2000
|
|
Hizkuntza askapenaren profeta Henrik Wegeland izan zen(). Berakesan ohi zuenez,. Norvegiak ez
|
dauka
zertan izan Danimarkaren kultur kolonia?.
|
|
Mattin ere, Villagrandeko dukearen palazioan hiru urte eskas egin ondoren, etxean genuen; edo, xeheroago eta zehatzago erraitearren, gure etxean aitaren berrogeita hamargarren urtebetetzeko festa ospatu zenetik genuen Mattin etxean —erran behar ote dizut, jaun André, ezen nehoiz ez bezala ikusi nuela Mattin nigarretan, noiz eta, festaren ondotik, Villagrandeko dukearen semea Madrilerat itzuli baitzen, Mattin Urbiainen utzirik? —, zeren aitak nahi baitzuen, alde batetik, Mattin negozioen munduan gero eta gehiago sartzea eta trebatzea, eta hargatik erraiten zion: " Seme, hik ere
|
badaukak
zer ikasirik negozioen mundutik, zeren, biharko egunean markes izanen bahaiz ere, eta, halatan, trabailuaren neketan higatuko ez bahaiz ere, ez zaik gaizki etorriko jakitea zein diren diruaren bideak, heure ondasunen hobeki enplegatu ahal izaiteko", eta hargatik ere zuen donejoanetarako prestaturik eta istalgaraturik bidaia bat, harat eta honat; eta nahi zuen, bertzetik, bidaia hura egin bai...
|
|
—harri eta zur behatzen zidan amak—: Ahantzia ote
|
daukazu
zer gertatu zitzaien zure aita anaiei, eta ahantzia ote daukazu, bada, zure aitaren eta tigrearen arteko borroka Pagabasoko leizean. Baina, froga gehiagoren beharrean bazaude, berehala izanen dugu bertze bat, zaude segur...!
|
|
lege batek, edo zergatikotasunaren beharrezko erlazioak finkatzen duen judizioak, gertakari bat beste batetik sortzen dela erakusten digu. Eta hau jakiteko ez
|
daukagu
zergatik analisi kontzeptualaren zain egon behar, matematikan legez. Orain epailea esperientzia hutsa da.
|
|
– Ez
|
daukagu
zertan kezkaturik –desenkusatu nintzen– Ederki esanda utzi zuen Lizardik: " Bide berriak.
|
2001
|
|
Teknika aldetik asko aurreratu du, ez
|
dauka
zer ikusirik orain 15 urtekoak eta gaur egungoak. Digitalizazioa eta abar.
|
|
Agintean dagoena dagoela, guk garbi
|
daukagu
zer eskatu behar diogun, egoera politikoa alde batera utzita. Euskaltzalea izan gabe ere euskararen normalizazioa eskatu behar diogu.
|
|
Kontuak kontu, UEU indartu egin da azken urteotan. Indartze horren arrazoiak aztertzerakoan Euskal Herriko unibertsitateetako egoerak badu
|
eduki
zer azaldu, ez dena ordea. UEU ez da inoiz izan beste unibertsitateen «gabezien alternatiba», ez da hori inondik inora UEUren asmoa.
|
|
Behintzat hamaika jendek zoriondu nau nire azken lan honengatik. Gainera, erraz irakurtzen den liburua dela esango nuke, ez
|
baitaukazu
zergatik hasi eta bukatu arte hariari jarraiki lotua egon beharrik: berdin irakurri dezakezu Historia Aurreko gertaeraren bat orain, gure garaiko beste bat jarraian, eta Erdi Arokoren batekin amaitu.
|
|
Ikasle batek rabinoari galdera asko egiten omen zizkion, eta rabinoak ez omen zion erantzun ere egiten, isiltasunarekin ez bazen. Orduan, ikasleak, modu horretan inongo aurrerabiderik ematen ez ziolakoan, esan omen zion ez
|
zeukala
zertan bere ikasle izanik, ezeri erantzuten ez zionez. Orduan, rabinoak, behingoz, galdera batekin erantzun omen zion, jakin nahi zuela zertan bereizten zien ikaslea eta maisua.
|
|
Batzuek albaiteroarengana eramango dute zaindu dezan (dena dela, hark onartuko balu ere aukera hori ez da beharbada egokiena, litekeena baita norbaitek albaiteroaren aurka salaketa jartzea paperak eskatu ez dizkigulako) baina albaiteroak ez
|
dauka
zertan ezaguturik animalia horren ezaugarri guztiak, eta horregatik jabeak bere gain hartzen duen animalia arriskutsua izan daiteke (adibidez, ziztada pozoitsuak eman ditzake).
|
|
Gaur egun perfume hitzari ematen zaion esanahiak, ziur aski, ez
|
dauka
zer ikusi handirik etimologikoki dagokion esangurarekin, hots, latinezko per fumum hitzaren esangurarekin,, kearen bidez datorrena, adierazi nahi baitu azken honek.
|
|
Izan ere, familia onekoa omen zen bere aita zena, eta amak senide baserritar ugari omen dauka. Beraz, gizon gazteak ez du ezagutu hurrengo egunean ahora eramatekorik ez
|
edukitzea
zer den; eta, ondorioz, esan bezala, lasai dago goi ardurak lagunduko diola-eta.
|
|
Hori bai, hori positiboa da, nork bere herriari, bere sorlekuari dion maitasuna baita. Bere burua abertzaletzat
|
daukana
zer da, hortaz: " patriota" ala" nazionalista"?
|
2002
|
|
Hori guztia egia baino ez zen, eta ez
|
zeukaten
zertan ezkutatu nahian ibili beharrik. Dena den, zorionez, bazen bestelakorik ere:
|
|
Beno, argi daukat jende askok esango duela liburu honek nire narratibarekin ez
|
daukala
zer ikusi handirik. Baina nire barruan jende asko bizi gara, hiru edo lau ni bai, behintzat:
|
|
Euzkerearen aurka ta kontra
|
eztauka
zer esanik euzko abertzaliak. Ezta zer egiñik be.
|
|
Zein eratako zorroa da hori? Ez, ez, adiskidea; ez
|
daukagu
zer esanik zuk aipatzen dituzun gauza miresgarri horietaz. Zuk bi begi dauzkazu eta guk bat bakarra hirurontzat; zuk errazago aurki zenitzake horrelako gauzak guk baino, hiru emakume itsu eta errukarri besterik ez gara eta.
|
|
Arazo handi bat dago bekadun ikertzaileen ibilbide profesionalarekin, normalean tesia egin ondoren oso irteera urriak dituztelako, are gehiago unibertsitatekoirakasleen batez besteko adina gaztea delako, eta euskaraz ez bada, plaza berriakateratzen ez direlako. Beharrezkoak izango liratekeen ikerkuntzako zentro etainstitutuak sortzeko transferentzia ez dago Eusko Jaurlaritzaren esku oraindik, etaagian hori
|
edukitzeak
zer edo zer arinduko lituzke ikertzaileen lan baldintzak. , gaur egungo bekak kontratu bihurtzea ezinbestekoa izan beharkolitzateke epe laburrean.
|
|
Esaterako, 2Hren irakaskuntzan, uste dugu
|
badaukala
zer ustiatu baliabide gisa ahozko hizkuntzaren zenbait alderdi jorratzeko. Ahozkoaren irakaskuntzannagusi den ezintasun pedagogikoari eskua luzatu gura diogu bide honetatik.
|
|
Parre egingo duzu ta ba
|
daukazu
zeri. Nik, ezaguna duzun Plini onek, iru basurde atzitu ditut eta eder ederrak gero.
|
|
–Gotzon, txakur horrek
|
badauka
zer edo zer ahotan.
|
|
Trauko zen, horrela mintzatzen zitzaiona. Eta jarraian," Gurekin egonda, ez
|
zeukak
zertan arriskuan egon". Txantoi txikiaren aurpegia zeukan orain  goan barruko ahotsak.
|
|
Gurekin egonda ez
|
zeukak
zertan arriskuan egon eta hau esanik, Txantoi txikia alboko arkupera aldendu zen, orduantxe ailegatutako beste batzuengana.
|
|
Epe luzerako lan gogorrak egitera zigortutako preso batek ez
|
dauka
zertan sufrimendu fisikorik zein bere osasuna eta are bizia arriskuan jar ditzakeen traturik pairatu.
|
|
Panoptikoan ezarritako segurtasun neum zorrotzek ezinezko bihurtzen dute zeinahi ihesaldi eta altxamendu eta, beraz, presoak horiek egitetik aldentzen ditu. Ondorioz, ez
|
daukagu
zertan beldur izan; presoak konpainia txikitan banatzeak onura baizik ez lioke ekarriko espetxearen martxa onari.
|
|
bidalitako lanek probetxuzko ezer ematen ez badute, bistan da lan hori kaltegarria dela; aldiz, egindako lanek abantaila besterik ez badakarte, lan horri mugak ipintzea alferlana izango da. Urte batean onuragarriak izan diren lanak beste batean ez
|
daukate
zertan onuragarri gertatu. Beraz, argi dago lana zein industria legez arautzeak ez duela ezertarako balio.
|
|
– Ez
|
daukazu
zertan kezkaturik. Ikusiko duzu, Joseluk ere primeran egingo du berea.
|
|
Asenjo izeneko legegizon famatu baten laguntzarekin Gobernu Zibilera bertara jo zuela eta komisario batekin berba egiteko aukera izan zutela. Baldin eta errugabea bazen, ez
|
zeukatela
zertan kezkaturik. Santosek harrezkero krimenaren eguneko ibileren zertzeladak emanak zizkiela, Algortatik urrun ibili zela arratsalde hartan, eta datu haien benetakotasuna egiaztatzen ari zirela.
|
2003
|
|
Non egiaren erabiltzeak berez dakarren logika? Harrigarria da azkenaldi honetan ikustea zein gutxi balio duen hitzak, nola esaten denak ez
|
daukan
zer ikusirik begien aurrean gertatzen ari denarekin... sinesgaitza da benetan. PP ko den Iñaki Ezkerra kazetariak esan du Euskal Herrian dagoen ezkerreko partidu bakarra...
|
|
" Ze pentsatu behar dik horrek, obisporen bat etorri dela edo ze kristo!". Euskal Herriagatik ez
|
daukat
zer esanik, aldrebes: zorra dut!
|
|
Ezin daitezke kategoria horiek era absolutuan definitu, gertatuzko eta berezko elkarkidetzak eta interdependentziak kontuan hartu gabe. Garrantzi gehiago du autodeterminazioaren
|
edukia
zer den argitzeak, erabakimena era absolutuan eztabaidatzen nekatzeak baino. Kontua ez baita hitzaren azalekoa gordetzea eta bere muinaren edukia galtzea.
|
|
Pidal...): Euskereak ba ei
|
dauka
zer ikusirik Espainian antxinan egin zan iberiku haregaz. Aldikada baten hipotesi honek indar haundia izan eban; baina gaur iberiku hizkuntzaren testu zaharrak irakurten ikasi dabe jakitunek, eta ez ei dauke euskerearen antz handirik!
|
|
Eta hurrengo hau be autortu dagidan: mezeagaz zerikusia
|
eukan
zer baterako berba egin neban azkenengoz Mikelegaz. Bilboko gotzain barriak, Larrea jaunak, Begoñan emongo eban meza baten, bertsoak botateko hots egin neutsan Mikeli, telefonoz.
|
|
Ikusten? Danok
|
daukagu
zer isildu.
|
|
Hainbeste gauza, hainbeste jende, hainbeste gizaldi gomutaren galbahetik galdu ondoren ere, amaren irudia, aurpegia, usaina, ahotsa garbi garbi zetozkion begi aurrera. Baina guztiarekin ere, ezin gogoratu zuen ama
|
edukitzea
zer zen. Seme sentitzea zer zen.
|
|
Zergatik nago hain urduri, zergatik naiz hain txolina? Ez
|
dauka
zertan ezer gertatu. Berak klasea emango dit; klasea ematera dator.
|
|
Jakingura
|
daukat
zer gertatu ete jatzun.
|
|
Fedearen eta Hizkuntzaren arteko harremanek gure baitan edo gutartean sortzen dituzten galdeei ihardestekotz, behar dugu beti gogoan
|
eduki
zer den fedea eta zer den hizkuntza, adimendua eta nahikundea, hots, gizakiaren izpiritu osoa hartzen duela fedeak, erran dugu haste hastetik. Nola dezake ahantz bestalde Fedearen arduradunak, gizartearekin komunikatuz edo hizkuntzaren bitartez dela egituratzen nagusiki gure izpiritua?
|
|
" Luzifer, Jainko onak hemen hil hinduen, eta hireak egin dik! Ez, hemen ez
|
daukak
zer eginik!". Hori esan bezain laster lurrak dar dar egiten ez bazuen, ez orduan ez hurrengo egunetan, Jainkoa alde zutela sinetsiko zitean, baita aztiak asmatutako historia ere.
|
|
" Ezkondua naiz" esan dit. Neure artean pentsatu dut ez
|
daukala
zergatik desenkusatu konpresa batzuk haztatzeagatik.
|
|
Bada, hain zuzen ere, esperientzia hori —bizipena— izango da erregistratua geratuko zaidana niri, eta ez ‘finagoak’ izan daitezkeen beste sentsazio batzuk. Beraz, bere orokortasunean erregistratzen dugun bizipen horrek ez
|
dauka
zertan analizatua izan behar bere zati desberdinetan, bizipen osoa baita bizi izan duguna (Carnap 1928: 125; ikus orobat Moulines 1973:
|
|
Eskegi egin du ondoren telefonoa eta, zer uste zenuen, poliziari deituko niola, ala, esan dio mutil gazteari bekozkoz.
|
Badaukat
zer egiteko hoberik.
|
|
–" Gernikan, argazki lazgarri bat ateratzeko, ez
|
zeneukan
zeri klik egin pentsatu beharrik; dena zen lazgarria", halaxe esan zidan Philbyk urte batzuk beranduago –bota nuen.
|
2004
|
|
Baina ziklista batzuek Tourrean gauza handiegirik ezin izango dutela egin eta gainera besteentzat lanean aritu dutela ikusirik, denboraldiko beste lasterketa batzuk prestatzen saiatzen dira eta haietan, gainera, arrakasta lortzen dute. Kontua da, han lortutako arrakastak ez
|
daukala
zer ikusirik Tourrean lor daitekeen arrakastarekin. Horren oihartzunak eta distirak gainontzeko guztia itzalean uzten du.
|
|
A. OLANO. Jendeak kirola jarraitzea errazago lortzen da ziklistaren bat edo talderen bat horrelako borroketan sartzen bada, ez
|
dauka
zertan garaile izan beharrik. Realarekin urte batzuk nahiko kaxkarrak pasa ditugu, eta iaz berriz bazirudien egin zuenagatik zaleok Reala betidanik zaienetan eraman dugula.
|
|
Berriro ere, hau ez da Hirugarren Mundua. Ez
|
daukate
zertan txepelkeriatan eta ahalketan ibili beharrik. Ene ustez, jakina.
|
|
Beti kanpoko autoreak itzuli eta gure umorea ez zen gauza bat antzezten aritzen ginen. Baina horrek ez
|
dauka
zer ikusirik hemen sortutakoa izan eta hemengo pertsonaiei barre egitearekin. Orduan Elena Irureta eta biok lan gabe geundenean saiakera bat egin genuen.
|
|
–Hori egia da. Baina ez
|
daukazu
zertan mugitu hemendik, ia egunero etortzen da Gurutze Gorriko eta Ilargi Gorriko anbulantziaren bat. Beraz, hemen berton izan dezakezu aukera bai sanitarioak bai gidariak galdekatzeko.
|
|
esaten da. Horrek adierazten du bakoitzak askatasuna
|
daukala
zer nahi duen izan erabakitzeko, eta gehienetan estatubatuarraren izaera baieztatuko du.
|
|
Ahulegia dugu, hori eta horrenbestez, gure mintzaira ideologien borroka bihozgabean murgilarazteko. Ez
|
daukagu
zer irabazirik ideien esparru mikaztu horretan, eta daukaguntxoa galtzeko arriskua. Burugabekeria.
|
|
Zorroztaileen ardura kontuak jorratuak ditugunez, hizkuntzen zorrozkailuaz hitz egin dezakegu hemendik aurrera. Egungo munduaren komunikazio beharrizanetara egokituriko mintzairak, antza, zorrozkailuaren jabe dira; eta, aitzitik, gizarte dinamika berrietan txertatu gabekoek ez
|
daukate
zertaz zorroztu hizkuntzaren mintzoa. Euskara, dakigunez, modernizazioaren trena galdutako hizkuntza dugu, prozesu hura gidatu zuten gizarte klase nagusiak arrotz zitzaizkiolako.
|
|
kulturaren balio sozialak eta etikoak gogoan izanik, eta gogoan ez ezik egitezko jardunetan hezurmamitzeko ahaleginak eginez, kultura korronte nagusien plazan egon behar du euskal kulturak bere adarretan banaturik, hor egoteak dituen eskakizunak zein diren jakinda ere. Ez dezagun euskal kulturaren plazan moralaren irizpidea bakarrik baliatu, boterearen ahalmenik gabe ez
|
daukagu-eta
zer eskuraturik.
|
|
–Baina antropologia garaikide egokiak ez du etnizismoa egin beharrik: kultura baten eduki identitarioak, imajinatiboak, harremanezkoak, tradiziozkoak eta beste aztertzen ditu eta horrek guztiak ez
|
dauka
zertan zerikusirik izan behar eduki biologistekin. Gure artean kulturaren kontzeptua ez da jakin nola erabili, eta kulturari etnizitate deitu dionik asko dago, antropologia garaikideak hitz hori aspalditik erabiltzen ez badu ere?. 418
|
|
Halaber, Ingurumenaren aldeko Zientzialarien Elkarte sortu berriko (CIMA) eta Ekologistak Martxan elkarteko kidea da. Alvarok oso argi
|
dauka
zer jarrera duen transgenikoen inguruan: «Labore transgenikoak merkaturatzeak helburu bakarra du:
|
|
|
Bazeukaten
zer hausnartua.
|
|
–Nik ere
|
badaukat
zer kontatua, ez pentsa. Eta beldur naiz guztia ez ote den izango korapiloa areagotzeko.
|
|
Erreaktore nuklear baten eredu bat eta guzti erakutsi zidan. Wernerrek oso garbi
|
zeukan
zer nolako gorrotoa nien naziei. Orduan ez nuen ulertu zergatik esan zizkidan esan zizkidanak.
|
|
Edozein kasutan, aditu guztiak bat datoz XXI. mendeko biblioteka hormarik gabeko biblioteka dela esatean: urruti dagoen erabiltzaileak ez
|
dauka
zertan bibliotekaraino joan behar, eta bertaratua den erabiltzailea, aldiz, han ez dagoen informazioaz ere balia daiteke.
|
|
21h). Literatur diskurtsoak, aldiz, ez
|
dauka
zertan muga horien menpe egon behar. Ingurumena da —Natura, errealitatea, mundua, lege logikoak—diskurtso filosofikoaren jarduera mugatzen duena, baina ez nahitaez imajinazio poetikoarena.
|
|
Juanita aldamena ikusi zuen kale nagusia zeharkatzen. Ez
|
zeukan
zertan haren ondotik iragan, hurbiltzekoak egin zituen hala ere.
|
|
" Etortzea dute, Patxi; ez
|
daukagu
zer ezkutaturik."
|
2005
|
|
Karikaturak, ez
|
dauka
zertan txarra izanik. Begiratu bestela Canal Pluseko Guiñolean Espainiako Gobernuko emakume ministroei.
|
|
Lehenbizikoari dagokionez, ereduak berrikusi beharrak ikasleek euskararekiko lortutako mailarekin ez
|
dauka
zer ikusia soil soilik, izan ere, elebitasuna ahalbidetu nahi zuen laurogeiko hamarkadako planteamendutik euskara ardatz duen eleaniztasun planteamendura igarotzeko urrats sendoak egin dira, eta horrek irakasleen prestakuntza ulertzeko eran, ikastetxeen antolaketan, materialetan eta abarretan sakoneko aldaketak egitea eskatuko du, derrigorrezko irakaskuntzan ez ezik gainerako mailetan ere sakonek...
|
|
Honek guztiak erakusten du hizkuntza honek ez
|
daukala
zer ikusirik ez euskararekin ez eta iberierarekin, hizkuntza indoeuropar baten aurrean gaudela, zeltar familiakoa eta ez dela helenikoa. Beraz iberiera eta greziera ez daude ahaidetuta, eta grezieraren bidez iberierazko hitzei egokitutako esanahiak ezin dira onartu, erabili diren iturriak desegokiak direlako39.
|
|
Pribatizazio horrek udalek beren zereginak betetzen ez dituztela eman nahi duaditzera. Egia da udalak legez ez
|
daukala
zertan arduratu Irungo festetako ikuskizun nagusia den Alardea gauzatzeaz eta antolatzeaz, baina esan beharra dago inorkez diola hori eskatzen. Berdintasunezko Alardearen aldekoek, bai Irunen eta baiHondarribian, hau eskatzen dute:
|
|
Zentzua kili kolo jartzen duen elementuak ez
|
dauka
zertan kanpotik etorri.Hobeto esateko: barruan ernetzen da, kardaberen artean lore gisa, edo loreen arteankardabera bezala, nork bere largabistaren arabera juzga beza.
|
|
–Bai, baina ez
|
daukat
zertan!
|
|
Sei eta erdiak aldera, baratzen aldetik hurbildu nintzen etxeordera, inork ez ikusteko moduan. Ez zen zaila izan leihatilara iristea, ez baitzegoen oso goian; harri kaskarrez eginiko hormaren irtengune ugarien artean,
|
baneukan
zeri heldu gorakoan. Barrura sartuta, leihatila itxi nuen, neurekin neraman esku argia piztu, gainaldean eskua ipini, lurrera baino argi egin ez zezan, eta eskailerara joan nintzen; esku argia itzalita, ilunpetan igo nintzen ganbaratxora, pauso bakoitza ondo bermatuz, maila bakoitzaren sendotasuna ziurtatu eta gero.
|
|
Ez zidan segituan erantzun; denboran atzera eginez bezala begiratu zidan; aitaren oroitzapenak ekartzen zizkioten OICkoek, inondik ere; alabaina, gure denbora haiek ez ziren gerra aurrekoak: " Ez
|
daukate
zer eginik; amets hutsa da horiena", adierazten zidan, azken batean, bere azalpenekin.
|
|
Zuzenean joan da ospitaletik lanera. Ez omen
|
zeukan
zertan. Ez zeukan zertan baina nahiago du horrela, trajebuzoa jantzi eta lanean hasi.
|
|
Ez omen zeukan zertan. Ez
|
zeukan
zertan baina nahiago du horrela, trajebuzoa jantzi eta lanean hasi. Kate lanean.
|
|
" Ez dakit zergatik, baina izokinen kontu honek
|
badauka
zer ikusirik Senperen heriotzarekin. Egia esan, ez dut sinesten, ezin dut sinetsi, berez itota hil zenik, txoria ez daiteke eta berez hegan hil.
|
|
Jakinaren gainean zegoen ezin zitezkeela zela hala giltzapetu Gipuzkoako jauntxo handienak, baina oilarrak kukurruku gutxi berari. Zuzen ibili denak ez
|
dauka
zertan kezkatu, izan jauntxo edo izan zerbitzari. Bost axola horrek berari.
|
|
Errebisioak egin ditugu hilero, endoskopioa, badakizu. Pare bat urtean kartzinomak ez badu seinalerik ematen, akabo, ez
|
daukazu
zertan kezkaturik. Hori bai, tabakoa ahaztu betiko, eta alkohola ere ahalik eta gutxien hartu aurrerantzean.
|
|
– Ez
|
daukazu
zer lotsatua Marinaz maitemindu izateagatik. Gustagarria zen.
|
|
...kusten diot ordea, egon, egizue leku hau ere ateratzeko, ken hadi bagonaren gaineko hori, alde egin ezak azpian harrapatzea nahi ez baduk, ongi, kuidadito mazaduraren bat egin paretatik sobera hurbil kokatu nahi izateagatik, zorionak, horrela askatzen da kakoa, ikasten ari zarete, beha ezazue niregana bai, beha zeinen harro egiten dudan eguneko lehen pausalditxoa, kafe zakuak gero aterako dizkiot,
|
badaukazue
zer ikasi, zoazte paleen bila, azpian dakartzan paper pasta fardoak hondarrean kenduko dizkiot, nongoa zara Catharina, txipretarra edo suediarra edo panamarra, uste dut zazpi ordu botatuko ditugula hau dena husten, ilunduko zaizue, niri ez manatu presaka aritzeko, egia erranen badut lanera etorri gabe egon behar nuke, Eustakiorekin eta gainerakoekin bat eginda, zuek ez bezala. Ez, zuk ez didazu erranen baina nik badakit zu ez zarela ez txipretarra ez suediarra ez panamarra, Catharina Nauwelaerts zara zu, holandarra, hemen orai berean guri ur freskoa ematera azaldu behar lukeen langilea hil zenuena, mespretxuz hil.
|
|
Ez zen afarirako altxatu, urruntasun handi haren mende zen atzera, oroimeneko zoko urrun baina mingarrian hanpatua
|
zeukan
zer edo zer hiltzen hasia zitzaion, ibaiko kimika portuan urtzen. Tximista bertan, laia lurrean sartzen argi ahul hura itzaltzeko.
|
2006
|
|
PSOEren etorrera aukera politikoa izan zen. Argi
|
zeukaten
zertarako heldu ziren gobernura: egitasmo kapitalista eta modernizazio prozesua borobiltzeko arlo militarrean, politikoan eta ekonomikoan.
|
|
Garai hartan atxilotu politikoez arduratzen ziren polizia marokoarrek ez zuten ikasketa berezirik egiten, eta polizia honek dioenez «behin saltsan sartuz gero, azkar ikasten zenuen».
|
Bazeukaten
zertan trebatua. Kazetariak eskatu dio aipatzeko erabiltzen zituzten metodoetako batzuk:
|
|
Berbok, jaun zuzen eta prestu bati jagokozanak, zentzudunak eta aitakor askoak, aditzen nebazan artean, gogoa eskola sasoiraino joan jatan, ikaslea nintzan garaira. Erabat ahaztuta
|
neukan
zer zan hasibarria izatea, zer torpe emoten genduzan urratsak arrotz jakun edozein lekutan eta zer galetsi sentitzen ginan halangoetan. Apurka apurka, larritasun horretatik urteten genduanean, ez zan bidea erakusten euskuelako, ezpada, jausi eta atzera be jagitearen porasuz lortzen genduan eskarmentuari esker.
|
|
Lehenik eta behin erran nahi dizuet, jakinaren gainean zeudela ikastaro honenantolatzaileak, Iban Zaldua, batez ere: ez
|
daukat
zer esan handiegirik gaiareninguruan. Ez dakit deus literaturaz, ez dut ezagutzen literaturaren historia, ez dakitgauza handiegirik idaztearen teknikaz...
|
|
Anek bere beldur guztiak baztertzea erabaki zuen. Zegoeneko ez
|
zeukan
zer galdurik. Arnasa hartu zuen, jauzi arriskutsua egin behar duenaren antzera.
|
|
B: Niri ez
|
daukazu
zertan...
|
|
Badira batzuk, barruko patiorik ez badute, bainugelan bertan alderik alde zabalduko dutenak, edo sukaldean bestela, bertako epeltasunean azkarrago lehortzeko; inola ere ez kalean, jendearen bistan. Gure etxean ez gara horren herabeak ere, baina bai diskretuak, euskaldunon bataz besteko neurrian behintzat, eta, nola leiho guztiek kalera jotzen duten, bada, esekitokiaren atzeko aldean ipini ohi ditugu barruko arropak, maindire eta alkandoraz inguratuta; ez dut esango ezkutatuta jartzen ditugunik, ez
|
baitaukagu
zer ezkutaturik, baina ez dago herri osoari kontatzen ibili beharrik ere zer koloretakoak diren nire galtzontziloak, zer modelotakoak nire andrearen kuleroak.
|
|
esan dezagun, besterik gabe, ez ginela guztiz bateragarriak. Apurtze haren berri ez ematea ez zen zehazki gezurretan ibiltzea izan, eta gainera nik ez
|
neukan
zertan zuri kontatu norekin nenbilen edo ez nenbilen, baina datu hori badakit interesatu egingo zitzaizuna, eta isildu egin nuen.
|
|
ez dute luzaro irauten. Beharbada, ezinezkoa da hiriak
|
daukan
zer hori atzematea hirian bertan bizi garela.
|
|
Txikiago zirudien, berez txikia bazen ere. Gogoan
|
neukan
zer esan zidan lagun batek: Renoko urtaroak oso arin igarotzen dira.
|
|
Banekien begiratzen banion, berea erretiratuko zuela. Ez nion begiratu, baina ez
|
neukan
zertan kezkatu: Umberto bere abegi ona erakusten ari zitzaidan, eta ni pozik nengoen Umbertorekin, gizon atsegin interesgarria iruditzen zitzaidalako.
|
|
Gizona zutitu eta dirua atera zuen karteratik. Saiatu zen ulertarazten ez
|
zeukala
zertan ordaindurik. Berak bazuela bere soldata eta estimatzen ziola, baina ez zeukala diru beharrik.
|
|
Hizketan hasi eta zer pentsa geratzen dira batzuetan. Ez
|
daukatela
zer kontaturik esaten dute noiz edo noiz. Beraien bizitza besteena bezalakoa izan dela.
|
|
Nik ez dizuet besterik esango. Ez
|
daukat
zer esanik. Garrantzizko ezer ez, behintzat.
|
|
Hamabi urte betetzerako, bidali ninduen maistra asturiar hark. Han ez
|
neukan
zer ikasirik. Eta probetxuzko zerbait egitekotan esan nuen baietz, joango nintzela mojekin.
|
|
Edo alderantziz. Kaltegarria dela, ez al nuen bart telebistan ikusi zenbat jende hiltzen den tabakoaren eraginez; beraiek ez
|
daukatela
zertan nire ke txarrak irentsi beharrik; neure burua hil nahi badut, ezagutzen dituztela metodo azkarragoak; hamabost urte banitu, ulertuko luketela nire burugabekeria, baina adin honetan, gaixotzen banaiz, ez espero izateko beraien laguntzarik, bakardadean itoko naizela; txikiei hori erakutsi nahi al diedan. Ez dago jasaterik erauntsia.
|
|
– Ez
|
daukazu
zertan kezkatu. Egun pare batean hortxe izango naiz zure ondoan.
|
|
Urrearen aldarriak erakarrita, 1861ean jende andana sartu zen Ni Mi Pui herriaren Erreserban ostera ere. Indioek eurek ez
|
zeukaten
zer eginik, eta zurien gobernuaren ordezkariek astirik edo gogorik ez hura eragozteko. Urte hartantxe hasia zen Guda Zibilak ez omen zien hartarako astirik uzten.
|
2007
|
|
Ez, jakina. Japoniarren ingelesak eta amerikarrenak ez
|
daukate
zer ikusirik, baina biek elkar ulertzen dute. Euskaraz, ordea, EGAdunak ere ez dauka argi euskaraz dakien.
|
|
Galdera latzon leungarri, erantzun lakarrak datozkit oraindik burura.
|
Badaukat
zer argitu, nori galdetu eta nola berdindua, eta ez dira, hain zuzen, gazteak erantzule bakarrak izango. Oin zola, berriz, seko urratu dut eta berriz berriak egin.
|
|
Guri jendearen arteko zubiak egitea tokatzen zaigu, gu zubi egileak gara, pontifex. Nik ez
|
daukat
zertan esanik, «Euskal Herriak nazio bat izan behar du, edo independentea izan behar du!» Eta arrazoi berarekin ez zaio kardinal bati tokatzen «España una santa apostolica y por la gracia de Dios» esatea, politikoen lana da hori esatea eta erabakitzea. Gobernuak eta estatuak mila eratakoak izan dira, Espainian bertan ere moroak egon ziren, gero erresumak, eta gogorkeriaren eta gerraren bidez batasun bat egin zen gero, bi errekonkista izan ziren, bat moroen kontra, eta beste bat erreinuen kontra.
|
|
Mahastizain euskaldunei eta errioxarrei mahastiak erauzteak ez
|
dauka
zertan kalte handirik eragin, produkzioa eurek mugatzen baitute kalitatea eta errentagarritasuna hobetzeko asmoz. Hala ere, nahiago dute erauzteko gastatzen den dirua komertzializatzeko eta egiturak modernizatzeko erabiltzea, prezioak eta errentagarritasuna bermatzeko.
|