|
2000
|
|
|
Beste arazo bat, teknikoki, euskara bera izan da. Lan teknikoa
|
euskaraz
egin ahal izateko arauak, izen zerrendak, eta abar ez daude euskaraturik eta horrek eguneroko lanean hainbat duda eta arazo sortu dizkigu(...).
|
|
|
Kultura Sailak, katalogazioaren hizkuntz politikari dagokionez, sareko bibliotekei hizkuntza hautatzeko aukera eskainiko die. Horrela, euskaraz katalogatu nahi duen liburutegiak
|
euskaraz
egin ahal izango du eta gaztelaniaz nahi duenak gaztelaniaz. Horretarako, behar diren tresna tekniko egokiak eta katalogatzeko arauak eskainiko dira.
|
|
2001
|
|
|
" Euskarak etsai asko du gaur egun", azaltzen zuen deplauki, baina okerrena, kaltegarriena, zuzenean seinalatzeko: " Zerbait
|
euskeraren alde
egin ahal izan eta egiten ez duena. Hori da gaur, guk dadukagun etsairik txarrenetakoa".
|
|
|
Ikastola alegala da, euskaldunek ez dute eskubiderik, hizkuntza politikarekin nahasten dute,... Lege aldaketa behar da normalizazioa lortzeko, eta aldaketa soziala, bideak ireki behar dira euskaldunek bertan
|
euskaraz
egin ahal izateko. Eskolan ere ezin da euskaraz ikasi, bakarrik ikasgaia moduan, behintzat pixka bat ikasi eta ez dute hain arraroa ikusiko.
|
|
|
Beheko mailan, klaseko jarduera
|
euskaraz
egin ahal izateko behar bezalakojakintza, gaitasuna eta jarrera eskuratua duten ikasleak kokatuko ditugu; eta mailahorretan, ingurukoekin egoera arruntenetan euskaraz komunikatzen lehenengourratsak emateko gaitasuna lortu dute.
|
|
2002
|
|
|
Xede taldea merkatariek osatzen dute; merkatari hauek, euskarari dagokionez, ez dute euren lana
|
euskaraz
egin ahal izateko hizkuntza mailarik (euskalduntze hasierako maila).
|
|
2003
|
|
|
Ordutegia euskaratu nahi duenari eginda eta erabiltzeko moduan ematen zaio, eta gauza bera merkealdietako kartelekin nahiz bestelako oharrekin. Bestela, barrura begira fakturazioa, kontabilitateko hainbat gauza, entrega orriak eta abar,
|
euskaraz
egin ahal izateko aukera ere ematen zaie. Baina proportzioan kanporako baino gutxiago erabiltzen dutela azaldu digu Zabaletak.
|
|
|
Nafar gehienak erdaldun elebakarrak dira eta euskararen ezagutza eskatzeak euskaraz mintzatzen ez den oro baztertzen du. Horregatik berriz onartu duten Foru Dekretua zorrotz eta eztabaidaezina da erakundeen irudi elebakarrari dagokionez, eta Administrazioarekiko harremanak
|
euskaraz
egin ahal izatea oztopoz jositako bide bihurtu da.
|
|
2005
|
|
|
Europako erakundeetan aurrerapauso handiagoa eman du Espainiako Senatuan eta Kongresuan baino. PPk, PSOEk, Entesa Catalanak (ERC, PSC eta IC V) eta Coalicion Canariak egindako proposamenaren bidez, Senatuko erkidegoen batzordean
|
euskaraz
egin ahal izango da eta baita Senatuko Buletin Ofizialean legez besteko ekimenen bat argitaratu nahi denean eta mozio, interlokuzio edo galdera bat argitaratzean. EAJk, CiUk eta BNGk beste proposamen bat aurkeztu zuten, baina azkenean, besteen proposamenari baiezkoa ematea erabaki zuten, oso gutxi bada ere, hizkuntza gutxituek Senatuan aurrera egin dezaten.
|
|
|
Getxoko baldintza soziolinguistikoak kontuan hartuta eta euskaraz egiteko aukerak eskasak direla ikusita, Egizuk" euskaraz egiteko beste aukera batzuk" sortzea du xede, euskaldunei zein euskalduntzen ari direnei"
|
euskaraz
egin ahal izateko une eta egoera berriak" eskainiz: berbalagun taldeak, diaporamak, mendi irteerak, ikastaroak, tailerrak eta abar luze bat.
|
|
2006
|
|
|
Zein da galbahea kasu honetan? Erabilera edo, gaitasun gisa adierazia,
|
euskaraz
egin ahal izatea.
|
|
2008
|
|
|
Hamaika ahalegin eta ilusioren fruituak dira. Zenbat irakasle eta ikasle ibili garen, hor, lanean elkarrekin, heziketa aukera hau
|
euskaraz
egin ahal izateko! 50 baino gehiago dira bide horietatik titulua eta heziketa berezitua jaso duten teknikari/ ikerlari berriak.
|
|
|
Euskaldunok
|
euskaraz
egin ahal izateko, euskarak eguneroko komunikazio beharretarako, lagunarterako, eskolarako, lanerako, jakintzarako, aisiarako eta aba rretarako, tresna egokia izan behar du.
|
|
|
Eskubideen gainetik, Frantziako hizkuntza bakarra frantsesa dela dio Konstituzioak. Bitartean, eguneroko bizian
|
euskaraz
egin ahal izateko trabak baizik ez ditugu atzematen, ezina eta debekua. Euskaldunok frantsesek dituzten hizkuntza eskubide berak behar ditugu eta aitortza hori zor digu Frantziak.
|
|
|
Nahiko lotsagarria dela deritzogu
|
euskaraz
egin ahal izan eta gaztelaniari ematea lehentasunik handiena. Zeren seinale ote da?
|
|
2009
|
|
|
Lagunak euskaldunak dira, lankide batzuk ere bai... Uste dut nire bizitzaren zati handi bat
|
euskaraz
egin ahal izango dudala.
|
|
|
Bilboko bihotzean euskarak leku duina izan zezan nahi genuen; kanpoaldetik erdigunera ekarri nahi genuen euskara. Aukera eman nahi genien euskaldunei euskararen munduan lasai bizitzeko, euskaraz gozatzeko, eta batez ere beren bizitzaren ahalik eta gehiena
|
euskaraz
egin ahal izateko, azaldu zuen Lauzirikak, irekieratik hamar urtera.
|
|
|
Italian italieraz egiten dituzte, Frantzian frantsesez eta Alemanian alemanez. Euskal Herrian, berriz, azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko oztopoak eta zigorrak pairatu dituzte euskaldunek. LABeko zerbitzu publikoetako federazioko kide Arantza Sarasolak salatu du Administrazio Publikoak euskaldunak erabiltzaile eta langile gisa diskriminazioa pairatzen dutela.
|
|
|
" euskaltegietan antolatzen dituzten ekintzetara joan daitezke gurasoak seme alabekin, euskaldun zahar zein berri guztiak batera. Oso garrantzitsua da gurasoek euren seme alabekin
|
euskaraz
egin ahal izatea eta espero dugu egitasmo berri honekin aurrera egin ahal izatea". Antza," ez da ekimen berria, orain dela 4 urte lagun batek bultzatu zuen lehenengo taldea baina osteko urteetan geldi egon da.Talde baten parte hartzeko AED elkartera jo besterik ez dago. Euskal hiztunen premia da orain daukatena.
|
|
2010
|
|
|
Leo. Horoskopoa leitzen ari zara (Berriakoa, nork daki zergatik, kendu zutenetik, lehenengo aldia da
|
euskaraz
egiten ahal duzula); susmoa duzu hura idatzi duen bekariak eleberri ezagunetako laburpenak eta burutik pasatzen zaion lehen lelokeria baino ez dela jartzen ari. Aurrera gabe, idazki serioagoetara joko duzu, erraza da asmatzen.
|
|
|
Eguneroko ogia baita euskaldunen arteko, are euskal elebidunen arteko, erdarazko jarduna, euskaltzale sutsuaren amorragarri. Ez gara, kasu honetan,
|
euskaraz
egin ahal izateko probabilitateez ari. Aipatu nahi dugun egoera honetan solaskide guztiak euskaldunak dira, alegia, euskaraz egiteko eta ulertuak izateko aukera bermatua daukate, baina erdaraz egiten dute.
|
|
|
Euskarazko liburuak epe luzeak igaro arte ez dira heltzen presoarengana. Ikasketak
|
euskaraz
egin ahal izatea aspaldi desagerrarazi zuten; lehen ere euskarazko testuak berandu batean heltzen ziren. Erabat debekatua dago, harremana eteteko ondorioarekin, bai telefonoz, bai bisitan euskaraz egitea.
|
|
|
Hala ere, sinesten genuena baino gehiago egin dugu. Ikastola sortu zuten gurasoek ez zuten pentsatzen haurtzaindegira joatean, seme alaba haur haiek egunen batean goi ikasketak
|
euskaraz
egin ahal izango zituztenik. Kazetariek, gehienez ere, astekari bat amesten zuten.
|
|
2011
|
|
|
«nola ez dakit, baina iraun egin dut»?, eta garbi ikusten du akordio hark garrantzi berebizikoa izan duela gaur egun euskarazko filmak egiteko erraztasun handiagoa egoteko. «Une horretatik aurrera zinema
|
euskaraz
egin ahal izateko diru funts handiak sartzen hasi ziren, eta, beraz, azken urteetan bultzakada garrantzitsua izan du ikus entzunezkoen sektoreak eta zinemak. Ez da ahaztu behar sektoreak urteetan egin duen presio ia historikoa».Eneko Olasagasti zinema zuzendariak ere hurbil hurbiletik bizi izan zituen akordioaren garaiak, IBAIAko ordezkari moduan aritu baitzen lanean.
|
|
|
Madrilen izango ditugun ordezkariek Estatuko administrazioak euskaldunok ditugun hizkuntza eskubideak berma ditzan jarrera aktiboa izan luketela iruditzen zait. Bermatuko litzaiguke Telenortek euskaraz ere emititzea, Estatuaren administrazioarekin dihardugunean
|
euskaraz
egin ahal izango dugula, nortasun agiriak euskaraz ere egongo direla. Alegia, benetako estatu eleanitz batean normalak diren eskubideak betetzea.
|
|
|
Biologia sekzioko hirugarren kurtsoko ikasle euskaldunak «Hirugarren kurtsoko geologia
|
euskaraz
egin ahal izateko eskaria» 1981/ 82 ikasturtea (JMTA).
|
|
2012
|
|
|
Hiru dira: udalerri euskaldunen biztanleek euren bizitza soziala, laborala, pribatua eta
|
euskaraz
egin ahal izateko bideak topatzea; euskara nagusi den lur gune bat topatzea, non Ueman gauden herri guztiok batera lan egingo dugun; eta udalerri euskaldunetan kultura sustatzea.
|
|
|
Momentuz azterketa teorikoa baino ezin da euskaraz egin, udal iturriek zehaztu dutenez: Baina aipatutako hainbat euskara zerbitzu lanean ari dira hemendik gutxira Bizkaian azterketa praktikoa ere
|
euskaraz
egin ahal izateko, ziurtatu dutenez. Besteak beste, aztertzaileen formazioa, hizkera bateratua eta gainontzeko heziketa betetzen denean, azterketa praktikoa euskaraz egitea ere sustatuko da.
|
|
2014
|
|
|
Gipuzkoako LHko ikastetxeek sustatutako egitasmoa da eta azken helburua zera da: enpresetara praktikaldia egitera doazen ereduko ikasleek egonaldia
|
euskaraz
egin ahal izatea.
|
|
|
Eta saioa amaitzean, harremana izanen du nahi duen ororekin". Konparazioa baliatuz, ereduan matrikulatu diren ikasleak eskolako jardun osoa
|
euskaraz
egin ahal izatea eskatzen dute. Eta ez dute uste horrek bizikidetza kaltetzen duenik.
|
|
|
Erabilerak okerrera egin du, batez ere, arlo pribatuan; ezagutzan, aldiz, ustezko aurrerapena dago. Ustez diot ezen elebitasun orekaturik ez dago eta horrek bermatzen du, alegia,
|
euskaraz
egin ahal izateko, eta, beraz, erabilera handitzeko baldintzak egokiak izatea. Garbi dago elebitasun orekatu horretatik oso urrun gaudela.Orain arteko politika linguistikoak, oro har, ez ditu ahalbidetu erabileran aurrerapausorik izatea.
|
|
|
normal ote da euskarazko meza bakar bat izan dadien BABko 100.000 jendeentzat? Ikastola eta klase elebidunetako haur guziek ba ote dute katixima
|
euskaraz
egiteko ahala. Apezpikuak horretaz erranekin akort ez diren katixima egileak baldin badira, ez ote lukete antzara ferratzera igorri behar?
|
|
2015
|
|
|
Eta aukerak ematea beti ongi dagoela iruditzen zait". Era berean, lasarteoriatarrak ikastaroak euskaraz egitera animatuko lituzke," giro polita sortzen da eta nire ustez primerakoa da
|
euskaraz
egin ahal izatea".
|
|
|
...ainbat erronka dituzte begi bistan, hala nola, euskaldunek euren artean gehiago hitz egitea eta lotsa alde batean uztea; obligazioa edo zigorra erabiltzea euskara sustatzeko; euskara ez jakiteak ez dakien pertsonarengan pena sortu behar duela; euskaltasun kontzientzia izatearen garrantzia; politika ahaztu eta jendartean hizkuntza aldarrikatzea; euskaldunak erraz identifikatu ahal izatea, beraiekin
|
euskaraz
egin ahal izateko; umeak eta gazteak jomuga izatea eta edadetuak hizkuntza plangintzatik baztertzea; eta bukatzeko, euskara batua denona egitea.
|
|
|
batzuek bide berari eutsita, eta beste batzuek gehiago sakonduta. Asko dira tramite guztiak
|
euskaraz
egin ahal izatea, eskubideak bermatu arteko bilakaerari eustea, euskaraz lan egitea ahalbidetzea eta emandako pausoak atzeraezin bihurtzea eskatu dutenak. Erabaki traktoreak hartzea proposatu da, baina batzuek aipatu dute azkarregi joan gabe eta pedagogia positiboa erabilita.
|
|
|
— Mugikortasuna eta Bide Azpiegituretan, belaunaldi aldaketa da gaitasuna bermatzeko, baina, horretaz gain, hizkuntza teknikoa finkatu gabe dago oraindik, eta ezinbestekoa da proiektuen aurrekontuak
|
euskaraz
egin ahal izateko.
|
|
|
Argi eta garbi eduki dugu egin beharrekoa, baina desioa, plazera eta gorputzarekin loturiko kontuak ahaztu zaizkigu. Horrek ez du esan nahi
|
euskaraz
egin ahal ez denik. Horretan gabiltza; egin daitekeela soilik ez, egin behar dela sinesten dugu.
|
|
|
Hiru eskaera egin dizkio Seaskak Parisi: elkarteak galdegindako irakasle postu kopurua errespetatzea, ikasleen zenbaketan 2 urteko haurrak ere aintzat hartzea, eta, azkenik, baxoa
|
euskaraz
egin ahal izateko urratsak egitea. Aitzinamendurik ezean, Seaskaren ustez, hitzarmenak ez luke zentzurik, eta, beraz, ez lukete izenpetuko.Sartze «historikoa»Protestarako baino ospakizunetarako arrazoi gehiago ditu egunotan Seaskak, nolanahi ere.
|
|
|
Beste Desapiyuekin aurrera jarraitu eta berriak abiatzeko indarra eman digu Eroskiren aldeko jarrerak; billabesak euskalduntzeko lanean jarraituko dugu, osasun etxean zerbitzua euskaraz eskaini dadin bidea urratzen jarraituko dugu eta laster, udako giroa bertan da-eta, Txantreako igerilekuan
|
euskaraz
egin ahal izateko proposamena eginen dute desapiyatzaile berriek. Halaber, ezin dugu ahaztu, Akelarre Kultur Elkarteak “Berria” egunkariaren harpidetza eginez lortu zuela Desapiyuak proposatutako erronka betetzea.
|
|
2016
|
|
|
Horrelako ekimen bat sortzeak denen parte hartzea eskatzen du: hasieran ez zituzten diru laguntzak jasotzen, eta kirola
|
euskaraz
egin ahal izateko gehiago ordaindu behar izatea bidezkoa ez zela ondorioztatuta, beste leku batzuetatik lortu behar izaten zuten finantzazioa. Gaur egun, umeez gain, gurasoek, udalak, herriko komertzioek… ere laguntzen dute Burlatako Futbol Eskolak aurrera jarrai dezan:
|
|
|
Diskurtso euskaltzaletik itzalean geratzen ziren horiei jartzen zaie fokua gainean: . Ulertu egin behar duzu euskara, besteak
|
euskaraz
egin ahal izan dezan. Bestearen askatasuna trabatzen ari zara bestela?».
|
|
|
Zertarako balio du, oporretan eskakizuna betetzen ez duten profesionalekin ordezten baditugu? Zertarako balio du, eskakizuna gainditua duten profesionalek zailtasun bat izaten jarraitzen badute lana
|
euskaraz
egin ahal izateko?». Lehen planaren ebaluazioak agerian jarri zuen hutsune handi bat:
|
|
|
Unibertsitate barruti bakarrak, gainera, kanpoan uzten ditu Ipar Euskal Herriko ikasleak. «Arazo hori tarteko, ia ezinezko dute ikasketak
|
euskaraz
egin ahal izatea».
|
|
2017
|
|
|
hiztunek badakite zein den hizkuntza eremuan dauden joko eta lehiak eta zein diren hizkuntza merkatuan dauden balioak eta kapitalak. badakite edo, badute ideiaren bat, badute horri buruzko sentierarik. eta, halaber, jakin dezakete haiek balioesten dutena beste merkatu batean purtzileria dela, eta egoera horiek guztiak aldakorrak direla. euskal herriko herri askotan ez dugu galdetu behar zein den egoera edo errealitate soziolinguistikoa. herrira ailegatzerakoan iragartzen digute" hemen euskaraz bizi gara" edo" hemen euskaraz bizi nahi dugu". taberna, denda edo administrazio publikoen bulego askotan ere iragarriko digute zein den, gutxi asko, hango egoera soziolinguistikoa. deskripzioak eta preskripzioak dira, euskaraz egiteko aukera ageriko horiek atzean dute araua:
|
euskaraz
egin ahalik eta gehiena, euskaraz egiteko aukera guztiak baliatu, eta hemen, egoera definitu dugu euskarak balio objektiboa, estrukturala eta predeterminatua izan dezan. askotan definitzen diren egoerak mikroak dira, pertsona artekoak edo truke azkar eta aldi batekoak. baina efektua berdina da. ikurrak eta halakoak erabiliz pertzepzioak aldatu eta bestelako errealitate soziolinguistikoa eraiki na... Maiz, hala egiten da kontzeptu edo kategoria arruntak ikerketetan erabiliz, edo gatazka sozialen ageriko logikak ikerketak diseinatzeko irizpide gisa hartuz. eta horrela ere, eragin zuzen eta argia dute hiztunek" hizkuntza eremuaz" (edo merkatuaz, edo hizkuntzajoko eta gatazka eremuaz) eta hango gorabeherei buruz dituzten ezagutza eta iritzietan. horregatik guztiagatik, oso arreta handia eman behar zaie bai ikerketaren bidez eraikitzen diren errealitateei, bai ikerketa haietan sustatzen eta bermatzen diren errealitate sozialei eta legitimatzen diren politikei.
|
|
|
Eguneroko ogia baita euskaldunen arteko, are euskal elebidunen arteko, erdarazko jarduna, euskaltzale sutsuaren amorragarri. Ez gara, kasu honetan,
|
euskaraz
egin ahal izateko probabilitateez ari. Aipatu nahi dugun egoera honetan solaskide guztiak euskaldunak dira, alegia, euskaraz egiteko eta ulertuak izateko aukera bermatua daukate, baina erdaraz egiten dute?.
|
|
|
Orduan, Larrunalden, herriko langileekin harreman guziak
|
euskaraz
egiten ahal
|
|
|
eta handitzerakoan kirola eta aisiak ere
|
euskaraz
egiten ahal dituzte, ala hein bate
|
|
|
Hau da, zuk nigatik eta nik zugatik izan behar du hizkuntzaren tratuak eskubideak eta nortasuna errespetatuko. Horregatik ikasi behar duzu, pertsona horrekin
|
euskaraz
egin ahal izateko. Baina, aldi berean, euskaldunek ere beren burua ireki behar dute norberaren hizkuntza besteekin partekatzeko.
|
|
2018
|
|
|
Hor bi figura izango dira: batetik, Ahobizi, euskaraz hitz egiten dakien pertsona euskalduna, eta honek euskaraz egiteko konpromisoa hartuko du euskaraz ulertzen dion guztiekin; eta bestetik, Belarriprest dago, gutxienez euskaraz ulertzen duena da eta hartzen duten konpromisoa berari
|
euskaraz
egin ahal zaiola, gero berak erabakiko du euskaraz ala erdaraz erantzun. Horrela lortu nahi da 11 egun horietan askotan elebidunak izango lirateken eta normalean euskaraz egiteko aukerarik ez dugun elkarrizketak euskaraz egin ahal izatea.
|
|
|
batetik, Ahobizi, euskaraz hitz egiten dakien pertsona euskalduna, eta honek euskaraz egiteko konpromisoa hartuko du euskaraz ulertzen dion guztiekin; eta bestetik, Belarriprest dago, gutxienez euskaraz ulertzen duena da eta hartzen duten konpromisoa berari euskaraz egin ahal zaiola, gero berak erabakiko du euskaraz ala erdaraz erantzun. Horrela lortu nahi da 11 egun horietan askotan elebidunak izango lirateken eta normalean euskaraz egiteko aukerarik ez dugun elkarrizketak
|
euskaraz
egin ahal izatea.
|
|
|
Horren adibide da euskara lehenetsi dutenen %13ari soilik eskaini zaiela mediku, erizain edo emagin euskalduna, erdaldunaren ordez. Osakidetzak egindako inkestaren arabera, euskara lehenetsi duten pazienteen %55ak adierazi du ahozko komunikazioa
|
euskaraz
egin ahal izan duela medikuarekin edo erizainarekin. Hautatutako hizkuntzaren arabera, mediku edo pediatra euskaldunera aldatzeko aukera izan dute inkestatuen %21ak eta zifra hori %12, 7ra apaltzen da mediku espezialisten kasuan.
|
|
|
Izanen nintzen desberdin desberdina zenta ez nuen euskara ikasiko beraz ez nintzen bertsotan hasiko beraz ez nituen... eta beraz azkenean euskara nere identitatearen parte da bainan batzuentzat naturala da, sortzen dira euskal familia batean eta ez dute pentsatzen;" nere burasoak ez baziren euskaldunak izan...", naturala da haientzat baina neretzat ez da hain naturala izan. Batzuek ikasten dute euskara, ikastolan mintzatu dira, kurtso orduetan eta punttu, eta ez dute gehiago galderarik, ez dizkiote galdera gehio pausatzen haien buruari, bainan ni, zinez nere eraikuntzaren parte izan den zerbait da eta
|
euskarari esker
egiten ahal ditut orain egiten ahal dudan guzia[...]. Zinez da tresna bat nere eguneroko bizian eta ni eraikitzeko eta beraz ez banu ikasi euskara ez nintzen orain den Nahia izanen.
|
|
|
Belarriprest izateak ez du esan gura erdaraz egingo dela. Ni, berbarako, ahaleginduko naiz
|
euskara
egiten ahalik eta gehienetan, baina badakit batzuetan ez dudala lortuko. Horregatik, eta baita jendeak gaitasunagaz lotu ez dezan, belarriprest izatea aukeratu dut.
|
|
|
" Labur esanda, lortu nahi dena da euskaraz dakien orok
|
euskaraz
egin ahal izatea, eta ulertzen duen orok, euskaraz egin ahal izatea ahalbidetuko dio egin nahi duen orori". Hitz horiekin azaldu zuen egitasmoa Rita Aldabaldetrekuk.
|
|
|
" Labur esanda, lortu nahi dena da euskaraz dakien orok euskaraz egin ahal izatea, eta ulertzen duen orok,
|
euskaraz
egin ahal izatea ahalbidetuko dio egin nahi duen orori". Hitz horiekin azaldu zuen egitasmoa Rita Aldabaldetrekuk.
|
|
2019
|
|
|
Ez ditu hitz, esamolde edo esaera zahar asko ezagutzen, eta ezagutuz gero ere, berorien erabilera zaharrunoa edo pedantea iruditu lekioke. Batzuentzat, interferentziak eta maileguak dira
|
euskaraz
egin ahal izateko eta esan indarra lortzeko makulu ezinbestekoak.
|
|
|
Horrelako jauzi batek eskatzen du era guztietako enpresa, erakunde eta entitateek erdarazko funtzionamenduaren inertzia eten eta langile eta enplegatu euskaldunek lana
|
euskaraz
egin ahal izan dezaten beharrezkoak diren baldintzak sortzea, gazte euskaldunen inkorporazioa akuilu gisa baliatuz. Horretarako, guztiz lagungarria izango da arduradun erdaldunak ere inplikatzea eta, euskaraz ez jakin arren, lider gisa dagokien erantzukizuna bere gain hartu eta prozesua sustatu eta apoiatzea.
|
|
|
ez da Euskaltzaindiaren azken helburua,, bitartekoa baizik?, eta xedea 1919an ezarri zela ekarri zuen gogora. Batetik,, edozein lekutako euskaldunek edozein lekutako euskaldunekin
|
euskaraz
egin ahal izatea, elkar ulertzeko arazo gordinik gabe?. Bigarrenik,, eguneroko mintzagai arruntez gain, ordura arte erdaraz landu eta bideratutako gai jaso eta formalez euskaraz jardun ahal izatea?, hitzez nahiz idatziz.
|
|
2020
|
|
|
Gaur egun makinek euskaraz egin dezaketen arren ez dute egiten, eremu digitalean euskarazko presentzia areagotuz gero errealitate hori aldatzeko tenorean izan gaitezke. Makinekin
|
euskaraz
egin ahal izateko euskarak erdeinatu ezin izango den presentzia behar du izan. Helburu hori lortzeko aurrerapen teknologikoak ditugu alde.
|
|
2021
|
|
|
Gune honek emakumeen arteko topagunea izan nahi du, elkarren artean zaintzen ikasteko eta modu kontzienteagoan elkar maitatzeko hausnarketarako espazioa. Kontxi Lopezek gidatuko ditu saioak; berak gaztelaniaz egingo du, baina parte hartzea
|
euskaraz
egin ahal izango da. Astearteetan izango dira saioak, otsailaren 9an hasita, 17:30etik 19:30era.
|
|
|
Bururatzean Koldo Tellitu, Ikastolen Elkarteko presidenteak oroitarazi du Hegoaldean azterketak
|
euskaraz
egiten ahal direla eta Baionan brebeta eta baxoa ez posible izaitea damugarri kausitzen du.
|
|
|
Horrez gain, azken horri beste bi arazo ikusten dizkio IE7 k: baga, masterra azken urteotako eskaintza dela eta, beraz, lanean dabiltzan irakasle askok garai bateko CAPa egin zutela eta ez masterra; eta, biga, irakaslegai askok Euskal Herritik kanpoko unibertsitateetara jo izan dutela bertan eta
|
euskaraz
egin ahal izateko leku faltaren ondorioz. Hori horrela, irakasleen formazioan ez ezik, arloaren didaktikari buruzko ikuspegian ere eragiten duela eta hura baldintzatzen duela uste du IE6 k, bere esanetan, ezin baitzaio Euskara eta literaturaren irakaskuntzari eta euskal hezkuntza sistemek dituzten erronkei modu berean heldu horretarako bokazioa duten ikasketak eginda edo beste nonbaiten eginda.
|
|
|
«Murgiltzea» Hezkuntza Kodean sartzeak brebeta eta baxoa ere
|
euskaraz
egin ahal izatea bideratu lukeela uste du Hur Gorostiaga Seaskako zuzendariak. «Irakaskuntza osoki hizkuntza gutxituan egitea bermatzen badu, logikoa da azterketa ere euskaraz pasatu ahal izatea».
|
|
|
Shock bat izan zen». Hondarribira (Gipuzkoa) joan behar izan zuen ikasketak
|
euskaraz
egin ahal izateko, baina aldea handia zen han ere. Ikastetxe mistoa zen Hondarribikoa:
|
|
|
Guretzako posible izan behar da gure lanean, merkataritza establezimenduetan, kirol taldeetan edo kultur elkarteetan
|
euskaraz
egin ahal izatea. Orduan, babes neurri horiek behar ditugu.
|
|
|
Euskarari eman diezaiokegu guk nahi dugun balioa; eta beste edozein hizkuntzari ematen diodana emango nioke. Eta balio hori ematea da dena
|
euskaraz
egin ahal izatea, zientzia barne.
|
|
2022
|
|
|
Hori da zerbait natural bihurtzea, eta hain zuzen ere gure hizkuntzak hori behar du. Hori lortu behar dugu euskararentzat, egoera bat non gutxienez denok ulertzen dugun gure hizkuntza, horrek bermatuko baitigu denoi
|
euskaraz
egin ahal izatea.
|
|
|
Hizkuntza integraziorako elementu oso garrantzitsua da, eta gaur egun, teknologiari esker, badaude halako egoerei buelta emateko tresnak". Bi aldeek, euskara dakitenek eta ez dakitenek, oso ondo baloratu dituzte itzulpen automatikoaren bidez egindako bilerak. " Euskaldunek ondo baloratzen dituzte,
|
euskaraz
egin ahal izan direlako saioak, eta ez dakitenek ere ondo baloratzen dituzte, besteekin batera jarraitu ahal izan dituztelako azalpenak". Denak ondo sentitzea giltzarria da Arregiren eta Makazagaren ustez, pertsonen arteko distantziak murrizteko eta euskararekiko jarrera baikorra garatzeko bidean.
|
|
|
Seaskako arduradunak, erakasleak eta burasoak aspaldi huntan borrokan ari dira, brebetako eta baxoko azterketak euskaraz iragan daitezen. Aitzineko urteetan gai batzuk
|
euskaraz
egiten ahal zirelarik, Hezkuntza Ministerioak gibel egin du. Frantses estatuak hizkuntza gutitueri buruz, edozein izan agintaritzan den alderdia, ez du sekulan ezagupen ofizialik onartu.
|
|
|
Pankarta nagusiaren atzean," Azterketak euskaraz" leloa zeraman beste bat nabarmendu da, Ipar Euskal Herriko ikasleek eraman dutena, baxoa
|
euskaraz
egin ahal izatea aldarrikatzeko.
|
|
|
(41) Baina zan" ez. Bueno, kostatuko zait, eta normala da, berria naizelako, baina jo, saiatuko naiz",(...) nahi nun hona etorri ta gainera
|
euskaraz
egin ahal izatea. Baneukan beste aukera batzuk, baina esan nun" ez, nik Gasteizen ta euskaraz nahi det egin" (BE Z)
|
|
|
Eralan5 gidaren bitartez, enpresen baitan erantzukizun linguistikoa bultzatzearekin batera, honako hiru helburu nagusi hauek lortu nahi dira: 1) talentu euskaldunek beren ibilbide profesionala
|
euskaraz
egin ahal izatea; 2) enpresetako eta erakundeetako belaunaldien arteko txandakatze uneak enpresaren euskarazko gaitasunak indartzeko une bilakatzea, ezagutzaren transmisiorako bideak irekiz; 3) talentua sendo kudeatuta eta garatuta, enpresaren berrikuntza eta sormen aukerak zabaltzea.
|
|
|
Azterketak
|
euskaraz
egin ahal izatea aldarrikatzeko komunikazio kanpaina abiatu dute Ziburuko (Lapurdi) Piarres Larzabal kolegioko ikasle, irakasle eta gurasoek. Frantziako Hezkuntza Ministerioak hizkuntza gutxituen irakaskuntzari buruz prestatu duen zirkularrean ez diote konponbiderik eman azterketen gaiari, baina atea ireki dute tokiko administrazioekin negoziatzen saiatzeko.
|
|
|
Komunikazio kanpainaren bidez, gaia berriz plazara atera nahi dute Ziburuko kolegiokoek. Arlo anitzetako pertsona ezagunengana jo dute, kolegioko eta lizeoko ikasleei babesa erakusteko eta azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko eskubidea aldarrika dezaten. Ondoren, #AzterketakEuskaraz traolarekin zabalduko dituzte bideoak Instagram sare sozialaren bidez. Kolegioko ikasleen egoera azpimarratu du Amaia Saez irakasleak.
|
|
|
Anartean, Piarres Larzabal kolegiokoek komunikazio kanpaina bat abiatu dute sare sozialetan #azterketakeuskaraz traolarekin. Arlo anitzetako pertsona ezagunengana jo dute, kolegioko eta lizeoko ikasleei babesa erakusteko eta azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko eskubidea aldarrikatu dezaten.
|
|
|
UEFAk homologatutako entrenatzaile ikastaroak
|
euskaraz
egin ahal izango dira, lehen aldiz, Gipuzkoako Futbol Federazioaren eta Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika sailaren arteko akordio bati esker. UEFA C eta UEFA B ikastaroak egin ahal izango dira euskaraz —UEFA A eta UEFA Pro ikastaroak ere badaude— Hizkuntza gutxitu batek lehen aldiz ireki du UEFAren atea.
|
|
|
Hori onartu zuen atzo Nafarroako Parlamentuak, osoko bilkuran. EH Bildu eta Geroa Bai taldeek hiru puntuko mozio bat aurkeztu zuten, Nafarroako Gobernuaren egoitza elektronikoan tramite guztiak
|
euskaraz
egin ahal izatea bermatzeko: lehen bi puntuak aurrera atera ziren; hirugarrena, berriz, ez.
|
|
|
Belaunaldi perspektibarenak badu garrantzia sarearen ekinbidean, baita borroka moldeetan ere. «Euskaraz biziko den belaunaldia izan nahi dugu, eta uste dugu belaunaldi moduan heldu behar diogula auzi horri», azpimarratu zuen Camonek, eta sarearen egituraketan garrantzia izan dute lekuan lekuan hizkuntza eskubideen alde egiten ari diren borrokek; NUPeko Euskara Taldeak, Nafarroako Unibertsitate Publikoan euskaraz ikastearen alde egiten ari denak alegia, edo Ipar Euskal Herrian azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko ikasleek abiarazitako mobilizazio zikloak, kasurako. Euskaraz bizitzeko oztopoak egunerokoan eta euren bizipenetan presente dituztela erakusten dute borroka horiek.
|
|
|
Lehentasun bat da azterketak
|
euskaraz
egin ahal izatea. Kolera handi bat bada.
|
|
|
Aspaldikoa da azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko eskakizuna, bai baxoan eta baita brebetan ere. Brebetari dagokionez, 1995etik Historia eta Geografiako proba euskaraz erantzuteko baimena zuten ikasleek, eta Matematikan tolerantzia bazen; haatik, gaiak frantsesez ematen zitzaizkien ikasleei.
|
|
|
Aspaldikoa da azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko eskakizuna, bai baxoan eta baita brebetan ere. Brebetari dagokionez, 1995etik Historia eta Geografiako proba euskaraz erantzuteko baimena zuten ikasleek, eta Matematikan tolerantzia bazen; haatik, gaiak frantsesez ematen zitzaizkien ikasleei.
|
|
|
Administrazioan hasi zen lehen itzulpen lanak egiten —nahiz eta, egiaz, hasi ikasle garaian hasi zela dioen: «Lanbidean baino lehen hasi nintzen ni itzultzen; institutuan, asanbladetan... jendeak
|
euskaraz
egin ahal izateko, itzuli egin behar zen»—, eta lanpostua Basauriko Udaletik (Bizkaia) Gipuzkoako Foru Aldundira aldatzean bildu zitzaion ingurura literatura itzultzen hasteko giroa. «Soziologiako ikasketak neuzkan, baina ordurako erabakia nuen itzultzaile izan nahi nuela, eta literaturakoa».
|
|
|
Adibidez, jaso dute maila ertaineko lanbide heziketa bukatzean ikasleek B2 maila izan dutela gutxienez. Kirolen arloan, C1 maila erdietsi dute goi mailako teknikariek, eta galdegin dute arte ikaskuntzako ikasketa guztiak
|
euskaraz
egin ahal izatea.
|
|
|
Agate ere ez omen da ongi sentitzen batzuetan: «Konplexu, konplexu bezala, nik ulertzen dudan moduan ez, zeren eta, alderantziz, ematen dit harrotasun puntu bat erdaldunekin solastatzen naizelarik eta
|
euskaraz
egiten ahal dudalarik. Euskalkien inguruko harrotasun puntu hori.
|
|
|
Berak esan duenez, farmazia arigune bihurtzeko ″hainbat arrazoi″ daude. ″Alde batetik, botikak egunerokotasunean, herritar askori funtsezko zerbitzuak eskaintzen dizkiolako, eta horiek
|
euskaraz
egin ahal izatea ezinbestekoa da″ Urionabarrenetxeak gaineratu duenez, ″denondako hain garrantzitsua den osasun arloan, tamalez, egungo euskararen egoera eta erabilera normaltasun osotik urruti dago″.
|
|
|
Herritar batek zer egin behar du errenta aitorpena
|
euskaraz
egin ahal izateko?
|
|
|
Amaitzeko, nabarmendu nahi izan dute hautagaiei ez zaiela bermatu ariketa guztia
|
euskaraz
egin ahal izateko eskubidea, oinarriek hala jasotzen bazuten ere.
|
|
|
Fernandok, Jai Txikiko nagusiak, solasa trenkatu die libreta eskuan duela hurbilduta. Ez da hagitz morroi txukuna; bai bezeroei
|
euskaraz
egiten ahal dien auzoko ostalari bakarrenetarik. Damutu gehienek bi arrautza eskatu dizkiote.
|
|
|
Errealitatea agerikoa da: ez dago Euskal Unibertsitaterik, ez baitago unibertsitate nazional herritarrik, ezta %100 euskalduna denik ere, edo, behintzat, ikasketa guztiak
|
euskaraz
egin ahal izatea bermatzen duenik. Azken horri dagokionez, EHU da helburu horretara gehien hurbiltzen den unibertsitatea.
|
|
|
Zein izan da topaleku eta babeslekua euskal bollerentzat? Non ligatu dute eta
|
euskaraz
egin ahal izan dute. Horretan ere bilakaera egon da azken 40 urteotan.
|
|
2023
|
|
|
Ikastolan baizik ez da euskaraz erabat ikasten ahal, eta unibertsitatean, Euskal Ikasketak dira euskaraz ikas daitekeen lizentzia bakarra. Horregatik, oso diferentea da bertan izena ematen duten ikasleen soziologia, euskara maila, eta motibazioa; gauzak horrela, askok eta askok ez dute bokazio filologikorik, euskara gehiago ikastearen helburua, edo etorkizunean lana
|
euskaraz
egin ahal izateko asmoa baizik. Hala ere, errealitateak errealitate, lanean euskaraz arituko diren maistrak eta maisuak hortik aterako direla jakitea kezkagarria zait, hor ere ikusten dudan jarrera antzekoagatik.
|
|
|
Ingelesa ikasteko nire helburua ez zitzaidan hain garrantzitsua iruditzen jada, berarekin
|
euskaraz
egin ahal banuen. Klasetara joaten nintzen hala ere, gero eta gutxiago.
|
|
|
Hezkuntzari lotutako auziak izango dira lehentasun Ipar Euskal Herrian ere: ikasleek bigarren ziklo amaierako eta batxiler bukaerako azterketak
|
euskaraz
egin ahal izatea eta murgiltze eredua «zabaltzeko eta sendotzeko eragozpenei» aurre egitea.
|
|
|
Ematen du etsita gaudela. Iparraldean ikasle eta gurasoen greba bitxi bezain miresgarria antolatu dute azterketak
|
euskaraz
egin ahal izatea aldarrikatuz, baina horrek ez du Errepublikako Jakobinismoaren oinarriak suntsitu beharra aldarrikatzen. Eta azkenaldian Euskal Autonomia Erkidegoan, EAEn alegia, Irunetik Ezker Alderaino edo/ eta Gasteizko eta Arabako hainbat kasutan epaitegiek jarritako oztopoak bere horretan gelditu dira.
|
|
|
Osakidetzan inoiz eskaini diren lanpostu kopuru handiena ekarriko duen lan eskaintza publikoan izena emateko aukera dago oraindik. Baina betiko arazoarekin gatoz, euskaldunok
|
euskaraz
egin ahal izango ditugu azterketa hauek?
|
|
|
Bada, euskaldunok eskubide osoa daukagu lan eskaintza publiko edo oposizioetan azterketak
|
euskaraz
egin ahal izateko, noski. Baina berdintasun egoeran aurkezten da euskaraz azterketa egin nahi duen pertsona eta gaztelaniaz egin nahi duena?
|
|
|
Urte luzeko borrokak eman du fruitua: Seaskako ikasleek
|
euskaraz
egin ahal izango dute aurten brebetaren zientzietako azterketa. Hala iragarri zuen atzo Vincent Bru Frantziako Asanbleako diputatuak, sare sozialen bitartez.
|
|
|
«Onartezina da». Hurrengo erronka baxoa
|
euskaraz
egin ahal izatea izango dela erantsi zuen Jorajuriak. Hain justu ere, Seaskak biharko elkarretaratze batera deitu du Etxepare lizeoaren atarian, 13:30ean, Azterketak Euskaraz lelopean.
|
|
|
Aldundiak epaia atera zen unean eman zuen helegitea jartzeko asmoaren berri. «Euskaldunok eskubide osoa dugu zerbitzari publiko guztiekin
|
euskaraz
egin ahal izateko», esan zuen orduan hizkuntza berdintasuneko zuzendari Garbiñe Mendizabalek. «Sumindura eta desadostasun irmoena» adierazi zuen epaiaren harira.
|
|
|
«EAEn euskara eta gaztelania hizkuntza ofizialak izanda, oposizio publiko batean aukerako hizkuntza erabili ahal ez izatea hizkuntza eskubideen urraketa larria da». Horregatik, ELAk Arkautiko Akademiari «exijitu» dio
|
euskaraz
egin ahal izan ez zituzten azterketako atalak baliogabetzea, eta kalifikazioa moldatzea. Azterketa psikoteknikoa euskaraz egiteko eskatu zuten horiek berriro egiteko aukera izan dezatela ere galdegin du, «eskatutako hizkuntzan».
|