|
2007
|
|
|
Sortu zutenetik, asko berritu dute; adibidez, 2006an beste beso robotiko bat jarri zioten. Baina oinarrizko hainbat gauza
|
ezin
dituzte aldatu; beraz, haren ordezkoa egiten ari dira. Hala ere, lehen esploratzaile txikiek lan paregabea egin dute ozeano hondoaren esplorazioan.
|
|
|
Dena den, zientzialariek
|
ezin
dute garaipena aldarrikatu, eta besterik gabe etxera joan. Jitoan dauden buien sarea etengabe berritu behar da, buiek huts egiten baitute, eta urrundu egiten baitira lasterren dibergentzia eremuetatik.
|
|
|
Hori bai, nekatu eta atseden hartzeko beharra baldin badute, konponbideak ez dira berdinak lehorrean eta itsasoan. Lehorrean bai, ia edozein lekutan lurreratu daitezke, baina itsasoan
|
ezin
dute horrelakorik egin. Aurkitzen dituzten irlatxoetan edota itsasontzietan pausatzen dira bidaiari eusteko indarrik ez dutenean.
|
|
|
Horrela, duela 4 milioi urteko erretrobirusa birsortu zuten. Ondoren, giza zelulen kultura batean jarri zuten erretrobirusa, eta frogatu zuten
|
ezin
zituela zelulak infektatu. Izan ere, giza zelulek duten proteina batek birusa blokeatzen du, eta ez dio uzten zelulan sartzen.
|
|
|
Alderdi negatiboa, berriz, izan daiteke
|
ezin
dudala denetarik egin, nire jarduera mugatu behar dudala. Oso erakargarria da denetik egiten saiatzea, baina ez dut denbora nahikorik.
|
|
|
zer egin genezakeen konposatu horiek atmosferatik desagerrarazteko? Oso egonkorrak baziren ere,
|
ezin
genituen betiko utzi atmosferan. Susmoa genuen, zuzenean ez bazen ere, CFCak atmosferan pilatzeak eragina zuela ozono geruzaren zuloan.
|
|
|
Hala ere, zer ondorio izan ditzakeen ere eman behar dute ezagutzera.
|
Ezin
dute arazoa ezkutatu. Baina neurriz kanpoko adierazpenak saihetsi egin behar dituzte.
|
|
|
blogetara mezuak bidaltzeko, askotan, formulario bat bete behar da, eta bete beharreko laukitxo bat Captcha testa da. Ustez, makinek
|
ezin
dute gainditu. Pertsonentzat, aldiz, erraza da.
|
|
|
|
Ezin
dugu jakin idazleek Creeper en berri izan ote zuten idazten hasi baino lehen. Baina argi dago gauza bat dela ia nahi gabe egindako birus erreal baten istorioa, eta beste bat dela planteamendu hau:
|
|
|
Oso ezberdinak dira! Adibidez, metal astun batzuk titanioa, uranioa, europioa eta abar
|
ezin
ditu sortu Eguzkiak bezalako masa duen izar batek. Gutxienez hamar aldiz masa handiagoko izarrak behar dira horretarako.
|
|
|
Europako Batasunak, adibidez, kadmioaren erabilera murrizteko hainbat araudi ditu indarrean. 2002an bateria eta pilen zuzentaraua atera zuen, eta horren bidez arautu zuen pilek
|
ezin
dutela beren pisuaren% 0,002 baino kadmio gehiago izan, eta erabilitako pilak eta bateriak bildu eta birziklatu egin behar direla. Araudi horien ondorioz, mugarik jartzen ez duten herrialdeetara mugitu ziren ekoizle asko, Txinara eta Japoniara, batez ere.
|
|
|
Deinococcus radiodurans bakterioa ezaguna da erradiazioa oso ongi jasaten duelako. Gai da 10.000 gray ko erradiazioa jasateko (giza zelula batek
|
ezin
du jasan 10 gray baino gehiago); eta, horregatik,
|
|
|
Deinococcus radiodurans bakterioa ezaguna da erradiazioa oso ongi jasaten duelako. Gai da 10.000 gray ko erradiazioa jasateko (giza zelula batek
|
ezin
du jasan 10 gray baino gehiago); eta, horregatik, ezin aproposagoa da erradiazioaren aurkako babesa ikertzeko.
|
|
|
Gorputzak oreka egoeran duen tenperatura
|
ezin
badu mantendu, kalteak izango ditu. Egoera horretan dagoen pertsonak hipertermia izango du, eta ohikoena bero kolpe bat jasatea da.
|
|
|
Kongresu gehienetan, hitzaldi eta aurkezpen asko egoten dira, eta ez dugu inolako aukerarik albokoarekin hitz egiteko. Informazioa jasotzen dugu, baina
|
ezin
dugu trukatu. Benasqueko kongresuak juxtu kontrakoa dira:
|
|
|
Bada, MPEG algoritmoek modelo psikoakustikoak erabiltzen dituzte zer datu dauden soberan neurtu, eta entzun
|
ezin
duguna kentzeko. Alde batetik, 20 Hz etik behera eta 20 kHz-etik gora dauden soinu guztiak ken daitezke zuzenean.
|
|
|
Maiztasun askotako soinuak batera daudenean, batzuek besteak estaltzen dituzte, eta
|
ezin
ditugu denak entzun. Artxibokoa
|
|
|
Kimikariek ez dute molekula bakar bat detektatzen.
|
Ezin
dute. Ezta bi molekula ere; edo hamar; edo mila.
|
|
|
Big Banga gertatu zenetik, unibertsoa etengabe hedatzen ari da, gero eta azkarrago, gainera. Astronomoek
|
ezin
dute azaldu abiadura hori orain arte ezagutzen dituzten energia eta indarrekin, eta horregatik uste dute energia iluna badagoela. Esaten dutenez, energia ilunak nolabait indarra egiten du grabitatearen kontra, eta, horrela, unibertsoa azkarrago hedatzea eragiten du.
|
|
|
Azterketa horren emaitzak astebeteko epean lortzen dira. Hala ere, hori arazo bihurtzen da elikagai industriarentzat, besteak beste,
|
ezin
dutelako denbora hori itxaron.
|
|
|
Pentsa ezazu hau kalera ateratzeko dela. Imajina ezazu
|
ezin
duzula hitz egin, eta okindegira sartu zarela ogia erostera. Sistemak ahal den azkarren eta eraginkorrena izan behar du, bestela ez dizute kasurik egiten.
|
|
|
Era horretako asaldura arruntenak bi horiek badira ere, badira beste asko, eta ondorio larriak izaten dituzte. Adibidez, mihiari, laringeari edo masailezurrari eragiten dienean, pazienteak
|
ezin
du ondo hitz egin edo jan. Horietan denetan, toxina botulinikoak mesede handia egin dezake.
|
|
|
Hala ere, irratian entzun
|
ezin
duenak aukera dauka orain Interneten. 2006 denboraldian orain arte egindako elkarrizketa guztiak on line jarri dituzte mp3 formatuan, gaika sailkatuta, eta aurrerantzean emitituko direnak ere hala jarriko dituzte.
|
|
2008
|
|
|
Nikolas Segurola frantziskotarra eta artzaina izan zen eskola sortzea gehien bultzatu zuenetako bat. Betidanik izan da oso berritzailea, eta ikusten zuen artzainek
|
ezin
zutela jarraitu lehengo eran lan egiten. Beharrezkoa ikusten zuen sektorean egin ziren berrikuntzak ezagutzera ematea artzainei edo artzain izateko asmoa zutenei.
|
|
|
Proteina hori globulu gorrietan dago, eta, hain justu, horri lotzen zaizkio malaria sortzen duten bi bizkarroi, globuluak infektatzeko. Hortaz, gene horren mutazioz proteina ekoizten ez dutenez, abantaila dute, bizkarroiek
|
ezin
baitute globuluetara sartu, eta, beraz, babestuta daude malariatik.
|
|
|
Argi dago emakumeek
|
ezin
dutela prostatako minbizirik izan; ezta gizonezkoek obarioetako kisterik ere. Sexu organoekin loturarik ez zuten gaitzek, berriz, eragin bera ote dute gizon eta emakumeetan?
|
|
|
Animalia askok, ordea, beste estrategia bat dute ikusmenarekin: oso banatuta dituzte bi begiak, eta
|
ezin
dituzte distantziak neurtu, baina eremu zabal bat ikusten dute. Estrategia hori ere imitatu nahi izan du zinemaren industriak.
|
|
|
Azkar ibili behar du; jaiolekutik zentimetro gutxi batzuetara harrapakinik topatzen ez badu, bereak egin du. Izan ere, gurasoek ez zioten erreserba handiegirik utzi, eta
|
ezin
du fotosintesirik egin. Landare bitxia da Cuscuta. Pennsylvaniako Unibertsitateko ikertzaile batzuek argitaratutako bideo batean, Cuscuta pentagona jaioberri batek tomate landare bati nola erasotzen dion ikus daiteke.
|
|
|
Zuhaitzen kimika, ordea, ez da animalia handiena bezalakoa;
|
ezin
dute tenperatura kontrolatu erreakzio kimikoen bitartez. Baina beste sistema batzuk erabiltzen dituzte.
|
|
|
Nik uste dut (hori da nire apustua), mintzamenari dagokionez, pentsamenduak hitz bihurtzen parte hartzen duela geneak. Adibidez, nik ez dut zalantzan jartzen txinpantzeek pentsamendu konplexuak dituztenik, baina, nolabait, txinpantzeen buruan kateatuta daude,
|
ezin
dituzte gure antzera adierazi, ez dute adierazpiderik. Hala ere, gaur egun ez dakigu hori egia den.
|
|
|
Informatikako hitzetan esanda, nire ustez, informazioa sistema eragiletik pantailaraino eramaten duen programa litzateke FOXP2 genea. Litekeena da hori baino ez izatea; baina, bide horrek huts egiten badu, zuk
|
ezin
duzu ezer ikusi pantailan.
|
|
|
Baina, kasu horretan, lagin hori suntsitu egiten da. Haizearen orrazia ren kasuan, jakina,
|
ezin
genuen eskultura hondatu, eta, horretarako, derrigorrezkoa zen teknika ez suntsitzaile bat erabiltzea azaltzen du Irisarri jaunak.
|
|
|
Herschel ek, hain zuzen ere, gizakiak ikusi
|
ezin
duen uhin luzera batean lan egingo du infragorrian unibertsoak nagusiki erradiazio mota hori igortzen baitu. Infragorrian lan eginez, zer kontatuko digu Herschel espazio ontziak?
|
|
|
Gehienetan, ordea, naturak berak estresatzen ditu landareak. Ohiko kondizioetan energia iturri den argi kantitatea gehiegizko bilakatzen da neguan (hotzaren erruz) eta udan (tenperatura altuak eta lehorraldiak direla eta), landareen metabolismoak
|
ezin
baitu behar bezala xurgatu. Prozesu horri fotooxidazio estresa deritzo.
|
|
|
Landare batzuk ez dira gai estres hori jasateko. Gehiegizko energia modu egokian barreiatu
|
ezin
dutenez, kate erreakzio bat sortzen dute, eta pixkanaka hondatuz joaten dira, hil arte. Beste espezie batzuek, berriz, girotze prozesu bati ekiten diote, eta beren burua babesteko konposatu kimikoak aktibatzen dituzte; hots, egoera berrira moldatzen dira.
|
|
|
Ikertzaileek frogatu dutenez, ozeanoaren eremu oso handietan oxigenoa desagertzen ari da, eta beldur dira horrela jarraituz gero itsas ekosistemak hondatuko direla. Ur beroak
|
ezin
du ur hotzak
|
|
|
Ur beroak
|
ezin
du ur hotzak bezainbeste oxigeno hartu. Hortaz, zientzialariek susmatzen zuten itsasoko uren tenperatura igo ahala disolbatutako oxigenoaren kontzentrazioan aldaketak egongo zirela.
|
|
|
Bero bero zegoen, eta azala egin eta desegin egiten zen, urtuta. Bestalde, ez zuen masa handirik, eta grabitate indar ahulak
|
ezin
zituen gasak inguruan atxiki. Eguzki haizeak gasak eramaten zituen, eta, haizea baretu zen arte, Lurrak ez zuen aukerarik izan atmosfera batez inguratzeko.
|
|
|
Ez dago zalantzarik; zelula eukariotoak eta espezializazioak eman zuen biodibertsitatea handitzeko aukera. Baina puntu honetan
|
ezin
dugu prokariotoa baztertu. Nagusiki bi arrazoi daude prokariotoei buruz hitz egiteko.
|
|
|
Gizakiak berak bakterioak behar ditu bizirik irauteko. Hesteetan, adibidez; hainbat bakterio gai dira elikagaietatik ongarriak erauzteko, eta, haiek gabe, hesteak
|
ezin
du egin lan hori (ondorioa beherakoa izatea da, gainera). Giza gorputzaren atal guztiak ari dira bakterioekin sinbiosian bizitzen.
|
|
|
Alde batetik, birusak bizkarroiak dira; ez dute ugaltzeko gaitasunik, eta, horregatik, bizidunen zelulak infektatu behar dituzte, haiek egin dezaten ugaltze lana. Bestetik, birusaren egitura bera ez da iristen zelula bat izatera;
|
ezin
dute proteinarik fabrikatu, ez baitute erribosomarik (bizidun guztien ezaugarri bat). Birusak ezin dira lehen bizidunak izan, nahitaez beste bizidun baten beharra dutelako, eta, gainera, haien egitura sinpleegia da biziduntzat hartzeko.
|
|
|
Bizidunek leku jakin bat kolonizatu ahal izateko, haraino iritsi behar dute, noski. Mugitzeko gai diren bizidunak beren kabuz sakabanatzen dira, eta mugitu
|
ezin
dutenek (landareek, esate baterako) inguruko baliabideak erabiltzen dituzte haziak, esporak edo dena delakoak sakabanatzeko, hala nola haizea, ura edo animaliak (bai animalien gorputzei atxikita, bai animalien barruan sartuta, haientzat elikagai diren fruituetan gordeta, adibidez).
|
|
|
Arrazoia sinplea da:
|
ezin
dute itsasoko ur gazia jasan.
|
|
|
Lurreko bizidun espezie bakoitzak ingurune behar jakin batzuk ditu, eta, ez baditu horiek aurkitzen,
|
ezin
du bizirik iraun. Ezin dugu esan, beraz, normala denik leku batean bizidun jakin batzuk egotea, eta bitxia denik beste batzuk agertzea.
|
|
|
Lurreko bizidun espezie bakoitzak ingurune behar jakin batzuk ditu, eta, ez baditu horiek aurkitzen, ezin du bizirik iraun.
|
Ezin
dugu esan, beraz, normala denik leku batean bizidun jakin batzuk egotea, eta bitxia denik beste batzuk agertzea. Hala ere, egin ezin dugun hori egin, eta naturan lekuz kanpo dauden edo ezohiko ezaugarriak dituzten bizidun batzuei buruz arituko gara.
|
|
|
Ezin dugu esan, beraz, normala denik leku batean bizidun jakin batzuk egotea, eta bitxia denik beste batzuk agertzea. Hala ere, egin
|
ezin
dugun hori egin, eta naturan lekuz kanpo dauden edo ezohiko ezaugarriak dituzten bizidun batzuei buruz arituko gara.
|
|
|
Animaliak bizirik eramaten zituzten oiloak, oilaskoak eta abar, baina, denborarekin, asko hil egiten zitzaizkien. Arazoa zen pisu gehiegi
|
ezin
zutela eraman; karabelak eta naoak oso txikiak ziren. Gero, galeoiak hasi ziren erabiltzen, baina lehendabizikoak ez ziren handiak.
|
|
|
Ispilu likidoak nahitaez zenitalak dira, hau da, gora begira daude, eta ezin dira posizio horretatik mugitu.
|
Ezin
dute oszilaziorik jasan, eta ezin dira mugitu lekuz, ezta angeluan ere. Horrek ispilu horien erabilera mugatzen du.
|
|
|
Talde honetan,
|
ezin
zuen huts egin spam delakoak; postontzi elektronikoak neurri gabe betetzen dituzte zabor mezu elektroniko horiek. Gaur egun, spam ak sortutako trafikoa askoz handiagoa da zabor mezuak ez direnek sortutakoa baino.
|
|
|
Haren masa, noski, kilogramo bat da.
|
Ezin
du beste baliorik izan, hura baita, definizioz, kilogramoa.
|
|
|
|
Ezin
dut aipatu gabe utzi 2007ko Fisikako Nobel saria zure lanarekin erabat lotutako bi ikertzaileri eman diotela (Albert Fert eta Peter Grünberg). Izatez, Fertek gai horren inguruan argitaratutako lehenengo artikuluaren lehenengo egilea zu zeu zara.
|
|
|
Denetarik dago; batzuk oso sinpleak eta errazak dira ulertzeko, eta beste batzuk oso sakonak dira. Normalean, ikasleek
|
ezin
dute dena ikusi bisita bakar batean. Ez dena, ezta erdia ere.
|
|
|
Eraikitzaileak ohartu ziren modu hartan izugarri handitu zezaketela eraikinaren altuera, eta, halaber, hormetako irekidurak nahi adina handitu zitzaketela. Berrikuntza haiei esker, elizak ordura arte imajinatu ere egin
|
ezin
zituzten eraikin handi, argitsu eta lirain bilakatu ziren. Eta argia egin zen.
|
|
|
Itsasoko ugaztunek, aldiz, ez dute gatz guruinik edo gatzak kanporatzeko mekanismo berezirik. Horregatik,
|
ezin
dute itsasoko urik edan, edo ahalik eta gutxien, behintzat. Hala, urez inguraturik badaude ere, basamortuetako animalien antzeko arazoa dute.
|
|
|
Farmazia konpainia batek edo unibertsitate batek ISSn egiteko proiekturen bat badu, lehenik aurkeztu egin behar du, gero aukeratu egin behar dute, eta, ondoren, hara eramateko eta han egiteko moduan diseinatu. Esperimentua, gainera, astronauta batek egingo du, eta astronautak prestatuta badaude ere,
|
ezin
dute aldaketarik sartu; hortaz, ikertzaileak inspirazioz une jakin batean egin ditzakeen hobekuntzak egiteko aukera ere galdu egiten da. Oso mugatua da, eta interesatuta egon zitezkeen askok (farmazia konpainiak, adibidez) atzera egitea ekarri du horrek.
|
|
|
Uretan bizi diren landareek uretan dauden konposatuetatik eskuratzen dituzte elementu horiek.
|
Ezin
dute, ordea, edozein konposatu xurgatu. Adibidez, fosforoa lortzeko, fosfatoak xurgatzen dituzte, eta nitrogenoa eskuratzeko, amonio ioiak edo nitratoak.
|
|
|
Dena den, uretako hondakin horiek
|
ezin
ditu edozein heterotrofok kendu; bizidun talde berezi bat baino ez da hondakin horietaz elikatzen. Eskuarki, talde hori osatzen duten bizidunei deskonposatzaile deritze, eta onddo eta bakterio batzuek eratzen dute.
|
|
|
Alde batetik, ez da komeni herri edo hirietatik ateratzen den ura zuzenean erabiltzea. Ur horietan, aipatutako hondakinez gainera, solido handiak, hareak, flotatzen duten materialak eta gantzak egoten dira, eta hezeguneetako komunitateek
|
ezin
dituzte uretatik kendu. Hezegunean sartu aurretik, beraz, osagai horiek uretatik ateratzea komeni da.
|
|
|
Eskoletan, esaterako, arazo handia izaten da ordutegi egokia egitea. Gela bakoitzeko irakasle bat behar da, eta irakasle batek
|
ezin
du bi gelatan egon aldi berean. Noski, irakasle bakoitzak bere gaia eman behar du, eta, agian, gai batzuk hobe da ordu batean ematea eta ez bestean (ez da komeni matematika, fisika eta halakoak azken orduan jartzea).
|
|
2009
|
|
|
Hala, formaz aldatzeko gai den eskeleto bat garatu zuten lehenik. Baina, eskeleto hori estaliko zuen azalak ere
|
ezin
zuen zurruna izan. Hori konpontzeko, arrainetan topatu dute inspirazioa.
|
|
|
PET tomografiak isotopo erradioaktiboak erabiltzen ditu, baina ez edozein, desintegratzean positroiak igortzen dituztenak bakarrik fluor adibidez. Positroiak oso azkar desagertzen dira;
|
ezin
dute iraun, elektroi batekin talka egin bezain pronto desegiten direlako, eta energia askatu. PET tomografiak energia hori jasotzen du.
|
|
|
Badirudi, beraz, LIDAR teknika lagungarria izango dela kraterren atzetik dabiltzan zientzialarientzat. Uste dute ehunka krater daudela oraindik aurkitu gabe, besterik gabe,
|
ezin
dituztelako ikusi.
|
|
|
Datorren urtean aurkikuntzaren 25 urteurrena izango da. Ia
|
ezin
dut sinetsi, baina hala da. Eta, oraindik ere, kimikari asko ari dira molekularekin lanean.
|
|
|
Era horretan, testosteronaren gaitasun antisorgailuan diferentzia etnikoak izan dezakeen eragina neurtzeko TUarekin zenbait ikerketa eginda, ikusi zuten azoospermia% 90etik gorakoa zela asiar boluntarioen artean, eta% 60 ingurukoa kaukasiarretan. Horrez gain,
|
ezin
dugu ahaztu TUa ez dela eraginkorra ahotik hartuta. Beraz, metodo antisorgailu unibertsalagoen bila, estrategia berriei ateak zabaldu zitzaizkien, eta, androgenoez gain, beste hormona batzuk ere probatzen hasi ziren.
|
|
|
Sua lapurtzeagatik zigortutako Prometeoren pare, zibilizazioa eta teknologia mugarik gabe garatzea ondorio ikaragarriak ari da eragiten. Baina iragan erdi basatira itzuli nahi ez dugunez, eta seguru aski
|
ezin
dugunez, konponbide bakarra da ikerketa zientifikoa berriz pentsatzea, eta ez hari uko egitea. Zein zentzutan, ordea?
|
|
|
Baina metodo horiek ere beren mugak dituzte. Alde batetik, hizkuntzalaririk onenek ere
|
ezin
dute kontuan izan hizkuntza batek eskaintzen duen kasuistika guztia; bestetik, hizkuntzek konplexutasun eta aberastasun handiegia dute egitura sinpleen bidez adierazteko. Muga horiek, gainera, are handiagoak dira solaserako hizkuntzan.
|
|
|
OTEren kontzeptua, berriz, 70eko hamarkadan sortu zen. Izan ere, petrolioaren krisia zela eta, zenbait herrialdek adierazi zuten
|
ezin
zituztela ordaindu osasun teknologia batzuen kostuak, batez ere teknologia horien eraginkortasuna zalantzatan zegoenean.
|
|
|
Teoria onartuenaren arabera, dio Aretxagak, astroak gas eta hauts hodeiz inguratuta jaiotzen dira, ingurune opakoan, hortaz. Horrek esan nahi du erradiazioaren uhin luzera gehienak xurgatzen dituela inguruneak; begiz, esate baterako,
|
ezin
ditugu ikusi izar multzo horiek, uhin ikusgaiek ez dutelako zeharkatzen hodeitza. Bai, ordea, uhin milimetrikoek, uhin luzera handiagoa dutelako hauts partikulen tamaina baino.
|
|
|
Analisi horren bidez, soka kosmikoak kontuan hartzen baditugu datuak hobeto esplika ditzakegula esaten digute esperimentu numerikoek.
|
Ezin
dugu ziurtasun osoz esan sokak aurkitu ditugula, baina. Gainera, beste datu kosmologikoak erabiliz (CMBaz gain) ezin da hain argi ikusi sokak daudenik.
|
|
|
Horrez gain,
|
ezin
dugu ahaztu nutrazeutikoak, oro har, elikagai industriek ekoizten dituztela, eta, horiek farmazia industriek baino baliabide gutxiago izan ohi dutela: ikerketarako aurrekontu askoz txikiagoa dute, segurtasun eta eraginkortasun frogetan esperientzia txikiagoa dute, patentatutako teknologia gutxiago erabiltzen dute...
|
|
|
Lente arrunt batean uhin luzerak mugatzen du bereizmena; uhin luzera baino txikiagoak diren xehetasunak galdu egiten dira,
|
ezin
ditugu ikusi. Xehetasun horiek eremu ebaneszenteen mendekoak dira, eta eremu horien anplitudea ikaragarri txikitzen da eremuaren iturritik urrundu ahala.
|
|
|
Gizakiaren tamainako animalia batek
|
ezin
du exoeskeleto gogor bat izan. Berriz ere proportzio arazoa da.
|
|
|
Proportzioak aldatzeak ordain bat izaten du.
|
Ezin
dugu inurrien exoeskeletoa izan, eta, noski, ez da ideia ona 600 metrotik salto egitea.
|
|
|
Jeffersonek miresten zuen naturalista frantsesaren lana; baina bere kontinentea degeneratutzat hartzea... Hori
|
ezin
zuen eraman. Eta argumentu haiei aurre egin nahi izan zien 1781ean argitaratutako Notes on the State of Virginia liburuan.
|
|
|
Adibidez, erreproduzitzaile merke edo zahar asko DRM estandarrenentzat soilik daude prestatuta, eta DRM propioa erabiltzen duten konpainien musika entzutean arazoak izan ditzakete. Edo Linux erabiltzaileek
|
ezin
dituzte DVDak ikusi, jendeak egindako sistema eragile horren atzean ez baitago desenkriptazio lizentzia erosi ahal izango duen konpainiarik (hain zuzen ere, DVD Jon errugabe jo zuten CSS hausteagatik egindako epaiketan epaimahaiak ulertu zuelako eskubidea zuela erositako DVDak Linuxen ikusteko). Eta horrelako adibideak milaka dira...
|
|
|
ESS Bilbao hautagaitzaren aholkulari ohi naizen aldetik, ioi iturriarekin hasitako lanak amaitu behar ditugula uste dut, eta Leioako campusean protoien azeleragailu bat eraikitzearen alde egin; helburu anitzekoa izango den zentro bat, neutroiena baino zabalagoa izango den ikerketa esparruan arituko dena, eta Europako Neutroi Iturriaren mendeko zentro huts bat izango ez dena. Gaur egungo egoera zein den ikusita,
|
ezin
dugu 10 urtean egon zain proiektu hori gauzatzeko (edo ez gauzatzeko). Arlo hau hemen eta orain garatzeko pausoak eman behar ditugu, eta orain arte egindako ahalegina ez xahutu.
|
|
|
|
Ezin
zuten sinetsi. Behin eta berriz errepikatu zuten esperimentua.
|
|
|
James Chadwick ek
|
ezin
zuen sinetsi irakurtzen ari zena. Joliot Curie senar emazteen artikulu hark zur eta lur utzi zuen.
|
|
|
Dena dela, bada beharrezkoa hirietako bizimodua aldatzea, ez baita osasungarria (Ipar Amerikari buruz ari naiz,
|
ezin
dut Europaz hitz egin). Ez dago ariketa egiteko lekurik, jatorduak merkeak eta koipe askokoak dira, gatz askokoak, kaloria askokoak.
|
|
|
Smiten esanean, leherketa atomiko batek edo asteroide baten talkak bakarrik sor ditzakete halako deformazioa duten kuartzo kristalak. Sumendi batek
|
ezin
du horrelakorik egin.
|
|
|
Adibidez, tamaina handiko animaliek, behiek kasu, belar asko behar izaten dute. Baina behiek, hausnarkariak izanik,
|
ezin
dute egun osoan jaten aritu. Hausnarketa egin behar dute jandakoa prozesatzeko.
|
|
|
Berriz ere, hasierakoan gaude. Zaharberritzaileak
|
ezin
du zain egon hori ikusteko. Zahartze prozesua simulatu behar du.
|
|
|
Baina, bestetik, are garrantzitsuagoa dena, gero edukia formatu horietan sortu behar da, eta hori oso neketsua izan daiteke.
|
Ezin
dugu espero webguneak sortzen dituen jendeak RDF formatuan eskuz etiketatzea. Webguneak tresnak erabiliz sortzen dira aspalditik, eta tresna horiek izan dira egokitu eta edukia formatu semantikoan ere sortuko dutenak, blog plataformek zuzenean RSSa ere publikatzen duten bezala.
|
|
|
Lurra, planeta moduan,
|
ezin
dugu salbatu, ez dagoelako zer salbatu. Lurra desagertu egingo da hemendik hainbat urtera, bai ala bai.
|
|
|
Horren eraginez, troposfera berotu egingo luke, karbono dioxidoak eta berotegi efektuko beste gasek bezainbeste. Horregatik, zientzialariek
|
ezin
dute zehaztu zer eragin duen airearen poluzioak munduko tenperaturan.
|
|
|
Kimika organikoa erakargarria da, batik bat, konposatu horiek naturan nola sortzen diren azaltzen duelako. Gainera, naturak aukera ematen du bere baliabideekin sortu
|
ezin
dituen eta ezaugarri aproposagoak dituzten molekulak eraikitzeko tresnak garatzeko. Kimika organikoak, naturan gertatzen diren prozesuak behatu ez ezik, eraldatu egin ditzake, eta prozesu eta produktu berriak sor ditzake.
|
|
|
Berriz diot lehen esandakoa: oinarri zientifiko eta teknologiko apropos bat izan ezean, herrialde batek
|
ezin
du eraginkorki lehiatu. Ezinbestekoa da zientzia eta teknologia alorreko ikasketak sustatzea (betiere, giza zientziak ahaztu gabe).
|
|
|
Izan ere, azken bi hamarkadetan, kimika ingurumeneko poluzioaren errudun delako ideia gailendu da, besteak beste. Horrez gain, urte hauetan, zenbait enpresa txiki eta ertainek hondoa jo dute, batez ere
|
ezin
zutelako Txinako eta Indiako merkatuekin lehiatu. Aitzitik, kimika zientzia sortzailea da, ezinbestekoa herrialde baten ekoizpena areagotzeko eta biztanleen bizi kalitatea hobetzeko.
|
|
|
Claudio Palomo: Oinarri zientifiko eta teknologiko apropos bat izan ezean, herrialde batek
|
ezin
du eraginkorki lehiatu
|
|
|
arrunta egin nahi duenaren erabakia ez da errespetatzen, ezin baita bermatu tartean ez duela transgenikorik izango. Are larriagoa da ekologikoa egin nahi duenaren kasua, ekologikoaren etiketa izateko
|
ezin
baitu batere transgenikorik eduki. Hortaz, bere ekoizpenean transgenikoa azalduz gero, galera ekonomikoa izango luke.
|
|
|
Gela zuriaren barrualdea hainbat konpartimentutan banatuta dago, eta bakoitzak garbitasun maila bat du. Garbitasun maila handiena behar duten konpartimentuetan, oin kubikoko ehun partikula besterik
|
ezin
du izan aireak kalean arnasten dugun aireak milioi bat inguru izaten ditu. Besteak beste, elektroi bidezko nanolitografia egiten dute hainbat materialetan, hau da, zizelkatu egiten dituzte, eta ezaugarri jakinak ematen dizkiete.
|
|
|
Gödelek bi teorema formulatu zituen sistema baten osotasun ezari buruz. Teorema horien arabera, sistema batek
|
ezin
du bere burua osorik barne hartu. Adierazpen konplexu hori azaltzeko, idazleak pixkanaka aztertzen ditu sistema formalak eta haien ezaugarriak, sistema hitzaren esanahia matematikako kontzeptua izan, marrazkia izan ala musika konposizioa izan.
|
|
|
Izenak dioen moduan, inurri kolonietan du inspirazioa: inurriek egunero dituzten problemak nola ebazten dituzten, zer soluzio ematen dieten oinarri hartuta ebazten dira datu analisian bestela ebatzi
|
ezin
ditugun hainbat problema.
|
|
|
Hala ere, mutazio pilaketaren kasuan bezala, ez dago froga biribilik, eta bi teoria horiek, gene berezi batzuk agertzea eta irautea azal badezakete ere,
|
ezin
dute azaldu zahartze prozesu osoa.
|
|
|
Zura usteltzean, haren konposaketan aldaketa handiak eragiten dituzte, eta horrek ondorioak ditu zuhaitzean eta inguruan. Enborraren ezaugarriak eta egitura orokorra aldatu egiten dira, eta egoera berri hori zuhaitza egoera arruntean erabili
|
ezin
duten animalia ugarik aprobetxatzen dute, han gordelekuak eraikitzeko, elikatzeko eta bizimodua egiteko. Hortaz, zuhaitza usteltzen hastearekin batera, esan daiteke biziaren txinparta pizten dela haren inguruan.
|
|
|
Erabiltzaileak atzeraelikatutako indar teorikoak bakarrik sentitu behar ditu; hau da, gailuaren ezaugarri mekanikoek
|
ezin
dute atzeraelikatutako indarretan aldaketarik eragin.
|
|
|
Bueno, hutsune handiena genetikan du. Berak aldakortasuna behar du bere teoria azaltzeko, ikusten du aldakortasuna badagoela, baina ez zituenez geneak eta ezagutzen,
|
ezin
zuen azalpen zuzena eman. Orduan, puntu batzuetan lamarckista da...
|
|
|
Benetako zirujauak ezinbestekoak dira oraindik. Da Vinci robotak ez du bihotzik, baina ezta garunik ere, autonomorik ez behintzat, eta
|
ezin
du bakarrik ezer egin: norbaitek eman behar dizkio aginduak.
|
|
|
Egia esan, plastiko biodegradagarriek ohiko beste plastikoen aurrean duten arma boteretsuena da askoz begirunetsuagoak direla ingurumenarekin. Dena den,
|
ezin
dugu pentsatu ohiko plastikoak hein handi batean desagerrarazita betiko bukatuko litzatekeela plastikoei dagokienez ingurumenari egiten diogun kaltea.
|
|
2010
|
|
|
Jakinarazi dutenez, ikerketaren hiru urteetan behatutako energia kantitateak karbono dioxidozko isurien gorakadak adina berotu du Lurrazala. Hala ere, ikertzaileek argi utzi nahi izan dute Eguzkiaren eragin hori ziklikoa dela, eta, hortaz,
|
ezin
duela epe luzera eraginik izan kliman. Gizakiaren eraginez gaur egun gertatzen ari den klima aldaketan gehigarri txiki bat da, asko jota, Eguzkiaren eragina, adierazi du Martin Dameris ek, Alemaniako Zentro Aeroespazialeko atmosfera zientzialari batek, Natureren webgunean.
|