|
2000
|
|
|
Txosten honetan esaten denez, gehienak bazar, merkatu eta drogerietan erosten dira, eta begiek behar duten babesa ez eskaintzeaz gain, ikusmenarentzat arrisku larria ekar dezakete, deformazioak, erreflexioko akatsak eta baita graduaziokoak ere
|
eduki
ditzaketelako. Betaurreko desegoki batzuen eragina eguzkiak larruazalaren gain eragiten duena bezain atzeraezina izan daiteke.
|
|
|
PPren laineza apaltzeko, ordea, ez da nahikoa izango sozialistekin haserretuta agertzea. Trukerako zer
|
eduki
dezakeen alde bakoitzak, horixe da benetako kontua
|
|
|
XXI. mendearen atarian gauden honetan, informazio teknologia berriek aldaketa nabariak ekar ditzakete arestian azaldutako eszenatokian. Sistema hauek baliatuz, erakundeek informazioa uneoroko aldaketak ahalbidetzen dituen
|
euskarrian
eduki dezakete eta orduan, urte batetik bestera testuliburua aldatzea edota zaharkituta geratu den informazio hori prozesu historiko dinamiko batean kokatzea posible izango da. Gainera, erakunde bereko diren baina leku desberdinetan lan egiten duten bi pertsonak lanean elkarrekin aritzeko aukera izango dute eta honela, esperientziak trukatzerik izango dute.
|
|
|
Prisak berak ere argi ikusi du arlo lokalak ikus entzunezkoan
|
eduki
dezakeen garrantzia, bereziki kablearen eta lurrazaleko telebista digitalaren kudeaketa zuzenetik kanpo geratu eta gero (Telefonica, Retevision Euskaltel eta Ono ren eskuetan geratu direnak). Horrela, bestelako estrategiak bideratzen hasi da:
|
|
|
Gaueko enuresiak (edonork ulertzeko moduan ohean pixa egiteak) 5 urtetik 15era bitarteko 28.000 ume inguru afektatzen ditu Euskal Autonomia Erkidegoan. Patologia hori larria ez den arren, ondorio psikologiko eta afektibo larriak
|
eduki
ditzake umearentzat behar bezala tratatzen ez bada, Maria Angeles Municio pediatra eta Haur Erizaintzako katedradunak Bilbon adierazi bezala. " Gau enuresia loaldia bitartean pixa egitea izango litzateke, umearen borondatearen kontra.
|
|
|
Bertsogintza aldetik, bertsolaritzak historikoki izan duen eskaintza oparo eta kalitate onenekoa
|
eduki
dezakegu une honetan, baina entzuleriarekiko duen harremana asko jaitsi da. Hor bi faktore jarriko nituzke:
|
|
|
Zazpi lekutara heltzen da ontzia: sorlekua edo abialekua baina baita helmuga ere ze Kavafis poetak dioen bezala eta honetan Sarrionandia estu estuan jarraitzen zaio"
|
eduki
ezazu beti Ithaca zeure buruan/ hara heltzen zarenean bete baita zure fatua". Berehala dator Paris mitikoa, imajinazioaren sormen hori; geroago Grezia, Lisboa, Irlanda, Praga eta, amaitzeko, erbestea.
|
|
|
Aholkuren bat ematekotan, hauxe esango nioke nik: aniztasunerako ahalmena izanik ere, agian indar gehiago
|
eduki
dezakeela obra batek estilo edo motibo aldetik batasun puntu batetik abiatuz gero. (Jakin)
|
|
|
harreman zuzenetan oinarritutakotaldea bata, eta halako harreman zuzenetan oinarritu gabe bitartekotutako harremanetan oinarritzen den taldea, bestea: hauxe litzateke irudikatutako komunitatea.Garrantzitsua da esatea, bestalde, oinarri ezberdina izan arren, bi talde mota horiektalde nortasun bera
|
eduki
dezaketela.
|
|
|
Era berean, utopia eta politikagintzaren arteko harremanaz zerbait esango dugu, politikagintzaren kontzepzio baten alde eginez, baina utopiaren zeregina inondik ere ukatugabe. Azkenik, aurretik burututako planteamenduen puntu ahulez, mugez eta horiekpraktikan
|
eduki
ditzaketen funtzioaz hitz eginen dugu.
|
|
|
Baina ez bakarrik filosofian, beste gizarte zientzietan ere baizik. Pedagogian, harantzago joan gabe, batxilergoan Zuzenbidea ikasgai gisa sartzeak ekarrikolituzkeen onuren inguruko eztabaidak laster
|
eduki
dezake ondorioa gurean, epe labur batean nahitaezko irakasgai bihurtuz.
|
|
|
Ez dut uste puntu honi ezezko biribilik emateak ondoren datozen ideien ukazio erabatekoadakarrenik. Hala ere, hemen lantzen ari garen gaia gainditu arren, eztabaidagai interesgarritzat jotzendut, filosofiarako
|
eduki
ditzakeen ondorioak kontuan harturik.
|
|
|
Dena dela, oro har, guk filosofia bat daukagu: ez dioguhainbeste garrantzi ematen Estatuek gure eskubideei egiten dieten errekonozimendu ezari, bai ordea guk
|
eduki
dezakegun izateko eskubideari eta hori martxan jartzeari. Eta filosofia horrekin planteatzen dugu Iparraldea eta Nafarroako egoera, hala nola Arabakoa (zenbait zonalde urbano) eta abarrekoa; izan ere, antzeko fenomenoa eduki baitezakegu horietan.
|
|
|
ez dioguhainbeste garrantzi ematen Estatuek gure eskubideei egiten dieten errekonozimendu ezari, bai ordea guk eduki dezakegun izateko eskubideari eta hori martxan jartzeari. Eta filosofia horrekin planteatzen dugu Iparraldea eta Nafarroako egoera, hala nola Arabakoa (zenbait zonalde urbano) eta abarrekoa; izan ere, antzeko fenomenoa
|
eduki
baitezakegu horietan. Guk mahaigaineratzen duguna, atxikimenduaribidea emango dion planteamendua da, hots, eskema bat lortzea non herritarrek etalurralde guztiek sartzeko eta parte hartzeko aukera edukiko duten.
|
|
|
Jokabidearen, oroimenaren eta arretaren norabiderako eta antolaketarakoarauak eskaintzen dituzte; honek, subjektuak bere buruaren, atxikimendu irudien eta bien arteko erlazioen inguruan
|
eduki
ditzakeen ezagutza jakinbatzuk eskuragarri izatea erraztu edo murriztu dezake.
|
|
|
Honi dagokionez, Anzieu k talde transferentziak
|
eduki
dezakeen arazoa sistematizatu du, eta zehaztu ere zehaztu du, giza lotura orotan zirkulazio fantasmatikobat dabilela ekintza prekontziente gisa; eta hau, gizabanakoen mehatxu eta desirainkontzienteen irudimenezko betearazpenen ahalegintzen da? (1986,202 or.). Honek osatuko luke transferitutako edukiaren iturria, eta beraiekmarkatutako indarra eta zentzua norabide horretan doa.
|
|
|
– Hiru silaba baino gehiagoko azentu unitateetarako ereduaren aplikazioa (unitateok azentu bigarrenkaria
|
eduki
dezakete). Modelatuaren azterketakazentu unitate luzeetan pultsu bat baino gehiago kokatu behar dugula adieraziko balu, modulu azentuatzaileak kontuan hartu luke eta azentubigarrenkaria txertatu.
|
|
|
Behin albisteak jasoz gero, irrati emandegira bidaltzen ditu bere ahots propioaz. Irrati gutxi dira atzerrian berriemale asko
|
eduki
ditzaketenak, diru asko balio izatearen aitzakia aipatzen ohi delarik. Eskuarki, irratiak laguntzaileez baliatzen dira eskualdeko kronistak edukitzeko.
|
|
|
Behin partehartze guztiak aurretiaz erabakitako ordenan bildu eta gero, muntaia lan korapilatsuago bati ekin behar diogu (txolarte luzeegiak ezabatu, etab.). Honez gero saioaren iraupenari buruzko ideia bat
|
eduki
dezakegu. Azkenik, nahasketa egiten da, eta zintako sekuentziei diskoak edo estudiotiko loturak (une egokian eta gidoiaz bat) gainezartzen zaizkie, hau guztia bigarren zinta batean grabatuz.
|
|
|
Genero informatibo honetan irratilariarentzat iraunkorra dena da inportantea. Erreportaian gertaeren denboralitatea eta iragankortasuna narratzen da; dokumentala, ostera,, errealitatean sartzen da ezaguera orokorragoa eta iraunkorragoa
|
eduki
dezagun? (Cebrián, 1992, 218).
|
|
|
Komunikazio prozesu hau ez da sinplea baina. Kate luzea dela esan genezake, elkarren ondoko iturri eta putzuz osatua; eta katemaila bakoitzak bitartekotza prozesurako funtzioa
|
eduki
dezake. Sistemen Teoria Orokorreko kutxa beltz en antzekoa da, bere input eta outputekin (Villafañé et alt., 1987).
|
|
|
Horrexegatik da baliagarria, nolabait esateko, beste hedabideen ahotsaz jabetzea. Hau esateak, alta, ez du kentzen, John eta Denise Bittner ek (1977) egiten duten bezala, zerbitzu honek
|
eduki
dezakeen arriskuaz ohartaraz dezagun: –In no way whatsover should this be used as a substitute for good investigative journalism?.
|
|
|
Eta kontrola iturrietan sortu ohi da. Hori saihesteko, ez legoke gaizki, Ramírez-ek (1995) proposatzen duen bezala, hain boteretsuak ez diren iturriei aukera gehiago ematea edo gehiagotan aintzakotzat hartzea, baita hedabideei kontseilua ematea ere, zeinek norberaren agenda tematikoa
|
eduki
dezan.
|
|
|
Irrati estazioak ahalegindu egiten dira identitate marka iraunkorrak ezartzen, programazio original eta ustekabekoaren bitartez emandegiak oinarrian etengabe entzuleria kuota garaiak
|
eduki
ditzan, horrela entzuleriaren rakingetan present egon ahal izateko. Panorama honetan bistakoa da lehenbizi ondo ezagutu behar dela irratiaren alorra, erradiografia zehatza eginez, estazioari ondoen dagokion programazioa testatuz, eta era horretan irratsaio eta unitate komertzial desberdinen arrakasta zein den finkatuz, baremoa sortuz.
|
|
|
Irrati lokalek molde edo izaera desberdinak
|
eduki
ditzakete zenbait faktoreren arabera; horrela, gure herrialdeetan bi faktore nagusi hartu behar ditugu aintzakotzat: hizkuntza (irrati estazio elebakarrak eta elebidunak) eta izaera (komertzial edo pribatuak, munizipal edo publikoak eta libre edo komunitarioak).
|
|
|
Izan ere, Estatu Batuetan, Kanadan eta beste herri garatu batzuetan gertatu den bezala, ikusentzuteko komunikazioaren esparruko hedabide sarea ongi osatzea garrantzitsua da. Katalunian udal irratiek duten garrantzia ezin erka daiteke Euskal Herrikoek dutenarekin, baina, zalantzarik gabe, aldizkari lokalen arrakasta ikusita, sasoia izan daiteke irratibideari hain loturik egon den herri honek irrati sare lokal garatuak eta hobetuak
|
eduki
ditzan.
|
|
|
Horiek guztiak orokortutakoan, ene ustez, irratiari informazio eta musikaren bidea baino ez zaio geratuko beste mende batez irauteko. Seinale multimediatikoak jasotzeko aparatu aniztasuna ere garrantzitsua izango da, higikortasunaren aroan irratiak ere bere lekua
|
eduki
dezan. Genevan 1999ko urrian egindako Telecom azokan ikusi den bezala, jasoketa higikorrean egon daiteke irrati berriaren salbazioa, behin digitalizazioak ikusizkoaren esparruarekin bat egin ostean.
|
|
|
1999ko neguan estandarrak RAM memorian 128 megabytetan edukitzea eta ipintzen diren disko gogorrak 17 megakoak izatea, zeharo ongarria da baliabide multimediatikoak baliatu ahal izateko. Horrez gain, gaur egun Interneten zehar 9 Irratiaren norabide berriak bidaiatzeko ditugun abiadurak (RDSIren aukera abiada hirukoizteko) eta sarearekiko lotura gehiago eta luzeagoak egiteko zabaldu diren tarifa telefonikoen aukerak kontuan izanik, erraz kontura gaitezke zeinen etorkizun itxaropentsua
|
eduki
dezakeen irratibideak, agian hobe genuke irratia esan ordez audioa esatea, kanal berri honetan.
|
|
|
Lehenbiziko funtzioari dagokionez, zarata, irratilariak nahi ez duen traba da. Zarata ordenamenduaren eraldatze elementua da, traba, eragozpena, oztopoa, desartikulatua den zerbait, giza hautematearen berezko mugak gainditzen dituen zerbait eta, beraz, irismen mailaren arabera alor fisikoan eta psikologian eraginik
|
eduki
dezakeen zerbait. Ikuspegi anti informatiboa da.
|
|
|
hizketako irratsaioak dituen irrati mota honetan informazio saio onak egiten dira. Aurrekontu handiak
|
eduki
ditzaketen estazio hauek, etorkizunean kinka larrian egon daitezke, alde batetik, audientzien horma hilobiak agertuko direlako eta, bestetik, plataforma multimediatikoek lehia handia eragingo dutelako hedabide guztien sektorean.
|
|
|
Eta guztiok ere egun hari beha jarri, eta ama izan genuen, ohi bezala, prestatze lanen eta gainerako trabailuen ardura bere gain hartu zuena. ...gain, zuhurra, ernea eta begi zolia, eta nola, ondorez, haren eskuko izaiten baitzen, jauregiko martxaz denaz bezainbatean, bat bederaren egunorozko lanen eta sailen banatzea eta esleitzea, hala izan zituen egun haietan ere xehetasunik xeheenak kontuan... baita eguraldiarekin lotuak egon zitezkeenak ere, manatzen zuelarik, hartarakotz, ezen piz zitzatela santa Barbararen ermitan hiru kandela, eta
|
eduki
zitzatela pizturik bisitarien egonaldian gau eta egun, Nikomediako birjina martiriak Urbiaingo inguru hura tormentatik, ihortzirietarik eta eguraldi gaixtotik libra zezan amoreakatik.
|
|
|
Ikusi dugunez, esanahia
|
eduki
zezaten, proposizioek analitikoak —tautologiak— edo esperientziaren bitartez egiaztatuak izan behar zuten. Beraz, egiaztatuak izateko aukera horrek definitzen zuen proposizio enpirikoen esanahia.
|
|
|
Eta, edozein interpretazio alde batera utzirik, antzezpen honek kezkatu ahal izango gintuzke zentzurik ezarengatik. (Honek erakusten du zer oinarri mota
|
eduki
dezakeen halako kezkak.) Orain suposatu, kasu, interpretazio bakun bat ematen dela: norbait sutara botatzeko mehatxuaren aukeraren plazerra lortzeko egin dute zozketa, eta hori ez da atsegina, orduan Beltaneko jaiak dibertimentu baten antza edukiko luke, hots, halako dibertimentuetan taldeko kide batek, —dauden bezala— beharren bat asetzen duten ankerkeria batzuk jasan behar ditu.
|
|
2001
|
|
|
Milioi andana bat kostako da egitarau orokorra, korapilatsua da, eta partaideei etengabe buruan sartu behar zaie industrian etorkizun bat
|
eduki
dezakeela Zuberoa bezala mendi artean dagoen ibat ttipi batean, eta lantegi berriei aukera ekonomikoa eskaini ditzakeela bizi gune zoragarri batean. Herrien Elkargoari dagokion erronka da.
|
|
|
ETAk 10 edo 20 urte iraun dezake bere estrategian. Baina garbi
|
eduki
dezan ez herri honek eskatu diolako, aitzitik, herri honek bide hori uzteko exijitzen dio. Ez errendizio baten ondorio bezala, bere kabuz hartu behar duen erabakiaren ondorioz baizik.
|
|
|
Nire erreferentzia ere izan da, baina ez dut kopiatu beharreko eredutzat hartu. Nik miresten dudana da nola menperatzen duen ikuskizuna, nola
|
eduki
dezakeen jende guztia ordu eta erdiz garrasika karta sortarekin bakarrik... Munduan bost kartomago onenen artean dago.
|
|
|
108 zenbakiko balkoia, odol koagulatuz mantxatutako adokina (2 eta 3 kapituluetan), adokin bustia (4 kapituluan), eta arkupeak (5 kapituluan). Gure iritziz, narratzaileak azken elementu hauek bereizteko
|
eduki
dezakeen arrazoia ihesaren planoa eta bertan gertatzen den heriotza behin eta berriro irakurleari gogoraraztea izango litzateke.
|
|
|
Gauzak horrela, Ene Jesus bezalako nobela batek gaur egun zabalkuntza eta harrera literario aukera handiagoak
|
eduki
litzakeela pentsatzea burugabekeria handia ez dela esan badaiteke ere, badirudi literatura mota eta genero bakoitzak lukeen garai historikoak ez liokeela lagunduko, eta honekin hasierako oharretara itzuli nahiko genuke.
|
|
|
testu bakoitzak irakurle bat irudikatzen duela onartuz(" irakurle inplizituaz" hitz egiten digu Wolfgang Iser ek6) nobela honen irakurlea nolakoa datekeen esaten saiatuko gara. Honekin batera, eta nobelak berak eskaintzen dituen klabeez gain, testuari aurre egin baino lehen irakurleak
|
eduki
ditzakeen" aurreusteez" gogoeta egingo dugu," errealismo" kontuei erreferentzia egingo diegularik.
|
|
|
4 Saizarbitoriaren nobelek garaiko irakurlearekin
|
eduki
zezaketen" distantzia estetikoaz" ari garenean datu garrantzitsu bat eduki behar dugu kontuan: nobela hauek izan zuten arrakasta eta entzutea ordura artean inongo narratibazko liburuk ez zuela lortu.
|
|
|
Gorago aipatzen genituen irakurketa" desegokien" atzean, itxurazko formalismo gehiegizko batekin batera, Saizarbitoriaren bigarren nobelari euskal irakurleek hartu zioten kutsu" errealista" aipa dezakegu. Eta Errealismoaz hitz egin nahi badugu laugarren nobela honek
|
eduki
ditzakeen arriskuak aipatzeko da. Izan ere, nobela honetaz 1995eko elkarrizketa batean egileak berak esandakoek nolabaiteko" igurikimen" errealistak sor baititzake zenbait irakurlerengan7.
|
|
|
Hain zuzen ere, espazioan definitzen baikara, eta denborari buruzko filosofiari aurre eginez, espazioari buruzko filosofiak munduan dugun tokiaz galdetzen du. Bizitzari buruzko galdera da, eta, zuzenean, munduan gurekin batera bizi direnekin zer nolako loturak eta harremanak
|
eduki
ditzakegun adierazi nahi luke, elkarkidetzaren filosofia sortuz.
|
|
|
Olioaren esterolak (fitosterolak alegia) kolesterolaren antzeko substantziak dira baina, jatorriaren aldetik, landarezkoak eta, hainbat ikerkuntzak frogaturik duenez, baliteke odoleko kolesterolaren murriztaile jokatzea; ildo horretatik jarraiki, hiperkolesterolemia sendatzeko eragile terapeutiko diren neurrian nolako ahalmenak dituzten aztertzen ari dira. Oliba olio birjina apartekoak gehienez ere
|
eduki
ditzakeen ezkoen kopurua 250 mg/ kg da; gure zortzi laginetan atzeman den handiena 150 mg denez, berriro ere olio guztiak mugen barnean daudela aitortu behar dugu. Aipatu ditugun azterketa eta froga horiez gainera beste hainbat ere egiten zaizkio olio mota honi, produktuaren egiazkotasuna erakusteko, hau da, batetik, benetan oliba olioa den eta ez, ordea, bestelako landarezkoa; bestetik, oliba olio birjinari debekatu zaizkion erauzketa metodoen bitartez ekoitzi den.
|
|
|
2) Zer testu mota den: elkarrizketa informal baten, debate formal baten edoeleberri baten aurrean ikasleak gabezia desberdinak
|
eduki
ditzake.
|
|
|
Hala ere, gure lurraldekoek ezdituzte aipatutako eredu biak bete betean jarraitzen, ez tipologikoki, ezta kronologikoki ere. Hemengo leihoek luzetarako irekidura bakarrak, bikoitzak edo hirukoitzak dituzte, baina beti ere txikiak, erremate batekin, bai puntu erdiko arku batekineta baita arku ultrapasatu batekin ere; eta batzuetan, argi irekidurek errematerik ezdutenean, okuluak
|
eduki
ditzakete. Gutxi batzuek apaindura ere badute, erresalteanbatez ere, eta ebakidurazkoa izaten da; sarritan lerro zuzen paraleloak edota sokatuak, erronbo itxurakoak?
|
|
|
Hauxe zen herri germaniarren artean armarik erabiliena. Bere metalezko zatiak 19 cm-ko luzera
|
eduki
zezakeen (1,80 m hartuko zituen, zurezko makilan sartu eta gero). Kasuen arabera, punta obala edolosangikoa (erronbo itxura hartzen zuenean), zabala edo estua, simetrikoaedo disimetrikoa izan zitekeen.
|
|
|
Gauzak horrela, neure buruari egiten diodan galdera hauxe da: egoera aldakorhorrek zer nolako eragina
|
eduki
dezake sortzaile batengan. Zeren, garbi dagoenada, gure mundu berekoak baldin badira, nolabaiteko hausnarketa egon behar dela.Hala ere, garbi esan behar da,, postmoderno?
|
|
|
Finantza bonu ez monetarioen (B) bi kopuruk elkar jotzen dute. Hegoak bere eskumenean Iparrak berriki jaulkitako BI bonuak dauzka bere merkataritza defizit korrontea finantzatzearren, Iparrak lehendik bere kanpo zorra eratua (pepealdia) zenean Hegoak jaulkitako BHbonuen metaketa
|
eduki
dezakeen bitartean. Lehen argudiatu den antzera, hiru zirkuitu berri eraturik daude, jadanik irudikatu ditugunen oso antzekoak direnak:
|
|
|
Interesgarria da konturatzea ezen, ekonomia nazional konkretu batean, i koegoiliarrari zordundua egonik, h egoiliarrak kanpoko errenta baten onura
|
eduki
dezakeela soilik, bere kabuz inolako errenta positiborik irabazi ezin duelako, zentzu zehatzean. Gauzak oso bestelakoak dira H herrialdearentzat I herrialdearekiko erlazioan; argi dago, izatez, ezen herrialde bakoitzak bere etxeko harremanen barruan eraturikoa barneko errenta batetik ateratzen duela lehendabizi onura.
|
|
|
Funtsezkoa da ateak eta arotzeria metalikoak garbi edukitzea. Nahikoa da hautsa egunero pasatzea eta produktu antioxidatzaileak ematea, lehen egunean bezala
|
eduki
dezaten. Atalasea duten arotz lan metalikoak jarri aurretik, burua beherantz jarri eta pisu gutxirekin bete behar dira, edo, jarri ondoren, ezin dira bete eta barrenetik zulatu.
|
|
|
Orain arte, osasun arloko ikastaroak emateko ardura zuten irakasleak farmazialari titularrak, albaitariak eta Elikagaien Higiene Unitateetako teknikariak ziren, Valentziako Generalitateko Osasun Publikoko Zuzendaritza Nagusiak adierazi duenez. Prestakuntza hori kontrolatu eta gainbegiratzeari dagokionez, elikagaien sektoreko enpresetako arduradunei eskatzen zaie prestakuntza programa motak, horien maiztasuna eta gainbegiratzea frogatzen dituzten agiriak
|
eduki
ditzatela. Osasun arloko agintariek, berriz, egokitzat jotzen dituzten azterketa medikoak edo proba analitikoak eskatzen dituzte, kontsumitzaileen osasuna bermatzeko.
|
|
|
Begiak paperari (hain hur zegoen) gerturatu arren, etorkizunari (hain urrun zegoen) begira nengoen supituki. Azkenik, irakurri nuen paper zatia, baina orduan oraindik ez nekien zazpi hitz haiek zer esanahi
|
eduki
zezaketen; ez nekien nire eskuetako 44 letra haiek izenik gabeko biografia apalenaren lehenengo kapituluan azalduko zirela: Zure maitalea kale kantoiren batean aurkituko duzu.
|
|
|
Orduan han gelditu nintzen arima erratuz zipriztindutako ingurunean, eta ni beste haietako bat nintzela aitortu beharrean gainera. Errutinaren olatuetatik alde egin nuela pentsatu nuen, baita nire bizitzako liburuaren orrialdeetan hitzen bat agertuko zela ere, maitale bat
|
eduki
nezakeela, etorkizun bat eduki nezakeela... bakardadetik ihes egin nezakeela! Baina ene kondena eternitateraino bakardadeari lotua egotea zen:
|
|
|
Orduan han gelditu nintzen arima erratuz zipriztindutako ingurunean, eta ni beste haietako bat nintzela aitortu beharrean gainera. Errutinaren olatuetatik alde egin nuela pentsatu nuen, baita nire bizitzako liburuaren orrialdeetan hitzen bat agertuko zela ere, maitale bat eduki nezakeela, etorkizun bat
|
eduki
nezakeela... bakardadetik ihes egin nezakeela! Baina ene kondena eternitateraino bakardadeari lotua egotea zen:
|
|
|
Bera ere ni bezala sufritzera irits zedin. Kalean nirekin gurutzatzean ohartu ez balitz bezala alde batera begiratzeko benetako arrazoi bat
|
eduki
zezan.
|
|
|
Dena dela, lasaiago dago Lucas Roma sarri samar etortzen denetik. Painalak aldatzen dizkiogu eta horrek esanahi dramatikoa
|
eduki
dezake –pertsona dramatikoa bazara, notarioak bezala– Baina guk barre egiten diegu painalei, Lucas bezain umeak garelako kasik. Eta berdin digu ume izateak gainera:
|
|
|
Delhiko zenbait prostituzio auzotan emagalduek egunero 10 edo 15 bezero hartzen dituzte. Urtean emagaldu batek 6.000 sexu harreman
|
eduki
litzake gizonekin. Hiesa badu, kutsadura ikaragarria heda lezake.
|
|
|
Behin, ordea, Museo ondoan Sirajekin topo egin zuen. Sirajek burua lurrean sartua ordutan
|
eduki
zezakeen. Adiskidetu egin ziren eta urtebete pasata Sirajek burua lurpean atxikitzeko antzea erakutsia zion.
|
|
|
Urarekin bai, urarekin kontu handia
|
eduki
ezazu. Bestela berehalaxe harrapatuko dituzu amebak.
|
|
|
20 Florencio Idoate," Un proceso de brujerÃa en Burgui", Cuadernos de etnologÃa y  etnografÃa de Navarra 7 (1975), 225 " Diferentzia" z, gogoan
|
eduki
dezagun komisarioaren zorroztasunaz eta lekukoak haurrak izateaz gainera, perpaus batzuk, mintzaira" sabatikoaz", edozeinentzat direla ulergaitzak (K.M.O.).
|
|
|
Zertarako nahi eta behar dugu euskara? Gure mundukoa ez den oroigarri xahar kuttun bat
|
eduki
genezakeen moduan edukitzeko. Zikintzeko beldurrez inor ukitzera ausartzen ez den zenbait liburutegitako azal ederreko liburuak bezala gordetzeko?
|
|
|
Arnaut Oihenart, mauletarra, 1592an jaio zen, bere bizia gehienik XVII. mendean emanaz. Bere denborako gizona zenez gero, erbestean bezala, lehenarekin edo geroarekin ametsetan bizi direnetakoa ez, alegia?, gogoan
|
eduki
dezagun ordukoak nolako ziren edo, hobeto, nolako agertzen zaizkigun. Gizona beti gizon delarik, aldiak nolako, gizakiak halako ageri baitira.
|
|
|
Irakurle zuhurrak, irakurlerik baldin bada, gogoan
|
eduki
beza, arren, presaka eta muturka, itobeharrez, jaioak direla hemen agertzen diren zenbait izkribu. Zein bere garaikoak direla ere bai.
|
|
|
Adibideak ongi erakusten digunez, guztiz mugatzen du hedabideen eragina gizarteak informazio gaiarekin duen zuzeneko erlazioak. Zuzenean ezagutzen ez ditugun arazoen edo geure pertsona eta talde harremanetan ohiko mintzagai ez diren auzien kasuan, oso handia izan liteke hedabideek gertaeren eta ondoko jarreren ezagutzan
|
eduki
lezaketen eragina. Baina norberaren eta gizartearen esperientzia zuzen zuzenekoa den gai baten kasuan (eta esperientzia horren osagarri bereziak ditugu gizarteko erreferentzia politikoak eta sozialak:
|
|
|
Ikusgarriro zabaldu da ondoren ikerketa honen araberako burubideen esparrua," Teoria Hipodermiko" hartara berriro hurbilduko gintuzkeen ondoriorik azaldu ez bada ere. Estatu Batuetan," Erabilera eta Hobarien" teoriaren arabera (Katz, Blumler, Gurevitch 1986), aktiboa da publikoa, hedabideez baliatzen da pertsona edo gizarte mailako behar batzuk asetzeko, eta hedabideek
|
eduki
lezaketen eraginaren aldagaiaren papera betetzen du erabilera horrek. " Harrerari" buruz eginiko ikerketek âhauen artean ditugu Britainia Handiko" Kultura Ikerketen" baitan eginikoak (Dayan:
|
|
|
Antidemokratikotzat hartuko litzateke 1997ko uztaileko egunak bestela interpretatuko lukeena. Erabatekoa behar zuen hedabideen batasunak eta argi eta garbi azaldu behar zuen jarduera politikoan legitimitate demokratikoa
|
eduki
lezakeen esparru bakarra. Horri deitu zitzaion:
|
|
|
lehenengoaren kasuan jainkoak beti banandu gabe bizi izan direlako eta bigarrenarenean betiereko bakea agintzen duelako. Bestetik, diskurtso mota bereko bi gizartek balio ezberdinak
|
eduki
ditzakete: justifikazio modu mitikoan, esate baterako, aztekek jainkoak elikatu eta kosmosaren ordena mantentzeko giza biktimen odola erabiltzen zuten, eta delawareek, aldiz, arbasoengan aurkitzen zuten batasunean sinesten zuten; legitimazio egitura razionaletan, bestalde, kultura iparramerikarraren indibidualismoa eta kultura europarraren tradizionalismoa bereiz ditzakegu.
|
|
|
Baina beste aldetik, ez daiteke horrelakorik esan. Esan dezagun ni naizela Borgesek duen,
|
eduki
dezakeen giza itxurarik behinena, gutxi gorabeherakoena.
|
|
|
Kolko, edo, berak nahiago zuen bezala, Jondoni Pettiri Abdul ez zen nirekin fio. ...egoerak ikusia bainaiz, ordutik badakit gizartetik aldendu eta egoera pre humanoan luze bizi izandako gizasemeak erreflexu sozial guztiak galtzen dituela, eta gizartearekiko harremanik den mendrenak ere –baita beste gizaki baten ahotsa entzuteak ere, batzuetan–, egoera horretan garatu duten biziraupenezko mekanismo psikologiko mardoak hauts ditzakeela, eta horrek ondorio oso kaltegarriak
|
eduki
ditzakeela egoera horretan dagoen pertsonarentzat. Beraz, tentuz, tentu oso handiz jokatu behar nuela jakinik, bere kamainatik eta bizitokitik nahikoa hurbil eseri nintzen, nire presentzia ohitura bihurtuko zitzaiolako unearen esperoan.
|
|
|
Mitxoletak egin bezala," Aleeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeetí!!!" oihukatzea pentsatu nuen, baina hori arriskutsuegi zen, ondorio larriak eta kontrolagaitzak
|
eduki
zitzakeen. Orduan, beste hau esan nien:
|
|
|
esaterako, oroimena, denboraren beste forma bat baizik ez da? Zenbat forma
|
eduki
dezake denborak, guk pertzibitzen dugunaz landa. Esaterako, Jainkoak bere irudiaren eta izaeraren araberako egin bagintuen, ez al da Jainkoa agure txotxoloa, edo haurra, edo, okerrago litzatekeena, ero ankerra?
|
|
|
Ehuneko hogei? Kontuan hartu horiek guztiak nola egiten dituzun, eta errenta aitorpenean diferentzia izugarriak
|
eduki
ditzakezula, alde edo kontra. Legeak pixka bat begiratzea ere komeni zaizu.
|
|
|
Baina, gutxien espero genuenean, B bainaka eta aitzakiaka hasi zitzaigun. Agian ez zitzaigula botika gustatuko, bigarren mailako ondorioak
|
eduki
zitzakeela, norberaren aldetik prestazio gogortxoak eskatzen zituela... Ez genuen deus ulertzen, eta, aldiz, B udaberriko lilia bezain fresko zegoela ikusten genuen.
|
|
|
Atsoak oihuka jarraitzen zuen, lehen baino ozenago. Sekula ez nuen pentsatuko bere adineko pertsona batek halako birika ahaltsuak
|
eduki
zitzakeenik. Bizilagun batzuk eskailerara atera ziren asaldaturik.
|
|
2002
|
|
|
Ez da seriotasunez jokatzen, eta gero oso" alai" hitz egiten dugu besteek uste dutenaz. Nik adibidez nire ikuspegia dut Erriberaz, baina galdetu behar diot nere buruari ea nire ikuspegia, edo guk hemen
|
eduki
dezakeguna, interesgarria den esateko" hau da Erribera".
|
|
|
Eta berak," ni mozkortuta etorri naiz larunbatero hona bost urtean. Eta nik nahi nuen zuek haserretzea, sutan jartzea, nik
|
eduki
nezan aitzakia ona esateko: ' Putaseme batzuek zarete!
|
|
|
M. J. OLAZIREGI: Izan ere, egunkarietako kritika batek irakurle arruntengan eraginkortasuna
|
eduki
dezan interes handia dago. Jonek aipatu duenez, espazioa da inportanteena:
|
|
|
" Euskaltzaindiak, ostera, dirua dauka oso ugari dio Olazar' tar Martinek. Berak
|
eduki
ditzake behar diren beste langile ordainduta, seguru eta guzti. Baina guk ez dugu langile bat ordaintzeko ere, eta lan guztiak borondatez egin behar ditugu.
|
|
|
ETA K bazekien zer zetorkion, Batasunak
|
eduki
zitzakeen bide guztiak itsutzeko bazekien neurrira egindako lege bat aprobatuko ziotela. Hala eta guztiz ere, ekin egin du eta badirudi jarraituko duela, beraz Jainkoak konfesatuta harrapa gaitzala...
|
|
|
Bihotz barrunbeak arakatuz ibili ohi da Karmelo C. Iribarren poeta donostiarra, hirian zehar, bihotz horien alde ilun eta samurrak bere poemetan azaltzeko. Bere buruarengandik hasita, edozein gizaki bakartik gorderik
|
eduki
dezakeen samina edo poztasuna atzeman nahi luke, gero min edo poz hori poema batean islatzeko. Tabernako zerbitzari da Karmelo C. Iribarren lanbidez, eta oso ondo ezagutzen ditu mostradorearen alde bietan egotearen ezberdintasunak.
|
|
|
Nik aspalditik amesten dudan eszenario bat marraztu dizut. EAJk ideia hobe bat
|
eduki
dezake. Gogortasun egoera hori iritsitakoan eutsiko al dio sokari?
|
|
|
Hemen, ez. " Gehiengoak ezin du gutxiengoa menderatu" diote, eta jakina, gutxiengoak
|
eduki
dezake gehiengoa mende hemen bezala... Ezta pentsatu ere!
|
|
|
Vaude, Cassin, Hi Tec eta Altus laginek hatzak esekitzekoak dauzkate: horiei esker, eskuak motxilari helduta
|
eduki
ditzake mendizaleak (ohi bezala eramango balitu hanpatu egingo litzaizkioke eta).
|
|
|
Etxe barrukoen kasuan, ura daukan azalera (plater handi bat) baten gainean
|
eduki
dezakegu landarea, lorontzia zerbait gogorren gainean jarrita, urak sustraiak blaitu ez ditzan.
|
|
|
Berriro alokatu, saldu edo hutsik
|
eduki
dezakete?
|
|
|
Europar Batasunak arestian arautu du landarezko elikagaiek, segun eta zein urte sasoitan, zenbat nitrato
|
eduki
ditzaketen gehienez ere.
|
|
|
Adarra jotzen ari zitzaiola ere pentsatu zuen behin edo behin. Adiskidea bera ari zela istorio osoa asmatzen, eta ez zegoela munduan hark aipatzen zuen erako izaki aldrebesik, halako itxura
|
eduki
zezakeen emakumerik.
|
|
|
1 Euskal irakaslearen lana zaildu egiten du, zeren, kalitateari eusteko, klaseenpreskatuntzan ordu gehiago sartzera behartuta egoten baita euskal irakaslea. Ondorioz, ikerkuntzari edo beste lan batzuei eskain diezaiekeen denbora mugatuagoa
|
eduki
dezake.
|
|
|
Zerbaiten egoera aztertzeko,
|
eduki
ditzakeen egoera posibleekin alderatubehar da. Hemen ere, euskararen presentzia eta indarra aztertzeko, zerbaitekinalderatu behar dugu.
|
|
|
Heterogeneo izate hori ez zen txiripaz gertatu, berariaz baizik. Iruditzenzitzaigun ezen, taldeak sinesgarritasuna
|
eduki
zezan eta, batez ere, sailkideonganairisteko modua izan genezan, beharrezkoa zela shileko sentsibilitateak taldeanjasotzea.
|
|
|
Zenbateraino onar daiteke Euskal Herrian ondoko taulan adierazten den errealitatea? Hasieran esan bezala, oraindik ezdakigu horrek etorkizunean
|
eduki
dezakeen eragina, baina badakigu eragina izangoduela.
|
|
|
Hipotesi erakargarri eta ausarta da, gaurko giro politikoan batik bat, zeren EHUko katedradunak bertan planteatubaitzuen, ezen euskal lurraldeen batasun politiko eta administratiboaren bilaketa ezdela abertzaletasunaren jardueraren ondorioa, askoz ere zaharragoa baizik. Arrazoiekonomiko, politiko eta kulturalei erantzuten zien bilaketa horrek, Euskal HerriakEspainiar estatu liberalean integrazio egokia
|
eduki
zezan.
|
|
|
Demagun, adibidez, Lehendakariak aharrausi egiten duela (polita Sarasua bertsolarien ideia) eta kamerak han izan direla; kamarek gordetakoa hortxe dago, bihar etziko belaunaldiek Lehendakari jaunaren berri
|
eduki
dezaten. Diogunez, mezuaren iraunkortasuna ez datza mezuaren erreferentearen garrantzi sozialean bakarrik; ezpada, lekuko aproposen agerketan.
|
|
|
Estatuek, gobernuek eta administrazioak presentzia ikaragarria segurtatzen dute sarritan hedabideetan, euren konfiantzazko pertsonak administrazio kontseiluetan eserita. Presentzia horri esker, hedabideen jarduera ekonomikoaren berri zuzen eta zehatza edukitzeaz gain, administrazioek eragin politiko zuzena
|
eduki
dezakete interbenituta dauzkaten hedabideetan.
|
|
|
Orain arte aipatutako neurri administratibo eta arau-emaileez gain, botereak badauzka beste baliabide batzuk prentsa eta hedabideen mundua bere kontrol zuzenean eduki eta mantentzeko. Legeetatik aparte, botereak harreman bereziak
|
eduki
ditzake kazetariekin, eta harreman horietarik jaiotzen dira kontrol politikorako estrategiak. Zenbat eta kazetaria burujabeago izan, hainbat eta arazo handiagoak ohi ditu gobernuak estrategia horiez baliatzeko; ostera, kazetariak mendekoago, kontrol politikoaren garaipena hurbilago.
|
|
|
Hartzaileak bere egiten duen mezu horrek, sinetsi duen edo sinetsi ez duen informazio faltsu eta gezurrezko horrek, gezur zeinu horrek, forma desberdinak
|
eduki
ditzake: berbak, idatziak edo ahozkoak?, irudiak, pertsonaia faltsuak, objektu edo fenomeno faltsuak, ekintza faltsuak, dokumentu faltsuak.
|
|
|
analisien emaitza edo sorkuntzaren iturburua izan dadin lehena, informazio morfologiko osoa edukiko duena, eta bi mailatako erregelekin elkarreragiteko egokiena bigarrena. Beraz, morfema bakoitzak bi adierazpide
|
eduki
ditzake, bata bestearen ondoren?:, karaktereaz bereizirik.
|
|
|
– Normalean tarteko maila bat bereizten da lexikoaren eta azalaren artean, ohiko bi mailatako ereduan lexikokoa zena (adierazpide arbitrarioak, diakritikoak eta guzti
|
eduki
ditzakeena). Beraz, gutxienez 3 maila bereiziko dira:
|
|
|
Espainiako azken errolda nazionalak 4,3 milioi txakur eta 3 milioi katu erregistratu ditu Espainiako etxeetan. Horien% 30ek baino gehiagok heste parasitoren bat
|
eduki
dezakete, Complutense azterketaren arabera. Parasitazioa aldizka «Horrek ez du esan nahi txakurrak eta katuak gure hirietan desagerrarazi behar direnik; aitzitik, ondo kontrolatuta egon behar dute, funtzionatzen duten prebentzio neurriekin.
|
|
|
Esan bezala, aukera ezin hobea aurkeztu zitzaidan, eta horixe aprobetxatzea erabaki nuen. Hectorri kontatu niezaiokeen, agertu zidan laguntasuna kontuan hartuta, baina honek
|
eduki
zezakeen erreakzioaren beldur izan gabe. Izan ere, nire herriko lagunak edota ikastolakoak ez ziren behin ere enteratuko hari kontatzerakoan izan zezakeen erreakzioa, zena zela.
|