|
2017
|
|
|
Ayahuascak, eragin lasaigarriak izateaz gain, entzumen eta ikusmen haluzinazioak sor ditzake.
|
Euskal
Herrian gero eta erabiliagoa den landare nahastea dugu. Izan ere, azken urteetan, edabe hau hartzeko taldeak ere sortu dira, legez kanpo ez dauden landareak izanik.
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan kalamuak, kokainak eta anfetaminek jarraitzen dute izaten droga ilegal kontsumituenak. Hala ere, ez ditugu ezagutzen azken urteetako kontsumo tasak ez substantzia berriek izan duten agerpena, ez baita txosten berririk argitaratu 2012tik hona.
|
|
|
1 Farmakologia Saila,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea, UPV/EHU? –
|
|
|
substantzia oso toxikoa dela, gutxieneko dosi eraginkorraren eta dosi toxikoaren arteko tartea oso estua delako. Hori dela-eta, Europan eta
|
Euskal
Herrian izandako heriotza batzuk substantzia horren kontsumoarekin lotu dira.
|
|
|
Miokardioko infartu akutuen maneiua
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan (EAE)? –
|
|
|
Laginen azterketa molekularra PFGE (pulsed field gel electrophoresis) teknikaren bidez egin da, modu horretan andui ezberdinak isolatuz. Ikerketa molekularrak Donostia Ospitaleko Mikrobiologia Zerbitzuan eta
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko Mikrobiologia Zentroan egin dira.
|
|
|
2013an, 10 autonomia erkidegok 120 listeriosi kasu berriri buruzko datuak eskaini zituzten.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoa (EAE) da, ordea, kasuen gorakada esanguratsua atzeman duen bakarra. 2013an, EAEn, 74 kasu jakinarazi ziren, azken hamar urteetako kopuruaren hirukoitza.
|
|
|
Psikologia Fakultatea,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea.
|
|
|
2Neurozientziak Saila.
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea, UPV/EHU
|
|
|
Testuinguru elebidun gehienetan, osasun arloan lingua franca edo komunikazio hizkuntza erabiltzea da joera, ama hizkuntza izan ez arren gehiengoak ezagutzen duen hizkuntza. Gure kasuan,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, gaur egun oraindik osasun sistema publikoko komunikazio hizkuntza gaztelania da. Bai gurean eta bai beste testuinguru elebidun batzuetan dagoen joera horrek aurresuposatzen du gaixo elebidunak sintomak hizkuntza batean edo bestean berdin adieraziko dituela, gaixotasun psikiatrikoen kasuan aurresuposizio hori ziurtzat nekez eman daitekeen arren.
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herria eremu elebiduna izanda ere, osasun sistemetan gaztelania da komunikazio hizkuntza eta idatzizko informazio kliniko gehiena hizkuntza horretan dago. Txosten eta eboluzio oharrak gaztelaniaz idatzi beharrak zaildu egiten du ahozko harremana beste hizkuntza batean ezartzea, eguneroko jardunean nekeza baita ahoz jaso eta idatziz gorde behar den informazioa bi hizkuntzatan maneiatzea.
|
|
|
Donostia Unibertsitate Ospitalea.
|
Euskal
Herriko Unibetsitatea, UPV/EHU
|
|
|
1Bizkaiko Farmazialarien Elkargo Ofiziala, COFBi 2Farmakologia Saila.
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea, UPV/EHU
|
|
2018
|
|
|
2Farmakologia Saila,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea, UPV/EHU
|
|
|
Oinarrizko prozesu psikologikoak eta haien garapena, Psikologia Fakultatea, Donostia.
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea (UPV/EHU)
|
|
|
Diseinu esperimentala. Animalien ongizaterako
|
Euskal
Herriko Unibertsitateko BatzordeEtikoaren (AEEB) onespena du esperimentu honek.
|
|
2019
|
|
|
|
Euskal
herritarren osasun mentalari dagokionez ere oso kontuan hartzekoak dira desberdintasun sozialak (klase sozialen araberakoak): osasun mentala okerragoa da klase sozialean behera egin ahala.
|
|
|
2013ko
|
Euskal
Osasun Inkestaren datu garrantzitsuak. Osasun Saila, Azterlan eta Ikerkuntza Sanitarioko Zerbitzua.
|
|
|
Haurraren odolean T4 kontzentrazioa gutxitu egin dela antzeman bada, sortzetiko hipotiroidismoa dagoela adieraz (13) dezake, ordea.
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan, hainbat jaiotzetiko gaixotasunei aurre egiteko, baheketa programa (14) egiten da, 1982tik, eta bilatzen diren gaixotasun horietako bat da hain zuzen ere, hipotiroidismoa. Kasu horretan, jaioberriaren orpotik ateratako odolaren tiroxina eta TSH mailak neurtzen dituzte.?
|
|
|
Bailarak elkarrekin lotzen dituzten errepideetatik 10.000 eta 40.000 auto inguru igarotzen da egunero. Eremuaren ekonomiaren ezaugarri dira burdinaren eta altzairuaren industriak; 11 konpainia daude Emisio eta Transferentzia Kutsagarrien
|
Euskal
Erregistroan (16) (EPER/ E PRTR).? –
|
|
|
Lan hau, aipatu helburua duen lehen azterketa epidemiologikoa da,
|
Euskal
Herrian, oraingoz, bakarra. INMA proiektuari esker, ehunka laguneko lagina dugu (n= 467) eta haiei buruzko informazio andana; horiek lagungarri dira aldagaien arteko benetako erlazioa aztertzeko.
|
|
|
Gernikatik Gasteizera, Baionatik Iruñera, Muskiztik Donostiara, Barakaldotik Biarritzera? Snoezelen esparru ezberdinetan
|
Euskal
Herriko lau ertzetara eta lau haizetara zabaltzen ari den terapia berritzailea da, gaixotasun ezberdinen sintomatologia arintzeko hautabide eraginkorra bilakatzen ari den seinale.
|
|
|
3 irudia. Snoezelen terapiaren erabilera
|
Euskal
Herriko udalerri ezberdinetan
|
|
|
1 Neurozientziak Saila, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatea,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea,? –
|
|
|
– , Leioa, Bizkaia,
|
Euskal
Herria.
|
|
|
2 Achucarro Basque Center for Neuroscience, UPV/EHU Zientzia Parkea,, Leioa, Bizkaia,
|
Euskal
Herria.
|
|
|
Azterlan honek Snoezelen terapiaren inguruko hainbat ikerketa biltzen ditu. Kontzeptuaren deskribapen zehaztua eta
|
Euskal
Herriko udalerrietan azken urteotan terapia honi eman zaion erabilera terapeutikoaren zein pedagogikoaren azalpen orokorra azaltzen dira. Horrez gain, hainbat gaixotasunen aurrean terapia honek ekar ditzakeen efektu mesedegarrien edo mugen eta gabezien deskribapena jorratuko da ikuspuntu kritiko batetik.
|
|
|
Osasun profesionalek esfortzu terapeutikoan izan dezaketen isuria komunitateko kulturaren eta genero kontzientziaren araberakoa izan daiteke. Gai horren inguruan
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko (EAE) osasungintzan egindako ikerketak gutxi badira ere, esfortzu terapeutikoan ezberdintasunak daudela adierazten dute datuek.
|
|
|
1Erizaintza II saila,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea, UPV/EHU
|
|
|
Ultramaratoia deitzen zaio maratoia baino luzeagoa den lasterketari. Hiru Haundiak izango da, noski,
|
Euskal
Herriko lehen ultramaratoia. Gasteizko Manuel Iradier mendi elkarteak antolatu zuen lehen aldiz, 1987an, Gorbeia, Anboto eta Aizkorri batzen dituen mendi proba.
|
|
|
Zer iruditzen zaizue mendiz 100 kilometroko ibilbidea antolatzen badugu? Zer hobeto, izan ere,
|
euskal
herritarrok hain barneratua dugun mendizaletasuna eta erronkei aurre egiteko grina asetzeko?? –
|
|
|
sozialki, ekonomikoki, demografikoki edo geografikoki zehaztutako biztanle taldeen artean gaixotasuneko eta osasuneko alde sistematiko eta saihesgarririk ez egotea bermatzea. Izan ere, ezaguna da mundu mailan ez ezik,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan (EAEn) ere, egoera sozioekonomiko desberdina duten pertsonen artean desberdintasun sistematikoak antzematen direla gaixotasun kronikoen eta kutsakorren intzidentzian zein hilkortasunean (4).? –
|
|
|
|
Euskal
Herriko Unibertsitateko (EHU) Erizaintzako Graduan eginiko gradu amaierako lanean oinarrituta idatzitako artikulua da.
|
|
2020
|
|
|
Forma genetikoak PGaren kasuen% 15 dira eta ideia horren inguruan 2004 urtean LRRK2 genearen lehen mutazioa aurkitu zen, orain arte gaixotasuna garatzeko arriskua areagotzen duen faktore genetiko garrantzitsuena. Mutazio horietako bat
|
euskal
jatorriko biztanleen artean ohikoa zela ohartu ziren. Testuinguru horretan, gaixotasunaren prebalentzia jakin nahian, ikerketa epidemiologiko bat egin zen Azkoitian eta Azpeitian.
|
|
|
Hortik aurrera, PGarekin erlazionatutako beste hainbat loci identifikatu dira (SNCA, PRKN, DJ, PINK, UCHL, LRRK2) (26,27). 2004 urtean
|
euskal
lantalde batek mutazio horietako bat aurkitu zuen, eta Gipuzkoako biztanlerian prebalentzia handia duela ohartu ziren. Hortik datorkio ‘euskal mutazio’ izena.
|
|
|
Hortik datorkio ‘euskal mutazio’ izena.
|
Euskal
mutazio hori R1441G, LRRK2 genean dago eta Dardarina izeneko proteina kodetzen du," dardara" euskal hitza delarik (26,27). R1441G mutazioa, 2004 urtean ezagutuz geroztik, beste 100 mutazio ezberdin aurkitu dira gene berean, nahiz eta soilik horietako 8k diruditen patologikoak (26,27).
|
|
|
Hortik datorkio ‘euskal mutazio’ izena. Euskal mutazio hori R1441G, LRRK2 genean dago eta Dardarina izeneko proteina kodetzen du," dardara"
|
euskal
hitza delarik (26,27). R1441G mutazioa, 2004 urtean ezagutuz geroztik, beste 100 mutazio ezberdin aurkitu dira gene berean, nahiz eta soilik horietako 8k diruditen patologikoak (26,27).
|
|
|
Gulloren Sindromea (Pankreako Hiperentzimemia Onbera):
|
Euskal
Herriko lehen bi kasuen aurkezpena
|
|
|
Zaletasun hori bera parte batean familiatik etorriko zitzaion, osaba izan baitzuen Jose Migel Barandiaran antropologo eta etnografo ezaguna.
|
Euskal
Herritik kanpoko ikerlariekin ere lankidetzan jardun zuen.
|
|
|
|
Euskal
Herriko Unibertsitateko irakaslea izan zen medikuntza prebentiboaren arloan. Gaindiagnostikoa, gaintratamendua eta asistentzia ezegokiari buruz ikertzea gustukoa zuen.
|
|
|
Gulloren sindromearen bitxitasunak erakarrita eta berari buruzko ikerketa hasiberriek bultzatuta, aurkezpen honen egileok nahasmenduaren berrikusketa egitea erabaki dugu eta
|
Euskal
Herrian diagnostikatu diren sindrome honen lehen bi kasuen berri eman nahi izan dugu, biztanleria zabalean kasu gehiago badirela uste baitugu. Gai horri buruzko informazioa zabalduz osasun langileak eta pertsona arruntak ohartarazi nahi ditugu, kasu hauek azkarrago eta eraginkortasun handiagoz detektatzea errazteko.
|
|
|
INFAC buletinak, botika berrien ebaluazioak eta i botika egiten dituzten batzordeetako partaideak Osasun Saileko, Osakidetzako eta
|
Euskal
Herriko Unibertsitateko osasun arloko diziplina anitzeko profesionalak dira.
|
|
|
Gulloren Sindromea (Pankreako Hiperentzimemia Onbera):
|
Euskal
Herriko lehen bi kasuen aurkezpena
|
|
|
Nahasmendu horren bitxitasunak erakarrita eta berari buruzko ikerketa hasiberriek bultzatuta, sindromearen berrikuspena egitea erabaki dugu,
|
Euskal
Herriko lehen bi kasuen aurkezpena eginez.
|
|
|
INFAC buletinak, botika berrien ebaluazioak eta i botika egiten dituzten batzordeetako partaideak Osasun Saileko, Osakidetzako eta
|
Euskal
Herriko Unibertsitateko osasun arloko diziplina anitzeko profesionalak dira.
|
|
|
Hortik aurrera, PGarekin erlazionatutako beste hainbat loci identifikatu dira (SNCA, PRKN, DJ, PINK, UCHL, LRRK2) (26,27). 2004 urtean
|
euskal
lantalde batek mutazio horietako bat aurkitu zuen, eta Gipuzkoako biztanlerian prebalentzia handia duela ohartu ziren. Hortik datorkio ‘euskal mutazio’ izena.
|
|
|
Hortik datorkio ‘euskal mutazio’ izena.
|
Euskal
mutazio hori R1441G, LRRK2 genean dago eta Dardarina izeneko proteina kodetzen du," dardara" euskal hitza delarik (26,27). R1441G mutazioa, 2004 urtean ezagutuz geroztik, beste 100 mutazio ezberdin aurkitu dira gene berean, nahiz eta soilik horietako 8k diruditen patologikoak (26,27).
|
|
|
Hortik datorkio ‘euskal mutazio’ izena. Euskal mutazio hori R1441G, LRRK2 genean dago eta Dardarina izeneko proteina kodetzen du," dardara"
|
euskal
hitza delarik (26,27). R1441G mutazioa, 2004 urtean ezagutuz geroztik, beste 100 mutazio ezberdin aurkitu dira gene berean, nahiz eta soilik horietako 8k diruditen patologikoak (26,27).
|
|
|
Forma genetikoak PGaren kasuen% 15 dira eta ideia horren inguruan 2004 urtean LRRK2 genearen lehen mutazioa aurkitu zen, orain arte gaixotasuna garatzeko arriskua areagotzen duen faktore genetiko garrantzitsuena. Mutazio horietako bat
|
euskal
jatorriko biztanleen artean ohikoa zela ohartu ziren. Testuinguru horretan, gaixotasunaren prebalentzia jakin nahian, ikerketa epidemiologiko bat egin zen Azkoitian eta Azpeitian.
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan (EAE) euskara eta gaztelania hizkuntza ofizialak dira, eta txosten ofizial guztiak bi hizkuntzetan argitaratzen dira. Osakidetza EAEko osasun zerbitzu publikoa denez, Erakundeak bi hizkuntzetan argitaratzen ditu txosten orokorrak; baina txosten klinikoei dagokienez, gaztelania izan da orain arte erabili den hizkuntza (ia) bakarra.
|
|
|
Farmazia komunitarioa herritar guztien eskura dagoen baliabide bat da, eta bertan, farmazialaria da GIBak eragindako infekzioari buruz herritarrei aholkuak eta aholkuak emateko prestatutako profesional sanitarioa. Azken hamarkadetan,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko (EAE) farmazia komunitarioek GIBaren prebentzioarekin eta diagnostiko goiztiarrarekin lotutako hainbat programatan parte hartu dute, Osasun Sailarekin lankidetza estuan. 1991tik martxan dagoen programa horietako bat xiringak trukatzeko programa (XTP) da.
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko (EAE) farmazia komunitarioek, farmazia elkargoen eta Osasun Sailaren laguntzarekin batera, GIBaren prebentzioarekin eta diagnostiko goiztiarrarekin lotutako hainbat programatan parte hartu dute. 2009an GIBaren test azkarra jarri zen abian GIBaren diagnostiko goiztiarra errazteko asmoz, test aurreko eta osteko aholkuekin eta zentro espezifikoetara deribatzearekin batera.
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko farmazietan GIBaren eta sifilisaren test azkarreko programan lortutako emaitzak deskribatzea.
|
|
|
Komunikazio honen interesa aurkeztutako entitatearen berritasunean eta bitxitasunean datza. Hauek dira
|
Euskal
Herrian diagnostikatu diren asaldura honen lehen bi kasuak, baina gehiago direla uste dugu. Horregatik, Laborategitik Gulloren Sindromearen berri emanez paziente zein osasun langileak ohartarazi nahi ditugu, gaitz honendiagnostiko goiztiar eta zuzenak alferrekoantsietate eta azterketa medikoak ekidin baititzake, eta osasunaren prebentzioan lagundu.
|
|
|
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea (UPV/EHU). Psikologia Fakultatea.
|
|
|
Lagina adineko 68 parte hartzailek osatu zuten, 66 eta 97 urte bitartekoak. Berauek
|
euskal
hiztunak ziren, eta Nafarroako eta Gipuzkoako eremu soziolinguistiko ezberdinetako adineko egoitzetan bizi ziren. Narriadura kognitiboa izatea baztertze irizpidetzat hartu zen, itemen ulermen egokia ahalegintze aldera.
|
|
|
Hala ere, itemen ulermen egokia oztopatu duten elementuak detektatu dira, berauek aldatzearren fase esperimentalari begira. Beraz, hasierako emaitzek iradokitzen dute GADEa, egokitzapen osoa gauzatzean, tresna fidagarria izan daitekeela antsietatearen eta depresioaren baheketa egiteko adineko
|
euskal
hiztun egoitzaratuekin.
|
|
|
Transmisioan eten bat egon dela esaten dute
|
euskal
kulturgintzan ari direnek, eta zer esanik ez hazieraeta heziketa gaietan. Lehendabizikoz besoetan hartzen duten haurra euren lehen da hainbat gurasoren kasuan.
|
|
|
Era berean, garapenak gailu digitalen hedapena ekarri du. 2019an,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko (EAE) 16 eta 74 urte bitarteko biztanleriaren% 86,8k telefono mugikorra zuen, Osagaiz 2020 4 bolumena ale berezia eta etxetik kanpo Internetera konektatzeko erabili zuen (INE, 2019). Konexioaren helburuak askotarikoak dira:
|
|
|
|
Euskal
Herriko Ikastolek (Ikastolen Elkarteak) erronkari erantzun nahi izan diote, eta Lehen Hezkuntzako 5 eta 6 mailako ikasleei burujabetza digitala bere osotasunean lantzeko aukera eskaini. Horretarako, IKT on hezkuntza aholkularitzaren parte hartzearekin batera, hezkuntza komunitate osoa inplikatzen duen #Izandig proiektua garatu eta martxan jarri da, helburu nagusi honekin:
|
|
|
2 #Izandig: segurtasun digitalerako proiektu integrala(
|
Euskal
Herriko Ikastolak eta IKT on)
|
|
|
Badirudi jendartean adin txikikoen gaitasun digitalari buruzko kezka zabaldu dela; horren isla da hezkuntza zentro eta eragile ugarik gaiari buruz adierazitako interesa. Horri erantzuteko,
|
Euskal
Herriko Ikastolek (Ikastolen Elkarteak) eta IKT on ek lanean jarraituko dute. Asmoa da hemen deskribatzen den proiektuari jarraikortasuna ematea eta, agian, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan beste lanketa mota batekin osatzea.
|
|
|
Pertzepziotik kontzientzia piztera [Doktore tesia]. Universidad del Pais Vasco/
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea (UPV/EHU), Vitoria Gasteiz.
|
|
|
2018/ 19 ikasturtean, IKT on hezkuntza aholkularitzak #Izandig proiektua diseinatu zuen, eta, momentu oro, proposamenaren egokitasuna
|
Euskal
Herriko Ikastolen (Ikastolen Elkarteko) arduradun eta teknikariekin egiaztatu zen. Gainera, martxoan, hainbat ikastolatako zuzendari eta IKT arduradunekin batera balidazio saio bat egin zen.
|
|
|
Lan honen helburua da adinekoek parte hartze eta atxikimendu handia erakutsi duten
|
euskal
dantza tradizionaleko (DT) programa baten ezaugarriak deskribatzea, erorikoen prebentzioaren ikuspegitik.
|
|
2021
|
|
|
Antsiolitiko eta hipnotiko sedagarrien kontsumoa: generoaren araberako analisia nazioartean eta
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan inspektoreek FTKEko preskripzioak ez dituzte baimentzen. Horren ondorioz, egoera honetan onartutako tratamendua gaixoak ospitaleko farmazietan jaso behar izaten du.
|
|
|
3 EAE. ERABAKIA, 2010eko maiatzaren 13koa, Osakidetza
|
Euskal
Osasun Zerbitzuko Administrazioko Kontseiluarena, Osakidetza Euskal Osasun Zerbitzuan farmaziako batzorde korporatibo bat eratu eta berari eginkizunak esleitzeko eta bere kideak izendatzeko dena [Internet]. Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria.
|
|
|
3 EAE. ERABAKIA, 2010eko maiatzaren 13koa, Osakidetza Euskal Osasun Zerbitzuko Administrazioko Kontseiluarena, Osakidetza
|
Euskal
Osasun Zerbitzuan farmaziako batzorde korporatibo bat eratu eta berari eginkizunak esleitzeko eta bere kideak izendatzeko dena [Internet]. Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria.
|
|
|
ERABAKIA, 2010eko maiatzaren 13koa, Osakidetza Euskal Osasun Zerbitzuko Administrazioko Kontseiluarena, Osakidetza Euskal Osasun Zerbitzuan farmaziako batzorde korporatibo bat eratu eta berari eginkizunak esleitzeko eta bere kideak izendatzeko dena [Internet].
|
Euskal
Herriko Agintaritzaren Aldizkaria. 2010 [Kontsulta]; 113:
|
|
|
Gure asmoa itzultzaile automatikoen erabilerari buruz existitzen den ebidentzia ebaluatzea da. Osakidetza(
|
Euskal
Osasun Zerbitzua) euskal hiztunak diren pazienteei osasun arreta elebiduna eskaintzeko horrelako tresna bat garatzen ari da.
|
|
|
Gure asmoa itzultzaile automatikoen erabilerari buruz existitzen den ebidentzia ebaluatzea da. Osakidetza (Euskal Osasun Zerbitzua)
|
euskal
hiztunak diren pazienteei osasun arreta elebiduna eskaintzeko horrelako tresna bat garatzen ari da.
|
|
|
Artikulu honen helburua dela eta, gure asmoa itzultzaile automatikoen (edota makina itzultzaileen) inguruan existitzen den ebidentzia ebaluatzea da,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko osasun sistema publikoan mota horretako tresna baten inplementazioa martxan baita. Euskal Osasun Erakundea (Osakidetza) ezaugarri horietako tresna bat garatzen ari da paziente euskaldunei arreta elebiduna eskaintzeko (10), eta, beraz, gai horren harira planteatzen da azterketa bibliografiko hau.
|
|
|
Artikulu honen helburua dela eta, gure asmoa itzultzaile automatikoen (edota makina itzultzaileen) inguruan existitzen den ebidentzia ebaluatzea da, Euskal Autonomia Erkidegoko osasun sistema publikoan mota horretako tresna baten inplementazioa martxan baita.
|
Euskal
Osasun Erakundea (Osakidetza) ezaugarri horietako tresna bat garatzen ari da paziente euskaldunei arreta elebiduna eskaintzeko (10), eta, beraz, gai horren harira planteatzen da azterketa bibliografiko hau.
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoak espainieraren gaitasun ia absolutua duen errealitate soziolinguistikoa erakusten du, euskal hiztunak %36 inguru direlarik. Ingurune horretan ez dago ia hizkuntza mugarik bertako (eta espainiar komunitatean jaiotako) paziente eta osasun langileen artean, alfabetizatu gabeko pertsona heldu edo umeak salbu, non senide edo gurasoek jarduten duten itzultzaile gisa.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoak espainieraren gaitasun ia absolutua duen errealitate soziolinguistikoa erakusten du,
|
euskal
hiztunak %36 inguru direlarik. Ingurune horretan ez dago ia hizkuntza mugarik bertako (eta espainiar komunitatean jaiotako) paziente eta osasun langileen artean, alfabetizatu gabeko pertsona heldu edo umeak salbu, non senide edo gurasoek jarduten duten itzultzaile gisa.
|
|
|
1 Itzultzaile automatiko edota makina itzultzaileen inguruko ebidentzia ebaluatzea, jakinda Osakidetzan(
|
euskal
osasun zerbitzuan) mota horretako tresna bat garatzen ari direla.
|
|
|
Osasungoa Euskalduntzeko Erakundearen (OEE) eta Udako
|
Euskal
Unibertsitatearen (UEU) elkarlanari esker 2017an OSAGAIZ osasun zientzien aldizkaria sortu zen. Gipuzkoako Sendagileen Elkargoak diruz laguntzen du.
|
|
|
|
Euskal
Herriko fakultateetan urtetik urtera gero eta gradu amaierako lan gehiago euskaraz egiten direla kontutan hartuz OSAGAIZ aldizkariak beste pauso bat ematea erabaki du eta Osasun Zientzien gradu amaierako lanen 1 Jardunaldia antolatu du" OSASUNALDIA". Lankide izan ditu UPV EHUko Euskararen Errektoreordetza, Medikuntza eta Erizaintza, Psikologia eta Farmazia Fakultateak.
|
|
|
Liburua Osasungoa Euskalduntzeko Erakundeak (OEE) antolatzen duen Agote Sariaren bitartez eskainitako aukeraren ondorio izan da eta Udako
|
Euskal
Unibertsitatearen (UEU) laguntzari esker argitaratu da.
|
|
|
INFAC buletinak, botika berrien ebaluazioak eta i botika egiten dituzten batzordeetako partaideak Osasun Saileko, Osakidetzako eta
|
Euskal
Herriko Unibertsitateko osasun arloko diziplina anitzeko profesionalak dira.
|
|
|
1 (UPV/EHU), Farmazia Fakultatea,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea
|
|
|
2 Udako
|
Euskal
Unibertsitatea (UEU)
|
|
|
Estrategiaren barruan lehentasunetako bat profesionalen etengabeko prestakuntzan gaia txertatzea zen, eta EHUko Udako Ikastaroek,
|
euskal
gizartean duten erreferentzialtasunagatik, aukera paregabea eskaintzen ziguten osasun arloan lanean ziharduten profesionalengana heltzeko. Beraz, 2017ko ekainean" Osasuna eta hizkuntza" izenburupean lehenengo edizioa antolatu genuen.
|
|
|
2021eko uztailean ospatu genuen azken edizioan," Osasuna eta hizkuntza IV: ikerketatik ezagutzara", ikerketa eta Kalitatea, etengabeko prestakuntza eta genero ikuspegia izan genituen ardatz,
|
Euskal
Herriko eta Kanadako adituen ikuspegiak uztartuz. Lehenengo egunean osasun arretaren kalitatearen arloan ikerketa kualitatiboan aditua den Saint Boniface Unibertsitateko ikertzailea den Danielle de Moissac, eta unibertsitate mailako etengabeko prestakuntzan aditua den Jacinthe Savard kanadarrak izan genituen hitzaldi nagusian.
|
|
|
Egitasmo hau posible izateko ezinbestekoa izan da
|
Euskal
Herriko Unibertsitateko Argitalpen Zerbitzuaren laguntza.
|
|
|
Badira hamarkada batzuk bihotz hodietako gaixotasunak zituzten pertsonak artatzean generodesberdintasunak gertatzen zirela salatu zenetik. Helburua da aztertzea ea
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan (EAE) zenbait bihotz hodietako gaixotasun pairatzean emakumezkoa ala gizonezkoa izateak ospitaleratze larriak eta ez programatuak pairatzeko probabilitate handiagotzen duen, atzera begirako zeharkako azterketa bidez. 2016 eta 2018 artean, modu larrian eta ez programatuan ospitaleratzeko probabilitate handiagoa izan zuten EAEko emakumezkoek gizonezkoekin alderatuta hipertentsi... Ikerketa honetan pazientearen sexuak ospitaleratze motan eragin dezakeela aurkitu da, eta, ondorioz, arrakala hori murrizteko hainbat lerro jorratzeko beharra ikusi da.
|
|
|
Atzera begirako zeharkako azterketa egin zen pazientearen sexuaren eta ospitaleratze egoeraren (larria edo programatua) arteko lotura aztertzeko. Eustat
|
Euskal
Estatistika Erakundeak EAEn 20162018 bitartean erregistratutako ospitaleratze datuak eman zizkigun. Diagnostikoak Gaixotasunen Nazioarteko Sailkapenaren arabera zeuden banatuta (GNS), eta haietatik honako bihotz hodietako gaixotasunen datuak aztertu ziren:
|
|
|
Arrakala horren zergatia ezagutzeko ikerketa gehiago behar bada ere, arestian aipatutako ikerketen harira, baliteke emakumezkoa izatea osasunzerbitzuetarako irisgarritasun txikiagoarekin lotuta egotea eta aldi berean osasun profesionalek emakumezkoen sintomatologia sailkatzeko zailtasun handiagoa izatea. Kontuan izatekoa da, 2018ko
|
Euskal
Osasun Inkestaren arabera (19), azken 12 hilabeteetan zio ekonomikoengatik eta mugapen edo urritasunengatik mediku arretarik jaso ez zuten pertsonen gehiengoa emakumezkoa zela.
|
|
|
Eskerrak eman nahi dizkiogu Eustat
|
Euskal
Estatistika Erakundeari datu epidemiologikoak emateagatik, eta bereziki Marta De la Torre Fernandez teknikariari, bere profesionaltasun eta eraginkortasunagatik.
|
|
|
8 Telleria M, Loma A, Artaecheverria JJ, G Sanroman K, Rumoroso JR, Andres A, Oria C, Vazquez P. Miokardioko infartu akutuen maneiua
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan (EAE) sexuaren arabera, Bihotzez sarearen eragina [Internet]. Osagaiz.
|
|
2022
|
|
|
UEUUdako
|
Euskal
Unibertsitatea
|
|
|
MacArthur Bates Komunikazio Garapena Neurtzeko Zerrenda. Euskarara egokituta erabiltzaileentzako gida eta eskuliburu teknikoa, Udako
|
Euskal
Unibertsitatea, Bilbo.
|
|
|
Haur euskaldunen komunikazio garapena neurtzen 30 hilabete bitartean: MacArthur Bates CDI III tresnaren
|
euskal
bertsioa. Uztaro, 88, 33
|
|
|
Itziar Alonso Arbiol,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea
|
|
|
Magdalena Bobowik, Utrecht-eko Unibertsitatea, ERCOMER, Herbehereak Aitziber Pascual Jimeno,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea Susana Conejero Lopez, Euskal Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea Sonia Padoan Moura, Euskal Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea itziar.alonso@ehu.eus
|
|
|
Magdalena Bobowik, Utrecht-eko Unibertsitatea, ERCOMER, Herbehereak Aitziber Pascual Jimeno, Euskal Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea Susana Conejero Lopez,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea Sonia Padoan Moura, Euskal Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea itziar.alonso@ehu.eus
|
|
|
Magdalena Bobowik, Utrecht-eko Unibertsitatea, ERCOMER, Herbehereak Aitziber Pascual Jimeno, Euskal Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea Susana Conejero Lopez, Euskal Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea Sonia Padoan Moura,
|
Euskal
Herriko Unibertsitatea UPV/EHU, Psikologia Fakultatea itziar.alonso@ehu.eus
|
|
|
Maialen Berridi Agirre. Udako
|
Euskal
Unibertsitatea 2021, Bilbo. ISBN: 978
|
|
|
Bizitza osasungarria, medikura joan aurretik. Ibili, ez soilik osasunagatik, merezi duelako baizik. Paisaiak, basoak, ingurua,
|
Euskal
Herriko mendi eta bazterrak... Mugitu, dagozkigun eskubideen alde. Aldarrikatu, eta lortu.
|