|
2007
|
|
|
Eta orain ezin dugu atzera egin hizkuntza ereduen alorrean. Garbi dago B eta A ereduek ez dutela lortu ikasle guztiak euskalduntzea, eta ez naiz ari gai zientifikoak euskaraz ulertzeaz eta ikasteaz, elkarrizketa xume batean
|
euskaraz
egiteko gaitasunaz baizik. Horrek garbi erakusten du orain arteko sistemak ez duela balio izan legeak berak aurreikusten zuenerako ere, hau da, derrigorrezko hezkuntza bukatzean ikasle guztiek bi hizkuntzak modu normalizatu batean hitz egiteko.
|
|
2009
|
|
|
Esan genezake, beraz, biek
|
euskaraz
egiteko gaitasuna harremanaren hasieratik izanik: a) aldatu aurretik ematen du oso zaila/ gogorra izango dela b) aldaketaren hasieran ere hala da (bolada batean), baina c) behin praktikan aldatzen hasita, uste baino errazagoa egiten da.
|
|
|
Biek
|
euskaraz
egiteko gaitasuna harremanaren hasieratik izanik: a) aldatu aurretik ematen du oso zaila/ gogorra izango dela b) aldaketaren hasieran ere hala da (bolada batean), baina c) behin praktikan aldatzen hasita, uste baino errazagoa egiten da.
|
|
|
Euskararen erabilera ohiko eta naturala egingarria da gaur herri administrazio askotan, beren lana
|
euskaraz
egiteko gaitasuna duten milaka herri langileak motibatuz, inor uxatu gabe, arduradun politikoak egiazki inplikatuz, pixkanaka eta malgutasunez, boluntarismoaren lilura antzuan erori gabe, baina aurrerantz.
|
|
2011
|
|
|
«Ez da erraza jakitea zergatik dagoen horrenbesteko aldea euskararen eta gaztelaniaren artean. Ikusi dugu maila sinbolikoan euskara darabiltela, eta
|
euskaraz
egiteko gaitasuna ere badutela, baina ez freskotasuna. Hori euskara ez erabiltzearen ondorio da, baina baita arrazoia ere.
|
|
|
«Praktikan ez erabiltzea euskarari aurka egitea da, nolabait».Ez da gaitasun arazoaIkerketan parte hartu duten nerabe guztiek badakite euskaraz, guztiek hartzen baitute parte Kultur Kabia enpresak sustatutako Harrapazank aisialdi programan. «Kontua ez da
|
euskaraz
egiteko gaitasunik ez dutela, guk lagun taldean sartutako zirikatzailearekin primeran moldatu baitira euskaraz. Haien artean komunikatzeko, ordea, gaztelania erabili dute une oro», azaldu du Basurtok.Nerabeen artean euskararen inguruko motibazioa eta erabilera bultzatzeko programa da Harrapazank.
|
|
|
Sagastizabalek ere munduz bestaldeko pertsonaiak arakatzen ditu, eta Gerturik daukagu odola eleberrian euskara ikasteko metodo bitxia bezain iraultzailea aurkitzen dute protagonistek. Euskara ikasteko metodo miragarri hori jatorrizko euskaldunen odola edatean datza, euskal odola baita
|
euskaraz
egiteko gaitasuna ematen duena. Ibon Egañak dioenez," odol hori edaten duen oro bat batean eta besterik gabe bihurtzen da euskaldun peto peto".
|
|
2016
|
|
|
Gero, fiskalak, letradun judizialak eta epaileak daude, eta auzitegi medikuak ere parte har dezake. Beraz, operadore juridiko askok parte hartzen dute, eta denek
|
euskaraz
egiteko gaitasuna izateko, baldintza horiek lortzeko, lan asko egin behar da.
|
|
|
|
Euskaraz
egiteko gaitasun erlatiboan izan dezake horrek bere isla, gazteek beste hizkuntzekin duten ukipena handiagoa den neurrian, jardungune batzuetan hizkuntza horien erabilpena hazten den heinean, litekeena delako apurka apurka hizkuntza horietan bezain ondo ez egitea euskaraz, eta errazen edo ondoen egiten den hizkuntza erabiltzera jotzea. Hizkuntzaren erabilera egokirako hiru alorreko baldintzak dauJose Anjel Aldai – Hizkuntzen ahozko erabilera Aiako kalean eta leku publikoetan dela dio Martinez de Lunak (2004):
|
|
|
Aian egindako inkestek erakusten dutenez herritarren gehiengo handiak du
|
euskaraz
egiteko gaitasuna. Alabaina ia erabat euskalduna izan den herrian eragiten hasteko moduko aldaketa sozioekonomikoak gertatzen ari diren irudipena dut.
|
|
2018
|
|
|
" Menpekotasuna duten pertsonak dira, bai, baina menpeko izateari uzten diote: haiek dira autonomoak,
|
euskaraz
egiteko gaitasuna dutenak, eta besteak bihurtzen dira, nolabait, menpeko". Hala, Mintzaneten parte hartuz, hainbat arlo lantzen dituzte:
|
|
|
Maila mikrosozialean ere euskararen egoera osasuntsua da: euskaldunen harreman sarea trinkoa da, euskarari eusteko jarrera nagusia da eta agerikoa da
|
euskaraz
egiteko gaitasuna badutela herritarrek. Arazoak maila makrosozialean aurkituko ditugu, hizkuntza politika orokorraren edo bestelako politiken ondorioz etor daitezkeenak.
|
|
|
Gainera, ezjakintasuna oso garestia da. Adibide baterako, ikusi besterik ez dago zenbat itzultzaile ordaindu behar ditugun, guztion patrikak zimurtuz, euskararik ulertzen ez duten politikari horientzat eta bere lana
|
euskaraz
egiteko gaitasunik ez duten funtzionario horientzat. Ezjakintasuna liskar iturri ere bihurtuta daukate Espainiako hizkuntzakeriatik, herri administrazioan euskararen ezjakintasunarentzat lanpostu gehiago, funtzionario gehiago, eskatuz.
|
|
|
izan ere, euskara erabileratik ikasiko du, baina erabilera murriztua da hori, gehienbat eskolara mugatutako erabilera. Eskolan egiten diren jarduerak
|
euskaraz
egiteko gaitasuna eskuratuko du, baina ez eskolatik kanpo egiten diren beste zenbait hizkuntza erabilera. Bitartean, eskolaz kanpoko bizitzaren zati handi bat (familia eta giro ez euskaldunetatik datozen umeen kasuan) erdaraz garatuko du.
|
|
2023
|
|
|
– Baina nola gauzatu ahal izanen dute euskaldunek eskubide hori herrietara joaten diren apezek ez badute
|
euskaraz
egiteko gaitasunik, hots, seminarioko ikasketa guziak latinez eta erdaraz egin badituzte, euskara ez badakite edo, jakinda ere, hizkuntza bera eta euskal kultura eta literatura landu ez badituzte?
|