2001
|
|
Zientzia interesatzen bazaigu, finantzatu egin behar da eta lan hori egingo duten erakunde eta
|
pertsonak
zaindu.
|
2004
|
|
Lan eta Gizarte Gaietako Ministerioak prestatutako Pertsona Edadetuentzako Ekintza Plana izeneko planean, 75 urtetik gorako
|
pertsonak
zaintzen dituzten familiei laguntzeko programak ematea aztertzen ari dira.
|
|
Igerian ikasten ari den
|
pertsona
zaindu egin behar dute besteek, bera defentsarik gabe senti ez dadin, baina horrek ez du esan nahi monitoreak uretan mantendu behar duenik.
|
|
Aurreko lerrokadetan xedatutakoari kalterik egin gabe, barneratutako
|
pertsona
zaintzen duten medikuek uste badute ez dela beharrezkoa barnealdiari eustea, gaixoari alta eman eta berehala auzitegi eskudunari komunikatuko diote hori.
|
2005
|
|
Urtero berrogeita hamar milioi pertsona baino gehiago hiltzen dira munduan, %80 garatzen ari diren herrialdeetan, mina kontrolatzen duten botikak edo oinarrizko zainketak jasotzeko aukerarik gabe, Osasunaren Mundu Erakundeak eta nazioarteko beste agentzia batzuek diote zainketa aringarria funtsezko elementua dela laguntza klinikoan. “Gizarte baten kalitatea bizitzaren amaieran
|
pertsonak
zaintzeko moduaren bidez neur daiteke”, esan zuen Centenok. Europan, adituaren arabera, gero eta interes handiagoa dago paziente terminalei zainketa aringarriak emateko.
|
2006
|
|
Eta langileen beharrak ere aztertu dira, proiektu denak pertsonetan oinarritzen baitira.
|
Pertsonak
zaindu behar ditugu. Baliabideak jarri behar ditugu gure lankideek elkartea senti dezaten egunero pertsona bezala aberasten dituen elkarte bat dela.
|
|
Miniland lagina osatzen duten bi elementuek igorgailua eta hargailua daukate (norabide bikoa da, beraz); ikusi batera, haurtxoak kontrolatzeko garaian funtzio horrek eraginkortasun handikoa ez badirudi ere, oso praktikoa da adineko
|
pertsonak
zaintzean.
|
|
Erreformaren ostean 68 artikulu berriak hau gehitu du: «Gainera, etxeko lanakbanatu dituzte, eta baita aurrekoak, ondorengoak edo beren ardurapeandauden beste
|
pertsonak
zaindu eta artatzeko lanak ere».
|
|
Lan horretan, emakume askok eta emakume gehienek zuzeneko ordezkapen lanak egiten dituzte enplegu emailearen eskulana, baita emakumeena ere, eta horrek merkatu balioa hartu du. Hala ere, haurrak eta mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzea funtsezkoa den arren, edo familiaren ongizatea lortzeko beste lan asko egin arren, gizarteak gutxietsi egiten du jarduera hori. Langileak% 90 emakumeak dira – kexu dira lan horrek inplikazio pertsonal eta profesional handia eskatzen duelako, eta hori nekez islatzen da haien ordainsarian.
|
2007
|
|
Lan eta Gizarte Gaietako Ministerioaren iturriek jakinarazi zutenez, Espainiako Gobernuak autonomia erkidegoei proposatuko die hilean 780 euro emateko gehienez, sistema publikoan lekurik ez dutelako egoitza pribatu batera joan behar duten mendeko pertsonei. Iturri berberek jakinarazi zuten Estatuak gehienez ere 487 euro eskaini nahi dizkiela hilean zaintzaile informal deritzenei, hau da, etxean adineko
|
pertsonak
zaintzen dituzten senideei, ia beti emakumeak baitira. Lan Ministerioaren beste proposamen bat da hilean 780 euro ematea, gehienez, mendekotasun handia izan arren egoitza batean egotera behartuta ez dauden herritarrei, lan jarduera bat aztertu eta garatzeko aukera dutenei.
|
|
Baina, zein da hori egiteko modurik seguru eta ekonomikoena? Etxeko zerbitzuetako enpresa batzuek langileak eskaintzen dituzte etxea mantendu eta garbitzeko, haurrak eta mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzeko. Konpainia horiek esperientzia egiaztatua duten langileak dituzte, baina ordukako ordainsariaz gain, bilaketa zerbitzuagatik kobratzen dute.
|
|
Horrez gain, badira beste web orri batzuk ere, hala nola www.cyberpadres.com Haurren zaintzarekin zerikusia duten zerbitzuen iragarkiak argitaratzeko, inprimaki bat bete behar da, eta horrek segurtasuna ematen du profesionalen identitateari dagokionez. Espainian
|
pertsonak
zaintzeko zerbitzua eskaintzen dutenen %50 inguru Hego Amerikako etorkinak direla kalkulatzen da. Eskaintza osoaren artean daude unibertsitateko ikasleak, erizainak edo haur hezkuntzako espezialistak.
|
|
Egindako azken “zenbaketan” islatu zen 600 bat behartsu hiriko kaleetan daudela inolako arretarik gabe, hotzari ez ezik, eraso bortitz askori ere aurre eginez, Pérez Blancak esan zuenez. Madrilgo Udalak 15 milioi euro baino gehiago bideratu ditu etxerik gabeko
|
pertsonak
zaintzera, eta Madrilgo Erkidegoaren laguntza izan du; kasu honetan, eta IVIMAren bidez, instalazioak utzi eta hiru milioi euro inguru jarri ditu horretarako.
|
|
“Aurten udal hauteskundeak egingo direla baliatuta, pentsatu dugu une aproposa dela politikagintzan emakumeen parte hartze handiagoa aldarrikatzeko. Erabaki politikoetan parte hartzerakoan oztopo ugari dituzte, bai etxeko lanak, seme alabak eta mendetasuna duten
|
pertsonak
zaintzeko lanak banatzean egiten den sexu bereizketagatik, bai boterea izateko duten gaitasunaren gainean aurreiritziz beteriko jendartean bizi garelako oraindik”, dio Iñaki Urkiza Gizarte Zerbitzuetako zinegotziak. Besteak beste, otsaileko udalbatzarrean, Gizon eta Emakumeren arteko Berdintasunaren aldeko Europako Gutunari atxikimendua ematea onartu zuten aho batez Getxoko Udalean ordezkaritza duten alderdiek.
|
2008
|
|
Zaindaria immigrantea denean(
|
pertsonak
zaintze zerbitzuetan diharduten langileen %50 inguru hegoamerikar jatorriko immigranteak omen dira), gurasoen adierazpenak ongi ulertu dituela egiaztatu behar da.
|
|
Emakume gehien kontratatzen duen segmentuaren barruan, zerbitzuetan, emakume etorkinen aukerak dira etxeko lanak egitea edota adineko
|
pertsonak
zaintzea, eta neurri txikiagoan, ostalaritzako lanposturik gutxietsienetan aritzea. Emakume etorkinei eskaintzen zaizkien lanak, prestigiorik gutxien duten merkatuko segmentuetatik etortzen dira eta segmentu bakoitzaren barruan, lanik prekarioenak izan ohi dira, biztanleria autoktonoarentzako onargarriak ez diren baldintzak dituzten haiek.
|
|
Artikuluaren egileek deitoratu egiten dute eszedentzia mota horri buruzko informazioa gutxi zabaltzen dela publikoki. Figura juridiko horrek, bere ustez, aukera ematen du Espainian lan merkatutik aldendutako
|
pertsonak
zaintzeko aldi baterako erretiratzeak nola eragiten duen jakiteko. Lan merkatuaren ezaugarriak eta beharrak hobeki ezagutzeko datu garrantzitsua dela diote, batez ere, Espainian kontratazio partzialak, nahiz eta legezko aldaketa etengabeak izan, ez duelako behera egiten.
|
|
Hazkundea azken urteotako lanbidearen hazkundeari berari zor zaio, bereziki emakumeen kasuan. Izan ere, emakumeak dira hirugarren
|
pertsonak
zaintzeko beren lan ibilbidea eteten duten gehienak. Zazpi hilabete eta erdi Iraupenari dagokionez, eszedentziaren batez besteko iraupena zazpi hilabete eta erdikoa da, legez onartutako gehieneko iraupena baino askoz txikiagoa.
|
|
Laguntza puntuala, mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzen dituztenek atsedenaldia har dezaten.
|
|
Mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzen dituzten familien estresari erantzuteko erabiltzen dira familientzako atseden programak. Parentesi bat egiteko unean uneko laguntza gisa planteatzen dira.
|
|
Fundazioak kudeatzen duen “etxeko” lana berdina da urte osoan. Etxerik ez duten
|
pertsonak
zaintzen ditu. Hala ere, egun hauetan beste ñabardura bat hartu du.
|
|
Seme alaba bakoitzeko laguntzak handituko dituzte. Menpeko
|
pertsonak
zaintzeko kontratatzen diren langile ez profesionalek ez dute zergarik pagatuko.
|
|
Tratu txarrak jasan dituzten emakumeak kontratatzen dituzten enpresek ere laguntzak izango dituztela jakinarazi du De la Vegak. Orobat, lanagatik bizilekua aldatzeko eta mugitzeko, ostatu hartzeko, haurtzaindegia zerbitzua erabiltzeko, mendeko
|
pertsonak
zaintzeko eta soldatetan leudekeen aldeak berdintzeko laguntzak ere izango dituzte emakumeek.
|
2009
|
|
Pastoralak eta ebanjelizazioak
|
pertsonak
zaindu behar ditu. Pertsonak, berriz, alderdi asko ditu, eta denak zaindu behar dira.
|
|
Hirugarren adineko
|
pertsonak
zaintzeko eskaera handia da, geroz eta gehiago bizi baikara. Eta zaintzaile horiek, sarri, latinoamerikarrak dira.
|
|
Hezkuntza Ministerioak titulu akademiko bat lortzea erraztu nahi die bere garaian ikasketak osatu ezin izan zituzten etxekoandreei. Hori dela eta, Lanbide Heziketako (LH) titulua lortzeko, baimena emango du haurrak, zaharrak edo ezgaitasuna duten
|
pertsonak
zaintzen esperientzia dutela frogatzeko. Haren kalkuluen arabera, 35.000 emakume, 25 urtetik gorako eta lan esperientziarik ez duten etxekoandreak, balia daitezke aukera horretaz.
|
|
Irudia: CONSUMER EROSKI Kreditazioari buruzko Errege Dekretuak, datorren hilean onartuko denak, aukera emango du laneko esperientzia, prestakuntza estrakademikoa edo LH ertaineko titulaziorako baliozkotzeetan mendekotasuna duten haurrak edo
|
pertsonak
zaintzeko esperientzia itzultzeko. Ebaluazio proba baten eta berariazko ikastaroen bidez eginen da.
|
|
Andreak eskaera egin nahi die Nafarroako Gobernuari eta udalei orekatu dezaten obretarako funtsaren maskulinizazioa, eta bereziki babestu ditzaten menpeko
|
pertsonak
zaintzeko zerbitzu publikoak; izan ere, zerbitzu horietan batez ere emakumeek lan egiten dute, eta, aldi berean, zerbitzu horiek zama kentzen diete familiako emakume zaintzaileei, osasuna, enplegu ordaindua eta bizitza pertsonala izatea eragozten duen zama hori.
|
|
Historikoki etxean
|
pertsonak
zaintzeko lana beti izan da gure amandreena, gure amena eta oraindik ere neurri handian guk emakumeok jarraitzen dugu lan hori egiten. Etxeko esparruan egiten den lana denez, emakumeek egindako lana, jendartean ez zaio lan baliorik eman, beste lanbide batzuetan ez bezala.
|
2010
|
|
Beharrezkoa da; oro har, lan asko egiten dugu beste batzuekin lankidetzan eta sarean. Gainera, oso garrantzitsua da
|
pertsonak
zaintzea; jende askok esaten du, baina gutxik egiten dute benetan. Baina nik uste dut lankidetzen gakoa pertsonak zaintzea dela.
|
|
Gainera, oso garrantzitsua da pertsonak zaintzea; jende askok esaten du, baina gutxik egiten dute benetan. Baina nik uste dut lankidetzen gakoa
|
pertsonak
zaintzea dela. Ni aditua naiz lankidetzetan, jende askorekin egin baitut lan.
|
|
Eguerdia baino lehen platera altxatu zuten arkeologoek. Gero, hainbat
|
pertsonak
zaindu zuten bazkalorduan eta, arratsaldeko lehen orduan, zenbait lekuko bertan zirela, euskarazko idazkuna agertu zen,, prozesatzerakoan?. Alegia, garbitzean.
|
|
Alzheimer gaixotasuna duen
|
pertsona
zaintzen duen zaintzaileak neke fisikoaeta psikologikoa paira ditzake.
|
|
Arestian aipatu bezala, Alzheimer gaixotasuna duen
|
pertsona
zaintzeaz arduratzendena, kasu gehienetan, familia izaten da, zehatzago esanda, familia bereko 50 60urte bitarteko emakume bat. Hori dela-eta, zaintza prozesuaren eta zaintzailearenebaluazioa egitea beharrezkoa da.
|
|
Menpeko
|
pertsona
zaintzeaz arduratzen den senideari zuzendutako laguntzada. Laguntza hau eskuratzeko zaintzaileak hemezortzi urtetik gorakoa izan behar dueta menpeko pertsonaren hirugarren maila arteko senidea izan behar du.
|
|
Alzheimer gaixotasuna duten
|
pertsonak
zaintzen dituzten senideei laguntzekobereziki prestatutako ikastaroak dira, familiei beren zeregina behar bezala egitenlaguntzeko. Familiek senitartekoak Alzheimerra duen diagnostikoa jasotzen dutenean, ez dute gaixotasunari buruzko informaziorik izaten.
|
|
Gazteek askotariko proiektuetan parte hartzen dute. Gaixoak, adinekoak, haurrak edo etxerik gabeko
|
pertsonak
zaintzen dituzte, besteak beste, eta nazioarteko boluntario programetan parte hartzen dute. Baina, gainera, haiek ere GKE batzuentzako arreta-gune dira.
|
|
Azterketa horren arabera, biztanleriaren %30ek bakarrik daki hura zaintzeko aurrezkiak dituela. Inkestaren arabera, Espainiako hamar erretiratutik bederatzik “gazte sentitzen dira”, eta %40k uste du familiak arduratu lukeela adineko
|
pertsonak
zaintzeaz; %25ek, berriz, Estatuari egozten dio erantzukizun hori. “Aurreikuspen falta horrek eta hirugarrenengan gehiegizko konfiantza izateak mendekotasun handia sortu du Estatuko sistemekiko”, adierazi du Daniel Vallek, Sanitasen Laguntza Kudeatzeko Sailekoak.
|
|
Lagunekin bazkaltzen denean kaloria gehiago jatea ere ohikoa da helduen artean. Beste azterketa batzuen ondorioetako batzuen arabera, adineko
|
pertsonak
zainduago bihurtzen dira jaten duten pertsona edo pertsona taldea ezagutzen ez dutenean. Bai hezkuntzagatik, bai mahaian moduak eta formak mantentzeagatik, bai gainerako mahaikideek “zer esango edo pentsatuko” dutelako, ezezagunekin jatean kaloria gutxiago hartzen dira.
|
|
Urtetan familia arduratu izan da mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzeaz; zehazki familiako emakumeak: ama, emaztea, alaba...
|
2011
|
|
Gerra hasi zenetik, erakunde bakezaleetako kide gehienak emakumeak izan gara. Emakumeek erakunde horietan parte har dezagun normaltzat jotzen da, erkidegoko gainerako
|
pertsonak
zaintzea edo haiengatik kezka hartzea, zauritutakoak artatzea, edota babesa eta kontsolamendua ematea emakumeei berez dagozkien jarduera naturalak direla uste baita. Alabaina, ohartu gara emakumezkoen ezaugarri horiek gaizki erabiltzen direla gurea bezalako gizarte militarizatu batean; eta, gainera, aurkari demokratikoek eta bakearen aldeko mugimenduak berak ere eredu patriarkalak errepikatzen dituztela.
|
|
Familia tradizionalean, kideen zereginak oso bereizita daude, sexuaren eta adinaren arabera. Oro har, familiako aitak egiten du kanpoan lan, eta emakumeak, berriz, seme alabak hezten ditu, adineko
|
pertsonak
zaintzen ditu, eta etxeko lanak egiten ditu.
|
|
Gizarte eta kultur zerbitzuak eta komunitatearentzako zerbitzuak: adinekoak, haurrak eta ezgaitasuna eta mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaindu eta laguntzearekin zerikusia duen guztia. Osasuna:
|
|
Komunikazio irekian oinarrituriko dinamika sozialak, borrokak saihestuz,
|
pertsonak
zainduz.
|
2012
|
|
Zoritxarrez, kasu askotan egia da, eta gure erronketako bat euskarari merezi duen balioa eskaintzea da, baina etorri berriei adierazi nahi diegu Euskal Herriko toki batzuetan eta zenbait egoeratan euskaraz jakitea kontuan hartzen eta baloratzen dela, eta beraien lanerako oso baliagarria izan daitekeela. Esate baterako, taberna batean lan egiten duzunean, mediku moduan, eta adineko
|
pertsonak
zaintzen. Euskarak gertuko harremanetarako bideak zabaltzen eta indartzen ditu.
|
|
Familiaren egitura aldatzea, bai osaeran, bai kideen jardueran. Hori dela eta, mendeko
|
pertsonak
zaintzen dituzten edo zaintzen laguntzen duten familiaz kanpoko pertsonen laguntza gehitu da.
|
|
Horrek familiari aukera emango dio bere afektua eta prestasuna azaltzeko. Gainera, familiarentzat ondorio psikologiko positiboak ditu maite duen
|
pertsona
zaintzen parte hartu ahal izateak; egoera zailen aurrean baliagarri eta erreakzionatzeko gai sentitzen baita.
|
|
94.Nazio mailan, konpromisoak betetzea dela eta, aldizka aztertzea lortutako aurrerapenak, gizarte zibilaren eta, batik bat, GIB/ HIESa duten pertsonen, talde ahulen eta beste
|
pertsonak
zaintzen dituztenen lankidetzarekin, eta aurrerapen horiek oztopatzen dituzten arazo eta eragozpenak zehaztea, eta azterketa horien emaitzak zabal hedatzea;
|
|
Indian, 1.000.000 pertsona baino gehiago daude neurrizko edo larriki erreta urtero; Bangladesheko 173.000 haur inguru neurritsu edo larriki erreta daude, eta erredurak dira Nepaleko landa eremuetako bigarren lesio arruntenak, ezgaitasunen %5 baitira. OMEk gogorarazi du erredurak prebenitu daitezkeela, eta, alde horretatik, gogorarazi du “diru sarrera handiko herrialdeek aurrerapauso handiak egin dituztela erredurek eragindako heriotzen tasak murrizteko, erredurak dituzten
|
pertsonak
zaintzeko prebentzio eta hobekuntza estrategiak konbinatuz”. Prebentzioan eta arretan egindako aurrerapen gehienak diru sarrera txiki eta ertaineko herrialdeetan aplikatu dira, baina ahalegin handiagoa egin behar dela dio, “heriotzarekin eta ezgaitasunarekin lotutako erredura tasak nabarmen murriztea ekar lezakeelako”.
|
|
45 urtetik gorakoa izatea. Mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzea. Ikasleen ordezkaritza, lankidetza edo boluntariotza lanak egitea.
|
2013
|
|
Finantzek eztanda egin eta zorraren iruzurra nabarmendu aurretik, emakumeok bide luzea genuen egiteko, eskubide guztiak geureganatu eta lortzeko. ...giten ari gara, diskurtso atzerakoi batek emakumeok berriz ere adingabe moduan tratatu nahi gaituelako, erabakitzeko gaitasunik gabe eta bizimodu prekario batera kondenatuta.Atzerakada horren adierazgarri ditugu, batetik, abortuaren legearen erreforma iragartzen ari direla, erreforma ultrakontserbadorea eta eliza katolikoaren agintarien eskutik datorrena, eta, bestetik, inoren laguntza behar duten
|
pertsonak
zaintzeko laguntzetarako egundoko murrizketak, lan horren karga berriz ere familien eta familien barruan, emakumeen esku utziko duena, eta, horrenbestez, emakumeok prekarietate handiko eta errekonozimendu txikiko jardun horretan aritzera behartuko gaituena. Urtero urtero, martxoaren 8an emakumeok borroka feminista eguneratzen dugu, mundu berri bat sortzeko bidean.
|
|
laguntza behar duten
|
pertsonak
zaintzeko laguntzetarako egundoko
|
|
Gehien kezkatzen duena zer den galdetuta, pertsonak direla berretsi du Mintegik. Egun, garrantzitsuena,
|
pertsonak
zaintzen dituen herrialdea izatea da, adierazi du. Ezin da pertsonen ongizateari laguntzen ez dizkioten lehentasunik jarri.
|
|
Heriotzaren kalitateari lotuta, hau da, azken uneetako bizi kalitateari dagokionez, ezin hausnartu gabe utzi ongizate gizarteaabususren gainbeherak auzi honetan izan duen eragina. Eta horren harira, nire ikuspegia da bizi kalitateak eta
|
pertsonak
zaintzera bideratutako zerbitzuen kalitateak eragina dutela hiltzeko prozesuaren eta heriotzaren beraren inguruko aldaketa ideologikoan. Esan berri dudana argi geratzen da, neurri batean, krisiaren eraginez suizidio kopuruak gora egin duelako, eta, baita ere, bizi kalitateak behera egitearen ondorioz, hiltzeko nahia indartzen ari delako.
|
|
Esan berri dudana argi geratzen da, neurri batean, krisiaren eraginez suizidio kopuruak gora egin duelako, eta, baita ere, bizi kalitateak behera egitearen ondorioz, hiltzeko nahia indartzen ari delako. Horregatik guztiagatik, egun mendeko
|
pertsonak
zaintzera bideratutako baldintza materialen inguruan hausnartzean, baliabide ekonomikoak lortzeko premia nabarmena dagoela iruditzen zait eta baliabide horiek, esparru pribatuan, etxebizitzaren beraren balioan daude oinarrituak. Hori horrela, bizitzaren azken aldi horretan hobeto bizi ahal izateko, aipatutako baliabideak egoki erabiltzeko bi finantzaketa modu aipatu nahi nituzke:
|
|
Aisialdi inklusiboa parte hartzea, harremanak eta jarduera sustatzeko aukera bat da, eta urteak igaro ahala mantenduko da. Batez ere, 45 eta 65 urte bitarteko
|
pertsonak
zaindu behar dira; izan ere, aldi horretan hasten dira hondatze prozesuak, eta zahartzearen seinaleak mantsotu egin behar dira, bizi kalitate hobea lortzeko.
|
|
Osasun publikoko arazo handi hori ikusarazteko eta profesionalak zein gizartea oro har sentsibilizatzeko, Iberiar Amerikako herrialde Iberolatino, Ultzeri eta Zauriei buruz (SILAUHE), urtean behin, Presiozko Ultzerak Prebenitzeko Mundu mailako Jardunaldia egin zuten. Artikulu honetan, presiozko ultzera bat izateak zer esan nahi duen deskribatzen da, eta, horrez gain, zer gomendio ematen zaizkien mendekotasun egoeran dauden
|
pertsonak
zaintzen dituzten zaintzaileei.
|
|
«Arau orokor gisa, baina batez ere hipertentsioa duten pazienteentzat, ez da gatza gehiegi erabili behar, itsaski eta arrain gehiago jaten delako, eta, beraz, proportzioa handitu egiten da otorduetan», azaldu du Leandro Plaza FECeko lehendakariak. «Diabetesa duten
|
pertsonek
zaindu behar dute arreta berezia, Gabonetan gozoagoak jaten baitira. Horrek ez du esan nahi kontu handiz jan ezin dutenik, baina gehiegikeriarik gabe, kaltegarria baita gaixo horien osasunerako», gehitzen du Plaza.
|
|
Bestalde, Udalak Arnas Zerbitzua eskaintzen segituko du. Horren bitartez, zaintzaileari aukera ematen dio Udalak etxetik kanpo jarduera desberdinak gauzatzeko denbora edukitzeko, bitartean profesional kualifikatu bat arduratuko delako mendekotasun egoeran dagoen
|
pertsona
zaintzeaz. Zaintzaileak atsedenaldirako 2013 urte osoan gehienez 48 ordu izango ditu.
|
|
Aldarteetan jartzen dut nire susmoa. Datorren hitz hau ordenagailuan idazteak pudorez zalantza sortu dit hatz mamietan, baina maitasun zipriztintze bat ere gertatu da bertso jendearen artean, nahiz eta ez dugun beti asmatu
|
pertsonak
zaintzen unerik zailenetan. Maitasun hitza saihesteagatik, ‘elkar jasaten dugula’ esan zuen behin Unai Iturriagak, eta testuinguruan denok ulertu genion.
|
2014
|
|
Tamalez, nire unibertsitate titulua ez da baliogarria hemen, eta ezin izan dut ospitaletan lan egin. Hala ere, urte hauetan hainbat lanetan aritu naiz, adineko
|
pertsonak
zaintzen batez ere.
|
|
Ez baita eszedentzia eta lanaldi murrizketentzat Jaurlaritzak ematen dituen laguntzen murrizketa bakarrik. Mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzeko laguntzen eskariak ere ugaritu egin dira 2011tik hona; baina laguntzak jasotzen dituztenen kopurua, ez. Haur eskoletan leku hutsak daude; orain bost urte, leku bat aurkitzea ezinezkoa zen.
|
|
Zer laguntza eskaintzen zaizkio mendekotasuna duen
|
pertsona
zaintzen duenari?
|
|
Adineko
|
pertsonak
zaintzeko langile asko behar dira.
|
|
Adineko
|
pertsonak
zaintzen dituen robota da
|
|
Kostu txikiko prototipo batek mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzen eta zaintzen ditu, etxean bakarrik dauden bitartean.
|
|
Une batzuetan, etxean bakarrik egon behar izaten dute. Ikertzaile talde batek robot programatu bat sortu du etxean mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzeko eta zaintzeko. Beharrezkoa da etxebizitzak sentsore batzuk izatea robotak informazio egokia zaintzaileei helarazteko eta erabiltzaileen aginduak exekutatzeko, baina erraz instalatzen da.
|
|
Irudia: García Fundazioa Mendeko
|
pertsonak
zaintzen eta zaintzen dituen robota Irudia: García Fundazioa Mendekotasuna duten pertsonek arreta behar dute.
|
|
Sailak berak Bilboko emakumeen eta gizonen denboraren erabilerari buruzko azterlana egin zuen 2012an; diagnosi lan horretan, agerian geratu zen, maila indibidualean eta eguneroko bizimoduan, emakumeek gizonek baino denbora gutxiago dutela euren gustuko jarduerak egiteko, ordu gehiago ematen dituztelako egunero
|
pertsonak
zaintzen eta etxeko zereginetan. Kontziliaziorako Baliabideen Mapan, “aisia partekatua”ri buruzko informazioa ere badago, pertsona guztiek aukera izan dezaten aisia partekatuaz gozatzeko, adinekoen eta adingabeen artean, familien artean, pertsona autonomoen, ezgaitasunak dituztenen edo mendekotasuna dutenen artean.
|
2015
|
|
Emakumeek barneratua dute zainketa beraien betebeharra dela, emakumeen gauza dela hori. Laguntza hartzen badute, besteek zer pentsatuko duten beldurra dute, badirudi ez dutela mendekotasuna duen
|
pertsona
zaindu nahi; psikologook pentsamendu irrazional deitzen diegu horiei. Gizonek ez dute sinesmen hori barneratua, eta oso erraz hartzen dute laguntza; udaletxera laguntza bila joaten dira, etxera laguntzera etortzen bazaie, oso ondo onartzen dute...
|
|
Gehienbat adineko
|
pertsonak
zaintzen dituzten pertsonentzat da gure zerbitzua, baina ez dute horiek soilik deitzen, elbarritasuna duten pertsonak zaintzen dituztenek ere deitzen dute.
|
|
Gehienbat adineko pertsonak zaintzen dituzten pertsonentzat da gure zerbitzua, baina ez dute horiek soilik deitzen, elbarritasuna duten
|
pertsonak
zaintzen dituztenek ere deitzen dute.
|
|
Baina beste zenbaitetan arazoa izan zen, esaterako, zaintzaile nagusiak lan zama handiegia zuela bere gain, edota medikuen arteko koordinazioa ez zela egokia izan adineko pertsona baten inguruan.Eta berariaz egindako tratu txarretan zer nola jokatzen da. Zenbait kasu judizializatu egin dira. Judizializatu dira, esaterako, adineko
|
pertsona
zaintzeko zerbitzuak eta baliabideak eskaini eta horiek onartu ez dituzten pertsonen kasuak. Judizializazioak berez ekarri ohi du kautelazko neurri batzuk indarrean jartzea adineko pertsona babesteko.Tratu txar ekonomikoak ere aipatu dituzue.
|
|
Orain, andre eta gizonen datuak bereizi eta aztertzea dagokigu; egin beharreko lana da hori ere, zinetan garrantzitsua.Zaintza eredu osoago bat bermatzeko premia agerian utzi du protokolo honek. Bai; egun dagoen zaintza ereduaren ordezkoa bilatu behar da. Adineko
|
pertsona
zaintzeko, ez da aski etxean ordu eta erdiko laguntza izatea edo bestela zahar etxe batera eramatea. Familia asko badira, esate baterako, egunean bi orduko zaintza eman dezaketenak.
|
|
MENDETASUN LEGEA: 39/ 2006 Legea, abenduaren 14koa, autonomia pertsonala sustatzeari eta mendetasun egoeran dauden
|
pertsonak
zaintzeari buruzkoa (EAO/ BOE)
|
|
Familia inguruko zaintzari lotutako laguntza ekonomikoak: mendeko
|
pertsona
zaintzeaz arduratzen den familia inguruneko senitartekoei zuzendutakoak.
|
|
Telelaguntzan, bideokomunikazioa erabilgarria da
|
pertsona
zaintzen duen enpresak edo zaintzaileak, edo haren familiartekoek, komunikazio programatua eta erregularra izan dezaten erabiltzailearekin, ondo dagoela egiaztatzeko edo kasu zehatzetan harekin hitz egiteko.
|
|
Autonomoak bateratzeko hobaria. Bizitza pertsonala, familiakoa eta profesionala uztartzea errazteko, urte betez hobaria izango du norberaren konturako langileek zazpi urtetik beherako seme alabak edo mendetasun egoeran dauden adineko
|
pertsonak
zaintzeko lanaldia murriztu behar duten Gizarte Segurantzako kotizazioen% 100 Onura hori langile bat kontratatzen duten autonomoei bakarrik zuzenduta dago, beren jarduerari eusteko.
|
|
Lan horiek egiten dituztenen adina esanguratsua da, bizitzako bi uneri baitagokie, non pertsona askok beren motibazioak bilatzen baitituzte, aisialdiko jarduerak eta, azken batean, lankidetza moduak. Hain zuzen ere, konpromisoa hartzen da konpromisoa haurren hazkuntzarekin (35 eta 44 urte bitartean) edo mendekotasuna duten
|
pertsonak
zaintzearekin (55 eta 64 urte bitartean) lotutako adinetan. Oro har, boluntarioak honako hauek direla esaten da:
|
|
Arrrels Fundació Bartzelonan jantoki sozial bat dago, eta 2014an 94.852 menu baino gehiago izan zituen. Aspaldidanik, etxerik gabeko
|
pertsonak
zaintzen dituen erakunde honek Gabon gaua ospatzen du, etxerik gabeko pertsonek, boluntarioek, parte hartzen duten afariarekin. «Denoi gustatzen zaigu elkarrekin jatea edo afaltzea, eta are gehiago Gabonetan».
|
2016
|
|
Tradizionalki emakumezkoei egokitutako gaiek(
|
pertsonak
zaintzea, artisautza, moda, e. a.) ikuspuntu positiboa izango dute, haien garrantzia agerian jarriz eta haien dimentsiorik hutsalena bazter utziz.
|
|
Azkenean, askok lanaldia murriztu edo lana utzi behar izaten dute. Izan ere, inoren laguntza behar duten
|
pertsonak
zaintzeko lanaldi partzialean lan egiteko arrazoi nagusia da ezin dituztela zerbitzu egokiak ordaindu. Irudia:
|
2017
|
|
Bestalde, arreta emateko arduraduna duen erakundearen arazoa gehitzen zaio; ez da eraginkorra edo ez dirudi artatuak izan behar duten
|
pertsonak
zaintzeko gai denik eta lana zailtzen du. Horregatik, profesionalak bi suren erdian egoteko sentsazioa du; emaitzak behar dituzten pazienteak alde batetik eta lanean uzten ez dion erakunde bat bestetik.
|
|
Badakit adineko
|
pertsonak
zaintzen dituzuenean zail egingo zaizuela garai batean izan ziren pertsona gazte gisa irudikatzea, baina jaten ematen diezuenean, garbitzen dituzuenean, pasiatzera eramaten dituzuenean, haien haserreak jasaten dituzuenean, arropak aldatu eta ohera sartzen dituzuenean, hain zaintzan zaudetenean, jakizue haien senitartekoek, lagunek eta eurek ere asko eskertzen dizuetela atseginak eta xamurrak izat...
|
|
–Sakelako telefonoen Som Connexió kooperatiba, adibidez, Katalunian jaio zen, baina estatu osoan aritzen da. Oso indartsua da, halaber, zaintzaren sektorea, adinekoak, umeak eta bazterketa egoeran dauden
|
pertsonak
zaintzeko?. Dena den, sektore batzuk oraindik ez dira hurbildu ESSra, garraioena, adibidez:
|
|
Euskal Estatistika Erakundeak, Emakumeen Nazioarteko Egunaren harira, genero berdintasunarekin lotutako hainbat datu argitaratu ditu. Datu hauen arabera, EAEn etxetik kanpo lanean ari diren gizonek, 15 urte baino gutxiago duten seme alaben zaintzari 2,9 ordu eskaintzen diote egunean bataz beste, emakumeek aldiz 4,5 Mendeko
|
pertsonak
zaintzen aldiz, gizonek 1,5 ordu egunean eta emakumeek 2,1; aldea txikiagoa da.
|
|
Zer da zaintzea, azken batean? Pertsonen elikadura, garbitasuna, mugikortasuna eta intimitatea bermatzea; enpatia, eta egoera eta beharrizan ezberdinak diagnostikatzeko ahalmena/ praktika; segurtasun fisiko eta psikologikoa eta errespetua eskaintzea;
|
pertsona
zainduen autonomia eta askatasuna bultzatzea...
|
2018
|
|
Edonor hurbildu daitekeela nabarmendu du, eta zerbitzua doakoa dela. Gaixotasunaren nondik norakoak ikasi eta lantzen dituzte psikologo eta gizarte langileekin batera, eta nork bere burua edota gaixo dagoen
|
pertsona
zaintzeko tresnak eskaintzen dituzte: " Gauzak ahazten dituztela bai, baina hori bakarrik izango balitz...
|
|
Saudi Arabian, emakumeek debekatuta dute gidatzea. Gaur egungo gizartean, zabor jasotzaileek (gizonezkoak gehienak) adineko
|
pertsonak
zaintzeko lanetan dabiltzanek (emakumeak gehienak) baino soldata handiagoa izaten dute. Txinan, Indian eta Korean, umekia emea dela jakinez gero, abortuak askoz ere gehiago izaten dira umekia arra dela jakinez gero baino.
|
|
Greziara joatea adineko
|
pertsonak
zaintzeko. Hilabete batzuk Italiako herri batean pasatzea eskola batean espainierazko eskolak emanez eta haurrei etxeko lanak egiten lagunduz.
|
|
Gabonetako jaiak direla eta, animalia asko oparitu dira eta, horren ondorioz, animalia asko baztertu egiten dira. Batzuetan gerta daiteke animalia jasotzen duen
|
pertsonak
zaintzeko ardura hartzea. Beste kasuetan geratzen da animaliarekin aspertu egin dela, animaliak bat batean ileak uzten dituela, hazi egiten dela eta abar luze bat.
|
|
Guztiek adinean gora doazen
|
pertsonak
zaintzen egiten dute lan. Bik, Oscarrek eta Marinak, badakite zer den etxeko barne zaintzaile izatea:
|
|
Hemengo gizartearen bizi itxaropena haztearekin batera, edadeko
|
pertsonak
zaintzetik bizi den etorkin kopurua nabarmen igo da gurean. Euskal Herriko etxeetan, 10.000 barne zaintzaile baino gehiagok egiten dute lan gaur egun. Silvia Carrizok martxoan Gipuzkoako Hitzari adierazitakoaren arabera, langileon lan baldintzak onartezinak dira bere burua ongizate estatu gisa definitzen duen herrialde batean.
|
|
Jorge Duque topatu dugu kalean lanean. 71 urterekin, edadeko
|
pertsonak
zaintzen jarraitzen du, orduka. Oscarren osaba da, eta berak eman zion ilobari Oriora etortzeko ideia, berarentzat, herria paradisu txikia delako.
|
|
Han ezagutu zituen hiriaren jatorrian zegoen Burdin Aroko (K.a. 800 urteak) herrixka bateko emakumeak, emakume horiek arduratzen ziren laborantzaz, abeltzaintzaz, ehungintzaz, oihalgintzaz, jatekoak prestatzeaz,
|
pertsonak
zaintzeaz eta norberaren kontsumorako tresnak lantzeko etxeko industria txikiari eusteko lanaz. Burdin Aroko herrixketan funtsezkoa zen emakumeen egitekoa herrixka horiek iraungo bazuten, gizarte borrokalaria izanik gizonek lur berriak konkistatzen baitzituzten eta luzaroan izaten baitziren euren etxeetatik at; ondorioz, emakumeek esku hartze handiagoa izan zuten tokiko ekonomian eta bizirauteko jardueretan.
|
2019
|
|
" Gizonezkoek ez dituztelako egin nahi halako lanak: ordu asko lanean, aisialdirako tarte gutxi, zailtasunak dituzten
|
pertsonak
zaindu behar... Lanaren ezaugarriengatik, historikoki emakumeei bideratu izan zaizkie zaintza lanak".
|
|
MP: Beti ere,
|
pertsonak
zaintzea izanik eskaintzen ditugun zerbitzuen abiapuntua. Hasieran adibidez, enpresetan garbiketa lanak eskaintzea genuen buruan, eta probatu genuen, baina ikusi genuen ez zihoala gure filosofiarekin bat, ez genuela hori nahi.
|
|
beti izan du presentzia handia, beharrizan sozialak edo ongizatea eskaintzerakoorduan. Hori, ekonomikoki babestuz edo etxebizitza luzaroan bermatuz ikus daitekeen arren, batik bat, zaintzaren ildoan gertatu da, besteak beste, haurrak edo adineko
|
pertsonak
zaintzerako orduan. Europako besteherrialde batzuekin alderatuta, hegoaldeko eremuetan, baliabide publikoak erabili ordez,, familiak?
|
|
Komertzioetan, egunero jarduten dugu herriko jendearekin harremanetan, eta hori ere
|
pertsonak
zaintzeko modu bat da. Herritarrengandik hurbil gaude, beti haien beharrei adi, beti ahalik eta arretarik egokiena eskaintzeko prest.
|
|
|
Pertsonak
zaintzearekin batera, gure lurra eta lurretik jasotzen ditugun ondasunak ere zaintzen ditugu, haiek barik ez baitago bizitzarik. Izan ere, komertzio txikiak ezinbestekoak dira herriko jarduera ekonomikoa babestu eta sustatzeko, hau da, bertoko produktuak sortu, eraldatu eta herritarrei eskaintzeko.
|