|
2013
|
|
|
Beste ezaugarririk ere partekatzen dute: bi emakumeok
|
ezin
dute etsi emazte eredugarri izanaz. Zigorra jasango dute eragindako arau urraketarengatik:
|
|
|
Gure arazoa azaldu genien, baina, jakina, haiek
|
ezin
zuten ezer egin; gure aparatuak, behintzat, ez zien interferentziarik egiten berenari. Edonola ere, ez ginen gehiago hartaz arduratu:
|
|
|
Ingeniaritzaren ikuspuntutik, zera da muskuluen diseinu akatsik nabarmenena: uzkurtuz ez bada,
|
ezin
dutela lanik egin; bestelaesanda, muskuluek tira egin dezakete, baina bultzarik ez. [ZIO, Giza gorputza lanean, John Lenihan/ Irene Aldasoro (EHU, 2006) Orr.:
|
|
|
(58) Kasu honetan, Estatuko epai sistemaren erpinean dagoen auzitegira joatea eskubide bat da herritarrentzat: Auzitegi Gorenak
|
ezin
du aukeratu zein kasu ezagutu nahi duen eta zein ez; beste hitz batzuetan, derrigorrezko eskuduntza dauka (mandatory jurisdiction), legeak helegitea aurreikusten duen guztietan auzitegiak helegite hori ezagutu behar duelarik [ZCP Ak, Amerikar Estatu Batuetako auzitegi antolaketa: Lerro nagusiak (1), I. Ordeñana.
|
|
|
Hasteko, euskal literaturaren historiak
|
ezin
du historia nazionalista izanaurrera jotzeko, historia nazionalistek beren funtzio pedagogikoa badute ere. Honek batez ere gauza bat esan nahi du, eta, argien ikus daiteke literatur historia jardunaldi hauek helburu duten mendeetan (XVI XVIII), hain zuzen, nahiz eta arazoa XXI. menderaino hedatzen den.
|
|
|
Momentu horretan argi azaltzen dena da, euskal literatura ilustratuaren egituraketa atlantikoa baita. Era berean,
|
ezin
dugu euskal literatura ulertu Katalina Erausoren biografia edota Lope de Agirrek Felipe II.ari bidalitako eskutitzak kontuan hartu gabe. Orobat, euskal Ilustrazioak Caracasen eta oro har Venezuelan gertatzen diren independentzia prozesuetan duen eragin ezkor baina funtsezkoa aztertu behar da, eta euskal literaturaren izaera atlantikoaren ondorio gisa azaldu.
|
|
|
Euskal literaturaren historiak, beraz,
|
ezin
du kontinentala izan, transozeanikoa (eta batez ere atlantikoa) izan behar du (Gilroy). Era berean, Domingo Agirreren kostunbrismoak beste tankera bat hartzen du, aurretik Truebak eta Lotik egiten duten lan koloniala (barne koloniala) kontuan hartzen bada eta turismoaren, kolonialismoaren eta orientalismoaren erlazioa ulertzen bada (euskaldunak salbaia postkarlista baketsu gisa, zeinak burgesia m... Orobat, Agirrerekin batera, Etxeitaren jira Filipinetatik zehar ezinbestekoa da, haren hasierako idazlanak Filipinetan gazteleraz, baina 1898ko Desastreaeta gero euskaraz idatzi zituela ulertzeko (Gabilondo 2010).
|
|
|
Hortaz, Larramendi bera ere ez da guztiz gai izan formazio poetiko inperialaren eraginpetik bere burua askatzeko. Edo behar bada zuzenagoa litzateke esatea
|
ezina
duela diskurtso inperialak ezarritako subalterno egoeratik guztiz askatzea, beste lanetan gertatu bezala: –Subordinazioa berea egin ez balu euskara gaztelania latina egingo zukeen hiztegia.
|
|
|
Onaindiaren hautamen kritikoan nabaritzen dugun muga lausotasun bera pairatu dute haren ondoren testu antologiak burutu dituzten gehienek ere: antologoak bere poetika propioaren eragina eta perspektibaren kutsadura
|
ezin
ditu gainditu. Horren ondorioz, antologiaren bigarren erdia XX. mendeko testuez osatu zuen:
|
|
|
–(Azcue)?; ez bertsoen hasierako orrialdean, baina bai 3.ean, 145 or., goiko ertzean. Ustezko egilearen izena bere eskuz jarri zuen Uriartek (itxura batean, behintzat, nahiz
|
ezin
dugun ziurtatu). Autoretza Uriartek E. M. Azkueri ezarri ziola ikusi eta fidatuta edo, Astigarraga. Bijuescak ere Eusebio M. Azkueren olerkien artean jartzen dituzte bertsook (279 or.). Eusebio M. Azkuerenak ote dira, benetan. Horixe eztabaidatuko dugu ondoko azpiataletan.
|
|
2014
|
|
|
Minimoa baino% 25 gehiago! Gehiago
|
ezin
dut! Zinez!
|
|
|
Bistan da hiri bizimodua ez dela bakarka diharduen eragile bat, ezta aldagai independente bat ere. Hiria eta euskara batera pentsatzen ditugunean, hark honi nolako eragina dakarkion pentsatzen dugunean,
|
ezin
dugu ahaztu hor hiri kultura, hiri bizimodua edo hiri jokaera beste eragile askorekin ari direla euskararen bizitasuna batera edo bestera horretaratzen. Ez da, esaterako, hiriburuetan euskarak duen edo izan lezakeen bizitasuna ulertzen lege markoen eragina kontuan hartu barik.
|
|
|
Faltsukeria horietan zutitzen eta legitimatzen du bere burua estatu hirigintzak eta horrela ere ezkutatzen du nola hiriburuek, estatugintzako sorgune izan diren hiriek, antolatu, egituratu, arautu, ustiatu eta, hitz batez, kolonizatu dituzten inguruko herrialdeak eta jendeak. Hori da, hain zuzen, euskararen historian ahaztu
|
ezin
duguna. Euskal Herriko hiriek bat egin zuten ez modernizazio orokor eta abstraktu batekin, ezta hemengora egokitutako modernizazio batekin ere, baizik eta estatuen erdal modernizazioarekin.
|
|
2015
|
|
|
Pirritx eta Porrotx, 2006Maite zaitut Koloretako ametsakesna nagoeneaneta ezin loak hartugaua iristen denean.Saltoka hasita heganegiteko gogoa, nire bihotza taupakaaire ertzera doa.Elkarrekin hankaz goraburuz behera jartzean, tunelean sartu etairrintzika hastean, bitxiloreekin pultseraegin dizudanean, begietara begirahauxe nahi dizut esan: Maite zaitut, maite maite zaitut; pila, pila, pila patata tortilla! Maite zaitut. Maite maite zaitut, ilargiraino eta buelta maite zaitutBegietako dirdira, irribarrea ahoan,
|
ezin
ditut ezkutatuzu ikusterakoan; hanka eta eskuetan, gorputzean, dardara; nire bihotza taupakaaire ertzera doa.Elkarrekin ortzadarramargotu dugunean, ispiluan nire izenaidatzi duzunean, irratia piztu etadoinu hau entzutean, begietara begirahauxe nahi dizut esan: Maite zaitut, maite maite zaitut; pila, pila, pila patata tortilla! Maite zaitut.Maite maite zaitut, ilargiraino eta buelta maite zaitut....
|
|
|
Keinu eta ikur kristau horren aurrean, Damak alde egiteko esaten dio, edalontzi eta guzti. Antza denez,
|
ezin
du horrelakorik onartu, edo ez du gustuko. Eta ez dauka gogorik edo ahalmenik edalontzia berreskuratzeko.
|
|
2016
|
|
|
2 Ez du ere esan nahiko, aipatu ditugun gure inguruko beste komunitateetako kideak ere, abertzaleak, euskal herritarrak, euskal hiztunak, baskoak??, bidelagun izan
|
ezin
ditugunik edota baztertu behar ditugunik euskaldunon komunitatearen eskubide demokratikoen alde egiteko dugun ibilbide nekezean. Elkarrekin ditugun interesak elkarrekin defendatzea zaigu.
|
|
|
– Euskaldunek ulertu behar dute pertsona askok
|
ezin
dutela euskara ikasi (Eusko Jaurlaritza 2015c, 16):
|
|
|
Ez dugu gehiago jardungo gure hitzen itzultzaile.
|
Ezin
dugu etengabe jarraitu gure hitzen itzultzaile, ulertu gaitzaten. Horretan gabiltzan bitartean, galdua dugu borroka.
|
|
|
Agerikoa da. Eta horren testigantzak baino
|
ezin
ditugu jaso datuak biltzen hasi orduko 1986 eta 1991z geroztik (ik. Bengoetxea 2012; Iurrebaso 2015a, 2015b; Esnaola 2015).
|
|
|
Eta ez dut uste halako diskurtsoak askoz etekin handiagorik izan duenik gure artean azken mendeetan.
|
Ezin
zuen izan, ezin du izan, eta ez du izango (ik. ondoan, 3.1.1, Irlandako kasua xehexeago aipatua).
|
|
|
Eta ez dut uste halako diskurtsoak askoz etekin handiagorik izan duenik gure artean azken mendeetan. Ezin zuen izan,
|
ezin
du izan, eta ez du izango (ik. ondoan, 3.1.1, Irlandako kasua xehexeago aipatua).
|
|
|
Sinistu behar dugu. Eta
|
ezin
dugu orain gudu zelaia erratu. Bilbo irabazi behar dugu, Gasteiz irabazi behar dugu, Iruñea irabazi behar dugu, Baiona irabazi behar dugu?
|
|
|
Eta gurea ez dugun hizkuntza erabiltzen dugun bakoitzeko, gerok atzeratzen dugu gure solaskideen euskalduntzea mugarik gabeko bihar inoizko batera.
|
Ezin
dugu jarraitu beti gure hitzen itzultzaile izaten. Noizbait dugu horrekin moztu beharra.
|
|
|
Guk erdal komunitateari erdaraz egiten jarraitzen diogun bitartean, jakin ere ez dakite euskaldunak benetan existitzen garela. Edo bakarrik aditzeraz.Eta
|
ezin
dugu erdal komunitatearen aurrean desagertuak jarraitu. Erdal komunitateak egunero sentitu behar du egonezina gurekin dagoenean ulertzen ez gaituelako.
|
|
|
Eta areago, Hegoaldean askori zaila zaiguna, euskañolik gabe jardutea. Ahal dugunok behintzat,
|
ezin
dugu jardun esaldi bat euskaraz eta bost espainolez/ frantsesez. Behingoz hasi dugu gure txisteak, txantxak, ironia eta boutadeak ere euskaraz egiten, espainolaren(/ frantsesaren) glotofagia aseezinari momentuero bide ematen, gure errazkeria, utzikeria medio.
|
|
|
Gaelikodun elebakarrei ere iraganak ez zien jatena ematen. Eta
|
ezin
zuten batere etorkizun loriatsurik bereganatu XVIII. mendetik aurrera ingelesez mugitzen hasten den mundutik baztertuta.
|
|
|
Nola lehiatuko gara zuzenean euskaratik hizkuntza biok eman dezaketenarekin? Euskarak, euskaldunok, gaur egun
|
ezin
dugu zuzenean euskaratik beste gabe lehiatu espainolarekin, frantsesarekin. Ezin izan dugun bezala azken 300/ 500 urtean?
|
|
|
Euskal identitate sentimendu argirik ez duten gazteek ez dute hori ikusten/ sentitzen/ esaten.
|
Ezin
dute hori ikusi/ sentitu/ esan. Are euskal identitate sentimendu argiaren jabe diren gazteak ere, bihotzeko euskararen jabe direlarik ere, ez dira sentitzen, ezin dute sentitu euskararekin askoz ere hizkuntza tresna hobea dutela munduarekin komunikatzeko, mundua ezagutzeko, espainola edo frantsesa baino.
|
|
|
Ezin dute hori ikusi/ sentitu/ esan. Are euskal identitate sentimendu argiaren jabe diren gazteak ere, bihotzeko euskararen jabe direlarik ere, ez dira sentitzen,
|
ezin
dute sentitu euskararekin askoz ere hizkuntza tresna hobea dutela munduarekin komunikatzeko, mundua ezagutzeko, espainola edo frantsesa baino. Euskara izango da berea/ gurea, baina mundua ez dabil euskaraz.
|
|
|
– Hala egin dute Islandian, 300.000 herritarrak mintzo diren islandierarekin
|
ezin
dutelako munduan ibili, txapela jantzita edo txapelik gabe. Baina ingelesari helduta gainditu ahal izan dute beretzat benetako etsai lehiakidea zen daniera.
|
|
|
– «Emaitza kezkagarrien artean
|
ezin
dugu aipatu gabe utzi euskalduntasuna identitate munduan agertzen diren beste hizkuntzekiko joera negatiboak ere? [a] palak badira ere?. Gaur egun eraikitzen ari den elebitasunetik eleaniztasunera joan beharreko diskurtso berrian, nola interpretatu euskalduntasun mundua positiboki ez kokatzea?» (147)
|
|
|
Hala ere, herrietako datuak interpretatzerakoan funtsezkoa da konturatzea eskaintzen diguten herriko egoera soziolinguistikoaren argazkia parametro batzuen baitan ulertu behar dela. Hasteko,
|
ezin
dugu esan datuek euskal herritarren kaleko erabileraren datuak eskaintzen dizkigutenik; izan ere, kalean topatzen ditugun solaskide guztiak ez dute zertan Euskal Herrian bizi direnak izan. Horregatik, zuzenagoa da Euskal Herriko kaleetako hizkuntzen erabileraz hitz egitea.
|
|
2017
|
|
|
3) Azkueren erantzuna Piarres Lafitteri (kopia mekanografiatua), datarekin.
|
Ezin
ditugu hemen gutunak osorik transkribatu, baina, elkarri idazten diotenetik ondorioztatzen denez, 1928ko otsailean Euskaltzaindiko idazkariak, Gregorio Maidaganek, Azkueren izenean, hainbat gazteri idatzi zien (Lafitte eta Gorostiaga biak dira atzerrian ikasten ari diren 23 urteko gazteak, eta pentsatzekoa da halako beste batzuei ere idatziko zitzaiela), grekozko eta latinezko autore klasikoak eu... Hona hemen Lafittek Azkueri idatzitakoa:
|
|
|
Artikulu honen harirako funtsezkoa ez den arren,
|
ezin
dugu aipatu gabe utzi Lafittek eta Azkuek hizkuntz ereduaz diotena. Hona Lafitteren hitzak:
|
|
|
Azkenik, Dasconaguerrek dimisioa aurkeztu zuen 1884ko maiatzaren 5ean argudiatuz osasunaren aldetik gaizki zegoela, eta
|
ezin
zituen bere funtzioak normaltasunez bete (berez, 1886ko hauteskundeak egin arte karguan egon behar zuen).
|
|
2018
|
|
|
Nafarroako testu zaharretan ere badira adibideak, eta franko probetxu hitzarekin, usu forma artikuludunarekin batera11 Urrutirago joan gabe, Beriainek baliatzen du.
|
Ezin
dugu baztertu, hala ere, artikulurik eza jatorrizko gaztelaniazko egituraren eraginez gertatu izana. Horrekin batera, lehen graduko artikulua dugu, nire ustez, arcabuzau forman; izan ere, el arcabuz itzuli da gaztelaniara, eta ez este arcabuz.
|
|
|
1866ko martxoaren hasieran Louis Lucien Bonaparte printzeak Bidankoze bisitatu zuenean ezagutu zuen Mariano.
|
Ezin
dugu ziurtatu, ordea, haien arteko lehenengo kontaktua izan ote zen, Erronkaribarko norbaitek
|
|
|
Ines eta Juan ezkondu eta hiru urte geroago, 1886an, finka dezakegu Mendigatxa etxeko uskararen erabileraren" itzulerarik gabeko puntua", eta Marianoren emaztea zen Josefa Perez Markoren heriotzarekin lotuko genuke: urte hartako maiatzaren 21a37 Hizkuntza mintzatuaren euskarria izango zen emaztea hil ondoren, Mendigatxak bere eremu pribatuenean
|
ezin
zuen erabili, eta, pixkanaka, etxean geratu zen alabarekin ere hitz egiteari utziko zion, honen senarrarekin erabiltzen zuten gaztelaniaren mesedetan (baina, bi hamarkada geroago Azkueri idatzi zion eskutitz batean agerian geratzen den bezala, garai batean hori izan zen etxekoen artean erabilitako hizkuntza38 eta haren erabilera noizbait eten egin zen, agian une hartan berean). Eta horrela, Mendigatxaren gainerako bilobek, 1886 eta 1899 urteen artean jaioek, ez zekiten uskara, Azkue ezagutu ondoren Mariano gazteenei alferrik irakasten saiatu arren39.
|
|
|
Bilduma horietan ere posizio hegemonikoa bereganatua zuen subjektu gaztelaniadunak ez dio uko egingo biolentzia sinbolikoaren erabilerari, subjektu euskaldunaren egoera subalternoa bortizki nabarmenduta. Iruñeko lehiaketan 1610ean aurkezturiko poemei egindako oharrean, Luis de Morales biltzaile eta editoreak
|
ezin
du argiago adierazi bere erdeinua euskaraz idatzitako romance gehienen aurrean: " No huuo mas de un Romance bueno en bascuence, y no me espanto, que es propio desta lengua faltar en Romace" (Morales, 1610:
|
|
|
Poesia sozialaren ikertzaileen artean, bereziki aipagarri gertatu da Pilar Caceres-ek Felix Grande poetari buruzko ikerlanaren hitzaurrean adierazi zuena, alegia, garaiko poeten adierazpenaren ethosean sentsazio fisiko eta psikiko negatiboen bidez adierazten dela poetaren ezinegona: goseak, egarriak, akidurak, beldurrak, oinazeak eta abaildura psikikoak adierazten dutela poetaren negatibotasuna, esan
|
ezin
duen traumaren adierazpen poetikoaren mintzairak hartzen duen taxua belaunaldiaren ezaugarri bilakatu zela (2013: 15).
|
|
|
Arestiren liburu honetan ez dira gutxi hitz egiteari zaion beldurraren adierazpenak. Poetak
|
ezin
du isilik iraun, baina, gisa berean, hitz egiteak izutu egiten du. Ezer esateko izuak sufrimendu psikologikoa eragiten dio, abatimendua, egoera melankolikoan jausten du.
|
|
|
Hori guztia zirkuitu ezberdinetan gertatzen da, eremu transnazionalean. Esate baterako, herrialde jakin batean argitaratu
|
ezin
duten egile zein eragileek beste herrialde batera jo izan dute sarritan; bada, halaxe gertatu da Euskal Herrian ere (horrexegatik esaten da, hain zuzen
|
|
|
Euzko Gogoa Biarritzera 1956an aldatu zenean Zaitegik sekulako arazoak izan zituen Iparraldean eta nahi zuenaren argitaratzeko askatasuna galdu zuen: hain zuzen orduko Miranderen olerkiak eta nire artikuluak
|
ezin
zituen publikatu eta aldizkaria gehienbat Salaberri apezaren antzerki arkeoruralista edo antzeko literaturarekin, heraldika saioek bete zuten, ito arte.
|
|
|
Hala, idazle berritzaileek, Mirande barne, bertan argitaratzeari utzi zioten, eta Donostiako Egan (1948...) aldizkarira pasa ziren. Kutsu separatista izan zezaketen olerkiak
|
ezin
zituzten Espainiako estatuaren kontrolpean zegoen aldizkari horretan argitaratu, baina bestelako berrikuntzak onartzen ziren, ez mugarik gabe, baina. 1959an Aur besoetakoa ipuin berria argitaratzeko ezezkoa jaso zuen Mirandek Eganeko zuzendari Koldo Mitxelenaren() eskutik, berak eta beste bi lagunek idazlana irakurri zutela esanez.
|
|
|
Euskaraz, ez: erosi, eskuartean zimur zimur eginda ere, artikulu guztiak banan banan buruz ikasi ez badituzu
|
ezin
duzu frogatu irakurri duzunik. Euskaraz frogatu egin behar da irakurketa.
|
|
|
Isunak eta inoiz kartzelaldia ere izan zitezkeen, baina okerrena gurea izan zen: gure kasuan handik aurrera
|
ezin
genuen Jakin aldizkaria argitara eman. 1977an lortu genuen hurrengo zenbakia publikatzea, pentsa.
|
|
|
Aurrez ez dut azaldu, baina debeku mota hau da aginte frankistak zuen mekanismo kontrolatzaileena. Zentsuraz hitz egiten dugunean, zentsura frankistaz hitz egitean,
|
ezin
dugu pentsatu testuaren gainean egiten zen kontrola zenik zentsura maltzurrena. Arkatz gorriaz, arkatz urdinaz eta horiez hitz egiten da.
|
|
|
Kontuan izan behar da horrela ibili behar hori zer nolako umiliazioa den idazlearentzat, sekulakoa da. Gainera, oharrik
|
ezin
duzu jarri. Sekula ezin da inon aipatu zure obra hori zentsuratua izan denik edo zerbait falta zaionik.
|
|
|
Tentazioa askotan izaten zen hamar lerro edo orrialde oso bat kentzen bazizuten, zentsurak ezabatua bertan jartzekoa. Hori erabat debekatua zegoen, zentsurak markarik
|
ezin
zuen utzi. Zentsura ez zen existitzen, zentsoreak ez ziren existitzen.
|
|
2019
|
|
|
Horrela, noski [m] eta [p] ri dagokienez ere (cf. Mitxelena 1957a, FHV eta Trask 1996ko azalpen argia), Blevinsek eta bestek" argudio" tipologikoak eta hatsarre diakronikoak nahasiaz kontrako bidetik jo arren. ren berranalisien emaitza dira, Mitxelenak 1957a n eta 1961ean usnatu baina froga (etimologia) faltaz frogatu
|
ezin
zituenak:
|
|
|
Gure kasuan hizkera naturala bilatu nahi zen, baina taldea osatu nahi genuen, hau da, herritarrek antzera hitz egin behar zuten.
|
Ezin
zuen bakoitzak bere modura ahal bezala egin. Herri txiki bateko jendea da, eta gainera, zailtasun erantsia zen guk asmatutako aldaera batean aritu behar zutela.
|
|
|
Euskaldunekin, euskaldun berriekin, gazteekin eta zaharrekin ortografia bat erabiliko nuke. Koldo Mitxelenak 1968 urtean Arantzazun gogorki esan zuenez," euskara idatziaz ari bagara., eta ortografiaz
|
ezin
badugu., nola arraio egingo dugu batasuna?" (ik. Euskera XIII, Bilbao 1968, 248).
|
|
|
Pedro Jose Goizueta hautatu zuten, epaileek hura hobetsita. Inon horren berri eman ez bazaigu ere, pentsatzekoa da Goizuetak euskaraz jakinen zuela, agiri horietan jartzen baitu Igantzin ari zela9 sendagile lanean eta ikasi ere egin baitugu sortzez lesakarra zela, aita Goizuetakoa eta ama Lanzkoa zituelarik.10 Baina, bertzalde,
|
ezin
dugu erran bertze hautagaiak baldintza hori betetzen ez zuenik, ez baitugu horretarako informaziorik aski.
|
|
|
Erabilera eremu formalak eta informalak aztertzen zituen hipotesia (3 Gaztelania — H aldaera— indartsuago azalduko zaigu erabilera eremu formaletan, eta euskara L aldaera— indartsuago erabilera eremu informaletan)
|
ezin
dugu baieztatu. Aztertutako erabilera eremuak formal informal irizpidetik begiratuta, ez dirudi hizkuntzen erabilera eremuon izaera formalago edo informalagoaren arabera aldatzen denik.
|
|
2020
|
|
|
Hori dela eta, Milroy eta Milroyren (1999 [1985]: 19) esanetan, ahozkoan
|
ezin
du inork erabat erabili estandarra, norma hila baita (erreferentzia den heinean, finkoa), eta hizketa bizia (aldakorra). Hortaz, ahozko estandarrak (pluralean) bat baino gehiago izango dira; hau da, nolabait esan, euskalkien koloreak izango ditu ahoskera horrek (Oñederra eta beste 2015:
|
|
|
Kontsonante ondorengo testuingurua, ordea, konplexuagoa izan ohi da. Gogora dezagun, esaterako, antzina, euskal hiztunek
|
ezin
zituztela latineko li [br] um bezalako muta cum liquida taldeak ahoskatu eta, besteak beste, bokal bat tartekatu ohi zela, lib [u] ru, alegia.
|
|
|
" Nirekin ez ateratzeko aitzakiak jartzen zituzten", dio. Gainera, azaldu du irainak jasotzen zituenean gatazkak sortzen zirela min handia eragiten ziotelako eta berak
|
ezin
zuelako ekidin liskarretan sartzea.
|
|
|
Artzapen, moila gaineko petrilean, gizon emakumeek ezberdin erabiltzen dute espazioa. Arrantzaleek, itsasora atera
|
ezin
dutenean, bertan zorrozten dituzte aiztoak: " Denek eramaten zuten aizto txiki bana patrikan, eta itsaso txarra zenetan, denbora pasa, moilara begira egoten ziren berriketan eta aiztoak zorrozten" (14).
|
|
|
Ezta haurdun utzi ninduen mutilari ere, giltzapetik atera zenean" (114). Haatik, haurraren bizitza laburrak iradokitzen du bortxaketaren emaitzak
|
ezin
zuela luzerako ondorengorik utzi, eta umearen heriotzak askatzen du korapiloa:
|
|
|
Euskarak apenas lekurik zuen eta gaztelania gailentzen zen Bilboz ere aritu zen, hala nola Bilbaoko kaleak poeman (Aresti 1967). Tamalez
|
ezin
dugu Arestiren lana baliatu nobela urbanoan sakontzeko, baina eredu eta inspirazio izan zen ondorengo euskal idazle gehienentzat, baita Saizarbitoriarentzat ere, eta bere diskurtsoaren kokapenak eta espazio aldaketak eragina izango zuen ondorengoengan ere.
|
|
|
Gazteentzat, bereziki, hitz egitea ekintza kolektiboa da; euren bizitza sozialaren oinarrizko gunea da (Goodwin 2004). Baina,
|
ezin
dugu ahaztu, hitz egiteak gizarte ordena jakin batean bere logikaeta botere dinamikekinnorbere burua kokatzea dakarrela (Rosaldo 1982). Horregatik, gazteen arteko harremanen mundua arakatzea interesgarria iruditzen zaigu, harreman horien ezaugarriak eta dinamikak hobeto ezagutzeko eta ulertzeko, are gehiago, globalizazioak eta eremu digitalak eraikitako harremanen ereduak zabaltzen eta garatzen ari diren garai honetan.
|
|
|
Hizkuntzak gaur egungo munduan kokatuta daude, eta hizkuntza identitateak beste ezer baino lehen malguak eta aldakorrak dira. Azken finean,
|
ezin
dugu ahaztu hauek sozialki eraikiak direla. Are gehiago, Lamarrek dioaintzat hartu behar dugu, hizkuntzaren nazioaren eta estatuaren arteko lotura denbora eta espazio jakin (eta historiko) bati lotutako eredua dela.
|
|
|
Deigarria iruditu zaigu, adibidez, Euskal Autonomia Erkidegoko gazteak izanda honelakoak erantzutea: " nire kuadrillan batzuek ez dakite euskara" edo" gazte batzuekin
|
ezin
dugu euskaraz egin, ez dakitelako". Bestetik, gazteek euskararen erabilera eta familia lotzeko joera dute.
|
|
|
Testu honetan
|
ezin
dugu galdera horri ematen zaizkion erantzunetan sakondu, ezta luzatzen ari diren proposamen guztiak balioetsi ere. Gure asmoa aspalditik kezka sortzen digun ideia batera bueltatzea da (Hernandez, Olaso eta Martmez de Luna 2006).
|
|
|
Adibideek argi utzi dute zenbatzaile sintagma dela kasu marka hartzen duena. Baina, jakina, Darrigolek
|
ezin
zituen termino horiek erabili. aspektu sistemari dagozkio (hurrenez hurren, burutua, burutugabea eta etorkizuna).
|
|
|
Autobus greba dagoelako; horregatik ez naiz garaiz iritsi. Idazten dugunean
|
ezin
dugu bereziki nabarmendu; hitz egiten dugunean oso nabarmena da zer azpimarratzen dugun. Baina, gehienetan ez dugu horrelakorik egiten, aurretik daukagun informazioa, edo horren zati bat ukatzen dugu.
|
|
2021
|
|
|
" Berak zerabilen moduan", esango dute batzuek. Orduan,
|
ezin
dugu euskarazko idazkera akademikoa erabili?
|
|
|
Iragan mendearen erdialdetik aurrera," berpiztea" izan du erretorikak, greziar klasikoen garaietan garrantzi handia izandako diziplinak. Rhetorical Turn izeneko liburuaren hitzaurrean aipatzen den moduan,"
|
ezin
dugu erretorikatik ihes egin" (Simons 1990). Ikerketa mota guztietan topatzen dugu erretorika.
|
|
2022
|
|
|
Horren ondorioz, hezkuntza arloan irlanderaren derrigortasuna, irakasleei emandako hobariak eta tankera horretako neurriak kendu zituen gobernuak. Erabaki horiek ez ziren irlanderazaleen gustukoak izan, are gehiago, beren burua diskriminatua ikusten zuten,
|
ezin
baitzuten Irlandan irlanderaz bizi, besteak beste, legediek ez zietelako horretarako eskubiderik onartzen. Alegia, konstituzionalki irlandera hizkuntza nazionala bazen ere, Administrazioan, Hezkuntzan, Osasun Zerbitzuan... irlanderaz artatuak izateko eskubideak ez zitzaizkien onartzen.
|
|
|
Orduan nik ikusten dut, liburuaren bi jarrera horien arteko bilakaera, ez? (...) Bakarrik
|
ezin
du egin, baina, bestaldetik, onespena lortzea oso zaila zaio. Hor mugitzen da pertsonaia.
|
|
|
Helburua, Metodologia eta Emaitzak mugimenduetan. Baina
|
ezin
dugu esan formulazio horiek modu sistematikoan erabiltzen direnik edo egonkortuta daudenik. Bide horretatik gertuen daudenak Helburua mugimenduan aurkitutakoak izan daitezke, antzeko formulazioak edo formulazio beraren aldaerak erabili direla ikusi baitugu.
|
|
|
Baina prozesu horrek pixkanakakoa eta eraikitzailea izan behar du, ezin da ausaz gertatu. Eta norberak
|
ezin
du idatzi aurrez ezarritako konbentzioak kontuan hartu gabe, hor kokatu behar du egileak bere ahotsa.
|
|
2023
|
|
|
Horregatik, atzerritar jatorria duten haurren eskolatzean murgiltze ereduaren aldeko apustua egiten dute bertako hizkuntza politikek. Vilak (2004) Katalunian indarrean dagoen murgiltze ereduaren inguruan, orain arte garatutako guztiarekin koherentziaz dio, inork
|
ezin
duela ezeztatu, bi hizkuntza edo gehiagoren testuinguruan lan egiten duten hezitzaileek ez behintzat, eredu horren arrakasta motibazioari eta jarrerari loturik dagoela. Ildo beretik Olasagarrek eta Ramosek (2021) diote, ikasleak motibatu egin behar direla hizkuntzen arteko aukeraketa etengabean euskarari lekua emateko.
|