|
2000
|
|
|
Eta jarrera bien arteko konparazioan, herri honetara bakea eta politika normalizatua ekartzeko ahaleginean ez da zalantzarik erakunde armatuaren alde. Ondorioa, atentatuak itzuli dira baina horrek
|
ezin
du aurreko hilabeteetan markatutako bidea ezkutatu.
|
|
|
eta horiek beren ahaleginetatik ateratzen dira, nonbaitetik atera behar direlako. Bizipenak, amorruak, gogoak eta abarrekoak adierazteko
|
ezin
duzu militantziaz bakarrik hitz egiten duzun hizkuntza batekin jardun. Halako saioak egitea ezinbestekoa da.
|
|
|
Gure garaipenak, berez,
|
ezin
dutelako handiak izan, eta hortik agian amorrarazita bizirik mantentzen gaituen har hau. Baina komunitate txikia izateak ez gaitu komunitate handiei erasotzen dieten miserietatik libratzen.
|
|
|
ETAk berriro armak hartzea atzerapauso ikaragarria da, presoen egoera, den larria jakinda, jarduera politikoaren ardatz bihurtzea ez da jokamolderik egokiena, greba orokorrak deitzea, alde bakarreko lehengo kontuak dira. Hauteskunde espainiarretara ez aurkeztea, nahiz eta guk errespetatu, ez da gure herriaren interesak defenditzeko modurik eraginkorrena, herriaren zati garrantzitsu bat ez dagoelako ordezkatua, eta ordezkapen hori besteek
|
ezin
dutelako eraman. Eta jarrera boluntaristagoa gehiago delako, praktikan errealista baino.
|
|
|
Edozein kasutan, arazo guztien gainetik, itxaropentsu egoteko motiboak badauzkagu. Urte t' erdiko su etena ez da alferrikakoa izan, herriarengan ilusio eta esperantza sortu dira, gatazka gainditu dezakegu, mahai baten ondoan negoziatzeko eseritzea nahi ez duten horiek, eseri araziko ditugu, guk, gure egia esplikatzeko ahaleginak biderkatu behar ditugu, gure hitza eta ahotsa isiltzen saiatuko dira, gure bidea luzea da,
|
ezin
dugu amore eman, eta are gutxiago herriari bizkarra eman. Martxoaren 12an beste urrats bat eman behar dugu, abertzaleok, Madrilen gure eskubideen aldeko lan itzela dugu aurrean, eta egun hori eta gero, gauza bera, etengabe Euskal Herriaren askatasunaren bila
|
|
|
Hauek trantsizio berri bat gauzatu nahi zutela esan ziguten; instituzioetan parte hartuz. ETA eta bere ingurua ohartu zen
|
ezin
zuela estatua garaitu. Orain, estrategia horretatik irten beharrean dabiltza.
|
|
|
Ez da ohiko euskal nazionalista, baina bere diskurtsoa euskalduna da. Madrilen
|
ezin
dute euskal nortasuna duen ezer jasan ordea; otzandua ez den euskalduna ez da ongi ikusia han. Madrilen ongi hartua izateko sekretua erregionalista zintzoa izatea da.
|
|
|
Entrenamendu bakoitzean bi pilota puskatzen dira. Beraz, eskola bat sortzeko diru asko behar da eta kirol bat zabaltzeko, merkea ez bada
|
ezin
duzu ezer egin. Plastikozko pilotarena aldaketa bat da eta, ez dakit noiz, baina onartu behar dugun aldaketa da.
|
|
|
Baina garbi dago gaur egun erabiltzen diren pilotekin oso oso kirol mugatua dela. Kaleko edozeinek
|
ezin
du jokatu. Pilota oso gogorra da.
|
|
|
Hala ere, nahiz eta egoera politiko berriak poza sortu eta Kontseilua gauzatzen ari den plangintza estrategikoak aurrerapenak ekarriko dituen,
|
ezin
dugu esan euskalgintzako elkarteen artean euskararekiko ikuspuntu ezberdinik ez dagoenik, eta horrek ez gaitu ikaratu behar, aldiz, eztabaida puntuak zehaztu eta euskalgintzaren hausnarketa zabala egitera bultzatu behar gaitu.
|
|
|
Ibilgailua utzi ondoren, Artadi auzoko bideari ekingo diogu. Bidea asfaltatua dago, baina landareak ikusteko aukera
|
ezin
dugu alde batera utzi. Errepidean ez da auto asko ibiltzen eta artadia zeharkatzen duenez espezie desberdinak identifikatzeko aukera paregabea dugu.
|
|
|
Baliabideen ustiaketa mugatuko da biotopoetan, ustiapen hori eta babestu nahi diren balio ekologikoen kontserbazioa bateragarriak direnean izan ezik. Aparteko zuhaitzaren eredua ere, erabiltzen da eta badira hainbat zuhaitz, eredu honen aginduetara babestuta, edozein modutan,
|
ezin
ditugu, hertsiki «ingurune naturaltzat» hartu.
|
|
|
Ez naiz politika kontuetan sartuko, baina egia da kubatarrek zailtasun ugari dutela. Irla presondegia bihurtu da,
|
ezin
dute bisarik eskuratu. Hala ere, duela bi urte han egon ginenean jendeak haserreago zirudien orain baino.
|
|
|
Horregatik, programa hau DBHrako eta ez beste beheko mailetarako izatea gauza koiunturala izan da gehienbat. Noski, horrek
|
ezin
du horrela gelditu. Administrazioak sexu heziketa beste mailetan ere eskaintzea planteatu luke.
|
|
|
Beharbada saioa bukatu egin da, baina prozesuak aurrera segitzen du. Urrats zehatz bat amaituta ere,
|
ezin
dugu arnasestu gelditu, hurrengo urratsa antolatzeko premia baitaukagu.
|
|
|
Nahiz eta ikurrari edo izenari dagokionez euskal ordezkari ofiziala izan, gainontzeko lurraldeetako biztanleak baztertuz, hiru herrialdez osatutako autonomia baten lehendakaria besterik ez denak
|
ezin
du euskaldun guztion erreferenterik izan.
|
|
|
Inork
|
ezin
du esan elkarlana erraza denik, baina elkarlana garatu ahal izateko gauza guztien gainetik borondatea, zintzotasuna eta argitasuna dira beharrezkoenak. Ukatu gabe oso baldintza handia dela, borroka armatuak ez du gure agenda erabat markatu behar.
|
|
|
HORREN inguruan,
|
ezin
dugu ahaztu ETA erakundeak publikoki adierazi duela bere praktika armatua alde batera uzteko prest dagoela Euskal Herriko eskubide politikoak gauzatzeko prozesu demokratikoarekiko konpromiso tinkoa baldin bada. Beraz, borroka armatua elkarlanerako arazo gaindiezina bilakatzen zaien sektore horientzat, badago eskaintza zehatzik, askotan aipatutako su eten berri bat baino eraginkorragoa, hots; ETAren borroka armatua baztertzea Euskal Herri osorako prozesu demokratikoaren truke.
|
|
|
Ekainaren lehenengo asteburuan, hilaren 2, 3 eta 4an, egingo da bederatzigarren eta azken AEKanpada Bizkaiko Meñaka herrian. Sasoiak aldatuz doazela eta, AEK k
|
ezin
duela atzean gelditu esan dute arduradunek eta kultur arloan egiten duen ekarpenaz gogoeta egin nahi duela. AEK k 2002 urterako planteamendu berritua aurkezteko asmoa azaldu du.
|
|
|
Tele 5ek aldiz, 20 segunduko iragarki batentzako salneurria 1.850.000 pezeta izatetik 3.600.000ra igo du. Ondorioz, kate horren ikurra zen" Compañeros" telesaila egunez aldatu behar izan dute,
|
ezin
baitu ezer egin asteazkenero zortzi milioi ikusle biltzen dituen" Gran Hermano" ren aitzinean. Emititzen hasia zen" Antivicio" telesaila ere" izoztu" egin dute uda pasa arte.
|
|
|
Emititzen hasia zen" Antivicio" telesaila ere" izoztu" egin dute uda pasa arte. Kontraprogramazioa galarazia egonik gainera,
|
ezin
du tiradizoko filmik eskaini.
|
|
|
museoak dirua xahutu besterik egiten ez duten gauzak bezala hartu dira. Hori guztia dela eta,
|
ezin
ditugu museoak galtzen utzi, etekina atera behar diegu eta errentagarri bihurtu. Guggenheim ekin ikusi da museoekin dirua irabaz daitekeela."
|
|
|
Mendebalderen jardunaldietan deklinabiderako proposamena plazaratu zuen Jazinto Iturbek. Bizkaiera lan tresna dutenek
|
ezin
dute erabakien zain egon ordea, eta egindako lana ere iturri izan da. Gainontzean, euskara batuari sarritan leporatu zaion kortse estua ez litzatekeela bizkaierarekin errepikatu behar ere esan izan da, hau da, gutxi gutxieneko eredu batetik abian, nork beretik jarraitu ahal izatea.
|
|
|
Antzerkiak
|
ezin
du telebistarekin lehiatu jakina, baina zer egin daiteke jendea antzerkira maizago hurbil dadin?
|
|
|
Baina, informazio sistema berri hauek beste aldaketa batzuk ere ekarriko dituzte. Egia da, erakunde batek bere informazio sistema eratzen duenean bere" know how" zaindu nahi duela, baina ordura arte garatu
|
ezin
zituen hainbat produktu garatzeko posibilitatea zabaltzen zaiola ere bai. Hau ekonomiaren edozein alorretan gertatzen ari bada ere, euskal kulturan tentsio bereziak eragin ditzake, gure erakundeek, gutxi edo gehiago, bere laneko eremua izan baitute.
|
|
|
Oreka bat bilatu behar da.
|
Ezin
duzu ezta ere erabat garbia den hizkuntza erabili, hutsetik jerga bat sortu. Oso irreala litzateke.
|
|
|
Mila hitzaldi eta konpromiso dituzte. Horiek ere, azkenean,
|
ezin
dute nahi dutena egin. Agian, beste eredua hobea da, idaztearekin zerikusirik ez duen lan batean jarduten duen idazlearena, bere denbora hartu eta bost urtean behin liburu on bat egiten duenarena.
|
|
|
Idazleak, hemen, ez dira elite bat, denok ezagutzen ditugu, kalean ibiltzen dira... eta orduan irakurleak esaten du" Harkaitz Canoren poesia liburu hau hartu eta irakurri egingo dut". Erdi mailako edozein espainolek
|
ezin
du hori egin. Heltzen zaizkion liburuak goregi hegan egiten duten txoriak dira.
|
|
|
Oraindik ezer argitaratu ez dutenek esango dizute oso zaila dela. Guk
|
ezin
dugu esan horrela denik.
|
|
|
Giza eskubideen printzipioei eusteko ordua da. Ohartu behar dira behingoz ETAk
|
ezin
duela segitu zinegotziak hiltzen. Hori garbi izan ezean, ez dago aurrera egiterik.
|
|
|
Ez gara errazak asetzen, baina orain
|
ezin
dugu kexatu. Lezetxiki industen genuenean Vespa koskor batean Atauna joan, Barandiaran atzean hartu, atzeko parrilan maleta, hanka tartean morrala jarri eta Arrasatera joaten ginen.
|
|
|
Han hezurren gainean askotan sumendi batek eztanda egin baldin badu hantxe zabaltzen dira errautsak eta errauts horiek tapatzen dituzte. Baina errauts horiek ez baldin badituzu
|
ezin
duzu askotan antzeko dataziorik egin. Nolanahi ere beste sistema batzuk sortzen ari dira.
|
|
|
Ederki aski gogoratzen ditut Felix Martiren hitzak AEK ko irakasleon lan baldintzak ezagutu eta gero: heroismoak
|
ezin
du betiko iraun. Gure herrialdean euskarak aurrera egin du milaka euskaltzaleren ahalegin izugarriari esker, horretaz inork ez du dudarik.
|
|
|
Gure herrialdean euskarak aurrera egin du milaka euskaltzaleren ahalegin izugarriari esker, horretaz inork ez du dudarik. Baina, euskararen etsaiek ederki dakite heroismoak
|
ezin
duela betiko iraun eta ondorioz, ez digute erraztasunik emango euskarak bere bidea egin dezan amore emango dugunaren esperantzaz. Jai dute.
|
|
|
Guztiz onartzen dut hori, baina
|
ezin
dugu ahaztu herria alderdi politiko baten izenean ordezkatzen dugula, eta badira herriaren kudeaketaren gainetik dauden baloreak. Udal akordio hauek su eten giroan sortu ziren eta legebiltzar mailako akordio bat ere bazegoen.
|
|
|
Hauek, bat batean, sekulako berriemaile taldea izango lukete, berriemaile tokikoak, profesionalak eta multimedian trebatuak, edozein euskarritarako eduki hornitzaile izateko prest. Erdarazko komunikabideek
|
ezin
dute horrelakorik egin, hau euskarari diogun atxikimenduari esker bakarrik egin daiteke. Euskarak, agian lehen aldiz, gailentzeko tresna bat izango luke.
|
|
|
Irabazle bakarra, saltoki erraldoien sareak gero eta era estuagoan kontrolatzen dituen banakuntza oligopolioa da, eta ez beste inor. Espainiako gobernuak
|
ezin
du, noski, halakorik aldarrikatu, baina, praktikan, beste edozein produkturen parean jarri du testu liburua (oraingoz, zabalik geratzen baita atea bestelako liburuen salneurria ere desregulatzeko).
|
|
|
Iraganeko eskemetan ainguraturik dago eta Miarritzeko Herriko Etxean duela hamar urte bizi izan genituen gertaeren eskemekin eta klabeekin jarraitu nahi du Abeberrik.
|
Ezin
dugu 1990ko gertaera partikular batek eragin zuen egoeraren ondorioekin bizi betirako; Abeberriren gustuko egoeran beti bizi alegia. 1990ean gertatu zena behin betiko finkatua geratzea nahi du berak.
|
|
|
Inolako zalantzarik gabe, langileen heriotzak eta langileek jasan beharreko ondorio larriak dira lan istripuen alderdirik lazgarriena, baina, hori horrela izanik ere,
|
ezin
dugu ahaztu eragiten duten kostu ekonomikoa. Eta, lehenengo aldiz, modu ofizialean ezagutzera eman da EAEn lan istripuek 1999an eragindako kostu ekonomikoa.
|
|
|
Indibidualismoa sartuta duzu, ez agian bizimoduan, baina bai pentsaeran. Inork
|
ezin
du sortu bakarrik, ezta ume bat ere"
|
|
|
Falta marratik urrunen dagoenari" salto" esaten zaio eta bere aurrean dagoen" tercio" aren akatsak konpontzen saiatu behar du. Azken hori, berriz, falta marratik hurbilen dauden" los de vuelta" ko jokalariek jo
|
ezin
dituzten pilotak jotzen saiatzen da. Erabiltzen duten pilota oso goxoa da (50 gr. ingurukoa) eta paletan erabiltzen dugunaren antzekoa.
|
|
|
Ozeanoko alde honetan, EITBko arduradunen artean poza da nagusi, Jose Felix Azurmendi" Canal Vasco" ko zuzendariak dioen bezala," honek gure seinalea benetan kulturala izan dadin lagunduko duelako, nahiz eta telebista orokor batek
|
ezin
dituen beste atal batzuk ere ahaztu".
|
|
|
Ezin dizut esan. Inork
|
ezin
du hori esan bere arteaz. Nondik zatozen galdetuko banizu bezalaxe da.
|
|
|
Edozein artistak bezala, inork
|
ezin
du esan oso argi duenik. Oso jatorri mistoak dira.
|
|
|
Beno, ostatuan buila asko dago, eta
|
ezin
du ondo aditu besteek diotena... Horretan zerikusi handia du, agian, neure buruan, ametsetan eta, nola hautematen ditudan gauza horiek.
|
|
|
EHk erantzukizuna ETAk daukala pentsatzen badu, bere jarrera argitu behar du. Aritzeko eta lanerako dugun esparru bakarra hori da, baina EHk
|
ezin
du esparru hori bete, bide politikoak bakarrik defenditzen dituela esanez. Garbi dago ezker abertzale osoak ez duela jarrera hori erakusten, ezker abertzaleko kide batzuek esparru hori landu nahi dute.
|
|
|
Baina ez sindikatuen eta patronalaren arteko negoziazio bat bideratzen den bezala bideratzeko. Hori
|
ezin
dugu horrela antolatu. Hau da, nik hamar eskatu zuk sei eskaini eta erdibidean zortzirekin konpondu.
|
|
|
" Bakea bakea da" kontu hori gehiegi azpimarratu genuen beharbada, ez genien edukiei behar adinako garrantziarik eman. Ordea, euskal gizartearen asmoa eta nahia bere etorkizuna erabakitzea da, eta
|
ezin
du etorkizuna eraiki indarkeria aldemenean duelarik. ETAk horretaz datu asko du.
|
|
|
Eman dezagun testuinguru horretan su eten berri bat datorrela.
|
Ezin
duguna da su eten hori baldintzatu batzuek eta besteek. ETAk nahi badu su etena erabaki dezake, ez guk, alderdiok.
|
|
|
ETAk nahi badu su etena erabaki dezake, ez guk, alderdiok. ETAk ekarpen politiko hori eskaini dezake, baina
|
ezin
duena da ekarpen hori ezarri proiektu baten truke. Proiektu guztiak eztabaidagarriak eta hobetzeko modukoak dira, are gehiago alderdi politikoek edo gizon emakumeek egina badira.
|
|
|
Europako Batasuneko herrialdeek bat egin dute eta, Kuban inbertsioak egin dituzten Europako enpresei zigorrak jarriz gero, Munduko Merkataritza Erakundearen (OMC) organo gorenera jotzeko mehatxua egin dute. Nolanahi ere, Ipar Amerikako lege horrek indarrean jarraitzen du eta dagoeneko, badira Kuban inbertsioak egin izanagatik zigortuak izan diren eta, ondorioz, Estatu Batuetan sartu
|
ezin
duten herrialdeak. Zigortutako herrialde horiek ez dira Europakoak.
|
|
|
Komunikabideei zera azaldu dizuegu: guk diru bat emango dugu produktu bat kaleratzeko, baina
|
ezin
dugu diru hori berau publizitatzeko erabili, ezin dugu publizitate klasikorik egin, horrek gure produktua bi edo hiru aldiz garestituko lukeelako. Eta komunikabideei produktuaren inguruko informazioa zabal dezazuen eskatzen dizuegu.
|
|
|
Komunikabideei zera azaldu dizuegu: guk diru bat emango dugu produktu bat kaleratzeko, baina ezin dugu diru hori berau publizitatzeko erabili,
|
ezin
dugu publizitate klasikorik egin, horrek gure produktua bi edo hiru aldiz garestituko lukeelako. Eta komunikabideei produktuaren inguruko informazioa zabal dezazuen eskatzen dizuegu.
|
|
|
Baina, irakurzaletasuna bultzatzean
|
ezin
dugu literaturara mugatu. Herren geratuko ginateke.
|
|
|
Eta hor dira aldizkariak, esaterako. Gainera helduak ere
|
ezin
ditugu ahaztu. Horri guztiari Gabonetan heldu diogu.
|
|
|
Euskaldun irakasle eta ikasleak, zenbait idazkaritzaren premia daukate, textoak eta liburuak argitaratzeko lanean bakarka jardun ez ditezen(...) Euskal alfabetatzeak, behar beharrezkoa du bateratze lan bat. Eta aipatu
|
ezin
ditugun beste amaika abarretan orobat egin bide genduke. (...) Gaurdanik eta ari geran lanean billatu behar dugu batasun bidea.
|
|
|
Hasiera batean, baina, Euskal Herriaren lurraldetasuna ere aldakorra izan dela oroitarazi beharra dugu. Izan ere, Euskal Herria tikiagotu egin da eta aspaldiko abiapuntua den euskal zibilizazioa
|
ezin
dugu nola hala baztertu. Honela, duela 2.000 urteko Euskal Herriko hiririk populatuenak egungo zazpi sei lurraldeetatik at zeuden, Zuberoatik hamaika kilometro luze, alegia, gaurko Gaskonia betean (Autx, Eauze eta bertze).
|
|
|
Alta, barnealdean krisialdi ekonomikoak ohiko jaiotza kontrol tikia zabaldu zuen, hainbat sendagilek ere bultzatua (Gebara, 1599).
|
Ezin
dugu ahantzi, era berean, ama nahiz jaioberrien heriotza eguneroko kontua zela, krisialdi gose garaia zelarik honelako gertakari latzak ugalduz (P. Moreda, 1980) eta ondorengo belaunaldietan" uhin efektua" islatuz.
|
|
|
Artea, historia, geografia... zientzia eta literatura mundu horietan ibilia izatea. Nik horiek ikasiak nituen, baina
|
ezin
nituen erabili zuen garaikoak etorri arte.
|
|
|
Hartzaileak duen kultur eta konplexutasun maila bat eskatzen du. Gizartean
|
ezin
du arrakastarik izan konplexutasun horri erantzuten ez dion mezuak.
|
|
|
Gainera bertsolari tradizionaletan nahiko bikote fijoak izaten ziren, baina orain edonorekin kantatu behar duzu, kolektibo zabala gara. Bakarrik kantatu behar bagenu, trikitilariak edo idazleak bakarrik jarduten duten bezala, zatiketa berdintsua izango genuke, baina beste batekin kantatu behar badugu,
|
ezin
dugu nahita ere hori apurtu. Kantatzera zoazenean lehenengo jarrera inportantea da, saioan bion artean egiten dena ongi atera dadila.
|
|
|
Oraindik jaialdia egoki saltzen bada, jendea biltzen da, bertsolaria motibatzen da eta jendeak ongi pasatzen du. Burua nekatu beharra dago bai antolatzaile eta baita bertsolarien aldetik ere, hauek ere protagonismoa
|
ezin
baitute jaialdi hutsera mugatu, agian berek proposatu lituzkete formula berritzaileak. Azken batean gauza beretsua egiteko jantzi berriak asmatzea baino ez da.
|
|
|
Borgesen Babelgo liburutegiaren metafora erabiltzen badugu, liburutegi unibertsal horretan dago euskara, beste hizkuntza guztiak bezala, baita xumeena ere. Unibertsaltasun horretan
|
ezin
dugu ahaztu ingelesa ere partikularra dela. Miguel Torga idazle portugaldarrak esaten zuen:
|
|
|
lotsarik ez duenak bakarrik ematen baitio besteari lotsa. Eskolak
|
ezin
du irakurzaletasuna eta haur literaturarekiko maitasunik eskaini, irakasleek maitasun hori ez badute. Liburua" totem" bat bilakatua dugu, baina azkenean haurra beti konturatzen da:
|
|
|
Nik uste dut esperantza hor jarrita dagoela, oso zehatz esan gabe, baina azken batean hirugarren dimentsio horretan esperantza bada zorion klase bat edo izateko esperantza. Nik behintzat hori
|
ezin
dut ulertu inplikazio sozialik gabe, hau da, mugimenduetan inplikaziorik gabe, eta gero, noski, norberak bere inguru pribatuan eraikitzen dituen... bueno uste dut garbi dagoela adiskidetasuna dela salbazio soka bakarra, edo behintzat, sendoena. Asko daude:
|
|
|
Nik uste dut lau funtzio horiek ezin ditzazkeela poesiak bete, hizkuntzak bete, hizkuntzaren beraren kontrako borroka egin gabe. Hizkuntzak informazio mailan esan daitekeen guztia kodifikatuta dauka, baina bide kodifikatu horietatik
|
ezin
dugu esan lehendik esanda dagoena baino. Neurri horretan, hizkuntzari esanarazi behar zaio dezakeena eta ez dezakeena, eta nik hala ulertzen ditut Maria Zambranoren hitz horiek, eta horregatik gustatzen zaizkit hainbeste.
|
|
|
Ertzaintzaren aurrean erresistentzia erakutsi izana ez dela frogatu argudiatu zuen fiskalak eta ez zuen salaketarik jarri. Epaileak, ordea, salaketarik izan ezean absoluzioa eskatu zuen, berak fiskaltzaren lana
|
ezin
zuela ordezkatu argudiatuz.
|
|
|
errealitate birtual horretan nahi bezain beste abentura eta emozio bizi ahal ditu. Hala ere, bera ordenagailu zentralari lotutako izaki bat besterik ez denez,
|
ezin
du" beste" errealitatean, benetako bizitza baino pozgarriago zaion horretan, nahi duen denbora igaro.
|
|
|
Guk erabakia baloratu genuen eta kontra egin genion. Alde batetik, Gobernu Aretoak holako erabakia
|
ezin
duela hartu esan dugu, epaileok lanean ari garenean debekatua dugulako. Gobernu Aretoak ezin die bere funtzioetatik beste boterei ez zorionak ez gaitzespenik luzatu.
|
|
|
Eta horrelako eskubiderik ez dago. Gehiengoak ez dauka horrelako eskubiderik, gehiengoak ez dauka zilegiak ez diren erabakiak hartzeko eskubiderik, gehiengo sozialak
|
ezin
du zilegia ez dena zilegi bihurtu. Alardearen auzian gertatzen da hau.
|
|
|
Alardearen auzian gertatzen da hau. Gehiengoak ez du halako Alarderik nahi, baina gehiengoak (oinarrizko eskubideak gehiengoaren aurka mantendu behar dira eta)
|
ezin
du hori egin. Zaila bada ere gehiengoak ezin ditu gutxiengoaren eskubideak zapaldu.
|
|
|
Gehiengoak ez du halako Alarderik nahi, baina gehiengoak (oinarrizko eskubideak gehiengoaren aurka mantendu behar dira eta) ezin du hori egin. Zaila bada ere gehiengoak
|
ezin
ditu gutxiengoaren eskubideak zapaldu. Gehiengoak ezin du zer den zilegia edo zuzena ebatzi.
|
|
|
Zaila bada ere gehiengoak ezin ditu gutxiengoaren eskubideak zapaldu. Gehiengoak
|
ezin
du zer den zilegia edo zuzena ebatzi. Kasu honetan, gehiengoak nahi ditu ENA erabiltzen dutenak zigortu.
|
|
|
" Hizkuntzak informazio mailan esan daitekeen guztia kodifikatuta dauka, baina bide kodifikatu horietatik
|
ezin
dugu esan lehendik esanda dagoena baino. Hizkuntzari esanarazi behar zaio dezakeena eta ez dezakeena".
|
|
|
Ohargarria da bere lagunen hainbat aipamen jasotzen dituen ipuin horretan esaten dena nabegantea izan nahi lukeen zuhaitz horrek, nahi lukeen moduan bidazti, peregrina edo nabigatzailea izaterik ez izatearen arrazoia bere sustrai sakon ikaragarriak direla. Sarrionandiaren obrak
|
ezin
du bere sustraien gatibotzatik ihes egin inolaz, eta ezinbertzean" arteztasunarekin" besarkatzen duela eguratsa.
|
|
|
hots, Julenek zalantza eta barne gatazka ugari ditu. Egileak berak azpimarratu zuenez," Editoreak berak, bere militantzia ez du oso garbi ikusten, baina halaber, ikusten du egoerak horretara bultzatzen duela,
|
ezin
duela beste jarrerarik hartu. Liburuan, zuri eta beltzen arteko gerra izan beharrean, gris asko dago.
|
|
|
Bere barne munduan sartuz, pertsonaia hauen aldaketen berri izango dugu. Horrelako pertsonaiekin
|
ezin
dugu zer egingo duten aurreikusi.
|
|
|
Haatik,
|
ezin
dugu ahaztu euskal literaturaren inguruko kritika publikoa batik bat hamarkada honetan zabaldu eta garatu dela. Izan ere, 1990 urtean Euskaldunon Egunkaria kaleratzen hasi zenetik (VII), egunkarietan euskal literatur lan gehienen berri ematen hasi dira, ordura arte lan batzuen kaleratzea ez baitzen aipatu ere egiten.
|
|
|
Manual de confesores y penitentes liburu horretako tesi nagusian zioen: . Erresuma ez da erregerena, baizik komunitatearena, eta erregetzaren ahalmena komunitatearen eskubide naturala denez eta ez erregerena, horregatik
|
ezin
du botere hori komunitateak guztiz utzi?.
|
|
|
Ahalegin horietan, batetik zein bestetik garrantzi handia dute hedabideek, etahorixe da liburu honek erakutsi nahiko lukeena. Eragina zenbatekoa den neurtzea zailaden arren,
|
ezin
dugu ukatu nortasunen eraikuntzan eta birsorkuntzan hedabideen lanaoso kontuan hartzekoa denik. Horixe da bederen gure abiapuntua, eta hortik datorkigugai honekiko interesa.
|
|
|
Bigarren eremu publiko honek oztopo handiak aurkitzen ditu beregarapenean. Jadanik aipatua dugun izaera minoritarioari, hizkuntza ezagutzen ezdutenak
|
ezin
baititu integratu?, hiztun guztiak integratzeko zailtasuna gehitzen zaio.Honen arrazoia honetan datza: hizkuntza komunitatea osatzen duten kide guztiakharremanetan eta kontaktuan jartzeko euskarri eta espazioen ahulezia; eta horretanzeresan handia dute gorabehera politikoek, muga juridiko politikoen existentziak, eta ekonomikoek, merkatuaren egituraketak?.
|
|
|
Hasieran esan dugun modura, anitza bezain koloretsua da irratigintzaren egoeraHego Euskal Herrian. Hala ere,
|
ezin
dugu albo batera utzi Madrildik emisioak igortzendituztenen pisua. Izan ere, nahiz eta hemendik bertotik hainbat programa egin, nagusidira ikuspegi zentralista eta Estatu osorako emisio bakarra dutenak, besteak beste: SERen musika programazioa eta eskaintza konbentzionala, Espainiako Irrati Nazionalaren emanaldi desberdinak eta Onda Cero, Cadena 100 edo Radio Popularrenemanaldiak.
|
|
|
telebistako albistegia sortu zuen, France 3k Ipar EuskalHerriari buruz ematen dituen gaurkotasunezko berriak beste ikuspuntu batez eskainiz; are gehiago La Semaine du Pays Basque astekariaren agerpenarekin, tokiko prentsaSud Ouest eskualdeko egunkariaren euskal argitalpenera mugatuz. Hala ere, gehienetan
|
ezin
dugu aniztasunaz hitz egin gaien aukerari zein aurkeztu eta komentatzekoerari dagokienez, ez eta zuzendua zaien irakurleei eskaintzen zaizkien gaurkotasunezko berrien begirada eta ideia nagusiei dagokienez ere. Hauxe gertatzen zaie bereziki deszentralizatuak diren hedabide publikoei (France 3 Euskal Herri, Radio FrancePays Basque) baina baita ere, maila txikiago batean baina?
|
|
|
Egunkari abertzaleen arteko alde hau ulertzeko,
|
ezin
dugu ahaztu bakoitzarenatzean edo aldean dagoen proiektu politikoa. DEIAren kasuan, gogora dezagun azkenbi hamarkadetan EAJk Gernikako Estatutuaren aldeko apustua egin duela, eta Estatutuhorrek Baskongaden eta Nafarroaren arteko etena berrindartu duela.
|
|
|
Plangintza tekniko hau, ordea, Estatuak ez du oraindik finkatu; hortaz, gaur egun Estatu osoanemititzen ari diren ehundaka telebista lokalak legez kanpo daude, inork ez baitie oraindik frekuentziarikesleitu. Autonomia Erkidegoek
|
ezin
dituzte horiek emateko deialdiak zabaldu Plangintza hori gabe.Alabaina, zenbait Autonomia Erkidegok horiek emateko araudiak xedatu ditu, hala nola, Nafarroakoak (313/ 1996 Foru Dekretua, irailaren 9koa).
|
|
|
Alde honetatik, honakoak dira agintzen duten arauak: pertsona atzerritar batek (Europakobatasunaren kanpotikoak, alegia)
|
ezin
du kapitalaren %25etik gora izan ala pertsona fisiko edo juridikobera ezin da hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapenerako bi emakida bainogehiagoren titular izan. Eta hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapenerako emakidabat baino gehiago eman zaizkio pertsona fisiko edo juridiko berari, soil soilik jadanik eman direnenkopuruagatik irrati eskaintzan pluraltasuna behar den mailan ziurtatua geratzen baldin bada.
|
|
|
Eta hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapenerako emakidabat baino gehiago eman zaizkio pertsona fisiko edo juridiko berari, soil soilik jadanik eman direnenkopuruagatik irrati eskaintzan pluraltasuna behar den mailan ziurtatua geratzen baldin bada. Azkenik, pertsona fisiko edo juridiko batek
|
ezin
du sozietate emakidadun bat baino gehiagotan parte hartzegehiengodunik izan, hedadura eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapena egiten dutenean.
|
|
|
– Pertsona (fisiko zein juridiko) bakar batek
|
ezin
du kapital osoaren edo botoguztien %49 baino gehiago izan, ez Estatu osorako emititzen duten lurrazaleko telebista analogikoen soziateteen kapitalean, ezta satelite bidezkoenetanere.
|
|
|
– Estatu osorako emisio baimena duen lurrazaleko telebista batean kapitalarenedo boto eskubideen %15etik gora duen pertsonak
|
ezin
du beste baimenenbaten titularra den sozietate batean kapitalaren edo boto eskubideen %15baino gehiago izan; aldiz, sozietate bitan %5etik gora izanez gero, ezinlezake hirugarren batean portzentaje horretatik gorako parte hartzerik izan; satelite bidezko zerbitzuetan ere antzeko mugak daude indarrean, nahiz etaportzentajeak %30era igotzen diren lehenengo kasuan eta %5ean geratzendiren bigarrenean...
|
|
|
– Atzerritarrek
|
ezin
dute frantsesez jardungo duen irrati edo telebista lurrazalekoa eragiteko baimena duen sozietatearen kapitalean edo botoetan %20tikgorako parte hartzerik izan.
|
|
|
– Lurrazaleko irrati analogikoen kasuan sozietate batek
|
ezin
du, bera titularraden zerbitzu guztien eta horien programazioak ematen dituzten emisorenentzulego potentzialak batuta, 150 milioi biztanlerengana baino gehiagorengana heldu guztira.
|
|
|
Xedapen garran tzitsuak dira, halaber, sozietateei dagozkienak etakontzentrazioarekin eta nazioarteko tzearekin zerikusia dutenak. Alde honetatik, bazkide bakar batek
|
ezin
du kapitalaren %49 baino gehiago bere esku izan, eta informatzera behartuta dago parte hartze esan guratsua izatea dakarren edozein operazioz39.Atzerritar bazkideen (Europako Batasu netik kanpokoak, alegia) esku egon daitekeenkapital zatia, bestalde, ezin da %25etik gorakoa izan.
|
|
|
Nazionalismoa erronka berrietarako berregituratu behar bada eta erronka zaharretarako bere burua indartu behar badu, hortxe daukaaukera bat (ez bakarra, noski). Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela, baina gaur egun Espainia eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik
|
ezin
dugu esan. Gure egoerak alde eta kontra dauzkan faktore guztiekin, alternatiba bat eraikitzeko gauza izan behar dugu.
|
|
|
–Estatuentzat komunikazioak beren aginduetara dauden esparru oso itxiak izan dira beti.Aurrerantzean, subiranotasun zarpail honek ihes egin diezaieke, bazkide egiteko bitarteak eskuratzenez badituzte,
|
ezin
baitute jabe bakarrak izan? [Nora].
|
|
|
Baina
|
ezin
ditugu ahaztu aldaketa kualitatiboak: inbertsio publikoak egitekoerabaki irizpideak edota enpresa eta zerbitzu publikoen kudeaketaren helburu estrategikoak, merkatu irizpideen bitartez zehazten hasi izan dira.
|
|
|
Moneta nazional batzuek
|
ezin
dute nazioarteko espazio monetariorik sortu.Berezko espazio monetariorik gabe, lurralde ekonomia ez litzateke ekonomianazionala izanen; moneta batasunik gabeko biztanleria baten eragiketa ekonomikoek, isolaturik edo bildurik, ezin osa dezakete inolaz ere erkidego horren subiranotasunerako euskarri objektiborik. Tresna teoriko praktikoa, moneta batua, izan ezean, alferrik lirateke borondate politikoa, araudi legalak eta ekonomiaz kanpoko gainerako faktoreak.
|
|
|
Alta, estaturik gabeko nazio horiek ezin dira beren buruaren jabe izan legez.
|
Ezin
dituzte beren gerorako egitasmoak askatasunaz kudeatu bakarrik, eta espainiar tutelapean jarraitzeko tenorea onartu beharra daukate betiere. Hiru hitzetan adierazita, askatasuna ukatzen zaie.
|
|
|
inkorpora zaitez zu nigana, ni naizelako lehenengoa eta jatorrizkoa, ez??. Orduan, gure planteamenduan, Euskal Herri osoarentzat egiten da proiektupolitikoa, eta gero atxikimendu prozesua dator,
|
ezin
duzulako inor behartu prozesuan parte hartzera, eta ezin da eskubide kolektibo bat bermatu eskubide indibiduala zapalduz; aitzitik, biak lotu behar dira. Beraz, nahiz eta Nafarroako gehiengobatek gure prozesuan parte ez hartzea erabaki, gutxiengoak parte hartzeko eskubidea izango luke.
|
|
|
–
|
Ezin
ditugu txapelketa espainiar edo frantsesak antolatu; gure ardura gizarteakontzientziaraztea da, pankartak ateratzea eta abar, nahiz eta arazoak sortu poliziarekin. Urrats instituzionalak ematea gure politikarien ardura da, baina horiekMadrilera begira daude; esaterako, Villar eta abar.
|
|
|
Hori gainditzeko zer egin, Erkidegoko erakundeetatik azter daiteke. EAk, EHk eta EAJ PNVk Erkidego Autonomikoan lan komunaegiten badute, lan horrek emaitzak ematen baditu, eta jarrera demokratiko batenbidez gauzak egiten baldin badituzte, zergatik
|
ezin
dugu pentsatu nafarrek erehorretaz ohartuko direla eta, pixkanaka pixkanaka, hori Nafarroako Legebiltzarreanislatuko dela. Prozesu luzea izango da, baina UPNk gaur egun Nafarroan duen pisupolitikoa izateko, guk ere zerbait gaizki egingo genuen, ezta?
|