Testuinguruan

Bilaketa

dist.

non

lema/forma

nola

bilaketa

kategoria

Iragazkiak

Mota/Gaia

Euskalkia

Itzulpena

Erregistroa

Ordena

Formularioa garbitu

Emaitzak: 250

2004
	‎Sabino edo Sabin Aranaren heriotzaren mendeurrenean, gaurko hitzaldi	honetan , zera gogoratu nahi nuke: Sabino Aranak, beste gauza askoren artean, euskara, euskal hizkuntza egitasmo politikoa bihurtu zuela, politikaren bidez berregituratu eta euskararen bizitza sendotu nahi zuen.
	‎Sabino Aranak, beste gauza askoren artean, euskara, euskal hizkuntza egitasmo politikoa bihurtu zuela, politikaren bidez berregituratu eta euskararen bizitza sendotu nahi zuen. Eta nire ustez	honetan datza bere ekintzabide nagusienetariko bat. Horregatik, euskaltzaleen mugimenduaren baitan ere kokatu genuke pertsonaia, bere ideiak eta ekintzabidea.
	‎Euskara, euskal zibilizazioa geroa haren kezken muina dugu. Nire ekarpena une	honetan , behin behinekoa dela adierazten dut eta etorkizunean sakonago litzateke burutu.
	‎Euskara, euskal hizkuntza, jomuga bihurtu zuten.	Hau da, hizkuntza apartatu behar zen eta gizartetik aldentzeko ahalegina antolatu. Alderantziz, Pablo Astarloa eta euskararen apologisten ekimenak ezagunak bihurtu ziren aurrerantzean, eta euskararen aldeko ideologia indarberritu zen.
	‎Gemikan bildu zirelarik matxinoek aldarrikatu zuten benetako bizkaitarrak menditarrak zirela, mendiko biztanleak eta ez hiriko kapa beltzadunak. Ikuspegi	hau ondoko mendeetan errepikatu egin zen.
	‎Beraz, ondoko edo bestaldekoena, erbestekoa, arrotza izango da. Pentsamolde	honetan , fedea, geure legeak, euskara, dira euskal nortasun jatorraren abiapuntu eta eduki nagusiak.
	‎Bertsoetan, euskal erakundeetako legelariek aldarrikatzen zituzten ohizko mitologia politikoaren dogma nagusiak inon baino hobeto azalduta eta laburturik ditugu: jatorrizko independentzia,	hau da, euskaldunak inoiz ere ez dira makurtuak izan, horregatik iraun du beraien legea eta gorde fedea eta euskara. Euskararren iraupena etorkizuneko askatasunaren garantia da.
	‎Euskaraz pentsatu beharra zegoen, euskaldunen atxikimentua lortzeko. Eta datu	hau berria zen hegoaldean. Iparraldean aldiz XVI. eta XVII.mendeetan euskararen funtzionalitatea eta kontzientzia linguistikoa ezagunagoa eta nabarmenagoa izan zen.
	‎Foru erakundeak eta euskal agintea ez zela karlisten egitasmoa soil soilik, bereziki liberalena baizik. Baina mezu	honek ez zuen arrakastarik izan eta horrek mesfindantza eta frustrazio handia sortu zuen. Euskara eta, antolaketa politiko berria eratzea erabaki zuten, Espainiako alderdieetatik at, tokian tokikoa eta euskarak berebiziko garrantzia zuen.
	‎Euskara eta, antolaketa politiko berria eratzea erabaki zuten, Espainiako alderdieetatik at, tokian tokikoa eta euskarak berebiziko garrantzia zuen.	Hau da, Espainiko alderdien zati barik, Espainiako erresuman partaide baizik. Euskara bandera bihurtzen hasi ziren.
	‎Guztion euskarak guztion beharra du esaten du 2001ko martxoaren 27an Euskararen Aholku Batzordeak, baina	hau ez da hasierako S. Arananaren pentsamentua. Hipotesi mailan honelakoa ere idatzi zuen:
	‎Dena dela, 1895an Euzko Alderdi Jeltzalea sortu bazuen, hurrengo urtean 1896ko abuztuaren 14an «Euskera Bizkaitarraren Bazkintxa AzterkarijaAcademia del Euskera Bizkaino» sortzeko proiektua idatzi zun, akademikoen zerrenda izenak eta arautegia aurreikusten zituelarik. Baina erakunde	honek , nik dakidalarik, ez zuen jarraipenik izan. 1896an editoriala sortu zuen:
	‎katzen jarraitu zuen, hots, abertzaletasunak eransten diona. Horregatik euskararen biziraupenerako honako	hau idatzi zuen 1901an, Euskal Herri osoko Euskaltzaleen aurrean:
	‎Baina, bestalde	hau guztiau bizitzako esperientzian oinarriturik, pixkana bere larrutik ikasarazten zion, nolabait jabetu arazteko, euskalduna, bere herrian, bigarren mailako hiritarra bihurturik zegoela, Bilbotar baten idealizaziotik aparte. Eta esperientzia berri honek, herri euskaldunean murgildurik zegoela, euskaldunagoa bihurtu zuen eta beharbada horrek lagundu zion bereizten euskararen aldeko jarrerak, ez zuela halabeharrez abertzaletasun politikoaren enblema soila izan behar.
	‎Baina, bestalde hau guztiau bizitzako esperientzian oinarriturik, pixkana bere larrutik ikasarazten zion, nolabait jabetu arazteko, euskalduna, bere herrian, bigarren mailako hiritarra bihurturik zegoela, Bilbotar baten idealizaziotik aparte. Eta esperientzia berri	honek , herri euskaldunean murgildurik zegoela, euskaldunagoa bihurtu zuen eta beharbada horrek lagundu zion bereizten euskararen aldeko jarrerak, ez zuela halabeharrez abertzaletasun politikoaren enblema soila izan behar. Euskal gizartean bazuen izan berezko balio euskaldun ugari oraindik bizi zirelako.
	‎Euskararen etorkizunari buruz, zalantza handiak zituen, desagertzeko bidean ikusten zuelako. 1901ko urtarrilaren San E. Aranzadi adiskide donostiarrari honako	hau idatzi zion:
	‎Beraz, bere bizitzaren azken aldian, euskararen aldeko ekintzan sartu zen, ez bakarrik hizkuntzaren gorpuzte modemoan (ortografía, gramatika eta abar) baita ere bere zabalkundea gizartean bideratzeko. Eta ekintza	honen iturburua, euskal abertzaletasunean kokatzen zuen.
	‎Mahai inguru	honetarako gonbita hartu nuenean, kezka bizia sortu zitzaidan, Sabino Aranaren ingurukoa luze zabal iker eta plazara daitekeelako. Berehala argitu zidaten antolatzaileek nire eginkizuna zela Aranaren ondoko bizkaitar euskalgintza azaltzea.
	‎Gerra denborako aipamen horrek bide ematen dit, orobat, XX. gizaldiko Euskal Berbizkundea gogora ekartzeko. Nago, eta diodan	hau frogagarri dela uste dut, Sabino Aranaren eragina ez ote dagoen bestelakoetan, hau da, berarekin hasi eta gerraurreko eta osteko lehen lehena horretara iristen dena. Bizkaian, edonondik begira dakiola ere, izenak borborka datoz.
	‎Gerra denborako aipamen horrek bide ematen dit, orobat, XX. gizaldiko Euskal Berbizkundea gogora ekartzeko. Nago, eta diodan hau frogagarri dela uste dut, Sabino Aranaren eragina ez ote dagoen bestelakoetan,	hau da, berarekin hasi eta gerraurreko eta osteko lehen lehena horretara iristen dena. Bizkaian, edonondik begira dakiola ere, izenak borborka datoz.
	‎Zerrenda berean ere, Aranaren bi garaikide ospetsuak, Azkue	honi Orixek Arana kuku esango dio, Aranaren aurkakotasuna islatzeko (6) eta Agirre, iritzi desberdinekoak eta osterantzeko euskalgintzaren zuzendariak. Hiruon elkargune, Euskaltzaindiako etxe hau berau, eta etxe honen Euskera agerkariaren lehen zenbakiak, aurrerago esan legez, artez ikertuz gero.
	‎Zerrenda berean ere, Aranaren bi garaikide ospetsuak, Azkue honi Orixek Arana kuku esango dio, Aranaren aurkakotasuna islatzeko (6) eta Agirre, iritzi desberdinekoak eta osterantzeko euskalgintzaren zuzendariak. Hiruon elkargune, Euskaltzaindiako etxe	hau berau, eta etxe honen Euskera agerkariaren lehen zenbakiak, aurrerago esan legez, artez ikertuz gero.
	‎Zerrenda berean ere, Aranaren bi garaikide ospetsuak, Azkue honi Orixek Arana kuku esango dio, Aranaren aurkakotasuna islatzeko (6) eta Agirre, iritzi desberdinekoak eta osterantzeko euskalgintzaren zuzendariak. Hiruon elkargune, Euskaltzaindiako etxe hau berau, eta etxe	honen Euskera agerkariaren lehen zenbakiak, aurrerago esan legez, artez ikertuz gero.
	‎Bestelako hurrenkera ere osa daiteke Bizkaian, Sabino Aranaren jarraitzaile sutsuak sutsuegiak, beharbada izan eta Aita Zabala Arana, Aita Arriandiaga eta eite berekoekin. Mitxelena zenaren gidaritzapean, ltziar Lakak, mahai inguru	honen kideak, hain zuzen ere, egoki aztertu du hiperbizkaieraren mundua (7).
	‎a) Errenazimentua(), b) Larramendirena XVIII. mendean (1880 urtea arte), eta e) XIX. mendekoa. Azken mende	honen bukaerako testuinguru historiko honetan kokatzen du egileak, hain zuzen, Ara naren ekarpena. Garai honetan lekuko euskalariak hauen artean Astarloa, Az kue, Kanpion, Arana eta, dira atzerriko hizkuntzalarien bereziki Humboldt, Bonaparte printzea, Vinson, van Eys, Hervás en eta, argitasunak eta ekarpenak jasotzen dituztenak, orduan sortzen baita Europan, buru Humboldt dela, hizkun tzalaritza modemoa.
	‎Azken mende honen bukaerako testuinguru historiko honetan kokatzen du egileak, hain zuzen, Ara naren ekarpena. Garai	honetan lekuko euskalariak hauen artean Astarloa, Az kue, Kanpion, Arana eta, dira atzerriko hizkuntzalarien bereziki Humboldt, Bonaparte printzea, Vinson, van Eys, Hervás en eta, argitasunak eta ekarpenak jasotzen dituztenak, orduan sortzen baita Europan, buru Humboldt dela, hizkun tzalaritza modemoa. XX. mendean sartuko ginateke euskararen normalizazioa ren bidean.
	‎XX. mendean sartuko ginateke euskararen normalizazioa ren bidean. Eta eginkizun	honetan , jadanik mendearen goiznabarretik hasita, bi joera nagusitu izan dira: bata aprioristikoa, eta bestea zientifikoa.
	‎Lehenengo jarrera sostengatzen dutenen ezaugarria da, euskara aztertzeko metodo aprioristiko eta logikazaleak erabiltzen dituztela. Korronte	honetan ko katuko lirateke, zehazki, Astarloa eta honen jarraitzaletzat jotzen den Sabino Arana. Mitxelenak esana da Aranaren hizkuntza arauak printzipio logikoetan oi narrituta daudela eta, aspaldiko hitz mailegatu euskaldunduak baztertu eta hori en euskal ordaina garbizalekerian bilatzeko joera, hain zuzen, azterbide horre tan zehazten dela (262).
	‎Lehenengo jarrera sostengatzen dutenen ezaugarria da, euskara aztertzeko metodo aprioristiko eta logikazaleak erabiltzen dituztela. Korronte honetan ko katuko lirateke, zehazki, Astarloa eta	honen jarraitzaletzat jotzen den Sabino Arana. Mitxelenak esana da Aranaren hizkuntza arauak printzipio logikoetan oi narrituta daudela eta, aspaldiko hitz mailegatu euskaldunduak baztertu eta hori en euskal ordaina garbizalekerian bilatzeko joera, hain zuzen, azterbide horre tan zehazten dela (262).
	‎dira biak, eta darabilgun gaian eta garaian behintzat, Azkue askozaz berrizaleago ageri zaigu, tradi zio idatziari dagokionez. ...a sistema eta neologismo sorta bat edo agian hobe Iitzateke esatea, neologismo hoiek baino ga rrantzitsuago bait da, erdal kutsuko hitz guzti guztiekiko jarrera garbizalea, bere jarraitzaileek lútz be rrigintzan hasirikoa jarraitu bait zuten, eta bestetik eredu horrek biltzen duen aditz laguntzailearen sistima eta joskerari buruzko zenbait berezitasun, Azkueren eskutik sorturikoak gehien bat,	hau mai zegi azpimarratu ez bada ere. Urteen buruan, haatik, Azkuek sorturiko ereduaren eragina gero eta na bariago egingo da Aranaren lanetan, bakanka aurki daitezkeen adibideetan Iehenik, ugarituz gero, az ken lanetan osoro makurtzeraino bere hizkuntza hiperbizkaieraren sistimara> > (Laka, op., 24 or.).
	‎Hauen lanak Urkijok zu zendutako RIEV aldizkarian emango dira argitara eta, orobat, hauek izango dira euskalaritza berriaren zimentarriak botako dituztenak Eusko Ikaskuntzako l. eta III. Batzarretan, Oñatin (1981) eta Donostian (1923) egindakoetan, Menéndez Pelayo, Amado Alonso eta Navarro Tomás espainolekin batera (267). Lekuko euskalarien zerrenda	honetan , berriro diogu, Sabino Arana ez da agertzen. Ezta Kanpion ere.
	‎Horregatik kri tikatzen ditu abertzaJeak ez diren euskaltzaJeak, hauek frantses eta espainoJ nazionaJistatzat dauzkaJako, hain zuzen. Puntu	hau argitu beharra dago, ordu ko nahasketak oraindik ere indarrean segitzen baitu. Beste maila bateko ara zoa da, arras desberdina, nazio proiektu horren barruan euskarari noJako ga rrantzia eman zion, boterearekiko harramenean hizkuntzari noJako autonomía aitortu zion eta, azkenik, euskaJari gisa aritu zenean bere irudi politikoak zen baterainoko eragina izan zuen jakitea.
	‎Kontua da, euskararen sustapenari buruz zer nolako jarrera izan duten, eta duten, Euskal Herriko alderdi estatalek eta nazionalistek. Jakin beharrekoa da, era berean, gurean integrazioaz hain gora hitz egiten den interkulturalis moaren euforia	honetan , nolako jarrera agertzen duen lekuko jendeak eta no lakoa kanpotik etorriak. Ez baitugu gaurkorik, 1986ko datuen arabera,% 69,91 ziren erdaldun elebakarrak, eta hauetatik% 40 etorkinak ziren eta% 39, be rriz, bertakoak.
	‎Nahiz eta erdaldun multzo horretako% 52k beren burua eus kalduntzat hartu, euskarari dagokionez, ordea, ageri da gehienek ez dutela ino lako interesik, beste% 25ek aurkakoa duela, eta aldekoa, berriz,% 24k bakarrik (272).	Hau zen orduko erradiografia. Bistan da, bertako jendeaz ari garenean, jende hori zein alderditan kokatzen den.
	‎Besterik da herritar guztien ondarea den aldetik, guz tiena dena alderdi jakin batek, edo botere administratiboak monopolizatzea. Maila	honetan , bada, zentzu osoa du abertzaletasunaren eta euskaltzaletasuna ren esparru autonomoak garbiki bereizteak nola teorian hala praktikan.
	‎Ebidentzia bat da, halaber, arrazoi guztiak, akademikoenak izan da ere, ez direla maila berekoak izaten, eta azkenean, denborarekin, egiazte penen froga gainditzen dutenek egiten dutela aurrera. Eta zentzu	honetan esan beharra dago intelektualen komunitatean aurkitzen dituela zientziak desarra zoirik nabarienak, batez ere boterearen esaneko bihurtzen denean.
	‎Lehen esandako arrazoiengatik, elementu kulturaren gainetik, bere sustraiak biologian zeuzkan arrazaren kon tzeptuan aurkitu uste izan zuen Euskal Herri historikoaren iraupenerako ber merik sendoena. Ikuspegi	hau , esan bezala, Euzko Gogoa k gainditzen du, Euskal Herri berreuskaldundu baten aldarrikapena eginez.
	‎Arraza gauza bat da, arrazakeria deitu ohi zaiona, jokabide politiko eta ideologikoengatik bereizkeriaren praxia islatzen duenean, eta beste gauza bat, oso desberdina, arrazaren kontzeptua zentzu genetikoan erabiltzen denean, maila akademikoan, alegia. Azken adiera	honen harira, L. F. Cavalli Sforza Stanford-eko genetista ospetsuari jarraiki (273), arrazaren kontzeptuak «dirau
	‎Europara kanpotik etorritakoen artean, orobat, guztiak edo ia guztiak Rh positiboa dutenak dira. L. F. Cava lli Sforzak kontuan hartu beharreko datu genetiko bitxitzat dauka bere azter ketan agertzen den fenomeno	hau , jadanik M. A Etcheverry medikuak bere garaian egindako aurkikuntza egiaztatzera datorrena. Eman ohi den azalpena da, aro neolitikoan Europan zehar eman ziren inbasio gune desberdinen uhi nek eta zehazki ekialdetik (Anatoliatik) abiatutako populazio mugimenduek ez zutela erabat harrapatu euskal lurraldea (274).
	‎Badirudi, beraz, adituen artean hedatuena den isolamendu erlatibo horri zor zaiola odol mota horren maizta sun tasa garaia, genetistentzat berezia gertatzen dena. Fenomeno	hau egiazta tzeak, berez, ez du deus arrazakeriatik.
	‎(274) Cavalli Sforzaren mapa genetikoan beltzez markatuta dator euskal gune hori, alboan azalpen hipotetiko	hau duela: < < En este caso el área dibujada en negro no es el origen de una ex pansión(...), sino que más bien indica las poblaciones preneolíticas residuales que no fueron com pletamente absorbidas por los neolíticos llegados del este> > (Ibid., 175.or.).
	‎Arrazaren inguruko gogoeta orokor	honen ondotik , gatozen Sabino Ara narengana, honen arrazari buruzkoa urratsez urrats mugatzera, harenari arra zakeri usaina dariola eta, haren heriotzaren mendeurrenean gainera datozkion kondenak ez baitira makalak eta, bidenabar, haren defentsan egindako ahale ginak ez alferrak (276).
	‎Arrazaren inguruko gogoeta orokor honen ondotik, gatozen Sabino Ara narengana,	honen arrazari buruzkoa urratsez urrats mugatzera, harenari arra zakeri usaina dariola eta, haren heriotzaren mendeurrenean gainera datozkion kondenak ez baitira makalak eta, bidenabar, haren defentsan egindako ahale ginak ez alferrak (276).
	‎Baita J.M. Barandiaran antropologoak ere «euskal gizakia» deitu ohi zaionaren jatorriaz jardutean, zei naren eboluzio abiapuntua 7.000 urte inguruan finkatzen baitu (277).	Honekin adierazi nahi duguna da, bat, arrazaren kontzeptua Sabino Aranaren garaian, eta oraindik geroago ere, diskurtso zientifikoan erabiltzen zen ohiko terminoa zela, eta bi, lan honen hasieran esan bezala, komunitate etnikoaren edo nazio aren edukia eman ziola Sabinok arrazari.
	‎Baita J.M. Barandiaran antropologoak ere «euskal gizakia» deitu ohi zaionaren jatorriaz jardutean, zei naren eboluzio abiapuntua 7.000 urte inguruan finkatzen baitu (277). Honekin adierazi nahi duguna da, bat, arrazaren kontzeptua Sabino Aranaren garaian, eta oraindik geroago ere, diskurtso zientifikoan erabiltzen zen ohiko terminoa zela, eta bi, lan	honen hasieran esan bezala, komunitate etnikoaren edo nazio aren edukia eman ziola Sabinok arrazari.
	‎Hori argituta, bidenabar, beste bigarren ohar bat ere egin beharra gaude, eta da, Sabino Arana arraza garbiaz ari denean, euskal tradizioan oinarrituta ko kaparetasuna zuela gogoan, eta ez inola ere euskaldunen odol garbitasu na,	hau zentzu fisiologikoan ulertuta. Hau diogu badirelako oraindik Aban dokoa inozotzat jotzen dutenak, mestizajearen fenomenoaz ohartu ez balitz bezala.
	‎Hori argituta, bidenabar, beste bigarren ohar bat ere egin beharra gaude, eta da, Sabino Arana arraza garbiaz ari denean, euskal tradizioan oinarrituta ko kaparetasuna zuela gogoan, eta ez inola ere euskaldunen odol garbitasu na, hau zentzu fisiologikoan ulertuta.	Hau diogu badirelako oraindik Aban dokoa inozotzat jotzen dutenak, mestizajearen fenomenoaz ohartu ez balitz bezala.
	‎Horiek guztiek zerikusirik ez daukate Sabinoren arrazari buruzko ikuspe giarekin, eta, agian, bai gehiago hispanofobiarekin. Eta negatibotzat jo daite keen sabindar erreakzio	honek ere badu bere nondikoa hau ere arrazonatua, jakina, funtsik gabeko konplexuengatik edo, azaltzen ez dena.
	‎Horiek guztiek zerikusirik ez daukate Sabinoren arrazari buruzko ikuspe giarekin, eta, agian, bai gehiago hispanofobiarekin. Eta negatibotzat jo daite keen sabindar erreakzio honek ere badu bere nondikoa	hau ere arrazonatua, jakina, funtsik gabeko konplexuengatik edo, azaltzen ez dena.
	‎«Ellos y nosotros» artikuluan oso garbi adierazia datorren bezala, «maketo filoak», azken batean, politikoki eta ideologikoki «espainolistak» direnak di ra, euskal nazioaren kontra nazio espainolaren legea ezartzen dutenak. Na zioen arteko oposizioa da hor tartekatzen dena, baina diferentzia handi	honekin : bata nazionalismo espainola estatu baten babesean zapaltzailea den bitartean, bestea euskal nazionalismoa, estaturik gabekoa izaki, hark zapaldurik daukala.
	‎bata nazionalismo espainola estatu baten babesean zapaltzailea den bitartean, bestea euskal nazionalismoa, estaturik gabekoa izaki, hark zapaldurik daukala. Nazio arazo guztietan presente dagoen antagonismo mo ta da	hau .
	‎Bigarren arrazoiak, zentzu hertsian, inmigrazioarekin du zerikusia eta aurrean esandakoaren ondorio zuzena da. Garai hartako industrigintza in dartsuaren ondorioz Bilbaoko ezkerraldean ugaltzen den inmigrazio popu lazioa, berak «Efectos de la invasión» artikulu aipatuan behin eta berriz errepikatzen duen bezala, beste nazio batetik kasu	honetan Espainiatik datorrena delako kontsideratzen du arrotza, ez bertakoa, alegia:
	‎Diskurtso hori magrebtarrak itsasoan itotzen uzten dituen Espainiatik datorrenean, duintasun etikoari zor zaion be giruneak oinarrizkoenean huts egiten du. Eta	hau larria da!
	‎Bai na nola betetzen da hori euskal edukiz asimilatzailea izanez segi ez dezan?	Hau da oinarrizko galdera, bere garaian Sabino Aranak bere modura plan teatu zuena.
	‎Baina zertan du lotsatzekorik Abandokoak, bere hirikide Unamuno baskofobo de klaratua izanda? Gure oroimen historikoa hain ahula al da, ez gogoan izate ko, oraindik atzo, alderdi estatalistek ezkerrekoek zein eskuinekoek, eus kal munduari beti bizkar eman izan diotela, 1936ko gerratekoan nahiago izan zutela Espainia gorria zatitua baino, eskubide demokratikoak aldarrikatzen di ren une	honetan , eskubide oinarrizkoenetako bat autoderminazioarena ez dela onartzen. Eta abar.
	‎Eta hemen berriro Sabi no Aranarekin egiten dugu topo. Horrela ulertzen da zergatik ez duen go goko José Luis de la Granja Sainz-ek lehen aroko Sabino Arana hura, ez prezeski jeltzale kontserbadorea delako	hau ere bada, jakina, edo arrazis ta hau ez da, hala badio ere, abertzale sutsua delako baizik. Nahiago du,
	‎Eta hemen berriro Sabi no Aranarekin egiten dugu topo. Horrela ulertzen da zergatik ez duen go goko José Luis de la Granja Sainz-ek lehen aroko Sabino Arana hura, ez prezeski jeltzale kontserbadorea delako hau ere bada, jakina, edo arrazis ta	hau ez da, hala badio ere, abertzale sutsua delako baizik. Nahiago du,
	‎Euskal He rria, bere ingurukoen ondoan, oraindik bizi den herri zahar bat dela, histori aurrekoa, alegia, hizkuntzaren aldetik ez eze, alderdi seriologikotik ere desberdina dena.	Hau horrela baieztatzeak, arrazakeriaren salaketa maltzurrak alde hatera utzita, asko esaten du herri honek bere nortasunaren lorbidean da raman borrokaren alde.
	‎Euskal He rria, bere ingurukoen ondoan, oraindik bizi den herri zahar bat dela, histori aurrekoa, alegia, hizkuntzaren aldetik ez eze, alderdi seriologikotik ere desberdina dena. Hau horrela baieztatzeak, arrazakeriaren salaketa maltzurrak alde hatera utzita, asko esaten du herri	honek bere nortasunaren lorbidean da raman borrokaren alde.
	‎Ez gara horretaz luzatuko. Harenean, batez ere, hizkun tzarena ukituko dugu, baina	honena ulertzeko beste puntu batzuk ere bai: arra zarena, zehazki.
	‎La raza española es, en cambio, un producto latino gótico arábigo con tenues toques de fenicio, griego y cartaginés, que no conserva ni rastro de la raza primitiva de la pe nínsula, que fue la nuestra» (7). Arraza zer den hobeto zehazten du geroago ko beste pasarte	honetan : «Hablamos de raza en el sentido de conjunto de fa milias que proceden directamente de un mismo origen más o menos remoto.
	‎En este sentido concreto, raza es lo mismo que nación, gente o pueblo; des igna a una gran familia, y expresa un objeto natural, que existe independien temente de la voluntad de los hombres» (8). Izate	hau berezkoa zaion batasun honek osatzen du aberria, zeina ikuspegi nazionalistatik begiratuta izendatze ko Euzkadi hitza asmatuko baitu, euzko+ di hitz eta atzizkiz osatua, euzkoen multzoa adierazten duena (9).
	‎En este sentido concreto, raza es lo mismo que nación, gente o pueblo; des igna a una gran familia, y expresa un objeto natural, que existe independien temente de la voluntad de los hombres» (8). Izate hau berezkoa zaion batasun	honek osatzen du aberria, zeina ikuspegi nazionalistatik begiratuta izendatze ko Euzkadi hitza asmatuko baitu, euzko+ di hitz eta atzizkiz osatua, euzkoen multzoa adierazten duena (9).
	‎Geroago piztuko den eztabaidan agertuko den bezala, alderdi linguistiko zein historikotik begiratuta, berak adierazi nahi zuen herri errealitatea adieraz teko desegoki asmatutako hitza izango da Euzkadi-rena; baina arreta jarri, hitz horren bidez azaldu nahi zuen kontzeptuaren edukian ezarri behar da, hor ha tez ere,	honek baitu garrantzirik gehien, eta ez hainbeste, agian, kategoria po litiko hura adierazteko berak erabilitako hitzaren desegokitasunean. Euzkadi hitzak, lehenik eta funtsean, bere lurralde historikoan zein diasporan bizi den euskal jatorriko guztien komunitate etnikoa esan nahi du.
	‎(9)	Hau iruditzen zaio egokiena: < < el más natural, más castizo y más adecuado para sig
	‎que cada hombre y cada pueblo es dueño de su propia voluntad, y no el extraño(...) Pero(...) nadie que en la materia de puros hechos se crea versado, desconoce que Vizcaya (como Guipúzcoa, y Alaba y Nabarra) fue hasta 1839 un estado de naciona lidad vasca que gozaba de perfecta independencia política; que esta indepen dencia fue en ella natural y no adquirida ni por otros Estados otorgada; que el origen de esa independencia se remonta, por lo tanto, hasta el origen de la misma raza vasca; y que no hay hombre, entre los sabios, que sea capaz de señalar en la historia ni en la protohistoria la existencia de una raza anterior a la raza vasca» (12). Pasarte	honetan ageri denez, alde batera utzita, noski, egungo euskal historiografian sostengaezina den Euskal Herri foralari egoz ten dion ustezko independentziarena, lehen aipatutako elementu objektiboei subjektikoa eransten die, independentzia erdiesteko borondadea, alegia, bal din herritarrek hala erabaki balezate. Xede honekin sortuko ditu, hain zuzen, Euskeldun Batzokija (1894), EAJ (1895), eta sustaketa politikorako tresnarik eraginkorrenak, bereziki, prentsa organoak, hala nola Bizkaitarra (1893), Ba serritarra (1897), El Correo Vasco (1899), Euzkadi (1901), La Patria (1901) eta Patria (1903), Bizkaya ren Edestija eta lzkerea Pizkundea argitaletxea (1896), azken hau Luis bere anaiarekin batera bideratua.
	‎Pasarte honetan ageri denez, alde batera utzita, noski, egungo euskal historiografian sostengaezina den Euskal Herri foralari egoz ten dion ustezko independentziarena, lehen aipatutako elementu objektiboei subjektikoa eransten die, independentzia erdiesteko borondadea, alegia, bal din herritarrek hala erabaki balezate. Xede	honekin sortuko ditu, hain zuzen, Euskeldun Batzokija (1894), EAJ (1895), eta sustaketa politikorako tresnarik eraginkorrenak, bereziki, prentsa organoak, hala nola Bizkaitarra (1893), Ba serritarra (1897), El Correo Vasco (1899), Euzkadi (1901), La Patria (1901) eta Patria (1903), Bizkaya ren Edestija eta lzkerea Pizkundea argitaletxea (1896), azken hau Luis bere anaiarekin batera bideratua. Horrela gauzatzen da sabindar nazionalismoa hamarkada estu baino biziko ibilaldian.
	‎painolista horiek guztiak, hala nola liberalismoa, karlismoa, integrismoa, erregi onalismoa, horiei guztiei politika bizkaitarra kontrajarriz. EAJk hauteskundee tan artean parte hartzeke zirauen garaiko diskurtsoa da	hau , abstentzioa aldarri katzen baitzuen orduan. Ez da aurkezten, ez baitu aski indar horretarako (26).
	‎Maketoen inbasioari gain hartzeko aterabide bakarra, erabateko isolamen duarena da (29). Izan ere, Aberriak edo Euskeriak(	hau erdaraz esanda) jasaten duen desgraziarik larriena euskaldunak espainolekin arrotzekin, alegia harre manak izanez bizitzea eta, ondorioz, bere izatean endekatuz joatea da.
	‎Atal	honetakoa bukatu aurretik, ohar pare bat egin beharrean gaude. Ba ta da Sabino Aranak etnia hitza ezagutu bai, baina behin edo beste bakarrik erabiltzen duela, eta orduan adjektibo eran.
	‎Nazionalista katalanen helburu politikoa, Espainiako estatu boterea lortzea da, deszentralizatzea (32); euskal nazionalistena, aldiz, Espainiarekin etetea. Katalan nazionalismoan orokorre an ikuspegi	hau nagusitu izan bada ere, badirudi egun independentziaren al deko aukera indartzen hasia dela.
	‎Haren garrantzia handia delarik ere, bigarren mailakoa da arrazaren alde an.	Honen arrazoia da, hizkuntza, galduz gero ere, berreskura daitekeela, hiz tegi on bat eta gramatika on bat lagun; arraza, ordea, behin endekatuz gero, ezin da lehengo egoera garbia lortu.
	‎Hirugarrena da agian, oinarrizkoena eta horregatixe, beharbada, kritikak ere gehien aipatu izan duena, euskaltzaletasuna hertsiki Aberriaren kausari loturik dagoela eta euskaltzeltasuna, funtsean, abertzaletasuna zor zai ola. Hizkuntza kasu	honetan euskara deus ez da abertzaletasunik gabe. Ho rregatik, euskaltzeltasuna indartzen joan dadin, abertzaletasunari eragin behar zaio, hau gabe hura kamutsa baita.
	‎Hizkuntza kasu honetan euskara deus ez da abertzaletasunik gabe. Ho rregatik, euskaltzeltasuna indartzen joan dadin, abertzaletasunari eragin behar zaio,	hau gabe hura kamutsa baita. «Aberrija eztau gaizkatuko euzkereak; bai ta bakarrik abertzaletasunak» (35), zioen.
	‎«Aberrija eztau gaizkatuko euzkereak; bai ta bakarrik abertzaletasunak» (35), zioen. Beste esaldi	hau ere berea da: «Za baldu egixu abertzaletasuna, ta berarekin euzkerea be zabalduko da» (36).
	‎Azken batean, derragun garbiki, arraza da euskal nazioa funtsatzen duen elementu nagusia eta beste guztiak, garrantzitsuak izan arren, elementu gehiga rriak besterik ez dira. Zentzu	honetan , guztiz adierazgarria dira «Errores cata lanistas» artikulu aipatuan jaulkitzen dituen gogoetak, non esaten baitu nahia go duela atzerritarrez kutsatutako Bizkaia euskalduna eta independentea baino kutsatu gabekoa, nahiz ez izan independentea eta euskararik ez egin (37). Arra
	‎Nabar mentzekoa da Hendaia eta Hondarribiako Batzar Ortografikoen inguruan izandako protagonismoa, zenbaitek modu negatibo batez epaitu izan dutena, baina bidegabeki, oraindik zer argiturik badelako hor, geroago zehatzago iku siko dugun bezala. Oraingoz aski bekigu iradokitzea Sabino Arana azken ur teetan, agian politika instituzionalean sartuta dabilelako eta euskal munduan murgilduago, euskararen kausari orokorrean diogu	hau , hasieran baino ga rrantzi handiagoa ematen diola, nahiz eta alderdi hau ere zehaztu beharrekoa da, euskal naziotasunari buruzko ikuspegian jarrera aldaketarik edo eboluzio antzekorik ez dugun sumatzen. Euskaltzaleago izatea baliteke, bai, baina ez horregatik arrazari gutxiago atxikia.
	‎Nabar mentzekoa da Hendaia eta Hondarribiako Batzar Ortografikoen inguruan izandako protagonismoa, zenbaitek modu negatibo batez epaitu izan dutena, baina bidegabeki, oraindik zer argiturik badelako hor, geroago zehatzago iku siko dugun bezala. Oraingoz aski bekigu iradokitzea Sabino Arana azken ur teetan, agian politika instituzionalean sartuta dabilelako eta euskal munduan murgilduago, euskararen kausari orokorrean diogu hau, hasieran baino ga rrantzi handiagoa ematen diola, nahiz eta alderdi	hau ere zehaztu beharrekoa da, euskal naziotasunari buruzko ikuspegian jarrera aldaketarik edo eboluzio antzekorik ez dugun sumatzen. Euskaltzaleago izatea baliteke, bai, baina ez horregatik arrazari gutxiago atxikia.
	‎«euskerología» hitzen ordaina izango litzateke (49). Elhuyar hiztegian, zeine tan «euskalaritza» ez baitator baina bai euskalari,	hau baskologoren baliokide tzat hartzen da, euskaralogoarekin berdinduz. Eta baskoa, hiztegi berean, eus kaldunari deitzen zaio, adiera zabalean, Euskal Herriko biztanleari, eta hertsian, euskaraz dakienari.
	‎ikerketa arloaren egoe raz> >, ASJU, XXXI, 1997, 363 orr. E/ huyar hiztegian ez dator hitz	hau , baina bai < < euska lari> >, erdarazko < < vascólogo» itzuliz.
	‎Zehatz mehatz aztertzen du euskalkien batasun arazoa, 62 neologismo sortzen ditu, eta euskarazko 123 eta gaztelaniazko 36 hitzen etimologia azaltzen du. Liburu	honen bidez sortzen da, azken batean, «sabindar eskola euskeralogi koa» deitu izan zaiona. Euzkel Bazkuna koek ere horixe berrargitaratuko dute zatika beren aldizkarian.
	‎Urrezkoa iruditzen zaielako. Halakotzat zeukan Luis Eleizaldek ere, horri buruz honako	hau idatzi baitzu en 1906an: «A bien que se sentirían molestados si se les supusiera ignorantes de que ha existido un Cervantes y que ese tal ha compuesto un Quijote; pues cierto es que para el Euskera vale más un Arana Goiri que cien Cervan tes, y valen más las Lecciones de Ortografía que diez mil Quijotes» (50)
	‎Gaurko hizkuntzalariek ez daukate Arana gramatikalaritzat, ez bederen	honi eman ohi zaion adiera zabalean hartuta, nahiz eta hilondoko eskuizkribu batean agertu izan haren bizkaierazko aditzaren sailkapen bat, «clasificación del verbo bizkaino» izenekoa (51). Izan ere, gutxitan eta orduan zeharka eta lan desberdinetan, aipatzen ditu sintaxi eta morfologi arazoak.
	‎gitaratu zutena. Lan	honetan biltzen dira Aranak bizkaierazko aditzaz idatzitakoak eta, oro har,
	‎Baina bere lan maisua, esan bezala, Lecciones de Ortografía del Euskera Bizkaino (1896) da. Lan	honen gorputzean sartzen du Gramática Elemental del Euskera Bizkaino izeneko la naren zati bat ere. Lan hau 1885ean hasi zen idazten, baina 200 orrialde Bar tzelonan argitaratu eta gero, 1888an argitaratzeari utzi ziola dio berak, zerga tik esan gabe.
	‎Lan honen gorputzean sartzen du Gramática Elemental del Euskera Bizkaino izeneko la naren zati bat ere. Lan	hau 1885ean hasi zen idazten, baina 200 orrialde Bar tzelonan argitaratu eta gero, 1888an argitaratzeari utzi ziola dio berak, zerga tik esan gabe. Baina, hau ere berak dio, gaztetan idatzitako Gramatika horretako sei ikasgai letren soinuez eta zeinuez dihardutenak, hain zuzen Lecciones de Ortografía del Euskera Bizkaino n jasotzen omen dira.
	‎Lan hau 1885ean hasi zen idazten, baina 200 orrialde Bar tzelonan argitaratu eta gero, 1888an argitaratzeari utzi ziola dio berak, zerga tik esan gabe. Baina,	hau ere berak dio, gaztetan idatzitako Gramatika horretako sei ikasgai letren soinuez eta zeinuez dihardutenak, hain zuzen Lecciones de Ortografía del Euskera Bizkaino n jasotzen omen dira. Ordura ko, beraz, finkatua zeukan bere sistema grafikoa.
	‎Azkuerekin ari dela, hain zuzen, Aranak bere hitzaurrean dioenez, bere li buru	honetan proposatzen duen sistema grafikoa ez bide du inork ezeztatu ez metodoaren ez logikaren aldetik (55). Azkuek bi aukera paregabe izan zituen horretarako, baina ez zuen egin.
	‎Bere sistema grafikoa proposatu baino lehen, bada, hor zegokion bere aurreko beste guztiekin egiten duen bezala, berea ere ezez tatzea, zergatik ezeztatzen duen arrazonatuz; baina aipatu ere ez bide du egi ten, nahiz zenbait puntutan irizkide diren (57). Bigarren parada bere Proyecto de Ortografía (1896) argitaratu zuenean izan zuen, Aranak bere liburu	hau ar gitara eman baino hilabete bat lehenago atera baitzen, eranskinean esaten du en bezala. Zalantzarik ez da Azkuek azken hau ere oso ongi ezagutzen zuela, baina hemen ere haren aipurik ez.
	‎Eztabaida	honetan aztertzekoa dena da zein neurritan onartzen edo jaso tzen duten elkarrena, guk adituen eskuetan uzten duguna. Nolanahi ere, garbi ageri da, gramatika arazoetan eta, Arana garai honetan ez dela Azkueren ja rraitzailea, honen irizpideak ondo baino hobeto ezagutzen dituen arren (61).
	‎Eztabaida honetan aztertzekoa dena da zein neurritan onartzen edo jaso tzen duten elkarrena, guk adituen eskuetan uzten duguna. Nolanahi ere, garbi ageri da, gramatika arazoetan eta, Arana garai	honetan ez dela Azkueren ja rraitzailea, honen irizpideak ondo baino hobeto ezagutzen dituen arren (61). Besterik da, arrazoi politikoengatik ere, haren izena parentesi artean jarri iza na.
	‎Eztabaida honetan aztertzekoa dena da zein neurritan onartzen edo jaso tzen duten elkarrena, guk adituen eskuetan uzten duguna. Nolanahi ere, garbi ageri da, gramatika arazoetan eta, Arana garai honetan ez dela Azkueren ja rraitzailea,	honen irizpideak ondo baino hobeto ezagutzen dituen arren (61). Besterik da, arrazoi politikoengatik ere, haren izena parentesi artean jarri iza na.
	‎Besterik da, arrazoi politikoengatik ere, haren izena parentesi artean jarri iza na. Ezaguna den bezala, Lecciones de Ortografía del Euskera Bizkaino libu ru	hau argitaratu baino lehen, Kanpioni bezala, honi ere alderdiz alderdi jau zika dabilela esaten dio «La bandera fenicia» artikuluan (1895), noiz nazionalistekin noiz espainolistekin: « ¿ Qué me cuenta usted del Sr.
	‎Besterik da, arrazoi politikoengatik ere, haren izena parentesi artean jarri iza na. Ezaguna den bezala, Lecciones de Ortografía del Euskera Bizkaino libu ru hau argitaratu baino lehen, Kanpioni bezala,	honi ere alderdiz alderdi jau zika dabilela esaten dio «La bandera fenicia» artikuluan (1895), noiz nazionalistekin noiz espainolistekin: « ¿ Qué me cuenta usted del Sr.
	‎Dirudienez, bertako irakas le karlista batek ikasle nazionalista batek jakako botoi zuloan zeraman ikurrina kendu omen ziola. Euskal irakaskuntzaren gerraurreko historian hain goitik ai patzen den ikastola	honi berak ez dio fama ederra ematen: «Afortunadamen te, los niños que acuden a dicha escuela no pasan de ocho, y sus familias es tán sumamente disgustadas porque en esa escuela ni aprenden los niños a hablar en euskera, ni siquiera el Catecismo, ni cosa alguna de fundamento» (63).
	‎«Afortunadamen te, los niños que acuden a dicha escuela no pasan de ocho, y sus familias es tán sumamente disgustadas porque en esa escuela ni aprenden los niños a hablar en euskera, ni siquiera el Catecismo, ni cosa alguna de fundamento» (63). Ikastetxe	hau ikasturtean abiatu zen Bilbaoko Jardines kale an eta bertan euskaraz ematen ziren ikasgai guztiak, hala nola kristau dotrina, aritmetika, geografia, irakurketa, idazketa, elkarrizketa praktikak. Euskalerria ko dirudunen laguntzaz bideratutako kultur proiektu horiek, ordea, ez bide du te lortzen aurrera egitea eta urte pare baten buruan desagertu egingo dira.
	‎Berriro Kanpionengana etorrita, esan dezagun Lecciones de Ortografía del Euskera Bizkaino liburu	honetan bertan berarekin ari dela, haren Gramá tika de los Cuatro Dialectos Literatos de la Lengua Euskera ri (1884) aitor tzen dion autoritateaz baliatzen dela Azkueren aurrean lagi hitza ere erabiltzen dela baieztatzeko orduan, hauxe dioelarik: «autor veracísimo que, al tratar del cambio de a en e cita este ejemplo» (64).
	‎Hain anarkia handia aurkitzen den ortografiaren gainean, ordea, ez dira irizkideak. Kanpionek bere sistema grafikoa ondoko bi printzipio hauetan oinarritzen du, Abandokoak ondoko formula	honetan labur biltzen duena: «no dar a un solo sonido dos signos diferentes y rechazar los caracteres mudos» (66).
	‎«no dar a un solo sonido dos signos diferentes y rechazar los caracteres mudos» (66). Printzipio bikoitz	hau aski ez izaki, kamutsa da ate ratzen zaion alfabeto grafikoaren eredua, I. eranskinean frogatzen ahalegintzen den bezala (67).
	‎Horrela jokatzean, ez bide zituela behar bezala bereizi ortografía eta fonetika kritikatu izan zaio oraindik orain (72). Arazoa ez datza hainbeste bi alor horiek ez zituela zinez bereizten jakin izan azpima rratzean, alderdi	hau garrantzitsua den arren, harentzat ahozko euskara idatziz koa baino lehenagokoa izan zela nabarmentzean baizik (73).

Emaitza gehiago eskuratzen...

Aldaerak

Lehen forma

Argitaratzailea

Konbinazioak (2 lema)

hau ere	26 (0,17)
hau esan	8 (0,05)
hau ez	6 (0,04)
hau egin	5 (0,03)
hau bera	4 (0,03)
hau eman	4 (0,03)
hau beste	3 (0,02)
hau idatzi	3 (0,02)
hau Orixe	2 (0,01)
hau aztertu	2 (0,01)
hau bertan	2 (0,01)
hau bukatu	2 (0,01)
hau euskal	2 (0,01)
hau hizkuntza	2 (0,01)
hau honako	2 (0,01)
hau irakurri	2 (0,01)
hau lagun	2 (0,01)
hau lan	2 (0,01)
hau sortu	2 (0,01)
hau ukan	2 (0,01)
hau Antonio	1 (0,01)
hau Arana	1 (0,01)
hau Eleizalde	1 (0,01)
hau Euskera	1 (0,01)
hau La	1 (0,01)
hau adierazi	1 (0,01)
hau adierazpen	1 (0,01)
hau aditu	1 (0,01)
hau ageri	1 (0,01)
hau agertu	1 (0,01)
hau amaitu	1 (0,01)
hau are	1 (0,01)
hau argazki	1 (0,01)
hau argitaratu	1 (0,01)
hau argitu	1 (0,01)
hau arraza	1 (0,01)
hau arrazoi	1 (0,01)
hau aski	1 (0,01)
hau aurpegiratu	1 (0,01)
hau azpimarratu	1 (0,01)
hau batzar	1 (0,01)
hau batzuk	1 (0,01)
hau beharrezko	1 (0,01)
hau berau	1 (0,01)
hau berez	1 (0,01)
hau bereziki	1 (0,01)
hau berezko	1 (0,01)
hau berri	1 (0,01)
hau bete	1 (0,01)
hau bezain	1 (0,01)
hau bikoiztu	1 (0,01)
hau bildu	1 (0,01)
hau bukaera	1 (0,01)
hau datorren	1 (0,01)
hau egon	1 (0,01)
hau ekarri	1 (0,01)
hau erakutsi	1 (0,01)
hau erantzun	1 (0,01)
hau erdara	1 (0,01)
hau eskola	1 (0,01)
hau espresuki	1 (0,01)
hau etimologia	1 (0,01)
hau etorri	1 (0,01)
hau etzan	1 (0,01)
hau euskaldun	1 (0,01)
hau euskara	1 (0,01)
hau eztabaida	1 (0,01)
hau froga	1 (0,01)
hau frogagarri	1 (0,01)
hau gain	1 (0,01)
hau garbi	1 (0,01)
hau garrantzitsu	1 (0,01)
hau gonbit	1 (0,01)
hau gorputz	1 (0,01)
hau gu	1 (0,01)
hau guztiau	1 (0,01)
hau hainbat	1 (0,01)
hau hari	1 (0,01)
hau hasiera	1 (0,01)
hau herri	1 (0,01)
hau horrela	1 (0,01)
hau hura	1 (0,01)
hau hutsune	1 (0,01)
hau ikasturte	1 (0,01)
hau irizpide	1 (0,01)
hau iruditu	1 (0,01)
hau iturburu	1 (0,01)
hau izen	1 (0,01)
hau jaiki	1 (0,01)
hau kide	1 (0,01)
hau kokatu	1 (0,01)

Konbinazioak (3 lema)

Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu	"katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren	"katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu*	"katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu*	"katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu	"ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu	"ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi	"katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia	"katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi	"katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia	"katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi*	"katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi \| asko	"bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* \| !asko*	"bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi\|asko\|gutxi\|txiki	"bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj	"proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj	"proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi\|asko + m:adi	"bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg	"proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA

adb	adberbioa
adi	aditza
adilok	aditz-lokuzioa
adj	adjektiboa
det	determinatzailea
ior	izenordaina
izearr	izen arrunta
izepib	pertsona-izena
izelib	leku-izena
izeizb	erakunde-izena
lbt	laburtzapena
lotjnt	juntagailua
lotlok	lokailua
esr	esaera
esk	esklamazioa
prt	partikula
ono	onomatopeia
tit	titulua

KASUA

abs	absolutiboa
abl	ablatiboa
ala	adlatiboa
ban	banatzailea
dat	datiboa
des	destinatiboa
erg	ergatiboa
abz	hurbiltze-adlatiboa
ine	inesiboa
ins	instrumentala
gel	leku-genitiboa
mot	motibatiboa
abu	muga-adlatiboa
par	partitiboa
psp	postposizioa
pro	prolatiboa
soz	soziatiboa

MUGATASUNA/NUMEROA

mg	mugagabea
ms	mugatu singularra
mp	mugatu plurala
mph	mugatu plural hurbila

ADITZ MOTA

da	da
du	du
dio	dio
zaio	zaio
da-du	da-du
du-zaio	du-zaio
dio-zaio	dio-zaio
da-zaio	da-zaio
du-dio	du-dio
da-zaio-du	da-zaio-du
da-zaio-du-dio	da-zaio-du-dio

hau	91 (0,60)
honetan	49 (0,32)
honek	25 (0,16)
honen	23 (0,15)
honi	11 (0,07)
Hau	10 (0,07)
honekin	6 (0,04)
Honek	3 (0,02)
Honen	3 (0,02)
Honetaz	3 (0,02)
honentzat	3 (0,02)
Honi	2 (0,01)
honen inguruan	2 (0,01)
honena	2 (0,01)
honetako	2 (0,01)
honetara	2 (0,01)
honetaz	2 (0,01)
Honekin	1 (0,01)
hau gabe	1 (0,01)
honen arabera	1 (0,01)
honen aurrean	1 (0,01)
honen bidez	1 (0,01)
honen kontra	1 (0,01)
honen ondotik	1 (0,01)
honengan	1 (0,01)
honetakoa	1 (0,01)
honetarako	1 (0,01)
oneri	1 (0,01)

hau ere bera	3 (0,02)
hau ere ez	2 (0,01)
hau ere ukan	2 (0,01)
hau adierazi nahi	1 (0,01)
hau adierazpen bat	1 (0,01)
hau aditu eman	1 (0,01)
hau amaitu gura	1 (0,01)
hau Antonio Arzak	1 (0,01)
hau Arana eman	1 (0,01)
hau are luze	1 (0,01)
hau argazki etorri	1 (0,01)
hau argitaratu baino	1 (0,01)
hau argitu behar	1 (0,01)
hau arraza urrats	1 (0,01)
hau aski ez	1 (0,01)
hau azpimarratu gogo	1 (0,01)
hau aztertu den	1 (0,01)
hau aztertu ez	1 (0,01)
hau batzuk maisu	1 (0,01)
hau beharrezko iritzi	1 (0,01)
hau bera amorru	1 (0,01)
hau bera ez	1 (0,01)
hau bera nortasun	1 (0,01)
hau bera sail	1 (0,01)
hau bertan argitaratu	1 (0,01)
hau bertan bera	1 (0,01)
hau beste luze	1 (0,01)
hau beste nonbait	1 (0,01)
hau bezain seguru	1 (0,01)
hau bikoiztu asko	1 (0,01)
hau bukaera testuinguru	1 (0,01)
hau bukatu nahi	1 (0,01)
hau egin lan	1 (0,01)
hau Eleizalde arrazoi	1 (0,01)
hau eman ohi	1 (0,01)
hau erdara esan	1 (0,01)
hau ere alderdi	1 (0,01)
hau ere Arana	1 (0,01)
hau ere berebiziko	1 (0,01)
hau ere egia	1 (0,01)
hau ere egin	1 (0,01)
hau ere esan	1 (0,01)
hau ere k	1 (0,01)
hau ere susmope	1 (0,01)
hau ere zehaztu	1 (0,01)
hau esan behar	1 (0,01)
hau esan Broussain	1 (0,01)
hau esan nahi	1 (0,01)
hau eskola aldarrikatu	1 (0,01)
hau espresuki aitortu	1 (0,01)
hau etimologia erakutsi	1 (0,01)
hau etzan bera	1 (0,01)
hau euskal fonetika	1 (0,01)
hau euskal nazionalista	1 (0,01)
hau euskara deus	1 (0,01)
hau Euskera agerkari	1 (0,01)
hau ez joan	1 (0,01)
hau ez ukan	1 (0,01)
hau eztabaida publiko	1 (0,01)
hau gain marra	1 (0,01)
hau garbi egon	1 (0,01)
hau gonbit hartu	1 (0,01)
hau gorputz sartu	1 (0,01)
hau gu oraingo	1 (0,01)
hau guztiau bizitza	1 (0,01)
hau hainbat liburu	1 (0,01)
hau hasiera esan	1 (0,01)
hau herri guzti	1 (0,01)
hau hizkuntza botere	1 (0,01)
hau honako beste	1 (0,01)
hau honako hau	1 (0,01)
hau horrela baieztatu	1 (0,01)
hau hura kamuts	1 (0,01)
hau hutsune bete	1 (0,01)
hau ikasturte abiatu	1 (0,01)
hau irakurri ikasi	1 (0,01)
hau irizpide ondo	1 (0,01)
hau kokatu behar	1 (0,01)
hau lagun esku	1 (0,01)
hau lan bat	1 (0,01)
hau lan ere	1 (0,01)
hau Orixe Arana	1 (0,01)
hau Orixe lan	1 (0,01)
hau ukan garrantzi	1 (0,01)