|
2000
|
|
|
Calvados izenaren jatorria nahiko bitxia da, guk ezagutzen dugun bezala. Esaten
|
dutenez
," Armada Invencible" deitu zitzaioneko eta" Salvador" izena zuen itsasontzi batek, Normandiako itsasertzean hondoa jo zuen. " Salvador" izen hori, urteen poderioz," Calvados" bilakatu zen eta orduz gero, izen horrekin ezagutzen dugu sagarrarekin egiten den pattar hau.
|
|
|
beste batek huts egin zuela azkeneko orduan eta joango ote nintzen. Batzuk esaten
|
dutenez
,
|
|
|
Ipar Euskal Herriko 180 erakundek bat egin dute Bai Euskarari akordioarekin. Euskal Konfederaziokoek adierazi
|
dutenez
, «euskararekiko atxikimendu handia» agertu da Ipar Euskal Herrian. Aurretik izenpetu dutenez gain, hauek dira, besteak beste, akordioarekin bat egin dutenak:
|
|
|
Ikastolen Elkarteko eta Partaideko ordezkariek jakinarazi
|
dutenez
, Hego Euskal Herriko ikastoletan aurten izandako matrikula kopuruak" nabarmen" egin du gora. EAEn aurten hiru urte bete edo beteko dituzten haurren %13, 8 matrikulatu dituzte ikastoletan, 16.325etik 2.254 Nafarroari dagokionean, bertako Elkartean bildutako ikastoletan 225 ikasle berri izango dira, iaz baino %7 gehiago.
|
|
|
Egun Urnietan dagoen ikasgela Zinealdera eramango dute; Sarobek hainbat urtetan jasotako esperientzia izango du oinarri eskolak, beraz. Gainera, luzatzea erabaki
|
dutenez
, bi urte iraungo ditu. " Oso garrantzitsua da irakaskuntza irizpideak industria berarekin zehaztea, Urnietan jada gertatzen ari den bezala", azaldu du Sarobeko zuzendariak.
|
|
|
Modu naturalean gertatu da. Ramon Saizarbitoriak eta esaten
|
dutenez
, haiek euskararengatik eta inork egiten ez zuelako hasi ziren idazten.
|
|
|
Orora, irrati egitasmo berria abiarazteko kostua 600.000 bat liberan (15 milioi pezeta inguru) ibiliko da. Subentziorik ez
|
dutenez
, martxoan hasitako kanpainak ekitaldi hauetan du oinarri eta, horren kariaz, behar beharrezko dute ekitaldiak kutunki apailatzen jarraitzea jendea hunkitzeko asmoz. Kontu korronte bat ere irekia da horretarako.
|
|
|
Zenbait ikerketa egin dute Zestoako Udaleko ekonomistek eta beraiek esaten
|
dutenez
Loiola ere hor dago eta bertara urtean zehar etortzen direnak kontuan hartuz, Zumaiako hondartza kontuan hartuz... pentsatzen dute gutxi gorabehera 400.000 pertsona sartuko direla urtean. Automantentzeko adina erraz izango du eta akaso laguntza ateratzeko ere bai bigarren fase horretarako.
|
|
|
IÑAKI Beaumont Iruñean azaroaren 24an atxilotu zuten gazteak ez zuen pistolarik atxiloketaren unean eta ETAko kidea izatea ukatu zuen epailearen aurrean, Amnistiaren Aldeko Batzordeak eta Beaumonten sendiak jakitera eman
|
dutenez
. Halaber, Beaumontek jasandako tortura salatu du.
|
|
|
Jose Luis Mendozak (Pamiela," En el principio fue el mito", 9.or.) narrazio arturiko hauen erabileraz idatzi zuen moduan: ...t; la literatura novelesca ha creado un espejismo fascinante y su nostálgica atracción viene doblada por su irrealidad." Sarrionandiarentzat aldiz, mundu heroiko eta legendario hori nostalgia, desesperantza ororen marko egoki bihurtzen da, iraganaren edo erreferentzia heroikoen ezinezkotasuna azpimarratzeko erabil baitezake eta amaieren fataltasun ezaguna eta aldatu ezina nabarmenago egiten
|
dutenez
.
|
|
|
Alde batetik, darabiltzan gaiak askotarikoak izanik, gure mendeko kezkak sakontzen, aztertzen eta planteatzen dituela esaten du, baina ez direla saio sakonak aurreratzen du, azaletik eginak, subjektibotasunez beteak direla dio eta hausnarketa sakonak baino gehiago, iradokizunak direla esaten du. Gaiek eta ideiek elkartasunik ez
|
dutenez
," kuriositatez beteriko liburua" dela esaten du baina zehaztasuna eta sakontasuna falta zaiola gehienetan. Iradokizunak ederrak izanda ere, haiei darien sinbologia sakondu gabe uzten du, San Martinen iritziz.
|
|
|
Narrazioaren haria gogoetek bideratzen
|
dutenez
, hiru egunetan egituraturiko narrazio honetan linealtasun eza da nagusi: " denboran zeharkako jauziek iragana nahasten dute orainaldiarekin, gogoeta batzuk beste oroitzapen batzuekin..." (Egan 49) Beraz, kanpo analepsi ugari egiten ditu narrazioan zehar.
|
|
|
Gogoeta eta oroitzapenek haria gidatzen
|
dutenez
, gertaerak aurkezteko orduan ez du teknika linealik erabiltzen, anakronia da nagusi: atzera aurrera asko daude, irakurleari loturak egitea eskatuz.
|
|
|
Trentoko Kontziliotik irten ziren aginduen arabera bideratu zen auzia, baina ez zenbait eragozpen sortu gabe. Nafarroan 1584ko Pastoral bisitek erakusten
|
dutenez
, Allingo Eulz herrixkakoek euskararik ez zekien apeza jarri zitzaielako sortu zituzten eztabaidak hor daude, aipatu dudan Goñi Gaztambideren obra horretan, 479 orrialdeetan. Hala eta guztiz ere, 1590 urtean idatzi ziren Constituciones synodales etan finkatu ziren, Pedro de la Fuente apezpikuaren denboran, dotrina irakasteko arau zehatzak.
|
|
|
Horientzat gaztelera omen Arabako hizkuntza. Nonbait, ez dute ezer jakin nahi bertako jatorriaz, ez eta oraindik Zigoitian, Aiaran edo Aramaion euskaldun irauten
|
dutenez
ere; eta gutxiago Bizkaitik eta Gipuzkoatik bertara joanak diren euskaldun ugariez. Ez eta probintziako toponimiaz eta arabarren euskarazko deiturez ere.
|
|
|
1796) etaBurgosen() filosofia, teologiaeskolastikoaetamorala, zuzenbidekanonikoaetaEskrituraSantua.Bederatziurteluze.Etaurtehorietanprestatukozenbereapostoluetaespiritujarduerarako, Ordenako Konstituzioekagintzen
|
dutenez
, berariazagintzenbaitutezeinautorerengidaritzapeanikasibeharzendiziplinabakoitza.
|
|
|
ia egingodu, J.A.Mogeletainguruhonetakoidazlezaharguztiekbezala:, bide? bidia, echia, etxe, egiten
|
dutenez
,, ocasinoe, ocasinoia,, erliginoe, erliginoia,, diversinoe, diversinoia,, devocinoe, devocinoia... Beraz,, oe?, salbuespenhauetanizanezik, ueegitendu: Ta auesatenjacuecristinaubai./ dinuedantzazaliac.
|
|
|
alde batetik bizitzaren mundua edo lifeworld delakoa dugu, subjektuen artekoharremanak subjektuek berek eraikitakoak bailiren bizi direneko eremua alegia; bestetik sistema edo system, non pertsonen arteko harremanak beren borondatetik ateraikiak direla pertzibitzen baita. Zentzu honetan, gizarte estataletan egitura burokratikoek gure bizitzaren gero eta atal gehiagotan eskua sartzen
|
dutenez
, pertsonartekoharreman zuzenen mundua, batetik, eta gizarteko antolamenduaren maila gorenak, bestetik, gero eta urrunagotzen ari direla esan dezakegu. Egoera honetatik bi komunitate mota bereizten ditu Calhoun ek:
|
|
|
Kopuruek erakusten
|
dutenez
, gipuzkoarren artean nagusia da bertoko irratipublikoekiko zaletasuna, nahiz eta Madrildik programazioa eskaintzen dutenen pisuaere handia izan (%62, 3). Gainera, herrialdekako sailkapenean lehen aldiz ageri dirairrati lokalak:
|
|
|
% 7). Izan ere, Euskal Herriaosotasun gisa hartzen ez
|
dutenez
, bere zati batzuk bakarrik islatzen dira egunkari ez abertzaleetan. Izaera probintzialari ala jarrera ideologikoari leporatu behar eta diogujokaera hau?
|
|
|
Maila hau marko juridiko politikoak ezarria da (erkidego autonomikoa lehenik, eta Hego Euskal Herria gero). Nafarroako egunkarien kasuan, erkidego autonomikoak eta probintziak bat egiten
|
dutenez
, hauek baino harantzagoko albisteak urriak dira, eta hauetatik gehienak Hegoaldeko mailan agortzendira.
|
|
|
Azken 15 urteotan ondasun eta zerbitzuen ekoizleek sortutako aberastasunarenzati handi bat, espekuladoreek eskuratu dute, eta, ondorioz, gaur egungo 450 fortuna handienek humanitatearen erdiaren urteroko errenta gainditzen dute. Ekonomiaerrealarekin inolako loturarik ez
|
dutenez
, 1995 urtean, kapital trukeen bolumenabilioi eta erdi dolarrekoa izan zen; alegia, planetako banku zentral guztien truke erreserba osoa baino gehiagokoa.
|
|
|
batetik, ius soli, lurrari atxikirikoa, hau da, nazionalitateaestatuaren eremuan jaio izanagatik lortzen denean; eta bestetik, ius sanguinis, filiaziozkoa, arbasoen jatorriari kontu egiten diona. Estatu guztiek irizpide bera erabiltzen ez
|
dutenez
, irizpide hauetako bakoitzaren arabera, posible gerta daiteke estatubatean baino gehiagotan nazionalitatea lortzea. Nazionalitate anitza deritzoguorduan.
|
|
|
Legeak uzten dituen zirrikituak inoiz ez dira alferrik galduak izaten. Hala erakustendigu behin eta berriro nazionalitate bikoitza duten pertsonen jarduerak, bai EuskalHerrian, eta bai, beste testuinguru batzuetan, inmigrazioaren inguruko ikerketa lanek ere azaltzen
|
dutenez
. Instrumentalizazioa, ordea, ez da beti begi onez ikusten.
|
|
|
Kontalariak ipuineko protagonistak ezagutzen dituen ideia, tradizioak berakeskaintzen du, bukaerako formula eta lelo batzuek adierazten
|
dutenez
(Kaltzakorta1989, 22), adibidez: «Nik azkenik ikusi nituenean...», «Ni hara iragan nizenean», «Lorietan banindagon haien ezteietara joan beharrez...».
|
|
|
Eta kasik seguru da, haren amak bazuela laminaren estalgiaren berri, bai eta katu sorgin zaurituena ere. Izanere, kontalari ospetsua izan zen Benita Handi, horregatik ezaguna auzoan, bilobek ongigogoratzen
|
dutenez
; eta haren ahizpa Juanak ere, Araneko hilbegiran egon zen izeko, kondaira piloa bazekien. da haiek ziotela mitoa gertakariari egokitu.
|
|
|
Animaliaren gurariak, eta gizakia animalia ere bada, gazte eroek sarritanazpimarratu
|
dutenez
–mundu errealeko izaki bat du helburu:
|
|
|
Azken urteotan egin diren ikerketek argiro erakutsi
|
dutenez
, entzuleria bere gustu eta interes partikularren arabera dibertsifikatzeko joera dago. Fragmentazioa irrati estazioen anizteagatik sortu da.
|
|
|
Aparatu elektro akustikoen bidez eginiko azterketek erakutsi
|
dutenez
, soinu berbera era desberdinez ahoskatzen da aldi bakoitzean.
|
|
|
Albistegietan ez da interjekziorik esan behar. Harridurazko esaldiek animo edo gogoaren egoera adierazten
|
dutenez
, tamalgarria litzateke albistegietan erabiltzea, objektibitateari eta neutraltasunari on gutxi egingo bailiekete.
|
|
|
Estatu Batuetan Internet erabiltzen dutenen ohiturei buruzko ikersaioek adierazten
|
dutenez
, kontsumo baloreei dagokienez, irratia da kalterik gutxien daukan hedabidea. Internet baliatzen duen %35ek diote telebista ikusteari kentzen diotela denbora Sarean nabigatzeko, %16k prentsari eta %10ek irratia entzuteko denbora murrizten dutela.
|
|
|
baina karrantzarrak ia erabat abeltzaintzara dedikatzen direnez, esne behiek eskatzen duten zainketarekin jarrai dezakete. Bestalde, esneak merkatuan duen egoera kaskarra, esne behiak uzteko arrazoi garrantzitsua izan da; baina karrantzarrek, esnea saltzeko kooperatiba
|
dutenez
, jarduerari eutsi diote.
|
|
|
Artadi helduak baso itxiak dira eta hauetan, gurbitza nahiz gartxua arruntak badira ere, artea da nagusi. Zuhaitz hauen hostoek urte osoan zehar argi gehiena xurgatzen
|
dutenez
, artadi helduen oihanpea arras iluna da, landareen hazkuntza eragotziz; huntza eta endalahar igokariek oihanari itxura itxi bereizgarria ematen diote, eta hauez eta erratzaz gainera, landare gutxi aurkitzen ditugu artadien itzalpean. Soilgune eta artadi ertzetan, aldiz, argia lurreraino iristen denez, espezie gehiagok dute bertan hazteko aukera, eta landareen dibertsitatea asko emendatzen da; gune horietan kultura askotako zuhaitz sakratua den erramua, txorbeltza edo karraskila eta patxarana egiteko erabiltzen den elorri beltza hazten dira, beste askoren artean.
|
|
|
Esan bezala, saguzarrek intsektizida naturalen lana egiten
|
dutenez
, intsektu populazioen oreka mantentzeko mesedegarriak dira. Hala ere, jendeak saguzarren bizilekuak eraldatuz, intsektizidak erabiliz eta kontrolik gabeko espeleologia praktikatuz, kalte handia eragin die ugaztun berezi hauei.
|
|
|
Bizimoduari dagokionez, gizakiak ehiztari izaten jarraitu zuen; oreinak, errenoak, hienak, mamutak etab. erraz harrapatzeko moduan geldituko ziren zoko itxietaraino uxatzen zituen. Harrien lanketan ere aurrerapen nabarmena lortu zuen, garai hartako tresnen artean azaldu zaizkigun sukarriz eginiko xaflek, beranek, karraskek, geziek, konpresoreek eta perkutoreek adierazten
|
dutenez
.
|
|
|
Eskualde horren hegoaldean kontinente bat zegoen (gaur egun Demanda mendizerra deneraino heltzen zena) eta bertatik ibaiek garraiatutako hondakinak gaur egun Karrantza denaren hegoaldean metatu ziren, delta handi bat eratuz. Zenbat eta gehiago hurbildu itsasora ibaiek hainbat eta korronte txikiago
|
dutenez
, lehenengoz ibaiak garraiatutako material astunenak metatzen dira eta azkenik, korrontea erabat ahultzen denean, arinenak. Era horretan, lehenengoz (Karrantzatik hegoaldera) legarrak metatu ziren, harea aurrerago (Karrantzako hegoaldean, Zalama mendian) eta buztina urrunen (Karrantzako erdigunean:
|
|
|
Madrilgo. Central? harez gain, unibertsitate barrutiko zentroko goi mailako eskolak eta beste hiriburutako oinarrizko eskolak bereizi zituen; irakasleriaren formazio egokiaren inguruko eztabaidak behin eta berriz errepikatzen ziren, etab231 Adibide hauek erakusten
|
dutenez
, asko zen Estatuak egiteke zuen lana. Dena den, irakasle titulua lortu ahal izateko irakasle eskolatik pasa behar izatearen baldintzak, behin betiko indarra hartu zuen, eta irakasleriaren formazioa bere izaera gremiala galduz joan zen; bestalde, irakasleak Estatuaren zerbitzura jartzeko eginahalak bere fruituak ematen hasi ziren, alde honetatik ikuskaritza zein oposizio sistemaren izugarrizko garrantzia ezinbestean nabarmendu behar delarik232.
|
|
|
Joxemi Zumalabe Fundazioa, ABK, AEK... Helburua Espainiako alderdiek Eusko Jaurlaritza bera lortzea izanik, beste asmo askoren artean, erakutsi
|
dutenez
, euskalgintza eta, beraz, herrigintza desaktibatzeko —erakunde pribatu zein publikoetatik hasita—, noraino iritsiko dira Espainiako botere faktikoak euren ahaleginean, areago lehendakaritza iristen ez badute?
|
|
|
PP da nagusi orain Arabako Foru Aldundian, eta badago susmo eta beldurrentzako lekurik. Esaten
|
dutenez
, aldizkariak preso ohi bati egin zion elkarrizketa omen da aitzakia laguntzen irizpideak aldatzeko.
|
|
|
Halaber, euskal nazionalismoak aztergai izaten segitzen du, azkenaldian argitaratutako obrek argi uzten
|
dutenez
. Azpimarra dezagun, horien artean, S. de Pablo, L. Mees eta J.A. Rodriguez Ranzek ikuspegi orokor batetik egindakoa (El pendulo patriotico.
|
|
|
Filosofia ezagutzaren benetako adar moduan onartuz gero, metafisikatik bereizteko modu batean definitu behar dela onartzen dutenen artean, dotorea da metafisikoez poeta baztertuen mota bat bailiran mintzatzea. Bere adierazpenek hitzez hitzeko inolako esanahirik ez
|
dutenez
, ez daude inongo egiatasun edo faltsutasun irizpideren baten menpe, baina, haatik, balio dezakete emozioa esnatzeko edo adierazteko(...). Eta balio gogoangarria izan dezaketela iradokitzen da, inspirazio moralaren bideak bezala, edo baita artelanak bezala ere.
|
|
|
Eta, ondorioz, ez zientifikotzat jotzen ziren introspekzioaren terminoak —’borondatea’, ‘sentimena’, ‘ideia’, ‘intentzioa’, ‘joera’ edo ‘disposizioa’, etab.— erabiltzen zituen azalpen edota deskribapen guztiak. Jendeak maiz maneiatzen dituen hitz arruntak, esanahi zehatzik ez
|
dutenez
, errefusatu egin behar ziren zientzian. Filosofiarekin gertatu legez, psikologiak munduko ikusmolde zientifiko berri hau baino haratago igaro nahi bazuen, bere izatea konduktismorantz hurbildu beharra zeukan.
|
|
|
Bi puntu hauek dira Humek metafisikari eginiko erasoa laburbiltzen dutenak. Gainera, esperientziaren nozioak zamatzen duen lotura epistemologikoa garbi erakusten dute, Carnapek eta Neurathek Vienako Zirkuluan hain ongi ulertuko
|
dutenez
.
|
|
|
Lauaxeta, berriz, 1937an atxilotu. Esaten
|
dutenez
, atxilotua zutelarik, aukera izan zuen fusilatzetik libratzeko, baina ez omen zion aukera hari heldu nahi izan. Hiltzeko ez zela sekula orduan bezain ondo prestatua izango argudiatu omen zuen.
|
|
|
Min egiten digu erdaren nagusigo larderiatsuak, geure herrian erdara beltzean aritu beharrak, karral karral, baina osorik maite dugu gure eguraldiaren mapa, gure aberria, eta gure aberri osoaz gara, ezertaz arduratzerik dugun neurrian, arduratzen. " Aberria ala hil!" esaten da, baina hil eta gero ere hezur hozten ez den maitasuna da abertzaleak aberriari diona, Lauaxetaren eta bion kasuek erakusten
|
dutenez
. Fernando Pessoak ez zion horretaz ezer aipatu Ricardo Reisi, edota ez zuen behintzat halakorik jaso José Saramagok O ano da morte de Ricardo Reis nobelan, baina abertzale bat hiltzen denean hildako abertzale bat bilakatzen da, abertzaletasun horren izenean –" nire aitaren etxea" defenditzeko Arestik zioen bezala, edo" gure amaren etxea" bestela, guk hogeitaka urte geroago modu politikoki zuzenagoan genioen moduan– zer egin lezakeen jakin ez arren.
|
|
2001
|
|
|
Inolako laguntza publikorik lortuko ez balu ere Petronor enpresak aurrera emango lukeen inbertsio honek zentzu estrategikoa du, bertako arduradunek aitortzen
|
dutenez
. Produktu finduen merkatuko aldaketetara egokitzeko eta enpresaren etorkizuna ziurtatzeko irtenbiderik onena dela diote.
|
|
|
Honekin batera muztio egin berria ateratzen omen zuten basotan edo botilatan dastatzeko. Bertako gazte batzuek jakin ahal izan
|
dutenez
, 1920an egin zen azken aldiz ospakizun hau Arizkunen. Duela bi urtetik hona berriro ospatzen hasi dira.
|
|
|
Ikusleok pantaila handian bilatzen duguna gure errealitatea ahazten lagunduko digun ametsa da. Dokumentalek, berriz, errealitate hori gure begi aurrean jartzen
|
dutenez
, zokoratzeko tentaldian erortzen gara etengabe. Gainera, askotan, eta materiala nahikoa egon arren, gertatutakoaz lan egin beharrean, errealitatea fikzio bilakatzen da, ikusleak filmaren pertsonaiekin bat etor gaitezen, istorioaren tentsioan murgilduz.
|
|
|
IGANDEAN, hilak 25, Senideak eta Gureak erakundeek Batzar Nazionala egingo dute Donostiako Kursaalean. Presoen senitartekoek jakinarazi
|
dutenez
, egungo egoeraz hausnarketa egingo dute eta munduko beste leku batzuetako presoen senitartekoak ere hurbilduko dira, besteak beste, irlandarrak eta korsikarrak. Astean zehar, halaber, Amnistiaren Aldeko Batzordeek euskal presoen eskubideen aldeko astea antolatu dute.
|
|
|
CCOO eta UGT sindikatuek kudeatu eta hondatu izan dituzten antzeko beste greba orokor batzuen esperientzia ekarri zuten gogora. Sindikatu abertzale honetako arduradunek azpimarratu
|
dutenez
," ezin dugu honelako erantzunen dinamikan sartu, nahitaezko ezarpenen katea hausteko eta lan harremanetarako euskal esparrurako bidean aurrera egiteko proposamenik gabe". LABek esandakoaren arabera, erantzun mota, haren neurria eta edukia Euskal Herriaren eremuan taxutu behar dira.
|
|
|
Ikasle Abertzaleak (IA) elkarteak irakaskuntza sistemari kontzientzi eragozpena egiteko prest dauden 15.130 pertsonen sinadurak bildu ditu, garatzen ari den" Udaberri Intsumitua" kanpainaren baitan. IAko kideek esan
|
dutenez
, euskal ikasleen hizkuntza eta kultur eskubideak zapalduak daude. Hartara, fakultate eta irakaskuntza ertaineko ikastetxeetan intsumisio dinamikak garatzeko asmoa agertu dute halaber.
|
|
|
Batetik astekariarena, erreportaje nagusiaren gisa. Bertzetik, eta" Oixe" ren 0 alean ere nabarmendu
|
dutenez
, Bierrik elkartearen egoitza prest izanen da: " Bierrikena udazkenerako" lemapean.
|
|
|
Elkarteko kideek azpimarratu
|
dutenez
," egunero Beleixe, astero Oixe eta hilabetero Guaixe". Izen hauek direla medio, Sakanan, eztabaidaren bat ere gertatu dela ezin ukatu.
|
|
|
Energia honen aldekoek behin eta berriz diote berotegi efektua eragiten duten gasik ez dutela isurtzen, nuklearraren teknologiak asko aurreratu duela eta gaur egun energia ekoizteko dauden beste aukerekiko abantaila handiak eskaintzen dituela. Gainera, erregai gisa uranioa erabiltzen
|
dutenez
eta mineral hori egonkortasun politiko handiko herrialdeetan aurkitzen denez (esate baterako Kanada eta Australian) epe luzera orduko kilowattaren ekoizpen kostuak finkoak eta iraunkorrak izateko ziurtasun handia eskaintzen duela diote. Uranio tona batek ikatzaren 17.000 tonaren pareko energia sortzen du.
|
|
|
Eta pertsonaiek darabiltzaten hizkuntzak, gidoilariak erabilitakoak edo zuzendariarenak ez dute zertan bat eta bera izan, errodatzerakoan laugarren bat aukeratu daiteke... baina geure alde ere egon liteke hori. Zertan horrenbeste diru xahutu filmak bikoizten, azken urteotan kontua hobetu arren, espainiarrek sistematikoki mila bider hobeto egingo dutela jakinik, egingo
|
dutenez
–Gurea baino hiztun gehiagoko hizkuntzek(...) betidanik azpitituluak erabili dituzte.
|
|
|
Eta jarraitzen du egileak beste ezaugarri aipagarri biak deskribatzen. Baina, eta hau da gu gehien arduratzen gaituena, liburua idazten den unean, erreferentzia literarioak indarra du idazlearengan; liburua argitaratzen denean, ordea, beste iritzi emaile batzuk hitz juxtuz esan
|
dutenez
, literaturatik bizitzara igaroa zen, jadanik, idazlearen lilura. Hortxe dago aldakuntza.
|
|
|
Kristautasunaren aurreko ohituraren arabera, urez inguratutako toki batean lurperatu behar ziren hildakoak. Esaten
|
dutenez
, modu horretan hildakoaren espirituak aintzira zeharkatu eta herriraino iristea saihesten zen.
|
|
|
XX. mendearen hasieran ibai ertzetan jartzen hasi ziren. Esaten
|
dutenez
, ez da plazer handiagorik sauna garbitzaile baten ondoren aintzira batean murgiltzea baino. Ziur arrazoia dutela!!
|
|
|
Haizeak, euriak, elurrak, izotzak eta lainoak gidatzea eragotzi egiten
|
dutenez
, horiek sortzen dituzten arriskuen aurrean erne egon behar dugu.
|
|
|
Adibide bat eman dezagun, aseguru mankomunatuan ez dira sartzen era guztietako ur isuriak: etxe aseguratzaile askok ur filtrazioa eragin duen hoditeria komunitatekoa ala pribatua den bereizten
|
dutenez
, komunitateko aseguruak zer estaltzen duen zehatz mehatz ezagutu behar da eta, horren arabera, horko kontratutik at geratu diren ezbeharrak geure kabuz aseguratzea.
|
|
|
Elikagaiek ez dute oso berde egon behar kontserbatzean, zaporea galtzen
|
dutenez
, gezak geratzen baitira, ezta helduegi ere prestatzean, hautsi egingo lirateke eta.
|
|
|
Produktu txikiek handiek baino lehenago hartzitzen
|
dutenez
, altzairu herdoilgaitzezko orratzez zulatu behar dira, mamia belztu ez dadin.
|
|
|
Elikagai osagarriak hartzean, aitzitik, giltzurrunek disolbatuen zama handiagoa nozitu
|
dutenez
, esneak eta beste elikagaiek daukaten ur hori ez da aski izango haren organismoarentzat; beraz, ura maiz eskaini behar zaio haurrari.
|
|
|
Fruta lehortuak, berriz, azukre eduki handi handia
|
dutenez
, diabetikoek ez dituzte kontsumitu behar.
|
|
|
Iazko oparien bilketaz bertan diharduten erakundeek emaniko datuek adierazten
|
dutenez
, Estatu espainiarrean milaka pertsona ibili zen lanean herri txiki zein hiri handietan.
|
|
|
Beste horrenbeste jazotzen da autobusei dagokienez: bidaia egiteko denek egun bera hautatu
|
dutenez
, ibilgailuen kopurua biderkatu egiten den arren, toki kopurua mugatua izaten da beti.
|
|
|
Klima modeloetan gertatzen ari diren aldaketek adierazten
|
dutenez
, baliteke XXI.
|
|
|
Gutxiago islatzen duten azalerek eguzki erradiazio gehiago zurgatzen
|
dutenez
, tenperatura harik eta azkarrago igo eta urtze prozesua ere areagotu egingo da.
|
|
|
Erosketak egiteko garaian Internetekin mesfidantza handiena dutenak dira eta, denbora nahikoa eta gehiago
|
dutenez
, erosteko denbora murrizten lagunduko lieketen zerbitzuengatik ordaintzeko inolako asmorik ez dute agertzen.
|
|
|
Motorrentzako olio baten kalitatea adierazteko funtsezko parametroak biskositatea, aparren sortzeko joera eta higadura galaraztea badira ere, beste hainbat faktorek ere eragina izaten
|
dutenez
laborategian aztertu ditugu laginak.
|
|
|
Baina beren sustapenak ugariegi aurkezten
|
dutenez
, enpresa baten edo bestearen alde aukera egitea benetako kontu latza du bezeroak, begien aurreko panorama zeharo nahasgarria duelako.
|
|
|
CONSUMER ek eginiko azterketa konparatibotik ateratako ondorioek adierazten
|
dutenez
, ordutegi edo dei mota gehienetan inongo konpainiarik beste ezeinen gainetik nabarmentzen ez bada ere, operadore batzuek kontuan hartzeko moduko eskaintzak dituzte ordutegi tarte edo dei mota jakin batzuetan.
|
|
|
Esaten
|
dutenez
, Espainia eta Italia munduan aitzindari kopuru berdintsua ekoizten ari dira; kalitate handi handiko gaien prezioak nabarmen jaitsi dira eta, gainera, toki txikietara ederki egokitzen diren portzelanazko zoruak serie urrietan ere fabrika daitezke, produktua pertsonalizatuta.
|
|
|
Honelako produktu batzuek ez dute kaloriarik aportatzen eta, gainera, odoletako azukre maila (glukosa) altxatzen ez
|
dutenez
, diabetea edo obesitatea nozitzen duten pertsonentzako komenigarriak diren azukrerik gabeko edo kaloria gutxiko produktuei gehitzen zaizkie.
|
|
|
Zaporea bizkortu egiten
|
dutenez
, eskuarki zapore biziko produktuetan bakarrik erabiltzen dira.
|
|
|
Dena den, elikagaien aditiboek aspaldi honetan ospe txarra izan
|
dutenez
, osasuna eta aditiboak elkarrekin lotzeak tarte batean behintzat gaiztakeriaren edo kalteko izaeraren zantzua izango du, gutxienez: nornahik esango dizu aditiboak irensteak hamaikatxo arrisku eta ondorio kaltegarri eragingo dituela, nahiz eta hiztunak zientzian euskarri sendoegirik ez daukan.
|
|
|
Hobetu beharreko beste alderdi bat etiketa da: zortzi laginetako hiruk maleta nolako materialez egina dagoen adierazten ez
|
dutenez
, produktu hauentzat indarrean dagoen arauteria urratu egiten dute.
|
|
|
Internet gero eta gorago dago bitartekoen artean, zifrek erakusten
|
dutenez
: estatuko enpresen %8k gutxienez erabiltzen ditu enplegu atarien zerbitzuak (1998an %2 bakarrik ziren) eta langileen %6 atari horien bitartez kontratatzen dute; eta Sarearen erabiltzaileen %36k erabiltzen ditu zerbitzu hauek.
|
|
|
Eragozpenak: oso erraz salto egiten
|
dutenez
, alarma faltsuak eragiten dituzte.
|
|
|
Azkenik, azken boladan ikertzen ari den beste irakurketa eredu bat agertunahi genuke, irudi mentalak sortzekoa, alegia. Neurobiologiaren alorrean eginikoazken ikerketek baieztatzen
|
dutenez
, gizakien pentsamenduaren ezaugarri garrantzitsua da irudi mentalak sortu eta ordenatzeko trebetasuna; eta baita beroriekinjarduteko gaitasuna ere. Ildo honetan, zenbait proposamen metodologiko ari daagertzen (Avila, 1999).
|
|
|
Ulermen estrategiak garatzea, batez ere ahozkoaren ulermena. Erabiltzendiren testuek erreferentzia kontestual mugatua
|
dutenez
, bestelakoestrategiez baliatu behar dute, ideia nagusiak eta xehetasunak erauzteko.
|
|
|
aldarrikatu zuen, monarka izan zedin. Gertakizunek adierazten
|
dutenez
, aristokrazia baskoia ere aritu zen Akila ren jarratzaileen artean. Rodrigo-ren lehenerabakia Iruñeko lurrak erasotzea izan zen; eta 711an, bertan borrokatzen arizelarik, musulmanak, Witiza-ren semeei laguntzeko asmotan, Penintsulanlehorreratu berriak zirelako albistea heldu zitzaion4 Badakigu zer agituko zengero...
|
|
|
Hasteko, aginpidetza izateagatik erregeak ondare publikoa administratzen zuen, eta ondasun multzo horretatik errentak jasotzen zituen. IX eta X. mendeetako froga dokumentalek erakusten
|
dutenez
, ukaezina da koroaren eskuetan mendiak, basoak etabelardiak zeudela. Printzipioz, beren ustiapenerako kobratzen ziren tasa bereziak (belardi saria edo herbcticum a), baina monarkak, leku jakin batzuetan populaketabultzatzearren, salbuespenak eman ziezazkiekeen bai monasterioei, bai landa komunitateei.
|
|
|
lehenik, leiho monolitikoak, gaur egun baseliza gotiko errenazentistetan topatzen direnak, bere garaiko beste aztarna arkeolgiko batzuekin batera (hilarriak, sarkofago askeak, hilobi estalkiak...); bigarrenik, zenbait leihotxotan aurkitutako bi adbokaziok (San Lorentzo, mozarabiarrenartean oso ezaguna? eta San Salvador. Asturiasko erregetzaren figura garrantzitsua?) erakusten
|
dutenez
, leiho hauei dagozkien elizak fundazio aurrerromanikoak dira; hirugarrenik, datu dokumentalak; eta azkenik, leihoetan aurkitutakoinskripzio epigrafikoak. Adibidez, Lamikiz ko San Juan eta San Lorentzo baselizako (Mendata) leihoko inskripzioen letrakeragatik, kapital erromatarra?
|
|
|
Batetik, agiri idatzien bitartez argi dagoelizen artean hierarkia edo mailaketa zegoela; kasurako, Abadiñok, Mungiak, Ziortzak edo Axpek barruti baten kontrola edukiko zuten, baita eliza txikiagoen kontrolaere. Bestalde indusketek erakusten
|
dutenez
, eliza konplexuagoak ere bazeuden; adibidez, Mutrikuko Astigarribiako San Andres (ikus supra), 10,5 m x 8,75 m kooinplantarekin, aurrekoak baino bi aldiz handiagoa da, tamainaz behintzat.
|
|
|
elizaz horniturik zeuden. Beraienindusketek argitara ekarri
|
dutenez
, elizek honako ezaugarri komunak zituzten:
|
|
|
Narratzaile eta prosista modura Sarrionandiak duen garrantzia bere lanen harrera zabalak bermatua da. Ezaguna denez, Narrazioak lanak, esaterako, sekulakoarrakasta izan zuen, urteetan zehar izandako salmenta handiak eta berrargitalpenugariek erakusten
|
dutenez
. Antzera gertatu da beste lanekin ere, azkenekoarekinadibidez (1997ko Durangoko Azokan salgai atera eta bi asteren buruan agortu zenHitzen ondoeza).
|
|
|
Bi hitzetan, aurreko mendean jaio eta mende honekinbatera indartuz joan den literatur kontzepzioa, lehenxeago ere aipatu duguna. B.Atxagak behin baino gehiagotan azaldu duenez (Obabakoak eta Groenlandiakolezioa lanen barruan, esaterako), erromantikoengandik zetorren originaltasunareneta jenialtasunaren kontzepzioei aurre egingo zaie teknikaren garrantzia onartuzeta originalak izateko pretentsioa alboratuz, dena esanda baitago, bai Asteasukoidazleak bai lurretakoak maiz gogorarazi
|
dutenez
(are gehiago, dena esandadagoela ere esanda dago jada Sarrionandiak Hitzen ondoezako. Orijinaltasuna, hitz sarreran iradoki legez).
|
|
|
Bizi dutenaren adierazle besterik ez dira.Azken batean,, idazle sare? horretan oso emakume gutxi daudela ikusten dute, eta, inkontzienteki bada ere, argitaratzea eta plazaratzea ia ezinezkotzat jotzen
|
dutenez
, nahiago dute ahaleginak beste nonbaitera bideratzea, ikasketetara alegia.Azpiegitura falta dago, gazte hauek idazten jarrai dezaten motibatuko dituen zerbait, literatur taldeak, elkarrizketa taldeak eta abar eta abar. Gizonezkoen munduantokitxoa egiteko konplexuak alde batera laga behar ditugu.
|
|
|
Hizkuntzaren jabekuntzari dagokionez, Labrie eta Clement ek (1986) bizitasun etnolinguistikoaren pertzepzioaren efektua aztertu zuten H2rekiko jarreraeta motibazioetan. Emaitzek erakutsi
|
dutenez
, ez zegoen inongo erlazio estatistikorik bizitasun subjektiboaren pertzepzioen artean (SVQaz neurtzen ziren modura) eta frankofonoen H2 zuen taldearekiko jarreren eta H2 ikasteko motibazioen etaH2ren erabilpenaren artean.
|
|
|
...agertzen sare sozialari dagokion aldagai estaria, edo beste modu batean esanda, sarearen izaerak ez duelabaldintzatzen euskararen erabilera, emaitza hori kontraesankorra badirudi ere; baina kontuan hartzen bada aldagai soziodemografikoak bizilekuaren eta jaioterriaren euskaldun proportzioa neurtzen duela, logikoa dirudi, bi aldagai horiek (soziodemografikoa eta sarea) informazio berdintsua ematen
|
dutenez
, parsimoniarenprintzipioari jarraituz, horietako bat eredutik kanpo geratzea.
|
|
|
Nazioarteko ordainketen, urrezko araua? betetzen den bakoitzean, transakzioek erakusten
|
dutenez
, lehendabizi herrialde bakoitzak gordailu bat lortzen du bere kideko bankuetan; horrela, H herrialdeak I diruko gordailua lortzen du, eta I herrialdeak H diruko gordailua. Hauxe da, arauaren?
|
|
|
zorpeko herrialdeek beren kanpo zorraren gutxitzeren bat lortuko zuten, baldin eta inflazio tasa haien kontra egongo ez bazen. Baina, de facto, haiek galera hori konpondu behar izan
|
dutenez
, beren defizit berriek zor berri bat ekarri diete, eta horren zama erreala 82 miliardo dolarrei gehitu zaie uler bedi 82 miliardo dolar konstanteei, ez dolar depreziatuei.
|
|
|
Usaimenak beste sentimenen funtzio berbera du, baina, substantzia usaindunek ingurunean denbora luzez irauteko gaitasuna
|
dutenez
, bertan ez dagoen zerbaiten presentzia hautemateko abantaila eskaintzen du gainera. Honi esker, txakurrek azeri edo untxien arrastoa jarrai dezakete edo tximeleta arrek kilometro batera dauden emeak aurki ditzakete.
|
|
|
Hainbat laborategi saiok frogatu
|
dutenez
, usaimen bat ezagutzea zaila gertatzen zaigunean, arrazoia ez da gure usaimen eskasa izaten, gure memoriak usainaren izena ez ezagutzea baizik.
|
|
|
Eskuarki partikula usaindunak karbono, hidrogeno, oxigeno, nitrogeno eta sufrez osatuta egoten dira eta molekula organikoak izaten dira. Pisu molekular txikia izaten
|
dutenez
, oso arinak eta hegazkorrak izaten dira, eta sudurreko mukia zeharkatu eta gero...
|
|
|
Sinposio horren lehen ondorioa da sendagai berriek% 70eraino murriztu dituztela goragaleak eta gorakoak pazienteetan. Sinposio horren iturriek azaldu
|
dutenez
, orain dela gutxi arte tratamenduen albo ondorioek nabarmen zailtzen zuten minbizia zuen gaixoaren eguneroko bizitza. Paziente horien %90ek goragalea eta oka egiten zuten; ehuneko hori %20raino murriztu da ondorio horiek murrizten dituzten baliabide terapeutiko berriei esker.
|
|
|
Ikertzaileen ustez, murrizketa horrek “osasun publikoan ondorio garrantzitsuak” izan ditzake. Helduen batez besteko tentsioa 2 punturen truke murrizteak eragin handia izan lezake bihotzeko eta eraso akutuko arriskuetan, Atul Singhal doktoreak eta Londresko Haurren Osasun Institutuko lankideek azaldu
|
dutenez
. Ikertzaileek ‘The Lancet’ aldizkariaren azken alean adierazi dutenez, ez dago alderik haur goiztiarrentzat bereziki diseinatutako formula jaso zuen talde baten tentsioan.
|
|
|
Helduen batez besteko tentsioa 2 punturen truke murrizteak eragin handia izan lezake bihotzeko eta eraso akutuko arriskuetan, Atul Singhal doktoreak eta Londresko Haurren Osasun Institutuko lankideek azaldu dutenez. Ikertzaileek ‘The Lancet’ aldizkariaren azken alean adierazi
|
dutenez
, ez dago alderik haur goiztiarrentzat bereziki diseinatutako formula jaso zuen talde baten tentsioan. Ikerketarekin batera doan argitaletxe batean, Susan B doktorea.
|
|
|
Patata karbohidrato konplexuetan (almidoia) eta bestelako substantzia elikagarrietan aberatsa da, eta garrantzi handia du gure eguneroko elikaduran. Nutrizio arloko adituek egunero kontsumitzea gomendatzen dute, barazkiekin, entsaladekin, lekaleekin, pureekin… lehen plater gisa, edo, bigarrenen hornitze gisa, hori bai, ez beti frijituta, baizik eta lurrunetan, labean edo papillote eran, pure gisa… gantz, kaloria eta digestio hobeko pure gisa.Potasio kantitate handia
|
dutenez
, giltzurruna duten pertsonek, medikuak aginduta, mineral horretan dieta txikia behar badute, kontuan izan behar dute kontsumitu aurretik patatak 10 h baino gehiago beratzen utzi behar direla (ahal den guztietan ura aldatuz), potasioa uretara pasa dadin, eta ura beti bota da. Kalitate irizpideak erosketan, manipulazioan eta higienean:
|