|
2023
|
|
|
Zerga nagusiei begiratuz gero, zerga bakoitzak izango du bere Legea edo bere Foru Araua, baina aldi berean, halako araua erregelamendu baten bidez osatuko da:
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren erregelamendua, Sozietateen gaineko Zergaren erregelamendua, Balio Erantsiaren gaineko Zergaren erregelamendua, etab
|
|
|
Adibidez, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ogasun eta Finantzen Sailak jarraibideak erabili ohi ditu, Ogasuneko Zuzendari Nagusiak emanda. Ohikoena eta ezagunena urtero martxo edo apirila aldera Ogasuneko web orrian argitaratu ohi dena da,
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpainan erabiliko diren irizpideak finkatuz3.
|
|
|
TFAOen 2 artikuluak (eta TLOren 3 Artikuluak) tributu sistema antolatzeko eta berau aplikatzeko printzipioak bereizten ditu. Horrela, tributu sistema antolatzeko printzipioak dira tributuak ordaindu behar dituzten
|
pertsonen
ekonomia ahalbidea, eta orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, 3 Ogasuneko Zuzendaritzaren bidez, Arabako Foru Aldundiak ere, urtero Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpaina hasi aurretik antzeko jarraibideak argitaratzen ditu. Gipuzkoak, bere aldetik, ez du halako tresnarik erabili.
|
|
|
TFAOen 2 artikuluak (eta TLOren 3 Artikuluak) tributu sistema antolatzeko eta berau aplikatzeko printzipioak bereizten ditu. Horrela, tributu sistema antolatzeko printzipioak dira tributuak ordaindu behar dituzten pertsonen ekonomia ahalbidea, eta orokortasuna, berdintasuna, progresibitatea, konfiskaezintasuna, 3 Ogasuneko Zuzendaritzaren bidez, Arabako Foru Aldundiak ere, urtero
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kanpaina hasi aurretik antzeko jarraibideak argitaratzen ditu. Gipuzkoak, bere aldetik, ez du halako tresnarik erabili.
|
|
|
guztiok ordaindu behar ditugu zergak, baina bakoitzak ahal duen neurrian, hots, subjektu pasiboaren ekonomia ahalbidea kontuan hartuta. " Guztiok" adierazmolde horretara Estatuko eta atzerriko zergadunak biltzen dira, zergadun horiek
|
pertsona
fisiko zein juridikoak izan, egoiliarrak izan ala ez.
|
|
|
Bestela, onura fiskalak edo salbuespenak orokortasun printzipioaren aurkakoak izango lirateke, eta horrenbestez, Konstituzioaren aurkakoak. Salbuespena dago zenbait kasutan legearen aginduz tributu betebeharra ordaindu ordez ez da zergarik ordainduko kasu horietan (salbuespen objektiboa) edo
|
pertsona
horien kasuan (salbuespen subjektiboa). Beste horrenbeste esan daiteke kenkari eta gainerako onura fiskalen kasuan.
|
|
|
Orokortasunaren kasuan gertatzen zen moduan, berdina izateak ere zuzeneko zerikusia dauka ekonomia ahalbidearekin. Berdintasun printzipioaren aplikazioak ezin ekar dezake tratamendu bera ematea egoera desberdinetan dauden edo ekonomia ahalbide desberdina duten
|
pertsonentzat
. Haatik, berdintasun formal horren ordez, berdintasun materiala hartu behar da abiapuntutzat; horrek esan nahi du tributuen alorrean norbanakoen errentak eta egoera ekonomikoa aintzat hartu behar direla, baita bestelako arrazoiak ere (egokitasuna, gizarte justizia, guztion onura).
|
|
|
Zernahi gisaz, berdintasun printzipioa ez da erabatekoa, erlatiboa baizik. Orokortasun printzipioarekin gertatu bezala, berriro ere, zenbait oinarri aurki ditzakegu Konstituzioan,
|
pertsona
jakin batzuei dagozkienez bereizketa egiteko (esaterako, tributuak erabiltzen direnean ekonomia, kulturedo osasun politika gauzatzeko, alegia, helburu estrafiskalak betetzeko). Konstituzio Auzitegiak behin baino gehiagotan ezarri du berdintasun printzipioak bereizkeria justifika ezina bakarrik debekatzen duela.
|
|
|
Ekonomia ahalbidearen printzipioari ekinez, ahalbide handiagoa duen
|
pertsonak
zergetan gehiago ordaindu behar du, ahalbide txikiagoa duenak baino. Eskakizun hori zerga proportzionalekin ere bete daiteke, berbarako, karga tasa bakarreko zergekin.
|
|
|
Ikus daitekeenez, ahalbide handiago duen
|
pertsonak
zerga handiagoa ordaintzen du, karga tasa berdina izanik (100 irabazten duenak 20 ordaindu behar du, eta 20ko aldea du 200 irabazten duenarekin).
|
|
|
Kasu honetan, ekonomia ahalbide handiagoa duen
|
pertsonak
gehiago ordaintzen du honako bi arrazoiengatik: batetik, zerga oinarri handiagoa du; bestetik, karga tasa ere handiagoa da.
|
|
|
Edozein kasutan ere, zergak ondore konfiskagarriak dituen ala ez aztertzeko, ikusi behar da kasuan kasuko subjektuak duen ekonomia ahalbidea; bestela esanik, zergak ezin dio
|
pertsona
bati kendu horrek bizitzeko behar duen gutxienekoa (%50eko karga tasa konfiskagarria izan zitekeen lanbideen arteko gutxieneko alokairua kobratzen duenarentzat, baina ez errenta altua duen pertsonarentzat5). Horren harira, lurralde erkideko PFEZren arauketa bizitzeko behar den gutxienekoa ezarri da; horren arabera, zergak ordaintzeko betebeharretik at geratu dira, gizakiak bere beharrizanik funtsezkoenak asetzeko behar dituen ondasun eta errentak.
|
|
|
5 Esangura horretan, 1999ko uztailaren 10eko Auzitegi Gorenaren Epaian (Errek. 126/ 1998) ezarri zenez, PFEZren lanbide jardueren etekinen gaineko atxikipen tasa %15etik %20ra igotzeak ondorio konfiskagarriak izango lituzke, etekin txikienak zituzten zergadunen
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren kuota gainditzen zen neurrian.
|
|
|
Zerga egitatean osagai subjektiboa eta osagai objektiboa bereiz daitezke. Osagai subjektiboak zerga egitatearen egilea zehazten du, hau da, legearen arabera osagai objektiboarekin harreman bereziak dituen
|
pertsona
. Eskuarki, egitezko kasutik bertatik atera dezakegu pertsona hori nor den.
|
|
|
Osagai subjektiboak zerga egitatearen egilea zehazten du, hau da, legearen arabera osagai objektiboarekin harreman bereziak dituen pertsona. Eskuarki, egitezko kasutik bertatik atera dezakegu
|
pertsona
hori nor den. Beste batzuetan, ordea, zerga egitatea gauzatzean pertsona bat baino gehiago pilatzen dira garrantzi eta eragin berarekin, eta ez da erraza zergaduna nor den zehaztea (berbarako, salerosketa gauzatzean, legeak zehaztu behar du nor den zergaduna, eroslea, saltzailea edo beste edonor).
|
|
|
Eskuarki, egitezko kasutik bertatik atera dezakegu pertsona hori nor den. Beste batzuetan, ordea, zerga egitatea gauzatzean
|
pertsona
bat baino gehiago pilatzen dira garrantzi eta eragin berarekin, eta ez da erraza zergaduna nor den zehaztea (berbarako, salerosketa gauzatzean, legeak zehaztu behar du nor den zergaduna, eroslea, saltzailea edo beste edonor).
|
|
|
Ekonomia ahalbidearekin lotuta, antolamendu juridikoaren aurkako jokabideek zerga egitatea era dezakete? Halako jokabideek aberastasuna ekar diezaiekete
|
pertsona
batzuei. Zergatik ez da zergapetzen jokabideok erakutsitako ekonomia ahalbide hori?
|
|
|
Denborazko aspektuari helduta, tributuak aldizkakoak edo istantekoak izan daitezke. Istantekoen kasuan, tributua ahitzen da zerga egitatea gauzatzen denean, eta hori beti gertatzen da une jakin batean (eskritura egiten denean,
|
pertsona
hiltzen denean.). Aldizkako tributuen zerga egitatea, ostera, denboran zehar luzatzen da, batzuetan, jarraian gauzatu, eta besteetan berriro gauzatzeko joera duelako (ondarearen titulartasuna, errentak lortzea, ur homidura...).
|
|
|
Egon ere, salbuespen kasuak zerga egitatearen barnean daude, eta horrexek bereizten ditu zergapetik kanpoko kasuetatik. PFEZren kasuan, zerga egitatea da
|
pertsona
fisiko egoiliarrak kostu bidez errenta lortzea. Batzuetan, ordea, nahiz eta pertsona fisikoak kostu bidez errenta lortu, ez du zergarik ordaintzen.
|
|
|
PFEZren kasuan, zerga egitatea da pertsona fisiko egoiliarrak kostu bidez errenta lortzea. Batzuetan, ordea, nahiz eta
|
pertsona
fisikoak kostu bidez errenta lortu, ez du zergarik ordaintzen. Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu).
|
|
|
Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu). Azkenik, beste irabazi batzuk zergapetik kanpo daude,
|
pertsona
fisikoek lortzen ez dituztelako (pertsona juridikoek lortzen dituzte), kostu bidezko irabaziak ez direlako (dohain bidezkoak baizik) edota egoiliarrek lortzen ez dituztelako (ez egoiliarrek lortzen dituzte).
|
|
|
Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu). Azkenik, beste irabazi batzuk zergapetik kanpo daude, pertsona fisikoek lortzen ez dituztelako(
|
pertsona
juridikoek lortzen dituzte), kostu bidezko irabaziak ez direlako (dohain bidezkoak baizik) edota egoiliarrek lortzen ez dituztelako (ez egoiliarrek lortzen dituzte).
|
|
|
Zuzenbideko aditua ez den
|
pertsonaren
ikuspegitik, salbuespenak eta zergapetik kanpoko kasuak oso antzekoak dira, itxuraz behintzat. Kasu bi biotan, ez dira zergak edo tributuak ordaintzen; ekonomian ikuspegitik, beraz, bi kasuok berdinak dira.
|
|
|
Halakoetan, egitate zergapetuaren esanahia zein den jakiteko, beharrezkoa izaten da zerga egitatearen araua eta zergapetik kanpokoen araua batera interpretatzea.
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergapetik kanpo daude Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zergaren menpe dauden errentak. Lehenengo begirada batean, badirudi xedapen hori ez duela garrantzirik, baina bizi aseguruetatik jasotako kopuruen gainean ordaindu behar den zerga zehazteko ezinbesteko araua da.
|
|
|
Lehenengo begirada batean, badirudi xedapen hori ez duela garrantzirik, baina bizi aseguruetatik jasotako kopuruen gainean ordaindu behar den zerga zehazteko ezinbesteko araua da. Horiek horrela, kontratugilea ez den hirugarrenak aseguruaren prestazioak jasoz gero, Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zergaren menpe daude; bestela,
|
Pertsona
Fisikoaren Errentaren gaineko Zergaren menpe.
|
|
|
Kategoria hori erabili izan da lehenago zenbait tributuren arauketan. Arabako eta Gipuzkoako TFAOen (eta TLOren) 35 artikuluak dionez, eta Bizkaiko TFAOren 34 artikuluak dionez, tributu betebeharpekoak dira
|
pertsona
fisikoak eta juridikoak, baita bestelako erakundeak ere, legeek tributu betebeharrak betetzea ezarri badiete, diruzkoak zein formazkoak. Bestela esanda, harreman juridiko tributarioetatik sor daitezkeen betebehar material eta formal guztiak hartuko ditu barne.
|
|
|
zergaduna edo ordezkoa izan daiteke. Tributuaren aplikazioan beste
|
pertsona
batzuek parte hartzen badute ere (batzuetan betebeharra ordainduz), horiek ez dira tributuaren subjektu pasiboak. Argiago esateko, gerta daiteke tributu betebeharraren zorduna subjektu pasibo ez izatea.
|
|
|
Legearen ikuspegitik, zergaduna da zerga egitatea gauzatzeagatik Ogasun publikoari begira behartuta dagoen
|
pertsona
. Azken finean, zerga egitatea gauzatzen duen pertsona da zergaduna.
|
|
|
Legearen ikuspegitik, zergaduna da zerga egitatea gauzatzeagatik Ogasun publikoari begira behartuta dagoen pertsona. Azken finean, zerga egitatea gauzatzen duen
|
pertsona
da zergaduna. Horregatik, pertsona hori Ogasun publikoarekin lotuta agertzen da, eta, tributu betebeharrak ordaindu ez ezik, pertsona horrek prestazio erantsiak ere bete behar ditu.
|
|
|
Azken finean, zerga egitatea gauzatzen duen pertsona da zergaduna. Horregatik,
|
pertsona
hori Ogasun publikoarekin lotuta agertzen da, eta, tributu betebeharrak ordaindu ez ezik, pertsona horrek prestazio erantsiak ere bete behar ditu.
|
|
|
Azken finean, zerga egitatea gauzatzen duen pertsona da zergaduna. Horregatik, pertsona hori Ogasun publikoarekin lotuta agertzen da, eta, tributu betebeharrak ordaindu ez ezik,
|
pertsona
horrek prestazio erantsiak ere bete behar ditu.
|
|
|
Horretara, zerga egitateak eratorritako tributu zama benetan ordaintzen duen
|
pertsona
ez da zergaduna izango, baldin eta zerga egitatea gauzatzea ez den beste bideren batek (zerga aldaketak edo jasanarazpenak) eratorritako zama bada, nahiz eta arauek aldaketa edo jasanarazpen hori arautu. Halakoetan, tributuaren ondorio ekonomikoak behin betiko jasan behar dituen subjektua tributu harremanetatik kanpo geratzen da; harremanok Administrazioaren eta zergadunaren artean eratuko dira, edo, bestela esateko, Administrazioaren eta foru arauak zerga egitatearen egiletzat duen pertsonaren artean.
|
|
|
Horretara, zerga egitateak eratorritako tributu zama benetan ordaintzen duen pertsona ez da zergaduna izango, baldin eta zerga egitatea gauzatzea ez den beste bideren batek (zerga aldaketak edo jasanarazpenak) eratorritako zama bada, nahiz eta arauek aldaketa edo jasanarazpen hori arautu. Halakoetan, tributuaren ondorio ekonomikoak behin betiko jasan behar dituen subjektua tributu harremanetatik kanpo geratzen da; harremanok Administrazioaren eta zergadunaren artean eratuko dira, edo, bestela esateko, Administrazioaren eta foru arauak zerga egitatearen egiletzat duen
|
pertsonaren artean
. Azken hori da zergaduna.
|
|
|
Horren inguruan, arazo nagusi bi eztabaidatu dira: batetik, antolamendu juridikoaz landa, tributuen arloan gaitasun juridiko berezi edo ezberdinik izan daitekeen ala ez; eta, bestetik,
|
pertsona
juridikoa izan gabe, nortasunik gabeko erakundea zuzenbideko subjektua izan daitekeen ala ez (gehienbat tributu arauek dakartzaten ondorioak egotzi ahal izateko).
|
|
|
Bigarrenari dagokionez (nortasunik gabeko erakundea Zuzenbideko subjektua izan daitekeen ala ez), baietz esaten du doktrinak. Guztiek onartzen dute legeak tipikoak ez diren subjektuak aitor ditzakeela, hots,
|
pertsona
juridikoak ez diren subjektu kolektiboak onar ditzakeela. Horretarako, subjektu pasiboaren kontzeptua, Administrazioaren aurreko betebeharpekoarekin lotu beharrean, zerga egitatearen gauzatzailearekin lotu behar da; hortaz, autoreen iritziz, nortasun juridikorik gabeko erakundeek zerga egitatea gauzatu dezakete zalantzarik gabe.
|
|
|
jarauntsi onartu gabea eta ondasun erkidegoak. Lehenengoak gertatuko dira
|
pertsona
bat hil eta gero jarauntsia oraindik onartu ez bada (jarauntsia onartu ondoren oraindik jaraunsleen artean banatu ez bada, jarauntsiko erkidegoaz hitz egiten da, ondasun erkidegoen pare). Jarauntsia, beraz, administratu behar da.
|
|
|
Jarauntsia onartu arte, bada, jarauntsi onartu gabea Balio Erantsiaren gaineko Zergaren subjektu pasiboa da eta zerga hori ordaindu behar dio Ogasunari. Alokairu bezala jasotako kopuruari dagokionez, jaraunsle bakoitzari egotziko zaio hiru zati berdinetan
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren autolikidazioan.
|
|
|
Hala ere, gaur egun ideia horiek aldatu egin dira; tributua justizia materialeko printzipio eta irizpideetan oinarritzen da, subiranotasunean baizik. Horrela, Estatuaren subiranotasun esklusibo hori Estatu antolamendu juridikoari bakarrik dagokio, ez, ordea, Estatu
|
pertsonari
. Estatuak, pertsona moduan, beti dihardu Zuzenbidearen menpe.
|
|
|
Horrela, Estatuaren subiranotasun esklusibo hori Estatu antolamendu juridikoari bakarrik dagokio, ez, ordea, Estatu pertsonari. Estatuak,
|
pertsona
moduan, beti dihardu Zuzenbidearen menpe. Horregatik, Sozietateen gaineko Zergaren eta zenbait toki tributuren kasuan, antolamendu juridikoak tributuen menpe jarri ditu Estatua, autonomia erkidegoak, toki ogasunak, Espainiako Bankua, organismo autonomoak. nahiz eta kasu horietarik gehienak tribututik salbuetsita egon.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen (eta TLOren) 41 artikuluak, eta Bizkaiko TFAOren 40 artikuluak, xedatzen du tributu betebeharpekoekin batera foru arauek beste
|
pertsona
batzuk ere tributu zorraren erantzule izenda ditzaketela, zordun nagusi legez. Gainera, foru arauak kontrakorik ezarri ezean, uste da erantzukizuna beti izaten dela subsidiarioa.
|
|
|
Bi motatakoak izan daitezke: edozein tributu betebeharpekoari ezarri dakizkionak, eta
|
pertsona
zehatz batzuei soilik ezartzekoak.
|
|
|
|
Pertsona
zehatzei ezar dakizkiekeen diruz besteko zehapenei begira, halakoak ezarriko dira agintariek edo lanbide ofizialetan diharduten pertsonek modu espezifikoan burutu dituzten jokabideengatik. Pertsona horiek dira, besteak beste, jabetzako edo merkataritzako erregistratzaileak, notarioak eta eginkizun publikoetan diharduten beste pertsona guztiak Administrazioarengandik zuzenean ordainsaririk jaso ez badute.
|
|
|
Pertsona zehatzei ezar dakizkiekeen diruz besteko zehapenei begira, halakoak ezarriko dira agintariek edo lanbide ofizialetan diharduten
|
pertsonek
modu espezifikoan burutu dituzten jokabideengatik. Pertsona horiek dira, besteak beste, jabetzako edo merkataritzako erregistratzaileak, notarioak eta eginkizun publikoetan diharduten beste pertsona guztiak Administrazioarengandik zuzenean ordainsaririk jaso ez badute.
|
|
|
Pertsona zehatzei ezar dakizkiekeen diruz besteko zehapenei begira, halakoak ezarriko dira agintariek edo lanbide ofizialetan diharduten pertsonek modu espezifikoan burutu dituzten jokabideengatik.
|
Pertsona
horiek dira, besteak beste, jabetzako edo merkataritzako erregistratzaileak, notarioak eta eginkizun publikoetan diharduten beste pertsona guztiak Administrazioarengandik zuzenean ordainsaririk jaso ez badute. Arau haustearen tipoa Ogasun publikoari laguntzeko eginbeharra ez betetzea da euren eginkizuna egikaritzean, hots, tributuetarako garrantzikoa den informazioa ez emateagatik.
|
|
|
Pertsona zehatzei ezar dakizkiekeen diruz besteko zehapenei begira, halakoak ezarriko dira agintariek edo lanbide ofizialetan diharduten pertsonek modu espezifikoan burutu dituzten jokabideengatik. Pertsona horiek dira, besteak beste, jabetzako edo merkataritzako erregistratzaileak, notarioak eta eginkizun publikoetan diharduten beste
|
pertsona
guztiak Administrazioarengandik zuzenean ordainsaririk jaso ez badute. Arau haustearen tipoa Ogasun publikoari laguntzeko eginbeharra ez betetzea da euren eginkizuna egikaritzean, hots, tributuetarako garrantzikoa den informazioa ez emateagatik.
|
|
|
Zehapenen Erregelamenduan ezarritako moduan, gutxieneko zehapena handituko da 15etik 50era arteko portzentajezko puntuetan, ordaindu gabe utzitako kopuruan edota bidegabe itzulitako kopuruan ezkutatzeak izan duen eragina aintzat hartuta. Irizpidea aplikatzen bada aitorpen edo autolikidazioak ez aurkezteagatik, datuak %100ean ezkutatu direla ulertuko da eta 50 portzentajezko puntuetan handituko da. c) Iruzurrezko bideak edo tarteko
|
pertsonak
erabiltzea
|
|
|
— Tarteko
|
pertsonak
erabiltzea. Tarteko pertsona edo erakundea erabili dela ulertuko da baldin eta urratzaileak, bere nortasuna ezkutatzeko asmoarekin, hirugarren baten izenean jarri badu ondasunen edo eskubideen titulartasuna, errentak edo ondare irabazien lorpena edota tributuetarako garrantzizkoak diren eragiketak gauzatzea, hirugarrenaren baimenarekin ala baimenik gabe.
|
|
|
— Tarteko pertsonak erabiltzea. Tarteko
|
pertsona
edo erakundea erabili dela ulertuko da baldin eta urratzaileak, bere nortasuna ezkutatzeko asmoarekin, hirugarren baten izenean jarri badu ondasunen edo eskubideen titulartasuna, errentak edo ondare irabazien lorpena edota tributuetarako garrantzizkoak diren eragiketak gauzatzea, hirugarrenaren baimenarekin ala baimenik gabe. Eragiketa, errenta edo titulartasun horietatik tributu betebeharra eratorriko da eta zehatu nahi den arau haustea gertatuko da betebehar hori ez betetzeagatik.
|
|
|
Baldintza horiek gertatuz gero, gutxieneko zehapena handituko da 25etik 100era arteko portzentajezko puntuetan, Zehapenen Erregelamenduan ezarritako moduan, jokabide bakoitzeko kontabilitateko anomaliak, faltsukeria eta tarteko
|
pertsona
. Jokabide bakoitza banan banan antzeman behar da, gehikuntza bakoitza banan banan zehaztu behar da, eta gehikuntza guztien batuketak ezin dezake 100 puntu gainditu. d) Ikuskatze jarduketetan interesdunak erakutsitako laguntza zintzoa.
|
|
|
Aitorpenak eta autolikidazioak ez aurkezteari dagokionez, oro har, honako zehapenak ezarri dira: ...kin zehatuko da Bizkaian, arau orokor gisa (Araban eta Gipuzkoan, isuna 200 eurokoa da). b) Errolda aitorpenetan edo derrigorrean ordezkariaren izendapena jakinarazteko aitorpenetan, 800 euroko diruzko isun finkoa izango da Bizkaian, eta 400 eurokoa Araban eta Gipuzkoan. c) Informazioa eman beharra betetzeko oro har eskatzen diren aitorpenetan, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da aitorpenean
|
pertsona
edo erakunde bati buruz eman beharreko datu edo datu multzo bakoitzeko. Isuna 800 eurokoa izango da gutxienez eta 40.000 eurokoa gehienez.
|
|
|
Bigarren arau haustea, ostera, jarduera ekonomikorik egiten ez duten
|
pertsona
fisikoek egoitza fiskala zein den edo haren aldaketarik egon den jakinarazteko eginbeharra ez betetzea da. Jarduera ekonomikorik eginez gero, arau haustea izango litzateke errolda aitorpena ez aurkezteagatik eta goian aipatu bezala zigortuko litzateke.
|
|
|
|
Pertsona
fisikoek egoitza fiskala zein den edo haren aldaketarik egon den jakinarazteko beharra ez betetzeagatiko zehapena 200 euroko diruzko isun finkoa da Bizkaian, eta 100 eurokoa Araban eta Gipuzkoan.
|
|
|
Errolda aitorpen osatugabeak, zehaztugabeak edo datu faltsuak dituztenak aurkezten badira, 500 euroko isun finkoa jarriko da Bizkaian, eta 250 eurokoa Araban eta Gipuzkoan. Informazioa emateko betebeharra betetzeko banakako errekerimenduen edo oro har eskatzen diren aitorpenen kasuan, diru kopuruei buruzko daturik ez dutenean edo osatugabe, zehaztugabe edo datu faltsuekin aurkeztu badira, Bizkaian 400 euroko isun finkoa (Araban eta Gipuzkoan, 200 euroko isuna) jarriko da
|
pertsona
nahiz erakunderen bati buruz aipatu ez den, zuzen azaldu ez den edo faltsua den datu edo datu multzo bakoitzeko. Diru kopuruei buruzko datuak badira, berriz, isuna da aitortu gabe utzi diren edo behar bezala aitortu ez diren eragiketen zenbatekoaren %2raino, gehienez, eta, gutxienez, 1.000 euro Bizkaian, eta 500 euro Araban eta Gipuzkoan.
|
|
|
Informazioa eman beharra betetzeko oro har eskatzen diren aitorpenen kasuan, Tributu administrazioak onetsi eta argitaratzen duen eredua erabili ez bada zehapena %100ean gehituko da (Gipuzkoan beste euskarrietan aurkeztu bada ere bai). Halaber, diru kopuruei buruzko daturik ez duten banakako errekerimenduak edo informazio emateko behar orokorrak badira, zehapena 100 euro izango da elektroniko, informatiko edo telematikoak ez diren beste euskarri batzuen bidez
|
pertsona
nahiz erakunde bati buruz aitortutako datu edo datu multzo bakoitzeko. Diru kopuruei buruzko datuak badira, aldiz, zehapena da elektroniko, informatiko edo telematikoak ez diren beste euskarri batzuen bidez aitortutako eragiketen zenbatekoaren %1ekoa.
|
|
|
Preskripzioeta iraungitze epeak zenbatzen hasiko dira kasuan kasuko aitorpen edo autolikidazioa aurkezteko erregelamenduzko epea amaitzen denetik hurrengo egunean. Demagun epe hori zenbatzen hasi zela 2017ko ekainaren 30ean, 2016ko zergaldiko
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren aitorpena edo autolikidazioa borondatez aurkezteko azken egunean, eta 2020ko abenduaren 30ean geldiarazi zela, tributu betebeharpekoaren egoitzan 2012ko aitorpena edo autolikidazioa aurkezteko errekerimendua jaso zuelako. Preskripzio epea osorik berriro hasiko zen zenbatzen.
|
|
|
Halako administrazio egintzak ez dira irmoak izan behar. Modu horretara konpentsa daitezke
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren behin behineko likidazioan jasotako itzulketaren zenbatekoa, betebeharpeko berak duen beste tributu zor batekin, betebeharpekoak likidazioaren aurka errekurtsoa jartzea erabaki duen ala ez gorabehera.
|
|
|
1 Erantzukizuna. Jakinekoa dugunez, foru arauak adieraz dezake subjektu pasiboaz landa, bestelako
|
pertsona
batzuk ere tributuaren ordainketaren erantzule direla, modu solidario edo subsidiarioan. Horrela, erantzulea zergadun edo ordezkoaren aldamenean agertzen da, eta horren betebeharra bermatzen du.
|
|
|
Prozeduraren hasiera jakinaraztea oso garrantzitsua da zehapen prozeduraren iraungitze epeei begira. TFAOek diotenez, erregularizazio prozeduren ondorioz hasitako zehapen prozedura ezin izango da hasi prozedura horren objektu izan diren
|
pertsona
edo erakundeen aurka, behin jakinarazpena egin denetik sei hilabeteko epea igaro bada, edo likidazio zein ebazpena jakinarazitzat ematen denetik igaro bada35 Horiek horrela, sei hilabeteko epean prozedura hasi ezean, da inoiz hasi, nahiz eta zehapena jartzeko ahala Tributu administrazioak duen egikaritzeko epea preskribatu izan ez (edo iraungi izan ez, Bizkaiaren kasuan).
|
|
|
Ebazpenak nahitaez hurrengo datuak jaso behar ditu: a)
|
Pertsona
edo erakunde urratzailea identifikatzea. b) Egitateak finkatzea eta egindako frogak balioestea. c) Gauzatutako arau haustea zehaztea. d) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa zehaztea, aplikatu diren graduazio irizpideak aipatzea, bai eta egin beharreko murrizketa ere ezartzea. Hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena jasotzea. e) Zehapenen aurka erabil daitezkeen bideak (errekurtsoak) adieraztea, baita horiek jartzeko epeak eta organoak ere. f) Ezarritako zehapenaren zenbatekoa ordaintzeko lekua, epea eta modua.
|
|
|
Zigor Kodearen 305 artikuluak Ogasun publikoaren aurkako delitua arautu du, guztion artean delitu fiskaltzat ezagutzen dena (1 lerrokada): ...itako edo atxiki beharreko kopuruen ordainketari, edo konturako sarreren ordainketari itzuri eginez edo bidegabe itzulketak lortuz, edo onura fiskalak ere bidegabe hartuz, betiere 120.000 euro baino gehiagokoa denean iruzurpeko kuotaren zenbatekoa, edo ordaindu gabeko atxikipenen eta konturako sarreren zenbatekoa, edo bidegabe lortu nahiz hartutako itzulketen edo onura fiskalen zenbatekoa, orduan,
|
pertsona
horri urtebetetik bost arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio eta 120.000 eurotik horren sei halako arteko isuna, artikulu honen 4 lerrokadaren arabera urratzaileak bere tributu egoera erregularizatu izan ezik".
|
|
|
Edozein kasutan, ziurrenik BEZaren kasuan iruzur egiteko egitura antolatuak gogoan izanik, artikuluak ezarri duenez, delitua berehala zigortu daiteke baldin eta gutxieneko kopurua aitortzeko edozein epealditan gaindituz gero. Halakoetan, ez da itxaron behar egutegiko urtean zehar iruzur egindako zenbatekoa zehaztu arte baldin eta jokabidea talde edo antolakunde kriminal baten baitan gauzatu bada edota egiazko jarduera ekonomikoan itxuraz ari diren
|
pertsona
edo erakundeek gauzatu badute, benetan inolako jarduerarik gauzatu gabe.
|
|
|
Beste alde batetik, zuzeneko egileak tributu betebeharpekoak soilik izan daitezke zorra ez ordaintzeagatik onura lortzen dutelako. Aldi berean,
|
pertsona
juridikoen kasuan, azken ñabardura horrek erantzukizun bikoitza erakar dezakeela esan daiteke: pertsona fisikoen erantzukizuna pertsona juridikoen ordezkari gisa zuzeneko egile bezala, eta pertsona juridikoaren erantzukizuna onuraduna delako.
|
|
|
Aldi berean, pertsona juridikoen kasuan, azken ñabardura horrek erantzukizun bikoitza erakar dezakeela esan daiteke:
|
pertsona
fisikoen erantzukizuna pertsona juridikoen ordezkari gisa zuzeneko egile bezala, eta pertsona juridikoaren erantzukizuna onuraduna delako. Hala ere, batzuetan pertsona juridikoaren erantzukizuna soilik zehaztu daiteke ezin bada pertsona fisiko jakin baten erantzukizuna zehaztu edota ezin bada pertsona jakinaren gainean prozedura izapidetu (ZKren 31.ter. artikulua).
|
|
|
Aldi berean, pertsona juridikoen kasuan, azken ñabardura horrek erantzukizun bikoitza erakar dezakeela esan daiteke: pertsona fisikoen erantzukizuna
|
pertsona
juridikoen ordezkari gisa zuzeneko egile bezala, eta pertsona juridikoaren erantzukizuna onuraduna delako. Hala ere, batzuetan pertsona juridikoaren erantzukizuna soilik zehaztu daiteke ezin bada pertsona fisiko jakin baten erantzukizuna zehaztu edota ezin bada pertsona jakinaren gainean prozedura izapidetu (ZKren 31.ter. artikulua).
|
|
|
Aldi berean, pertsona juridikoen kasuan, azken ñabardura horrek erantzukizun bikoitza erakar dezakeela esan daiteke: pertsona fisikoen erantzukizuna pertsona juridikoen ordezkari gisa zuzeneko egile bezala, eta
|
pertsona
juridikoaren erantzukizuna onuraduna delako. Hala ere, batzuetan pertsona juridikoaren erantzukizuna soilik zehaztu daiteke ezin bada pertsona fisiko jakin baten erantzukizuna zehaztu edota ezin bada pertsona jakinaren gainean prozedura izapidetu (ZKren 31.ter. artikulua).
|
|
|
pertsona fisikoen erantzukizuna pertsona juridikoen ordezkari gisa zuzeneko egile bezala, eta pertsona juridikoaren erantzukizuna onuraduna delako. Hala ere, batzuetan
|
pertsona
juridikoaren erantzukizuna soilik zehaztu daiteke ezin bada pertsona fisiko jakin baten erantzukizuna zehaztu edota ezin bada pertsona jakinaren gainean prozedura izapidetu (ZKren 31.ter. artikulua). Horiek horrela, horrek ez du baztertzen beste pertsona batzuk erantzule ere izan daitezkeenik induzitzaile, ezinbesteko laguntzaile edo sopikun gisa, hala nola, aholkulari fiskalak.
|
|
|
pertsona fisikoen erantzukizuna pertsona juridikoen ordezkari gisa zuzeneko egile bezala, eta pertsona juridikoaren erantzukizuna onuraduna delako. Hala ere, batzuetan pertsona juridikoaren erantzukizuna soilik zehaztu daiteke ezin bada
|
pertsona
fisiko jakin baten erantzukizuna zehaztu edota ezin bada pertsona jakinaren gainean prozedura izapidetu (ZKren 31.ter. artikulua). Horiek horrela, horrek ez du baztertzen beste pertsona batzuk erantzule ere izan daitezkeenik induzitzaile, ezinbesteko laguntzaile edo sopikun gisa, hala nola, aholkulari fiskalak.
|
|
|
pertsona fisikoen erantzukizuna pertsona juridikoen ordezkari gisa zuzeneko egile bezala, eta pertsona juridikoaren erantzukizuna onuraduna delako. Hala ere, batzuetan pertsona juridikoaren erantzukizuna soilik zehaztu daiteke ezin bada pertsona fisiko jakin baten erantzukizuna zehaztu edota ezin bada
|
pertsona
jakinaren gainean prozedura izapidetu (ZKren 31.ter. artikulua). Horiek horrela, horrek ez du baztertzen beste pertsona batzuk erantzule ere izan daitezkeenik induzitzaile, ezinbesteko laguntzaile edo sopikun gisa, hala nola, aholkulari fiskalak.
|
|
|
Hala ere, batzuetan pertsona juridikoaren erantzukizuna soilik zehaztu daiteke ezin bada pertsona fisiko jakin baten erantzukizuna zehaztu edota ezin bada pertsona jakinaren gainean prozedura izapidetu (ZKren 31.ter. artikulua). Horiek horrela, horrek ez du baztertzen beste
|
pertsona
batzuk erantzule ere izan daitezkeenik induzitzaile, ezinbesteko laguntzaile edo sopikun gisa, hala nola, aholkulari fiskalak.
|
|
|
Delitu honetarako ezarritako zigorrak dira urtebetetik bost arteko espetxealdi zigorra eta iruzur egindako kopurutik horren sei halako arteko isuna. Iruzur egindako zenbatekoa 600.000 eurotik gorakoa bada, talde edo antolakunde kriminal baten baitan gauzatu bada, edota beste
|
pertsona
bat edo batzuk tartean jarri badira, negozio edo tresna fiduziarioak erabili badira, edo paradisu fiskalen bitartez gauzatu badira, erantzulea edo betebeharpekoa benetan nor den, bere ondarea zein den ala iruzur egindako kopurua zenbat den ezkutaturik geratzeko moduan, orduan espetxealdi zigorra bi urtetik sei artekoa izango da eta isuna bikoitzetik sei halako artekoa (305.bis. artikulua). Zigor bien kasuan, aurreko zigorrekin batera honako zigor osagarriak ezarriko dira:
|
|
|
Nolanahi den ere,
|
pertsona
juridikoen erantzukizunari buruz esandakoari jarraiki eta ZKren 310.bis. artikuluak ezarritakoa aplikatuz, erakundeari isuna ezar dakioke, iruzur egindako kopuruaren edota bidegabe lortutako kopuruaren besteko isunetik horren bi halako artekoa, baldin eta pertsona fisikoarentzat ezarritako espetxe aldi zigorra bi urtetik gorakoa bada. Isuna bikoitzetik horren lau halako artekoa izango da, ostera, pertsona fisikoaren espetxe aldi zigorra bost urtetik gorakoa bada.
|
|
|
Nolanahi den ere, pertsona juridikoen erantzukizunari buruz esandakoari jarraiki eta ZKren 310.bis. artikuluak ezarritakoa aplikatuz, erakundeari isuna ezar dakioke, iruzur egindako kopuruaren edota bidegabe lortutako kopuruaren besteko isunetik horren bi halako artekoa, baldin eta
|
pertsona
fisikoarentzat ezarritako espetxe aldi zigorra bi urtetik gorakoa bada. Isuna bikoitzetik horren lau halako artekoa izango da, ostera, pertsona fisikoaren espetxe aldi zigorra bost urtetik gorakoa bada.
|
|
|
Nolanahi den ere, pertsona juridikoen erantzukizunari buruz esandakoari jarraiki eta ZKren 310.bis. artikuluak ezarritakoa aplikatuz, erakundeari isuna ezar dakioke, iruzur egindako kopuruaren edota bidegabe lortutako kopuruaren besteko isunetik horren bi halako artekoa, baldin eta pertsona fisikoarentzat ezarritako espetxe aldi zigorra bi urtetik gorakoa bada. Isuna bikoitzetik horren lau halako artekoa izango da, ostera,
|
pertsona
fisikoaren espetxe aldi zigorra bost urtetik gorakoa bada. Erakundeari eta pertsona fisikoari ezarritako isunak aldi berean metatuz gero, epaile eta auzitegiek isunen bi kopuruak egokituko dituzte, biren baturak proportzio gabea izan ez dadin egitateen larritasuna kontuan hartuta.
|
|
|
Isuna bikoitzetik horren lau halako artekoa izango da, ostera, pertsona fisikoaren espetxe aldi zigorra bost urtetik gorakoa bada. Erakundeari eta
|
pertsona
fisikoari ezarritako isunak aldi berean metatuz gero, epaile eta auzitegiek isunen bi kopuruak egokituko dituzte, biren baturak proportzio gabea izan ez dadin egitateen larritasuna kontuan hartuta. Isunaren zigorraz gain, pertsona juridikoari eskubideak kentzeko beste zigor batzuk ezar dakizkioke, ZKren 33.7 artikuluak jaso bezala:
|
|
|
Erakundeari eta pertsona fisikoari ezarritako isunak aldi berean metatuz gero, epaile eta auzitegiek isunen bi kopuruak egokituko dituzte, biren baturak proportzio gabea izan ez dadin egitateen larritasuna kontuan hartuta. Isunaren zigorraz gain,
|
pertsona
juridikoari eskubideak kentzeko beste zigor batzuk ezar dakizkioke, ZKren 33.7 artikuluak jaso bezala: desegitea, jarduerak etetea, lokalak ixtea, jarduketak egiteko debekua edo esku hartze judiziala, bai eta Administrazio publikoekin kontratuak egiteko debekua ere.
|
|
|
jokabidea gauzatu denetik aurrera. Zigor Kodearen 132.2 artikuluak dionez, Preskripzio epea geldiarazi egingo da, prozedura, zantzuen arabera, delituaren erantzulea den
|
pertsonaren aurka
bideratzen denean. Prozedura pertsona jakin baten aurka bideratzen dela ulertuko da, auziari hasiera ematen zaion unetik edo ondoren, kereila nahiz salaketa jarri denetik sei hilabeteko gehieneko epean ebazpen judizial ematen denetik, ebazpen horrek delitu izan daitekeen egitate batean ustezko parte hartzea egozten badio.
|
|
|
Zigor Kodearen 132.2 artikuluak dionez, Preskripzio epea geldiarazi egingo da, prozedura, zantzuen arabera, delituaren erantzulea den pertsonaren aurka bideratzen denean. Prozedura
|
pertsona
jakin baten aurka bideratzen dela ulertuko da, auziari hasiera ematen zaion unetik edo ondoren, kereila nahiz salaketa jarri denetik sei hilabeteko gehieneko epean ebazpen judizial ematen denetik, ebazpen horrek delitu izan daitekeen egitate batean ustezko parte hartzea egozten badio. Ebazpen judiziala emanda, geldiarazpenaren ondorioak atzeraeraginez ekarriko dira kereila edo salaketa aurkeztu zen unera.
|
|
|
Artikulu honetako tipifikatutako arau haustea gertatu dela ulertuko da, baldin eta
|
pertsona
fisikoak edo erakundeak, bere betebeharrak betetzeko eta jarduketei buruzko jakinarazpena behar bezala jaso arren, Tributu administrazioak egiten dituen jarduketak denboran luzatu, eragotzi edo galarazten dituenean.
|
|
|
Artikulu horretan bertan dionez, atxikitzaileek eta konturako sarrerak egin behar dituztenek konturako ordainketak egiteko baizik ezin dituzte erabili beste betebeharpeko batzuei buruzko datuak, txostenak eta aurrekariak, hau da, datuok, txostenak eta aurrekariak isilpekoak dira. Osterantzean, jokabidea zehatuko da 600 euroko diruzko isun finkoaren bidez (300 eurokoa Gipuzkoan),
|
pertsona
edo erakunderen bati buruz bidegabe jakinarazi den datu nahiz datu multzo bakoitzeko.
|
|
|
Jarri ere, Tributu administrazioek zergadunen eskura euren datuak jartzen dituzte bide telematikoz, datuok kontsultatzeko eta lortzeko hagitz erraztuz. Horiek horrela, autolikidazioak aurkezteko unean zergadunak baditu arau hausteak aipatzen dituen datuak, hirugarrenek Administrazioari eman baitizkiote horien artean,
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzkoak, konturako sarrerak eta atxikipenak egin behar dituzten hirugarrenek emanda. Nolanahi den ere, halako ziurtagiriak erabilgarri izan daitezke baldin eta Administrazioak eskura dituen datuen eta atxiki behar duenak edota autolikidazioa aurkeztu behar duenak dituen datuen artean desadostasunak badaude; are gehiago, Administrazioak daturik ez badu epean eman ez zaizkiolako.
|
|
|
TFAOen arabera, arau hausteen ondoriozko erantzukizuna azkendu daiteke urratzailea hil delako(
|
pertsona
fisikoa bada) edota preskripzio epea zein iraungitze epea igaro delako, azken hori Bizkaian soilik jaso dela.
|
|
|
Zigor arloan gertatu aldera, zehatzeko arlo administratiboan askatasuna kentzeko zigorrak debekatzen direlako eta tributu zehapenek ondare izaera hutsa dutelakopertsona juridikoa subjektu urratzailea beti izan zitekeen. Jakina, osagai subjektiboa (dolua ala errua) dagoen ala ez,
|
pertsona
juridikoen ordezkari lanetan diharduten pertsona fisikoen jokabideari begiratuta zehaztu litzateke. Zigor arloan, aldiz, societas delinquere non potest printzipio latindarra aplikatzen zen 2010.era arte, orduan Zigor Kodean 31.bis. artikulu berria sartu zelako pertsona juridikoen zigor erantzukizuna berariaz jasoz (eta egun ere horrela jaso da martxoaren 30eko 1/ 2015 Lege Organikoak emandako idazketaren arabera).
|
|
|
Zigor arloan gertatu aldera, zehatzeko arlo administratiboan askatasuna kentzeko zigorrak debekatzen direlako eta tributu zehapenek ondare izaera hutsa dutelakopertsona juridikoa subjektu urratzailea beti izan zitekeen. Jakina, osagai subjektiboa (dolua ala errua) dagoen ala ez, pertsona juridikoen ordezkari lanetan diharduten
|
pertsona
fisikoen jokabideari begiratuta zehaztu litzateke. Zigor arloan, aldiz, societas delinquere non potest printzipio latindarra aplikatzen zen 2010.era arte, orduan Zigor Kodean 31.bis. artikulu berria sartu zelako pertsona juridikoen zigor erantzukizuna berariaz jasoz (eta egun ere horrela jaso da martxoaren 30eko 1/ 2015 Lege Organikoak emandako idazketaren arabera).
|
|
|
Jakina, osagai subjektiboa (dolua ala errua) dagoen ala ez, pertsona juridikoen ordezkari lanetan diharduten pertsona fisikoen jokabideari begiratuta zehaztu litzateke. Zigor arloan, aldiz, societas delinquere non potest printzipio latindarra aplikatzen zen 2010.era arte, orduan Zigor Kodean 31.bis. artikulu berria sartu zelako
|
pertsona
juridikoen zigor erantzukizuna berariaz jasoz (eta egun ere horrela jaso da martxoaren 30eko 1/ 2015 Lege Organikoak emandako idazketaren arabera).
|
|
|
BTFAOren 206.2 artikuluaren c) letran, bi urratzaile batera gerta daitezke: zergaduna bera, kontabilitateko eta erregistroetako betebeharrak ez betetzeagatik arau haustea gauzatzeko erabili diren informatika programa eta fitxategien titularra; eta programa zein fitxategi horiek garatu, kontrolatu edo kontrolpean izan dituen
|
pertsona
. Lehenengoari ezarritako zehapena bigarrenari ere ezarriko zaio, zenbateko berdinarekin.
|
|
|
Are gehiago, Bizkaian Administrazioak frogatzen badu fakturazioaren kontrolerako eta kodifikazio sistemetarako euskarri moduan erabilitako programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatuak izan direla eta inguruabar hori egiaztapena egiten den unean amaitu barik dagoen zergaldian gertatu dela, orduan diruzko isun proportziozkoa berdina da, negozio kopuruaren %20, alegia, baina gutxieneko isuna 60.000 eurokoa da. Amaitzeko, Bizkaian, gainera, aurreko edozein kasutan, Administrazioak egiaztatzen badu programa informatikoa egin duen
|
pertsonak
edo entitateak, programa aldatu duenak edo sistema informatikoaren gaineko kontrola duenak programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatu dituela, orduan, pertsona edo entitate hori zehatuko da urratzaileari ezarritako zenbateko berdinarekin. Azken bi horiek 2023ko abenduko 31ra arte indarrean egongo dira Bizkaian. c) Jarduera eta ekitaldi ekonomiko berarentzat kontabilitate" bikoitza" edo desberdinak eramaten badira, 5.000 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban (behin baino gehiagotan jokabidea errepikatuz gero, isuna bikoiztu daitekeela), 10.000 eurokoa Bizkaian, eta 30.000 eurokoa Gipuzkoan, kontabilitatea horrela eraman den ekitaldi ekonomiko bakoitzeko. d) Kontabilitateak eta tributu arauek zehaztutako liburuek eta erregistroek lau hilabete baino gehiagoko atzerapena badute, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian. e) Administrazioak eginbidetu edo gaitu ez dituen liburuak eta erregistroak erabiltzen badira, edo liburu erregistrook epez kanpo eginbidetu edo gaitu badira, 300 euroko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian.
|
|
|
Are gehiago, Bizkaian Administrazioak frogatzen badu fakturazioaren kontrolerako eta kodifikazio sistemetarako euskarri moduan erabilitako programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatuak izan direla eta inguruabar hori egiaztapena egiten den unean amaitu barik dagoen zergaldian gertatu dela, orduan diruzko isun proportziozkoa berdina da, negozio kopuruaren %20, alegia, baina gutxieneko isuna 60.000 eurokoa da. Amaitzeko, Bizkaian, gainera, aurreko edozein kasutan, Administrazioak egiaztatzen badu programa informatikoa egin duen pertsonak edo entitateak, programa aldatu duenak edo sistema informatikoaren gaineko kontrola duenak programa eta artxibo elektronikoak hautsi, ezabatu edo manipulatu dituela, orduan,
|
pertsona
edo entitate hori zehatuko da urratzaileari ezarritako zenbateko berdinarekin. Azken bi horiek 2023ko abenduko 31ra arte indarrean egongo dira Bizkaian. c) Jarduera eta ekitaldi ekonomiko berarentzat kontabilitate" bikoitza" edo desberdinak eramaten badira, 5.000 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban (behin baino gehiagotan jokabidea errepikatuz gero, isuna bikoiztu daitekeela), 10.000 eurokoa Bizkaian, eta 30.000 eurokoa Gipuzkoan, kontabilitatea horrela eraman den ekitaldi ekonomiko bakoitzeko. d) Kontabilitateak eta tributu arauek zehaztutako liburuek eta erregistroek lau hilabete baino gehiagoko atzerapena badute, 300 euroko diruzko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian. e) Administrazioak eginbidetu edo gaitu ez dituen liburuak eta erregistroak erabiltzen badira, edo liburu erregistrook epez kanpo eginbidetu edo gaitu badira, 300 euroko isun finkoa jarriko da Araban eta Gipuzkoan, eta 600 eurokoa Bizkaian.
|
|
|
Datuak lagatzeko arrazoiak arauak zerrendatzen ditu banan banan Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 92 eta 92.bis artikuluetan eta Bizkaiko 94 eta 94.bis artikuluetan (eta TLOren 95 artikuluan): jurisdikzio organoei eta Fiskaltzari laguntzea delitu publikoak ikertzen, adingabekoen eta ezgaitutakoen eskubideak eta interesak babesten, eta ebazpen irmoak betearazten; beste Administrazio batzuei laguntzea; Gizarte Segurantzaren eta Laneko Ikuskaritzari laguntzea, zorrak kobratzen, horren prestazioak bidegabe lortzea eragozten edota autonomoen eta bere konturako
|
pertsonen
kotizazioak erregularizatzen; parlamentuetako ikerketa batzordeei laguntzea; Aktiboak Berreskuratu eta Kudeatzeko Bulegoari laguntzea; Kontuen Auzitegiari laguntzea; edota kapitalak zuritzearen aurkako burrukan eta hori saihesteko laguntzea; Abokatuen Elkargoei laguntzea, doako aholkularitza juridikorako eskubidea aitortzean; edota Merkataritza Ganberei laguntzea, enpresarien errolda egiten.
|
|
|
Konstituzioan kokapen zalantzagarria izan arren (202ko urriaren 1eko eta 2021eko irailaren 23ko AGE), TLOk eta TFAO batzuk jaso dutenez, baimena prozedura hasi aurretik eska daiteke, aurretiaz organo judizialari frogatuz gero betebeharpekoa nor den, eta egiaztatu nahi diren kontzeptuak eta epealdiak zein diren. Konstituzioak babestutako egoitza izan daiteke
|
pertsona
fisikoarena edota pertsona juridikoarena. Azken kasu horretan, Konstituzioak babestutako egoitza izango da pertsona juridikoaren ordezkariek erabilitako lekuak sozietatearen barruko jarduera burutzeko, bai leku horietan sozietatearen zuzendaritza eta administrazioa burutu ohi delako, bai leku horietan sozietatearen edo horren establezimenduen eguneroko bizitzako agiriak edota bestelako euskarriak gordetzen direlako (baita hodeian agiriak gordetzen dituen zerbitzaria barne), sozietate egoitza edo egoitza fiskala gorabehera.
|
|
|
Konstituzioan kokapen zalantzagarria izan arren (202ko urriaren 1eko eta 2021eko irailaren 23ko AGE), TLOk eta TFAO batzuk jaso dutenez, baimena prozedura hasi aurretik eska daiteke, aurretiaz organo judizialari frogatuz gero betebeharpekoa nor den, eta egiaztatu nahi diren kontzeptuak eta epealdiak zein diren. Konstituzioak babestutako egoitza izan daiteke pertsona fisikoarena edota
|
pertsona
juridikoarena. Azken kasu horretan, Konstituzioak babestutako egoitza izango da pertsona juridikoaren ordezkariek erabilitako lekuak sozietatearen barruko jarduera burutzeko, bai leku horietan sozietatearen zuzendaritza eta administrazioa burutu ohi delako, bai leku horietan sozietatearen edo horren establezimenduen eguneroko bizitzako agiriak edota bestelako euskarriak gordetzen direlako (baita hodeian agiriak gordetzen dituen zerbitzaria barne), sozietate egoitza edo egoitza fiskala gorabehera.
|
|
|
Konstituzioak babestutako egoitza izan daiteke pertsona fisikoarena edota pertsona juridikoarena. Azken kasu horretan, Konstituzioak babestutako egoitza izango da
|
pertsona
juridikoaren ordezkariek erabilitako lekuak sozietatearen barruko jarduera burutzeko, bai leku horietan sozietatearen zuzendaritza eta administrazioa burutu ohi delako, bai leku horietan sozietatearen edo horren establezimenduen eguneroko bizitzako agiriak edota bestelako euskarriak gordetzen direlako (baita hodeian agiriak gordetzen dituen zerbitzaria barne), sozietate egoitza edo egoitza fiskal... Kontrara, ez dira biltegiak, dendak edo gordailuak babestuko aipatutako jarduera bertan gauzatzen ez bada, 2010eko apirilaren 23ko Auzitegi Gorenaren Epaiaren arabera.
|
|
|
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren esparruan, Sozietateen gaineko Zergaren esparruan, eta Balio Erantsiaren gaineko Zergaren esparruan bereziki, kenkariak eta gastuak fakturaren bidez justifikatu behar dira, ahal dela. Tributuen Arau Orokorrek frogabide hori lehentasunezkoa dela adierazten dute, baina ez da bide pribilegiatua; hortaz, Administrazioak uste badu fakturaren eraginkortasuna zalantzan jartzen badu, betebeharpekoak eragiketak benetakoak direla erakusten duten frogak aurkeztu ditu.
|
|
|
" Lehenengo zenbaki honen lehen paragrafoan adierazitakoa gorabehera, zergapeko bera dela-eta prozedura berri bat hasteko, ez da beharrezkoa izango aurreko prozeduraren aurreko edo aldi bereko [iraungitze] deklarazio espresoa". horiek lehentasunez aukeratu baditu, edota derrigorrean, betebeharpekoak halako bide teknologiko egokiak izatea bermatuta badago eta erregelamenduetan horrela ezarri bada. Horren adibide izan daiteke urriaren 29ko 1363/ 2010 Errege Dekretua, sozietate anonimo eta mugatu guztiak eta BEZaren hileroko itzulketen araubidean daudenak behartzen dituena; edota Bizkaiko Kudeaketari buruzko Erregelamendua,
|
pertsona
juridikoak eta Sozietateen gaineko Zergaren zergadun diren beste erakunde batzuk, eta jarduera ekonomikoak gauzatzen duten pertsona fisikoak, baldin eta berariaz bide horien erabilera onartu badute lehenespenez erabiltzeko. Halakoetan, bide elektronikoz egindako jakinarazpena gauzatu dela uste da egoitza elektronikoan egintza eskura jartzearekin, jakinarazpena gauzatutzat noiz jotzen den gorabehera.
|
|
|
" Lehenengo zenbaki honen lehen paragrafoan adierazitakoa gorabehera, zergapeko bera dela-eta prozedura berri bat hasteko, ez da beharrezkoa izango aurreko prozeduraren aurreko edo aldi bereko [iraungitze] deklarazio espresoa". horiek lehentasunez aukeratu baditu, edota derrigorrean, betebeharpekoak halako bide teknologiko egokiak izatea bermatuta badago eta erregelamenduetan horrela ezarri bada. Horren adibide izan daiteke urriaren 29ko 1363/ 2010 Errege Dekretua, sozietate anonimo eta mugatu guztiak eta BEZaren hileroko itzulketen araubidean daudenak behartzen dituena; edota Bizkaiko Kudeaketari buruzko Erregelamendua, pertsona juridikoak eta Sozietateen gaineko Zergaren zergadun diren beste erakunde batzuk, eta jarduera ekonomikoak gauzatzen duten
|
pertsona
fisikoak, baldin eta berariaz bide horien erabilera onartu badute lehenespenez erabiltzeko. Halakoetan, bide elektronikoz egindako jakinarazpena gauzatu dela uste da egoitza elektronikoan egintza eskura jartzearekin, jakinarazpena gauzatutzat noiz jotzen den gorabehera.
|
|
|
Interesdunak zehaztutako lekuan edo egoitza fiskalean egiten bada jakinarazpena, leku horretan dagoen hamalau urtetik gorako edozein
|
pertsonari
eman dakioke (39/ 2015 Legearen 42 artikulua) baldin eta bere identitatea jasotzerik bada, baita jabeen erkidegoko atezainari ere. Interesdunak edo horren ordezkariak jakinarazpena ez badu hartu nahi, ulertuko da jakinarazpena ondo egin dela.
|
|
|
Gipuzkoan prozedura bitan zatitu denez, lehenengo prozedurari dagokionez soilik, eta gainerako bi lurraldeetan, autolikidazioaren bidez hasitako prozeduretan tributuaren arauketaren ziozko itzulketa eskatzen bada, hala nola,
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergan, Sozietateen gaineko Zergan, edo Balio Erantsiaren gaineko Zergan gerta ohi daitekeena, erregela bereziak daude. Honelakoetan, itzulketa erabaki behar da sei hilabeteko epean autolikidazioa aurkezteko epea amaitu zenetik zenbatzen hasita edo autolikidazioa aurkeztu zenetik zenbatzen hasita epez kanpo egin bada.
|
|
|
Ildo horretatik, iruzurraren zenbatekoa 100.000 euro baino gehiagokoa denean egutegiko urtebeteko epean, zigorra izango da tributu iruzurraren delituan orokorrean ezarritakoa. Horrez gain, urtebeteko zenbaketa bazter uzten du eta delitua zigortu daiteke behin iruzurraren zenbatekoak gutxienekoa gainditu duenean baldin eta delitua talde edo antolakunde kriminal baten baitan gauzatu bada edota egiazko jarduera ekonomikoan itxuraz ari diren
|
pertsona
edo erakundeek gauzatu badute, benetan inolako jarduerarik gauzatu gabe. Nolanahi den ere, iruzurraren zenbatekoa 100.000 eurotik beherakoa baina 10.000 eurotik gorakoa bada, hiru hilabetetik urtebete arteko espetxealdi zigorra ezarriko zaio edo iruzurraren zenbatekotik horren hiru halako arteko isuna; aurrekoaz gain, zigor osagarria ere ezarriko zaio, hau da, diru-laguntzak edo laguntza publikoak lortzeko eskubidea galtzea eta onura nahiz pizgarri fiskalak edo Gizarte Segurantzakoak gozatzeko eskubidea galtzea, sei hilabete eta bi urteen artean.
|
|
|
a) Zerga oinarrien zuzeneko zenbatespeneko araubidean kontabilitatea eramateko beharra inola ere ez betetzea Hortaz, kontabilitatea eramateko betebeharra goitik behera ez da egiten. Dena den, eragina izango luke zerga oinarria zuzeneko zenbatespenaren arabera zehazten duten zergadunengan bakarrik, zenbatespen objektiboa aplikatzen dutenak kanpoan utzita lehenago oso zabala zena,
|
Pertsona
Fisikoen Errentaren gaineko Zergan jarduera ekonomikoen etekin garbia zehazteko, behintzat, eta egun foru arauetatik ia ia desagertu dena. Jokabide honen bidez, beraz, kontabilitaterik eza tipifikatu nahi da, bai halakorik ez dagoelako, bai kontabilitatea ez delako erakutsi nahi; gainera, modu absolutuan definitu da, eta kontabilitateko idazpenen %5 edo gutxiago izanez gero tipoa ez litzateke gauzatuko, lerrokada honetako tipoa behintzat, artikulu bereko c) letran aipatutakoa agian bai gauzatuko litzatekeelako. b)" Kontabilitate bikoitza eramatea".
|
|
|
Jokabide honen bidez, beraz, kontabilitaterik eza tipifikatu nahi da, bai halakorik ez dagoelako, bai kontabilitatea ez delako erakutsi nahi; gainera, modu absolutuan definitu da, eta kontabilitateko idazpenen %5 edo gutxiago izanez gero tipoa ez litzateke gauzatuko, lerrokada honetako tipoa behintzat, artikulu bereko c) letran aipatutakoa agian bai gauzatuko litzatekeelako. b)" Kontabilitate bikoitza eramatea". Halakoetan, kontabilitate" ofizial" bat dago, Ogasunari erakusteko eta tributu betebeharrak betetzeko, eta beste kontabilitate bat eramaten da," egiazkoa", bi biak
|
pertsona
edo erakunde berarenak eta zergaldi berekoak, enpresaren benetako egoera ezkutatzeko asmoarekin. c) Kontabilitateko idazpenik ez egotea edo idazpen faltsuak izatea. Jokabide tipikoa, beraz, idazpenik ez egitea eta idazpen akastunak edo benetakoak ez diren zenbakiekin egitea da. d) Kontabilitateko gezurrezko idazpenak egitea.
|
|
|
Aipatu bezala, egilea da, legeak edo foru arauak aginduta, kontabilitatea eramateko beharra duen
|
pertsona
nahiz erakundea baldin eta etekina zuzeneko zenbatespenaren arabera zehazten badu. Egileak, gainera, nahita eta kontzientziaz jardun behar du.
|