|
2000
|
|
|
Xuxen apurka aberasten joan litzateke, batetik ahal denik eta gehien uztartzeko euskalkiak euskara batuan, kazetari gazteek euskalkien ekarria modu naturalean jaso dezaten, eta euskalki jasoa horrelako euskarri informatikoan gera dadin. Ditugun aukeren erabileraren txipak piztuta
|
eduki
behar ditugu eta Euskaltzaindiaren babesarekin, emaitzak etorriko dira.
|
|
|
neuzkan irratia, telebista eta egunkariak. Aurten telebistarik ez, baina besteak dauzkat, eta bai, ideiak
|
eduki
behar dituzu, eta batzutan ere datak agintzen badizu, pasa dezakezu aste osoa gai hau... ez, beste hau... baina gero entregatu egin behar duzu, eta dagoena esan. Ez da erraza, baina hori bai, askatasun handia ematen dizu ordutegi bat ez izateak, zure kasa lan egiteak, eta niretzat askatasuna balio handiko gauza da.
|
|
|
«Bikoizlarien lana ez da behar adina baloratzen, aktore onak izateaz gain, erritmo ona eta sinkronia ere
|
eduki
behar dute eta»
|
|
|
eta horregatik hemen dugu geuk ere botoa. Baina kontuan
|
eduki
behar dute politikariek jendeak gero eta gehiago nahi dituela erantzun berri, zehatz eta praktikoak, galdera eta arazo zehatz eta praktikoei. Bestela uniformetasun monolitiko batera goaz gero eta gehiago, azkenean ez dakizularik zer ezberdintasun ideologiko eta praktiko dagoen bi partiduren artean.
|
|
|
Bost gauza
|
eduki
behar dira kontuan: programa curriculum proiektuan integratzea, gurasoen adostasuna eta Ordezkaritza Organo Gorenaren bidez, programaren koordinazio taldea egotea ikastetxean, irakasleen prestakuntza eta gutxiengo programa DBHko kurtso bakoitzean lantzea.
|
|
|
Bai, dirudiena baino zailagoa. Mekanika, teknika, freskura, horiek guztiak
|
eduki
behar ditu aktoreak.
|
|
|
Hara irakasleak kontatzen diena: kukua udaberrian Afrikatik Euskal Herrira datorrenerako sakelean dirua
|
eduki
behar dela urtea emankorra izan dadin. Aldi berean, kukuak ospe txarra dauka, bere arrautzak beste hegaztien habietan uzten dituelako.
|
|
|
Agian, gehikeriak egin genituen ba tzuek eta besteek. " Bakea bakea da" kontu hori gehiegi azpimarratu genuen beharbada, ez genien
|
edukiei
behar adinako garrantziarik eman. Ordea, euskal gizartearen asmoa eta nahia bere etorkizuna erabakitzea da, eta ezin du etorkizuna eraiki indarkeria aldemenean duelarik.
|
|
|
Nik galdera bat dut Amurizarentzat: zuk bukaera errepikatzen baduzu, ziurtasun minimo bat
|
eduki
behar duzu errepikatuko den bukaera hori indartsua izango dela poetikoki, hau da, formulazio aldetik... Pentsamolde borobil bat bertsoaren neurrira egokitua, adibidez txapelketa batean bota zenuen" bihur bekizkit hesteak harri/ hori ez bada horrela".
|
|
|
Ez zaigu komeni bakoitzaren kultura Euskal Herriosoaren miniatura gisa antolatzea. Ikuspegi zabala eta osatua
|
eduki
behar dugu, ordea, gure jakinduria partikularra maila orokorrean erabiltzeko garaian.
|
|
|
Bigarren moduluak, aldez aurretik, bere sarreran ager daitezkeen soinu guztiak, ezagutu? behar ditu, hots, hizkuntzaren soinu inbentarioa
|
eduki
behar du, baina, xehetasun honez lekora, haren funtzionamendua ez dago hizkuntza bakoitzaren menpe.Lortuko den ahots seinalearen kalitateari, prozesaketa linguistikoari legozkiokeenxehetasunak bazter utzita, erabiliko den ereduaren ontasunak eragingo dio. Gaur egunerabiltzen diren sintesi ereduetan lortu den kalitatea oso handia da; izan ere, zenbaitkasutan seinale naturaletatik zuzenki lortutako ezaugarriak dituzten elementu kateasistemari emanez gero, seinale sintetikoa eta naturala ez bereizteraino hel daiteke.
|
|
|
Irrati kateek kontu berezia
|
eduki
behar dute akulturazio fenomenoarekin (beste talde edo kultura batekin harremanetan jartzen denean gizatalde batean suertatzen diren aldaketak, batez ere goi mailako gizatalde txikiari nagusitzen zaionean). Ikur, ezaugarri eta sinbolo kolektiboak alde batetik, eta berezitasun kulturalak bestetik (hizkuntza barne, noski) onetsiak izan behar dira.
|
|
|
Informazio irratietan entzuleen indizeak emendatzeko, ezinbestekoa da albistearen zikloa aintzat hartzea. Notizien jarioa egiteko orduan, gogoan
|
eduki
behar da ziklo informatiboa. CIMOP izeneko enpresak RTVErentzat orain zenbait urte egindako ikerketan argiro azaltzen da zein den ziklo hori (Madinaveitia, 1989, 66):
|
|
|
–Informazio iturriak, egia esan, gertakariak beraiek dira, edo gertakarietako protagonistak?. Azken hau ere hagitz zabala izan arren, zer pentsatu eman behar digu, edozein kazetarik beti
|
eduki
behar baitu gogoan protagonisten hitzak lortzea, protagonista bera elkarrizketatzea edota gertakariak izan diren lekuaren irudiak eta argazkiak kausitzea; zeregin hau guztiz garrantzizkoa da, era horretan informazioa gertu gertutik eskaintzen baitiegu entzuleei.
|
|
|
Iturrietatik beraietatik garatzen dira bi alor hauek, eta bitartekoak zenbat eta gehiago izan, hainbat eta fidagarritasun txikiagoa eman behar diegu informazioei. Kazetariek ongisko dakite zeinen garrantzitsua den hori, eta horregatik
|
eduki
behar dute hasieratik argi zer nolako iturriak nahi eta behar dituzten.
|
|
|
Informazio sorburu ditugunez gero, irratilari berriemaileek beti
|
eduki
behar dute gogoan albiste agentziak informazioaren oinarri eta hastapena direla. Abiaburu direnez gero, informazio horiek janztea ere komeni da apur bat baino ez bada ere.
|
|
|
Hori gorabehera, entzunaldiak maizegi egiten badira, paranoiak sor daitezke irratilariengan. Hedabide honetako berriemaileek argi
|
eduki
behar dute, askotan ezin direla lehenak izan informazioak ematen, eta ez dutela zertan eman hedabide lehiakideek ematen duten guztia.
|
|
|
Autore batzuek, José J. Muñoz-ek eta César Gil-ek adibidez, prentsaurrekoak ere kontsideratzen dituzte iturritzat, nahiz eta hau eztabaidagarria izan daitekeen, zeren eta prentsaurrekoetarako deiak egiten dituzten pertsona fisiko edo juridikoak ere jo baitaitezke horrela. Nolanahi dela, era orokor batean, iturriak diren aldetik, irratilariak honi buruzko argitasun eta jakingarri batzuen berri
|
eduki
behar du. Lehenengo eta behin, esan dezagun azken urteetan gero eta prentsaurreko edo informazio zita gehiago eduki dituztela irratilariek, beste hedabideetako lankideek bezala.
|
|
|
(, machacar la noticia gaztelaniaz) da, hau da, entzuleen buruan datuak ongi finkatzea, hedabide honetan denbora faktoreak entzulea behin eta berriz estuasun edo aztoratasun psikologikoan jartzen baitu. Hori gerta ez dadin, irratilariek gogoan
|
eduki
behar dute Paul White-k esan ohi zuena: –Esan entzuleari esango diozuna, eta berriro esan, esan diozuna?.
|
|
|
Interesa: irrati albisteek giza interesa
|
eduki
behar dute. Albisteetako protagonista jendea denean, benetako interes eragingarria sortzen da.
|
|
|
Entzuleria: entzuleak
|
eduki
behar ditugu gogoan albisteak egiteko orduan, nork entzungo dituen alegia.
|
|
|
Albisteak hasiera hasieratik sortu behar du interesa, gero, arreta finkatu, eta azkenik egitura bat
|
eduki
behar du, entzuleari mezuaren ehunekotasun nahikoa birkonpontzen uzten diona.
|
|
|
Amaiera ez da beti beharrezkoa, baina egitea komeni da, albistea oso luzea denean. Amaierak elementu finko bat
|
eduki
behar du (zer) eta bestea aldakorra izan behar da (nor edo non), noiz galdegilea bazterturik, hots, aipatu gabe utzi ahal dugularik.
|
|
|
Deskodifikazioa bat batekoa dela kontuan hartzen badugu, entzuleari ahalegintxo bat eskatuko genioke, entzuleak beti emango ez digun mesedea, alegia. Beste erremediorik ez badago, ondorengoa
|
eduki
behar dugu gogoan: –zenbat eta hitz gutxiago, hobeto?.
|
|
|
Adjektiboz beteriko estiloa, edo estilo loretutzat ezagutzen duguna, irratian erabili behar den estiloaren aurka doa. Gainera, adjektiboak, kazetariek
|
eduki
behar duten objektibitatea galaraz edo oztopa dezakete.
|
|
|
Aditzaren arlo honetan argiro
|
eduki
behar dugu era zuzena edo aktiboa hobea dela pasiboa baino. Hala ere, honek ez du esan nahi era pasiboa erabili behar ez denik.
|
|
|
Beraz, irratia eta telebista berrikitan garatu diren hedabideekiko lehian dabiltza, hala nola, sareen sarearekin, eta gorago aipatutakoekin. Horrek eragin zuzena
|
eduki
behar luke, irrati estazio bakoitzak programazioan edo horren inguruko langintzan diru gehiago inbertitzeko edo baliabide gehiago jartzeko orduan.
|
|
|
Lehenik eta behin, esan beharra dago, programatzaileak ongi asko ezagutu behar duela irratiaren estaldurapean dagoen populazioa. Entzule eta entzulegai guztien ohituren gaineko datuak
|
eduki
behar ditu kontuan, estazioaren baliabide materialak eta giza alorrekoak ondo ezagutzeaz gain. Horrekin batera hedabideen kontsumoa eta lehiakide direnen estrategia programatikoei ere so egin behar die, bere burua hobeto kokatzeko.
|
|
|
DAB sistema sortu zutenek ondoko helburua zeukaten: irrati hedatzaileek, sare hornitzaileek, tresna ekoizleek, profesionalek eta administrazioek forum egokia
|
eduki
behar zuten DABek ematen duen soinu kalitate handiko sisteman oinarriak jartzeko eta soinu horren jasotze finkoa eta ibilkorra abiarazteko, horrela interferentzia eta multipath oihartzunei itzuriz.
|
|
|
Mintzoa ahotsa da, gizakion lengoaia, hitza eta esaldiak, ideiaren kodifikazioa; eta irratilaria ahalegindu egiten da kodifikazio horretatik sortzen den esangura bere bezeroei helarazten. Horrexegatik
|
eduki
behar du ahots argia irratitik mintzatzen denak, eguneko albisteak kontatu nahi dituenak.
|
|
|
Estazioa, besteak beste, irratilariaren ahotsagatik da ezaguna, bere mintzoak aditzera ematen dituenengatik eta ematen dituen moduagatik, jakina. Cristina Romo k (1991, 51) esaten digun bezala,, irratiko esatariek eta aktoreek mintzo argia
|
eduki
behar dute, indartsua, bokalizazio onekoa, sentimenduak eta emozioak iradokitzen dituena eta, beharrezkoa denean, eraldatzeko gai dena?.
|
|
|
bihurtuz95, Guizot en hitzak erabiliz. Zer esanik ez, irakaslea Estatuaren begirada zorrotzaren pean
|
eduki
behar zen eta, ondorioz, ezarriko zen Estatuaren ikuskaritza mekanismo honen ardatz nagusienetariko bat suertatuko zen: –subreptice?
|
|
|
ikusi bertzerik ez dago aita Bartolome eta don Laureano bera ere zer lan bikaina egiten ari diren hemen Urbiainen... Baina, igandeko solasaldi hartan gertatu zenagatik eta haren txakurtxoak egin zuenagatik ere, ez genuke Joanikot galdutzat
|
eduki
behar. Eta ezin erran genezake ezen gure izena erremediorik gabe zikindu duela, non eta Ma dda le nekin ezkontzen ez den...
|
|
|
Ttipik? —Kazetariok isilean
|
eduki
behar ditiagu geure berri iturriak.
|
|
|
Utzidazu lasai ibiltzen, aske ibiltzen. Orain ere kontrolpean
|
eduki
behar al nauzu. Itzultzen naizenean hitz egingo dugu...
|
|
|
Gaurko saioaren ezaugarri nagusia epaile aldaketa izan da. Danek argudiatu du lan asko duela, kosta egiten zaiola bere presidenteari buruz egiten ditugun txantxak onartzea, eta ez
|
daukala
behar lukeen bezainbesteko objek  tibitaterik. " Clintonek disapointatu egin nau".
|
|
|
Hau guztiau, ordea, gure artean, batez ere 1968 urtetik aurrera hasi zen mamitzen. Beraz, giro hori erabat urrun zegoen Unamunok, bizi zenean, inguruan zuen gizarte egoeratik, eta horregatik oso ondo
|
eduki
behar dugu hori kontuan bilbotarrak euskara alde batera uzteko izan zuen jarrera epaitzeko orduan.
|
|
|
Zenbaki hauek zibernauten kopuruak azken urteotan izan duen gorakada adierazten digute. Kontuan
|
eduki
behar da 1996 urteko lehen hiruhilekoan Estatuko populazioaren% 1,4 soilik zegoela konektatuta. Honek esan nahi du tarte honetan sarearen erabiltzaileen kopurua 5 aldiz biderkatu dela.
|
|
|
Estatu espainiarrari dagokionez, edizio digitalen errentagarritasuna ere kolokan dago. El Pais Digital en arduraduna den Marilo Ruiz de Elviraren aburuz, Estatuan oraindik ez da masa kritikora heldu edizio elektronikoak negozio bihurtzeko (honetaz, kontuan
|
eduki
behar da OJDren datuen arabera El Pas en Interneteko edizioa dela Estatuan bisita gehien jasotzen duena):
|
|
|
Argi
|
eduki
behar dugu Internet erreferentziazko informazioaren iturri indartsu bat dela, galdera ezberdinei erantzuteko ahalmena duela eta erabiltzailea bideratzeko aukera izugarriak eskaintzen dituela, nahiz eta txanpon honen bestaldean kalitate eskaseko informazio asko ere sortu.
|
|
|
Fisikalistentzat, aldiz, enuntziatu baten egiaztagarritasunak subjektuartekoa behar zuen izan, gertakari bat beha zezaketen guztiei irekia; hain zuzen ere, zientziaren eginkizuna, subjektuartean edo modu objektiboan azter daitekeen ezagutza ematean baitatza. Argi eta garbi
|
eduki
behar da zientziari ez zaiola axola pribatu hutsa dena, zientzialari batek bere kabuz bakarrik eta berarentzat sinets edo senti dezakeena. Hori ez da aipagarria zientziarentzat, ezta Zirkuluak defendatzen zuen filosofia motarentzat ere, honek zientifikoa izan behar baitzuen.
|
|
|
" Ongi, kasu honetan jatorria desberdina izan daiteke, baina orokorrean aurrehistorikoa izan behar du". Honen ebidentziatzat hartutako edozein gauzak suposizioaren sakontasuna
|
eduki
behar du. Eta berriro, ebidentzia hau psikologikoa, ez hipotetikoa da.
|
|
|
Historiaren irribarrea dela begitandu zait, patxadaren irribarrea beharbada, kutxa ireki ondoren harribitxia erakusten duenarena. Eta igarri diot, orain erakutsi digun horren moduko harribitxi asko
|
eduki
behar duela kutxan gordeta. Eta otu zait:
|
|
|
Ez zegoen hura guztia gidatu, bideratu eta iraultza sozial moduan antola zezakeen aitzindaririk. Gidariak bazeuden, jakina, baina haietako inork ez
|
zeukan
behar besteko karismarik, inor ez benetako gidaritza egiteko gai. Maila politiko itzela eskatzen du horrek.
|
|
|
Bera eta lagunen batzuen artean arduratu ziren denaz. Astebete
|
eduki
behar izan genuen etxean, inora eramateko aukerarik ez zegoelako greba orokorrarengatik. Ospitaleak hildakoz beteta zeuden, lur emateko erarik ez baitzen.
|
|
2001
|
|
|
" Port Aventura" ra edo Pariseko" Eurodisney" parkera joan behar den bezala, Guggenheim museora joan behar da, nahiz eta artea ez gustatu edo ez interesatu. Ez dakit jendea konturatzen den artea ikusi, entzun edo ukitu egin beharreko zerbait dela eta horretarako begiak eta burua irekita
|
eduki
behar ditugula.
|
|
|
Garaia da subiranotasun fiskal osoa edukitzeko, Euskal Herri osorako. Kontuan
|
eduki
behar dugu ere Ipar Euskal Herriak ez duela inolako ahalmen fiskalik. Frantziar Estatuko zerga sistema zuzen zuzenean aplikatzen da.
|
|
|
Hala ere," Ama Lur" eta" Ikuska" sailak jorratutako bideari jarraituz, ETB izan zitekeen gure errealitateari buruzko interpretazioa landuko lukeen esparrurik aproposena. Dagoeneko zenbait lan eskaini badigu ere, ETBk garbi
|
eduki
behar du ez dela sortu Tamararen kanta buruz ikas dezagun, gure herriaren identitateari eusteko eta egunero garatzen dugun nortasunaren lekuko izateko baizik. Gurea bezalako herriek beren kultura sortzeko eta hedatzeko dituzten baliabideak lehentasunez garatu behar dituzte, kultura lan eremu estrategikoa bihurtzeko.
|
|
|
Euskal Herriak erabakitzen duena egin behar du eta hori gehiengoak erabakitzen duena izan behar du beti. Halaber, gizarte hau aldatzeko proiektua
|
eduki
behar du. Kapitalismoak daraman politika, globalizazioa eta merkatua jaungoiko bihurtzea, ezin ditugu onartu.
|
|
|
Ehunetarik batekin; ehunetatik hamarrekin. Gogoan
|
eduki
behar da, esate baterako, Nafarroako parlamentuan errepresentatibitate publikoa ehunetatik hiruan hasten dela".
|
|
|
nola jakinaren gainean jarri jendea, komunikabideari kalterik egin gabe! Hauen hautabideak murritzak zirenez, irudimen aberatsa
|
eduki
behar... Hona hemen, bada, munduan zehar eta Euskal Herrian bertan gertatzen ari ziren gatazka larrien collage salatzailea azalean zekarren Z. ARGIAk egin zuena.
|
|
|
Gustura aldatuko genituzke, ezta? Haietatik ikasi behar omen dugu, ordea, eta horretarako beren bertuteak bezainbat izan zituzten akatsak ere kontuan
|
eduki
behar... Eta horretan saiatzen zen Luis Haranburu Altuna, kasu, geure mitoak astindu nahian zeraman gudaldi partikularrean.
|
|
|
Osatu behar den mahaia ez da Ajuria Enekoa ez Lizarra Garazikoa izango. Bateko gauzak zein bestekoak
|
eduki
behar ditu mahai berriak, bi akordio hauen puntu gehienak behar dira, baina osorik ez du batek ez besteak balio. Ajuria Eneko mahaia gainditu zen eta Lizarrako Akordioa pasa da.
|
|
|
Euskarazko unibertsitatea klaseak euskaraz ematera ez dela mugatu behar uste dute. Euskarak ikerkuntzan, kudeaketan eta egitura guztietan bere presentzia
|
eduki
behar duela diote. Hori dela eta Eukon deritzon kongresua antolatu dute.
|
|
|
Nik ipuinak eta aspalditik idatzi izan ditut, baina sekula ausartu gabe nengoen gauza potoloago bat egitera, iruditzen zitzaidalako nobela bat idazteko derrigorrez idazlea izan behar zuela batek, eta ni gehiago naiz irakurle... Baina azkenean ohartu naiz nobelari errespetoa
|
eduki
behar zaiola, bai, baina ipuin on bat idaztea ez ote den zailago nobela bat idaztea baino. Norbaitek esaten zuen ipuina gezi bat dela, diana batera botatzen duzuna, eta ez baduzu erdian jotzen kale egin duela.
|
|
|
Nobela mota honek, era batean, erlojugile izaten erakutsi dit, zeren hasieran ez nuen pentsatzen horrelako konplikaziorik izango zuenik, baina hau idazteko, erlojugile baten modura pieza guztiak
|
eduki
behar dira, lehendabizi, eta gero jakin egin behar da non ezarri bakoitza. Horrek, jakina, buruhauste asko eman dit.
|
|
|
Besterik ez dago. Euskal kulturak indarra
|
eduki
behar du euskal hiri horretan.
|
|
|
Teknologia berriek erabilera berriak ahalbidetzen dituztela frogatu da, eta erabilera horiek ez datoz beti bat botereen asmo hegemonikoekin. Hartara, Vietnamgo gerran hedabideen kontrolari buruz ikasi zuten bezalatsu, krisi honetatik ere medio berriak menpe
|
eduki
beharra areagotuko zaie potentzietako estatuei. Orain artekoak ikusita, kontrolaren areagotze hau bi bidetatik etorriko dela ematen du.
|
|
|
4 Saizarbitoriaren nobelek garaiko irakurlearekin eduki zezaketen" distantzia estetikoaz" ari garenean datu garrantzitsu bat
|
eduki
behar dugu kontuan: nobela hauek izan zuten arrakasta eta entzutea ordura artean inongo narratibazko liburuk ez zuela lortu.
|
|
|
Nahitaez
|
eduki
behar ditugun atzealdekoari esker, gure presentzia behar bezain laster hauteman dezakete gainerakoek.
|
|
|
derrigorrez eskura
|
eduki
behar ditugun ordezko piezak aldatzeko behar diren guztiak.
|
|
|
Horrenbestez, etxebizitzarako arrisku anitzetarako asegurua kontratatzeko garaian kontu hauek gogoan
|
eduki
behar dira.
|
|
|
Aitaldeko abizena aldatzeko, aita biologikoaren baimena
|
eduki
behar
|
|
|
Adineko pertsonak, zaharragoekin mugimendu edo elkarteak sortu eta osatu ahal izateko aukera
|
eduki
behar du.
|
|
|
Hozkailuan
|
eduki
behar delarik, beirazko txarroan saltzen den Goiburu laginak ere egoera mikrobiologiko onean zegoela erakutsi zuen.
|
|
|
Nolanahi ere, paperak behar bezala
|
edukitzea
behar beharrezkoa da, eta ez lege arazoak saihesteko bakarrik.
|
|
|
Margarina esango dugun (nahiz eta Holland markakoa bakarrik den margarina, halakotzat agertzeko eduki osoaren %80 %90 gantz
|
eduki
behar baitute) produktuaren zortzi lagin aztertu dira oraingoan..
|
|
|
Arropa eta premiazko gauzak eskueran
|
eduki
behar dituzte zaharrek, gehienez ere metro batera edo.
|
|
|
Barroteak: batetik bestera tarte txikia
|
eduki
behar dute, haurraren burua horietan sar ez dadin.
|
|
|
Botikineko sendagai guztiek etiketa behar bezala
|
eduki
behar dute.
|
|
|
Era berean, produktu toxikoek ere argi eta garbi zer den dioen etiketa
|
eduki
behar dute.
|
|
|
Arropa garbigailuak, irekialdia geroratzeko aparatua
|
eduki
behar du.
|
|
|
Landatu ondoren, eguzki izpietatik aldendurik
|
eduki
behar da ontzia, hostoen itxurak landarea sustraitu dela adierazten duen arte.
|
|
|
Joan den 2000ko ekainaren 5ean indarrean sartu zen arautegi batek hartaraxe beharturik, atun argia daukatela dioten latek, Thunnus albacares (yelowfin ezaguna) bakarrik
|
eduki
behar dute, ez besterik.
|
|
|
...an dugulako, hain zuzen ere, elikagaien bidezko toxiinfekzioa harrapatzeko aukera ahalik eta ñimiñoena izan dadin lagungarri izango dituen estrategiei (hala nola sukaldean baliatu behar dituen lanabes eta tresnak behar bezain garbi egon behar direla edo elikagaien kontserbazioan hotz katea inola ere eteterik ez dagoela, adibidez) eta irensten dituen elikagaiei buruzko informazio egiati eta argia
|
eduki
behar du kontsumitzaileak eskura.
|
|
|
27 kanpon iten du lana ala yazda nere kontua baino andra batek beti
|
euki
beharra dauka kontutan
|
|
|
Hau da, ikaslea komunikazio jardun batean murgildu behar da, testu batjasotzen edo ekoizten. Eta jardun hori ebaluatzeko tresna batzuk
|
eduki
behar ditugu, handik gabeziak detektatzeko. Lau puntu hauek hartu behar ditugu kontuan:
|
|
|
zerbitzu militarrerako eskubidea eta batzarretan parte hartzeko eskubidea, Karlomagnorekin mugatuz zihoazen. Batzarrak (tribuen bileren aztarna zirenak19) kanpaina militarren aurretik egitera mugatuziren, eta denboraz aristokrazia laiko eta eliztarraren esku geratu ziren (armamentuastunagoa ordain zezaketenen esku); borrokatzeko eskubidea izateko, hiru mantsubaino gehiago
|
eduki
beharra zegoen (batetik, pobreentzat abantaila zen hori galerahandiak ekartzean, lan handiko unean faltatzean eta gastuak izatean; baina, bestetik, haien eskubideen galera zen). Hala eta guztiz ere, bazegoen, nola ez, erresistentzia, nobleei eginiko erasoak edo ihesek osatua.
|
|
|
Urteroko zerga jasotzen ere saiatzen ziren, baina ez zuten lortzen. Ondorioz, izan behar zen boterea izateko; etaaltxorra
|
eduki
behar zen, noski, boterea erakusteko eta gauzatzeko era baitzen (opariak eta donazioak eginez, eta honek zekarren kontrapartida eskatzeko erangeratzeko; luzituz.) 14.
|
|
|
Egile ezberdinek gertakaria zehaztasun osoz kokatzen duen ipuin gisa definitzen dute kondaira, hain zuzen ere, pertsonaia zehatz eta definituak dituen ipuinmodura. Istorioa herriak eraldatzen du, irudimen herritarraren produktua izanik.Istorio hauek herritar usadioaren oroimena aberasten dute, hauen bidez herriekberen nortasuna definitzen baitute10 Gainera, kontuan
|
eduki
behar dugu, pietate toki bati loturik dagoen kondairak herriaren fantasia areagotzen duela. Herriarenirudimena bere santu ospetsuen istorioetan, erlikietan eta mirarietan berregiten da.Elizaren historia unibertsalaren gertaera garrantzitsuenei soilik lotuta daudenherritar kondairak, berriz, gutxi batzuk baino ez dira11.
|
|
|
1 Batez ere ikuspegi soziologikoari jarraituz, portaera linguistikoak esplikatzeko, hiru aldagai moten arteko harremana ondoko eredu honen bitartezadieraz daiteke: 1) lehenbizi aldagai soziologikoak
|
eduki
behar dira kontuan, horiek eszenatoki modura funtzionatuko dutelako, bertan beste edozein aldagai motak funtzionatu ahal izateko; hemen sartuko lirateke gizabanakoen aldagai soziodemografikoak; 2) bigarren, gizabanakoen sare sozialaren aldagai soziolinguistikoak, gizarteen eta gizabanakoen artean zubimodura funtzionatzen dutenak; 3) hirugarren, gizabanakoen aldagai psikosozialak, gizabanakoen por... Kasu horretan, portaera linguistikoa, batezere, euskalduntze maila edo urratsa izango da; hala ere, euskararen barne erabilera (sare sozialetik kanpo egiten den euskararen erabilera) ere izandaiteke.
|
|
|
I k I diruan ordaintzen du bere merkataritza ondasunen erosketaren soberakina (bere merkataritza inportazioen osotasunagatik egiten duen legez). Egia da oraingoz H ren kanpo zorraren zerbitzua kontuan
|
eduki
behar dugula (16 irudia).
|
|
|
Meade k aspaldian azpimarratu zuen nazioarteko sistemaren beharra. Beraren ustez (1963), sistema horrek ondoko ezaugarriak
|
eduki
behar zituen:
|
|
|
Inflazio handia (interes tasa handietan eragina duena) baztertzen deneko epealdietan ere, zorpeko herrialdeak ez dira gai gainerako munduari aurrezki netoak (baita errealak ere) transferitzeko, formalki beraien balantza korronteak defizitdunak direlako. Hori kontuan
|
eduki
behar da, zorraren krisiaren analisia ulertu nahi bada, alegia,, zorraren krisiaren analisiaren azken kapitulurantz? (NMF dixit) jo nahi bada.
|
|
|
Baina orain merkataritza orekatik kanpo gauzatzen diren transakzioak
|
eduki
behar ditugu kontuan: I herrialdeak merkataritza ondasunen soberakina inportatzen du, H herrialdearen kanpo zorraren zerbitzuaren berdinkidea dena.
|
|
|
badirudi dena ongi dagoela. Alta, H herrialdearen barne errenta ere kontuan
|
eduki
behar dugu, errenta hau etxeko diruan edo kanpo monetan adierazita badago ere. Ezin da ukatu ezen Hegoaren egoiliarrek gainerako munduarekiko zordunduak direnek 2 bilioi dolarreko barneko errentaren sakrifizioa egiten dutela.
|
|
|
Gaur egungo egoera, barkazioaren bidez konponduko balitz ere, behin eta berriz agertuko litzateke antzeko egoera bat, behin p epealdian sartuz geroz. Hortaz, Nazioarteko Moneta Fondoak (IMF delakoak) eta herrialde bakoitzak argi
|
eduki
behar dute kanpo zorraren fenomenoaren irtenbidea nondik etor daitekeen.
|
|
|
Depreziazioa alboratzeko, beharrezkoa da agintari monetarioen; baina horrek hauxe esan nahi du: lehendabizi, herrialdeek beren eskumenean nazioarteko erreserbako aktiboen kopuru handiak
|
eduki
behar lituzke (azpigaraturiko herrialdeek ez dauzkatenak, noski); eta, bigarrenik, beraiek prest egon lirateke beren atzerritar erreserba guztiak galtzeko, soilik truke tasa bat defendatzearren, nahiz eta horrek presio debaluatzaileen menpe segituko duen. Beraz, truke tasen kontrola azpigaraturiko herrialdeentzat ilusiozko alternatiba da, eta gauza bera eskualdeguneen onartzea; izan ere, gune horiek Bretton Woods eko sistemaren bertsio errebisatua dira guneak hertsiak direnean eta egokitzapena zaila denean, edo espekulatzaile pribatuentzat pizgarria guneak oso zabalak direnean eta egokitzapena oso erraza denean.
|
|
|
peyri Elikadura Kodeak arrautza freskoak zer diren ere zehazten du, eta zehazten du arrautza horiek, usain eta zapore bereizgarriekin, lehorrean egindako garbiketa baino manipulazio gehiago izan ez dutenak direla. Ingurunetik isolatuta, hozkailuetan edo 4 °C tik gorako tenperatura ez duten lokaletan hamabost egun baino gehiagoan eta hogeita hamar baino gutxiagoan
|
eduki
behar badira, arrautza hoztuak dira. Arrain eta itsaski freskoa Arrainari dagokionez, freskoaren kontzeptua hura kontserbatzeko eragiketarik egin ez duten harrapaketei aplikatzen zaie; hala ere, izotz zatitu purua edo gatzarekin nahastua gehitu daiteke, edo itsas urarekin edo gatzun hoztuarekin kontserbatu arrantza ontzietan.
|
|
|
Banbuzko saskian elikagai asko presta daitezke, zerealetatik hasi eta era guztietako barazki eta frutetaraino. Banbuzko saskiarekin kozinatzeko, saskiaren tamaina bereko eltze bat
|
eduki
behar da. Honek eltzearen gainean ahokatu behar du.
|
|
|
Ondoren, espatula batekin askatutako pintura kenduko da. Eragiketa hori egitean, ongi aireztatuta
|
eduki
behar da gela, produktuak begiak eta sudurra narritatzen baititu. Azkenik, xaboi uretan bustitako belaki batekin, geratzen diren desugertzaile hondarrak kendu, azala garbitu eta trapu heze bat pasatu.
|
|
|
Hasteko, hutsunea behar bezala neurtu eta armairuaren banaketa argi
|
eduki
behar da. Garrantzitsua da hasieratik erabakitzea zer banaketa izango duen armairuak, gehien komeni den ate sistema aukeratzea (gidaridunak, eraisgarriak, bandak dituztenak…), baita apalen kopurua, haien kokapena eta abar ere.
|
|
|
Guztizko estraktu lehorraren %12 gutxienez masan duten produktuak. Bestalde, sorbetearen ezaugarri nagusia da gutxienez %15 fruta eta %20 estraktu lehor
|
eduki
behar dituela. Aipaturiko motek, gainera, beren izenarekin batera, dagokien fruta edo frutaren izena eraman ahal izango dute, baldin eta gutxieneko fruta portzentaje hauek gehitzen bazaizkie masan, edo horien baliokidea zuku naturaletan edo kontzentratuetan:
|
|
|
Handituz joatean, hartualdien kopurua gutxituz joango da, eta, beraz, edoskitzaroa hasten den egunean 6 aldiz, lehen urtearen bigarren erdian 4 hartune izatera pasatuko da pixkanaka. Horrek ez du arriskuan jarri behar egunean litro erditik gora
|
eduki
behar den esne guztia. Elikagai berriak banan banan sartzea.
|
|
|
Tenperatura hori gainditu ahal izango da, arrazoi teknologikoengatik, baldin eta prestatutako janarien segurtasuna eta osasungarritasuna bermatzen duen ebidentzia zientifiko edo teknikoa badago eta, nolanahi ere, agintaritza eskudunak egiaztatu baditu. Prestatutako jaki prestatuak, aldez aurretik desizoztu direnak barne, hozkailuan
|
eduki
behar dira erabili arte, eta ahalik eta denbora laburrenean berotu behar dira, produktuaren erdigunean 65 °C ko edo gehiagoko tenperatura lortzeko. Arrazoi praktikoak direla eta, legegileak prestaturiko janariak manipulatzean, prestatzean, garraiatzean eta azken kontsumitzaileari ematean tenperatura kontrolik gabeko aldi mugatuak onartzen ditu, baldin eta janarien segurtasun eta osasungarritasunarekin bateragarria bada eta agintaritza eskudunak egiaztatu baditu.
|
|
|
Nik hi botatzen haut faltan, Anartz, hirekin hitz egitea. Badakik, ondoan ez
|
dauzkagunean
behar ditiagu gehien lagunak. Hi berriz etorri arte itxoin diat ordea.
|
|
|
Mezuak ziren. Eta mezuak zirenez, esanahi bat
|
eduki
behar zuten ziur, baina sanskritoz edo beharbada esperantoz, zerbait adi zitekeelako, gutxi ordea. Eta sinadura zuten:
|
|
|
Medikuaren azken bisitalditik, gutxitan jaikitzen zen Lucas ohetik (baziren zazpi edo bost aste). Bertan zituen, beraz,
|
eduki
beharreko plazer eta desplazer guztiak.
|
|
|
Babesteko, tigreak eskumenean
|
eduki
behar dituzte. Tigreei gezi jaurtitzen dizkiete.
|
|
|
horrela uste genuen, behintzat, orduko abertzale euskaltzaleok. Bai baitira, eta hau oso gogoan
|
eduki
behar genukeen puntua da, bai, alde batetik, abertzale ez diren euskaltzaleak, eta bestetik, eta batez ere, euskaltzale ez diren abertzaleak.
|