|
2000
|
|
|
Dialektoa eta hizkuntzaren banaketa ez da beti zuzena, baina aragoera ez da gaztelaniaren dialektoa, Murtziako edo Andaluziako gaztelania izan daitezkeen legez. Desberdin sortu eta garatu diren hizkuntzak dira, batek indarra hartu eta
|
bestearen
esparrua jan egin du, eta jakina, kutsadura ere nabarmena izan da oraindik aragoeraz mintzo diren zenbait eskualdetan, baina gaztelaniartutako eremu batzuetan ere aragoeraren eragin handiko gaztelania erabiltzen dute
|
|
|
Azken 20 urtetan hortik bizi naiz, ez literaturatik. Pasa dira hamar urte liburu baten eta
|
bestearen
artean eta hurrengoan agian hamar ez, baina dozena erdi bat joango dira seguru, zeren bat joan da eta oraindik lerro bakarra ez dut idatzi... Buruan baditut bi liburu, eta oraingoz ez dakit nondik jo, batetik edo bestetik, bitartean lana egiten dut, eta tarteka...
|
|
|
Begira bestela zer gertatzen ari den Estatu Batuetan aspalditik, azkenean bi partidu besterik ez daudela aukeran eta, azken finean, bertako askok eta askok diotenez, berdin dela bat zein bestea aukeratzea. Eta orain Espainian gertatu dena ikusita, badirudi bi partidu horietatik bat besterik ez dela bizirik geratu,
|
bestearen
porrotaren ostean.
|
|
|
Landarediak inguratutako bidea, galtzada bat dugu eta bertako arbelek lurzorua estaltzen dute. Nork igaro ote ditu orduak eta orduak harriak moldatu eta bata
|
bestearen
alboan ezartzen. Pauso bakoitza, hurrengoaren aurrean, kontu handiz eman ezazu eguraldi umela denean irristakorra bihurtzen baita galtzada.
|
|
|
Hau ekonomiaren edozein alorretan gertatzen ari bada ere, euskal kulturan tentsio bereziak eragin ditzake, gure erakundeek, gutxi edo gehiago, bere laneko eremua izan baitute. Nire ustez, bata
|
bestearen
laneko eremutan sartzea gero eta normalagoa izango da eta horren aurrean gerta daitekeena ondoan azaltzen diren hiru bideetakoren batetik joango da: haserretzea, konpetitzea edo aliantza estrategikoak bultzatzea.
|
|
|
Horretan gure belaunaldia sanoa da, bakoitzak bere giroa du eta horixe islatzen du. Bildu egiten ginen, bazkariak egiten genituen, baina batak
|
bestearen
poemak irakurtzen hasi eta esaten genuen: " Zertan gabiltza?
|
|
|
Horrela, errepidearen bidegurutzearen beste aldean bata
|
bestearen
alboan Beotibar pilotaleku ospetsua, 1904ko Artxibo Probintzialaren aurrealde ederra eta San Frantzisko komentuaren eraikin trinkoa ikusiko ditugu, eta gure atzera so eginez aldiz, neoklasiko isabeldar estiloko Kultur Etxea (Gipuzkoako Diputazioa izandakoa) eta bere ondoan antzina hiriko sarrera adierazten zuen Gaztelako atea.
|
|
|
Zergatik? Orduan ere, bi burrukarietako bat
|
bestearen
epaile izanen zelako; eta epailea, bere auzian izanen zelako epaile. Eta mundu guziak ba daki eta ez gaur goizetik, ori ez dala zuzen epaitzeko biderik onena".
|
|
|
Planoak tartekatzen direla esan dut, eta hala da: atal bakoitzak
|
bestearen
ispilu gisa funtzionatzen du, 1930etik 1960ra eta 1960tik 1930era salto eginez narrazioan aurrera egiten dugularik. Helburua Kandido Labakaren izaeraren eta portaeraren nondik norakoak eta sustraiak azaleratzea da.
|
|
|
Garai ezberdinetan kokatuta ezezik era diferentetan kontatuta ere badauden arren, lotura estua dute elkarren artean bi kontaketa horiek: lehendabizikoan Txomin eta bigarrenean Eneko bere semea, batean zein bestean gizonezko protagonista nagusia aberriaren aldeko nolabaiteko borrokan hilko da; eta lehenengoan zein bigarrenean bataren maitale eta
|
bestearen
ama den Axunek oinazearen zaporerik mingotsena dastatuko du, ezintasun eta etsipenez. (...)
|
|
|
Honen bidez hiztunen arteko elkarrekintza adierazi nahi da: elkarrekintza honetan aniztasunak eta
|
bestearen
ahotsaren garrantzia onartzea beharrezko da. Dialogia, beraz, pentsatzeko modu integratzailea da:
|
|
|
Narratzailea intradiegetikoa denean, ordea, narratarioa fikziozko narratzaile intradiegetikoa zuzentzen zaion fikziozko pertsonaia izango da. Izan ere, narratzaileak eta narratarioak batak
|
bestearen
dependentzia dute.
|
|
|
b) bata
|
bestearen
antzeko esaldi atalenhasierannahiz segidakoelementuen arteanezartzendu: edogauza naastaubacdirialaco, edoverbaezainenbatecaoti urtenezdaguijuenbildurragaz...// edoondraan, edoaciendan, edobestegauza balijocorenbaten.
|
|
|
Sud Ouest eta Correoren arteko kapital hitzarmenak beste zenbait elkarte etaelkarkidetzaren sorreran izan du ondorio. El Diario V&scorekin batera, artikulu, argazki eta iragarkien elkartrukatzerako sareaz gain, egunkari bakoitzak
|
bestearen
banaketa sareari probetxua atera diezaioke hedapen eremuaren zati batean, hala nola, Sud Ouestek Gipuzkoako herrialdean (Donostia) eta El Diario Vascok Ipar Euskal Herrianeta Landes en. Elkarlan hau udan da erabilgarriena, orduan baita handiagoa pertsonenmugaz gaindiko mugimendua (kontsumo arrunta, turismoa...).
|
|
|
Ikusten ari garenez, egunkariek erreferentzia eremu ezberdinak birsortzen dituzteberen albiste eta artikuluen bitartez. Kasu batzuetan erreferentzia eremu horiek bikotekontrajarri modura hartzen dituzte (Euskal Herria versus Espainia, Nafarroa versusEuskal Herria e.a.); beste batzuetan, ordea, bata
|
bestearen
osagai gisa (Euskal HerriaEspainiaren barnean, Nafarroa Euskal Herriaren zati, e.a.). Honaino iritsita, interesgarri deritzogu erreferentzia eremu ezberdinak zein arlotan eraikitzen diren jakiteari.Beste hitz batzuetan esanda: Espainia, aztertutako egunkarien arabera, errealitatepolitikoa ote da, ala errealitate kulturala, ala soziala?
|
|
|
Hemen nortasunbiak eta erreferentzia eremu biak ez dira kontrajarriak. Baina euskal herritartasuna etaespainoltasuna hartzen baditugu, batzuen ikuspegitik bata
|
bestearen
osagarri denbitartean, beste batzuen ikuspegitik elkarren aurkakoak dira eta kontrajarrita daude.Era berean, Euskal Herria eta Espainia eremu kontrajarriak lirateke.
|
|
|
gaztelaniazko albistegiak euskarazkoak baino joera handiagoa duEspainiako gertaeren berri emateko. Aldea ez da handiegia, baina joera bat erakustendu (esanguratsua, bestalde, bi albistegien artean ia erabateko parekotasuna egon litzatekeela kontuan hartuta, bata
|
bestearen
itzulpen izaki).
|
|
|
Psikoterapien formula orokor bat eman nahi badugu,
|
bestearen
irudiak, i (a) Lacanek dioen modura, subjektuaren niarengan?, m?
|
|
|
jada, berak ezdu, ikusten? , zeharka begiratzen du,
|
bestearen
begirada interpretatzen du...?,, ikusia, sentitzen da.
|
|
|
Izan ere, atxikimenduaren barne drama bi muturren artean berreraiki beharra baitago: desioaren eta beldurraren artean. Batetik, terapeutarekin atxikimendu loturaeratzeko desioa, eta, bestetik, gizakiaren bulnerabilitateak eta
|
bestearen
menturazko korrespondentzia faltak probokatzen duen antsietatearekin batera, beldurra; bi mutur eta, tartean, terapia.
|
|
|
Atxekimendu honen ezaugarrienartean komunikazioa, hizkuntza (sinbolizazioa), ingurunearekiko moldaketaaloplastikoa (teknika) eta, azken finean, kultura azpimarra daitezke. Baina berezikigoiztiartasunaren ondorio nagusia, kumearen osotasunaren bidean, bukaezina denbidean,
|
bestearen
derrigorrezkotasuna da. Gizakia ez da izaki bukatua, animaliakbezala, osatzeke dagoena baizik.
|
|
|
mendebaldekohaizea da Etxalekun, baina ekialdekoa Urdiainen. Eta arras ondo ulertzen da, hainzuzen ere Aralarko San Migel, izenaren erreferentzia, zehaztasun handiegirik eskatzenez bada, bataren mendebaldean
|
eta
bestearen ekialdean kokatzen delako. Berdintsugertatzen da napar haize izenarekin Diman eta Aramaion; han hegoaldekoari esatenzaion bitartean, hemengoan ipar ekialdekoari esaten zaio eta6.
|
|
|
Gauza objektiboak etaseguruak dira derrigor... Bide bat ala
|
bestearen
artean, arrazoiak haztatu eta, azkenean zio absoluturik ez baita egongo, arriskatu eta hautatu egin beharkodugu.
|
|
|
Zientzia ekonomiko modernoarenarabera, balio ekonomikoa hertsiki ez baliokoak diren terminoen arteko erlazioa da. Biobjektuk beren artean baliokidetza erlazio bat eratzen dutenetik, legitimoa da esateaobjektu bakoitza
|
bestearen
balioa dela. Baldintza horietan, metafisikoa?
|
|
|
Gaur egungo harana, ez da beti horrelakoa izan. Klimak, geologiak, erliebeak eta latitudeak baldintza erabakiorrak dira paisaia baten edo
|
bestearen
agerpenean eta baldintza hauek denbora luzean zehar aldatuz joan ahala, paisaia aldarazi dute, azken urteotan eraldatzaile nagusia gizakia izan arren. Gizakiaren eraginik gabe, Karrantzako haranak itxura arras desberdina erakutsiko luke:
|
|
|
Esate baterako azaldu didanean arkitektura ikasketak azken mailan utzi dituela (amaitzeko pare bat asignatura geratzen zitzaizkionean), zertarako eta Londresera joateko aktoresa izateko asmoz. Edo Los Angeleseko auzo desberdinetan lau mutil lagun dituela, batak
|
bestearen
existentzia ezagutzen ez duelarik noski, eta lauren kontura moldatzen duela bere unibertso sentimentala. Gaur batekin eta bihar bestearekin, horrela ibiltzen da Rocío, eta hau dena gutxi balitz, lau horietako birekin hitzartuta dauka ezkontza egun bana.
|
|
|
Ongitxo dakit hanka sartzea nirea izan balitz ekin du besterik espero ez genuenean, berak ere barkatu egingo zidala. Bestalde, bikote guztiei opatuko nieke horrelako esperientzia bat izatea, amodioa, benetako amodioa zer den ikus dezaten amaitu du bataren eta
|
bestearen
jardunak txalotzen dituen Estherren esku zartekin batera.
|
|
|
Ni-arekin harreman praktikoan sartzeko hiru modu hauek (Honneth, 1995) gainerako gizartekideengandik jasotako errekonozimenduarekin (edo errekonozimendu faltarekin) elkarloturik daude. Guztietatik, errekonozimendu kulturalak (hau da,
|
bestearen
kultura norberarena bezain baliotsua dela onartzea, jarrera horrek ekar ditzakeen ondorioekin) egundoko garrantzia hartzen du gure egunetan. Nortasun indibiduala prozesu elkarrizketatua bada, Taylorrek defendatzen duen bezala, orduan gainerako gizartekideen aldetik errekonozimendua jasotzen dugunean harreman igualitarioagoak izango ditugu eta, ondorioz, gure buruarekiko autokonfiantza, autoerrespetu eta autoestimuan irabaziko dugu.
|
|
|
Gizakiak beste gizaki batekin harremanetan diharduenean, zuhurra eta zentzuduna behar du izan; eta bere interesaren alde jokatu, komeni dituen jakinbideak eskuratu eta onuragarri zaiona ez zokoratu. Legearen egitekoa da
|
bestearen
iruzurretik babestea; ez, ordea, gure zentzumena erabiltzetik aldentzea. Gizakien bizitza, bestela, legeen babespeko adingabe luze eta lotsagarria baino ez litzateke izango eta babes horrek ekarriko luke, nahitaez, inkisiziorik gogorrena.
|
|
|
Nondik nahi begiratuta ere, ohitura egiaztatu eta norbanakoen arteko liskarrari aplikatzea epailearen ekintza da, eta ez legearena. Ekitate edo justizia banatzaile horren aplikazioak jarraitu behar dio, kasu bakoitzean, alderdi baten eta
|
bestearen
arteko hari meheari. Ezin legegilearena izan, legegilea baita justizia edo ekitate orokor horren ministraria.
|
|
|
kontzeptu behaezinekiko mesfidantza errepresentatzen zuen —’espazio absolutu’, ‘aldiberekotasun absolutu’ eta beste hainbat nozio metafisiko—, eta programa ezin hobea zen zientzian ‘gertakari enuntziatuen’ eta ‘konbentzio’ edo ‘hautazko definizioen’ artean bereizteko. Haatik, erlatibitatearen teoriak ez zien azken hitzik eman Zirkuluko tesiei, batez ere eragina elkarrenganakoa izan zelako eta batak
|
bestearen
beharra zuelako. Erlazio honetaz adituek diotenez," ez dago itxaropen posiblerik ez erlatibitatearen teoriaren garapena ezta XX. mendeko positibismoa ere ulertzeko, beren arteko eraginaren deskribapen zehatza emanez ez bada" 15 Horregatik da garrantzitsua Zirkuluko ideiak bere garaiko zientziarekin nola lotzen ziren ikustea.
|
|
|
Nabaria da, beraz, Neurathek eta Schlickek zituzten bizitzeko moduak oso desberdinak zirela, baita bateragaitzak ere. Neurathek ez zituen gustuko Schlicken joera aristokratikoak, eta azken honek jasanezintzat jotzen zuen
|
bestearen
antz proletarioa. Baina aldea, beren jarrera sozio-politikoetan ez ezik, urruntasun filosofikoan ere nabaritzen zitzaien, eta inork ezin izan zuen haiek sekula adiskidetu.
|
|
|
Poesia merkea irudituko zaizu, baina egia osoa da. Beti izan ginen bata
|
bestearen
osakin; ondo konpontzen ginen. Ezin nuen ulertu nola bizi izan nintzen ordura arte bera gabe.
|
|
|
Frontoitik gertuko baratze batean andre zahar bati laguntzen ari zen mutikoa gu frontoira joan ginenean, baina, pilotazale amorratua izaki nonbait, berehala inguratu zen guregana. Ikusle eta epaile izan genuen gure arteko partidan, baita bataren nahiz
|
bestearen
botilero ere, oso herabe eta hitz gutxikoa izanagatik ere aholkuak eman baitzizkigun, eta amaitu genuenean Lauaxetarekin jokatu nahi izan zuen. Berehala ikusi zen ez zegoela kolorerik, askoz gehiago zela mutikoa Lauaxeta baino, pilotari ematen zizkion zartada ikusgarriekin Lauaxeta batetik bestera ezinean lasterka egitera behartzen baitzuen.
|
|
2001
|
|
|
Horrela adierazi izan da, behintzat, hainbat esparru sindikaletan. Diru gehiegi dabil jokoan, eta erraza da plan bat eta
|
bestearen
artean edo ikastaro batetik bestera milioi bat edo beste administratzaileen eskuetan itsatsita geratzea. Zenbat eta kontrol gutxiago ezarri diru laguntzei, orduan eta errazago izango da horrelakoak gertatzea.
|
|
|
Espainiako Gobernuak Hobetuzi edo Forcemi ematen dion tratua guztiz ezberdina da eta nabarmena gertatzen da bataren eta
|
bestearen
arteko diskriminazioa. Ikusi dugunez, Hobetuzek eragozpen ugari aurkitzen du handik eta hemendik eta, aldiz, Espainiako Gobernuak 1.400 milioi pezeta (56 milioi libera) eman zizkion Cepymeri, 2000 urteko bigarren hiruhilekorako eta plan bakar baterako, CEOEri 1.400 milioi eta CCOO eta UGTri 1.368 milioi pezeta (54 milioi libera) bakoitzari.
|
|
|
Diruzalekeria izugarria da. Abono organiko eta
|
bestearen
arteko aldea agian 2 pezetakoa da, baina 2 pezetagatik jendeak edozer egiten du. Herbizidekin edo eskuz kenduz zenbat gastatzen zen ikertu genuen eta 15 pezetako aldea ateratzen zen mahats kiloko.
|
|
|
Arroilaren sarreran kokatua dagoenez, leku pribilejiatu batean, bertatik ia haizpitarte osoa gure menpe dugu, eta ikusten duguna benetan arnasa kentzeko modukoa da: 200 metro arteko bi pareta bertikal, bata
|
bestearen
parean, eta hantxe behean, suge luze baten antzera," erruduna". Sinestezina dirudi ibai batek lan izugarri hori egitea duenik.
|
|
|
Ikus daitekeenez, ur korronte eta ibiaertzen arteko erlazioa oso estua da, ekologi ikuspegitik, biek unitate bakarra osatzen dutelarik. Horregatik bietako batek aldaketak jasanez gero,
|
bestearen
funtzionamenduarengan eragin zuzena izango duela ez dago zalantzarik, honek oreka ekologiko hauskorraren haustura ekar dezakeelarik.
|
|
|
Eztabaida aske eta zabal honek gauzatu behar duen mahai honen aurka inor agertuko balitz, bere izaera «ez demokratikoa» agerian jarriko luke, bistan baita, hitz egiteko prest ere ez dagoena, ez dela zentzu demokratikoaren jabe. Ez noa ni balizko portaera honen arrazoien bila ikerketa bat egitera, baina esango dut
|
bestearen
iritzi eta gogoetekiko errespetu eza itzela ezezik, demokrazia kontzeptu berarekiko beldurraren isla litzatekeela. Mahai honen funtsa, gure autogobernuari buruzko gogoeta eta proposamenak plazaratzea da, eta ez, inola ere, bakoitzaren proposamena inori inposatu nahi izatea.
|
|
|
Izan ere, etxekoandreak ez du bere gogo bat bakarra ere antzematen, eta hortik datoz arazoak, jakina. Adibidez, ederki asko lo egingo luke txakurtxoak
|
bestearen
etxeko oinetako beroen gainean, baina andre horrek ez dio uzten: kartoi zantar batzuen gainean etzanarazten du.
|
|
|
Robbe Grillet: "(...) la función del arte no es nunca ilustrar una verdad(...), sino traer al mundo preguntas (y también quizás, en su día respuestas) que no se conocen a sí mismas.") 3 orain artean idatziriko hiru lanetan hiru esperimentazio egin dituela esan daiteke, bilakaera narratibo horretan bata
|
bestearen
ondorio zuzen bihurtzen diren hiru saio, hain zuzen. Forma narratiboarekiko ardura hau XX. mendeko nobelagintzak izan duen
|
|
|
Orain arteko hiru nobeletan (Egunero hasten delako (1969), Ehun metro (1976) eta Ene Jesus (1976)) poetika narratibo berean bata
|
bestearen
ondorio logikoa diren testuak eskaini dizkigu. Beste artikulu batean" isiltasunaren poetika" deitu genion ibilbide horretan3, modernitatearen amaieran Arteak bizitutako gatazkak eta zeinuaren adierazkortasunaren krisia irudikatu digu.
|
|
|
Hori da, beharbada, liburu honen lehendabiziko ezaugarria. Fikzioaren gainean bidaia jarri duela, edo, nahi bada, bidaiaren gainean fikzioa, biak elkartuz, biak indartuz, biak, bata
|
bestearen
elkartasunean, biziberrituz.
|
|
|
Hasteko, aitortu nuke ni neu gehien hunkitu nauen poema" Bakardadeko gogoeta" dela. Hain zuzen ere horixe baita bakardadea,
|
bestearen
erreferentziarik ez izatea, frogatua baitago izateko, norbera izateko, bestea behar duela erreferentzi puntu. Beste inor barik geratzea itzalik gabe geratzea legez da, galduta, denaren eta ezerezaren artean.
|
|
|
Espero zitekeen moduan, ia aho batez (%90etikgora) aurrerapenik sumatu dutela erantzun dute. Izan bedi aurreko puntuko emaitzakaskarraren kontsolagarri; bata
|
bestearen
ordainetan. Datuak ikusita, badirudi lortudugula ikasleek gutxieneko ulermen gaitasun bat eskuratzea, edo horretarakobidean jartzea behinik behin.
|
|
|
– Usteetatik abiatuta, bakarka eta taldeka hizkuntza ikasteko ereduakaztertzen dituzte, era baten edo
|
bestearen
alderdi on zein txarrak islatuz.
|
|
|
horretarako talde dinamikako teknikak erabili genituen (balioen termometroa). Geuk ere geure iritzia azaldu genuen. Dena den, asmoa ez zen jarrera batenala
|
bestearen
baliagarritasuna azpimarratzea, baizik eta horren inguruanbakoitzaren jarrera azalaraztea eta kontrako jarreraren kasuan ere arrazoiakegon badaudela ikusaraztea.
|
|
|
Herri bakoitzak bere legea zeukan; ondorioz epaituaren jatorri etnikoarenarabera (erromatarra, germaniarra), lege baten menpe edo
|
bestearen
menpe epaituaizaten zen. Kondeen tribunala mallus a zen:
|
|
|
Izan ere, edozein gauza, tiro bat, kasu? ezberdin ikusten da norberaren ikuspegiaren arabera.Laster ikusiko dugunez, gainera,
|
bestearen
ikuspegia ezagutzeko premiaren iradokizuna Sarrionandiaren ikuskeraren oinarrian dago.
|
|
|
Jarrera manikeista eta bandozaleetatik urruntzeko (ik. . Bandoak?) eta
|
bestearen
ikuspegia ezagutzeko premia azpimarratu izan du sarritan, horretarako, deabruaren abokatua, ren papera bete behar bada ere (irakur bedi. Deabruaren abokatua?, HO n). Jarrera inmobilistak albo batera uztera gonbidatzen gaitu (gogoratu lehen aipatutako. Erloju geldiaren paradoxa?), bestela, idiotapolitikoak?
|
|
|
Neure eskarmentua beste daturik ez daukat gai honi buruz hitzegiterakoan.Inpresioak bai, baten eta
|
bestearen
iritziak ere bai, entzuten dudana, entzuten dena, esaten dutena... baina hortik aurrerako azterketa sakonagorik ez. Beraz, nireeskarmentuan oinarritutakoak dira ondorengo hitzak.
|
|
|
Urrezko arauaren? bigarren puntua aplikatuz, I herrialdea zordundua da 2y IM rekin eta H herrialdea 2y HM rekin, bakoitza
|
bestearen
onurarako.
|
|
|
Zuk irribarre egin diozu, eta hark berehala itzuli dizu. Horrela, denbora luzez, isilik gelditu zarete, irribarrez eta elkarri begira, maiteminduak dirudizue, baina ez duzue elkar ezagutzen, batak
|
bestearen
izena besterik ez dakizue eta.
|
|
|
Nik hemen jende askori buruz hitz egiten dut eta guztiak lagunak konsideratzen ditut, nahiz eta batzuekin askotan ez naizen egoten, beste horrenbeste arrazoiengatik. Miren, adibidez, nire lagun baten zelako nire laguna bihurtu zen, eta gero, utzi zutenean, harremana dezente hoztu zen, baina ez maitasun faltagatik, aukera faltagatik baizik. Duela astebete elkartzea erabaki genuen, batak
|
bestearen
berri izateko. Gauza askotaz hitz egin genuen, gure gaur eguneko bikotekideetaz barne, eta, hemen, bitxiena dena:
|
|
|
Ondoko aldagelan sartu nintzen. Aterik gabe, alderik alde gortina batez estalita dauden aldagela horietakoak ziren, bata
|
bestearen
segidan zeudenak. Bikotearen elkarrizketa ozen eta garbi entzun nezakeen.
|
|
|
Bi aho erraldoi eta ezpain lodien arteko borroka. Mingain bustiaren ausardia ezpata bailitzan,
|
bestearen
ezpaina zulatu nahirik, bestearen ahoa ziztatu nahirik. Bigarren mingaina, borreroen arteko jolasa, listua lapurtuz, airea zapuztuz, arnasa pitzatuz.
|
|
|
Bi aho erraldoi eta ezpain lodien arteko borroka. Mingain bustiaren ausardia ezpata bailitzan, bestearen ezpaina zulatu nahirik,
|
bestearen
ahoa ziztatu nahirik. Bigarren mingaina, borreroen arteko jolasa, listua lapurtuz, airea zapuztuz, arnasa pitzatuz.
|
|
|
Tasiok isilik iraun du. Arrillagak berean jarraitu du hala ere,
|
bestearen
muturrak ikusi ez balitu bezala. Ba bai, kristorena, errepikatu du, eroetxekoak Armendarizen ama eramaten hi, laletxe izan duk.
|
|
|
Nekadura sentsazioarekin joan gara salara eta bata
|
bestearen
alboan eseri gara. Kandela bat amatatu egin da eta bakar bat geratu da, azkenetan, ematen.
|
|
|
Harrezkero ez dugu elkar ikusi. Iparraldean geundela batak
|
bestearen
berri izan genuen, nik ezagutzen nuela komentatu nuen hainbat bider, eta berak ere ezagutzen ninduela entzun nuen, baina erdi ezkutatuta genbiltzanez ez genuen egundo topo egin... ’
|
|
|
Bata
|
bestearen
alboan joan ginen, elkarri hitzik egin gabe.
|
|
|
Gizakia oinazetik plazerrera eta plazerretik minera eta igual minetik plazerrera berriro bultzatzen duen jokabide inperfektua da amodioa. Eta sentimendu behintzat perfektuen zain bizi denarentzat arraroa izango da batak
|
bestearen
begietan desiraren uhina ikustea, bestearen begietatik pasatzen.
|
|
|
Gizakia oinazetik plazerrera eta plazerretik minera eta igual minetik plazerrera berriro bultzatzen duen jokabide inperfektua da amodioa. Eta sentimendu behintzat perfektuen zain bizi denarentzat arraroa izango da batak bestearen begietan desiraren uhina ikustea,
|
bestearen
begietatik pasatzen.
|
|
|
Arrats batez, Goio Ontziola bazterrean eserita zegoen eta Ariane ikusi zuen, baina ez Zubietako etxeetatik baizik eta Kaioarri aldetik zetorrela, eta Feliperekin, portuko tabernariarekin. Bata
|
bestearen
alboan solasean biak, paseatzen, itsasertzetik zetozela gauean, itsasoaren hondo sakonetik baletoz bezala.
|
|
|
‘Dena dela, ’ esanen diozu, ‘gu
|
bestearen
modukoak ere bagarela uste diat.’
|
|
|
Isilik geratu ginen, bizkarrak hormaren kontra bata
|
bestearen
alboan biak. Ikasle pilo bat ari zen zerrendak irakurtzen, multzoan denak, atzeko batzuk aurrekoen gainean arrelepo jartzen hasiak.
|
|
|
Arropak erantzi eta, biluzik, arrokatik ur hotzera salto egin zuten. egotea urpean zutik egotea zen, oin puntak harea edo harria ukitzen, besoak hegatsen moduan behean egoteko ura kargatzen, bata
|
bestearen
aurrez aurre, bata besteari begira, koloreak galdurik, aurpegiak okerturik, birikak errementatu beharrean.
|
|
|
Portura bidean, zipotearen etxe paretik pasatu gara. Bananondoz zainduriko txoza aurrean bost ume bata
|
bestearen
alboan ilaran ia biluzik, argal argalak, lurraren kolorekoak eta begiak erne. Bananondoak makurturik daude:
|
|
|
Trenean maleta parrillan jarri eta bata
|
bestearen
alboan eseri gara Gorria eta biok. Aurrez aurre, emakume beltz lodi batek hartu du birentzako aulkia, bosten bat urte izango dituen neskatxoa altzoan jasota.
|
|
|
‘Dena dela, gu
|
bestearen
modukoak ere bagarela uste diat.’
|
|
|
Isilpea egingo da kafearen lurrin gozoaren ingurumarian, ez zara berritsua, Andoni ere ez da berritsua, eta isilik egongo zarete luzaroan, Bob Dylanen doinu hura entzunez bezala, Sasoiak arras aldatu dira, sasoiak arras aldatu dira, bata
|
bestearen
alboko konplizitate isilean entzunez, Sasoiak arras aldatu dira.
|
|
|
‘Orain errekan bainatuko gaituk, ’ abisatuko dizu Andonik, bata
|
bestearen
mozkor pausoari eutsiz zoaztela.
|
|
|
Horretan ere pareko gara: bata
|
bestearen
itzal.
|
|
|
Zeharo desberdinak ginen neurrian, ordea, ginen elkarren osagarri: bata
|
bestearen
itzal, bata bestearen gorputz edo arima.
|
|
|
Zeharo desberdinak ginen neurrian, ordea, ginen elkarren osagarri: bata bestearen itzal, bata
|
bestearen
gorputz edo arima.
|
|
|
istorioan aurrera joan ahala, beraiengandik oso gertu dauden garaietara iritsi gara; eta, jakina, nahiago izan dute ez jarraitu. Baina, noski, bataren zein
|
bestearen
etxeetan entzundakoekin neuk nahi dudan moduko istorio soinekoak josteko baimena eman didate. Baldintza  bakarra:
|
|
|
Batak, eta biak bat datoz honetan, ez omen ditu beti
|
bestearen
esanak ongi aditzen. Niri behintzat, hizkuntzaren aldetik, ez zait horrelakorik gertatzen.
|
|
|
Arthur Schnitzler idazle austriarrak zioen moduan, elebidunak aukerakoa du hizkuntza baten zein
|
bestearen
erabilera; aitzitik elebakarrak, ez baitu berean hitz egin beharraz gainera, besteak berera ekartzea beste aukerarik, eta halakoetan elebidunarena, aukera baino, derrigorrezko jokabidea gertatzen da. Halatan, begi bistakoak dira egoera batetik zein bestetik datozen ondorio psikologikoak, komunikatzaileak, administratiboak, politikoak, elkarbizitza justiziazko batekin zerikusia dutenak guztiak ere?, eta nago errealitate horri behar bezalako zentzuz ez begiratzeak kalte asko dakarkiola gure arteko komunikatu ezinari.
|
|
|
" Lagun artea" Olibet eneko aldamenean eta" Euskalduna" Lartzabalen. Bataren korrikalariak ezagutu nituen, Migel Peña nagusi zutela, eta
|
bestearen
futbolistak. Badut, haatik, halako susmo bat bazutela elkarren artean, ezker eskuin, bestelako bereizkun  tzarik ere.
|
|
|
Ezinbesteko dirudi, gure artean aspaldidanik datorren ohiturari amore emanaz, Bergarako Mintegia eta Oñatiko Unibertsitatea, maila horretan izan dugun irakastegirik beteena, bata
|
bestearen
segidan aipatzea. Horrela egingo dut, bada, nik ere.
|
|
|
Gogoz eta, halaz guztiz, beldurrez. Ez zer esanik aurkitzen ez nuelako eta behar adina lerro bata
|
bestearen
hurren kateatzeko gauza izango ez nintzelakoan, sarriegi gertatu ohi den legez, alderantzizko arrazoiengatik baizik. Beldur nintzen eta beldur naiz, beste modura esango dut, luzeegi jardungo dudala neure jardunean, edozeinek luzesteko bezain luze.
|
|
|
Niri, egia esan, Popper atseginago zait Adorno baino. Hori ez da iritzi bat baizik, baina, bataren eta
|
bestearen
iritzien gainetik, badirudi badela gure artean, Mendebaleko mundu honek XVI XVII. mendeetan biribildu zuen lehen iraultzari buruz, halako nahas mahas korapilaturen bat: Galileo aurrekoa, ez da Orixe bakarra izan gurean.
|
|
|
Ezberdintasun franko badago bataren eta
|
bestearen
artean, baina ezberdintasun guztien funtsa eta erroa hitz bakar batean bil daiteke: hiz  kuntzaz lirateke orain ezberdinak.
|
|
|
Ez naiz laburzki baizik mintzatuko azkenaldian erabili eta erabilarazi nahi izan zuen euskara moldeaz. Ez da gehienetan zorionekoa izaten euskal idazle eta euskalariaren arteko ezkontza, bata
|
bestearen
kaltean ari baitira beti. Eta Orixe, onerako edo gaitzerako, euskalari trebea genuen eta idazle handia.
|
|
|
Eta oraindik orain, esate baterako, hasia baldin badugu ere, ez zaigu, ez hurrik eman ere, esku hutsik azaltzen. Hor dugu hiru liburu lodi eta aberatsen (tesia barne dela) lekukotasuna, lekukorik behar bagenu, bata
|
bestearen
lehian bezala plazaratuak: Versificación de Dechepare:
|
|
|
Egia da, bai, Chomskyk eta oraingo ezker aldera jotzen dutela gehienbat politika gaietan; egia ere da, zaharrago horietarik, franko eskuindar direla (PCFkoak eta). Bi joera horiek ez dira, ordea, bata
|
bestearen
seme, lokarririk aski ez dutenez gero elkarrekin, erro bakar batetik sortuak baizik.
|
|
|
Hain zuzen ere, aurreko horiez mintzatzen zaigu luzaro Zaitegi, Platonen bizitzarekiko berri zehatza eman ondoren. Hor ditugu, bata
|
bestearen
hurren, Heraklito, Parmenides eta Eleatarrak, Pitagoras, Enpedokles, Sofistak eta batez ere Sokrates, idazteari muzin egiten zion hizlari trebea. Zor hartzekoen kontua garbituz gero, eman dezake Platonen ideiez iritzi zuzena.
|
|
|
Ikur horien azpian zetzana," iberiko" izenaren estalkipean, ez zela, Schuchardt-en argudioen arabera, hizkuntza bat eta bakoitza; bi zirela hauek, guttieneko kontuan. Eta biok, gainera, bata
|
bestearen
" ez aide ez bernaje" zirela, Â" erdararekin euskera" bezala, Kardaberazen iritziz.
|
|
|
Horrez gainera, hedabideen eraginaren azterketa ezin muga daiteke" herri xehearengan" dituen ondorioetara, eragin hori gizarte elite, instituzio eta, bereziki, sistema politikora ere hedatzen baita; haien guztien eraginaren mendean jarduten dute, halaber, hedabideek eta, oro har, informazio jardunak 5 Aztertzen ari garen gaiari dagokionez, berebiziko garrantzia du burubide honek. Zera da, oro har, kazetaritza, sistema politikoarekiko liskar eremua 6, bata
|
bestearen
agenda, bestearen gai garrantzitsuak, zehazten ahaleginduko den eremua hain zuzen ere.
|
|
|
Horrez gainera, hedabideen eraginaren azterketa ezin muga daiteke" herri xehearengan" dituen ondorioetara, eragin hori gizarte elite, instituzio eta, bereziki, sistema politikora ere hedatzen baita; haien guztien eraginaren mendean jarduten dute, halaber, hedabideek eta, oro har, informazio jardunak 5 Aztertzen ari garen gaiari dagokionez, berebiziko garrantzia du burubide honek. Zera da, oro har, kazetaritza, sistema politikoarekiko liskar eremua 6, bata bestearen agenda,
|
bestearen
gai garrantzitsuak, zehazten ahaleginduko den eremua hain zuzen ere.
|
|
|
Zuzendari hauek ez ziren dagoeneko argitaratzaileen testaferro profesionalak, baizik eta kazetariek hedabideen jabeen aurrean hautaturiko ordezkariak bailiran jokatzen zuten. Honenbestez bideratu ziren prentsan hain ohikoak diren botere bikoitzeko mekanismoak, batak
|
bestearen
alter egoa ezabatu ezinik zihardutela. Jabetza kontestaezina zen (ez zen iraultza egoerarik izan, Portugalen bezala), eta, liskarraren arriskurik gabe, ez zegoen ezkerreko kazetariak?" enanos infiltrados"?
|
|
|
Pastoralen kontutik, denbora gutxi egon banaiz erebata ren zein
|
bestearen
prestakuntzetan, nabari iruditu zait pettar erdaldunduan kokatua den Sohutan euskal giro nabarmen handiagoa bazegoela Basaburuko Iruri eta Zalgizen baino. Gauza hauek zailak dira azaltzeko, baina menturako naiz erraiteratXibe roko Makia pastorala eman dutenen artean askoz ere euskal sentipen sendoagoa antzeman dudala Etxahun Iru ri pastorala antzeztu dutenen artean baino.
|
|
|
Bigarren aldiko Aintzina k (1942) frantsesez adierazten zituen bere oinarriak ale guztietan. Adierazgarriro hiru ikuspegi bereizten eta aldi berean bata
|
bestearen
laguntzan ezartzen zituen: ikuspegi frantsesa, ikuspegi katolikoa eta ikuspegi euskalduna.
|
|
|
Baina ez da hor besterik ukatzen. Eta batez ere, hizkuntza ez da inoren baztertzaile gisa hartzen, orain horren erraz salatzen bada ere. Mentalitate dikotomikoak bakarrik har dezake bata
|
bestearen
ukazio bailitzan.
|
|
|
Planteamendu baten ala
|
bestearen
arteko aldea zein den. Bigarren hipotesian, historian zehar diskriminazio negatibo bat egon bada, kalte ordain gisa diskriminazio positiboa plantea litekeenaren beldur dira.
|
|
|
ordena beharrezko honen deskribapena egitea eta oinarritzea. Platonek ordena hau errealitateen arteko hierarkia gisa ulertzen du; bertan gauza ezberdinak ez daude bata bestearen ondoan soilik, zehaztu behar diren irizpide batzuen arabera bata
|
bestearen
euskarri baitira. Filosofia, beraz, ongiaren gainjartzeko moduen zientzia da.
|
|
|
Eta jainkotasunak horien guztien bitartez gizakien arimak nahi duen lekura erakartzen ditu, arima horien indarrak elkarren beharrean egon daitezela eraginez. Eta koreuta, maisu, nahiz bigarren mailako maisuen ilara anitzean bata
|
bestearen
eraginpean daudelarik, harri famatu hurarekiko moduan, eraztun batzuk zeharkako eraginpean daude Musaren menpe.
|
|
|
Hemen bi gertakizunen arteko harremana dugu, bata bestearen ondoren gertatzen da, eta maila horretan denborazko ordena besterik ez dugu; eta, beraz, kategoria baten bidez, kausaren kategoriaren bidez soilik, hain zuzen, ezarri ahal izango da bi gertakizunen arteko harreman objektiboa. Eta azkenik, judizio disjuntibo esklusiboan(" hau ala bestea") komunitatearen kategoria agertzen da, zeren bata edo bestea da egia, eta orduan bataren egiak
|
bestearen
gezurra determinatzen du oposaketa sortuz; bi aukeren artean, beraz, lotura zuzena dago, eta gainera era berean bi alternatibek batera ezagutzaren eremu osoa betetzen dute. Substantziek elkar determinatzen dute kausazko erlazioan.
|
|
|
gizakion bi eskuen edo bi belarrien arteko ezberdintasuna. Adimenaren ikuspegitik bi eskuek ezaugarri berberak dituzte, bata
|
bestearen
ispiluko irudia da. Hala ere, esku bateko esku-zorroa ezin da beste eskuan erabili.
|