|
2009
|
|
|
Eta, behin kritikatzen hasita, zer esango dugu halako estreinaldi bat gaztelaniaz egitearen gainean? Ba, galdu duela ETBk haurrentzako estreinaldiak
|
euskaraz
egiteko ohitura. Gaztelaniaz jende gehiagok ikusiko duela esango dute, noski.
|
|
2010
|
|
|
Adibide bat: erdaraz aritzeko erabateko ohitura duten bi pertsona ari dira, ondora etorri zaie
|
euskaraz
egiteko ohitura erabatekoa duena, eta euskaraz hasi dira. Baina hasierako bikoteko kideengan deserosotasuna sumatzen da.
|
|
|
Euskara asko gustatzen zaidan hizkuntza bat da, baina azken urte hauetan asko galdu dudala nabaritu dut, bakarrik eskolan erabiltzen dudalako, eta hori aldatzea gustatuko litzaidake. euskararen egoera higatuago dagoen eskualde horietan euskaldunen dentsitatea %50etik behera dago (ultzaman [alkotz eta iraizotz] %50 inguru euskaldun eta altsasun %20). aurreko herrietako hiztunen bizipenekin antzekotasun handiak badira ere, ultzama eta altsasuko gazte horien adierazpenetan hasten dira sumatzen eremu erdalduneko gazteek maiz azalduko dituztenak:
|
euskaraz
egiteko ohitura falta dute, egitea kostatzen zaie, hizkuntza gaitasunari eusteko zailtasunak dituzte eta euskara galtzeari beldur diote. ikusi dugun bezala, Mendialdea —eremu euskalduna— ez da euskararako eremu homogeneoa. herri euskaldunak daude, familia euskaldunbeteak eta haurtzaroan etxe auzoko giro euskaldun petoa izan duten gazteak. baina familia euskaldun ez osoak ere badira, ber... 1 atalean aipatu bezala, kale neurketek eta inkesta soziolinguistikoek Mendialdeko gazte horien euskararen erabilera positiboki nabarmendu dute, gazte anitzek adinkideekiko harremanak euskaraz eratu baitituzte. euskal gazteen hizkuntza erabilerari eragiten dioten faktoreen gaineko ikerketa batek (Soziolinguistika klusterra et al. 2009) iradoki duenez, faktore horien arteko elkarreragina konplexua bada ere (maila indibidualean, mikrosozialean eta makrosozialean), agerikoa da haurtzaroko hizkuntza bizipenek eta ohiturek, elebidunen hizkuntza gaitasun erlatiboak eta hizkuntzaren pertzepzioek, bertzeak bertze, duten garrantzia.
|
|
2012
|
|
|
Mago donostiarraren ustez, nabarmena da guraso euskaldunak dituzten eta etxean
|
euskaraz
egiteko ohitura duten familietako haurrak hobeto moldatzen direla. Eskolan euskaraz ikasi eta kalean zein etxean gaztelaniaz egiten duten haur asko izan ditu saioetan eta aldea nabaritzen dela dio.
|
|
|
Bilaketak
|
euskaraz
egiteko ohiturari buruz daturik ez dagoela, baina euskaldunak hainbat bilaketa erdaraz egiten dituela sumatzen du Goikoetxeak," euskaraz bilatzen saiatzen direnean, ez dutelako gura dutena aurkitzen". Horregatik da garrantzitsua, bere iritziz, euskaraz sortutako webguneek SEOri garrantzia ematea;" bestela euskaldunek ez dute euskaraz bilaketarik egingo".
|
|
2013
|
|
|
Gurasolagun egitasmoaren kanpaina ere abiatu dute eskualdeko ikastetxe guztietan. Euskararen transmisioan eragitea da helburua; gurasoak euskaraz dabiltzala, seme alabengan
|
euskaraz
egiteko ohiturak sortzea.
|
|
|
Gazteen hizkuntza portaeren inguruko irakurketa ezkor ororen gainetik, ukaezina da badaudela egon harreman sare ez formaletan, lagunartean,
|
euskaraz
egiteko ohitura daukaten neska mutikoak ere. Euskaraz bizitzeko gogoa erakusten dutenak eta horretan ahalegintzen direnak.
|
|
2014
|
|
|
Tutoreena zailago jotzen du. " Euskalduna egokitu behar zaizu, euskaraz egin nahi duena, lanari buruz
|
euskaraz
egiteko ohitura duena, eta euskaraz egin behar du hiru hilabetez arduradun moduan…". Kopurua bere iritziz ez da hain txarra:
|
|
|
Pertsona konkretu batzuekin
|
euskaraz
egiteko ohitura daukatela kokatzen dute. Baina kasu gehientsuenetan, euskaraz harremantzen diren kideez hitz egiterakoan, pertsona bera behin eta berriz errepikatzen dela konturatu naiz.
|
|
2015
|
|
|
Eskoletara datozenek ez dute elkar ezagutzen eta hori baliatzen dugu beraien artean
|
euskaraz
egiteko ohitura har dezaten, zeren betiko ezagunekin gaztelaniaz egiten dute. Lagun berriekin kode berriak erabiltzea proposatzen diegu.
|
|
|
Hizkuntza sozializazioa kontuan izanik, proposamenaren ideia nagusia honakoa da: " nahiz eta etxetik euskara ez jaso, inguruan euskara asko entzuten bada, erreferente asko badaude, euskaraz kontsumitzeko aukera asko badaude eta euskara balio indartsu eta egokiekin lotzen bada, nahiko normala izan daiteke lagunartean eta beste hainbat harremanetan
|
euskaraz
egiteko ohitura izatea". Bere proposamenean, garrantzia berezia hartzen du haur eta gazteen inguru hurbilean eragiteak:
|
|
|
Nahiz eta etxetik euskara ez jaso, inguruan euskara asko entzun badut, erreferente asko baldin baditut, euskaraz kontsumitzeko aukera asko baditut eta euskara balio indartsu eta egokiekin lotzen badut, nahiko normala izan daiteke lagunartean eta beste hainbat harremanetan
|
euskaraz
egiteko ohitura izatea.
|
|
|
Hau da: nahiz eta etxetik euskara ez jaso, inguruan euskara asko entzun badut, erreferente asko baldin baditut, euskaraz kontsumitzeko aukera asko baditut eta euskara balio indartsu eta egokiekin lotzen badut, nahiko normala izan daiteke lagunartean eta beste hainbat harremanetan
|
euskaraz
egiteko ohitura izatea. Aldiz, etxetik euskara jaso arren, euskara balio pobreekin lotzen badut, nire inguruan euskararekiko jarrerak ahulak badira, eta ibiltzen naizen talde eta giroetan euskara
|
|
2018
|
|
|
" Norbaitekin" hori hemen esperientzian parte hartu duten –eta beraz datuak bete dituzten– lankide taldeko kideetara mugatzen da, ez baitugu jaso lankide horiek talde horretatik kanpo dituzten hizkuntza erabilerei buruzko daturik. Baliteke, beraz, aztertutako lankide batek bere taldean" inorekin"
|
euskaraz
egiteko ohiturarik ez izatea, baina bai aldiz bere familiako edo auzoko norbaitekin.
|
|
|
Bestalde, agurrak eta lehen esaldiak
|
euskaraz
egiteko ohitura areagotu da, batez ere harrera unitateetan, telefono deietan eta lehentasuneko unitate askotan, erabiltzaileekiko lehen harremana euskaraz gauzatzea barneratu eta orokortu baita halakoetan.
|
|
2019
|
|
|
Horretarako hainbat proiekturekin gabiltza ikastolan bertan. Euskaralagun proiektuarekin, esaterako; adin desberdinetako ikasgelak elkartzen dira, euren artean
|
euskaraz
egiteko ohitura sortu dadin. Atsedenaldietan ere euskaraz egin dezaten da helburua.
|
|
2020
|
|
|
Bestetik, gazteek euskararen erabilera eta familia lotzeko joera dute. Euren iritziz,
|
euskaraz
egiteko ohitura dutenak familia" euskaldunetakoak" edota euskaraz hitz egiten duten familietakoak dira.6 Amorebieta Etxanon (Zornotza) egindako talde elkarrizketa batean neska gazte honen hitzek argi adierazi dute ikuspuntu hori:
|
|
2021
|
|
|
Orain azaldu behar diot zergatik, erdaraz badaezpada, ez dut inola ere berarekin
|
euskaraz
egiteko ohiturarik eta aitortu beharrean nago izugarri kostatzen zaidala imajinatzea ere. Azaldu behar diot atzo Luzarora joan ginela, elkartu nintzen zinegotzia gure senitarteko bat zela, gure amaren lehengusu baten semea.
|
|
|
Ikasle batek fakultatetik kanpoko gertakari baten berri eman du euskararen mendekotasuna adierazteko.
|
Euskaraz
egiteko ohitura duen talde batean erdaldun bat gehitzen denean, taldeko hizkuntza erabilera aldatzeko eskatzen du, euskaraz egitea errespetu falta dela salatuz.
|
|
2022
|
|
|
Ingurukoak
|
euskaraz
egiteko ohitura izateak beraiek euskaraz egitera bultzatzen ditu eta, beste alde batetik, beraiek euskaraz hitz egiteko ohitura hartzeak ere eragin du, bai gaitasunean eta bai erabileran.
|
|
|
Honekin lotuta, gainera, ohitura askotan aipatzen dute, Amorrortu eta besteren (2017) eta Goirigolzarri eta besteren (2019) lanetan gertatu bezala. Hau da, alde batetik ingurukoak
|
euskaraz
egiteko ohitura izateak beraiek euskaraz egitera bultzatzen ditu (33) eta, beste alde batetik, beraiek euskaraz hitz egiteko ohitura hartzeak ere eragin du, bai gaitasunean eta bai erabileran (34).
|
|
|
Gainera, institutuan nahiz unibertsitatean bertan ere, zenbaitetan pertsona konkretu bati euskaraz eta besteari gaztelaniaz egiten diote: Bilbo ingurukoei gazteleraz eta
|
euskaraz
egiteko ohitura dutenei euskaraz (13), (14).
|
|
|
Batetik, Euskaraldian parte hartu dutenak eta lortu dutenak, gehiago edo gutxiago, hizkuntza ohiturak aldatzea. Izan daiteke hurbileko pertsona batekin, ezezagunekin edo lehen hitza
|
euskaraz
egiteko ohitura handiagoa hartu dutelako. Badira ere aurreko bi Euskaraldietan aldaketa esanguratsurik lortu ez zutenak, edo behintzat ez zuten sumatu beren jarduna edo bere inguruaren jardun asko aldatu denik.
|