|
2001
|
|
|
Beraz, osasunak laguntzen ba, daust, lar luzatu barik burutu nai neuke lan ori". Eta ez du hitza jango, oker ez banabil, izan zezakeen kritikorik gogorrenak ere ez
|
baitio
langile denik ukatu. Hitz dotoreagoz, hobeki esan," prolifikotasuna" aitortu dio4.
|
|
2002
|
|
|
Psikiatra batek Gasteizen egindako 60 minutuko azterketa batean oinarritzen du epaileak ebazpen hori. Azterketa horretan, espezialistak
|
dio
langileak “duela zenbait urtetik enpresan dituen lan arazoek eragindako erreakzio antsietate depresibo labur bat” aurkeztu zuela. Epaiak dio langileak “hainbat gorabehera izan dituela enpresaren zuzendaritzarekin eta tentsio eta estres uneak izan dituela”.
|
|
|
Azterketa horretan, espezialistak dio langileak “duela zenbait urtetik enpresan dituen lan arazoek eragindako erreakzio antsietate depresibo labur bat” aurkeztu zuela. Epaiak
|
dio
langileak “hainbat gorabehera izan dituela enpresaren zuzendaritzarekin eta tentsio eta estres uneak izan dituela”. Ramiro Antón, Mikoko enpresa batzordeko kidea, Comisiones Obreras (CC.OO.
|
|
2006
|
|
|
Legeak honako neurri hauekaipatzen ditu: lehendabizi, betiere arriskua saihesteko helburuarekin, langilearenlan baldintzak eta denbora egokituko ditu, hala nola, gaueko lana edo lanatxandaka ez egiteko agindua emanez [LAPL 26.1 art.]. Hori nahikoa ez balitz edoposible ez balitz, arriskutsua ez den beste lanpostu bat eman behar
|
dio
langileari [LAPL 26.2 art.]. Lanpostuaren aldaketa ere posible ez bada arrazoi objektiboakedo teknikoak direla eta, orduan langilearen lan kontratua etetea erabaki daitekehaurdunaldian arriskua izateagatik. [LAPL 26.3 art.]
|
|
|
LEren 37 artikuluaren kasuan, lanaldiaren murrizketalangileen eskubidea da. Horrek esan nahi du enpresariak ezin duela murrizketaukatu, onartu behar du nahitaez, eta ezin
|
dio
langileari ukatu aurreko baldintzetaraitzultzea ondo iruditzen zaionean.
|
|
|
Gaur egun, gutxieneko soldata batez besteko soldata garbiaren %45, 4 da, eta, 2007rako igoerarekin, ehuneko hori %47koa izango da, Gutun Sozialean adierazitakoa baino 13 puntu txikiagoa. Berrikusteko klausula Sindikatuek berehala ekin nahi
|
diote
Langileen Estatutuaren 27 artikuluaren erreformari, LGSri berrikuspen klausula bat emateko, hartzaileei erosteko ahalmena galtzea saihesteko. Bai Ferrerrek bai Toxok gogorarazi zuten klausula hori 2004ko abenduaren 30ean onartu zuela Gobernuak, eta, oraingoz, ez dela legezko erreforma egin.
|
|
|
Ez da posible pentsatu nuen, Veronica ordu honetan lanean. Ez dut
|
esango
langile txarra denik baina desorduetan ez du lanik egiten. Berak asmatutako esaldia da:
|
|
2007
|
|
|
5 Lan harremanen iraupena lau astetik gorakoa denean, enpresaburuak idatziz adierazi behar
|
dio
langileari, erregelamendu bidez ezarritako modu eta epeetan, zein diren kontratuaren oinarrizko osagaiak eta lan prestazioa emateko baldintza nagusiak, baldin eta idatziz egindako kontratuak osagai eta baldintzok jaso ez baditu.
|
|
2008
|
|
|
Egunean 36na logela txukundu behar dituzte. Kazetariak jakin duenez, aurreko zazpi urteetan hotelaren eta agentziaren arteko kontratuak
|
zioen
langile txinatarrotako bakoitzak egunean hamasei ganbara egin behar zituela. Orain kopuru hori halako bi garbitu behar dute soldata bera jasoz.
|
|
|
Legeak
|
dio
langile bakoitzaren eskubidea dela hau, izan emakume edo izan gizon, eta, beraz, bi gurasoetako edozeinek eska dezake, bikotekidearen lan egoera dena dela ere.
|
|
|
Aldizkako langile finko gisa kontratatuz gero, langabezia prestazioak jaso daitezke, aldi baterakoak baino egonkorragoa izateaz gain. Hazkundea eta Enplegua Hobetzeko Legeak
|
dio
langile horiei hitzarmen kolektiboetan zehaztutako ordenan eta moduan deituko zaiela eta, betetzen ez badute, kaleratzea erreklamatzeko aukera izango dutela. Aldi baterako lan kontratu baten eta aldizkako kontratu finko baten artean, beti da hobea azkena.
|
|
|
Notchupa urte hasieran inauguratu zuen ideia, eta gero TalentSpring en atzetik ibili da, baina funtzionalitate horiek bakarrik hautagai onenentzat daude eskuragarri. Berriak web zerbitzuak, oraingoz estatuetan bakarrik eskaintzen dituztenak lanak Aldi berean, konpainiek kostuak aurrezten dituztela
|
diote
langileak aukeratzean, eta aldi berean, langileak.
|
|
|
Bilboko saskibaloi talde bat Europan barna bidaiatzen hasi zenekoa, Eurokoparen, Europako taldekako bigarren txapelketaren, eztia eta zama dastatuz. Zama hain goiz izendatzea, baina, ez da bidezkoa; «zerbaiterako egiteko dugu lan»,
|
dio
langileak jaiegunean parranda egiten duenean, eta Eurokopa jaiegun luzea da Bilbo Basketentzat.
|
|
2009
|
|
|
batez beste, 730 euro jasotzen dute hilean; Gipuzkoako hitzarmenarekin, berriz, %30 gehiago jasoko lukete, mila euro inguru. Beste munduko ezer ez direla eskatzen ari
|
diote
langileek.
|
|
|
Ez dakite ezta Landaben non dagoen ere, esan zuten Angel Txokarrok eta Carlos Lopezek, langileen izenean. Lantegiaren baliagarritasuna bera kolokan dagoela
|
diote
langileek. Lan taldea erdira murriztuta, zail duela etorkizuna.
|
|
|
Badakit Maiatzaren Leheneko bezperan lantoki batean langile batzuk ibili zirela beste langile batzuei krabelin gorriak oparitzen eta, zorionak?
|
esaten
langileen eguna zelako. Eta bezperan ere, trikiti eta guzti, ikasleek herriko kaleak alaitu zituztela Bolognako Unibertsitate asmoak hankaz gora jartzen zuten zangoak eta antzerki sinboliko ibiltaria paseatuz.
|
|
2010
|
|
|
Emakume dirudun baten rola jokatu du Potiche n, bizi osoa bere lorategia eta senarra zaintzen eman dituena. Halako batean, euritako lantegi bateko zuzendari gisa senarrak lagatako postua hartu, eta matxinatzeko mehatxua egina
|
dioten
langile sindikalista zapalduekin borrokatu du.
|
|
|
Erretiroa atzeratzeko gogorik ez da falta, baina usainak dio iragarpen hau gehiago dagoela lotua pentsio sistemaren eremuan egin nahi diren doikuntzekin. Usainak
|
dio
langile eta herritar xumeenei mesederik egingo ez dien erreformak abian direla jada eta Espainian gobernu, sindikatu eta enpresarien ordezkariak bidea errazten ari direla jada.
|
|
|
Senideren baten bila?
|
diost
langile koadrila zuzentzen duen adinekoak.
|
|
|
Badakizu zer esan zuen Karl Liebknechtek, azaroaren 9ko altxamenduaren egunean, Hohenzollernen jauregiaren aurrean? Geure indar guztiarekin ekin behar
|
diogula
langile eta soldaduen gobernua eraikitzeari, Alemaniako errepublika sozialista librea buruan, mundu osoko langileei eskua luzatzen diegun bitartean, baita haiek gonbidatzen ere, munduko iraultza gauza dadin??. Eta, poltsikotik paper zimurtu bat atera, panfleto espartakista bat zen?, eta, eskuin eskuaz orriari eutsi eta ezkerra ukabil bihurtzen zuela, ozen bai ozen irakurri zuen:
|
|
|
azkentzearen gaineko erabakia aurkaratzeko akzioa egikaritzeko epea 20 egunekoa da, abuztua balioduna da (LPLren 43.4 art.)?, eta epe hori lan kontratua amaitu eta biharamunetik hasita kontatzen da. ...kinarazpena jasotzen duen unetik aurrera aurkaratze akzioa egikaritzeko aukera (LPLren 121.1 art.). Edozein kasutan, enpresaburuak eskainiriko kalte ordaina jaso izanak (soldataren 20 egun lan egindako urte bakoitzagatik, urtebete baino gutxiagoko epeak hiletan banatuz, gehienez 12 hilabeteko soldata [LEren 53.1 b) art.)] edo beste lanpostu bat bilatzeko baimena erabili izanak (LEren 53.2 art.) ez
|
dio
langileari galarazten akzioaz baliatzea, eta era berean, ez du adierazten enpresaburuaren erabakiarekin ados dagoenik (LPLren 121.1 art.).
|
|
|
Baliteke epaileak kaleratzea baliogabea edo bidegabea izatea eta, ondorioz, langilea berriz onartu behar izatea, baina enpresaburuak epai horren aurkako errekurtsoa aurkeztu izana goragoko instantzia baten aurrean. Kasu horietan, errekurtsoaren tramitazioak irauten duen bitartean, enpresariak kaleratu aurretik jasotzen zuen ordainsari bera ordaindu behar
|
dio
langileari. Honek, bere aldetik, aldi horretan eman behar ditu zerbitzuak, non eta enpresaburuak ez duen nahiago horrela ez izan errekurtsoa behin betiko ebatzi arte.
|
|
|
Sindikatuek
|
diote
langileen, langabeen eta erretretadunen eskakizunen bateratzea beharrezkoa dela
|
|
|
gaztelania. Euskararen Legeak
|
dio
langile guztiek euskaraz jarduteko eskubidea dutela. Rafael Bengoak, ordea, ez dauka aurreikuspen bat ere euskaldunen lan hizkuntzari buruz, ezta unitate batean langile gehienak euskaldunak badira ere.
|
|
|
Badakizu zer esan zuen Karl Liebknechtek, azaroaren 9ko altxamenduaren egunean, Hohenzollernen jauregiaren aurrean? Geure indar guztiarekin ekin behar
|
diogula
langile eta soldaduen gobernua eraikitzeari, Alemaniako errepublika sozialista librea buruan, mundu osoko langileei eskua luzatzen diegun bitartean, baita haiek gonbidatzen ere, munduko iraultza gauza dadin... ’ Eta, poltsikotik paper zimurtu bat atera —panfleto espartakista bat zen—, eta, eskuin eskuaz orriari eutsi eta ezkerra ukabil bihurtzen zuela, ozen bai ozen irakurri zuen:... ‘Irten fabriketatik!
|
|
|
Grebarako legez lanerako eskubidea ere bazutela
|
zioskuten
langileekin izaten genituen tirabirak ziren samingarrienak. Zer argudiatu behar genien, grebarako eskubidea lanerakoaren gainetik dagoela?
|
|
2011
|
|
|
Askotan, bisitak jasotzen ez dituztenek inbidia izaten dute ingurukoek jasotzen dituztela ikusita, eta jarrera berekoia izaten dute. " Besteekin duten harreman eskasaren ondorioz beraien jarrera penagarria izaten da",
|
dio
langileak. Indarkeria arazoen atzean batzuetan maitasun falta dagoela sumatuta, familiakoei bisitan joateko eskatzen diete zaintzaileek, senideekin egon ostean zaharren jarrera hobera aldatzen delako gehienetan.
|
|
|
Bukaerarako lagako dute atalik egoskorrena, sindikatuetan dagoena. Denek inbidia
|
dioten
langile multzo hau isolatuko dutenean, aliaturik gabe, noiz arte iraungo dute ugazabek, gobernuek eta komunikabideek" pribilejio" izendatu dituzten eskubideak galdu gabe?
|
|
|
Ohointzan; ezen ohoina da, eta lehen lehenetarik, xinaurria.
|
Diote
langile handia dela. Bai, baina, bertzeenetik hartuz.
|
|
2012
|
|
|
Gabonetako sariaren ordainketa bertan behera utzi zuen uztaileko dekretuan ez zen aldatu kotizazioen inguruko legerik. Hain justu, legeak
|
dio
langileek urtean hamalau ordainsarirengatik kotizatu behar dutela nahitaez. Gobernuak urrian baieztatu zuen Eguberrietako paga jaso gabe ere kotizatu egingo zutela langileek.
|
|
|
– Zuen aitari galdetu behar zenioke non dagoen. Ez dut
|
esango
langilea izan ez denik, baina urteak dira larunbat goizean ez dela bulegora joaten.
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, Enpresa Batzordekoek idatziz jaso duten proposamenean prentsara bidalitako oharrean azaltzen ez diren beste xehetasun batzuk jasotzen dituzte nagusiek. " Borondatezko kaleratzeak onartzeko prest dagoela dio zuzendaritzak, baina nagusiek hautatzeko aukerarekin izan behar dutela",
|
diote
langileen ordezkari sindikalek.
|
|
|
LABek salatu duenez, Laudioko Construcciones Pagolar enpresak hainbat langile kaleratu ditu, ez diotelako Arabako eraikuntzaren itunari muzin egin. Sindikatuak
|
dio
langileek uko egin ziotela soldatak %25 jaisteari eta urteko lanaldia 200 ordu handitzeari. Lan Ikuskaritzak jarrera aldatzeko eskatu zion enpresari, «eta hark eraikuntza lanetan ari ziren lau lagunetik hiru kanporatuz erantzun du».
|
|
|
Aurreko unitateetan ikusi ditugu lanpostu jakin baterako hautagai egokia aurkitzeko balia daitezkeen langileak bilatzeko eta hautatzeko moduak.Hautaketa horrek, alabaina, abiapuntua baino ez du izan behar langilea enpresa barruan hazteko prozesuan; hazkunde horrek maila pertsonalean zein profesionalean garatzen lagundu behar
|
dio
langileari, enpresan dituen eginkizunak ahalik eta ondoena betetzeko hasierako motibazioa galdu gabe.Une horretatik aurrera, langilearen eta enpresaren arteko harreman osoan iraungo duen beste prozesu bati ekiten zaio, langileen trebakuntza eta garapen profesionalaren prozesua.1.1 > Langileen trebakuntzaren kontzeptua eta abantailakTrebakuntza deritzo langileen gaitasunak zein jarrerak hob... jarduteko behar dituzten ataza, prozedura edo teknikak (eta, orobat, tresnen erabilera) ikasi behar dituzte.Langileen jarrerak hobetzeko, beste maila batean lortu behar da garapena:
|
|
|
Lanpostu bakoitza bere atazen, zailtasunen eta erantzukizunen arabera balioztatu behar da, eta horren araberako ordainsariak ezarri behar zaizkio bakoitzari. Hori eginez gero, ordainsari sistemari bidezko iritziko
|
diote
langileek. Horren ondorioz, lan giroa hobetu egingo da, eta langileak motibatu egingo dira ibilbide profesionala enpresan egiteko.d) Hautaketa prozesuei dagokienez, gomendioa oso argia da:
|
|
|
Aire Kontrolatzaileen Batasun Sindikalak (USCA) adierazi zuen Gobernuak kontr olatzaileak pr obokatu zituela" lege dekretu forman, urteko zubirik garrantzitsuenetako baten bezperan?. Kontrolatzaileek
|
zioten
langileei lan-ordu kopurua igo zietela eta soldata jaitsi. Hala ere, erreibindikazioak lanari buruzkoak gehiago ziren soldatari buruzkoak baino; izan ere, haien arabera, Gobernuak 2010ean onartu zituen hainbat dekretuk hainbat ekintza ahalbidetzen zituzten, esaterako, bularra emateko baimena ukatzea eta hilabete batzuk lehenago onartutako oporrak egun gutxi batzuk lehenago bertan behera uztea.
|
|
|
Eta bestea, aurreneko proposamena mantenduz, Gipuzkoako Foru Aldundiak planteatu ditzakeen hobekuntzak eta aurrekontuetarako igoerak zuzenean egoitzak kudeatzen dituzten enpresetara bideratzea; era horretan, egoitzetako plazak kontzertatu eta enplegua sortu ahal izateko. " Hori langileei dagokiena lapurtzea da",
|
diote
langileek. Bi proposamenak baztertu dituzte langileek.Langileen arabera, lan erreforma eurei inposatuta enpresen irabaziak areagotu nahi dituzte:
|
|
|
" Irabaziak %15 gehiago izango lituzkete, baina langileen baldintzak okertuz eta prekarizazioa areagotuz". Egoitzen gestioa irabaziak ematen dituen negozioa dela
|
diote
langileek. " Sektore honetako enpresa eta entitateek diru asko irabazi dute.
|
|
|
Urtarrilaren 22an negoziazio mahaia bertan behera gelditu zen. " Eta horrela egongo da, onargarriak diren edukiak mahai gainean egon arte",
|
diote
langileek.
|
|
2014
|
|
|
Enpresa historikoa da, eta 1934 urtean jarri zen martxan, kontsumorako pilak ekoizteko. Gehiegizko zorpetzea eta kudeaketa txarraren ardura Aitor Madina administratzaile bakarrari bota
|
zioten
langileek. Cegasako buruzagi historikoak, Juan Zelaiak, egindako «ahalegin estrategikoak» zapuztea egotzi zioten zuzendaritzari, era berean, eta 2010 urtean Zelaiak berak enpresa onbideratzeko hamabi milioi jarri zituela jakinarazi zuten.
|
|
2015
|
|
|
Euskara bultzatu eta sustatzeko ekintza ugari egin dira zortzi urte honetan: erabiltzearen aldeko kanpainak urtero, kultura ekintzak, mintegiak, hitzaldiak, mahai inguruak, lehiaketak, topaketak adituekin, erakusketak. Unibertsitatearen bizitzan duen garrantziagatik, aipamen berezia egin nahi
|
diogu
langileen hizkuntza eskakizunen esleipenari, administrazioko langileen %20ri baino gehiagori jarri baitzitzaion euskara eskakizuna beren lanpostuetan. Hizkuntza Plangintzarako Batzordeak esleipena egiten zuen dokumentua onartu ondoren, Errektoretza taldeak ez zuen Gobernu Kontseilura onartzeko eraman, eta horrek atsekabe sakona ekarri zigun batzordekideoi, baina, egia aitortzearren, langileak hartzeko Unibertsitateak egin dituen hautatze prozesuetan aintzat hartu dute Batzordeak onetsitako dokumentua.
|
|
2016
|
|
|
A.B.: Era praktikoan azalduta, gogoratzen naiz Aramaiora joan ginela Fagor itxi zuten astean, eta letra bat egin genuen horri buruz, baina ez esanez “Fagor ez itxi eta gora langileen mugimendua”, baizik eta
|
esanez
langileok izan garela ez dagoen bizimodu bat sinetsi dugunak, eta, neurri batean, zaplazteko horren erantzule langileok ere bagarela. Akordatzen naiz oso ondo hartua ez zela izan, oso ondo ez zela ulertu edo ez genuela ondo ulertarazten asmatu.
|
|
|
" Agian, zure babesarekin kasu gehiago egingo digute. Erabili zure eskubideak geltokietan, Eusko Jaurlaritzaren erreklamazio orriak eskatuz",
|
diote
langileek, erabiltzaileen artean asteotan banatu dituzten esku orrietan.Lan uzteok tarteko, gutxieneko zerbitzuak finkatu dira datozen asteotarako, Usurbildik igarotzen den Zumaia Donostia tren zerbitzuan, baita Lasarte Oria Hendaiarekin lotzen duen linean ere. Honatx gutxieneko zerbitzuon egutegia: Lan uzteen egutegiaAzaroak 24/ Abenduak 19, 21, 23: Gutxieneko zerbitzuak, Zumaia Donostia eta Lasarte Hendaia zerbitzuetan, 6: 25: 35 eta arratsaldeko 17:25: 35 artean.
|
|
2017
|
|
|
Horrenbesteko gorrotoa
|
zioten
langileek soldatapeko lanari, non Gerrard Winstanleyek, aitzurlarien liderrak, behin esan zuen ez zegoela inolako alderik etsaiarekin edo senidearekin bizitzearen artean, soldataren truke lan egitekotan. Horrek azalduko luke, alderraiak?
|
|
|
–Ezker muturreko talde politiko bateko 17 urteko alabak mail bat bidaltzen dio talde bereko bere lagun bati, gertatutakoa azalduz eta
|
esanez
langile horrek bezala jokatu behar dutela emaitzak lortzeko. Hau da, norbaiti esan beharrean 500.000 hilketaren errudun zara Irak-eko gerra zure botoarekin babesteagatik, hildako ume baten gorpua aurrean jarri behar zitzaion, hau zeuk egin duzu esanez.
|
|
|
Moldatu egin ditugu, guztiok baldintza berak izan ditzagun». Pleguak dagoeneko eginda daudela
|
diote
langileek, urtarrilean zirela ateratzekoak, baina oraindik ere ez dituztela kaleratu. Langileek ez dute plegu horietan jaso dutenaren berri, publiko egin arte ezin delako jakinarazi.
|
|
|
Hiru eraikitzen ari dira, eta horietako bat ontsa aitzinatua da. Zazpi hilabetez burura dezaketela pentsatzen dute, baina langileek ez dakite zer ondorio izanen duen hartzekodunen konkurtsoak, eta langile batzordeak galdegin du Navaleko langileen esku uzteko ontzi horiek egitea; ontziak bururatzea haien lana dela, eta eskabideak behar diren epeetan emateko neurri hori beharrezkoa dela
|
diote
langileen ordezkariek. Bestalde, Luis de Guindos Espainiako ekonomia ministroak jakinarazi du Espainiako eta Euskadiko gobernuak harremanetan egonen direla Naval ontziolari aterabiderik hoberena bilatzeko.
|
|
2018
|
|
|
Marka soila izatetik urrun, ekimen ugari egiten ditu urtean zehar Idokik. " Antolatzen ditugun merkatuekin eta ekitaldiekin urtea zertxobait arrimatzea da gure nahia",
|
dio
langileak. Esaterako, Ezpeletan urtero antolatzen duten Idoki feriak 20 urtea beteko du aurten, abuztuaren 10ean.
|
|
|
Horretan guztian bada ironia historiko bat. Ipar Amerikaren hegoaldean, hots, Hegoalde Zaharrean, esklaboak emantzipatu eta soldatapeko langile bilakatu ziren, baina, orain, berriz, kontraktualista estatubatuarrek
|
diote
langile guztiek izan behar luketela aukera esklabo zibil izateko. Hegoalde Zaharreko esklabo gizartea, ordea, urrun dago esklabotzan oinarritutako produkzio ekonomikoa duten eta zuten beste gizarte batzuetatik (esklaboak, jakina, orobat existitu dira bestelako lan molde batzuetan oinarritutako ekoizpen ekonomikoa izan duten gizarte askotan, Britainia Handia barne; hain justu, 5 atalean emango ditut zenbait azalpen Britainia Handiari buruz).
|
|
|
Kontraktualisten ekarpena esklabo kontratu, zibilizatua? defendatzea izan da, eta agerian utzi dute izugarri irizpide ahula dela
|
esatea
langile askearen bereizgarrietako bat dela haren enplegu kontratuaren iraupen mugatua. Hona hemen Hegelen hitz batzuk:
|
|
|
–Zure legenda beltzak
|
dio
langileak kaleratu izan zenituela enpresa munduan aritu zinen garaian.
|
|
|
Aurretik zuten hitzarmenaren epea 2017ko abenduaren 31n agortu zen. Aste batzuk lehenago, iazko azaroan, helarazi zion langileen batzordeak hitzarmen berrirako proposamena zuzendaritzari, baina ordutik" enpresaren jarrera oso ezkorra" izan dela
|
diote
langileen ordezkariek. Hitzarmenaz hitz egiteko eta hori negoziatzeko prest daudela adierazi dute Langileen Batzordeko kideek, baina enpresak langileen proposamenak inoiz ez dituela" serio" hartu azaldu dute.
|
|
2019
|
|
|
Enpresaren irudi publikoa arretaz aztertu eta konpainiak rider deitzen dien dozenaka txirrindulari elkarrizketatu ondoren, lanari buruz duten iritziari eta egiatan ordaintzen dietenari erreparatuko diegu artikulu honetan. Nahiz eta Glovok askotan
|
esan
langileei ederki ordaintzen diela, kostu guztiak kontuan hartuta argi ikusten da langileek gutxieneko soldataren azpitik kobratzen dutela.
|
|
|
Aurreko hitzarmen kolektiboan" sakrifizio handiak" egin zituztela
|
diote
langileek, izan ere, hitzarmenak soldata izoztea eta lanaldia handitzea jasotzen zuen," egindako inbertsio berriei eta lantegian enpleguari eusteari laguntzeko".
|
|
|
Lanaldiaren iraupena luzatu guran, kapitalak esplotazioaren muga moral zein fisikoez haratago joateko ahalegina egiten du. Baina ahalegin horretan, esplotazioari muga jarri nahi
|
dioten
langileen erresistentziarekin egiten du topo (Marx, 2000a: 400).
|
|
2020
|
|
|
Neurriak hartzen gaizki eta berandu ibili direla
|
diote
langileek eta senideek. Ondorio batzuk neurgarriak dira.
|
|
|
Zuzendariak ere horixe zuen kezka: " Testen kontuarekin kezkatuta dago, zeren
|
dio
langileen ehuneko handi batek baja hartzen badu positibo eman duelako, ea nola moldatu behar duen. Aurpegian egoera lehertu baino askoz lehenago neurriak hartzeko aukera izan zuen, iragarria zegoen hau, ez genuen gelditzea lortuko, baina bai geldotzea".
|
|
|
Osalanek esan du lehen zazpi edo zortzi orduetan langileak babes neurririk hartu gabe aritu zirela, baina arriskua «oso oso txikia» dela. Nabarmendu du prebentzio zerbitzuei langileen zerrenda pasatu dietela,
|
esanez
langile bakoitza non egon zen eta zer egin zuen lehen orduetan. «Kanpoan edo urrun egon zirenak beste zerrenda batean jarri genituen», azaldu du.
|
|
|
Hizpide aproposa izan daitekeena lankide arteko kafe eta zigarretetarako: Espainiako Auzitegi Nazionalak arrazoia eman dio Galp Energia enpresari, legezko iritzi
|
baitio
langileei fitxaraztea kaferako eta erretzeko hartzen dituzten tarteengatik. Lanaldiaren derrigorrezko erregistroa ezarri zenean, Madrilgo Galp Energiak mezu elektroniko bidez jakinarazi zien langileei fitxatu egin behar zutela kafe bat hartu edo zigarreta bat erretzeko jarduna erretzen zuten aldiro, eta tarte horiek lanalditik kanpokotzat jotzen zituela.
|
|
|
Hizpide aproposa izan daiteke lankide arteko kafe eta zigarretetarako Espainiako Auzitegi Nazionalak eman berri duena: arrazoia eman dio Galp Energia enpresari, legezko iritzi
|
baitio
langileei fitxaraztea kaferako eta erretzeko hartzen dituzten tarteengatik. Lanaldiaren derrigorrezko erregistroa ezarri zenean, Madrilgo Galp Energiak mezu elektroniko bidez jakinarazi zien langileei fitxatu egin behar zutela kafe bat hartu edo zigarreta bat erretzeko jarduna hartzen zuten aldiro, eta tarte horiek lanalditik kanpokotzat jotzen zituela.
|
|
|
Aldi berean, osasun arloko langileentzako babeserako elementuak (EPI) ekoizten ari gara. Oraingoz, zipriztinen aurkako biserak ari gara ekoizten, orain behar diren diseinuak baitira, eta
|
esandako
langileek balioztatuak izan direlako. Noiz eta nola sortu zen eta nola koordinatzen duzue lana?
|
|
|
Era berean, martxoaren 17ko 8/ 2020 Errege Lege Dekretuaren 17 artikuluan ezarritako jarduera uzteagatiko ezohiko prestazioari heldu ez
|
dioten
langile autonomoek 700 euroko zuzeneko laguntza jasotzeko eskubidea izango dute, baldin eta, a), b), c), d) eta e) letretan ezarritakoak betetzeaz gain, aipatutako aurrerakinak betetzen badituzte.
|
|
|
Legea betetzen ez duen unibertsitatearena, eskubideen arloan eredugarri izatetik urruti dagoena. Gazteak erakusleiho bezala baliatu dituen unibertsitate publiko bat, bikaintasunaren eta ikerkuntzaren alde apustu egiten duela
|
esan bitartean
langile ugari 900 eurotako soldaten azpitik kontratatzen dituena.
|
|
2021
|
|
|
Estatuen zorpetze estratosferikoa, erregaiak eskuratzeko gaitasun murrizketa (eta horrekin horien garestitzea), enpresen errentagarritasuna handitzeko beharrezko robotizazioak (horrekin lanpostuen suntsitzea) eta, orokorrean, kapitalismoaren zein merkatuaren logika suntsitzaileak etorkizun tamalgarri bat bakarrik eskaini ahal
|
dio
langile klaseari. Gaur egun, ezkerreko alderdi guztiek testuinguru suntsitzaile horri erantzuteko aterabide bakar gisa erreforma kapitalistak planteatzen dituzte, langileongan etsipena eta umiliazioaren zama jarriz.
|
|
|
«Kaleratzeen bidez, langileak beldurtu nahi izan dituzte. Alternatibarik ez dagoela
|
esanez
langileak urduri jartzen ahalegindu dira, eta erantzuna greba deialdia mahai gainean jartzea izan da. Borrokak ekarri gaitu honaino»,
|
|
|
Azken bi talde horiei kalte baino mesede egingo lieke kotizazio epea luzatzeak, betiere urterik kaskarrenak kentzeko aukera badute. Escrivaren kalkuluek
|
diote
langileen %30 leudekeela egoera horretan. Horregatik, hau esan zuen atzo:
|
|
|
Bailarako ikastetxeak prestaketa lanetan murgilduta daude, egun gutxi barru hasiko baitute ikasturtea. Iazkoa" ezohikoa eta gogorra" izan zela
|
diote
langileek, baina hartutako eskarmentua eta esperientzia lagun izango dute aurten.
|
|
|
Lan esparrutik harago ere jarri zuen fokua, eta ELAk eragile sozial eta politiko gisa duen zeregina aldarrikatu zuen,
|
esanez
langile klasearen defentsa beste politika publiko batzuekin ere lotuta dagoela.
|
|
|
Nietzscheren eta zaldiaren pasadizoa datorkit burura, eta neure egiten ditut maisuaren malkoak. Eta zer
|
esan
langileak torturatzeko saioei buruz. Ikusten dut zelako irrikaz urratzen dituzten batzuek haien gelezko gorputzak, zelako distira agertzen den haien begietan odol sintetikoak alfonbra blaitzen duenean; baina hain da hutsala, hain gezurrezkoa.
|
|
2022
|
|
|
Islandian arrakasta handia du, 2015 eta 2019 urte artean, 2.500 langilek esperimentazioa egin zuten, 35 orenak lau egunez eginez. Ikerketa batzuk
|
diote
langileen ongizaiteari esker, produktibitatea emendatu dela, eritze geldialdi gutiago eraginez. Herrialde horiek ingurumenaren zaintzea ere babestu nahi dute, 29 herritan egin ikerketak frogatzen du, egun bat gutiago lanera ez joanez, kostu ekologikoa %12z tipitu litzatekeela, karbonoaren inpaktua %14ez eta CO2 emisioak %4ez.
|
|
|
Beste arazo asko azaleratzen dira hor, sindikatuek diotenez. «Mutualitateek, bertara zoazenean
|
esanez
langile batek depresioa, antsietatea edo neke mentala daukala bere lanarengatik, zuzenean esaten dizute ez zaituztela artatuko. Bajak osasun publikora bideratzen dira, eta horrek eragiten du langileak salaketa jarri behar izatea», azaldu du Abadek.
|
|
|
«Sistemak ez du errazten bidea egitea». Abadek
|
dio
langileari «izugarri» kostatzen zaiola epaiketara joatea: «Gaitz psikosozialen inguruko epaiketetan pertsonaren higadura sekulakoa da.
|
|
|
Azpimarratu du ez dutela beren jatorrizko helburua bete: alegia, langileentzako «pentsioak osagarri duinak» eskaintzea; sindikatuak
|
dio
langile gutxi batzuek baino ez dituztela, eta, dutenen kasuan, ekarpenak oso txikiak izan ohi direla. Gainera, salatu du beharginek eta enpresek jarritako diruarekin osatutako funts horiek egiten dituzten inbertsioek ez dutela «anbiziorik eta gaitasunik» izan bertako sare ekonomikoan «modu estrategikoan» eragiteko.
|
|
|
Mutualitateen jarduna aztertu du Morenok. Nafarroako Osasun Plataformako kideak
|
dio
langileak kontrolatzea dela helburua: «Osasun pribatuak lehia bidegabea egiten dio publikoari».
|
|
|
Bost axola die prebentzioak; norbaitek gaixo baimena hartzean, ahalik eta azkarren lanera itzultzea nahi dute. Probarik gabe akusatzen dituzte, eta
|
esan
langileek arrazoirik gabe luzatzen dituztela bajak. Langile gutxi direla diote, ezin baitute esan denak iruzurgileak direla.
|
|
|
Langileen ratioetan ere hutsuneak daudela
|
diote
langileek eta sindikatuak: administrazio kontratu horiek zehazten dituzten gutxieneko langile txandak betetzen direla diote baldintza agiriek, baina egiatan paperean baino langile gutxiago ari direla.
|
|
|
Tubacexeko hiru grebalariren kontrako eskaera fiskalak egin dituzte Fiskaltzak eta akusazio partikularrak. Fiskaltzak 21 hilabeteko espetxe zigorra ezarri nahi
|
dio
langile bati, eta 14 hilabetekoa beste biri. Akusazio partikularrak, ordea, 36 hilabeteko kartzelaldia eskatu du beharginetako baten aurka.
|
|
|
Herritarrak ere badaude eta lan talde horretan. ...utxieneko eta ezinbesteko bost baldintza hauek ezartzen dituzte akordio batera heldu ahal izateko;" lan berdina soldata berdina";" lan irteeretako lan baldintza duinak eta berdinak denontzat";" esfortzu gehigarriak konpentsatuak";" langile guztien bizitza pertsonala eta kontziliazioa bermatu"; eta" Gipuzkoako Metalgintzako Hitzarmena bermatu". Argi
|
diote
langileek;" gutxieneko baldintza hauek betetzen ez dituen akordiorik onartuko ez dugunez, lanean jarraituko dugu langile guztien baldintzak hobetzeko. Irizar dagokigun ituna orain!". Elkartasun ekimenakLangileei babesa adierazteko hainbat ekimen bideratzen ari dira azken asteotan.
|
|
2023
|
|
|
gertaera jakin baten berri izan badu ustekabean, eta, horretan oinarrituta, irakurri langilearen mezua. Gainera, idatziz jakinarazi behar
|
dio
langileari enpresaren bitartekoekin erabiltzen diren komunikazioak monitorizatu egingo direla.
|
|
|
“Anitz ematen dugu —eta plazerekin egiten dugu—, baina noiz arte? ”. Larrondok baditu halako artatzaileak bere pazienteetan, eta
|
dio
langile eskasiaren ondorioak pairatzen dituztela: “Jende guti dira, eta beti galdetzen diete egun gehiagotan lan egitea.
|
|
|
EITB Media Irratiko Lan Batzordeak, duela hiru hilabete, hautsitzat jo zituen hitzarmenaren gaineko negoziazioak. «Zuzendaritzak, aldebakarrez, bere plataformako puntuetako bat inposatu du, eta berdin izan dio erabaki horrekin lan poltsaren kontratazio baldintzak bertan behera utzi izana»,
|
diote
langileen ordezkariek.
|
|
|
Baina hori sindikatuko langileen nortasunagatik da. Haiek
|
diote
langileen gainean ibiltzen direla laguntzeko eta sostengatzeko, baina ez dutela tresna psikologikorik; hau da, beren izaeragatik aritzen direla horrela.
|
|
|
Finko egingo dira, berebat, Gizarte Segurantzan altan eman ez diren langileak, legearen arabera probaldirako ezar daitekeen epea bestekoa igaro ondoren. Kasu horretan, enpresaburuak, aipatu epea bete eta hurrengo 10 egunetan, agiri bat eman behar
|
dio
langileari, enpresan langile finkoaren izaera lortu izana justifikatzen duena. Inguruabar horren berri emango die langileen lege ordezkariei ere.
|
|
|
Halaber, hitzarmen kolektiboek arautu ohi dituzte falta horien ondoriozko zehapenak. Hori dela eta, enpresaburuak ezin
|
dio
langileari ezarri hitzarmen kolektiboetan jaso gabeko zehapenik. Hori eginez gero, zehapena deuseza izango litzateke (ikusi JSALren 115.2 artikulua).
|
|
|
Behin RED Mekanismoa aktibatuta, borondatez lan agintaritzari euren lantokietatik edozeinetan lanaldia murriztea edo lan kontratuak etetea eskatu nahi dioten enpresaburuek sinesgarriro komunikatu behar
|
diote
langileei edo horien ordezkariei RED Mekanismoko izapidetzari ekiteko asmoa, langileen ordezkaritza batzordea era dadin, hartu beharreko neurrien gaineko kontsultaldia egiteko. Batzorde hori eratuko da LELTBren 41.4 artikuluak ezarritakoaren arabera, 608/ 2023 Errege Dekretuaren 6 artikuluan jasotako berezitasunekin.
|