|
2001
|
|
|
Horrela, biztanleriaren bi bederatziren horrek euskararen kalekoerabilera %13raino eramaten du. Hizkuntza egoera isotropiko batean, euskaldunek
|
euskaraz
egiteko aukera guztietan euskaraz egingo balute, zein erabilera maila espero zitekeen. Ondorengoa:
|
|
2002
|
|
|
Dena den, kutxazain automatikoetan euskara soilik erabiltzen dutenei automatikoki gutun pertsonalizatuak euskaraz bakarrik bidaltzeko sistema martxan jartzen hasiak dira. Euskadiko Kutxaren bezeroek ere makinetan eragiketak
|
euskaraz
egiteko aukera dute, baita sukurtsaletan egin ohi diren eragiketak ere; besteak beste, mailegu bat eskatu, kontu bat ireki edo mailegu baten simulazioa egin. Aurrezki kutxa honetan ezarrita dauden hizkuntza irizpideen arabera, etxera bidalitako gutunak eta, oro har, dokumentazio guztia dago.
|
|
|
Azken eremu hau indartu eta babestea oso garrantzitsua da. Horrez gain, eta lehen esan da hemen,
|
euskaraz
egiteko aukerak nabarmen gehitu behar dira, zerbitzuak besteak beste, etxetik edo eskolan ikasi den euskara hori erabili ezean galtzeko arriskua dagoelako. Euskarazko zerbitzuak eta produktuak areagotzea oso inportantea da.
|
|
|
Azken urteotan aplikatutako irizpide orokorra hauxe izan da: gaztelaniakoprestakuntzari eutsiz, unibertsitate ikasketak
|
euskaraz
egiteko aukera eskaintzeahorrela eskatzen duten ikasle gehienei; baina horrela, hizkuntza lerro, paraleloaksortu behar izan dira eta, ondorioz, unibertsitate ikasketak bitan banandu.
|
|
|
DonostiakoIrakasle Eskolaren apustu? idazkian adierazitakoa, zentroko zuzendaritza talde berriak garatzeko asmoa du ikasturtean; hain zuzen, ikasleerdaldunei irakasgairen bat edo beste
|
euskaraz
egiteko aukera emanez.
|
|
|
Hori ere euskaraz. Zure aita edo amak eskolako autobusera eraman zaitu urteetan zehar, eta zure heziketa
|
euskaraz
egiteko aukera izan duzu, horretaz baliatu zaren edo ez besterik da. Ez hori bakarrik:
|
|
|
han zaude zu mahaian zure komunikazio hizkuntza euskara aukeratu duzulako, harro harro ikusirik aurrean duzun edertasun hori, gazte guztiak euskaraz aritzeko gai direnak, han daude zure aurrean gazte euskaldun horiek, hauena bai zoriona pentsatzen duzu, zuk ez baitzenuen holako aukerarik izan, denak dira euskararen aldekoak itxuraz, baina... elkarren artean erdara aukeratzen dute. Gure ikasketak
|
euskaraz
egiteko aukera izan ez dugunok erdaraz ikasi dugu kontatzen edo oinarrizko eragiketak egiten. Anitzez ere errazagoa zait" dos por cinco diez" pentsatzea" bi bider bost berdin hamar" pentsatzea baino.
|
|
2004
|
|
|
Orain gutxi, esaterako, bi pertsonek izena eman nahi zuten Gernikako erregistroan, baina ez zitzaien paperak eta tramitea
|
euskaraz
egiteko aukerarik eman. Horietako baten bikotekidea Busturiakoa zen eta bertako erroldan eman zuten izena azkenean.
|
|
|
Ondoren, Lizarrako gazteek, bertan edo kanpoan jarraitzen diote hasitako bideari. Herrian bertan batxilergoa
|
euskaraz
egiteko aukera dute, institutu batean. Gogotsu daude, dena antolatzea lan handia bada ere ikastolaren eta oro har euskararen aldeko bidean saio erabakigarria delako.
|
|
|
Inazio Zendoiak Aro Modernoa inork baino hobeto ezagutzen zuen, batez ereEuskal Herrikoa, bere tesia frantziskotarren komentuetako artearen gainean idatzibaitzuen. Gainera, beste askok bezala, gaztelaniaz lan egitearen oztopoa gainditubehar izan zuen euskaraz eskolak eman ahal izateko, kontuan izanda gure belaunaldiak unibertsitate mailako ikasketak
|
euskaraz
egiteko aukerarik ez zuelaizan.
|
|
2005
|
|
|
Nafarroa eta EAE aipatzean, justizia arloa, administrazioa, zerbitzu publikoak eta hedabideak aipatu ditu. EAEri dagokionez, hezkuntzaren alorrean, Lanbide Heziketa
|
euskaraz
egiteko aukera eta ereduan ikasteko aukera bermatzea gomendatu ditu. Nafarroan berriz, eremu mistoan euskarari eremu euskaldunean adinako babesa ematea eskatu du.
|
|
|
Getxoko baldintza soziolinguistikoak kontuan hartuta eta
|
euskaraz
egiteko aukerak eskasak direla ikusita, Egizuk" euskaraz egiteko beste aukera batzuk" sortzea du xede, euskaldunei zein euskalduntzen ari direnei" euskaraz egin ahal izateko une eta egoera berriak" eskainiz: berbalagun taldeak, diaporamak, mendi irteerak, ikastaroak, tailerrak eta abar luze bat.
|
|
2006
|
|
|
Guztira 343.796 aitorpen egin dira eta 13.964 euskaraz. Arrutik aipatzen du, nabardurak nabardura, Gipuzkoako Foru Aldundiak aitorpena
|
euskaraz
egiteko aukera guztiak ematen dituela.
|
|
|
Bihar bertan, azaroak 16," Euskal Herria bizikletaz: nire lehenengo bidaia" diaporama izango da Itzubaltzeta/ Erromon eta astelehen zein asteazkenetan yoga
|
euskaraz
egiteko aukera dago San Nikolas ikastolan. Argazkia:
|
|
|
euskara “kalean erabili, lagunartean, giro onean, lotsa kendu edo kentzen lagundu, euskararen gimnasia egin, herdoiltzen hasi dena konpontzeko, agian”; zein euskalduntzen ari direnei: “kalean
|
euskaraz
egiteko aukera eman, ederto pasatu. Hauxe da Berbalaguna.
|
|
2007
|
|
|
Urte amaierara begira, Olentzeroren inguruko bizpahiru ekitaldi antolatzeko nahia du. Bestalde, eskolen aurretiko eta ondorengo orduetarako jarduerak
|
euskaraz
egiteko aukera ere bermatu nahi du. Horrez gain, edozein jaialdi edo antolatu nahi duenarentzat euskarazko saioak eskaintzen dituztenen zerrenda egitea du asmo," askotan zailtasunak izaten baitira animazio bat antolatu nahi eta jarduera hori euskaraz lortzeko".
|
|
2008
|
|
|
Euskal Herriko administrazioei dagokienez, aipagarriak dira Eusko Jaurlaritzak eta, maila xumeago batean, Bizkaiko Foru Aldundiak euskararako teknologiak garatzeko egin zituzten ekimenak. Eusko Jaurlaritzaren Industria Sailak, hizkuntza ingeniaritzaren alorra interes estrategikoko ikerketa lerro izendatuta, Hizking 21 proiektua finantzatu zuen 20022005 bitartean, Etortek programaren bidez. Konputagailuak eta sareak eguneroko bizimoduan txertatu ahal izateko teknologiak sortzea zen proiektuaren helburu nagusia, eta lehentasuna eman zitzaion erabiltzaileei
|
euskaraz
egiteko aukera emango zieten aplikazioak sortzeari, hizkuntza hedatuenen tresnak euskaraz ere izan zitezen. Proiektua Euskal Herriko hainbat zentrok eta ikerketa taldek (EHUko IXA eta AhoLab taldeak, Elhuyar Fundazioa eta Robotiker eta VICOMTech ikerketa zentroek) batera egindako proposamenaren ondorioz sortu zen.
|
|
|
Unibertsitateetan ikasketa guztiak
|
euskaraz
egiteko aukera ez dago bermatua. Ikasle aunitzek euskaraz eginen lituzke ikasketak, baina hautatu dituzten ikasketak direla-eta, ikastegiak ez badio horretarako aukerarik ematen, nekez eginen du hori.
|
|
|
Azkenean, hori bideratzeko modu bat apustu egitea izango da». Apustu horiek
|
euskaraz
egiteko aukera eskainiko dute hala Kiroljokoak nola Retak.
|
|
|
Euskararen maila neurtzeko azterketak eta Frantziako Hezkuntzak inposaturiko azterketak nola burutu aztertu dute bi aldeek. Indok ez du azalpen handirik eman horren inguruan, baina azaldu du akordioa indarrean sartuz gero, baxoa zein breveta etsaminak
|
euskaraz
egiteko aukera legokeela. «Noski, dena ez da egun batetik bertzera eginen, baina espero dugu 2010eko ekainean ikastolako haurrek ukanen dutela bertze gairen bat euskaraz egiteko parada».
|
|
|
Orain, euskarak badu garrantzia, dudarik gabe, baina aisialdia eta umeek elkarrekin ondo pasatzea dira helburuak", esan digu Jone Larrañaga Antzuolako Udaleko Kultura teknikariak.Oñatiko Udalak euskararen garrantzia azpimarratu du: " Haurrek elkar ezagutuz, jolas giroan, euren arteko harremanak sendotzea, eta behar berezia dutenei
|
euskaraz
egiteko aukera ziurtatzea dira udalekuen helburuak. Txikienentzat eta guraso erdaldunen umeentzat oso lagungarri gertatzen da udaleku hauetan ibiltzea", esan digute.
|
|
|
Gaur egun batzuek salatzen dute harmonizazioak berarekin batera ekarriko duela euskara desagertzea gure unibertsitate sisteman. Baieztapen hori indargabetu nahi dugu, ez baitauka arrazoirik, Eusko Jaurlaritzaren aldetik zein unibertsitate aldetik garatzen ari diren politikek bermatu egiten baitute ikasketa prozesu osoa
|
euskaraz
egiteko aukera. Hori ezkutatzen dutenen arrazoi bakarra da alderdikeria eta beren interes propioa.
|
|
2009
|
|
|
Aurten bertan ezarri den aplikazio berri bat aipatzeagatik, erregistro zibiletan erabiltzen hasi diren Inforeg dago, Ministerioak ezarritako eta guk itzulitako aplikazioa. Hemendik aurrera Barruti Judizialetako buru diren herrietako erregistro zibiletan inskripzioak jaiotzak, ezkontzak, heriotzak, tutoretzak
|
euskaraz
egiteko aukera dauka herritarrak, eta baita ziurtagiriak euskara hutsez eskatzekoa ere. Ministerioak ez du, momentuz, aukera hau herrietako bake epaitegietara hedatu.
|
|
|
ELAko Leire Txakartegik irakurri zuen sindikatuok eginiko manifestua, denen izenean. Lantokian eta baserrian
|
euskaraz
egiteko aukeraren alde ari direla esan zuen. Lan harremanak euskaraz izan daitezen lanean ari gara sindikatuetatik.
|
|
|
Planak dio graduondoetan hizkuntzen presentziak parekidea izan behar duela, eta proiektua
|
euskaraz
egiteko aukera egon behar duela beti.
|
|
|
Azkenik, bildu dituzten kexa asko merkataritza guneetan kontsumitzaileek bidalitakoak izan dira. Hala nola gaztelania hutsez jasotako propaganda agiriak, gaztelania hutsezko errotuluak, ahozko komunikazioa
|
euskaraz
egiteko aukera ukatzea eta erreklamazio orriak gaztelania hutsez egoteaz kexatu dira. Nafarroako egoera are eta okerragoa dela gaineratu du, han euskaraz jarduten duten kontsumitzaileak inongo babesik ez dutela gaineratu du.
|
|
|
Hiru orduz aritu zen Uria azalpenak ematen, Jose Mari Elosua abokatuaren galderei erantzunez. Deklarazioa
|
euskaraz
egiteko aukera izan arren, gazteleraz hitz egin zuen Uriak, beste auzipetuek bezala, Auzitegi Nazionalaren itzulpenak ez direla behar bezalakoak argudiatuta.
|
|
|
Arazoaren konponketa azkartzeko hainbat zailtasun daude, besteak beste heziketa profesionaleko zikloen ugaritasunak berak ere zaildu egiten du konponbidea. Baina euskara soilik gaztetxoen hizkuntza eta eskolakoa izango ez bada, baizik eta heldu aroko hizkuntza eta lan mundukoa ere izango bada, uste dugu herri aginteek heziketa profesionalean dagoen arazo honen konponketarako neurri eraginkorrak hartu behar dituztela, hainbat ziklo
|
euskaraz
egiteko aukera azkartzeko xedea hartuta.
|
|
|
Unibertsitatean gradu ikasketak gaztelaniaz nahiz
|
euskaraz
egiteko aukera ahalbideratu behar da pixkanaka, besteak beste bezeroen eskaera arrazoizkoari erantzutea bidezkoa delako, eta bistan da guztiz arrazoizkoa dela bi hizkuntza ofizialetan ikasi nahi izatea (hori da gero eta ikasle gehiagoren gogoa). EHU UPVko arduradun nagusien adierazpenen argitan lehenago esan dugunez, ikasturtean, aipatutako ikasketa horietako nahitaezko kreditu guztiak eskainiko ditu euskaraz Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitate publikoak.
|
|
2010
|
|
|
Irakaskuntzarekin batera, unibertsitatean ere kudeaketa dago eta hor ere hainbat urrats eman ditugu azken hiru urteotan. Esate baterako, aurten lehen aldiz ikasleek matrikula
|
euskaraz
egiteko aukera izan dute. Horrez gain, komunikazio guztia euskaraz egin daiteke ikasle eta irakasle euskaldunen artean.
|
|
|
Baina ez dezagun ahaztu herri euskaldunetan eguneroko ogia den errealitate egoskor eta begien bistakoa: euskaldunok,
|
euskaraz
egiteko aukera daukagunean ere, badakigu erdaraz egiten, eta halaxe egiten dugu askotan. Ez gara beti" leial".
|
|
|
Ataka hartan zeuden irakasleen egoera arautzeko, beraz, hainbat ekimen jarri ziren martxan: Bergarako UNEDen eta Eskoriatzako Irakasle Eskolaren bitartez, titulaziorik gabeko irakasleentzako plangintza berezi bat egin zen, irakasle diplomatura edo unibertsitaterako sarbidea eskuratzeko; Euskal Herriko Unibertsitatean irakasle ikasketak
|
euskaraz
egiteko aukera zabaldu zen, aurrerantzean euskaraz ikasi nahi zuten irakasleen artean hautatu ahal izateko. Eskoriatzako Irakasle Eskola, hain justu, 1976an sortua zen, ikastoletan bizi zen irakasle tituludun euskaldun faltari irtenbidea eman nahian.
|
|
|
Euskarari eremu euskaldunean baino ez zitzaion ofizialtasuna aitortu. Hezkuntzari dagokionez, eremu erdaldunean ez zegoen lehen eta bigarren hezkuntzako ikasketak
|
euskaraz
egiteko aukera publikorik, eta eremu mistoan ikasle kopuru gutxieneko bat finkatu zen eskubide hori baliatu ahal izateko.
|
|
2011
|
|
|
Eskolan euskaraz egiten duteneko baieztapen hori bere neurrira eraman du gero haurren amak, ikaskideek beti eta guztiek ez baitute euskaraz egiten. Ondarroako senideekin ere
|
euskaraz
egiteko aukera dute, aldiz, Gasteizen ez," Gasteiz erdalduna da. Orain arte bezala, egunaren %20an edo euskaraz aritzeko aukera bazuten, aukera hori zer edo zer gehiago izatea lortu nahi dugu.
|
|
|
79). Izan ere, 1980/ 81 ikasturtean Bilboko Irakasle Eskolan zenbait espezialitatetako lehenengo mailako irakasgaiak euskaraz ikas zitezkeen, eta 1982/ 83tik aurrera Irakasle Eskolako espezialitate guztiak eta karrerako irakasgai guztiak
|
euskaraz
egiteko aukera egon zen (Lopez Atxurra, 1995: 71).
|
|
|
Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak ohar batean adierazi duenez, Nafarroako eremu euskalduneko bake epaitegietan herritarrek tramite oro
|
euskaraz
egiteko aukera dute. Aukera horien artean daude jaiotza erregistroa eta ezkontza erregistroa, besteak beste.
|
|
|
Zinema
|
euskaraz
egiteak aukerak murriztu ala zabaldu egiten ditu. Bueno, Madrilen ez dabiltza film askorik egiten. Hemen egin dira apur batzuk.
|
|
|
Altsasuko Udalak aurreko ostegunean egindako bilkuran, aho batez, Hezkuntza Departamentuari bi eskaera egitea eskatu zuen. Alde batetik, Altsasuko Lanbide Heziketa institutuko gaur egungo eskaintza
|
euskaraz
egiteko aukera izatea. Eta, bestetik," ikastetxearen ikasketa eskaintzaren errebisio sakona egitea eta Nafarroan berritzailea den eskaintzaren bat jartzea".
|
|
2012
|
|
|
Arratsaldeetan, patioan haurrak zaintzen egoten diren gurasoak eskolako jantokian bildu eta patioko elkarrizketak jantokian egitera animatu zituzten, baina euskaraz. Bitartean, guraso hauen seme alabek ere jolasak
|
euskaraz
egiteko aukera izan zuten, eskolan egunero Euskaraz Mintza programa sustatzeaz arduratzen den begiralearen eskutik. Jantokia kafetegi bihurtu zuten eta 26 guraso elkartu ziren.
|
|
2013
|
|
|
Aurreko alkatearen aldian ez zegoen hainbat lan
|
euskaraz
egiteko aukerarik. Zure aldi honetan, bai.
|
|
|
" Guk dana egitten dogu euskeraz futbolien, baiña bestela Mondra taldien ez dau
|
euskeraz
egitteko aukera larregi. Txikixen entrenadoriek be jakingo daue euskeraz, ze gaztiak die, baiña erderaz egitten daue".
|
|
|
Solaskidea aurkaria dela pentsatu beharrean, hobe da entzun, haren lekuan jarri eta ulertzen saiatzea; estualdia pasaraziko diogula sinetsi beKarmelo Ayesta – Goza daiteke gehiago. Euskaldun baten hizkuntz bidaia harrean, hobeto imajinatzen badugu
|
euskaraz
egiteko aukera zabalduko diogula, edo, euskalduna izan ezean, hizkuntza aldatzea eskertuko digula.
|
|
|
Hala jardutera animatu nahi ditut euskaldunak. Batez ere Abanto, Alonsotegi, Balmaseda, Etxebarri, Gueñes, Muskiz, Ortuella, Trapaga eta Zallakoak, eurenean ez baitute
|
euskaraz
egiteko aukerarik, baina baita Bilbo, Getxo, Barakaldo edo Basauri bezalako herrietakoei, kopuru sinbolikoetan baitabiltza.
|
|
|
Gure hizkuntzaz gozatzeko eta ikasteko erronka bat». Hain zuzen ere, hitz gurutzatuak
|
euskaraz
egiteko aukera gehiago egon luketela zioen Idoia Genuak. Seigarren aldia zuen txapelketan.
|
|
|
Baina 2007an Luma sortu zuten, eta hori jakin nuenean harpidetu egin nintzen. Hitz gurutzatuak
|
euskaraz
egiteko aukera izatea gauza handia da. Zer ematen dizu hitz gurutzatuak egiteak?
|
|
2014
|
|
|
Juan Luis Illarramendi alkateak Zarautz" herri euskalduna" dela nabarmendu du, eta" gero eta euskaldunagoa izatea" nahiko lukeela. " Horretarako ezinbestekoa da edozein unetan, edozein lekutan
|
euskaraz
egiteko aukera izatea. Zentzu horretan, merkataritza, ostalaritza eta zerbitzuen sektoreak garrantzia handia du udalerriaren ekonomian zein eguneroko bizitzan.
|
|
|
Huhezinema bera ikasgaia izaki, ikasleek aukera dute graduan zehar ikasitakoa praktikan jartzeko, eta, aldi berean, mundu profesionalarekin harremanak sustatzeko. Euskal Herriko artistentzat, Sarasua kasu, beraien lanak
|
euskaraz
egiteko aukera ere bada Huhezinema.
|
|
|
Iazko ikasturtean Gipuzkoako 20 ikastetxetako ikasleen datuak jaso zituzten. Neurtu nahi zuten ea ereduko LHko ikasleak praktikak egitera doazenean zein hizkuntzatan artatzen dituzten eta praktikak
|
euskaraz
egiteko aukera izaten duten. Proiektuaren lehenengo fasea da, jakina, gero etorriko da interbentzio fasea," datuak guztion artean aztertu ostean, enpresako ordezkari, praktika arduradun, euskara planen arduradun eta erakunde ordezkarien artean".
|
|
|
Cuide por ellos liburuxka dago eskuragai informazio orrien artean; gaztelania hutsean dago argitaratuta. Horrez gain, baja agiriak, mediku egiaztagiriak, mamografiarako zitazioak eta gaixotasunen kontrolerako jarraibide idatziak ere gaztelaniaz betetzen dituzte Nafarroa osoko medikuek, Osasunbideako programa informatikoek
|
euskaraz
egiteko aukerarik ematen ez dutelako.
|
|
|
Erabilerarekin jarraituz, gurasoekin ikasleek duten komunikazioa anitza da eta% desberdinak ikusten dira emaitzetan. Ikasleen %66, 6k euskara ez den beste hizkuntza batez hitz egiten du gurasoekin; %28, 57k, gurasoetako batekin behintzat badu
|
euskaraz
egiteko aukera; eta %4, 76k, euskara hutsean.
|
|
|
Herritarrak euskalduntzeko, hezkuntza sistema aldatzeko beharra aipatu zuen, baita euskaltegien lana aitortzekoa ere. Gainera, unibertsitatean eta lanbide heziketan ikasketak
|
euskaraz
egiteko aukera eskaintzeko urratsak eskatu zituen. Administrazioa eta alor sozioekonomikoa euskalduntzeko neurri eta proiektu eragingarriak martxan jartzea eta euskara hutsezko hedabideak sustatzea galdegin zuen, eta, azkenik, euskararen aurrekontuak «nabarmen» handitzeko beharra azaldu zuen.
|
|
|
Larrearen esanetan, hainbat beldurrekin amaitzeko garaia iritsi da, “badirudi diru kontuez edota gai serioez aritu behar dugunean, oraindik ere ezin dela euskaraz hitz egin. Baina, egun, badaude baliabideak eta posible da euskaraz egitea”.Errenta aitorpenaren kanpaina abiatu berri den honetan, oraindik ere herritarrei
|
euskaraz
egiteko aukeren berri gogorarazi behar zaiela aipatu dute teknikariek, “izan ere, esaterako, etxera autolikidazio proposamena gaztelaniaz iritsitakoan, gaiarekiko oso kontzientziatuta ez bazaude, gaztelaniaz jarraitzeko dinamikari eusten baitzaio gehienetan”. Euskaraz egitea batere kostatzen ez dela jakinarazi du Maitek, oso pauso errazak eman behar direla.
|
|
2015
|
|
|
Gauzak honela, Ttakun Kultur Elkarteko arduradunek lagun berriak ezagutu eta gainera, hau guztia
|
euskaraz
egiteko aukera eskaintzen duen ikastaro honetan parte hartzeko aukera luzatu nahi diete herritarrei, bai emakume, baita gizonei ere.
|
|
|
Diru kontuak gaztelaniaz egin ohi dira, ohitura falta, hitz teknikoak, segurtasun falta... baina
|
euskaraz
egiteko aukera dago modalitate guztietan. Buruntzaldeko euskara batzordeek aurtengoan erronka jarri eta eskualdean egiten diren errenta aitorpenen %20 euskaraz izatea da helburua.
|
|
|
Besteak beste: " Dena euskaraz"," Eurek guztia euskaraz egitea"," Horrela jarraitu %100 lortu arte"," Euskara hutsez funtzionatzea, bai barneko lanean, bai kanpora begirako proiekzioan (agerraldietan, hedabideetan...)"," Zerbitzu, harreman eta tramite guztiak
|
euskaraz
egiteko aukera eskaintzea"," besterik gabe, onar nazala euskaraz nik eskatu gabe, berez horrela izan behar duelako, errespetuz eta duin eskainiz herritar moduan zor didan zerbitzua"," Edozein herritarri edozein zerbitzu edo informazio txukun emateko moduan egotea eskatzen diot, herritarrak berak eskatzen duen hizkuntzan. Eskatzen diodan horretara iristeko hartu beharreko erabakiak hartuko dituela eta helburuari tinko eutsiko diola espero dut" eta" Egia esan, erakunde publikoen zein instituzioen sarea eta egitura ahalik eta gehien murriztu, soildu eta arintzearen aldekoa naiz.
|
|
|
Batzuen eta besteen motibazioak askotarikoak dira: euskaraz hobeto egitea, lagunekin edo familiartean sarriago erabiltzea, lagun berriak egitea, azterketa gainditzea,
|
euskaraz
egiteko aukerak areagotzea, euskaraz bizitzea...?. Egitasmo hauetan parte hartzea dohainik da, bai bidelarientzat, bai bidelagunentzat,, konpromisoa besterik ez zaie eskatzen: puntualtasuna, asistentzia, errespetua...?.
|
|
|
Hortaz, jendeari galdetzen badiogu ea ulermena erabiltzeko prest dagoen, emaitza onak lortuko ditugu. Batzar baten euskaraz ez dakienari onartzen badiogu gaztelaniaz erantzuteko aukera, hark onartuko digu batzarra
|
euskaraz
egiteko aukera. Jarrera ikaragarri alda daiteke hor.
|
|
2016
|
|
|
Hezkuntza arautuan euskarari garrantzia ematen zaion modu berean hezkuntza ez arautuan ere euskara sustatzeko beharra azpimarratu dute. Izan ere, bereziki kirolak gazteen aisialdiko denbora zati handia okupatzen duela aintzat hartuta,
|
euskaraz
egiteko aukera bermatu beharra dago.
|
|
|
Orain, Burlatako kirol patronatuaren baitan dago futbola
|
euskaraz
egiteko aukera, eta azaldu dutenez, harreman ona daukate gainerako kirol taldeekin. Horrez gain, Nafarroan euskaraz aritzen diren gainerako futbol taldeekin topaketak egiten dituzte;" umeak elkarren artean sozializatu eta euren arteko harremanak euskaraz sortzeko".
|
|
|
133 Zehazkiago:
|
euskaraz
egiteko aukera oinarriduna izango du, termino demolinguistiko globaletan. Oinarri horretaz zer neurritan baliatuko den, aldiz, ikuskizun dago erabat.
|
|
|
Neska mutilei" behingoz euskara ondo irakasteko" metodo hobea, moda modakoa," definitiboa",.. leher egin arte bilatzen saiatu gabe beste honek izan behar du lehentasun nagusi: gizarte bizitzan
|
euskaraz
egiteko aukera, komenentzia eta beharra benetan non dagoen (edo non legokeen) ikusiz, eta gure esku egon litezkeenak hautatuz, aukera komenentzia behar horien oinarrian dauden prozesu demografikoak, soziokulturalak, ekonoteknikoak, lurralde antolamenduzkoak eta administratiboak euskarazko jardunaren indargarri izan daitezen birmoldatzen saiatzea. Hori egin gabe" lehendabizi ikasi, gero egin" paradigmaren ildotik jarraitzeak ez garamatza begiz jotako indarberritze helburu sendora.
|
|
|
herritarren eguneroko jardun arrunta eta belaunez belauneko jarraipena segurtatzea edo indartzea helburu nagusi duen eskema berria. Gizarte bizitzan
|
euskaraz
egiteko aukera, komenentzia eta beharra eragiten duten prozesu hurbilak oso kontuan izan ditugu horretarako: eguneroko jardun arrunta prozesu multzo horren ondorio da batez ere, eta belaunez belauneko jarraipenaren iturburu nagusi.
|
|
|
ezaugarri berriak egokitu zaizkie, autoreak aipatzen duen moduan: " gizarte bizitzan
|
euskaraz
egiteko aukera, komenentzia eta beharra benetan non dagoen (edo non legokeen) ikusiz, eta gure esku egon litezkeenak hautatuz, aukera komenentziabehar horien oinarrian dauden prozesu demografikoak, soziokulturalak, ekonoteknikoak, lurralde antolamenduzkoak eta administratiboak euskarazko jardunaren indargarri izan daitezen birmoldatzen saiatzea [lehentasuna da]. " (59 or.).
|
|
|
Kualitatiboki ezinbestekoak dira horregatik. Gizarte ezaugarrien bilakaera ikusita (mugikortasuna, etab.) eta euskaldun gehienak gune erdaldunenetan bizi direla kontuan hartuz,
|
euskaraz
egiteko aukera berriak sortu behar dira gune horietan. Gune soziolinguistiko erdaldunenetan erdaraz egitea denez normala," normala" ez dena egin dezakeela jakin behar du euskaldunak:
|
|
|
Egunetik egunera, euskaldunen sarea indartzen ari da, herri mugimenduak eta hiriko Beinat Etxepare AEK euskaltegia egiten ari den lan txukunari esker. . Euskara ikasten ari den jendea praktikatzera gerturatzen da, izan ere, jendeak badaki euskalduna naizela eta nirekin
|
euskaraz
egiteko aukera duela?. Ostegunetan, adibidez, mintzatalde bat elkartzen da, produktu ekologikoak dastatuz, hitz eta pitz, mingaina dantzan jartzeko helburuarekin.Euskara nonahi arnasten da Etxe Berria natur dendan, hala nola Landak berak idazten dituen errotuluetan edota bezeroari ongietorria egiten dionean.
|
|
2017
|
|
|
Hala ere, Zuloagak azpimarratu du balorazio oso ona egiten dutela behin zirkuito elebiduna azaltzen zaienean: " Aurreiritziak egon badaude, eta jakingo balute
|
euskaraz
egiteko aukera badutela, gehiago eskatuko lukete". Lauak bat datoz zirkuituari ekin diotenetik euskara gehiago erabiltzen dela baieztatzean:
|
|
|
Sortu ahal dugu, adibidez, erabilgarritasun eta erabilera irudirik, inpresiorik, pertzepziorik..., eta, batez ere, balioetsi ahal ditugu erabilera ezkutuak, apalak, txikiak, eta horrela buelta eman baztertze eta desagertze prozesuari. horrenbestez, eta bourdieuren terminoak (1982) erabilita: .... euskal herriko herri askotan ez dugu galdetu behar zein den egoera edo errealitate soziolinguistikoa. herrira ailegatzerakoan iragartzen digute" hemen euskaraz bizi gara" edo" hemen euskaraz bizi nahi dugu". taberna, denda edo administrazio publikoen bulego askotan ere iragarriko digute zein den, gutxi asko, hango egoera soziolinguistikoa. deskripzioak eta preskripzioak dira,
|
euskaraz
egiteko aukera ageriko horiek atzean dute araua: euskaraz egin ahalik eta gehiena, euskaraz egiteko aukera guztiak baliatu, eta hemen, egoera definitu dugu euskarak balio objektiboa, estrukturala eta predeterminatua izan dezan. askotan definitzen diren egoerak mikroak dira, pertsona artekoak edo truke azkar eta aldi batekoak. baina efektua berdina da. ikurrak eta halakoak erabiliz pertzepzioak aldatu eta bestelako errealitate soziolinguistikoa eraiki nahi dute. antzeko bidetik, hizkuntzaren bizitza soziala ikertzen dutenek metodo eta teknika berezien bidez bestelako errealitateak eraikitzen dituzte eta indartu eta sustatu ahal dituzte hiztunen errealitatea bera.
|
|
|
hiztunek badakite zein den hizkuntza eremuan dauden joko eta lehiak eta zein diren hizkuntza merkatuan dauden balioak eta kapitalak. badakite edo, badute ideiaren bat, badute horri buruzko sentierarik. eta, halaber, jakin dezakete haiek balioesten dutena beste merkatu batean purtzileria dela, eta egoera horiek guztiak aldakorrak direla. euskal herriko herri askotan ez dugu galdetu behar zein den egoera edo errealitate soziolinguistikoa. herrira ailegatzerakoan iragartzen digute" hemen euskaraz bizi gara" edo" hemen euskaraz bizi nahi dugu". taberna, denda edo administrazio publikoen bulego askotan ere iragarriko digute zein den, gutxi asko, hango egoera soziolinguistikoa. deskripzioak eta preskripzioak dira, euskaraz egiteko aukera ageriko horiek atzean dute araua: euskaraz egin ahalik eta gehiena,
|
euskaraz
egiteko aukera guztiak baliatu, eta hemen, egoera definitu dugu euskarak balio objektiboa, estrukturala eta predeterminatua izan dezan. askotan definitzen diren egoerak mikroak dira, pertsona artekoak edo truke azkar eta aldi batekoak. baina efektua berdina da. ikurrak eta halakoak erabiliz pertzepzioak aldatu eta bestelako errealitate soziolinguistikoa eraiki nahi dute. antzeko bidetik, hizkuntz... Maiz, hala egiten da kontzeptu edo kategoria arruntak ikerketetan erabiliz, edo gatazka sozialen ageriko logikak ikerketak diseinatzeko irizpide gisa hartuz. eta horrela ere, eragin zuzen eta argia dute hiztunek" hizkuntza eremuaz" (edo merkatuaz, edo hizkuntzajoko eta gatazka eremuaz) eta hango gorabeherei buruz dituzten ezagutza eta iritzietan. horregatik guztiagatik, oso arreta handia eman behar zaie bai ikerketaren bidez eraikitzen diren errealitateei, bai ikerketa haietan sustatzen eta bermatzen diren errealitate sozialei eta legitimatzen diren politikei.
|
|
|
Beste behin ere, Ipar Euskal Herriko ikasleei azterketak euskaraz pasatzea debekatu zaie, historia geografia eta matematiketaz haratago. " Baxoa
|
euskaraz
egiteko aukera izatea, euskarari zor zaion ezagutza ematea litzateke eta eskolatze guzia euskaraz egin duten ikasleen ibilbidearen ezagutza ere" dio Seaskak. Urteak dira Hezkunde Ministeritzak Euskararen Erakunde Publikoaren bidez azterketak euskaraz egiteko urratsak hitzeman dituela.
|
|
|
Guk izan ez genuen aukera dute eurek orain, “puebloan” egonda ere euskaraz hitz egiteko aukera izan, euskaraz komunikatzeko eta olgetan ibiltzeko, lagun berriak egiteko, noiz edo noiz euskaldunak gainera. Horrek ere aberasten ditu gure egunak “puebloan”, futbolean zein igerilekuan
|
euskara
egiteko aukera izatea, alegia. Zer nolako aurpegia herrian euskarazko berbak entzutean.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntza gabe, ezin nintzen euskaldun sentitu".
|
Euskaraz
egiteko aukerak eskas zituen Bordelen, Mintzaneten izena eman zuen arte: " Pixkanaka hobeto hitz egiten dut, eta hasi naiz besteekin ere euskaraz ausartzen:
|
|
|
batetik, Ahobizi, euskaraz hitz egiten dakien pertsona euskalduna, eta honek euskaraz egiteko konpromisoa hartuko du euskaraz ulertzen dion guztiekin; eta bestetik, Belarriprest dago, gutxienez euskaraz ulertzen duena da eta hartzen duten konpromisoa berari euskaraz egin ahal zaiola, gero berak erabakiko du euskaraz ala erdaraz erantzun. Horrela lortu nahi da 11 egun horietan askotan elebidunak izango lirateken eta normalean
|
euskaraz
egiteko aukerarik ez dugun elkarrizketak euskaraz egin ahal izatea.
|
|
|
Den denak, lan merkatuak hala behartuta, euskaldunduko balira, ederto. Orduan edozein bulego edo egoitza publikotara joan berdin dio Osakidetza edo Industria saila eta
|
euskaraz
egiteko aukera izango genuke. Baina hortik aurrera, zer?
|
|
|
Horregatik, euskararen alde egon arren, gatazkarik txikiena sor daitekeela antzematen dutenean, gaztelania erabiltzen dute, sistema sozial horretan gaztelaniaren aldeko arau soziala dagoela antzematen dutelako. Euskaldunek euskaraz egiten dute
|
euskaraz
egiteko aukera dagoela dakitenean. Euskaraz egiteko, ziurtasun bila ibili ohi dira euskaldunak.
|
|
|
Horregatik, euskararen alde egon arren, gatazkarik txikiena sor daitekeela antzematen dutenean gaztelania erabiltzen dute euskaldun gehienek, liskarrik ez sortzeko. Euskaldunek euskaraz egiten dute
|
euskaraz
egiteko aukera dagoela dakitenean. Ez dakitenean, ez dute egiten.
|
|
|
Gogoan dut 80 hamarkadaren bukaeran, unibertsitatera iritsi nintzean, bertan ikasketa guztiak
|
euskaraz
egiteko aukera ez egoteak sortu zidan harridura. Orduan, euskalduntzen ari nintzen eta ametsa nuen unibertsitatean noizbait euskaraz egiteko aukera izatea.
|
|
|
Gogoan dut 80 hamarkadaren bukaeran, unibertsitatera iritsi nintzean, bertan ikasketa guztiak euskaraz egiteko aukera ez egoteak sortu zidan harridura. Orduan, euskalduntzen ari nintzen eta ametsa nuen unibertsitatean noizbait
|
euskaraz
egiteko aukera izatea. Ametsa erdizka bete nuen, izan ere, burutu nuen bigarren lizentziaturaren kurtso pare bat euskaraz egitea lortu nuen.
|
|
|
–Dibertitzeko ere balio du euskarak, ezta? Bada, ongi pasatzeko eta familian
|
euskaraz
egiteko aukera ona da Bidaide?. Hala, Peñagarikanok egitasmoan parte hartzera animatu du jendea.
|
|
|
Zortzi bikote lehiatuko dira gorengo mailan, bi taldetan banatuta; pilotari horien artean dago Bergaran bizi den Arrate Bergara (Tutera, 2001). Tuteran batxilergoa
|
euskaraz
egiteko aukerarik ez duenez, euskarazko ikasketen aldeko apustua eginda etorri da Bergarara bizi izatera.
|
|
2019
|
|
|
Hiru bat aldiz joan dira alaba eta biak. Alabak aitari esaten omen dio" patetiko" egiten duela euskaraz, baina aitak alabaren mendizaletasuna baliatuz mendira joan eta taldean
|
euskaraz
egiteko aukera baliatu du. Hurrengo ikasturtean mintzalagunean berriz izena emango du, ondo sentitzen delako taldean eta" gure hizkuntza maite duten pertsonak direlako kideak".
|
|
|
Badakigu, baita ere, ikasmaila aldaketek hizkuntza aldaketa eragin dezaketela, aurretik euskaraz ari zirenek giro erdaldunagoa aurki dezaketelako edo giro erabat erdaldunetatik datozen gazteek
|
euskaraz
egiteko aukera izan dezaketelako. Baina, orokorrean, egiten al dugu nahikoa gazte horiek euskarara hurbiltzeko eta euskal hiztunen artean gerta daitezkeen galerak ekiditeko?
|
|
|
Izan ere, aurkezpenetan nabarmentzen genuen bezala, bidegurutze honetatik ateratzeko erantzukizun historikoa gurea da. Gure belaunaldiak bermatu behar du hurrengo belaunaldiak eskola orduz kanpoko jardueretan eta era guztietako kultur eskaintzetan euskara izango duela hizkuntza nagusi edo lana
|
euskaraz
egiteko aukera izango duela. Guk, hemen eta orain, sortu behar ditugu baldintzak hurrengo belaunaldiak euskaraz egin dezan.
|
|
|
Euskaltzale batzuek Euskaltzaindiaren Laguntzalleak elkartea sortu zuten, gainera, garai horretan. Euskara haurrei zein helduei irakasten eta aisialdirako ekintzak
|
euskaraz
egiteko aukerak eskaintzen eta sustatzen egin zuten lan batez ere elkarteko kideek, euskararen galera kezkagarria ahal zen neurrian geldiarazteko, eta hainbat batzar ere antolatu zituzten. Irakasleak eta apaizak ziren gehientsuenak.
|
|
|
Ahize AEK k DBHko gaztetxoekin lanketa egiteko eusLiderrak tailerra sortu zuenean, argi izan zuen hizkuntza ohituretan eragitean dagoela gakoa, eta hizkuntza portaerak aldatzea baino, eraginkorragoa dela hizkuntza ohitura berriak eraikitzea. " Ez diegu gaztetxoei galdetzen' zergatik egiten duzu gaztelaniaz?', horren ordez, aurrerantzean
|
euskaraz
egiteko aukerei erreparatuko diegu".
|
|
|
Besteak beste LH euskaraz ikastea eskatu zuen. Altsasuko Udalak aho batez Hezkuntza Departamentuari eskatu zion “Lanbide Heziketa institutuko gaur egungo eskaintza
|
euskaraz
egiteko aukera izatea eta egungo eskaintzaren azterketa sakona egitea”. Euskal Herrian Euskarazek ezabaketa kalejira deitu zuen.
|
|
2020
|
|
|
Ezagutza handitzearen ondorioz
|
euskaraz
egiteko aukerak zabaldu dira eta azken aldiko hizkuntz kanpainek erabileran jarri dute indarra. Tartean aditzera emanez euskaldungoak dugula euskara erabiltzearen ardura.
|
|
|
«Lotsagarria» iruditzen zaio Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako graduan «ikasturte oso bat
|
euskaraz
egiteko aukerarik ez izatea»: «Lehendabiziko urtean ia ikasgai guztiak euskaraz egin daitezke, bigarrenean erdiak, hirugarrenean bakarra eta laugarrenean gradu amaierako lana eta hautazkoak aukeratzen dira eta bietan euskarazko eskaintza bakarra da».
|
|
|
Gaur hasi eta abenduaren 4ra bitartean egingo da Euskaraldia. Euskal hiztunen hizkuntza ohiturak eraldatzea eta
|
euskaraz
egiteko aukera berriak sortzea helburu duen ariketa. Soraluzen, oraingoz, 448 herritarrek eman dute izena.
|
|
2021
|
|
|
Zergatik aldatzen da hainbeste toki eta egoera batzuetatik besteetara?
|
Euskaraz
egiteko aukera izanda, zerk animatzen edo gogogabetzen ditu?
|
|
|
Hori horrela, euskaldunaren arazoa ez du problematika identitarioan kokatzen autoreak, baizik eta hizkuntzaren erabileraren normalizazioaren baitan. Hau da, arazoa ez dela" euskaldun gisa errekonozitua/ normalizatua" izatea, baizik eta
|
euskaraz
egiteko aukera izateaz gain, horretarako" motibazioa" edo" euskal gizartean euskaraz bizi ahal izateko modua izatea" (op.: 298).
|
|
|
Egunero eskolaraino egin beharreko bideaz gain, herrian
|
euskaraz
egiteko aukerarik ez edukitzea ere txarretsi du Amestoik. «Gure haurrak baditu lagun asko herrian, baina denak erdaldunak dira.
|
|
|
«Gure kuadrillako gehienentzat, hau zen euskaraz hitz egiteko espazio bakarra. Gaur egun, Tutera inguruan badira aukera gehiago, eta euskal komunitate sendoago bat, baina garai hartan
|
euskaraz
egiteko aukerak oso murritzak ziren».
|
|
|
«Euskarari loturiko balio eta jarrera positiboak transmititzen ahal dituzte, eta hori, egokia ez ezik, beharrezkoa da: haurrak motibatu behar dituzte, eta
|
euskaraz
egiteko aukerak eman».Amonarrizek ere ohartarazi zuen hizkuntzaren ezagutza bera baino garrantzitsuagoa dela jarrera, maiz: «Nahiago dut ama erdaldun bat bere seme alaben ikasketaz arduratzen dena, eta ez aita bat bere seme alabak zein mailatan dauden ez dakiena eta C1 maila duena.
|
|
|
Teorikoa euskaraz egin, baina gero praktikoa euskaraz egin ezin izatea ez da oso logikoa inondik ere. Euskaraz ikasteko eskubidea daukagu, eta euskara hizkuntza ofiziala denez DGTk ere arau horiek bete dituela iruditzen zait eta horregatik jarriko zutela neurri handi batean teorikoa
|
euskaraz
egiteko aukera, bai eta jendearen eskaeragatik ere. Ez da oso ulergarria teoria euskaraz eginda praktikoa gazteleraz egin beharra, baina halaxe dira gauzak.
|
|
|
Nik nahiago euskaraz ateratzeagatik behin kale egin azterketan, lehenengoan gazteleraz ateratzea baino. DGTri eskatu nahi badiogu azterketa praktikoa
|
euskaraz
egiteko aukera emateko, zifrak hor daude eta zenbat eta gehiago izan euskaraz animatzen direnak, presioa ere handiagoa da.
|
|
2022
|
|
|
2020an emakumezkoak izan ziren parte hartzaileen bi heren eta 30 urte artekoak nagusitu ziren. Asmoen artean, gehienek euskararen erabilera handitzea izan dute helburu, eta belarripresten artean, pisu handiagoa du
|
euskaraz
egiteko aukera berriak bilatzeak.
|
|
|
Euskara biziberritzen eta leheneratzen aurrera egingo badugu, heldu beharreko gai estrategikoa da elefantea, hau da, esparru sozioekonomikoari berez daukan garrantzia ematea; izan ere, problema handi baten aurrean gaude: izugarrizko ahalegina egiten dugu hezkuntzaren bidez gazteak euskaraz hezi eta lan mundura euskaraz etor daitezen, baina gero gazte horiek batez ere erdaraz funtzionatzen duen lan munduan murgiltzen dira eta gehienetan irentsi ere egiten ditu,
|
euskaraz
egiteko aukerarik eman gabe.
|
|
|
• Hori horrela," garrantzitsua da
|
euskaraz
egiteko aukera estrukturalak bultzatzea. Helburua euskarazko harreman sareak indartzea bada, horretarako, beharrezkoa da euskaraz jarduteko baldintzak eta testuinguru egokiak sortzea".
|
|
|
Lagunaren esanetatik neure hitzetara etorririk, Donostiako ospitaletan Euskal Herriko edozein ospitaletan, salbuespenak salbuespen, eta euskaldun kontsekuenteak gorabehera,
|
euskaraz
egiteko aukera loterian saria tokatzea baino zertxobait errazagoa izan daiteke baina alde handirik ez: suertea alde baduzu, euskaraz harekin edo honekin egin dezakezu, jendearen arretan, lehen lehiatilan batez ere, baina barrura sartzean, eta medikuekin eta, askoz nekezago, eta gerta dakizuke bi orduz itxaron beharra Espainiako edozein ospitaletan bazeunde bezala, igual igual, telebistan kate espainola eta erdaraz egin beharra, betebehar zibikoa dela medio.
|
|
|
Helburuan ere antzeman dute alderik: «Parte hartzaile gehienek euskararen erabilera handitu nahi dute, eta belarripresten artean pisu berezia du
|
euskaraz
egiteko aukera berriak bilatzeak».
|