|
2000
|
|
|
Baina ilusio handia genuen: askatasuna zegoen eskatzeko, bilerak egiteko, Diputaziora joanda
|
euskaraz
egin zitekeen... Gainera Diputazio eta Eusko Jaurlaritzan lagunarteko tratua izan genuen bertako jendearekin eta horrek gerora asko laguntzen du.
|
|
|
Baina horren atzean, bizi kalitate eta herri giro aparta izan ditu betidanik, nahiz eta etengabe hazten ari den. Bertaratzen den edonork, ume, gazte, heldu eta adinekoen artean euskara hitz eta pitz entzungo du, bizitza erabat
|
euskaraz
egitea posible dela ikusiz. Ez da harritzekoa beraz, mota honetako ekimena aurrera atera izana:
|
|
|
Idatzizko eta ahozko hizkuntzak diferenteak direla. Gaur egun, edozein neska mutiko gai da eskolako azterketak, lanak, edozeren gainean
|
euskaraz
egiteko arazo barik. Baina neska mutiko horiek kalera ateratzen direnean erdaraz egiten dute.
|
|
|
Ez, barkatu, erronkariera ez da desagertu, Erronkarin
|
euskaraz
egiten dutenak desagertu dira. Euskaraz hitz egiten jarraitzen badugu eta Zuberoan ez badu inork hitz egiten, euskaldunak desagertu dira eta euskara bera.
|
|
|
Imanol Laspiur eibartarra" Eibarko euskeriaren deklinabidia eta entonaziñua" idazten ari zen, 1998ko Gabon egunez zendu zenean.
|
Euskarari
egingo zion ekarpen ugarietako bat gehiago. Serafin Basaurik eman zizkion azken ukituak liburu honi eta orain gutxi argitaratu.
|
|
|
Beste arazo bat, teknikoki, euskara bera izan da. Lan teknikoa
|
euskaraz
egin ahal izateko arauak, izen zerrendak, eta abar ez daude euskaraturik eta horrek eguneroko lanean hainbat duda eta arazo sortu dizkigu(...).
|
|
|
Gerra Zibila aurretik txotxongilo emanaldiak egiten ziren, hori da behinik behin Fernando Amezketarraren liburuska batean ageri dena. Antza, Jose Egileor eta Gregorio Beorlegi plazaz plaza ibiltzen ziren txotxongiloak
|
euskaraz
egiten.
|
|
|
Tresna hura Inozenzio Aierbek berak gorde zuen, San Migeleko Santutegiaren barrenean eta bere zaintzapean egon zen urte askotan.
|
Euskararen alde
eginikoaren truk euskal makila bat jasoko du ekainaren 9an.
|
|
|
informatika, ingelesa, txistua, gitarra, mekanografia nahiz euskara ikasteko klaseak. Aurten ikastolako berrogeita hamabost gurasok dihardute euskara ikasten ikastolan, beraien seme alabekin
|
euskaraz
egiteko asmoz.
|
|
|
Baina hori beste kontu bat da. Eta Saizarbitoriak esaten duena hala izango da, baina garai batean
|
euskaraz
egiteko erabakia hartuta, konturatu gabe hizkuntza horretan trebatzen zara. Gogoan dut, nire ikasle garaietan," Oh, Euzkadi" literatur aldizkaria ezagutu eta harrituta geratu nintzela guztia euskaraz ikustean.
|
|
|
Euskararen aldeko mugimenduari leporatzen diote politizazioa, beraiek direnean euskararen berezko garapena eragotzi nahi dutenak eta prest daudenak gure izaeraren adierazlerik garrantzitsuena den euskara behin betiko desagertarazteko arrazoi politiko hutsengatik. Hil ala bizikoa da euskararentzat normalizazioa lortzea, euskaldunok gure bizitza
|
euskaraz
egiteko eskubidea dugu, hizkuntzaren balio komunikatiboa murrizten duten neurrian, hilzorian egongo baitira bai gure hizkuntza baita gure izaera ere.
|
|
|
XVII. eta XVIII. mendeko dokumentuetan tarteka aipatzen da mezak euskaraz emateko beharra herritarrez ulerdezaten. Hortaz, mende horietan Pasaian
|
euskaraz
egiten zela ondoriozta daiteke.
|
|
|
Saizarbitoriarena, berriz, eskarmentu pertsonalari lotuago dago, eta intuizio aberasgarriz (gauzak ikusteko modua aldarazten diguten intuizioak dira, nire hiztegian, aberasgarri). Zein bere aldetik, ordea, azken aspaldion
|
euskararen inguruan
egin den ekarpenik aipagarriena osatzen dute bi liburutxook. Are gehiago biak batera hartuz gero.
|
|
|
Zenbat etxekoandre jator, euskaldun, kementsu! Euren seme alaba ta illobei
|
euskeraz
egiten, zuzentasunean jokatzen erakusten dietenak".
|
|
|
27.700 profesional euskaldunen datuak eskaintzen dizkigu Artez Euskara Zerbitzuak kaleratu berri duen" Euskaldunon Gida eta Posta Kodeak" izenburua duen zerrendak. Beraz, dagoeneko badugu nora jo profesional baten beharra izan eta harekin ere
|
euskaraz
egitea nahi dugunok! Alde ederra dago 1990 urtean lehen alea kaleratu zutenetik, orduan 6.000 profesional ingururen datuak baino ez baitzituen eskaintzen.
|
|
|
Pott bandakoak," Oh Euzkadi!" ateratzen zutenak... Ikusi genuen literatura
|
euskaraz
egitea bazegoela, ordura arte ez dakit pentsatzen genuenik ere! Eredu horri begira sartu nintzen euskaraz idazte kontuetan.
|
|
|
Orain arteko pausoa euskalduntzea izan da, baina orain gogorrena trebatze lana da. Gauza bat euskaraz jakitea da eta beste bat txosten juridiko bat
|
euskaraz
egiteko gai izatea, jasotako prestakuntza guztia erdarazkoa izan baldin bada. Euskara lan hizkuntza ere bihurtzea, poliki poliki irabazi beharreko esparrua da.
|
|
|
|
EUSKARAZ
eginiko lehenengo grabaketak 1900 urtean burutu ziren Parisko Erakusketa Unibertsalean. Hori da dakiguna behintzat.
|
|
|
Miren Etxeberria Urola Kostako Hizkuntz Normalkuntza Teknikaria da. Berak azaldu digunez herri horietako eskoletan
|
euskaraz
egiten da. " Pentsa, guraso batzuek seme alabek erdaraz gaizki egiten dutelako kezkatzen dira" (kezka hauek ikasleak gaztelerarekin zailtasunik ez duela ikustean berehala desagertzen diren arren).
|
|
2001
|
|
|
Anormala da euskal irakurle gehienak abertzaleak izatea, zorionez, bestelakoak ere badaude, baina oso gutxi oraindik. Esaten digute politizatzen dugula, baina zenbat euskaltzale ez abertzale daude
|
euskararen alde
egiteko prest. Esku batez konta daitezke".
|
|
|
Euskal Herrian lehen aldiz 1991n izan zen lana zela-eta, eta IXA taldekoek ingelesarekin laguntzeko eskatu zioten. Haiei entzun zien lehen aldiz
|
euskaraz
egiten. " Herria eta euskara gustatu egin zitzaizkidan, horregatik hasi nintzen euskara ikasten", azaldu digu.
|
|
|
Ez da aski haurrak ikastolara" botatzea", eta hau gurasoei doakie. Ezta ere aski andereñoek ikastolan
|
euskeraz
egitea, gero kalean adiskideekin edo ta beren etxetan erderaz ari izaten baldin badira. Eta, lantokietan toki bat betetzeko pertsona bila ari garenean, edo ta egunkarietan egiten ditugun dei horien bidez euskeraz jakin behar denik esaten ez badugu, eta telefono hotsari euskeraz" nor da" edo" esan" edo" bai" edo horrela erantzuten ez badiogu, lantegi barrutan, etxean, kalean, kafeterietan eta non nahi eta beti euskeraz egiten ez badugu...
|
|
|
Ezta ere aski andereñoek ikastolan euskeraz egitea, gero kalean adiskideekin edo ta beren etxetan erderaz ari izaten baldin badira. Eta, lantokietan toki bat betetzeko pertsona bila ari garenean, edo ta egunkarietan egiten ditugun dei horien bidez euskeraz jakin behar denik esaten ez badugu, eta telefono hotsari euskeraz" nor da" edo" esan" edo" bai" edo horrela erantzuten ez badiogu, lantegi barrutan, etxean, kalean, kafeterietan eta non nahi eta beti
|
euskeraz
egiten ez badugu... UTIKAN automobiletan eta jartzen ditugun" Euskeraz" letrerotxoak.
|
|
|
" Askotan izan dut eztabaida bera: euskal kultura Euskal Herrian egiten dena edo
|
euskaraz
egiten dena ote den. (...) Ikus dezagun, hasteko, zertan oinarritzen diren zorioneko bigarren iritzi horren aldekoak direnak.
|
|
|
" Euskarak etsai asko du gaur egun", azaltzen zuen deplauki, baina okerrena, kaltegarriena, zuzenean seinalatzeko: " Zerbait
|
euskeraren alde
egin ahal izan eta egiten ez duena. Hori da gaur, guk dadukagun etsairik txarrenetakoa".
|
|
|
Eta nola daude gurasoak? Eta nola ote daude zerbait
|
euskeraren alde
egin lezaketen gizon eta emakumezkoak. Zer nolatan ote daude ere euskeraren alde egin behar eta lezaketen bertako apaizak?
|
|
|
Eta nola ote daude zerbait euskeraren alde egin lezaketen gizon eta emakumezkoak? Zer nolatan ote daude ere
|
euskeraren alde
egin behar eta lezaketen bertako apaizak. Itxura danez, ez bide dago herrian kontzientzia askorik.
|
|
|
Lehenago euskararen mapa Logroñoraino zabaltzen zenean, euskaldunak ziren Arabako lautadak. Geroetan ere
|
euskaraz
egin zen Araban. Hala ere, inguru askotan eta Trebiñon batez ere, euskara galduz joan da.
|
|
|
Ekainaren 17an Araba
|
Euskaraz
egingo da Argantzunen, Zadorra ibaiaren ertzean. Egun horretan arabarrek eta bertara hurbiltzen diren guztiek hazia ereingo dute Trebiñoko konderria euskalduntzeko.
|
|
|
Nik izen euskaldunak jarri nizkien eta gainera betitik
|
euskaraz
egin izan diet, ez zait beste modu batera ateratzen. Umeok nahasketa baten ondorio dira, eta bi kulturak mantendu behar dituzte.
|
|
|
Nire zakurrek Txiki eta Txoko izena dute eta euskara bakarrik dakite, ez dute ingelesezko hitz bat ere ulertzen. Gainera baditut bi anaia inguruan bizi direnak, eta haiekin ere beti
|
euskaraz
egiten dut. Eta Amerikan bizi garen euskaldunok elkarrekin harremana gordetzen dugu, esaterako, urtean behin euskal festa eginaz.
|
|
|
Bi urtez ibili nintzen bertan.
|
Euskaraz
egiten nuen ikuskizuna, eta ingelesez eta italianoz pixka bat. Hor hasi nintzen, eta hizkuntza ulertu gabe barrez lehertzen zirela ikusita, animatu egin nintzen.
|
|
|
Ikastola alegala da, euskaldunek ez dute eskubiderik, hizkuntza politikarekin nahasten dute,... Lege aldaketa behar da normalizazioa lortzeko, eta aldaketa soziala, bideak ireki behar dira euskaldunek bertan
|
euskaraz
egin ahal izateko. Eskolan ere ezin da euskaraz ikasi, bakarrik ikasgaia moduan, behintzat pixka bat ikasi eta ez dute hain arraroa ikusiko.
|
|
|
Santa Agedan eskolakoek ere parte hartu izan dute batzuetan. Lodosako ikastolakoak, dena den, euskaldunagoak dira Sartagudakoak baino, Lodosa handiagoa da eta koadrila egiten dute,
|
euskaraz
egiten jarraitzen dute. Sartaguda, berriz, txikiagoa da eta bertze haurrekin harreman estuagoa dute.
|
|
|
Bi ikastolakoak eta bat eskolakoa. Bada, batzuetan, hizketan ari direnean, ikastolakoek
|
euskaraz
egiten dute haien artean, eta erdaraz bertze lagunari. Harrigarria benetan.
|
|
|
Lehendabiziko urtetik Olentzero ospatu dugu, baita" Lodosako Euskararen Eguna" ere. Haurrek
|
euskaraz
egiten dute karriketan, duela zortzi urte pentsaezina zena. Santa Ageda ere egiten dugu.
|
|
|
Eskuartean erabiltzen ohiturik gauden agenda horietako bat, baina berezko ezaugarriak dituena: elektronikoa, publikoa,
|
euskaraz
egina, doakoa eta egunerokoa, bilaketa sistema erosoarekin eta Euskal Herri osora ezezik mundu osora ere zabalduko dena, Interneten egongo baita.
|
|
|
a) Ja, jo, ju bezala era gogorrean oguztekoan beti je ta ji erabiltzea, ge eta gi' ren ordez. (
|
Euskaraz
egin izan dugun bezala, noski). B) C izkiaren ordez, beti z erabiltzea(...) Auxe zan Arana Goiri' ren oiñarria, ain ospe andiko esaunda burutsu artan ageri danez:
|
|
|
Guri, estatura zabaltzea ahalbidetu diguna, hain zuzen gaztelera erabiltzea da eta beraz, ulermena ez da oztopo estatura irteteko. Musika
|
euskaraz
egiten duen jendeak horixe du, etxean gelditzen dela. Badira salbuespenak, izar ospetsuak, esate baterako, Kepa Junkera.
|
|
|
Pasa den astean Bai Euskarari Akordioaren Jarraipen Batzordeak bilera egin zuen Bilbon eta Bai Euskarari Ziurtagiriak datorren urtetik aurrera hiru maila izango dituela erabaki zuen. Lehena, «Bidean», euskararen aldeko neurriak aplikatzen dituzten eragileentzat izango da; bigarrena, «Guk zerbitzua euskaraz», aipatu neurriak aplikatzeaz gaiz zerbitzua euskaraz ematen duten eragileentzat; eta hirugarrena, «Guk lana eta zerbitzua euskaraz», lana ere
|
euskaraz
egiten dutenentzat. Bestalde, Sakanako Plan Estrategikoa aurkeztu zuten joan den astean.
|
|
2002
|
|
|
Hego Euskal Herriko Nekazaritza eskoletako ikasleek mobilizazio ugari egin zituzten joan den ostegunean, hilak 7, «Nekazaritza euskaraz, orain» lelopean. Hegoaldean dauden bost nekazaritza eskoletatik (Murgia, Derio, Arkauti, Fraisoro Zizurkil eta Txantrea) bakar batek, Fraisorok, eskaintzen ditu euskarazko eskolak, baina hala ere, ezin dira ikasketa guztiak
|
euskaraz
egin. Eskola hauetako ikasle gehienak euskaldunak dira ordea.
|
|
|
Ikurrak ikur, lehenengo hitza beti
|
euskaraz
egitea eskatzen du lehendabiziko bide seinaleak. Gaztelania hutsezko errotulazioa eta seinaleak euskaratzea eskatzen du bigarrenak.
|
|
|
Aitzitik, Oinarriak elkarguneak kanpaina berri bati ekin dio garbi duelako zein den Nafarroako Gobernuaren politikarien xedea: "
|
Euskaraz
egindako bizitza publikoa ezabatu nahi dute, paisaiatik desagerrarazi", Oinarriak eko kide den Joxe Aldasororen aburuz. Zentzu honetan, abian den kanpainak herritarrengana jotzen du modu zuzenean, beti ere euskara bizitza publikoan agerrarazteko xedearekin.
|
|
|
Animatu egin zen. Gainera,
|
euskaraz
egin nahi zuela ere esan zidan. Horrela sortu zen ideia.
|
|
|
HERRITARRAK ere, izan, eskubide berdina du, hau da, herritarrak
|
euskaraz
egin dezake epaitegiaren aurrean, baina indarreko ordenamendu juridikoaren bitartez herritarrari ez zaio bermatzen epaileek ezer ulertuko diotenik.
|
|
|
Paradoxa moduan argi geratzen da, herritarrak,
|
euskaraz
egin, egin dezakeela baina zuzenean ulertua izateko inolako bermerik gabe.
|
|
|
Estreinaldi baten aipamena egiterakoan, zein hizkuntzatan estreinatzen den hartzen dute kontuan. Euskarazko estreinaldia bada,
|
euskaraz
egiten dute eta bestela gaztelaniaz. Zoritxarrez, estreinaldi gehienak gaztelaniaz izaten direla dio Gorostizak.
|
|
|
Eskizofrenia horrek, ordea, bere ordaina dakar: «Aitortu behar da,
|
euskarazkoa
egiterakoan agian gehiegi lotu gatzaizkiola gaztelerazko testuari».
|
|
|
Hori da esaterako BBK, Caixa, Kutxa, Vital Kutxa eta Euskadiko Kutxaren kasua. Kutxazain automatiko batzuetan, ordea, ez digute dirua atera, saldoa kontsultatu edo eskuko telefonoa kargatzeko aginduak
|
euskaraz
egiten utziko. Horixe gertatzen da, besteak beste, BSCH eta Banco de Vitorian.
|
|
|
Dena den, kutxazain automatikoetan euskara soilik erabiltzen dutenei automatikoki gutun pertsonalizatuak euskaraz bakarrik bidaltzeko sistema martxan jartzen hasiak dira. Euskadiko Kutxaren bezeroek ere makinetan eragiketak
|
euskaraz
egiteko aukera dute, baita sukurtsaletan egin ohi diren eragiketak ere; besteak beste, mailegu bat eskatu, kontu bat ireki edo mailegu baten simulazioa egin. Aurrezki kutxa honetan ezarrita dauden hizkuntza irizpideen arabera, etxera bidalitako gutunak eta, oro har, dokumentazio guztia dago.
|
|
|
Lehen Mailan, berriz, zientzia ikasgaiak euskaraz irakasten dituzte eta gainontzekoak frantsesez. Kolegioan ez da eredua lantzen, denboraren herena
|
euskaraz
egiten dute, aurrerantzean eredua indartu nahi dute, ordea. Oraingoz, euskara gaiaz gain, historia eta geografia lantzen dute euskaraz.
|
|
|
Euskarak lana ematen du.
|
Euskaraz
egiten dugu ikasteko eta irakasteko, beti ez bada, askotan. (...)
|
|
|
Izan ere, Sanzen Gobernua izan ezik, beste guztiek tokian tokiko hizkuntzen aldeko urrats handiak nahiz txikiak ematen dituzte, betiere hiztunen eskubideak murriztu gabe. Europan eta Espainiako Estatuan, gainera, oso gutxik dakite Nafarroan ere
|
euskaraz
egiten dela. Horregatik Euskara Kultur Elkargoak Nafarroatik kanpo euskararen eta euskal kulturaren inguruko gorabeheren berri ematea erabaki du, bereziki EBLULi (Hizkuntza Gutxituen Bulego Europarra).
|
|
|
Esparru euskaldunetan garai batean erdaraz ziren harreman sareak errazago ari dira ordezkatzen euskarazko harreman sareekin. Tolosa batean, esaterako, azken bolada honetan gazteek errazago izan dute
|
euskaraz
egitea. Aldiz, eremu erdaldunagoetan, euskaldunek haien arteko harremanak euskaraz izateko zailagoa dute.
|
|
|
Azken eremu hau indartu eta babestea oso garrantzitsua da. Horrez gain, eta lehen esan da hemen,
|
euskaraz
egiteko aukerak nabarmen gehitu behar dira, zerbitzuak besteak beste, etxetik edo eskolan ikasi den euskara hori erabili ezean galtzeko arriskua dagoelako. Euskarazko zerbitzuak eta produktuak areagotzea oso inportantea da.
|
|
|
Horrez gain, esparru jakinetan euskararen aldeko araua jartzeko ordua da, hau da," hemen normala da
|
euskaraz
egitea" finkatzea" hemen normala da erdaraz egitea" ren partez. Horri buelta ematea ikaragarri zaila da eta horretarako estrategiak bultzatu behar ditugu.
|
|
|
Edozein eratan, Olatzek azpimarratu duen bezala, ezagutza populazio osoaren %25 ingurukoa denean, %14ko erabilera izugarri handia da. Nafarroan, esate baterako, dakitenak %10 baldin badira eta erabilera %7an baldin badago, esan nahi du 10etik 7k
|
euskaraz
egiten dutela eta nik neuk ez dut uste erabilera hainbestekoa denik. Hala eta guztiz ere, lurralde guztietan ikusten da, ezagutza tasak kontuan hartuta, erabilera handia dagoela.
|
|
|
Koldo Mitxelenak euskal literatura
|
euskaraz
egindakoa dela zioen. Galderari irizpide hori aplikaturik, ez dirudi erdara inoren ahotan euskara izan daitekeenik.
|
|
|
Zorionez, Amezketako maisuak
|
euskaraz
egiten zigun. Gure oso gertukoa zen.
|
|
|
Bestalde, eta ataria euskaraz dela kontuan izanik, bertan plazaratuko diren lanak
|
euskaraz
eginikoak izan behar dira derrigor, nahiz eta Nontzeberriko kideek salbuespenak egin dituzten. Hala, MP3 formatuko abestien kasuan eta Net Artean gainerako hizkuntzak ere erabil daitezke.
|
|
|
|
Euskararen alde
egin duen lan oparoa eskertu asmoz, Labayru ikastegia izango da aurtengo ekitaldiko omendua. Erakundeak aurten bete ditu 25 urte eta, mende laurden honetan bizkaiera eta oro har euskararen alde egin duen lana saritzeko Argizaiola saria jasoko du Gerediaga elkartearen eskutik.
|
|
|
Euskararen alde egin duen lan oparoa eskertu asmoz, Labayru ikastegia izango da aurtengo ekitaldiko omendua. Erakundeak aurten bete ditu 25 urte eta, mende laurden honetan bizkaiera eta oro har
|
euskararen alde
egin duen lana saritzeko Argizaiola saria jasoko du Gerediaga elkartearen eskutik.
|
|
|
Hirugarren urtez euskarazko jokoen berri emateko kanpaina jarri du martxan Gipuzkoako Foru Aldundiak. «Euskara da oparirik onena» lelopean, haurrek astialdian
|
euskaraz
egitea du jomuga Aldundiaren ekimenak. Horretarako, Errege Eguna bitartean, salmenta guneetan standak jarriko dituzte euskarazko jokoen berri emateko eta, lehen aldiz, telebistan iragarkiak egingo dituzte.
|
|
2003
|
|
|
" Esate baterako, eta galdera bere gordinean botatzeko dio Pello Salaburuk batean, euskaldunentzat, etxetik
|
euskaraz
egiten dutenentzat, adibidez, ona al da umeak eredura bidaltzea. Ohartuak gara inoiz galdera horri?".
|
|
|
|
EUSKARAZ
EGITEAGATIK ATXILOTUA
|
|
|
(...) Euskarari dagokionez, niri arriskutsua iruditzen zait koto itxi bat sortzea, negutegi bat non ez dagoen ez hotzik, ez kazkabarrik eta ez ezer.
|
Euskaraz
egiten duguna, hemendik kanporako ere balioko duela pentsatuz egin behar dugula iruditzen zait(...)».
|
|
|
Goiko galdera horiek berak egin zizkion bere buruari Legazpiko Udaleko Euskara Batzordeak, eta erantzunak jaso nahian, hitzaldi hausnarketa antolatu zuen, bertaratu nahi zuten udal langileekin, artikulua sinatzen duen honen laguntzaz. Inma Urzelai euskara teknikariaren ustez," langilea motibatuta dagoenean gusturago ematen ditu eman beharreko aurrerapausoak, motibaziorik ez dagoenean langileak zama bat bezala hartzen du betidanik gaztelaniaz egin duena orain
|
euskaraz
egin beharra. Horregatik erabaki genuen' Euskara erabiltzeko arrazoiak' izeneko hitzaldi solasaldia eskaintzea langileei".
|
|
|
Legazpiko udal langile guztiak gainera bat datoz: Udalean euskararen kontrako langilerik ez dago, baina lanean eta lankideekin denboraren erdia baino gehiago
|
euskaraz
egiten dutenak gutxiengoa dira (6tik 1 inguru). Ia denak, euskara gehiago erabiltzearen alde daude.
|
|
|
gaitasun falta, inertzia, giro erdaltzalea eta kontzientzia falta.
|
Euskaraz
egitera bultzatzen duten faktore motibatzaileak berriz: giroa, langile edo herritar euskaldunekiko harremana, norberaren gaitasuna, Euskara Zerbitzuaren lana, agintari batzuen bultzada, jendeari zerbitzu ona emateko borondatea eta erakundearen erreferentzialtasuna.
|
|
|
Eta beste arazo bat ere badaukagu: haurrak euskaldunak dira, eskolan euskaraz ari dira, baina gero esango nuke jolastokian ere ez dutela beraien artean
|
euskaraz
egiten. Batzuetan euskara eskola hizkuntza gisa hartzen dutelako, eta aisialdietarako erdara nahiago izaten dutelako gertatzen da hori.
|
|
|
Sarako Jean Battitte Elizanbururi egindako omenaldia eta berari eskainitako liburuxka ditut gogoan. Bestalde, irakaskuntzako hiru sareetako irakasleekin osatu genuen talde batek
|
euskarari buruzko
egindako liburua ere estimu handiko lana daukat. Elkarlanean egindako lan hori izugarria iruditzen zait.
|
|
|
Eskola pribatua nahiz Ikastola ere badaude, bakoitzak badu bere tokia eta euskarak ere bai. Saran giro goxoa dago, familian eta etxeetan
|
euskaraz
egiten da. Herriko Etxeak ere euskara atxiki izan du eta niretzat plazer handia izan da han aritzea.
|
|
|
Eta orain ere berdin pentsatzen dut!", azpimarratzen du Errobiko gitarra joleak. Musika
|
euskaraz
egin aurretik ere Errobiko partaideek oso ongi ezagutzen zituzten estilo garaikideak. Mixel Ducau, kasurako, hamasei urterekin hasi zen dantzaldietako taldeetan jotzen.
|
|
|
Bitxia bada ere, erloju denda batean zegoela, ume batzuei
|
euskaraz
egiten entzun zien Gotzon Garamendik. Zeharo harrituta geratu zen eta dendariak azaldu zion umeek euskaraz egiten zituztela ikasketak.
|
|
|
Bitxia bada ere, erloju denda batean zegoela, ume batzuei euskaraz egiten entzun zien Gotzon Garamendik. Zeharo harrituta geratu zen eta dendariak azaldu zion umeek
|
euskaraz
egiten zituztela ikasketak. Etxez etxeko ikastolen sustatzaileekin harremanetan jarri zen Garamendi.
|
|
|
Azken horietan, euskalki ezberdinetan mintzatzen ziren umeek elkar ezagutzea bilatzen zen. Udako oporrak oso luzeak zirela kontuan izanda,
|
euskaraz
egiten jarraitzeko ere balio zuten udalekuek, ume asko erdaldun giroan bizi zelako.
|
|
|
Donostiako Aste Nagusian, esaterako, gauero Kursaalean festak egiten ziren DJ piloarekin. Gu ginen han
|
euskaraz
egiten zuten bakarrak. Eta jendea beste inorekin baino gehiago.
|
|
|
Nik, berriz, kontrakoa egin behar izaten dut jende erdalduna erakartzeko. Publiko erdaldunaren aurrean gertatu izan zait aurkezpenak
|
euskaraz
egiten hasi orduko jendeak martxa egitea. Aldiz, erdaraz aurkezpenak egin eta gero euskarazko kantuak sartu eta jendea dantzan gelditzen da.
|
|
|
Jendea limurtzeko erabili da estatistika, herrikoak konbentzitzeko. Errealitatea azaltzeko balio du, eta
|
euskaraz
egin dezan jendeari bihotz emateko. Gogoan dut garai hartan neure baitako antropologoa nagusitu zela:
|
|
|
Nire inguruko batzuk EGA ateratzen ari dira orain. Lizentziatuak dira eta
|
euskaraz
egin dituzte orain arteko ikasketak, hasi ikastolan eta Unibertsitateak aukera eman dien guztian behintzat. Agian ez da asko esaten duen datua, baina, bakarren bati EGAko froga batzuetan berak idatzitako testuak egokitu zaizkio, eta hala ere ez daki galderak ondo erantzun ote dituen.
|
|
|
Eta normal antzekoa denak 16 urtean euskarazko ikastetxe batean badabil, hizketan eta idazten behintzat ikasiko du. Eta Unibertsitateko karrera ere
|
euskaraz
egin eta bukatu badu... Kontua da, ordea, gure herri maite honetan (edo hauetan) ez dagoela EGA edo antzeko hizkuntza gaitasun frogatik atera gabe libratuko denik, eta horrela bada nik sinesten dut EGA beharrezkoa izango dela eta bere lana egiten duela.
|
|
|
Diasporan ez da
|
euskaraz
egiten ia
|
|
|
Ordutegia euskaratu nahi duenari eginda eta erabiltzeko moduan ematen zaio, eta gauza bera merkealdietako kartelekin nahiz bestelako oharrekin. Bestela, barrura begira fakturazioa, kontabilitateko hainbat gauza, entrega orriak eta abar,
|
euskaraz
egin ahal izateko aukera ere ematen zaie. Baina proportzioan kanporako baino gutxiago erabiltzen dutela azaldu digu Zabaletak.
|
|
|
Pausoak programaren baitan biltzen dira ekimen guztiak. Egitasmoaren helburua merkatariei bide bat eskaintzea da beren eguneroko jarduna
|
euskaraz
egin dezaten. Planikerreko teknikari Belen Benitezen ustez, gaur egun, merkatariek eta ostalariek balio erantsi bat bezala ikusten dute euskara, eta horri egunerokotasunean bultzada eman behar zaio.
|
|
|
Izenak berak dioen moduan, egitasmoa urrats desberdinetan dago banatuta eta norberak aukeratzen ditu
|
euskararen alde
egiteko eman ditzakeen pausoak. " Bakoitzak bere abiapuntua kontuan hartuta bere helburuak markatzen ditu.
|
|
|
Gainera, parte hartzaileek" Mintzalagunen txokoa" izeneko buletina jasotzen dute non Bagerak eskaintzen dituen ekimen edota euskal hizkuntzaren inguruan izaten diren egitasmoen berri ematen zaien. Hitz egiteaz gain irakurri ere
|
euskaraz
egin dezaten, egitasmoan parte hartzen dutenek «Irutxulo» eta «Gaztetxulo» aldizkariak jasotzen dituzte.
|
|
|
batez ere hizkuntza idatziarekin lotura duten arloetan. Lan munduan ere, gaztelania da nagusi lan harremanetan, nahiz eta lankideen artean
|
euskaraz
egin. Arlo formaletan, esan dezagun, gaztelania da lehen hizkuntza.
|
|
|
Badut irudipena korrontearen aurka joatearena. 80an hasi nintzenean,
|
euskaraz
egiten ziren kantuen mundua lur jota zegoen. Eta horri gehitu behar zaio, inguruan ere horrelaxe zela.
|
|
|
Independenteek eta uste izan dute arazo honek eragin handiagoa izango lukeela multinazionalentzako, baina orain oso garbi dago ezetz. Euskal Herrian
|
euskaraz
egiten den produkzioan oso eraginkorra izan daiteke. Metallicak 300.000 ale gutxiago saltzen baditu, oso larria da.
|
|
|
Horrekin egin kontu zein industria egin daitekeen. Baina
|
euskaraz
egiten den kantua eta musikaren esparrua benetan oso bizirik ikusten dut. Eta beste modu batzuk aterako dira.
|
|
|
Adrian Perezen ustez, taldearen garapen normala izan da: " Guk geure artean
|
euskaraz
egiten dugu etengabe, beste garaietan gertatzen ez zen bezala. Izan ere, talde honetatik jende asko pasa baita.
|
|
2004
|
|
|
Bidaia egin baino lehen, jaialdiaren arduradunei, bi funtzio egingo genituela eta bat
|
euskaraz
egitea gustatuko litzaigukeela eskatu genien. Baiezkoa eman ziguten, eta hala egin genuen.
|
|
|
Hala ere, bazegoen Espainiako ikuslego bat, ez zuena begi onez ikusten obra
|
euskaraz
egitearena. Eta hor dago koxka.
|
|
|
Euskaraz antzerkia egitea ezinbestekoa da, eta
|
euskaraz
egiten dugun antzerki hau beste herrialdeetara eramatea gure existentziaren arma, mugak apurtu eta gainditzeko bala. Oraindik, gure hizkuntzan lan asko dago egiteke eta jolas estetiko ikaragarri ederra daukagu gure imaginarioan, nire ustez sortzeko dagoena.
|
|
|
Orain gutxi, esaterako, bi pertsonek izena eman nahi zuten Gernikako erregistroan, baina ez zitzaien paperak eta tramitea
|
euskaraz
egiteko aukerarik eman. Horietako baten bikotekidea Busturiakoa zen eta bertako erroldan eman zuten izena azkenean.
|
|
|
Epaitegiarekin intsumiso jarrera daukagu langileen %80 erdalduna delako eta tramite guztiak gaztelaniaz egin behar direlako. EHEren ustez epaitegietan itzultzailea jartzea tramite hutsa da, ez da segurua eta horregatik epaiketak
|
euskaraz
egiteko eskatzen dugu. 2.000 pertsonek intsumiso jarrera hartu dute epaitegiarekin, baina horiek sinadura bidezko intsumisoak dira.
|
|
|
Euskal telebista behar zenean ere eztabaida kalean egon zenetik EITB sortu arte urte batzuk pasatu ziren. Gauza hauek egin izan ez bagenitu, agian gizartean ez zen planteatu ere egingo justizia administrazioa
|
euskaraz
egin behar dela.
|
|
|
Finala, Donostiako Kursaalean izango da ekainaren 19an. Funtsean kantua sustatzea eta
|
euskararen alde
egitea helburu duen ekimen horretan, Mikel Markez, Jojo eta Ramuntxo eta Mikel Urdangarin musikari ezagunek hartu izan dute parte.
|
|
|
Azkenean, Bilbao ez da ausartu egia gordina esaten: gainerakoan, Uribe Kostako
|
euskararenak
egin du.
|
|
|
Erakundetik heldu zaigun informazioaren arabera ordea, euskarazko web gunea ere badute. www.euskara.opusdei.org helbidean San Josemariaren lan batzuk euskaraz irakur daitezke, adibidez. Bestalde, Opus Deiri buruzko zalantzak argitzeko eta otoitza
|
euskaraz
egiteko gonbitea luzatzen digute.
|