|
2004
|
|
|
Gaztelaniaz gain,
|
beste
hizkuntzak dituzten autonomia erkidegoetan epaileek horiek jakiteko premiarik ez dutela azaldu zuen herenegun Espainiako Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak (CGPJ), txosten baten bidez. EAJ eta EAk jarrera hori gaitzetsi dute, Konstituzioaren aurkakoa izan daitekeela argudiatuz. Gogoratu, UKBERRIk azaroaren hasieran jakitera eman bezala, euskaraz epaitua izateko eskubidea aitortu ziotela Euskal Herrian Euskarazeko (EHE) kidea den Gabi Basañez sopeloztarrari Bilboko Zigor Auzitegiko Lehen Aretoko hiru epailek.
|
|
2009
|
|
|
" Laugarren zatia: gurea bezala ez ofizial diren
|
beste
hizkuntzek ukan dituzten problemak aztertzen ditu:... eta gero, hainbat erresumatan hizkuntza zapalduak birreraikitzeko experientzia, aldekoa ala aurkakoa (Joxe Luis Alvarez Enparantzak)... Bosgarren zatia:
|
|
2010
|
|
|
6 HerriTar Bezala HizKunTzeKiKo diTugun gizarTe arduraK ez HarTzea kulturarteko elkarrizketa beharrezkoa dela dio, bartzelonako Forum’eko," Voces" (Villatoro V. 2004) erakusketak. ondare honen balorea mantentzeak ekintza positibo bat eskatzen du. geurea ez den
|
beste
hizkuntzekiko ditugun aurreiritziek, kultura ezberdinen arteko elkarrizketa eta ulermena zaildu egiten dute. eta hemendik kultur gatazkak sortzen dira han hemenka.
|
|
2011
|
|
|
Kalean, gaztetxean, tabernetan, teknologia berrietan, komunikabideetan edo musikaren munduan erdarekin lehian dabil euskara eta aurrera egingo badu, aipatu ditugun esparru hauetara zabaldu behar du.
|
Beste
hizkuntzekiko duen desoreka leundu du. Izan ere, umeak gaztarora iristen direnean eta esparru berri horietan murgiltzen direnean, askok euskara alde batera uzten dute.
|
|
2015
|
|
|
Franco diktadorea hil zenean, ordea, Espainiar Konstituzioari eta Autonomia Estatutuei zegokien eleaniztasuna bermatuko zuten oinarri juridikoak diseinatzea (Agirreazkunaga, 1998), eta nahiz eta pertsona ororen arteko berdintasuna aldarrikatzen duten Auzitegi Konstituzionalak (STC 82/ 1986) eta Konstituzioak berak, Konstituzioko 3.1 artikuluak gaztelania ezagutzeko beharra zehazten du. Testuinguru honetan, gaztelania hiztun diren hizkuntzalari batzuk ere Espainiak
|
beste
hizkuntzekiko duen jarrera salatzen dute irmoki, tartean, Moreno Cabrerak (2008).
|
|
|
Ongotaren jatorria eta
|
beste
hizkuntzekin duen ahaidetasuna:
|
|
2016
|
|
|
Euskaraz egiteko gaitasun erlatiboan izan dezake horrek bere isla, gazteek
|
beste
hizkuntzekin duten ukipena handiagoa den neurrian, jardungune batzuetan hizkuntza horien erabilpena hazten den heinean, litekeena delako apurka apurka hizkuntza horietan bezain ondo ez egitea euskaraz, eta errazen edo ondoen egiten den hizkuntza erabiltzera jotzea. Hizkuntzaren erabilera egokirako hiru alorreko baldintzak dauJose Anjel Aldai – Hizkuntzen ahozko erabilera Aiako kalean eta leku publikoetan dela dio Martinez de Lunak (2004):
|
|
|
Ongotaren jatorria eta
|
beste
hizkuntzekin duen ahaidetasuna: Lehenengo gramatika eta hiztegiaren argitalpen data:
|
|
2017
|
|
|
Hainbat urtez ibili naiz zeinu mintzaira irakasten.
|
Beste
hizkuntzekin duen alde bakarra kanala da, soinu bidezkoa beharrean bisuala izatea. Gainerakoan beste hizkuntza guztiak bezalakoa da, berezko ezaugarriak ditu, lexikoa, gramatika arauak... baita dialektoak ere!
|
|
2018
|
|
|
Galesetik Elin Haff Gruffydd Jones etorriko da, Irlandatik Ronan Mac Con Iomaire RTE Irlandako Irrati telebistako gaelera arduraduna... Gales eta Irlanda hain gertu egonik, bata eta
|
bestearen
hizkuntzak duen pisua oso ezberdina da. Bihar ezagutuko dugu.
|
|
|
Munduan herri bezala zerbait izan nahi badugu, gure hizkuntzak goi mailako hezkuntzaren eta ikerketaren eremuan
|
beste
hizkuntzek duten presentzia normalizatua izan behar du. Hortxe dago lortutakoaren garrantzi maila neurtzeko erreferentzia.
|
|
2019
|
|
|
Horiexek dira gure biziraupen historikoa segurtatu duten faktoreak eta gure etorkizunaren bermerik sendoenak. Horregatik guztiagatik da garrantzitsua munduko hizkuntzen artean dugun posizioaz jabetzea; harrotasunez eta ez harrokeriaz;
|
beste
hizkuntzen aurrean dugun erantzukizun motibagarri honetatik, eta ez autokonplazentziatik.
|
|
2020
|
|
|
hiztegiak, corpusak, zuzentzaileak, bilatzaileak, iritzi erauzketa, itzultzaileak, hizketa sintesia... Horietako batzuetan, problematikaren zailtasuna dela eta, teknologiak emaitza esperimentalak ematen zituen, baina ez aplikazio errealetan erabiltzeko modukoak; edo, bestela, euskararentzat ez genuen
|
beste
hizkuntzek zuten teknologiarik. Baina, azken urteotan, sare neuronal sakonen teknologiari esker, aurrerapauso handiak eman ditugu.
|
|
2021
|
|
|
Horrez gain, hiztun oso bihurtzen gaituzten beste alderdi batzuei ere erreparatu diegu: norbere hizkuntzarekiko eta
|
beste
hizkuntzekiko ditugun jarrerei eta atxikimenduari, hiztunekiko dugun begiruneari, hizkuntzaren estatusari eta hizkuntzekiko motibazioari. Are gehiago, gure ikasleek euskara eta euskal kultura sustatzeko eragile aktibo izateko kontzientzia eta erantzukizuna hartzea nahi dugu (Imaz eta Ipiña, 2020).
|
|
2022
|
|
|
Hustasuna metafora gisa euskaran erabiltzen ez den baina erdaretan erabiltzen diren kasuak egongo direnez, egokia da alderaketa orokorra egitea. Garate (1998) bildumak euskal esaera zaharrek
|
beste
hizkuntzetan dituzten paraleloak jasotzen ditu; corpus gisa bilduma hau harturik, euskal esaeren% 0,7k huts terminoa dauka. Ingelesez% 0,2k du ‘empty, emptiness, to empty’ Espainieraz% 0,05ek du ‘vacfo, vaciar’ Eta latinez% 0,05ek du ‘vacuus, vacuum’ Zatikiak ahazturik, 7 2 0,5 0,5 da aldeen lerroa.
|
|
|
Hain zuzen ere, ikerketan detektatutako irakasleen uste positibo horiek lagungarri dira jardun eleaniztunak aurrera eramateko. Horien artean, esaterako, irakasleek erabiltzen dute ikasleek
|
beste
hizkuntzei buruz duten ezagutza xede hizkuntza ikastearren; alegia, irakasleek ikasleen norvegiera (H1) eta ingelesa (H2) baliatzen dituzte H3a irakasteko. Edonola ere, teknika eleaniztun hori soilik H3a irakasteko baliatzen dute, uste elebakar bat errotuta baitute H2aren ikasprozesuan:
|
|
2023
|
|
|
«Gaur egun, zera ere gertatzen ari zaigu: lehen, arnasguneetan ume batek 10 urtera arte erdaraz oso ondo hitz egiteko gaitasunik ez bazuen, gaur egun
|
beste
hizkuntzetan duten gaitasuna ere pila bat aurreratzen ari da, adibidez, ditugun kontsumoengatik; pantailetatik zurrupatzen dute umeek», azaldu du Segurolak: «Lehen, 3 urtekoen gela batean umeek ez zekiten erdaraz hitz egiten.
|