
ezan
mundua ez dela akabatzen, ezta Sergiok uzten bahau ere...
|
|
|
Eta zentzuzkoa litzateke hori. Besteek asma dezakete guk, gero, erabiliko duguna; besteek irakats dezakete gure artean gero aplikatuko duguna eta besteek erakuts
|
diezazkigukete
munduan diren gauza zoragarri guztiak.
|
|
|
Baina kontuan har
|
dezagun
munduko petrolio errese rben bi heren baino gehiago herrialde musulmanetan daudela. Itxuraz, epe luze batean petrolioa izango da oraindikenergia iturri nagusia.
|
|
|
Baina kontuan har
|
dezagun
munduko petrolio errese rben bi heren baino gehiago herrialde musulmanetan daudela. Itxuraz, epe luze batean petrolioa izango da oraindikenergia iturri nagusia.
|
|
2003
|
|
|
Ni ez naiz horren kontra ari, ni, geure bizi filosofiaren transmisioa gauzatzeaz ari naiz, hori interesatzen baitzait bereziki. Globalizazioaz ari garenean, geuk geuretik zer erants
|
diezaiokegun
Mundu Globalari galdetu behar dugula uste dut eta ez besteen esku dagoen makinatzar modura epaitu eta, ezinbestean, globoan etzanda segi.
|
|
|
Atzerapausorik da egin gainera: atzera egitekotan, estatu horrek indemnizatu du ez bakarrik kontzesioa egin zion konpainiari, zerbitzu hori eskaini
|
dezaketen
munduko konpainia guztiei baizik.
|
|
|
Alabaina, maiz gertatu ohi zaigunmoduan, abstrakzioan oinarritu ditugu arrazoiok. Eremu tangibleagoetara etorrita, esan
|
dezagun
mundu osorako merkatu librearena eztarririk zabalenak ere irentsikoez lukeen errotarria dela; hau da, Hans Christian Andersenen pareko irudimenabehar dela eduki ipuin hori inori sinetsarazi guran ibiltzeko. Ipuinak zutabe bi ditu.Azter ditzagun banan banan.
|
|
|
Munduko Osasun Erakundeko (OME) adituek beste ebaluazio bat eskatu dute, Asiako herrialdeetako pisuarekin lotutako osasun arriskuak nola neurtzen diren aztertzeko. Horrek 1.700 milioi pertsona lodi edo gehiegizko pisua izan
|
ditzake
mundu osoan. Kopuru berria, gaur egun kalkulatutakoa baino %50 handiagoa, asiarren atalasea murrizteko gomendioetan oinarritzen da, pisuarekin zerikusia duten desordenekiko zaurgarritasun berezia dutelako.
|
|
|
Zoaz Elpidesen iratzarraraztera, buhame negarroi baten gisa jargia zikin horren gainetik altxaraziz, Zitziko ministroaren polizia gizonek sumatu eta arrastatu aitzin. Anartean, Egunero utz
|
iezadazu
munduko berrien tituluak irakur ditzadan. Atenan ez genuen horrelakorik oizu, eta jakitekoak, minuturo, ahorik aho bazebiltzan, egiatik zurrumurru eta alderantziz; gogoratzen?
|
|
|
kristautasunak ez bait du mundua aldarazteko metodo positiborik irakasten. Gogoa eman
|
dezake
mundua aldarazteko, gogoa: baina ez metodurik, kristautasuna Teoriarik ez da eta (zientzia soziologiko, historiko edo politikorik ez da eta).
|
|
|
Geo rge Bushek honakoa dioenean," gurekin zaude, edo terroristekin zaude", guk hauxe esan dezakegu," Ez, mila esker". Jakinaraz
|
diezaiokegu
munduko herriek ez dutela Mickey Mouse Gaizkilearen eta Mulah Zoroen arteanhautatzeko premiarik.
|
|
2004
|
|
|
Arrazoiaren bitartez edonon edozein edozer justifikatu dezakegu? Arrazoirik gabe arrazoitu
|
dezakegu
mundua. Mundu honetako bizitza hau garratza dela diogu, eta denok dugu arrazoia.
|
|
|
Manos Asociados gobernuz kanpoko erakundeak atzo jarri zuen martxan “Egin
|
dezagun
mundua guztion lurra” kanpaina. Kanpaina horrek datozen hiru urteetan hartuko du parte, eta helburua da globalizazioa garatze bidean dauden herrialdeekin solidarioa izatea.
|
|
|
Aita Rosalvinok ohartarazi zuen “ez dela globalizazioarekin beldurtu behar, iritsi baita”, eta horren aurrean “herritarrak profesionalizatzeko baliabideak jarri behar direla, gizartean integratzeko eta betiko langabeak ez izateko”. Hurrengo hiru urteetarako kanpainaren leloa, “Egin
|
dezagun
mundua denon lurra”, aurten “Munduaren etorkizuna, guztion konpromisoa” izango da, eta horrekin batera prentsa idatzian iragarkiak eta telebistarako iragarkiak jarriko dira. Manos Asociados enpresak iaz 41,4 milioi euro bildu zituen, 2002an baino ia %3 gehiago.
|
|
|
Anker eta temati. Guztiarekin ere, kapitainak June ikustean bakarrik ahantz
|
zitzakeen
munduak ezartzen zizkion zama absurdoak. Egia zen izan zituela pare bat flirt Donostian.
|
|
|
Ezagutzaren diziplina zen filosofia, erabat profesionala, sistematikoa eta epistemologian oinarritutakoa. Hots, ezagutza zer den eta zer ez den esatera datorren techien diziplina, errepresentazioen eraikina egin
|
dezakeena
munduari buruz esaten denaren egiazkotasuna juzkatzeko, zer den egiazkoa, zer ez. Eraikin bat, azken buruan, beste ezagutza guztiaren oinarria, batez ere zientzi ezagutzarena, eta bizitza ulertzeko europar manera zorroztas unez begiratuko lukeena.
|
|
|
Baina Jainkoa ahalguztiduna egiten badugu maila honetaraino, Jainkoa bera edozein lege logikotik kanpo jaregingo genuke, ulergarritasun aukera guztiak ukatuz, eta ez hori bakarrik, Jainkoaren autokontzientzia bera ere ezinezkoa izango litzateke gainera. Descartesentzat Jainkoak, beharbada, egin
|
lezake
mundua ametsetan agertzen zaigun xelebrekeriez osatuta, sar ditzake irudipen horiek guztiak gure buruan, baina du sartu bere mundu horretan lau alde dituen hirukia.
|
|
|
Gera dadila zure testigantza! Ikas
|
dezala
munduak behiaren handitasuna! Heldu da ordua, lagun, iritsi da garaia!
|
|
2005
|
|
|
Frantziako gobernuz kanpoko zazpi erakundek munduko loteria sortzeko proiektua jarri dute abian, garapenerako laguntza finantzatzeko. “Egin
|
dezagun
mundu hobe baten alde” izena jarri diote, eta ideia hori Frantziako agintariei aurkeztu zaie, herrialde honetan oniritzia eman dezaten, beste herrialde batzuetara zabaldu baino lehen. Gaur egun, erakundeak Frantziako Ekonomia Ministerioarekin hitz egiten ari dira.
|
|
|
eta nazioarteko gobernamenduaren forma erregional sendoetan, guri dagokigunez Europako Batasunean, oinarritu bat izatea. Nazio Batuen Biltzarraren, herrien biltzar baten eta Gizarte Zibilaren Foro baten arteko elkartze posible baten bidez, formula bat bilatu litzateke, hain zuzen horren bidez munduko herriek eta herritarrek ordezkaritza izan
|
dezaten
munduko gobernamenduaren nondik norakoa gidatzen duten instituzio globaletan.
|
|
|
• Euskara eta kultura indarberritzeko Erakunde batso rtzea gure kulturaren eta hizkuntzaren berri eman
|
dezan
mundu zabalean.
|
|
2006
|
|
|
Sekula ordura arte errepikatu ez diren irudiez jantzia. Jantziek soilik uler
|
dezaketen
munduaren irudia.
|
|
|
altzairuzko eskua, zetazko eskularruan. Iraganetik datozkigun hizkuntza eta nortasuna geroratu daitezen nahi dugunok, hau da, euskaldunon komunitateak iraun
|
dezan
mundu globalizatuan, irmotasun handia dugu barrenean, auto-estimu sendoa, maitasuna gure izaerari, militantzia euskararekiko. Baina, komunitatea trinkotzearekin batera, hedatu ere egin dugu, bizirauteko masa kritikoa har dezan eta zergatik ez, hegemoniko bihur dadin Euskal Herrian.
|
|
|
Bilduma honetan ohikoa denez, egileok beste pauso bat eman nahi izan dugu Justizia Administrazioan euskarak izan lukeen zabaltze bidean. Hala ere, egitekoa egina baino zabalagoa den honetan, ezinbestekoa da eragile juridiko ororen parte hartzea, guztion artean era
|
dezagun
mundu juridikoan euskara erabiltzeko esparru egokia.
|
|
|
Hazitarako zezen onak erditzera iritsi daiteke. Edota aziendan hobekuntza sakona eragingo duten behiak ekar
|
ditzake
mundura.
|
|
|
Lurreko behatzaile guztientzat berdina izan dadin. Horrela, koordenatu sistema berbera erabil
|
baitezakegu
mundu osoko astronomook. Hala ere, irizpide horrek desbideratzeak sorrarazten ditu, hurbileneko astroetan batez ere.
|
|
|
Pearmanek telebista programa batean adierazi zuen herrialdeko agintariek “gutxienez dozena erdi aldiz” esan ziotela azken urtean Australiako Ikerketa Zientifiko eta Industrialeko Erakundean (CSIRO), berotegi efektua eragiten duten gasen emisioei buruzko politikaren inguruan Gobernuaren aurkako iritzirik eman ez zezan. Beste zientzialari ezagun batek, Barrie Pittockek, esan zuen Gobernuak klimari buruzko lan baten zati bat kentzera behartu zuela, non adierazten baitzuen klima aldaketak milioika desplazatu sor
|
zitzakeela
munduan. Barney Foranek, berriz, jakinarazi zuen abuztuan dei bat jaso zuela, eta ohartarazten ziola lehen ministroaren bulegoak ez zuela nahi etanolaren erabilerari buruz hitz egitea.
|
|
|
Arteak iratzar lezake. Eta orduan eman
|
diezaioke
munduari bere nortasunaren ekarpena. "(...) En la pintura de Zuloaga rebotan los corazones y van a parar rectos al problema español; sus cuadros son como unos ejercicios espirituales que nos empujan, más que nos llevan, a un examen de conciencia nacional.
|
|
|
Doazela munduko hegazkin guztiak hegan. Eman
|
diezaiotela
munduari bira bera amari helduta dagoen bitartean. Egun hartan hegazkin batek ihes egin ziola sentitzen du orain.
|
|
|
Genero epikoak erakutsiko du mundu heroikoarekin loturarik estuena, baina garai arkaikoan epikarekin batera garatu zen genero lirikoak ere eman
|
dezake
mundu haren berri, maiz pertsonalagoa eta, beraz, modernoagoa den arren:
|
|
|
E ekintzak O ekintza kausatu du, E ekintza P ekintza baino lehenago gertatu da, A pertsonak E egin du... Horrela, arrazoimenaren bitartez, ezagut
|
dezakegu
mundua nolakoa den eta munduaren osagaiak zeintzuk eta nola antolatzen diren. Baina, arrazoimenak bere bakardadean ezin du jakin E ekintza moralki ona izan den edo ez.
|
|
2007
|
|
|
Dena den, oro har, ez da kezkatzeko modukoa jakiekin irensten den kadmio kantitatea. Egun, 10 g kadmio hartzen ditugu egunean, batez beste, eta 60 g/ egun onar
|
ditzakegu
Munduko Osasun Erakundearen arabera.
|
|
|
Bihotzeko zauria geratzen zitzaidan artean ixteko. Horretan, ordea, deus gutxi
|
zezaketen
munduko botika guztiek.
|
|
|
Orain hartuko diren erabaki politikoek zehaztuko dute munduko ingurumen eta ekonomia egoera datozen mendeetan. Energia berriztagarriak zeregin nabarmena izan
|
dezake
munduko energiaren etorkizunean, eta hori egin du. Ez dago oztopo teknikorik, baina bai aldaketa hori egiteko politikak”, adierazi zuen Arthouro Zervos ERECeko lehendakariak.
|
|
|
Luzeegi litzateke gero handik Perzepolizera arribatzeko trebesatu behar diren ziutate eta hiri guzien izendatzea eta deskribatzea. Halere, jakin
|
ezazu
mundu guzian ospetsua izan zen Perzepoliz hain zela ziutate handia non gaur zutik dirauten itzulia egiten dioten harresiak bederen hogeita bortz lekoako luzetasunekoak diren. Perzepolizetik anitz eremu eta ziutate eta hiritarik iragan behar da Persiako erregeren eremuen mugetan den Joben Lurrera heltzeko.
|
|
|
– Beraien deseina bururaino eraman
|
zezaketen
mundu ororen isilik.
|
|
2008
|
|
|
BIEMH maila teknologiko handiko erakusleiho bihurtu da sektoreko fabrikatzaile eta banatzaile nabarmenenentzat, elkarren arteko merkataritza harremanak osatzeko inguru ezin hobea. Bertan bat egiten dute mundu zabaleko enpresa garrantzitsuenek, produktu eta berrikuntzak erakusteko asmoz; aldi berean, sektoreko enpresa nagusiek garatu dituzten azken teknologia, aplikazio eta zerbitzuak zuzen zuzenean ikus eta ezagutu
|
ditzakete
mundu osoko bisitariek. Biurteko Azoka azkenekoz 2006an egin zen, BECen hura ere; ordukoan, 1.752 enpresa erakusketarik eta 39.041 bisitarik hartu zuten parte, 72 herrialdetatik etorrita.
|
|
|
Eta bitartean… zer? Ikas
|
dezagun
munduko bizimodu eta praktika ekologikoetatik, eta saia gaitezen ikusi eta ikasitakoa martxan jartzen.
|
|
|
AEBetako Kongresuaren ezetzak kaosa zabal
|
lezake
mundu osoko burtsetan. Bien bitartean, erreskate plana berriro ere bozkatzea aztertzen ari dira herrialde hartan.
|
|
|
Egia hartuz gezurra eraiki
|
genezake
munduak abandonatzen gaituenerako. Oheratzeko ordua aspaldi iritsi zitzaigun, baina sofan jarraitzen genuen telebistari begira, begiak apartatzeko modurik errazena baitzen, orainak geure burua ez bereganatzeko alegia.
|
|
|
... Luzarora, guk egiten diogun edozein gehiegikeria gaindituko du Lurrak. Soildu
|
ditzagun
munduko oihan guztiak, eta milaka urte batzuk geroago berriro haziko dira denak. ... Lurreko erregai fosil guztiak agortu ditzakegu, eta karbono dioxido guztia atmosferara bota; baina horrela ere eguratsak milioi bat urte baino ez luke berriro lehengora itzultzeko.
|
|
|
Izatez, Azkueren kultur jarduerek, beren baitan, aski mesfidantza sor
|
zezaketen
mundu ofizialean. 1906ra itzuliz, Azkuek bere gida espiritualari idatzitako gutun batean, euskal eskolak bultzatzeko bere asmoek errezeluak eragin zitzaketela aitortzen zion, eta horregatik asoziazio partidistak ekiditea komenigarria zela:
|
|
|
Haren iritziz, Europako Banku Zentralak (EBZ) egungo moneta politikarekin jarraituko du, nahiz eta interes tasen “beheranzko ukitu arinak” egin daitezkeen. Egoera horretan, aurrezki kutxetako aditu taldeak Espainiari gomendatzen dio epe laburrean jardun dezala eskari agregatuaren gainean, superabita erabiliz; Espainiako esportazioak gero eta presentzia handiagoa izan
|
dezala
munduko merkataritzan; zerbitzuen sektorea liberalizatzea KPIaren gorakadaren aurka borrokatzeko; lan merkatuaren erreformarekin jarraitzea, eta energia auziaren “planteamendu serio” bat egitea petrolioarekiko gehiegizko mendekotasuna murrizteko.
|
|
|
Espainian, bi urterako beka 45.000 eurokoa da, eta eskolatze, ostatu eta mantenu gastuak barne hartzen ditu. Espainian, Munduko Eskolen Espainiako Batzordea Fundazioak 10 bekatarako deia egiten du urtero, 16 eta 17 urte bitarteko ikasle espainiarrek Nazioarteko Batxilergoa egin
|
dezaten
mundu osoko ikastetxeren batean. Bekaren zenbatekoa bi urtetik behin 45.000 eurokoa da, eta horren barruan sartzen dira eskolatze, ostatu eta mantenu gastuak, ikastetxeetan bertan; kasu batzuetan, esleitutako ikastetxera joateko laguntza gehigarria emateko aukera ere aurreikusten da.
|
|
|
Sebastian Loebek Korsikan irabaz
|
dezake
Munduko Rally Txapelketa
|
|
|
Uste zenuena baino itsusiagoa al da dena? Edo imajinatu ere ezin
|
zenezakeen
mundu bat duzu aurrez aurre. Oinarrizko erabakia...
|
|
|
hilkutxen beharrizanik izan ez
|
dezan
munduak
|
|
2009
|
|
|
Errentagarriagoa zaie bonba gutxiagorekin, modernoenekin geratzea, eta zaharrak ezabatzea, eta horrela, bide batez, esan
|
dezakete
mundu baketsuago bat egiten ari direla.
|
|
|
Inditex taldeak hiriburu baten erdiguneko edozein dendatan jantzien etiketei begiratuta bira eman
|
diezaiokegu
munduari. Izan ere, mantalak saltzen hasi zen enpresa planeta honetako ezagunenetakoa bihurtu da.
|
|
|
Historiako disko salduenetako baten egilea da (Born in the USA, 1984) eta Oscar estatuatxo bat ere badauka etxean (Streets ofPhiladelphia kantuagatik, 1994an) baina horrekin ez du nahikoa.Antzokiak zein estadioak betetzeko gai da eta salmenta zerrendetan postu gorenetara heltzen da ateratzen duen disko bakoitzeko. Beremusikaren energiak eta indarrak baikortasuna zabaltzen dute munduan: ezaba dezagun beldurra eta eraiki
|
dezagun
mundua maitasuneanoinarrituta. Ezaba dezagun tristezia eta eraiki dezagun munduazoriontasunean oinarrituta, esan zuen artistak Los Angelesen eman zuenazken kontzertuan.Springsteen rock izar handia da baina ez die jarraitzen diruak eta ospeak eraldatutako artistaren arketipoei.
|
|
|
Inditex taldeak hiriburu baten erdiguneko edozein dendatan jantzien etiketei begiratuta bira eman
|
diezaiokegu
munduari. Izan ere, mantalak saltzen hasi zen enpresa planeta honetako ezagunenetakoa bihurtu da.
|
|
|
Horregatik, tradizio haiei nola atxikitzen gatzaizkien, erabakigarria da azkenean. Tradizio batek itsutu
|
gaitzake
munduan zentzurik, asmatzeko ez ezen, bilatzeko ere; besteak bidera gaitzake zentzu bila. Dena den, engoiti bi tradizioen elkarren aurkako gurutzada sutsuenen garaiek pasatuxeak ematen dute, eta gaur jende asko, gehienok ausaz?
|
|
|
G ANDIAGA ETA M ANEX Descartes estudiatu duten primitiboak dira. Gu, ordea gu, elementu batzuk izan
|
ditzakegu
mundu primitibo hartakoak, baina ja mundu horretakoak izan, ez gara. Banakotasunaren kontzientzia garatu ahala, Naturatik urrunduz joan da gure kontzientzia.
|
|
|
Edozer bihur daiteke beste edozer bat bateko metamorfosi bidez. Mundu mitikoaren elementu bereizgarri eta nabarmenik izatekotan, hori eraentzen duen inolako legerik izatekotan, metamorfosiaren lege horixe da. Hala eta guztiz ere, nekez esplika
|
dezakegu
mundu mitikoaren ezegonkortasuna gizon emakume primitiboak gauzen ezberdintasun enpirikoak atzemateko duen ezgaitasunaren aldetik edo. Alde horretatik oso maiz gizon emakume zibilizatuaren gainetik dagoela erakusten du basatiak.
|
|
|
bai mahaia argitzen zuèn kriseilua; bai afariaren xehetasunak, jan zituztèn hiru oilasko erreak, eta edan zituztèn garagardoak, hauek neurriz, ezohiko bilera hartan bizarduna baitzen gehien agintzen zuena, afaria eta afalondokoak berak ordaintzeko asmoa zuenez gero, eta apostoluak, anarkista egin zenean ere Kristo miresteari utzi ez zionak, bere iritzi partikularrak baitzituen puntu hari buruz: . Kristok ardoa edaten zuen, baina ez zen inoiz mozkortu??; eta bai afaltiarrek elkarri egindako aieruak eta iradokizunak ere, afalondoko tratu eta negozioen ingurukoak, zeinetaz Domingok ezer gutxi esan baitzezakeen, mundu hura ezagutzen ez zuen neurrian nekez jakin
|
baitzezakeen
mundu hura arautzen/ desarautzen zuèn hizkera, hara sartzeko aukera zabal ziezaiokeena; Domingok bazuen, baina, hura baino kezka larriagorik, afari osoan ezin kendu izan baitzuen burutik ideia bat, obsesio bat, obsesio guztiak bezala joan orduko etortzen zitzaiona, etorrera bakoitzean burura indartsuago itsasteko, argi eta garbi ikusten baitzuen, afalorduko entretenigarrien ondotik bakarrik gera... –Oilaskoak jan ditugu, eta orain oilandak falta:
|
|
|
Hobe ez badiozu ezer esaten. Erreza
|
dezagun
munduan dagoen mina baretzearen alde. Agur Maria?
|
|
|
Bere asmoa ez zen arren, konbentzitu egin nau. Esadazu zer egin behar dudan nire etxea beste pertsona batzuek aukeratutakoetako bat izan dadin, eta nik oporrak hartu ahal izan
|
ditzadan
munduko beste aldean, etxe zentriko handi, igerileku eta garaje batean. Kontuan hartu behar da iragarkia jartzeagatik proposamenek ez dutela euririk egingo.
|
|
|
Bi tximinoek daltonismoa sendatu diete. Bi primateek kolore test bat ikasi zuten, haurrek tonuak ikas
|
ditzaten
mundu osoko haur eskoletan erabiltzen denaren antzekoa. Testa tratamenduaren aurretik eta ondoren erabili zen.
|
|
|
dalai lamarekin Simonek Indian eduki duen hizketa, elkarrizketa esklusibo gisa agertu izana; Euskadi Irratian, Goiz Kronika n bizpahiru alditan behintzat aditu dugu azpimarratuta. Agian, EITBk froga
|
dezake
munduko beste inori Lamak ez diola elkarrizketarik eskaini. Harritzen naiz..., baina hala balitz ere, ezertan aberasten ote gaitu entzuleok datu hori jakiteak?
|
|
|
Telebistako agerraldi horrekin isilarazi nahi izan du Gobernuak tamil tigreen liderraren heriotza zalantzan jarri dutenen ahotsa. . Nork sinets
|
dezake
mundua atzetik duen gerrillari batek nortasun agiria soinean daramala??, itaundu zuen izenik eman nahi izan ez zuen diplomazialari batek Kolonbon (Sri Lanka). Ez zen ez bakarra, ez lehena:
|
|
|
Alegia, sutarako giroa nabarmen handituko da. Mediterraneoko Europa izango da, hain zuzen ere, IPCCko adituen arabera, klima aldaketaren ondorioz arazo gehientsuen izan
|
ditzaketen
munduko eremuetako bat. Munduan, Mediterraneoaren antzeko klima duten beste lurralde batzuetan Kalifornian eta Australian, esate baterako gertatu dira, hain zuzen ere, azken hamarkadetako suterik larrienetako batzuk.
|
|
|
bai mahaia argitzen zuèn kriseilua; bai afariaren xehetasunak –jan zituztèn hiru oilasko erreak, eta edan zituztèn garagardoak, hauek neurriz, ezohiko bilera hartan bizarduna baitzen gehien agintzen zuena, afaria eta afalondokoak berak ordaintzeko asmoa zuenez gero, eta apostoluak, anarkista egin zenean ere Kristo miresteari utzi ez zionak, bere iritzi partikularrak baitzituen puntu hari buruz: " Kristok ardoa edaten zuen, baina ez zen inoiz mozkortu" –; eta bai afaltiarrek elkarri egindako aieruak eta iradokizunak ere, afalondoko tratu eta negozioen ingurukoak, zeinetaz Domingok ezer gutxi esan baitzezakeen, mundu hura ezagutzen ez zuen neurrian nekez jakin
|
baitzezakeen
mundu hura arautzen/ desarautzen zuèn hizkera, hara sartzeko aukera zabal ziezaiokeena; Domingok bazuen, baina, hura baino kezka larriagorik, afari osoan ezin kendu izan baitzuen burutik ideia bat, obsesio bat, obsesio guztiak bezala joan orduko etortzen zitzaiona, etorrera bakoitzean burura indartsuago itsasteko, argi eta garbi ikusten baitzuen, afalorduko entretenigarrien ondotik bakarrik gera... " Oilaskoak jan ditugu, eta orain oilandak falta:
|
|
|
Mundu hartakoa zen Anandaren aita, halako giroan umotua, eta huraxe erakutsi nahi izan zien hala semeari nola dizipuluei. Anandak Sarari eskaini zion aitagandik jasotako altxorra, eta horrexek zabaldu zion neskari gogamena, eta Anandarekin batu aurretik amestu ere ez
|
zezakeen
mundu berri bat erakutsi. Indian ezkondu ziren hartan, Sara, pozezko malkoz beterik, Anandaren arrastotik abiatzeko prest zegoen, mutilaren euskarri bihurtzeko prest, berarekin bat egin eta biak batera izaeraren Kailas mendira igotzeko prest, Himalaiako mendietan gora elkarrekin igo ohi ziren bezala.
|
|
|
Eta zuzenean hizkuntzei erreparatzen badiegu, berriz, erratzeko beldurrik gabe inork esan ote dezake gaur egun munduan omen ditugun ia zazpi mila hizkuntza horietako gehienek, indartsuenak diren hogeita hamarrak izan ezik eta Google ko lehen berrogeita hamar hizkuntzak salbu, datozen hamarkadetan eta belaunaldietan etorkizun oparoa bermatua izango dutenik? Hutsegiteko arrisku larregirik gabe, inork esan ote
|
dezake
munduko hizkuntza guztien %1 izatera ere iristen ez diren berrogeita hamar hizkuntza horiek eurek ere bermatutzat edo, aitortzen diegun etorkizun horretan, gaur egun duten indar bera izango dutenik. Edo ustez bermaturik duten etorkizuna neurri berean dutenik bermatuta?
|
|
|
Gure gaira etorriz, hizkuntzen kontuari helduta, esan
|
dezagun
mundu osoko hizkuntzen %3 baino ez direla hitz egiten kontinente honetan. Munduko hizkuntza pluraltasunaren puska txikia gordetzen du, beraz, Europak.
|
|
|
Edo, beste modu batera esanda: sinesteak lanak ematen baditu ere, literaturak eragin
|
dezake
mundua deitzen dugun horren hobekuntzan ere. Dickensek Oliver Twist idatzi zuenean, entretenimenduaren xerka zebilen, zein artek ez du halakorik bilatzen??, baina Dickensen nobela bada ume langileen esplotazioaren kontrako salaketa bat ere:
|
|
2010
|
|
|
Baina ez txirrindularitzan bakarrik, orokorrean ari naiz hizketan. Interes asko daude, eta horren aurka gutxi egin
|
dezakegu
mundu honetako inurriek.
|
|
|
Urte bukaera beroa izango du Gaztezulo aldizkariko lantaldeak. Hamargarren urteurrena ospatzeko azken ukituak ematen ari dira, eta era berean, Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntzen zain daude, Gipuzkoako Foru Aldundiak laguntza %80 murriztu eta gero.Urteurrena har
|
dezakezu
munduko ilusio guztiarekin, eta pentsatu hau egingo dugula eta bestea, baina ez dago nondik atera dirua". Igone Fernandez erredakzio burua Gipuzkoako Foru Aldundiak aurten diru-laguntzetan egindako murrizketaz ari da.
|
|
|
Mendebaldeko begiekin begiratuta, pentsa
|
dezakegu
mundu guztiak eduki behar duela kontu korronte bat bankuan, baina ohitura hori ez da mundu guztikoa; mendebaldekoa da beste inongoa baino gehiago.
|
|
|
Beste adibide bat ipiniko dizut, gure mugen ingurukoa. Edmund Hillaryk Everesteko gaina oinkatu zuen orain dela urte batzuk, baina gutxi batzuek igo
|
dezakete
munduko gailurrik garaiena, honek oxigenoarekin uste baino arazo handiagoak dituelako, horrek bertigoa duelako eta hark auskalo zer, halako eran, non, mundu guztia igotzera behartuz gero, segurua baita hondamendia, gehienak bidean hilko baitzaizkizu. Eta errealitate psikikoarekin beste hainbeste gertatzen da, gure baitan ere bai baititugu Everesten antzeko gailurrak, gure interesak, inbidiak eta handinahiak plaka kontinentalak bezalakoak dira, arimaren lurretan mendi ezin malkartsuagoak sortzen dituztenak, beste interes eta beste plaka kontinentalen aurka talka egiten dutenean?, gehienok nekez gaindi ditzakegunak:
|
|
|
Ahantz dezagun hondamendi hau guzia, eta imagina dezagun. Ondoeza utzi eta, imagina
|
dezagun
mundua sosegatua eta ederra dela. Imagina dezagun bizirik gaudela.?
|
|
|
Europako Batzordearen industri politikak garrantzi handia izan
|
dezake
mundu mailako arau berriak ezartzeko orduan, ingurumen gaiak hobe integratzeko, produktuen bizitza zikloak kontuan hartuz.
|
|
|
Espezie inbaditzaileek eta klima aldaketak %10 murriztu
|
dezakete
munduko BPGa
|
|
|
Zuk, ene maite horrek, burua biratu eta zeru koloreko begi urdin horiek nire aurpegira zuzenduaz Lilian esan zenuen). Horixe da behar duzuna, barnera zaitez istorioan, sartu zaitez pertsonaien azaletan, gera
|
ezazu
mundua, ahaztu zaitez guztiaz, ipuinaz ez ezik noski?. Jarraitu daramazun martxan.
|
|
|
Beste adibide bat ipiniko dizut, gure mugen ingurukoa. Edmund Hillaryk Everesteko gaina oinkatu zuen orain dela urte batzuk, baina gutxi batzuek igo
|
dezakete
munduko gailurrik garaiena, honek oxigenoarekin uste baino arazo handiagoak dituelako, horrek bertigoa duelako eta hark auskalo zer, halako eran, non, mundu guztia igotzera behartuz gero, segurua baita hondamendia, gehienak bidean hilko baitzaizkizu. Eta errealitate psikikoarekin beste hainbeste gertatzen da, gure baitan ere bai baititugu Everesten antzeko gailurrak —gure interesak, inbidiak eta handinahiak plaka kontinentalak bezalakoak dira, arimaren lurretan mendi ezin malkartsuagoak sortzen dituztenak, beste interes eta beste plaka kontinentalen aurka talka egiten dutenean—, gehienok nekez gaindi ditzakegunak:
|
|
|
Hasteko, albistea ondo eman beharra dago. Zabal
|
dezatela
munduan barrena, agentzien bidez edo behar den guztiaren bidez... eta handik hilabetera aitaren memoriak eta amaren elkarrizketa DVDan. Liburu pila saldu eta, gainera, Bedaiope duk azkenean irabazten ateratzen dena.
|
|
|
Edozeinek balio du horretarako. Makina bat aldiz entzun nion Obabako asegurugile zahar hari, munduko ergelenak ere piztu
|
zezakeela
munduko argienak itzaliko ez zuen sua."" Deituko diot osabari. Ea zer esaten duen berak", agindu nion.
|
|
|
Ile beltz trinkoa, bular harroa eta ipurdi alde zabala. Esan
|
dezaket
munduko tiporik ahaltsuena sentitzen naizela orgasmora eramatea lortzen dudanean, botere sentsazioa oso gauza birtuala izan delako nire bizitzan.
|
|
|
Aldagailu automatikoa hartu eta hautatu egin dezakezu. Badirudi eratu, taxutu, itxuratu edo informatikan esaten denezkonfiguratu egin
|
dezakezula
mundu bat zeure nahien araberakoa, zeure erabilerarako.
|
|
|
Esate baterako, Imnanuel Kant," bake betierekoaren" proposamenarekin batez ere, baina uste zuen beltzak domestikatu eta kulturatu daitezkeela, baina ez zibilizatu. Eta beraz zuriek bakarrik eraman
|
zezaketela
mundua aurrera.
|
|
|
Ezin zuen ulertu: nolatan uste
|
zezakeen
munduak xakea joko bat dela. Horra, urtea amaitzeko galdera garrantzitsu bat.
|
|
|
kontsola
|
nazazu
mundutik
|
|
|
" Zer egin
|
zenezakete
Mundu Berrian Mundu Berriarentzat?"
|
|
|
Aingeruek galdegin ziguten bezala," Zer egin
|
zenezakete
Mundu berrian, Mundu berriarentzat?" galderari idatziz ihardetsi diot. Baina, erantzunaren mailak kezkatzen nau.
|
|
|
Joan den astean, saiatu naiz" Zer egin
|
nezake
Mundu Berrian Mundu Berriarenzat?" galderari ihardestera, baina gaia hain zabala eta zaila izanez, ondoko egunetako utzi dut. Mundu Berri honen ikuspegia ematea biziki zaila iruditu zait.
|
|
|
Azkenean gailendu gatzaizkio naturari. Etxetik irten gabe munduaren gainetik hegan egin dezaket, joango ez naizen hirietako lekuak ikusi goitik, mapak aztertu, argazkiak ikusi; hantxe egonda baino hobeto ezagut
|
ditzaket
munduko bazterrak. Sareak harrapatuta nauka:
|