|
2017
|
|
|
Ondo da, hasi egingo gara; asko dago ikusteko, eta Berlingo jaunek inoiz ez dute denbora nahikorik. Lehenengo karpeta
|
hau
Durero maisuarena da eta, ikus dezakezunez, nahiko osotua dago... pieza bat ederra bada hurrengoa are ederragoa. Zuk zeuk ikusi, esaterako, hemen dago zaldi handia!
|
|
|
Detaileak zehatzak dira oso, argitsuak. Dresdeneko piezarekin alderatu dut lamina
|
hau
, baina Dresdenekoa askozaz difusoagoa da, pobreagoa. Eta ez du ez askazi makala!
|
|
|
Begira hauek," Malenkonia" edo" Pasioa", argiz beteta daude, gutxitan ikusiko duzu kalitate honekin. Begira, eta, berriro ere, atzamarrak pasatu zituen irudizko eszenatik begira freskotasun hau, tonu bero eta pikortsu
|
hau
. Berlingo arte merkatariak eta museoetako adituak zoratu egingo lirateke.
|
|
|
Ene emaztea lekuko dela, agintzen dizut nire testamentuan klausula bat sartuko dudala nire bildumaren enkantea zure etxe ohoretsuari enkargatzeko. Altxor
|
hau
administratzeko ohorea izango duzu eta eskuak jarri zituen karpeta hustuen gainean harik eta barruan dagoena munduan zehar sakabanatzen den arte. Agindu egidazu katalogo ederra egingo duzula:
|
|
|
Ez dut inoiz irudi
|
hau
ahaztuko: Ile urdindun zaharraren aurpegi zoriontsua han goian, leihoan, kaleko gizaki haserretu, grinatu eta lanpetuen gainetik hegaldatzen; delirio onbera baten laino zuriak gure mundu erreal eta nardagarritik gozo gozo aldentzen zuela.
|
|
|
Eta halaxe jarraitzen dute oraindik ere, eztabaida hutsean. Bitartean,"
|
hau
bai bitxia" esan zuen Fundizioko enkargatuak. " Berunezko bihotz honek ez du urtu nahi, zaborretara bota dugu".
|
|
|
Erantzun burutsu
|
hau
micer Conradoren gustukoa izan zen, eta haserrea ere joan egin zitzaion. Barreari ezin eutsiz esan zuen:
|
|
|
Eurengatik balitz, alkandoraren bikiak eta idazmahaiko kriseilua ere erosiko lizkidakete. Geroz eta zailagoa da merkantzia berri bat aurkitzea (barkatu espresio
|
hau
erabiltzea guretzat horren sakratuak diren objektuak izendatzeko), baina kasta higuingarri honentzat inkunable veneziar miresgarri bat dolarrak irabazteko bilgarri xinple bat baino ez da, eta Guercino ren marrazki autografo bat ehun liberako pare bat billeteren inkarnazioa.
|
|
|
Baina, halako baten, gure bezero zaharrenaren eskutitz mordoa aurkitu nuen. Ahaztua nuen bezero
|
hau
, izan ere, gerra hasi zenetik hona, 1914an, ez zigun inongo mandaturik edota galderarik egin.
|
|
|
Hirurogeita hamarrean erretiratuta bazegoen, bizirik bazen, ezinbestean, laurogei urte izan behar zituen. Baina pertsona aurreztaile orijinal eta absurdo
|
hau
jakinduria handikoa zen lamina zaharren bildumagile bezala: irizpide onekoa zen eta gustu finekoa.
|
|
|
Begira hauek," Malenkonia" edo" Pasioa", argiz beteta daude, gutxitan ikusiko duzu kalitate honekin. Begira, eta, berriro ere, atzamarrak pasatu zituen irudizko eszenatik begira freskotasun
|
hau
, tonu bero eta pikortsu hau. Berlingo arte merkatariak eta museoetako adituak zoratu egingo lirateke.
|
|
|
Emaztea zegoen lekurantz zuzendu zen, honakoa esan nahiko balu bezala: " Entzuten duzu", eta ahots alaiz, ordura arte erabilitako doinu irmo eta militarra alboratuz,
|
hau
esan zidan goxo goxo eta amultsuki:
|
|
|
" Eta horrela gertatuko balitz? Une
|
hau
izango balitz nire bizitzako azkena?" pentsatu duzu. Orain ohartu zara; horrela balitz, zure pentsamendu, bizipen eta sentimenduak zure gorpuarekin batera ehortziak izango lirateke.
|
|
|
Neguko egun triste horietariko bat da
|
hau
, zeinetan hotzak eta iluntasunak presentzia nabaria duten. Ezker eskua zigarroarekin kateaturik duzula, zutik zaude, zure haurtzaroko orduak igaro zenituen jolastoki hartara begira.
|
|
|
Nire bizitzaren historia
|
hau
irakurtzen bukatzen duzunean, hartu minutu bat eta pentsatu lore, zuhaitz, animalia edota edozein izaki bizidun erosten duzunean bizi bat erosten duzula. Eta bizia gauza guztien gainetik errespetatu behar da.
|
|
|
Eguraldi madarikatu
|
hau
! Garai txarrak dituk, orain hogei urteko eguraldia bezain txarra duk hau.
|
|
|
Eguraldi madarikatu hau! Garai txarrak dituk, orain hogei urteko eguraldia bezain txarra duk
|
hau
.
|
|
|
Apaizaren babespean zegoen eta zurgin ofizioa ikasi zuen Puskasekin. Egunak eta asteak pasatu ahala herriko jendeak kasu gutxiago egiten zion ijitoari eta
|
hau
etorri aurreko bizitza egiten jarraitu zuten jatorri ezezaguneko pertsona hura herrian ez balego bezala. Ijitoa bakardadean bizi zen, baina zoriontsua zen non lo egin bazeukalako.
|
|
|
Berak ez du ezer egin! Zergatik egiten dute
|
hau
–Non ote dago Petter!
|
|
|
Andreas,
|
hau
oso gauza serioa da. Benetan, zoaz etxera eta ahal dudanean, berriekin joango natzaizu.
|
|
|
Nire lagunak ahal duen guztia egingo duela ziurtatu dit baina badakizu
|
hau
ez dela broma kontua, bere bizitza arriskuan jartzen ari da, eta baita ni ere. Orain itxaron egin behar duzu, itxaron besterik ez.
|
|
|
Ez dut ezer gehiago behar bizitzeko. Ez dakit zenbat denbora jasan ahal izango dudan
|
hau
. Ilea ebaki digute, gauzatzat hartzen gaituzte, gosez hiltzen ez direnak gaixotasunen batek eramaten ditu, sarnak, tifusak,... hau jasangaitza da.
|
|
|
Ez dakit zenbat denbora jasan ahal izango dudan hau. Ilea ebaki digute, gauzatzat hartzen gaituzte, gosez hiltzen ez direnak gaixotasunen batek eramaten ditu, sarnak, tifusak,...
|
hau
jasangaitza da. Zergatik ez ote naiz hiltzen behingoz?
|
|
|
Oinetakoak eta arropa kentzen ari zaizkio hildako gorputz bati. Ez dakit zer egin, egoera pentsatzen nuena baino askoz txarragoa da,
|
hau
ez da bizitzea, hemen animaliak edo hauek baino gutxiago bagina bezala tratatzen gaituzte. Edozein arrazoi aurkitzen dute gu zapaltzeko, judua, ijitoa, homosexuala, elbarritua... izateagatik.
|
|
|
Zergatik? Zergatik egin digute
|
hau
–
|
|
|
Gizon
|
hau
hiltzen ez baduzu, nik hilko zaitut eta ondoren zure familia osoa ere bai agindu diote Petterri nagusiek.
|
|
|
Ez zait amets
|
hau
batere gustatzen. Hain da erreala... hain dira benetakoak garrasiak, hain da benetakoa sentitzen dudan ikara...
|
|
|
Goizeko haize hotzak masailak ebakitzen dizkion artean, ganibet bat bailitzan. Eta bere buruari galde egiten dio ea zein unetan hasi den egun
|
hau
existitzen, edo ea zein unetan hasi den Maite bera existitzen. Orain ordu erdi, ametsen mundu horretan, mundu hau ez zela existitzen otu zaio.
|
|
|
Eta bere buruari galde egiten dio ea zein unetan hasi den egun hau existitzen, edo ea zein unetan hasi den Maite bera existitzen. Orain ordu erdi, ametsen mundu horretan, mundu
|
hau
ez zela existitzen otu zaio. Eta patetikoa badirudi ere, orain ordu erdi, eguzkiak gogorki jotzen zuen beste mundu batean zoriontsu zen beste Maite hura zela iruditzen zaio.
|
|
|
galdetu zion mutikoak. Zuhaitz
|
hau
beti egon da hemen, inork ez daki zenbat urte dituen. Jainkoek landatu zutela diote orain dela milaka urte.
|
|
|
Baina honek bai, mendi honetako artzain guztiok dakigu pago
|
hau
berezia dela. Niri aitonak esan zidan, eta aitonak ez zuen gezurrik esaten.
|
|
|
Ez al da
|
hau
bilatzen ari zinena, esan zion negar tanta bere atzamarretik behera zihoala.
|
|
|
Hori ez daukazunean simulatu egin behar duzu ezta, sentipenak simulatu, arrazoiak simulatu, eh hori da nik pixka bat amesten dudan bertsolaritza. Benetan literaturan bezala amestu dudan literatura, eta amesten dudan kantagintza,
|
hau
da bizitza esperientzia bat transmititzeko daukaten eta transmititzeko gaitasun bat eta artea daukaten bertsolariak. Hori da.
|
|
|
Guk 28 urte eta maialenek 15 zeuzkan garaian edo guk 30 eta maialenek 15, maialen bazen bertsolari bat 15 urtekin sebastian lizaso eta nerekin etorri eta aurre egiten ziguna, baina jendeak onar zezan erabiltzen zuen esaldia zen: Neska
|
hau
, eh neska honek potroak dizkik. Nola?
|
|
|
Nola? neska
|
hau
bai, neska honek potroak dizkik. Zirrikitu hortatik egin zuen bere bidea Maialenek, baina gero bera jabetu zen eta hori sekulako meritua da, egin nahi zuena ez zela hori, eta joan zen bere ikuspegi propioa, emakume eta pertsona ikuspegi propioa lantzen eta pixkanaka pixkanaka iritxi da hain ikuspegi fina eta afinatua izatera, gozamen bat dela gaur egun entzutea ezta.
|
|
|
Baina bada misterio bat ere, ez da batere formula matematiko bat. Baldin eta
|
hau
eta hau egiten badut saio aurretik emaitza ona izango da, hori ez da existitzen, eta batzutan ustez oso ondo zaude, eta tabladura atera eta beldurrak hasten zaizkizu, edo ez dituzu bertsoak ondo ikusten, ez datorkizu ideiarik. Kontrakoa ere bai, oso nekatuta zoaz eta behar bada egun brillante bat daukazu.
|
|
|
Baina bada misterio bat ere, ez da batere formula matematiko bat. Baldin eta hau eta
|
hau
egiten badut saio aurretik emaitza ona izango da, hori ez da existitzen, eta batzutan ustez oso ondo zaude, eta tabladura atera eta beldurrak hasten zaizkizu, edo ez dituzu bertsoak ondo ikusten, ez datorkizu ideiarik. Kontrakoa ere bai, oso nekatuta zoaz eta behar bada egun brillante bat daukazu.
|
|
|
Txapelketa
|
hau
berezia da niretzat ere, zazpigarren finala, lau txapel baditut lehendik eta egia esan ez dit ilusio ikaragarririk egiten irabazteak edo txapela jazteak, bostgarrenak. Emozionalki, nik uste dut iluntzeko zortziretan datorren igandean gahiago emozionatuko nintzake eta poztu lagunen batek irabaziko balu, nik irabaziko banu baino, badakit ez dela lehiara joateko jarrera baina espero dut hara jun, ondo sentitu eta lehiakorra izatea.
|
|
|
Batetik nire ustez bertsoaren osagai nagusia ludikoa da,
|
hau
da jolasa. Eta sartzen denean jokoaren interesa, lehiaren interesa, eta lehiaren atzean dagoenean prestigioa lortzeko mekanismoen arteko norgehiagoka desleial bat, iruditzen zait behintzat bertsoa ulertzeko nire moduari kalte egiten zaiola.
|
|
|
Nik uste dut baita ere ikusi behar dela herri berezi batean gaudela. Nolabait esango nuke arazo existentzial bat daukan hizkuntza komunitate bateko partaide garela, askotan euskal arazoa ere ikusten da gatazka armatu moduan, edo gatazka politiko moduan, baina nik uste dut geure arazoaren azkeneko muina arazo existentzial kolektibo bat dela, gure euskaltasuna edo gure izaera kultural
|
hau
izan edo ez izaneko kinka horretan gaudela. Orduan, eta izan edo ez izaneko kinka horretan geure ardatza hizkuntza dela, eta hori pentsa dezakegu mila teorizazioren bidez, edo baita ere senti dezakegu oso txikitatik oso transmisio natural baten bidez. Eta euskaldun hitzak esaten duen moduan euskaradun, horrek egiten gaitu kulturalki nor, hori da gure arazo kultural politiko eta gatazkaren muina, eta nolabait horrek ematen dio hizkuntzari ere kontzientzia berezi bat, estatus berezi bat norbere baitan.
|
|
|
Nik uste dut erabat dagoela bertsolaria lur horri lotua, bere lurrari, bere hizkuntzaren lurrari, erabat erroak dauzkala barneratuta. Horrek ez du esan nahi iraganari begira eta erroetara begira bakarrik dagoenik bertsolaria, eta berriz ere
|
hau
da nik uste dut gaur eguneko bertsolaritzaren ezaugarri interesgarrienetako bat: oso lurrari errotuta egonagatik oso gaur egunari eta munduari irekita dagoela.
|
|
|
Uste dut behar dugula pixka bat hori ere, denok gizaki bezala, baina euskaldunok ere bai, mirestea,
|
hau
da, eredugarriak diren sortzaileak hor daudela, eta hizkuntzaren gaitasuna eta artearen gaitasuna gorenera edo behintzat gu baino gorago eraman dezaketen pertsonak badaudela ikustea, behar du herri batek. Eta nik uste bertsolariek hori sinbolizatzen dutela.
|
|
|
Baina bada misterio bat ere, ez da batere formula matematiko bat. Baldin eta
|
hau
eta hau egiten badut saio aurretik emaitza ona izango da, hori ez da existitzen, eta batzutan ustez oso ondo zaude, eta tabladura atera eta beldurrak hasten zaizkizu, edo ez dituzu bertsoak ondo ikusten, ez datorkizu ideiarik.
|
|
|
Baina bada misterio bat ere, ez da batere formula matematiko bat. Baldin eta hau eta
|
hau
egiten badut saio aurretik emaitza ona izango da, hori ez da existitzen, eta batzutan ustez oso ondo zaude, eta tabladura atera eta beldurrak hasten zaizkizu, edo ez dituzu bertsoak ondo ikusten, ez datorkizu ideiarik.
|
|
|
Eta elkarrengana biltzen direnean jardun garrantzitsua da bertsotan egitea. Hori oso garrantzitsua da ahozko tradizioan interesa dugunontzat;
|
hau
da, ez dela ekitaldi berezi hutsa, pertsonen bizitzen parte dela egunero.
|
|
|
Gu fluxu baten parte gara, eta hori da gure tradizio sena, edo jarraidura sena,
|
hau
da, guk ez genuen eskatu sortzea, jaiotzea, guk ez genuen eskatu euskaldun izatea, gu fluxu baten parte sentitzen gara, eta badugu fluxu horri, jarraidura horri bidea emateko eta hurrengoei pasatzeko sen bat. Eta hori bertsoaren osagai funtsezkoa da, edo bertsolaritza mugimenduaren osagai funtsezkoa da.
|
|
|
Guk kanpoko improbisatzaileak ezagutzen eta beaiekin trukean oso berandu hasi ginan, ezta? Hasieran nolabait hemen zegoen pentsamendua zan
|
hau
Euskal Herrian bakarrik gertatzen zala eta oso gauza berezia zala munduan, eta ez geneukala parekorik,. Eta gero egin genuen apropos irekidura bat, esan gendun ba guazen ba, beste jende bat dago, guazen ezagutzera, guazen esperientziak trukatzera.
|
|
|
eta hitz
|
hau
mentalki borratuta daukat
|
|
|
Egoera
|
hau
ez da erraza
|
|
|
Txapelketa
|
hau
berezia da neretzat ere. Ba bueno, 7 finala, 4 txapel baditut lehendik, eta egia esan, ez dit ilusio ikarragarririk egiten irabazteak edo txapela janzteak, 5ak, emozionalki nik uste dut, iluntzeko zortzitan, datorren igandean, gehiago emozionatuko nintzakela ta poztu lagunen batek irabaziko balu nik irabaziko banu baino.
|
|
|
Alde batetik, berdea eta bestetik hirietako grisa. Eta Euskal herrian askotan ematen den bien arteko lotura hori, kontraste hori,
|
hau
da, lehen terminoan baratza bat edo zerbait oso berdea eta atzean hiria, edo alrebes, lehen terminoan edifizio moderno bat eta atzean berdea.
|
|
|
Bueno, nik uste dut guk kanpoko inprobisatzaileak ezagutzen eta beraiekin trukean oso berandu hasi ginen. Hasieran nolabait hemen zegoen pentsamendua zen
|
hau
Euskal Herrian bakarrik gertatzen zela eta oso gauza berezia zela munduan eta ez geneukala parekorik. Eta gero egin genuen apropos idekidura bat.
|
|
|
Hitzezko etxe
|
hau
|
|
|
Injustizia
|
hau
naizen bitartean
|
|
|
Neke
|
hau
|
|
|
nire larru sinesgaitz
|
hau
bustitzea egokitu zaie.
|
|
|
itsuskeria munstrokara
|
hau
,
|
|
|
matxinada lirdingatsu
|
hau
,
|
|
|
garrasi
|
hau
gauaren erdian.
|
|
|
Hitzezko etxe
|
hau
|
|
|
hitzezko etxe
|
hau
.
|
|
|
Neke
|
hau
|
|
|
Neke
|
hau
eskaintzen dizut,
|
|
|
zahardade
|
hau
,
|
|
|
desoreka harmoniko
|
hau
,
|
|
|
Injustizia
|
hau
naizen bitartean
|
|
|
Baina bi gai horiek izango dira ukitu ez dituen bakarrak, izan ere, ia edozertaz idatzi duela ikusiko duzue dagoeneko askotxo luzatzen ari den hitzaurre
|
hau
pasatzen duzuenean. Eta ia rik gabe, argitaratu duen guztiak dauka bere estilo marka, berdin azaleratzen dena txango bat proposatzen digunean, gonbidatzen gaituenean artista baten obra ezagutzera edo sartzen denean politikaren lurralde beti arriskutsuan.
|
|
|
Nahiz behin baino gehiagotan esan duen: orainaldia dela bizi beharreko denbora, existitzen den bakarra, ez dagoela lekurik nostalgiarentzat,
|
hau
da, poesia txarrarentzat.
|
|
|
Berdin zait Sebaldek zer esaten duen. Ezin da onartu historiaren berridazketa
|
hau
. Nahiko motibo bada idazteko.
|
|
|
Zer esanik ez garraio publikoan, albokoak mundu guztiak entzuteko moduan daramanean, nahiz eta kaskoak belarrietan sartuta izan. Eta nire ohorearen mesedetan esango dizut, hasiera batean, zentzudun, errefusatu egin nuela artikulu
|
hau
idaztea. Baina etxeko diskografiari begiratu azkar bat eman, katalanez egindako pop album multzoa ikusi eta baietz esan nion Gorka Bereziartua lagunari.
|
|
|
Eta hemen aipatu gabe utziko ditudan beste hainbat talde, Myspace eta horrelakoetan perretxikoen antzera ugaltzen ari direnak, etorkizunean entzungo ditugun taldeak. Segur aski orain, artikulu
|
hau
idatzi bitartean, beren lehengo pausuak ematen ariko dira hainbat talde berri Herrialde Katalanetako musika lokal infinituetan.
|
|
|
Itsasora erortzen baita mendia, uretan sartzen lurra Higerreko muturrean. Hasi bezala buka daiteke ibilbidea hemen, atzetik aurrera egin artikulu
|
hau
, deabrua bera agertuko zaigun beldurrik gabe.
|
|
|
Baita Las Carolinas deituriko emazteak ere. Ez dakit zehatz zer ziren, baina
|
hau
bai: xalak, mantelinak, zetazko jantziak, jaka estuak.
|
|
|
Eta guk ere kontinente oso bat dugu begien pare, Bidasoaren bestaldean. Gero batzuek esango dute
|
hau
dela munduaren bukaera. Baina garai batean herriko senide pobrea bazen, aldeko haizeak jotzen dio gaur Portuari.
|
|
|
Hortik aurrerako oroitzapenak pixka bat lausoak dira, baina ea: ez zirudien oso konbentzitua medioz aldatzearekin, hori gogoratzen dut; eta joan beharra zeukala esan zidan hiru edo lau aldiz, azkenekoan nahiko urduri; nik ezetz esaten nion, gelditzeko; eta jendeak begiratu egiten zigun tabernan; eta pixka bat lotsatu zela uste dut
|
hau
zuek ez dakizue eta nik kontatzen dizuet: idazten zaldi bat bezalakoa den arren, tête a têtean Galarraga ez da nabarmenkerien zalea.
|
|
|
Dena zurrutean segitzen genuen bitartean. Eta esan izan ez banu gauza bat, hamaseigarren Moritz botila hustu ondoren eta bera nire hitzak konprenitzeko azpitituluen botoiaren bila zebilenean; atera izan ez balitzait, auskalo nondik, esaldi hura, akaso orain ez zenuten book
|
hau
eskuetan edukiko trago bat zor didazue.
|
|
|
Herrialde Katalanen ideia hori ez da ongi etorria Aragoin gehiengoaren partetik". Egoera berri horrek ekarri du, hartara, besteak beste 2013an hizkuntzen legea aldatu izana, aurretik lasai asko katalana eta aragoiera zirenek izena ere galduz gogoratu, pasa ziren izatera LAPAO eta LAPAPYP,
|
hau
da, Ekialdeko Eremuko Berezko Hizkuntza Aragoitarra eta Pirinioetako eta Pirinioaurreko Eremuko Berezko Hizkuntza Aragoitarra. Gehitzen du Contek:
|
|
|
Baina ez duzu ikusten garbi, lausoa da irudia: " 1996an ez nintzen argazki
|
hau
jartzera ausartuko, orain ere kostata. Antonioren familiaganako errespetuagatik, eta Antonioganako:
|
|
|
Don Catalino agure zitala uk. Neskak merezi dik, bino zar hoi nazkarriya uk eta ez dik zirikatzeik e uzten; izorrauko
|
hau
bizkor ibiltze ez paiz!
|
|
|
Oin hobeto, bi izango izkiat: kume
|
hau
ta amak etxian utzi dian semia.
|
|
|
Liburu
|
hau
Ekuadorko literaturaren zatitxo bat ezagutzera emateko asmoz egin badut ere, oin oharrez hornituta doakizu. Ez dira jatorrizkoak, itzultzaile honi zor zaizkio baizik.
|
|
|
Itsasgora dugu; eta ez bagenu ere, hegazkinak bezain azkarra da" Relámpago"
|
hau
.
|
|
|
Zuk ni maite, etsaia izanik? Zuk ezpain zulatuko Guayas
|
hau
maite. Zuk, azal zuriko cañari horrek?
|
|
|
Zoila
|
hau
neskame indiar txiki bat zen: ilea motz ebakita, cocola165 bat.
|
|
|
Zaindu hai, zuri! Ibai
|
hau
ta barka, konparatzia zakurren pare uk, emia ohara denian: hozka ite ik, zaunka in aurretik!
|
|
|
Ze uste uk? Halakua uk ibai
|
hau
! Galde eozeini... ta entzun hau, gezurretan eo gauzak puzten nabilela esango bau re behorrek:
|
|
|
Baina etzioat, ez gizoni, ez ibairi, ez deabruri utziko denda
|
hau
kentzen! erabaki zuen Luisek arratsalde hartan, bere peoi Polibiok, larrua salbatzeko hanka egin zionean.
|
|
|
ZER dugu idazle
|
hau
–
|
|
|
Honezkero irakurri duzu Joaquín Gallegos Lararen kontakizun sorta
|
hau
. Egin ere egingo zenuen jada idazlearen zeure argazkia:
|
|
|
ZEIN dugu idazle
|
hau
–
|
|
|
Dena dela, nire ohar eta azalpenak gorabehera, konturatuko zinela uste dut Gallegos Larak zenbait pasartetan erakusten duen Ekuadorko abere eta landareen hain ezagutza zabalaz. Miresgarria, zalantzarik gabe, Guayaquilgo kale eta inguruetara ezinbestean mugaturik bizi zen" kalekume" honetan ageri zaigun ezaugarri
|
hau
; ez baita mugatzen bere flora/ fauna ezagutzen aipamen akademiko hutsala ematera, bete betean asmatzen baitu baizik, horietako bakoitza den, kokatuta dagoen, erabilia zein balioetsia nahiz gorrotatua den ñabarduretan.
|
|
|
Horiek guztiek ekarri zuten kidekoek taldearen lidergoan jartzea eta Ekuadorko idazle onenen artean hartua izatea. Esate baterako,
|
hau
esaten zen 1926an aipagai dugun idazleaz Guayaquilgo bi aldizkaritan: " Laburbilduz, esan dezakegu Joaquín Gallegos Lara dugula Ekuadorko literaturgintzan etorkizun handiena duen idazlea" 179.
|
|
|
Liburu
|
hau
, horregatik, Ekuadorko errealismoaren erakusgarririk behinenetakoa dugu: distiratsua, berritzailea eta sustatzailea.
|
|
|
Konkistatzaile españolen kulturak eraginda, Hego Amerikako toki ugaritan zabalduta dago ekain uztail inguruko urtaroari deitura
|
hau
ematea, nahiz eta urteko garairik' freskoena' eta izan.
|
|
|
Kosk eginez gero, ia beti heriotza dakar eta, horregatik, nekazariek beldur handia diote. Bizkarra ixaren antzeko marra batek zeharkatzen duelako izen
|
hau
edota" equis rabo de hueso" ematen zaio.
|
|
|
Borrokako oilar mota. Kolore iluna eta lepoaldean zein hegoetan zilar koloreko lumak edo horiak dituenari ematen zaio izen
|
hau
.
|
|
|
Gehienbat, arrantzatik eta itsasoko zein lurreko fruituak inguruetako herrixketan edota ibai zabaletan gora eta behera saltzetik bizi dira, eskolatu ere gabe. Gure idazleak ere, zehazki, adiera
|
hau
damaio hitzari.
|
|
|
Guayaquildik gertu den Daule herri inguruan ekoizten zen tabakoz egiten ziren puruei ematen zitzaien deitura. Tabako
|
hau
artisautzako teknika bidez lantzen zen eta garai batean aski izen handia lortu zuen, Peru eta Panaman saltzera ere iristeraino.
|
|
|
XX. mendearen hasieran Guayaquilgo auzo batek zuen izena. Inguru
|
hau
, gaur, salerosgai merkeen azoka kokatzen den" La Bahía" izenez ezagutzen da. Gallegos Lararen garaian herri xehe eta pobrea ibili ohi zen edaritegi narras ugariko ingurua zen.
|
|
|
Itxura oso itsusia du eta, horregatik, ez da batere estimatua. Horren adierazgarri, zenbait tokitan ematen zaion beste izen
|
hau
: " pez brujo".
|