|
2000
|
|
|
Horrelako txapelketarik ez da sekula izan. Orain dela urte batzuk izan zen Pernando Amezketarra txapelketa, hura ere taldeka jokatu zena eta askok
|
diote
aurtengoa haren antzekoa izan dela. Baina orduan bigarren mailako bertsolariak hartu zituzten.
|
|
|
Mende anitz dira euskara sortu zenez geroz. Europako mintzaira zaharrenetakoa dela
|
diote
adituek. Gizaldiz gizaldi iraun dugu euskaldunok, herri ezberdinen asmo makurrei aurre eginez.
|
|
|
Bestetik, amaren pertsonaiaren bidez antzerki poetiko batean murgilduko gara, non sinbolo eta ikus jokoek izugarrizko garrantzia hartuko duten; hala nola, argazkiek, diapositibek, dantzak, abestiek... Euskararen historiaren alde tragikoa azaleratu arren, ez
|
diote
umoreari muzin egiten. Umore tonua txertatzeko, estatubatuar bikotea dago.
|
|
|
Besteak beste, hori da Legebiltzarrak onartu berri duen Politikarien Estatutuak indarrean jarriko duena. EHk ezik, gainerako alderdi guztiek baiezkoa eman
|
diote
proposamenari. Egun, erretirorik handiena 300.000 pezetakoa da.
|
|
|
Hain instrumentu sinplea izanik ere, armonia jantziak osatzen ditu. Horrela, doinu nagusi eta garbiaren azpitik, akordeek laguntza lana egiten
|
diote
. Kantu ezagunak dira denak, eta Goio Garaialdek gehien entzun izan diren bertsioak mantendu ditu.
|
|
|
¿ Ta kontatzen errez al da? Badu zamora sagarra, kamuesa, aizpuruba, parada, txalaka (au gaziya da), Andoain sagarra, panpandoja (ona, sagardo gozua egiteko), aritza (txar antzekua), urtebiya, gezamiña, giel txorrotxa edo mutur luzia (oso ederra da jateko bañan du azal lodiya), udare sagarra, errege sagarra, elgieta, libra sagarra (aundiya, deitzen
|
diote
' re mandaburua), azirik gabia, ta orla beste asko.
|
|
|
ez. Euskalkiek bizitasuna eta jatortasuna besterik ez
|
diote
ematen batuari. Euskara batuak irautea nahi badugu, bizitasunez eta erraztasunez jantzi behar dugu eta hori euskalki guztietatik jaso behar du.
|
|
|
hitz egiten dutela
|
diote
. Euskaraz hitz egiten jarraitzen badugu, eta hori ezinbestekoa da euskarak iraun dezan, oso zaila da euskalkiak desagertuko direla esatea.
|
|
|
«Normaltasunaren esparruaren» barruan ere, zeharo urruti gaude kultura batek behar beharrezkoak dituen gutxieneko jarduera batzuetatik. Lau hari mehek eusten
|
diote
gure eguneroko jardunari askotan, eta ez da boutade bat, sarritan bi lagunek aparato burokratiko oso batek baino lan gehiago egin izan dutela erakusten den herri batean bizi gara.
|
|
|
Orain arte `cine vasco euskal zinema' zigiluaren monopolioa izan duten erdal ekoizleek urduritasun nabarmenaz erantzun
|
diote
euskaraz mustu eta euskaraz emandako lehen filmek berekin ekarri duten egoera berriari». Egoerak antzekoa izaten jarraitzen du, ez da euskarazko filmik (film laburrak salbu) egiten.
|
|
|
IPAR Euskal Herriko Udalen Biltzarreko ordezkariek, martxoaren 9an Frantziako Barne ministroarekin biltzeko jaso duten gonbitari baietza eman
|
diote
. Parisera Jean Pierre Chevenementerekin hitz egitera joanen diren euskal ordezkariak zazpi dira.
|
|
|
baina azken urteetako batez bestekoari eutsiko
|
diote
, hamabosten bueltan egongo dira
|
|
|
Orain arte poema, ipuin eta ikerkuntza zenak alor berriak ere baditu gazteei esker. Zaragozan adibidez, fanzine eta komikigintza ere landu izan dituzte, horrela kutsu modernoagoa eman
|
diote
hizkuntzari.
|
|
|
Horrela, herrialde aberatsen babesle den Nazioarteko Moneta Fondoak ezartzen dituen neurriek zorraren zama hiritar pobreenen bizkarrean uzten dute, gizarte programak eta gizarte zerbitzuak murritzaraziz, eta tarifa publikoak eta zeharkako zergak igoaraziz. Honelako neurriek arrazoia ematen
|
diote
Eduardo Galeano idazleari: «
|
|
|
Paperzaleak Kultur Elkartearen «Ostiela! »k, bere bost urtetan, ia alero kaleratu du testu erotikoren bat. Jaio berri den «Putz» aldizkariak ere azkeneko Durangoko Azokan egin zuen bere aurkezpena bide horretatik jo du eta bestelako edukien artean erotismoari ere egin
|
diote
leku.
|
|
|
Guzti hau, soilik botoen indarra erabiliaz, herri ordezkari moduan lana eginez, demokraziaren arauak jarraituz. Eta egoera honi ez
|
diote
aurre egin. Erantzun bakarra, inmobilismorik ankerrena, manipulaziorik lotsagarriena, boterearen erabilerarik maltzurrena jasan beharra.
|
|
|
Batzuen iritziz, apaizek munduaren haratagoko arazoaz arduratu behar dute eta ez hemengoaz. Hori, batez ere, Madrilen
|
diote
. Nire gustuko apaiz bati ezin zaio giza jarduera arrotza izan; gizartearen ardura ere berari dagokio.
|
|
|
Harrez gero, alderdi espainolistak jarri dira gure kontra. Biolentoen lerroetara pasa garela eta euskal nazionalismoa berdin biolentzia dela
|
diote
. Dena zaku berean sartu eta euskal nazionalismoa lurperatu nahi dute.
|
|
|
Pilotariek zer
|
diote
–
|
|
|
Beraz, 40.000 etorkin inguru bizi dela esan dezakegu, 7.000 bat Iparraldean eta gainerakoak Hegoaldean. Espainiako Barne Ministerioaren datuek
|
diote
bizileku baimena duten 30.000 atzerritar bizi dela Hego Euskal Herrian. Iparraldean, berriz, bizileku baimena 7.000 etorkinek dute; hauetatik 2.000 Espainiako Estatutik etorriak eta gainerakoak gehien bat magrebtar eta portugesak.
|
|
|
Mahatsondoen gehientsuenari ateratzen
|
diote
etekina, baita neguan mahatsondoak inausi ondoren gelditzen diren adarrei ere. Saldu egiten dira eta hauekin lortutako txingarra, arkume txuletak erretzeko onena omen da.
|
|
|
Ausardia EAJn, eta ez nolanahikoa, `erosotasunean' bizitzera ohitua dagoen alderdiari ezin baitzaio samur egin bat batean zikloiaren erdigunean egotea; bizi dugun gatazka giroak ezin diezaioke besterik eskaini euskal gizartean halako ordezkaritza eta erantzukizuna duen alderdiari, eta goxoa ez den gozokiari heldu behar
|
diote
jeltzaleek eta bereziki Ibarretxe lehendakariak.
|
|
|
Programarekin eskolen barruan zein kanpoan haurrak euskaraz bizi daitezen lortu nahi da. Eskolek oso ondo erantzun
|
diote
. Azken xedea, eskolek beren urteroko programan ekimen hauek txertatzea da.
|
|
|
Eta, beti bezala, hasiak dira energia kontsumitzaileak ikaratzeko kalkulu ekonomikoak egiten, hau da, hiritar guztiok ikaratzeko kalkuluak egiten. Konpainia elektrikoek dagoeneko gizarteari jakinarazi
|
diote
zentral nuklearrak itxiz gero argiaren ordaina urtean 120.000 milioi pezeta (4.800 milioi libera) igoko dela. Halaber, konpentsazioak eskatzen dituzte.
|
|
|
Eta horrela, gogora ekarri dute Europan antzeko proposamenak egin izan direla, esaterako Alemaniako hauteskundeetan, eta gero ezerezean geratu direla. Eta, gainera, dagoen energiarik merkeena dela
|
diote
|
|
|
Eta ez naiz harritzen, bere buruari bueltak emateko, daukan diskurtso antolatua edukitzeko eta hizketarako duen gaitasuna kontutan harturik. Duela urte dexentetatik hona ordaindu egiten
|
diote
gainera, komentarista eta artikulugile izateagatik. Abertzalea ez dakit, baina euskaltzale fina dugu bederik, irakurri egin behar dira bere artikulu landuak.
|
|
|
Hala ere, didaktika alorrean hobetu beharreko puntuak ere badirela
|
diote
didaktikariek, besteak beste, irakasleen iraunkortasunik eza eta ondorioz irakasleei etengabe oinarrizko prestakuntza eman behar izatea, goi urratsetako hutsuneak edo nazio mailako egitura sendoagoaren beharra.
|
|
|
Guevarak orain, Cuerdak lehenago eta beste batzuek ere, azken batzarrean EAJk onartutako prozesu soberanista ez dutela ulertzen
|
diote
.
|
|
|
HBri ere erakundeetara etortzeko dei egiten zion akordio horrek. Pauso horiek guztiak eman dira eta bere burua demokratatzat duten alderdi politiko batzuek, hainbeste urtetan aldarrikatu duten horri uko egin
|
diote
.
|
|
|
Hori da niretzat 150 urteko jatorrizko botere horren gaurkotzea. PPk eta PSOEk beldur
|
diote
herri honen esanari eta uko egiten diote mahaian esertzeari, jarrera antidemokratikoa azalduz.
|
|
|
Hori da niretzat 150 urteko jatorrizko botere horren gaurkotzea. PPk eta PSOEk beldur diote herri honen esanari eta uko egiten
|
diote
mahaian esertzeari, jarrera antidemokratikoa azalduz.
|
|
|
Izan ere, EHEren arabera, euskaldunon hizkuntza eskubideen aldeko aldarrikapenek euskal herritarren atxikimendu ugariak izan dituzte, eta botere politikoak ez du eskaera hori aintzat hartu. Eta areago, euskararen normalkuntzaren aurka gogor egiten duen zatiketa juridikoa ezarri
|
diote
Euskal Herriari. Hala, EHEk euskararen ofizialtasunaren aldeko martxa honetan parte hartzeko deia egin dio gizarte osoari.
|
|
|
Gainera, bankuarentzat gutxitu egiten dira kostu finkoak, langile eta lokal gutxiago behar ditu. Euskal finantza erakundeak emaniko datuen arabera, bulegoetako langileek beren denboraren %52 baino ezin
|
diote
salmentari eta bezeroarekiko arretari eman, gainontzekoa barne gestio eta administrazio lanei eman behar baitiete. Bulego zibernetiko berri honetan, denboraren %20 baino ez dute eskatuko betebehar automatikoek.
|
|
|
Gipuzkoar bankuak atari honen% 10 erosi du, sarearen bitartez finantza zerbitzuen prestazioak bat eginik garatzeko xedez. Operazioaren zenbateko ekonomikoa ezagutzera eman ez duten arren, adituek
|
diote
gipuzkoar entitateak 150 milioi pezeta ordainduko dizkiola arabarrari %10 horren truke
|
|
|
Esaterako, umeek txapelketa bat dute Pokemon" Kultura" n nor dagoen jantzien neurtzeko. " Kultura" deitzen
|
diote
, badakite" Crongis" bat zer den eta zer bihurtzen den uretan bustitzen bada. Baina gero ez dakizkite beren herri inguruan dauden mendi eta ibaien izenak.
|
|
|
instituzionalak, politikoak, sindikalak, sozialak... bere baitan herri honen gehiengoaren iritzia eta borondatea islatzen dituztenak. Baina hala ere, Espainiako eta Frantziako gobernuek trufa eta muzin egin
|
diote
behin eta berriz euskal gizartean nagusitu den aldarrikapenari. Ondorioz, jokoan dagoena ez da soilik euskal presoen eskubideen berma (berez garrantzitsua dena), baizik eta Euskal Herriaren hitza eta erabakia ere jokoan dago.
|
|
|
Ondorio juridiko guztiekin batera (edota haien gainetik), ordea, panorama politiko guztiz berriari aurre egin
|
diote
epaituek, konplizeek eta haien inguruan gorpuztutako" sindikatuak". PPren gehiengo absolutuaren inplikazio zuzen eta ustekabeko bat izan da" GALekoen bandaren" umezurtz uztea, sententziaren ondoren zigortuek jaso dituzten laguntasun adierazpenen eskasian nabarmendu dena:
|
|
|
Jose Bonok ere bere burua aurkeztuko du, esan duenez, eta hautagai gehiago ere izango da. Diez haserraraziz, Felipe Gonzalezen hautagaia dela
|
diote
gerristek. Larri ibiliko litzateke PSOE bere etorkizuna Rosa Diezen zuzendaritzatik pasatu balitz.
|
|
|
Estatu Batuak, Alemania, Eskandinavia edo Japonian, ostera, oihartzun handia dute. Hemendik urte gutxira ezagunagoa bilakatuko dela
|
diote
adituek, telefono mugikorren moduan. Iaz 400 etxebizitza domotizatu eraiki ziren EAEn.
|
|
|
Euskal Herrian sortu eta bertako gune komertzialetan saltzen diren produktuek ere ez
|
diote
euskarari begirune handirik. Esaterako, Andoainen dagoen Krafft enpresaren produktu guztien ontzi eta etiketek gaztelania soilik erabiltzen dute.
|
|
|
Gero zabaldu eta zabaldu, inguruan dituenak gupidarik gabe zanpatu, itzalpetu edo elikagairik gabe utziz akabatuz haziko da. Indian beldurra ere biziko zuten garai batean zuhaitz hau egiteko gai zena ezagututa; tratante edo merkatarien zuhaitza deitzen
|
diote
eta zuhaitz sakratua, gurtua da hango erlijioetan.
|
|
|
Zimurrez betea zegoen txantxangorriari" lifting" a egin
|
diote
garai berrietara egokitzeko. Hala ere, EITBren 18 urteurrena dela eta, irudi aldaketa atarikoa baino ez da.
|
|
|
Bestetzuek ordea, herri hizkeratik euskara batua urrun dagoela eta bizkaiera batua ere eguneroko euskaratik urrun eta estuegia ez ote den
|
diote
. Bizkaiera, mendebaldeko euskalkia, bide berriak urratzen dabil zalantza barik, esparru gehiagotara hedatzen, eta hor ere eztabaida eta zalantzak plazaratzen dira.
|
|
|
Baina ia ia elizaren magalera bilduta egon da, edo inguruko sektoreen babesean, horietako zenbait sarri euskara batuaren aurka, denboran atzera joan ahala batik bat. Gailendu den euskararen normalizazioaren aldekoek ere behin baino gehiagotan eman
|
diote
lepoa etxeko euskarari eta euskalkiari. Ikuspegi nazionalaren izenean emandako urrats asko bide horretatik joan dira.
|
|
|
Hori Miamin ari da gertatzen, beltzak kexu dira," lehen ingelesa ikastea nahi zenuten lana lortzeko, eta orain espainola ikastea nahi? Ez horixe!"
|
diote
. Kubatarrek ez dituzte beltzak begi onez ikusten, Miamin dauden kubatar gehienak zuriak dira-eta.
|
|
|
Arabako hizkuntza euskara dela erakusteko asmoz, hirugarren aldiz izango dugu jai erraldoi hau Laudion, Aiarako bailaran. Hezkuntza proiektua sendotzea helburu izanik," Txikia zainduz handitu" leloari eutsiko
|
diote
.
|
|
|
261.539 milioi upel ditu, eta urtean 3.300 milioi ekoizten ditu. Beraz, abiadura horretan, dituen erreserbak 80 urte iraungo
|
diote
.
|
|
|
Gaur egun batzuek oraindik ez dute hori onartzen. Hori euskara jatorra ez dela
|
diote
. Baina baliabidea hor dago eta, erabiltzen den heinean, jendeak jaso egiten du.
|
|
|
Koadriletan bezala da; berak dauka gogo gehien, ez dio nagirik ematen autoa hartu eta Donostiaraino gidatzeak. Gainerakoek jarraitu egiten
|
diote
. Guri gertatu zitzaiguna izan zen berandu hartu genuela amaitzeko erabakia.
|
|
|
Narratiba da nagusi, narratibak ziurtatzen dizulako gastuak beteko dituzula. Argitaletxeek iturria itxi
|
diote
poesiari.
|
|
|
Batzuek
|
diote
egurra mozten txukuna izan behar dela; bada, ni ez naiz horietakoa... lehenbailehen moztu eta kito.
|
|
|
Prestakuntza gutxi egiten duzula
|
diote
askok, baita parrandazalea zarela ere. Eta esanak esan, txapelduna zara.
|
|
|
Obren burutzeko 300.000 libera inguru (7 milioi eta erdi pezeta) behar dira. Hormigoi geruza jarri ondoren, hosgabetze lanari ekinen
|
diote
eta, azkenik, tresnak ipini. Obretan hogei bat lagun ari dira laguntzen, irratiko lankideak herritarrak eta ofizialak barne direla.
|
|
|
Finantziazioa lortuz gero hortaz," Erick eta erresuma magikoa" 2002 urtean izan liteke ikusgai. Bien bitartean, Dibulitoons ekin egindako elkarlanaren emaitza ikusita," Alex eta Alexis" eta" Maroons" animazio telesailak ekoizteari ekin
|
diote
|
|
|
Gu beti aritu gara subiranotasunaren bidean. Horrela
|
diote
gure estatutuek. Gu ez gara autonomistazale izan, aurrera egiten laguntzen digun neurrian ez bada.
|
|
|
Horiek elkarrekin joan daitezke, eta inportantea da enpresarendako eta publikoa pixka bat esnatzeko, baina inportanteena pilotari onak ateratzea da, kirol guztietan bezala. Eta momentu honetan mordo bat badaude, enpresek ere inportantzia ematen
|
diote
honi... Nik uste dut hemendik lau bost urtera izango dela hemen mailarik handiena.
|
|
|
Mezu hori da, gutxi edo aski," egon gaitezen beti hautetsien alde, hauen jarreren eta obren oihartzuna eman dezagun,' polemika' guztiak bazter ditzagun, Euskal Herri txukun eta Image d' Epinal irudi politikoa isla dezagun". Bere sortzailearen ideia politikoei fidel egon da" Le Miroir" eta eskuineko bezala sailka badaiteke ere, frantses' ezkerrekoek', sozialistek behintzat, ez
|
diote
erasiarik botatzeko arrazoirik. Abertzaleek bai, ordea, zeren eta 44 urteotan diharduen informazio ergel eta ahul honek ez baitu ezertarako ohartarazterik eragin.
|
|
|
ARRAZOI politikoetan aurkitu behar dugu erantzuna. Alderdi espainolistek benetako beldurra
|
diote
euskararen garapenari nazio kontzientziaren sortzailea izan daitekeelako, kolokan jarriz beren proiektua. Euskararen aldeko mugimenduari leporatzen diote politizazioa, beraiek direnean euskararen berezko garapena eragotzi nahi dutenak eta prest daudenak gure izaeraren adierazlerik garrantzitsuena den euskara behin betiko desagertarazteko arrazoi politiko hutsengatik.
|
|
|
Alderdi espainolistek benetako beldurra diote euskararen garapenari nazio kontzientziaren sortzailea izan daitekeelako, kolokan jarriz beren proiektua. Euskararen aldeko mugimenduari leporatzen
|
diote
politizazioa, beraiek direnean euskararen berezko garapena eragotzi nahi dutenak eta prest daudenak gure izaeraren adierazlerik garrantzitsuena den euskara behin betiko desagertarazteko arrazoi politiko hutsengatik. Hil ala bizikoa da euskararentzat normalizazioa lortzea, euskaldunok gure bizitza euskaraz egiteko eskubidea dugu, hizkuntzaren balio komunikatiboa murrizten duten neurrian, hilzorian egongo baitira bai gure hizkuntza baita gure izaera ere.
|
|
|
Bestetik, inmigranteen etorrera Euskal Herrira izango dute eztabaidagai. " Gurera etorritako etorkin gehienek, euskara ez dela beharrezkoa ikusirik, bizkarra eman
|
diote
gure hizkuntzari, horrek euskaldunengan sortzen duen etsipenarekin, elkarbizitza kaltetzeraino. Gainera, oraingo egoera politiko petrala dela eta, abertzaleei etorkinak baztertu nahi izatea leporatu izan zaie.
|
|
|
Mendiak leku handia du euskaldunen imaginarioan, eta gehiegi lotu da natura garbia eta ama lurra bezalako ipuinekin. Batzuek
|
diote
mendia kontsumorako lehen gai bilakatzen ari dela orain, baina hori aspaldiko kontua da. Produkziorako, merkaturako, beti baliatua izan da eta paisaiak ez dira batere naturalak:
|
|
|
Gainera, hainbeste erabiltzaileren interesak kontrajarriak dira eta giroa okertzen ari da. Horrela, mendigoizaleek badute senda bilatzearen gustua eta ez
|
diote
galtzeari beldurra; berriz, ibiltari organizatuek maite dituzte bide balizatu zabalak, dudarik gabekoak. Biek oinez egiten badute, oilagorren ehiztariek bezala, uso sasoian etortzen diren tropa mekanizatuek pistak nahi dituzte, eta pistazaleak ere dira motozaleak eta artzainak, nahiz eta azken hauentzat mendizale eta ibiltariei saldu gasnak mozkina garrantzitsua izan.
|
|
|
Hango euskaldunak, lehen belaunaldiko emigranteak direnean, euskarari eusten
|
diote
. Zenbat eta beranduago joan Ameriketara, orduan eta aukera gehiago euskaraz jakiteko.
|
|
|
Itsusiko haitzen magalean gordeta, bada urteetan zehar bisitari asko jaso duen kobazulo berezia. Harpeko Saindua deitzen
|
diote
bertan dagoen estalagmita bati. Frantsesek" le saint qui sue" esaten diote," izerdi tzen duen santua", alegia.
|
|
|
Harpeko Saindua deitzen diote bertan dagoen estalagmita bati. Frantsesek" le saint qui sue" esaten
|
diote
," izerdi tzen duen santua", alegia. Azaleko gaitzak sendatzeko ahalmena omen du santu honen urak.
|
|
|
Estatu Batuetako Drug Enforcement Agency ko (DEA) administrazio epaile Francis Young-en hitzetan," marihuana, egoera naturalean, terapeutikoki aktiboak diren substantzien artean seguruenetakoa da". Azken urteetan egindako ikerketa medikuek ere hala
|
diote
, baina oraindik, cannabisak dakartzan onurak eta kalteak zehazteko esparru honetan egin beharreko bidea luzea da.
|
|
|
Hedabideek, ordea, den dena berdintzen dute, dena euforikoki enfatizatu behar ero horren bidez. Hamabost egunetan dibertimentu gisa idatzitako liburu inora ez doana eta mendeko proposamenik tajuzkoena dakarrena," liburu" dira biak hedabideetan. Deskuidatuz gero (alegia, aurkezpenean irudi egokia eskainiz gero), jolas hutsa baino ez denari toki zabalagoa emango
|
diote
, gainera hedabideek. Hedabideek?
|
|
|
Horren jakitun da Iriziar," egin kontu, Oñatin edo Bergaran berezitasun fonetikoak dituzte. Esaterako, batuan' esan diot' hori bizkaieraz' esan dotsat' baldin bada,' esan jat'
|
diote
Bergaran. Saio batean aldagai horiek guztiak sartzea beraz, gehiegizko mazedonia litzateke.
|
|
|
Marraduna soilik kantauriar isurialdean ageri da eta beste arrazen artean ez du antzekorik. INIA koek hasitako lanari Eusko Oilozaleen Elkartekoek heldu
|
diote
. Elkarteko kideen artean jarraitzen dute oilo arraza honen hobekuntza lanetan.
|
|
|
ARALAR ildoko kideek aspaldian ahoz eta idatziz adierazten ari direna txosten batean agertu dute ezker abertzaleko korrenteko kideek. Gaur egun, ezker abertzaleak daraman bidearekiko desadostasunak agertu ondoren, bide politikoen hautu garbia egin behar dela
|
diote
, horretarako aukerak dauden bitartean. Besteak beste, ETAk jadanik herriaren legitimaziorik ez duela diote, bide instituzional guztiak erabili behar direla, hauteskunde guztiak barne.
|
|
|
Gaur egun, ezker abertzaleak daraman bidearekiko desadostasunak agertu ondoren, bide politikoen hautu garbia egin behar dela diote, horretarako aukerak dauden bitartean. Besteak beste, ETAk jadanik herriaren legitimaziorik ez duela
|
diote
, bide instituzional guztiak erabili behar direla, hauteskunde guztiak barne. Iñaki Aldekoa, Patxi Zabaleta, Sagrario Aleman eta Miren Egaña dira, besteak beste, Aralar ildoko pertsona ezagunetakoak.
|
|
|
bizirik iraun du Lanzaroteko irlan. Ez dago bere jatorriaren berri argirik, baina Kanariar Irletan izandako euskaldun, balentziar eta frantsesen eraginaren ondorioz izan daitekeela
|
diote
teoriarik gehienek.
|
|
|
Palestinotarrak:: " Rogers" egitarauari ezezkoa eman
|
diote
. Pakezko artu emanetan asi ezkero eskubide guziak galtzeko arriskua ikusten dute eta batez ere galdu galdua ikusten dute Israel berriz bereganatzeko ametsa.
|
|
|
Euskal musikan zortziko erritmo ospetsua dago. Horretaz nik baino askoz ere gehiago dakiten musikologoek aztertu dute zortziko erritmoa, eta turkieraz" herrena" esan nahi duen hitz batekin deitzen dutena dela
|
diote
. Erritmo irregular gehien dagoen zonaldea Turkia da.
|
|
|
Luzaz galiziera dela esan izan da, eta BNG alderdi abertzaleak ere bertako taldea sortu du, etorkizunean Galiziarekin bat egiteko xedez. Beste gune asturiarzale batzuek berriz, hangoa mendebaldeko asturiera dela esan izan dute, eta galiziarrei inperialismo kulturala egotzi izan
|
diote
, gai hori dela-eta asturieraz diharduten kulturgileak baztertzeagatik: Galeuscako kide izan gura zuten idazle asturiarrei ezarritako betoa adibidez.
|
|
|
Erdibidean daudenen iritzia hortik doa: galizieratik asturierara edo alderantziz hizkuntza continuuma dagoela
|
diote
, ez muga zehatza. Galiziarrek Eo Naviako hizkerak euren ekialdeko hizkeretatik zein hurbil dauden aipatzen dute, asturiera batuaren (erdialdekoaren) aldean.
|
|
|
Hizkuntza mugimendu bizien eta ezagunena ere Asturiesen dago, han garatu dira talde eta mugimendu sendo eta historikoenak, baina Lleonen ere Zamora eta Lleon probintzia biak ulertuta izen horren pean hogeita bost mila hiztun egon litezke, estimazioen arabera, ez baitago ezelango datu ofizialik. Mirandako lurraldean berriz Miranda' l Douru udalerriko ia herri guztiak eta Vimiosoko kontzeju bi biltzen dituen 500 kilometro karratuko eremua, hamabost mila biztanle inguru daude, eta gehientsuenek mirandes hizkerari eutsi
|
diote
.
|
|
|
Harrigarria dirudi lehen helburua" finantza merkatuak" indartu beharra izatea, eta ez, berriz, merkatu horiek ikuspegi sozial batekin eta neurri kolektiboeen bidez, kapitalaren gaineko fiskalitatea ezartzea kasu, kontrolatzea. Halaber, Europako agintari sozialistek, nazioarteko lehia askatasunaren izenean, patronala hirurogeita hamarreko hamarkadaz geroztik arlo sozialean etengabean ezartzen ari den jokabide zanpatzaileari bereak eta bi egiten utzi
|
diote
(esku hartze publikoa murriztea, langileen mugikortasuna eta erabateko malgutasuna, araurik eza eta behin behinekotasuna, eskubide sindikalen aldaketa, lanetik kanporatzeko baldintzak laxatzea eta abar).
|
|
|
Dagoeneko asmatuko zenutenez, erdaltzaleak zituen hizpide. " Zenbat eta zenbat kalte egin
|
diote
Euskal Erriari ez da erraz esatekoa", zioen. Eta norena ote errua?
|
|
|
Lizarrako prozesuaren aurka zeuden guztiek sinbolotzat hartu dute Lizarra, eta Lizarra etsai bihurtu dute. Lizarra etsaia den neurrian egurra eman
|
diote
, izugarrizkoak eman ere. Beraz, gauza hauek antolatzerakoan kontuan hartu behar dugun gauza bat etsaiaren indarra da, izugarrizkoa.
|
|
|
Bestetik, egia esan, nik ez nuen horretan pentsatu hautatu nuenean, baina sari horiekin beti gauza bera gertatzen da: orain txinatar bati eman
|
diote
. Sekula ez diote txinatar bati eman, bada noizbait eman diote.
|
|
|
orain txinatar bati eman diote. Sekula ez
|
diote
txinatar bati eman, bada noizbait eman diote. Eta txino bati eman behar ezkero, nori emango diote?
|
|
|
orain txinatar bati eman diote. Sekula ez diote txinatar bati eman, bada noizbait eman
|
diote
. Eta txino bati eman behar ezkero, nori emango diote?
|
|
|
Sekula ez diote txinatar bati eman, bada noizbait eman diote. Eta txino bati eman behar ezkero, nori emango
|
diote
–Joño, hau txinatarra da baina exiliatua, beraz ez da oso komunista, oso" txarra" eta gorria, orduan irabazteko arrisku handia du...
|
|
|
Eta beno, batzubatzuek haserre agertu zaizkit, futbitoaren inguruan idatzi dudalako. Interes gutxiko gaia dela
|
diote
, ea zer aporta dezakedan nik horretan... Baina nire iritziz" Baloika" abentura nobela ere bada, eta nolabaiteko mezuak daramatza.
|
|
|
Ez ditu bakarrik gure ama hizkuntzaren altxorra betitik izan direnak jasotzen, ordea, beste berri batzuek ere agertzen dira bertan, egileek asmatuak, inori baimenik eskatu gabe, alegia lotsagabe lotsagabe, hitzaurrean adierazten duten bezala. Asmatzerakoan kontuan izan omen duten bakarra, beren bizimodua, kultura, egoera, umorea eta inguruari begira esamolde hauek egoki eta baliagarriak izatea dela
|
diote
baita ere. Euskal lokuzio bakoitza irudi esanguratsu batez lagundurik eta gaztelerazko, frantsesezko eta ingelesezko baliakideekin dator.
|
|
|
Pentsa eta pentsa, burutapen bat izagon du gizonak: alaba eta bien artean mezu bat idatziko
|
diote
bere emazteari. Harrituta geldituko da neskatoa:
|
|
|
Lehenengo bi diskoak eskeletoak zirela esan omen zien kritiko batek, baina Muguruzaren iritziz," xarma handiko diskoak dira". Dantzarako gonbitea izateaz gain, azkeneko lana etxean ere, lasai, entzun daitekeen diskoa dela
|
diote
. Diskoaren tituluak berak ere(" Bizitza triste eta ederra") anbiguotasuna islatzen du.
|
|
|
Espontaneidade hori kontrolaezina denez, bertsolaritzak nire ustez sekula ez du izango, hizlari espontaneoek izango ez duten bezala, goiko maila hori. Gaur egungo bertsolariei, esan nahi dutena esateko ez bada, ez zaie interesatzen bertsolaritza, eta jarrera horrekin dabilen bertsolariari goi mailako estrukturarik ez
|
diote
sekula eskura emango. Diseinu baten barruan bazoaz goraino jasoko zaituzte, baina han hizketan hasten bazara ez.
|
|
|
Dena den, ordua da errebindikatzeko sorkuntza inprobisatua (bai ahozkoa, bai musikazkoa, bai pinturazkoa) hor dagoela, eta beste estrategia bat dela, ez dituena lortzen landuaren emaitza berak, baina tira. Oteizak eta izugarrizko garrantzia eman
|
diote
kulturbide honi. Guk ez diogu hainbestekoa emango, barrutik ezagutzen dena ez da mitifikatzen.
|
|
|
Ordurarte Bertsolaritzaren gurdiaren itzai izan zirenak kanpoan gelditu ziren eta hauek ideologi kutsua eman nahi izan zioten hausturari eta era horretako diskurtso ugari izan da. Zenbait kargudunek Elkarteari instituzioetatik, joera politiko baten pareko tratua eman
|
diote
, Txapelketa Nagusietako finaletan kargudunek saria ematerakoan jasotako txistu hotsetan justifikatuz. Eta nago ideologia bateko bertsozalea hoztu egin dela proiektu honekin, proiektu honetan dabilen bertsolarigoarekin, eta azken finean bertsolaritzarekin.
|
|
|
EUSKO Legebiltzarreko Biolentziaren Biktimen Lan Taldeak, biolentziak kaltetutako biktimen gaia aztertuko lukeen behatoki independentea sortzea proposatu du. Sufrimendua zabalduta dagoela
|
diote
lantaldean aritutakoek eta, beraz, alderdi guztiak, erakundeak, biktimen elkarteak eta adituek osatuko lukete behatokia. Biktimak nortzuk diren zehaztea, hauek behar duten laguntza bideratzea eta gatazka humanizatzea lirateke behatokiaren helburu garrantzitsuenak.
|
|
|
ETAren beste su eten bat abertzaleen arteko gutxieneko akordio maila batean oinarrituko da. Hori
|
diote
ELAk eta LABek, EH eta EAko buruzagi askok ere halakoak adierazi dituzte, eta EAJko bozeramaile Joseba Egibarrek ere berdintsua eman du aditzera. Guztiak bigarren saio bat egitearen alde daude.
|
|
|
Politika goraberak sortzen dituzten arazoak dira, ez dira gaiztakeriaren ondorenak. Eta auzi oiek, zer pentsa aundia ematen
|
diote
edozeini, zenbait aitzakia ba direlako zuzentasun kontuan. Nori etzaio buruan sortzen onako galdera au, epaiketa oiek direla ta:
|
|
|
Bertso eskoletatik datozen gazteek txapelketari berari gaztetasuna eman
|
diote
. Aipagarria da, adibidez, aurtengo finaleko aldaketak:
|
|
|
Ni ez naiz arlo penalean ari, baina arlo honetan ari diren espezialistek Maria Jose Galindok emandako epaia ontzat eman dute. Alegia, Sevillan, Caceresen edo Lugon antzeko epaia emango zela
|
diote
adituek. Fiskaltzak helegitea jar tzea normala da, bera zen salataria eta beste kasuetan bezala mantendu behar zuen bere jarrera.
|
|
|
Sarrionandia bere liburuetan jasotzen dituen autoreen pertsonaien eta gaien bidez mintzatzen da, ez da joko erudito alfer bat metaliteratura hori, bere narrazioei sakontasuna, oihartzun eta iradokizunak eransteko polifonia baten erabilera baino. Haren liburuak irakurtzen dituztenek egin ditzaketen irakurketa maila infinito horietako batzuetan, beste literatur obra horien obraren oihartzunek, mezuaren aldetik nahiz estetikaren aldetik konplexutasun eta matizazio gehiago sumarazteko eta iragartzeko aukera eskaintzen
|
diote
autoreari bere lanak moldatzerakoan.
|
|
|
Sarrionandiaren esanetan, Durangoko irteerako zuhaitz horrek pelegrina, bidazti edo nabigatzailea izan nahi luke, baina bere erro sakon ikaragarriek eutsi egiten
|
diote
lurrari itsatsita, leku liriko horretan. Ikusi batera esan liteke zuhaitz hori Sarrionandiaren obraren irudi bat dela, leku lirikoan kokatua dagoela esaten du iturriaren ondoan, bere prosaren lirikotasunaz eta metaliteraturaz (iturriez) egin diren hainbat aipamen kritikori irri egin nahiez bezala.
|
|
|
Joseba Sarrionandiaren ibilbide narratiboari lehen bi ipuin sarituk ematen
|
diote
hasiera: 1980ko Xaguxarra aldizkariaren lehen alean argitaratu zen" Maggie indazu kamamila" (Arabako Diputazioaren" IX Ignacio Aldecoa" saria 1980an) eta Pott aldizkarian argitaraturiko" Enperadore eroa" (Bilboko Udalaren" I Ciudad de Bilbao" saria).
|
|
|
Liburuaren arrakasta liburuaren kalitate maila onari egozten
|
diote
kritiko gehienek. Zenbaitzuk, ordea, berezko kalitateak arrakasta handi hau ez duela halere erabat justifikatzen eransten dute, beste zenbait literatur obra kalitatezko izanda ere ez baitira horregatik, beste gabe, arrakasta komertzialak bihurtu.
|