|
2000
|
|
|
Alabaina, gizarteko praktikahorien presentzia enpirikoa ez da nahikoa, berez ezberdintasunaren, eta, beraz, taldearen existentziaren? autopertzepzioa gara dadin eta ondorio sozialak izan ditzan.Nortasun guztien eraikuntzan bezalaxe (taldekoak izan zein banakoak izan), ezinbestekoa da nortasunaren subjektuak bere izatearen pertzepzioa
|
edukitzea
. –Ni neu naiz, esaten dudanean, honela neure buruari nortasuna aitortuz, neure osotasunaren(, batnaiz?) eta denboran zeharreko neure jarraikortasunaren(, atzokoa naiz, eta bihar erehalakoa izango naiz?) pertzepzioan oinarritzen naiz1 Pertzepzio hori gabe, neureosotasun fisikoak zein denboran zehar bat bera iraun izanak ez dute, berez eta eramekanikoan, nire nortasuna sortzen.
|
|
|
harreman zuzenetan oinarritutakotaldea bata, eta halako harreman zuzenetan oinarritu gabe bitartekotutako harremanetan oinarritzen den taldea, bestea: hauxe litzateke irudikatutako komunitatea.Garrantzitsua da esatea, bestalde, oinarri ezberdina izan arren, bi talde mota horiektalde nortasun bera
|
eduki
dezaketela.
|
|
|
Astebete konposatua1999ko udaberrian zehar osatu zen. Behin egunkarietako ale guztiak eta ETB1 zeinETB2ko emanaldi guztien grabazioa eskuetan genituela, bakoitzaren
|
eduki
analisiariekin zitzaion, horretarako diseinatutako fitxa batean oinarrituz. Egunkarien kasuan, artikulu guzti guztiak hartu genituen kontuan (hamar milatik gora), eta bakoitzarenpisua ponderatu ondoren (Budd eskala baten bitartez), hauexek neurtu genituen:
|
|
|
EL MUNDO DEL PAIS VASCO, ELPAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST. Azken hauen kasuan azterketarako erabili ditugun unitateak, ez dira artikulu guztiak izan, Euskal Herriarekin nolabaiteko lotura zutenak soilik baizik (batzuk, kanpokoedizio osoan argitaratu arren, Euskal Herriko berri ematen dutelako, eta beste batzuk, Euskal Herriarekinzerikusirik
|
eduki
ez arren, bertako edizioan sartzen direlako). Horrek esplikatzen du egunkari horiekazterketaren zati batzuetatik kanpo geratu behar izatea.
|
|
|
Orain arte esandakoa laburbilduz, esan dezagun ezen gure hipotesia honako haudela, alegia, euskal nortasun nazionala prozesu eta mekanismo ezberdinen bitartezeraikitzen ari dela. Alde batetik epe luzeko nortasun etnikoa
|
daukagu
, oinarrian osagaikultural eta historiko enpirikoak dituena (hizkuntza, oroimena, kultura, e.a.). Bestealdetik, aurrekoari lotzen edo gaineratzen zaion beste nazio nortasun bat dugu, zeinaren barnean garrantzi handia duen eremu publikoan, eta beste eremu batzuetan, eraikitzen den irudikatutako komunitateak. Aldi berean, prozesu hauek guztiak kontrako norabidean ere ari dira gertatzen:
|
|
|
Bizilekuari dagokionez, markatuagoa da ETB1en kasuan herri txiki eta ertainetanikus entzule direnen parte hartzea, hiriburuetan txikiagoa dena. Ikasketa mailarenarabera, ETB1ek markatuagoa du lehen mailako ikasketak dituztenen presentzia, unibertsitatekoak
|
dauzkatenekin batera
.
|
|
|
Batez beste, populazioaren erdiak (%54, 1ek) egunkariak irakurtzen ditu; gainera, Hego Euskal Herrian duplikazio maila altua dagoenez, egunkari bat baino gehiagoerosteko joera
|
dauka
jende askok.
|
|
|
Oparoa da Hego Euskal Herriko irratigintzaren panorama bai emandegien kopuruaren arabera, bai emisio esparruaren arabera, zein
|
daukaten
jabegoaren edo erabiltzenduten hizkuntzaren arabera ere.
|
|
|
GARA, kalea ikusi zuela urtebete egin duenean, 52.311 ale saltzera heldu da dagoeneko, eta Hego Euskal Herri osoko kioskoetan dago salgai. Izan ere, EL CORREO, EL DIARIO VASCO edota EL DIARIO DE NAVARRAn ez bezala, GARAk lauherrialdeak hartzen ditu
|
edukiz
eta salmenta aldetik erreferente nagusi gisa.
|
|
|
Euskadi Irratiak Gure Irratiari egindako pausuaren berezitasunmodura, diogun ezen 1992tik aurrera, beraien arteko erlazio eta finantza mailakolaguntza mantendua izan zela. Bi irratien arteko lankidetza 1994an gelditu zen unebatez, garai hartan irrati autonomoak finantza mailako arazoak
|
zeuzkalako
. Gaur egun, zehatz mehatz, Gure Irratiak asteko goiz guztietan kronika bat eskaintzen du45, Lapurdiko eguraldia (eta ez Ipar Euskal Herrikoa...); eta kirol eta kultur gertakizunakkasetean grabatu eta bidaltzen ditu.Aipatzekoa da, azkenik, Euskadi Irratiak. Radio Euskadik bezala?
|
|
|
Horrela, ikus dezakegunez, SUD OUEST egunkariak euskal errealitateaz argitaratzen dituen albiste ia guztiak (%93, 3) Ipar Euskal Herriarekin soilik dute zerikusia, eta ez Hegoaldearekin. Era berean, oro har Euskal Herriaz ari direnean, Hegoaldekoegunkariek ia ahaztuta
|
dauzkate
Iparraldeko herrialdeak. Hala ere, alde nabarmenakdaude beren artean.
|
|
|
Horrela, EUSKALDUNON EGUNKARIAk, bere albisteen %7, 2dedikatzen dizkio Iparraldeko errealitateari, Euskal Herriko populazioaren barneanipartarrek duten pisutik oso hurbil (euskal herritarren %9 bizi baita Iparraldeko herrialdeetan). GARAk, Baionan delegazioa
|
eduki arren
, oso informazio gutxi eskaintzen die, ordea, Iparraldeko biztanleei beren inguru hurbilaz: bere artikuluen %2, 6 baino ez (geroago ikusiko dugu, ordea, Ipar Euskal Herrian gertatu baina eragina Hegoaldean erebaduten gertakariek presentzia handiagoa dutela egunkari honetan).
|
|
|
Gainera, hau ez da soilik gertatzen Euskal Autonomia Erkidegoan jazo diren gertaera eta auziekin, ezta hor soilik eragina dutenekinere: Euskal Autonomia Erkidegoan gertatua, nahiz eta Nafarroan eragina
|
eduki
, ez daalbiste kategoria iristen.
|
|
|
Euskal Herri osorako politikagintza indartuz joan den neurrian, Euskal Autonomia Erkidegorakoa ahuldu egin da. Baina Lizarra Garaziko itunetiksortu den politikagintza hori gehienbat egitasmoen mailan burutzen den neurrian, gauzapenen mailan burutzen direnak oraindik ere
|
daukagun
egituraketa juridiko politikoari lotuta daude, eta hori islatzen da, besteak beste, ekonomiari buruzkoalbisteetan. Gai honen inguruan agertzen diren albiste asko erakunde administratiboekhartutako erabakiekin edota datuak bildu eta emateko erabiltzen diren estatistika sistemekin dute zerikusia.
|
|
|
Bestalde, Lizarra Garaziko itunaren ondorioz, Euskal Herria osotasun politikogisa harturik, egunkariek hedatzen duten irudia koiunturala ala zerbait iraunkorragoaizango ote den erantzuterik ez
|
daukagu
. Izan ere, neurri handi batean hori itun hartatikaurrera abiatutako prozesuaren bilakaerak berak erabakiko baitu.
|
|
|
Prime time orduetan pantailaratzen diren generoen errepasua egin ondoren, programazioaren urrezko orduek aurkezten duten erreferentzialtasuna nongoa etazelakoa den ikusiko dugu. Izan ere, audientzia handiena erakartzen duten ordu horiekdira, Eastman eta Ferguson parafraseatuz, kanalaren irudia eraikitzeko lanetan pisuhandiena
|
daukatenak
.
|
|
|
Aireratzen diren programetan erakusten diren ingurune politikoetan, sozialetaneta kulturaletan, nola ez, eragin haundia
|
dauka
telesaioen ekoizpena nongoa den. Horidela eta, ia parekatu egiten dira Euskal Herriko erreferentzialtasuna erakusten dutenprogramen kopurua eta berton ekoitzitakoena.
|
|
|
Euskarakbateratzen du emisioa, eta nortasun propioa ematen dio. Emisioaren %40k osagarriinformatzaile eta hezitzailea
|
dauka
.
|
|
|
Telekomunikazioetatik dator, preseski, Espainiar Estatuko hirugarren talde nagusia, Telefonica alegia. Europako Batasunak hartutako telekomunikazioen liberalizaziorako ildotik, Telefonica, Espainiar Estatuko telefonoaren monopolioa
|
zeukan
konpainia, pribatu izatera igarotzearekin batera, izugarrizko nazioarteko eta multimedia arloko hedapen prozesu batean murgilduta egon da. Horren ondorioz, eta EspainiarEstatuari dagokiolarik, Antena orotariko telebista pribatu estatala eta Via Digitalsatelite bidezko telebista digitala menderatzen ditu.
|
|
|
Haurrak eta nerabeak
|
eduki
biolento eta desegokietatik babesteko neurriakhartu beharra: programen seinalizazioa, ordutegiaren araberako mugak...
|
|
|
Zentzu honetan, Euskadiko Autonomia Estatutuak. Nafarroakoak eta besteAutonomia Erkidegoetakoak ez bezala, laurogeiko hamarkadaren hasieran? eskubideaezagutzen zien bertako instituzioei, berezko irratia, telebista eta prentsa antolatzeko.Eta xedapen horri atxikita sortu zuen, hain zuzen ere, Eusko Jaurlaritzak 1982an Euskal Irrati Telebista, oraindik Estatuak Autonomia Erkidegoek beren irrati/ telebista zerbitzu propioak ezartzeko aukera araupetu gabe gabe
|
zeukanean
. Eta, halaber, horrieutsita eratu zuen Eusko Jaurlaritzak, irrati telebista igortzeko telekomunikazio sistemapropioa ere28.
|
|
|
Gizarteak ez du elebidun funtzionatzen, gizarteak ez dakizki euskara eta gaztelania edo euskara eta frantsesa; horixe da errealitate gordina. Hego Euskal Herriko erakunde publikoak (Jaurlaritza, Gobernua, Aldundiak, Unibertsitateak) ozta ozta heltzendira eredu elebidunetara, publikoari eskaintzen dizkieten
|
eduki
idatziak kontuanhartuta; eredu mintzatuetan eta abarretan, ostera, ez. Are gizarte egoera kaxkarragoa
|
|
|
Apirilaren 30ean, Politika sailean, Bilbon jatorria
|
eduki
eta izenperik ez daramanartikulu batek ikusi zuen argia. Tituluan hauxe irakurri dugu:
|
|
|
Alabaina, kasualki, aparteko oinarri administratiborik
|
eduki
ez arren, TrebiñoAraban integratzen du egunkariak.
|
|
|
Nafartasunaren izenean, Diario de Noticias egunkariak ahazturik
|
dauzka
, batetik, Pirinioez bestaldeko nafar lurralde historikoak eta, bestetik, Aragoeko lurretankokaturik daudenak (Pitilak, esate baterako).
|
|
|
Ezagunak dira, era berean, Nafarroen arteko harremanak, nola politikoak hala erlijiosoak. Ezagunak dira, jakina, lurralde guztietakobertsolarien arteko harremanak, plazarik plaza ibiltzean; ezagunak, baita, hegoaldekoapaizak iparraldean misiolari; ezagunak iparraldeko euskaltzaleak hegoaldean irakasle... Batasun politiko administratiborik ezaren gainetik, Euskal Herriak (Euskal Herriek) beti
|
eduki
izan du (dute) lotura historikoa, lehen lehenik hizkuntzari, erlijioari etakulturari atxikirik, gerora ekonomian sustraiturik, eta modernidadean politikanerroturik.
|
|
|
Maparen balio estrategiko horretaz, aspaldian konturatu ziren bai Estatuak berak, bai estaturik gabeko herriak ere. Maparen balio erantsia aspaldian ikusi zuten bailurralde bat bere menpe
|
zeukan
botereak, bai botererik eduki ez arren bere eremupropioa eraiki gura zuten herriek ere. Eskoletan, estatu eskoletan zein estatubakoeskoletan, mapak leku apartekoa du.
|
|
|
Maparen balio estrategiko horretaz, aspaldian konturatu ziren bai Estatuak berak, bai estaturik gabeko herriak ere. Maparen balio erantsia aspaldian ikusi zuten bailurralde bat bere menpe zeukan botereak, bai botererik
|
eduki
ez arren bere eremupropioa eraiki gura zuten herriek ere. Eskoletan, estatu eskoletan zein estatubakoeskoletan, mapak leku apartekoa du.
|
|
|
Dudarik ez dago: nazio identitatearen sorkuntzan, mapak (geopolitikaren azalpengrafikoak) aparteko rola jokatzen du; izan ere, beste batzuen artean, nazio eraikuntzarenprozesuak lurraldetze prozesuaren beharra
|
baitauka
. Argumentu geografikoekgarrantzia handia daukate diskurtso politikoan, baita aberriaren ideia herrikoian ere24.
|
|
|
nazio identitatearen sorkuntzan, mapak (geopolitikaren azalpengrafikoak) aparteko rola jokatzen du; izan ere, beste batzuen artean, nazio eraikuntzarenprozesuak lurraldetze prozesuaren beharra baitauka. Argumentu geografikoekgarrantzia handia
|
daukate
diskurtso politikoan, baita aberriaren ideia herrikoian ere24.
|
|
|
Gure eginkizun eta erronkarikhandiena Europan leku bataurkitzea da, eta, eginkizunhonetan, bizirik ateratzekoposibilitate bakarralurraldetasunean
|
daukagu
, nazio batu gisa jokatzean.Probintzia gisa jokatzen badugu, ez bizirik jarraitzea ez ezerez dugu lortuko (1)
|
|
|
Hauteskunde prozesuetan oinarrituriko lehendabiziko ikerketetan azpimarratzenzen jadanik hedabideek errealitatearen eraikuntza soziala burutzeko
|
zeukaten
indarra, Lang eta Lang senar emazte aitzindarien azterketa klasikoan nabarmen ikus daitekeenez5.
|
|
|
Mapak Munduari buruz
|
daukagun
kontzeptzio abstraktua eta ideala gidatzen du.Mundua bere osotasunean ikusterik eta ezagutzerik ez dugunez, zerbaitek irudikatubehar dizkigu bizi garen lur eta itsaso eremuak, non garen eta zein leku betetzendugun jakin dezagun; erakusle hori, normalean, mapa da, kartografia.
|
|
|
Antzinatetik ditu gizakiak bera bizi den lekuaren eta beretzat duen bizitokiarenjabe den inpresioa eman diezaiokeen zantzuren baten gogoa, nahia eta beharra. Kulturagehienetan, antzinatetik markatu ditu gizakiak beretzat hartutako territorioak eta, behinmarkatuta, defendatu egin ditu, ustez, bertan sobera daudekeen guztien aurka; batzuetan hitza ahoan zuela, eta beste batzuetan ezpata eskuan
|
zeukala
.
|
|
|
Panfleto batetik gertuegi dagoen formatu honetan burujabetasuna den bezaingai zabalaz jarduteak, zailtasun handiak
|
dauzka
. Gure diziplinak exijitzen duenzorroztasunez aritzea, are zailagoa izaten da.
|
|
|
Era berean, utopia eta politikagintzaren arteko harremanaz zerbait esango dugu, politikagintzaren kontzepzio baten alde eginez, baina utopiaren zeregina inondik ere ukatugabe. Azkenik, aurretik burututako planteamenduen puntu ahulez, mugez eta horiekpraktikan
|
eduki
ditzaketen funtzioaz hitz eginen dugu.
|
|
|
hitza lege supremo eta eternala izendatzeko erabiltzen omen zen. Iraultzekin batera, estatu nazio modernoei egokitutako eta burujabetasunaren ondorio den legeari deitu zitzaion ?konstituzioa?.Frantses ereduaren kasuan, termino honek izaera dinamikoagoa
|
eduki
du, zentzupolitikoagoa; Estatu Batuen kasuan eta baita ingelesenean ere, funtzionalagoa.
|
|
|
XIX. mendean zehar eman ziren Afrika eta Amerikaren deskolonizazio prozesuetan ere nazionalismoak betebehar zentrala jokatu zuen. Momentu historiko horienartean nolabaiteko kontrajarritasuna agerian egon arren, frantses iraultzan eta Kubako askatasun gudan erabilitako argudiaketa nazionalistek antzekotasun handiagoak
|
dauzkate
desberdintasunak baino. Zabalo-k honela azaldu du arazoa:
|
|
|
Lan akademikoaren funtzioetako bat gauzak sinplifikatzea omen da, bainabien bitartean, akademiak dikotomikoki banatzen dituen errealitate asko dualtasunez beteta azaltzen zaizkigu praktikan, hau da, banaketa horiek gainditzen dituenkonplexutasunaz jantzita. Nazionalismoari berezkoa zaion konplexutasun eta dualtasun horrek garrantzi handia
|
edukiko
du gure azterketan. Honen adierazle bat daelementu politiko eta kulturalen uztarketa.
|
|
|
Gaur egungo filosofia, jite juridiko? baten itxura
|
daukan
prozesuan sartutadagoen susmoa daukat. Jiteena, eztabaida gatazkatsua da filosofiaren baitan, korronteena bezainbeste gutxienik.
|
|
|
Gaur egungo filosofia, jite juridiko? baten itxura daukan prozesuan sartutadagoen susmoa
|
daukat
. Jiteena, eztabaida gatazkatsua da filosofiaren baitan, korronteena bezainbeste gutxienik.
|
|
|
Adibidez, bioetikako batzorde famatuetan, nondiziplina diferentetako jakintsuek zientziari buruzko hausnarketak burutueta gizarteratzen dituzten. Beraien funtzio nagusia, zientzian daukagunezagutza mailaren eta horrekiko
|
daukagun
legeriaren arteko desorekakzuzentzean datza5.
|
|
|
Baina ez bakarrik filosofian, beste gizarte zientzietan ere baizik. Pedagogian, harantzago joan gabe, batxilergoan Zuzenbidea ikasgai gisa sartzeak ekarrikolituzkeen onuren inguruko eztabaidak laster
|
eduki
dezake ondorioa gurean, epe labur batean nahitaezko irakasgai bihurtuz.
|
|
|
Geroaldia, ba, geuretzako tamainan egitea nahikoa dugu: ez
|
daukagu
etorkizuna izaki perfektuarentzat pentsatu beharrik. Ezta munduari soluzio definitibo unibertsalik zertan bilatu ere:
|
|
|
Horien barne nazionalismoak eragindakoak, noski. Adibiderik klasikoena kolonialismoarena litzateke; baina ez da bakarra13 Errealitateko eredu ia ia neutro bat bilatzearren, Sahara-k Maroko-rekin
|
daukan
gatazkan ebidenteak dira referenduma baldintzatzeko Estatua erabiltzen ari denmigrazio politikaren ondorio maltzurrak.
|
|
|
Txillardegi-ren harira etorriz, nola presta daiteke herri bat askatasunerako? Zein errekurtso
|
dauzka
gurea bezalakoherri batek, errealitate finkatu bati aurre egin eta potentzialitate baten onurak sinesgarri bihurtzeko?... Gure historiaren berraztertze kritiko batetik abiatuta, konstruktibismoaren haritik, gure potentzialitate soziopolitikoetan oinarrituz, txikitasunakematen digun aukera guztiez baliatuz.
|
|
|
Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela, baina gaur egun Espainia eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik ezin dugu esan. Gure egoerak alde eta kontra
|
dauzkan
faktore guztiekin, alternatiba bat eraikitzeko gauza izan behar dugu. Kontra, batez ere zentzu askotan ukiezina den errealitate batekin jendea nazio proiektu horretara gureganatzeko zailtasuna dugu.
|
|
|
Ez dut uste puntu honi ezezko biribilik emateak ondoren datozen ideien ukazio erabatekoadakarrenik. Hala ere, hemen lantzen ari garen gaia gainditu arren, eztabaidagai interesgarritzat jotzendut, filosofiarako
|
eduki
ditzakeen ondorioak kontuan harturik.
|
|
|
Fenomeno honen adierazle lirateke perspektiba horretatik egituratutako instituzioak. Gure lurraldean Oñatiko International Institute for the Sociology of Law izenekoa
|
daukagu
.
|
|
|
Hemen akumulaziorako oinarriberriak gauzatu dira. Lehen, sistema teknologiko fordista
|
geneukan
, eta orainmikroelektronikak bideratutako teknologiak berriak. Lehen Nazio Estatuak zirenekonomiaren motorea, eta orain, gero eta gehiago, munduko merkatuak ezartzenditu denontzako legeak.
|
|
|
Enpresa multinazionalen interesetan egindako munduko baliabideen ustiakuntzak baliabide energetikoenagorpenaren arazoa ekarri digu (gaurko abiaduran jarraituz gero, 50 eta 200 urtebitartean gure baliabide energetikoak agortu egingo dira). ...in, gaur egunakumulatutako arazoak edo ingurugiroaren desorekak (ozono geruzaren zuloa, klimaren aldaketa, uraren kutsadura, oihan tropikalen suntsipena, euri azidoa, hondakin toxikoak, berotegi efektua, erosioa, arazo nuklearrak eta abar), guztion biziraupenerako baldintza materiala den gure ekosistema kili kolo dagoela adierazten digu.Era berean, hazkunde ekonomikoaren mugak erakutsiz, gaur egun
|
daukagun
garapen ereduari buruzko ikerketa eta eztabaida soziala ezinbesteko bihurtzen da.
|
|
|
Hala ere, uste hau ez da zuzena. Bere izaera bereziagatik, informazio teknologiak
|
daukan
eragin nagusia ez da, materiala?, soziala eta politikoa baizik.
|
|
|
estatu handiek zein politika eraman behar duten argitzea, sareen bidez beste estatuek duten eragina ekiditeko. Horrela, estatu boteretsuekiko
|
daukaten
–burujabetasun erlatiboa, gorde nahidute,, menpekotasun erlatiboaren?
|
|
|
Horrez gain, liburuak oso eranskin interesgarria
|
dauka
. Eranskina sindikatuetako ordezkariaren boto partikularra da, eta bertan kritikoki azaltzen da, Internet eklanean, langileen eskubideetan, gizartean, eta abarretan duen eragina.
|
|
|
Datu hauek guztiak beste datu, ez zabalgarriekin? elkartzen badira, esate baterako, osasun zerbitzuek pertsonabati buruz jasotzen dituzten datu sanitarioekin, enpresek
|
dauzkaten
datu laboralekin, banketxeek gordetzen dituzten datu ekonomikoekin, eta abarrekin, pertsonahorren oso profil zehatza marraz daiteke.
|
|
|
Baina kasu gehienetan oso eskasak dira, eta intimitatearen kontrako abusuakgertatzen badira, oso zaila baita haien babesa lortzea. Gainera, babes legeak betetzeko bermea estatua bera da, hain zuzen ere datu horien erabilpenean interesgehien
|
daukana
. Otsoa artzain.
|
|
|
Sistemaren aurka dauden ideia jakin batzuen zentsuratik informazio monopolio handiak sortzerainokoa da kontrola. Horrelako informazio konpainiahandiek mundu marjinalaren orritxoak baino erraztasun handiagoa
|
daukate
publikoarengana iristeko. Duela gutxi sortutako, informazio holding?
|
|
|
Informatizazioa, berriz, oso denbora motzean gertatzen arida, eta beraren xede nagusia informazioa da. Gaur egun informazioak, materiazkoaizan ez arren, balio ekonomiko3 itzela
|
dauka
. Konputagailuek oso baliotsu denegundoko informazio kantitatea prozesa baitezakete eta baita sareek informazioaazkar eta urrun igorri ere.
|
|
|
Teknologia kontrolatzeko gizarteak
|
dauzkan
aukerei buruz, asko eztabaidatu daazken urteotan6 Eztabaida horietan aspaldiko mito batzuk gezurtatu dira. Adibidez, zientziaren neutraltasuna edo teknozientziaren eta aurrerapenen uztartzea.
|
|
|
Areago, aurrekoa errepikatzera kondenaturik dauden gainerako bizidunak ezbezala, erantzukizuna
|
edukitzeko
gaitasuna duen neurrian da jendartea bere buruaren jabe (P. Bruckner.
|
|
|
Alta, estaturik gabeko nazio horiek ezin dira beren buruaren jabe izan legez. Ezin dituzte beren gerorako egitasmoak askatasunaz kudeatu bakarrik, eta espainiar tutelapean jarraitzeko tenorea onartu beharra
|
daukate
betiere. Hiru hitzetan adierazita, askatasuna ukatzen zaie.
|
|
|
Hizkuntza askapenaren profeta Henrik Wegeland izan zen(). Berakesan ohi zuenez,. Norvegiak ez
|
dauka
zertan izan Danimarkaren kultur kolonia?.
|
|
|
Gogora ditzagun laburki gertakari nagusiak: 1885ean hasi ziren tirabirak.Norvegiarrek bi helburu
|
zeuzkaten
: 1) kanpo harremanak zuzenean eraman nahizituzten Christiania tik (1925ean. Oslo?
|
|
|
Bada, gure ustez, kasu horretan, eskubidea lurraldearena izatetik herritarrena izatera pasatzen da. Egon daitezke60.000 nafar estruktura berri horretan parte hartu nahi dutenak, nahizgehiengoak parte hartu nahi ez izan, eta etorkizunezko egituraketa horretan herritarhoriek eskubidea
|
eduki
lukete parte hartu ahal izateko.
|
|
|
Baina euskal herritar sentitzen garenon eskubide politikoakaitortzeko eskubidea ukaezina da. Inori ez zaio euskaraz aritzeko eskubidea ukatzen, nahiz eta Erriberakoa izan eta gaur egun eskubide hori han legez ukatuta egon.Edonori ea pertsona horrek eskubide linguistiko batzuk dituen eta, beraz, euskarazaritzeko eskubidea
|
daukan
galdetzen badiogu, inork ez luke hori ukatuko. Bada, guk ulertzen ez duguna hauxe da:
|
|
|
Gustatu edo gustatu ez, hori besterik ez dugu; eta planteamendu horrekin euskal herritar guztien eskubideabermatuko litzateke. Izan ere, gutxienez
|
badaukagu
gune bat non prozesua bermatuko litzatekeen, eta gero gune hori Euskal Herria osora enfokatua izango litzateke, nahi duten guztiek parte har dezaten. Ez inkorpora daitezen, hori agian GernikakoEstatutuaren hutsetako bat izan da, eta noski, nafar batek, ziurrenik arrazoi handiz, esan dezake:
|
|
|
Aurrez aurre ditugun estatuekin, nahiko gauza zailada hori. Dena den, gure ustez, horrelako prozesu batek ez
|
dauka
atzerapausorik.Garai batean euskal herritar askok esan zuten Euskal Herrian zeuden eskola nazionalak ez zituztela begi onez ikusten, eta beren ikastola propioak antolatu zituzten.Urteak pasatu dira, eta marko arrotz batetik datozen erakundeek subentzionatu egiten dituzte ikastolak gaur egun. Bide praktikoen bitartez ematen diren pausoak, berehorretan gelditzen dira. Bai Madril eta bai Paris guk hartutako erabakiak errespetatzera behartu behar genituzke.
|
|
|
Martin Aranburu (EA): Alderdi abertzaleok, elkarrekin, planteamendudemokratiko bat egiten baldin badugu, inori eskubiderik kendu gabe baina gauregun
|
ez
daukanari emanda, eta guk nahi dugun etorkizuneko Euskal Herria horrelakoa izango da eta Espainia eta Frantziarekin horrelako erlazioak izango ditu esatenbadugu. Quebec-en egin duten modura?, eta lege agintaldi batean (guk epea jartzen dugu) Gobernu espainiarrak hori onartzen ez badu, ekin diezaiogun beste bidebati. Zergatik ez du Gasteizko Legebiltzarrak subirano deklaratzen bere burua?
|
|
|
Besteen etxean atzerritar garenoi begirale lanak dagozkigu, agian baita iritzi emailearenak ere, baina inoiz ez epailearenak. EA, EAJ etaEH hiru alderdi nazionalisten txosten politikoei buruz nire iritzia eman dezadaneskatu zait, eta erronka onartzea erabaki dut, nahiz eta badakidan jakin, gaia guztizkorapilatsua dela eta, hartaz, aukera guztiak
|
dauzkadala
bat baino gehiago mintzeko. Horregatik, aldez aurretik barkamena eskatzen dizut zuri, irakurle horri; kontuan har ezazu ondorengoa nire iritzi pertsonala dela, nirea bakarrik.
|
|
|
adostasunari; noiz kontuak ez dira hainargiak, dirudienez. Mutur batean EH dugu, jadanik burujabetza aldarrikatu etapraktikan jartzeko euskal herritarrak hauteskundeetara deitzea proposatzen duena.Beste muturrean, berriz, EAJ
|
daukagu
. Alderdi horrek proposatutakoaren arabera, prozesua mailakatua izango litzateke, eta, bukaeraraino eramateko aukerarik izatekotan, halabeharrez epe oso luzean egin beharrekoa, hasten denetik bukatzen denarte erakundeen arteko negoziazioetan oinarritzen baita erabat, statu quoa zalantzanjarri gabe.
|
|
|
– Euskadin 18.000 mendizale daude federatuta; estatu espainiarrari dagokionez, hurrengoa Katalunia da, 9.000
|
edukiz
; eta Madrilen 5.000 daude. Zergatik gaudeespainiar federazioaren menpe?
|
|
|
98ko euskal legeak espainiar federaziotik irtetea baimentzen zuen, eta horrela egin genuen. Selekzio hau pasaden astelehenean Guggenheim en aurkeztu genuen, eta jada norgehiagokainternazionalak antolaturik ditugu.Federazio internazionalean parte hartzeko eskubidea
|
daukagu
; espainiarfederazioak eta CDSak(. Consejo Superior de Deportes, delakoak) boikoteatzen gaituztenez, ordea, ezin; nahikoa izango zen abstenitu egingo baziren, baina oso beligeranteak dira.
|
|
|
ez
|
daukate
. Egoera larria eta latza da, nazioartean denok espainol ala frantsesakgara.
|
|
|
– Euskal Surf Federazioak europar ofizialtasuna
|
dauka
1989tik. Urte horretan Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntzak izan genituen eta horrela izan daabuztura arte.
|
|
|
Espainiarrek agindu nahia daukateeta hori lortzeko euskal surfistei diruaeskaintzen diete, espainiar gisa federadaitezen. Eusko Gobernuaren laguntza ez zuzena
|
daukagu
, eta espainiar federaziotik kanpo egoteko posibilitatelegalak lantzen ari gara.
|
|
|
Eta gero, azken hauteskundeen emaitzak ikusita, hauxe ondoriozta daiteke: Euskal Herriko jende askori, batez ere gaur egun bere buruaabertzaletzat ez
|
daukanari
, politika arazoak baino ardura handiagoa diotela zenbaitekonomia arazok, bere bizi maila hobetzeko aukerak, eta abarrek. Autodeterminatzeko unean planteatzen dugun galderan, abertzaleok politikoa bakarrik ez den plan
|
|
|
Bai, zalantzarik ez. Instituzionalki
|
dauzkagu
, alde batetik, nolabait ere legalkionartuta dauden erakundebatzuk, eta, beste aldetik, Euskal Herriko borondateak onartu dituen beste erakunde batzuk; eta hor sartzen dut Udalbiltza, baina ez Nafarroako erakundeak, Nafarroako populazioari Amejoramendua nahi duen ala ez sekula galdetu ez zaiolako.Iparraldean ez daukate inolako erakunderik. Erkidego Autonomoan, berriz, bai Legebiltzarra eta bai Gobernua Erkidegoko populazioaren zati batek onartu zituen beregaraian.
|
|
|
Bai, zalantzarik ez. Instituzionalki dauzkagu, alde batetik, nolabait ere legalkionartuta dauden erakundebatzuk, eta, beste aldetik, Euskal Herriko borondateak onartu dituen beste erakunde batzuk; eta hor sartzen dut Udalbiltza, baina ez Nafarroako erakundeak, Nafarroako populazioari Amejoramendua nahi duen ala ez sekula galdetu ez zaiolako.Iparraldean ez
|
daukate
inolako erakunderik. Erkidego Autonomoan, berriz, bai Legebiltzarra eta bai Gobernua Erkidegoko populazioaren zati batek onartu zituen beregaraian.
|
|
|
Eta hori gainditzeko ahalegina egitea beharrezkoa da. Hala ere, jeltzaleontzat, etorriko den Euskal Herri subiranoan, bere lurralde guztiek eta herritarguztiek
|
eduki
lukete parte hartzeko aukera. Gertatzen dena da, Espainiakolegerian hori martxan jartzeko oztopoak dauzkagula.
|
|
|
Hala ere, jeltzaleontzat, etorriko den Euskal Herri subiranoan, bere lurralde guztiek eta herritarguztiek eduki lukete parte hartzeko aukera. Gertatzen dena da, Espainiakolegerian hori martxan jartzeko oztopoak
|
dauzkagula
. Adibidez, badago, espreski, galerazpen federatibo bat (katalanen iritziz, Pais Valencia, Mallorca eta Catalunyafedera ez daitezen bereziki egina; baina guretzat ere oztopoa izango litzateke pausoak emateko momentuan).
|
|
|
Adibidez, badago, espreski, galerazpen federatibo bat (katalanen iritziz, Pais Valencia, Mallorca eta Catalunyafedera ez daitezen bereziki egina; baina guretzat ere oztopoa izango litzateke pausoak emateko momentuan). Dena dela, oro har, guk filosofia bat
|
daukagu
: ez dioguhainbeste garrantzi ematen Estatuek gure eskubideei egiten dieten errekonozimendu ezari, bai ordea guk eduki dezakegun izateko eskubideari eta hori martxan jartzeari.
|
|
|
Dena dela, oro har, guk filosofia bat daukagu: ez dioguhainbeste garrantzi ematen Estatuek gure eskubideei egiten dieten errekonozimendu ezari, bai ordea guk
|
eduki
dezakegun izateko eskubideari eta hori martxan jartzeari. Eta filosofia horrekin planteatzen dugu Iparraldea eta Nafarroako egoera, hala nola Arabakoa (zenbait zonalde urbano) eta abarrekoa; izan ere, antzeko fenomenoa eduki baitezakegu horietan.
|
|
|
ez dioguhainbeste garrantzi ematen Estatuek gure eskubideei egiten dieten errekonozimendu ezari, bai ordea guk eduki dezakegun izateko eskubideari eta hori martxan jartzeari. Eta filosofia horrekin planteatzen dugu Iparraldea eta Nafarroako egoera, hala nola Arabakoa (zenbait zonalde urbano) eta abarrekoa; izan ere, antzeko fenomenoa
|
eduki
baitezakegu horietan. Guk mahaigaineratzen duguna, atxikimenduaribidea emango dion planteamendua da, hots, eskema bat lortzea non herritarrek etalurralde guztiek sartzeko eta parte hartzeko aukera edukiko duten.
|
|
|
Eta filosofia horrekin planteatzen dugu Iparraldea eta Nafarroako egoera, hala nola Arabakoa (zenbait zonalde urbano) eta abarrekoa; izan ere, antzeko fenomenoa eduki baitezakegu horietan. Guk mahaigaineratzen duguna, atxikimenduaribidea emango dion planteamendua da, hots, eskema bat lortzea non herritarrek etalurralde guztiek sartzeko eta parte hartzeko aukera
|
edukiko
duten. Zer gertatzen da, ordea, lurralde modura, gaur egun daukan ordezkaritza instituzionalarekin, Nafarroak proiektuan parte ez hartzea erabakitzen badu?
|
|
|
Guk mahaigaineratzen duguna, atxikimenduaribidea emango dion planteamendua da, hots, eskema bat lortzea non herritarrek etalurralde guztiek sartzeko eta parte hartzeko aukera edukiko duten. Zer gertatzen da, ordea, lurralde modura, gaur egun
|
daukan
ordezkaritza instituzionalarekin, Nafarroak proiektuan parte ez hartzea erabakitzen badu. Bada, gure ustez, kasu horretan, eskubidea lurraldearena izatetik herritarrena izatera pasatzen da.
|
|
|
kosk egiteko gogo erreprimitua adeitasun etalankidetza gogoz mozorro daiteke. Beraz, pazienteari lagundu egin behar zaiofatxada hori hausten, erresistentziak eta transferentzia (hots, analista gurasoerreprimitzaile eta zigortzailearekin inkontzienteki identifikatzea) analizatzeko etaerreprimituta
|
dauzkan
arerio sentimenduak adierazten laguntzeko. Guraso gutxikonartzen dute beren haurren arerio sentimenduen adierazpena, eta pazienteguztiengan aurkitzen da jarrera negatiboa.
|
|
|
Zatikatzeko beldur hori nork bere burua bere kasa uztekobeldurraren ordezko fisikoa da. Errealitatean, gorputzaren dardararen bidez, pertsonak tentsio muskularren eraginez gorputzean mugitu ezinik
|
zeuzkan
indarbortitzen kontzientzia hartzen du; orain, indar horiek bizitasun osoko sentipenaematen diote, eta alaitasun sentimendu bat.
|
|
|
ezin dugu inguramena sumatu hark zentzumen organoen bidezgure gorputzean duen eraginaren bidez izan ezean, sentiberatasun exterozeptiboadugu hau?. Modu berean, ezin dugu geure gorputza sumatu,
|
dauzkagun
barne sentipenen bidez ez bada, hauek sentiberatasun propio eta interozeptiboakdira?. Hortaz, subjektuaren sentiberatasun maila eta sentitzen duenarensakontasuna bere pertzepziora iristen uzten dien sentipenen, eta haiekin bateragertatzen diren kualitate emozionalen?
|
|
|
Emakumezko paziente batek esatenzidan: . Nire amak ez
|
zeukan
besorik, lau hanka baizik, zaldiek bezala. Horregatikezin izan ninduen sekula besoetan hartu.
|
|
|
Mugimenduan dagoenak sentipenak eragiten ditueta sumatua izan daiteke baldin eta sentipenaren intentsitatea nahikoa bada: besoainurrituta
|
daukagula
sentitzeko, sarri askotan nahikoa izaten da besoa mugitzea.Beraz, tentsio kronikoa izateagatik mugitu ezinik dagoen gorputzaren edozeinatalek beharrezkoa du mugitzen hastea. Alabaina, pazienteak prozesu horretan bereborondatez hartu behar du parte.
|
|
|
Beraz, sustraitze lan bioenergetikoaren funtzio orokorra da zirkuitu energetikoa bere oinarrian zabalik
|
edukitzea
deskargarako, sexualitatearen zein motrizitatearen bidez. Lotailu edo gihar alorreko tentsio guztiak deuseztatzea du helburu, tentsio horiek bestela haustura bat eragingo luketelako pelbisaren eta zangoenartean, zangoen eta oinen artean, oinen eta lurraren artean. –Oinak lurrean edukitzeak?
|
|
|
Beraz, sustraitze lan bioenergetikoaren funtzio orokorra da zirkuitu energetikoa bere oinarrian zabalik edukitzea deskargarako, sexualitatearen zein motrizitatearen bidez. Lotailu edo gihar alorreko tentsio guztiak deuseztatzea du helburu, tentsio horiek bestela haustura bat eragingo luketelako pelbisaren eta zangoenartean, zangoen eta oinen artean, oinen eta lurraren artean. . Oinak lurrean
|
edukitzeak
–errealitatean ainguratuta eta bereizita egoteko gaitasuna adierazten du.
|
|
|
ez da errealitatean lurrera erortzea, baizik eta, zalantzarik gabe, nork bere buruari izate osoan kitzikadura etaemoziozko uhin indartsuak sentitzen uztea. Bihotza eta gogoa presio indartsu horren mendean leher ez daitezen, zangoak nahiko malgu eta sustraituta
|
eduki
behardira, eta, pozaren pozaz salto egiten, utzi behar zaie, gehiegizko kitzikaduraadierazi eta deskargatzeko.
|
|
|
–Sekretu bat
|
daukat
–: erruduntasuna eta lotsa miatzeko jokua.
|
|
|
Bere ustez, bukagabeko egoerek memorizazioan eragina duen tentsio sistema sortzen dute. Hau dela eta, bukatuta eta burututa dagoena baino, bukagabedagoena gogoratzeko joera handiagoa
|
daukagu
. Fenomeno hau. Zeiagarnikfenomenoa?
|
|
|
Lehen esan dugun bezala, Barne Ereduei esker, haurra ez da pasiboa den zerbait, aktiboa baizik. Haurrak portaera eta igurikapen edo espektatiba zehatzakizango ditu atxikimendu irudiaren eskuragarritasunari begira eta harremanetanberak
|
daukan
paper propioari eta egoera kontrolatzeko bere trebetasunari buruzdauzkan ideien arabera.
|
|
|
Barne Eredu hauek etengabe birmoldatuak izaten dira, eta batzuetan, guztizeraldatuak ere; baina aldi berean esan daiteke sendoak direla jadanik adingoiztiarrean. Gehiago zehaztuz, bost urte dituztenerako (Bowlby, 1988) haurgehienek nahiko garatua dute amari edo ordezkoari buruzko Barne Eredua, etaeredu honek ahalbidetzen dio harekin harreman egokiagoak
|
edukitzen
, amarenjokabideak aurresaten laguntzen dion heinean.
|
|
|
Ekidileak, positiboarieustearren, urrundu egiten dira besteengandik, eta erabat egokitzat hartzen dutenself aren eredu bat garatzen dute, atxikimendu sistema aktiba dezaketensentimendu ezkorrekiko hautsezina den eredua alegia. Beldurtiak, aldiz, besteekikodependentzia
|
dauka
kezkatiekin amankomunean. Kontaktu sozialaren etaintimitatearen beharra sentitzen dute, baina errefusapenak izateko beldurrezsaihesten dute desio hori.
|
|
|
Sroufe ren esanetan (1986), garapenaren psikopatologia diziplina integratzailea da,, zeinaren objektua, haur nahasteak ezezik, egokitzapenaren inguruan (normala edo patologikoa) agertzen diren ezberdintasun indibidualen bilakaeraizaten den. Garapenaren psikopatologiaren helburua, helduaroko desoreken sustraiak, gizabanakoa bizitzako baldintza estresagarriekiko zaurigarri ala babestuegiten duten esperientziak eta eskura
|
daukaten
euskarri soziala aprobetxatzekogizabanakoek aurkezten duten gaitasuna ulertzea da.?.
|
|
|
Beren gurasoengan egokia zenerregulazio eta kontrol afektiboaren oinarria izan dutenentzat, harremanak baliohandiko den zerbait eta plazer iturri modura kontsideratzen dira. Besteen beharradutenean, eskatu egiten dute, balio pertsonalaren irudi positiboa
|
baitaukate
, etamerezi duela uste baitute.
|