|
2008
|
|
|
artearen eta mitoen artean erlazio zuzena ezartzen zuen, eta horrekin lotuta dago 1959an eskulturaren praktika alde batera uzteko arrazoiaren sustraia. Oteizaren iritziz, arteak eginkizun konkretu bat zuen garai bakoitzean, mitoak berritzea, eta funtzio hori betetzen zuenean, arte horrek zentzu guztia galtzen zuen, eta
|
berak
proposaturiko imajinek idolo, fetitxe edo merkatuaren produktu bihurtzeko arriskua zeukaten. Hori gerta ez zedin, garai bakoitzeko artistek artearen helburuak lortu ondoren arte hori bertan behera utzi lukete, garai berri bati, arte berri bati eta artista berri batzuei lekua uzteko.
|
|
|
liburu eskultura bat baita. Beste era batean azaltzearren, eskuetan hartu eta irakur daitekeen kollage handi bat dela esan genezake,
|
berak
egiten zituen kollage eskultura horietako bat bezalakoxea1.
|
|
|
Eskultore zoritxarreko baten ustezko kredo estetikoaren zuribidea, baimena emateko trantzean joera existentzialisten ordezkari ospetsuenen izenak zentzurik gabe inbokatuz. Nekez gaindi daitekeen adimen nahasmenduko adibide honek
|
berak
bakarrik entzutea kenduko lioke egileak konfiantza inozoz atsegin hartzen duen euskal gehiagotasunaren uste arrazistari. Ikusten denez,, huts arkitektoniko hartzailearen?
|
|
|
Gertaera horrek finkatu zuen betiko artearen aurrean Oteizak izango zuen jarrera. Artistak
|
berak
Pelay Orozcoren Oteiza. Su vida, su obra, su pensamiento, su palabra liburuan horrela gogoratzen du krisi hura:
|
|
|
kasu honetan aldeen borondatearen aurrean aurkitzen garela eta ez tratatuetatik kanpo ekartzen dugun arau baten aurrean. Bide honetan lagungarri izan daiteke Vienako Hitzarmenak
|
berak
bere 31.2 artikuluan interpretazioari buruz jasotakoa aplikatuz tratatuen hitzaurrera jotzea, non adierazten den bere arrazoiak garbi utziko lukeela:
|
|
|
eta, en piee digualdad, hitzhoriekeskubideenegikaritzarazuzendutadaudelaetaez titulartasunera, horrela Uruguaiko biztanleei eskubide oro kenduz. Gainera, auzitegiak
|
berak
termino horiei inolako edukirik eman gabe, bere erabakia juridikoki kontrolatzeko bide orori ateak ixten dizkie. Oraingoan Auzitegi Gorenak kasu honen atzetik dauden arazo gatazkatsuei aurre ez egiteko motiboen atzetik dagoenaren inguruko dudak/ susmoak, berriz ere, sententzien koherentzia printzipioaren eta eskuak garbitu nahi izanaren artean mantenduko dira, azken honen alde egiteko arrazoi handiagoak badaude ere.
|
|
|
Ezinbestekoa suertatzen den lehenengo aipamen bat auzitegiak
|
berak
egiten duen lehengo baieztapenari lotuta doa. Sententziaren Bigarren Oinarri Juridikoan onartzen duenez, azken urte hauetan Uruguaiko herritarren egoera juridikoaren inguruko gatazka honen abiapuntua Auzitegi Goren honen sententzia batean aurki daiteke.
|
|
|
komunitate edo giza taldeen garapeneko parte hartzeak balio dezake, batetik, komunitate edo giza talde horiek aldaketa barik dirauen sisteman barneratzeko (bazterketa sortzaile den sisteman, hain zuzen), edo balio dezake, bestetik, gizartea eraldatzeko eta subjektu horien enpoderamendurako. Berezko anbiguotasun hori dela eta, azpimarratu nahiko nuke parte hartzearen formak eta helburuak hein handi batean baldintzatuko dituen erreferente ideologikoa kontuan hartzearen garrantzia, parte hartzearen definizio positibo
|
berak
erreferente normatibo bat eskatzen baitu (Dubois, 2000).
|
|
|
Labur esanda, izen, prototipikoagoak? bilatuko dira (horrela, bada, prozesu
|
berak
azalduko liguke erdal eufoniatik urruntzen diren izenen agerpena, erdaldun petoak nekez ahoskatzen dituen horiek: Sohalge, Zoihartze, Aiert...).
|
|
|
Subjektuek erabaki behar dute guraso izango diren ala ez, beraiek planifikatu behar dute enpresa hori (euren kontsumo eta bizi estiloa kudeatzen duten bezalaxe). Haurra gero eta serioago pentsatu behar den proiektua da; ezperen, nork bere erabaki horren ardura osoa izango duelako (ama edo aita dena?
|
berak
nahi izan duelako, da ama edo aita).
|
|
|
areagotu duten liburuetako baten bat aipatzen du, eta salatu ez direla «sexu bereizketaz axolatzen». Baina kasu guztietan bestelako irakurketa egin daiteke, Knörrek
|
berak
aipatzen duen «interes biziaz»: herri sormena da hor ageri dena, jendearen ekimen nahasia eta kontrolagaitza, bizia eta bizigarria.
|
|
|
Ezin ahaztu ikerketa haietan Mauss (1960), Evans Pritchard (1971) edo Lévi Strauss (1964). Lan horiek izendatze praktiken eta pertsonaren talde barneko estatusaren arteko loturak aski ikertu dituzte; batez ere, izendatzearen eta pasaera erritualen artekoak (jaiotzak, helduarora pasatzeko erritualek, talde bereizi batera sartzeko errituek, ezkontzek, heriotzak
|
berak
ere, guztiek dute bataio bereizgarri bat lagun). Bestalde, izendatzea eta izendatzen duen subjektua botere harremanen eta jendarteko hierarkien erakusle dira:
|
|
|
Kapitala, bistan da, ez da airean egongo, norbaiten eskuetan baizik, hura da menderatzailea. Onartzen diogu, onartzen zaio eremuan,
|
berak
duen eta besteek ez duten zerbaiten balioa.
|
|
|
Orduan zuen amets bat egin nehoiz Rustichellori aipatu ez ziona», 26 or.); baina atal bakoitzaren barnean, ahots narratiboa anizten da: ...jabea, bortz eguneko zabaltasuna duen probintzia bat iraganik, Karaanera helduko zara[?]», 29 or.), ondotik Kogatra pertsonaia femeninoa bera mintzo da («Duela sei urte, Kubilai Khan Handiak deitu ninduen[?]», 31 or.), bere erranetan Kubilai Khanen solasa diskurtso zuzenean tartekatuz, Marko Polo mintzatzerat utzi aitzin lehen pertsonan, berarekilako lehen elkarretaratzea konta dezan, Kogatrak
|
berak
orduantxe kontatu duelarik modu kasik berdinean, abantzu hitzez hitz. Nabari da Le Devisement du Monde honela parodiatuz, A. Arkotxa anitz jostatzen dela, idazteko mekanismoak desmuntatuz, adibidez tresneria narratiboak (ahots narratiboak, istorioaren ganoragabeko iragaitea, ametsa eta delako «errealitatearen» nahasketarengatik) eta ipuinen ohiko gaiak (bidaia, bat bateko maitemintzea, miresgar... Bere palinpsestoa liburu egin idazkera ekoizpen bat bezala aurkeztuz («nehoiz ahoskatua», 25 or.), jatorrizko testua errespetatzen ez duena, eta Marko Polo gizon erreala fikziozko pertsonaia bilakaraziz, A. Arkotxak joko liluragarritzat erakusterat ematen digu gizakiaren saiakera naturala errealitatea hizkuntzaren bidez islatzeko:
|
|
|
Baina ez du horrek A. Arkotxa geldiarazten: bere irakurleak gonbidatzen ditu
|
berak
duen benetako giza abentura bereganatzeko desmartxa imitatzera, jadanik aipatu dugun Ihoan Mandabilla lehengo itsasgizonaren aholkua kontuan hartuz. «Iohan Mandabillaren bidaia benturosak» deitu A. Arkotxaren bildumaren kapituluari idazlearen lanaz enblematiko deritzot beraz:
|
|
|
Septentrio dokumentario bat bezala irakurtzen ahal da beraz. A. Arkotxak
|
berak
azpimarratzen du «Iohan Mandabillaren bidaia benturosak»en balio linguistiko eta historikoa:
|
|
|
Bidaiantak isilik zeuden
|
berak
ere larru zurikoak baitziren, beharbada, «deskubritzaile» eta kolonizatzaileen umeen umeen ondokoak, beharbada urtero hara zihoazen itsasturien ondoko urrunak. Eta bazekiten, bidaiant euskaldunek, marinel haiek ez zirela euskal kantu zahar batzuetan aipatzen diren «indiano salbaiekin» eta «iskimau gizabestiekin» beti ontsa portatu.
|
|
|
Ikusten denez, irrati publizitate klasikoa desagertze bidean egon daiteke, alde batetik, jada ez baitzaie entzule guztiei barreiatzen eta, beste alde batetik, sare irratian erabiltzaileak
|
berak
bilatzen eta kudeatzen baitu web orrialdean eskegitzen den publizitatea bere nahi eta beharren arabera.
|
|
|
Piarres Lafitteren arabera, beraz, Eskualduna aldizkariko idazle artekoa izan zen, lehen urtetan?, alabaina, ezin dugu ezer gehiago zehaztu, Goienetxe zerrendatuta agertzen baita beste hamaika lagunekin batera. Halandaze, ez dakigu Goienetxe idazlea noraino zaildu zen Eskualdunako orrialdeetan, ez zeintzuk izan ziren
|
berak
erabilitako gaiak, ez zein hizkuntzatan.
|
|
|
Liburu
|
berak
dakar Manex Hiriart Urrutik idatzi zuen Diharasarri apaizaren obituario luzea: bada, hor ere agertzen da Goienetxe gure medikua.
|
|
|
Ez ziren bertzenaz batere elgar iduriak; guzizki, ez elgarrekin uztartzekoak. Xede
|
berak
, osoki berak izanik ere, beldurtzeko zitaken, elgarri hurbil, ez zirela, berek nahirikan ere, hiru hilabete makurtu gabe joan. Bederen ardura ukanen zuten bitarte norbaiten beharra.
|
|
|
Ez ziren bertzenaz batere elgar iduriak; guzizki, ez elgarrekin uztartzekoak. Xede berak, osoki
|
berak
izanik ere, beldurtzeko zitaken, elgarri hurbil, ez zirela, berek nahirikan ere, hiru hilabete makurtu gabe joan. Bederen ardura ukanen zuten bitarte norbaiten beharra.
|
|
|
Berrogoi ta hamabi urte baizik ez zituen; eta itxurala, zen baino ere gazteago emaiten zuen. Hurbilenetik ikusten zutenek zakiten bakarrik, artaren beharra bazuela; baina
|
berak
bere buruaz baino gehiago baitzuen ordean bertzeen osasunaz. Eta, erran dena, azkarraren itxura zuen.
|
|
|
Zazpiak bat: hitz
|
berak
ziren ageri, erran badezaket, harat hunat elgarri irriz eta agurka bezala zabiltzan begitharte alegera guzietan. Zazpiak bat:
|
|
|
Ildo beretik edo, urriaren amaieran Goienetxek
|
berak
sinatzen du artikulu labur bat EskualdunaOgientzat ongarri erremedio berriez astekarian??, azalduz gariak zer nolako ongarriak eta behar dituen (Goienetxe, 1892a). Honelaxe hasten du:
|
|
|
«l, apothéose du peuple basque franco espagnol paraît accomplie dans ces fêtes». Ildo horretatik, astekari euskaldunak Elizaga erretorearen alokuzioa azpimarratzen du, antza, patriotismoz eta fedez betea eta euskara ezin hobean jalgia; Eskualdunasick laburtuta ematen du, eta, izatez, erretore
|
berak
1894ko jaietan egin zuen predikuaren ideia nagusiak berresaten ditu. Kronikak, besteak beste, dantzarien berri dakar, erakustaldiek ohiko arrakasta izan zutela esanez, baina ez soilik egitarauan agertzen ziren Beasaingo dantzarienak, «mais encore et surtout avec ceux de Bilbao que leur curé a eu l, heureuse idée d, amener à l, improviste.
|
|
|
Alegia, badirudi nahi zuela, batetik, eskolan umeek frantsesa ederto ikas zezaten, frantsesa zen, izatez, orduko hizkuntza nagusia: Goienetxek
|
berak
Donibanera hurbiltzen ziren mundu zabaleko errege erreginekin erabiltzen zuen hizkuntza diplomatikoa frantsesa zen, baina, bestetik, euskararentzat ere zeregin guztiz garrantzitsua gorde nahi zuen, etxean eta euskaldunen artean.
|
|
|
baina, bestetik, euskararentzat ere zeregin guztiz garrantzitsua gorde nahi zuen, etxean eta euskaldunen artean. Esaterako, Goienetxek
|
berak
sarritan erabiltzen zuen euskara plaza-gizon aritzean, eta, halaber, euskaraz idazten zuen, eta, pentsatzekoa da irakurri ere egiten zuela. Dena den, ez du garbi uzten euskarak zein leku lukeen eskolan bertan eta gainerako gune ofizialetan.
|
|
|
Talde edo koalizio horiek berezkoa dute aldakor, mugikor eta elastikoak izatea, baita ingurumari konplexuetara egokitzeko malguak izatea ere. Autoantolaketak ez du nahitaez hierarkia oro ezabatzen; gehienetan enpresako hierarkiak
|
berak
eskaintzen ditu beharrezkoak diren giroa, baliabideak eta asmoak, talde autoantolatuak eratu daitezen.
|
|
|
4 Aktibo ukiezin guztien artean, lidergo faktorea bereziki garrantzitsua da, bai enpresaz kanpoko ingurumarian gertatutako aldaketei aurre egiteko (ingurune eta antolakuntza aldaketak), baita enpresak
|
berak
dauzkan baliabide ekonomiko edo aktibo erreal guztiak arrakastaz kudeatu edo lideratzeko ere (batik bat aktibo intelektualak eta aktibo emozionalak).
|
|
|
Azaroaren 30ean ebakuatu zituzten azken zibilak Gasteizerantz, nahiz eta ez den argi geratzen denek egin ote zuten alde32 Edonola ere, uztailetik abendura bitarteko borrokek 14 urteko neskato baten heriotza utzi zuten, (airez egindako bonbardaketa baten ondorioz, gerraren biktima zibil bakarra). Udalak
|
berak
, abenduaren 28 arte ez zuen erabaki agiritegia Urbinara eramatea (gero Gasteizera), «ya que no existe edificio alguno dentro de esta villa que ofrezca seguridad y no es posible que continúe en la Casa consistorial por la forma en que se encuentra». Garraiatzen ari ziren bitartean Albertiatik tiro egin zioten bertan zeuden gudariek.
|
|
|
«Ridículo Estado Mayor (grupo de militares españoles inútiles y zánganos, que ni merecieron algunos ser fusilados por Franco». Euzko Gudarostearen aholkulari nagusia zen Saseta bera ere kritikatu zuen («un capitán de intendencia del ejército español se (puso) a dar órdenes desde dentro del P.N.V.») 46 Iza
|
berak
kritika gogorrak jaso zituen azaroaren 27an, erasoa hasi aurretik, Gordexolak Ermura joateko agindua ez zuelako bete eta batailoiko kide batzuek istiluak sorrarazi zituztelako Eibarreko Intendentziaren jantokietan. Antzeko jarrera izan zuen Perezagua batailoiak47.
|
|
|
46), Ipar Armadako hiru eskualdeen (Asturias, Santander, Euskadi) arteko koordinazio falta eta mesfidantza erakutsiz. Erreserba faltak, Ciutat ek
|
berak
aurreikusi behar zuen faktorea, ondo azaldu zituen erasoaldiak arrakasta izateko zituen hutsuneak, ezinezkoa zelako Gasteiz hartzea hain soldadu gutxirekin53 Legution bertan, euskal batailoiek (atseden hartzeko gauez erretiratu ostean) hurrengo egunean berriro erasora jo behar zuten morala galdutako soldaduekin, askotan, ezagutzen ez zuten beste toki batean. Frankistak, aldiz, gai izan ziren tropa berriak ekartzeko eta, asko izan ez arren, funtsezkoak izan ziren defendatzaileen morala indartzeko eta erasotzaileena hondatzeko.
|
|
|
Rojo jeneral errepublikazalearen agiritegian gordetako oharrek adierazten dutenez, Legutioko erasoaldiak iraun zuen bitartean Madrilen aurkako erasoek indarra galdu zuten, abenduaren 3tik aurrera bereziki, baina
|
berak
ez ditu bi gertakizunak lotzen59 Eten horren arrazoiak, beharbada, zerikusi gutxi zuen Arabako gertaerekin60 Izan ere, azaroaren 22rako Madrileko Unibertsitate Hiria hartzeko ahaleginak porrot egin ondoren, Brigada Internazionalen etorrerak eta indar nahikoren faltak Franco jenerala erasoa gelditzera bultzatu zuten Cervera historialariaren ustetan (2005). Hala ere, iritzi horrek ez du bat egiten azaroaren 29an alboak hobeto babesteko egindako erasoarekin (Lojendio 1940:
|
|
|
Batetik, Gasteizko errepublikazaleek Bizkaira ihes egiteko eta, bestetik, lurralde honetako matxinatuen aldekoek eskualde lasaiagora heltzeko. Nafarreteko apaizak, Txomin Jakakortaxarenak, kontatzen duenez, ugari izan ziren toki hauek aukeratu zituztenak aldaketarako eta
|
berak
batzuei zein besteei laguntzen zien. Trafiko hori geldiarazteko, matxinatuek herririk herri ibiliko ziren patruilak eratu zituzten.
|
|
|
Zenbait historialarik beste iritzirik azaldu arren, Agirre lehendakariari leporatuz erasoaren eta porrotaren errua, Ciutat ek
|
berak
garbi uzten du noren ideia izan zen erasoa prestatzea:
|
|
|
83). Edozein kasutan, zaila izango zen Aizpururen zutabeak
|
berak
bakarrik helburu horiek lortzea.
|
|
|
kontzeptuek ez dute izan euskal ordainik gazteari egindako elkarrizketan. Hasiera batean bere buruas beste esan du, baina
|
berak
onartu du ez duela erabiltzen, maila jasoan egindako jardunean ez bada;, remolino, proposatzerakoan eta gaztelaniazko forma dela esan du; aipagarria da, relámpago?
|
|
|
Osasun mentalari buruz hitz egiten dugunean, benetan interesatzen zaiguna pertsonen ongizatea da, eta sintomatologia aurkeztean ez dugu esan nahi gaixotasun edo patologia bat dutenik. Pentsatzen dugu emigratzeak suposatzen duen aldaketak eragina duela etorkinen egoera emozionalean, eta arrazoi desberdinek esplikatzen dituztela agertzen diren sintomak, esate baterako, emigratze prozesuak
|
berak
, irregulartasun egoerak eta bizi dituzten baldintza soziolaboralek. Horiek hirurak generoak eta jatorri kulturalak baldintzatzen dituzte, gure azterlanen emaitzetan ikusi dugun bezala.
|
|
2009
|
|
|
[23 DAN] testuaren egileak Geometria bakarrik landu bazuen ere, terminoak sortzeko aurrekoak erabili zituen baliabide
|
berak
erabili zituen nagusiki; hiztegiko sarrerak% 14,06, hitz elkarketa% 28,65 eta sintagmazioa% 36,46 Testuliburua baino, hitzen eta definizioen zerrenda dela dirudi; testua irudiekin dago lagunduta. Geometriako hitz asko arruntak badira ere, beste asko ez eta, gainera, askok grezierazko hitzen osaera kalkatzen du; egileak ez bazuen mailegurik erabili nahi, pentsatzekoa da euskarak eskaintzen zituen baliabideetara jo behar zuela.
|
|
|
lehena, zifrak euskal zenbakikuntzara egokitzea; bigarrena, euskal zenbakikuntza zifretara egokitzea. Arana Goirik
|
berak
aitortzen zuen lehenak arazo asko zituela (gainerako hizkuntzek sistema hamartarra erabiltzea...) eta bigarrenak, ordea, aurrekoaren abantailak bai, baina eragozpenik ez zuela.
|
|
|
Horregatik, interesgarria litzateke Sarrionandiaren beste lan batzuk, itzulpenak ez direnak, ikuspegi honetatik aztertzea, mugimenduzko ekintzak lexikalizatzeko eredu berberak edo beste batzuk erabiltzen dituen ikusteko. Era berean, narratibazko lanak ere aztertu lirateke, prosan ere poesian erabilitako estrategia
|
berak
erabiltzen ote dituen frogatzeko.
|
|
|
(..) Emigrazioak, hots, etxea uzteko eta toki urrun batera bizitzera joateko egite
|
berak
–fedearen oinarriak kolokan jartzeko arrisku nahikoa bazuen.
|
|
|
Eta ildo beretik batu zuen bere iritzia Domingo Ordoñanak, Uruguaiko euskal kolektibitateko itzal handiko pertsonaia
|
berak
, eta nazioko gizonik aberatsenen artekoak:
|
|
|
3 irudia. Euskal Erria ikastetxeko ikasleak instituzio
|
berak
Malvin auzoan zituen instalazioetara txango bat egiten (Iturria: Euskal Erria.
|
|
|
Beraz, hemen azaltzen hasten zaigu nola Euskaro sortu bezain laster, euskal etxeak egin beharreko bidean bi ikuspegi ezberdin agertu ziren. Hitzaldi horren lehen atal hau bukatutzat emateko, bertatik joandakoak deskalifikatu eta
|
berak
parte hartzen duen euskal etxea goraipatu egingo du.
|
|
|
Korrespondentzien faktore analisia taulen ikerketarako tresna da. Tresna honek lerro eta zutabeetan aldagaien itemen arteko antzekotasunak aztertzea ahalbidetu egiten du, aurkezten diren puntuen hurbiltasunei edo gertutasunei esker, baita programak
|
berak
aurkezten dituen gainerako emaitzei esker ere (balio propioak). Test eko balioak balio absolutuan 2tik gorakoak direnean esanguratsutzat hartzen dira, gutxi gorabehera. 95eko esanguratasun maila bati dagokiola.
|
|
|
Toki biztanleriaren papera izan da eremuon babesaren aldeko elementu nagusia; izan ere, lurralde kudeatzaile gisa dihardu bertako populazioak. Era berean, talde hau izan litzateke eremu jakina babestearen lehen onuraduna, legeak
|
berak
dioen moduan natura baliabideen probetxua «natura guneetako biztanleen onerako izan dadin».
|
|
|
6 16/ 1994 Legearen (11.1 art.) arabera, EAEko NEBen Sarea Legeak
|
berak
ezarritako NEBen maila ezberdinek osatuko dute, alegia, Aparteko Zuhaitzek, Biotopo Babestuek eta Parke Naturalek. Hortaz, legearen arabera, Urdaibaiko Biosfera Erreserba ez dago Sarean barneratuta, baina izatez Sareko osagaitzat jo daiteke.
|
|
|
EAEko administrazioek beste horrenbeste jarriko dute LGNFEren kofinantziazioa% 50ekoa izanik. LGNFE gastua urria delako kritika uxatzekotan, LGPk
|
berak
adieraziko du II Ardatzeko neurriei I Ardatzean kokatutako eta ingurumen eragin onuragarria duten ekimenen finantziazioa gehitzen baldin badiegu, LGNFE gastuaren% 40ra ailegatzen dela (EJ, 2008a: 104).
|
|
|
Prozesu horretan ikaragarrizko garrantzia izan zuen erreforma gregorianoak eta honek ekarritako zuzenbide kanonikoaren indartzeak. Aginte eklesiastikoaren indartze bide honi segituz, Alejandro III.a Aita Santuak() arautu zuen patronatua eta Trentoko Kontzilioak, XVI. mendean, arau horiek
|
berak
ametitu zituen. Egoera hau 1917ko kode kanonikoa argitaratu arte mantendu zen (Regatillo, 1956:
|
|
|
Ez zen beti berbera patrono «elizagilea» eta apaiza aurkezten edo aukeratzen zuena: Uharte Arakilen, adibidez, Iruñeko katedraleko xantreak aurkezten zuen apaiza(
|
berak
zuen presentazio eskubidea) eta herria zen elizako fabrikaren patronoa.
|
|
|
Hori guztia enkargatzen zuten udalek, eta herriaren diruz edo auzolanez pagatzen zen. Apaizak, sakristauak, kanpaia jotzailea eta almosneroak ere udalak
|
berak
kontratatzen eta pagatzen zituen moduan. Kasu gehienetan Elizak ez du pagatu adreilu bat ere.
|
|
|
Beraien zertifikazioa bakar bakarrik. Hogei edo hogeita hamar euro ordaindu ondasun bakoitzarengatik, eta ondare horiek immatrikulatzen dira («modu pribilegiatu batez», guri erregistratzaileak
|
berak
aitortu zigun bezala). Mila ondare, hogeitamar mila euro, kanpai baten salneurriz.
|
|
|
Gobernuak kendu egin zuen Reglamento Hipotecario delakoaren 5 artikulua, zeinak kultu lekuak espresuki immatrikulatzea debekatzen zuen. Hau da, frankismoak
|
berak
ez zion ezagutzen Eliza Katolikoari erlijio tokiak immatrikulatzeko eskubidea. Urte horretako dekretuarekin, bide hori zabalik geratu zen eta 1.087 ondare immatrikulatu egin zituzten, urte gutxitan.
|
|
|
Iruñeko erresuman, Antso Gartzes IV.a Peñalengoaren garaian(), berezko eliza gehienak beneditar monasterio handietara edota elizbarrutietara pasatu ziren. Dohaintza hauek erregeak
|
berak
hasi zituen, baina laster asko nobleek jarraitu zioten, arrazoi espiritual zein ekonomikoengatik2.
|
|
|
Baina gero 360 legea dator, eskubide itxuraren ingurukoa: «Norbaitek, bere kabuz edo beste inoren bitartez, aurkatasunik gabe egikaritzen badu
|
berak
itxuraz duen eskubidea, uste izanen da horren titularra dela, aurkakoa frogatzen ez den bitartean».
|
|
|
(b) Autonomia erkidego batek ezin du erabaki
|
berak
emandako lege batek eragina izango duela beste autonomia erkidego batean; horregatik Estatuak du lege gatazkak konpontzeko arauak emateko eskumena.
|
|
|
Horregatik ere, funtzioaren ikuspegitik antzeko egoeran dauden ondasun multzoak dituztelako (ondasun batzuk gizarteak
|
berak
zuzenean erabiltzeko; besteak, erakundeak bere funtzioak bete eta bizirik irauteko), Estatuko erakunde publikoak eta Eliza Katolikoa maila berean jartzen dira ondasun higiezin baten gaineko eskubidearen titulua erregistroan jaso gabe egon eta inskribatu nahi badute: gainerako partikularrek ez bezala, ohiko bideari segitu eta jabetza espedientea egin beharrik izan ez, eta bide berezia eta azkarra izango dute.
|
|
|
Horregatik, bi urtez sendotu gabeko behin behineko egoera sorrarazten da, printzipioz. Beraz, legeak
|
berak
prebentzioz jokatzen du immatrikulatzeko bide horrekin eta bi urte iragan bitartean inskripzioak ez du eraginik izango hirugarrenentzat. Kontuan izan behar da hirugarrena babesten duen Hipoteka Legeko 34 artikuluak, kostuz eskuratu duen pertsona bakarrik babesten duela eta transmititzeko ahalmenak zituen norbaitengandik eskuratu badu bakarrik.
|
|
|
Horregatik, agian, eskaintza ez da erabiltzaile masibo eta orokor batengana zuzentzen, populazio minoritario eta espezializatu batengana baizik. Badirudi erabiltzaileak
|
berak
markatzen duela turismo kate handiek egin beharreko eskaintza, eta nahiago duela aisialdi indibidualizatuagoa.
|
|
2010
|
|
|
Ezer begiratu baino lehen pentsa dezakegu gauza gehienetan bat etorriko direla, zeren bestela elkar ulertzeko arazoak izan bailitzakete. Horrez gain, desberdintasunak
|
berak
ez dira nabarmenegiak izango, eta ez dute izango batak bestearena ulertzeko arazorik. Tolosako datuen kasuan, adibidez, gaztelaniazko, suicidarse?
|
|
|
Non erosten duzu arropa, zergatik (elkarrizketatzailearen galdera)? Herrian bertan, horrela nire ama etortzen da, izan ere
|
berak
ordaindu egiten dit arropa ia guztia (E 3: Aitziber).
|
|
|
15 Ploermeleko ordena aukeratzea misterio txiki bat da niretzat; izan ere, ordena berezi bat da, Bretainian jaioa eta, indar nagusiak umeen heziketarako eskolak egitean jartzen bazuen ere, bretoierari garrantzi handia ematen ziona. Ildo horretan argitu behar da Resurreccion Maria Azkuek
|
berak
harreman estuak izan zituela ordena horrekin XX. mendearen hasieran, eta haren izaera bretoizalea dela-eta, saiatu zela ordena horren etxe bat zabaltzen Bizkaian. Harreman horiek Jurgi Kintanak ikertu ditu Azkueri dedikatu dion ikerketan:
|
|
|
Pentsatu ote zuen inoiz lanposturen bat eskuratzea EHUn? Lagunak bazituen mugaz honuntza, adibidez, lehenago aipatu dugun Joseba Agirreazkuenaga, eta beste hainbat ere; beraz, harremanak izan zituen, eta onak, baina ez dirudi
|
berak
bere burua Iparraldetik kanpo ikusten zuenik. Bestelako kontsiderazioak alde batera utzita, ziur aski neurri batean bere hautua izan zen17.
|
|
|
1 Abiapuntua M. Goihenetxek
|
berak
egindako zerrenda bat da. Tamalez esan behar dugu zerrenda hori ez zela osoa (zenbait hutsune zituen), ezta zehatza ere (zenbait erreferentziatan).
|
|
|
Lana ez zen oso zaila suertatu: Manexek
|
berak
egina zuen bere lan akademikoen zerrenda bat, haren ordenagailuan atzeman zutena; Peiok zerrenda hura igorri eta ni haren gainean hasi nintzen lanean; horrelako kasuetan ohikoa izaten denari segituz, datuak banan banan egiaztatzeari ekin nion eta, era berean, falta ziren/ zitezkeen datuak bilatzeari. Handik lau hilabetera lana bukatua zegoen:
|
|
|
Eta zer pentsatuko zuen Manexek
|
berak
arazo honetaz. Zeren jakina da Manex Goihenetxe abertzale oso osoa zela, hau da, Euskal Herri osoari begira bizi zen eta bizi nahi zuen ikertzaile eta herritarra.
|
|
|
Areago, haren azken urteetako lan nagusia Euskal Herri osorako historia bat idaztea zen. Zer balantze egingo ote zuen
|
berak
bost tomoko liburu horretaz, haren garapenaz eta ustekabeko bukaeraz?
|
|
|
Izan ere, ikerketa horietan emozioaren aktibazioa, lekukoen inplikazioa eta parte hartzaile mota (unibertsitateko ikasleak) oso bereziak dira. Hala ere, eduki
|
berak
aztertzen badira, gertakizun errealak eta gertakizun antzeztuak erabiltzen direnean oroimenaren ereduak oso antzekoak dira (Ihlebaek, Love, Eilertsen eta Magnussen, 2003).
|
|
|
Azkenik, Adams Price k (1992) lapurreta baten bideo bat erabiliz alderdi nagusiak (ekintzak, pertsonak eta objektuak) detaile zehatzak baino hobeto gogoratu zirela aurkitu zuen, baina ez zuen ezberdintasunik behatu gazteen eta zaharren artean. Hala ere, Adams Price k
|
berak
azpimarratu zuen emaitzak ez zirela behin betikoak; izan ere, ez ziren akatsak aztertu eta ez zen eduki nagusien eta periferikoen artean ezberdindu.
|
|
|
Navascuések
|
berak
bi aldi bereizten ditu Espainian estilo neogotikoak izan duen bilakaeran: «gotizista» eta neogotikoa.
|
|
|
Bi obrek erlijio helburu
|
berak
al zituzten. Zer zela-eta, interes mediebalista hura?
|
|
|
Lehen belaunaldikoak lirateke 1850 urtearen inguruan jaiotako guztiak; eta, bigarren belaunaldikoak, XIX. mendearen azken laurdenean jaioak, eta arkitekto titulua 1900 urtearen inguruan lortu zutenak. Navascuések Collinsen planteamenduarekin bat egin zuen, eta arkitektura eklektikoaren sorrera XIX. mendearen erdialdean kokatu zuen,
|
berak
ere.
|
|
|
Irakasleak
|
berak
izan beharreko komunikazio gaitasuna, duen lana kontuan izanik, honela definitua izan da:
|
|
|
Etsipen eta ezintasun sentimendu horiek XX. mendeko iraultza eta utopia salbatzaileek huts egin ondoren ageri dira, baina, orobat, utopia marxistaren erorketarekin batera, neurri berean egin du porrot utopia kapitalistak
|
berak
ere. Apika norbaitek uste du gaurko globalizazio oligopolikoa bat datorrela noizbait Adam Smith-ek antzemandako kapitalismo ongilearekin?
|
|
|
Identitatea krisian dago, pertsonala eta kolektiboa, jakina, esteka komunitarioak hondatzen ari direlako, baina ez horregatik bakarrik. Ilustrazioaren logikak
|
berak
euskarri guztiak ukatu eta ezabatzen ditu, eta gizakia jainkotasun arrazionalaren ordezkari eginda, ez du inon aterperik edo atseden-lekurik aurkitzen. Dena mugitzen zaio inguruan, eta gero eta abiadura bizkorrago batez.
|
|
|
Kultur produktuak masen kontsumoko salgaiak dira, iragankorrak, etengabe berrituak, etengabeko jario batean. Produktuak
|
berak
nahaspila izaten dira, berriak eta originalak. Eklektizismo osoz eskainiko zaizkigu azken belaunaldiko teknologia eta kultura indigena baten zatiak, ohiko kultura gaiak, etnikoak, osagai unibertsal eta tokikoekin.
|
|
|
LANDA LANEAN, galde sorta autoaplikatuaren formula erabili dugu informazio hori jasotzeko: inkestatuak
|
berak
bete du bere galde sorta, lehenago taldean bildua izan da bere adinkideekin eta inkestatzaile batek inkestaren mekanika azaldu dio, bai eta galde sorta horretarako material audiobisuala erakutsi ere5 Galdera batzuek erantzun kodifikatu eta itxiak planteatzen zituzten; beste batzuek, aldiz, irekiagoak (inkestatuari zazpi bat lerroko espazioa utziz bere inpresioak idazteko).
|
|
|
9 Kontuan izan erantzun anitzeko itauna dela, pertsona
|
berak
aukera bat baino gehiago marka ditzake, edo bat ere ez.
|
|
|
Subjektuak esperimentalki ingenuoak ziren 24 arratoi Wistar albino izan ziren, eta batez besteko pisua 305 g esperimentuaren hasieran (277 g tartearekin). Kokapen baldintzak eta erabilitako estimuluak aurreko esperimentuan deskribaturiko
|
berak
izan ziren.
|
|
|
Proposamen errepublikazalearen eta nazionalismo zibikoaren eskutik, aldiz, datorrenekoa ikusi dugu, nazioarteko harremanen testuinguruan, liberalismoak
|
berak
beharrezkoa du munduaren deskribapena osatzeko peoples unitate kolektiboa kontsideratzea (Rawls, 1993); halaber, errepresentazio kolektiboen kontzeptua arrazionala da eta ikuspegi politikotik sortzailea izan daiteke (Pettit, 1997); ikerketa kulturalei loturiko erlatibismoaren arriskuak gainditzeko bitarteko egokia izan daiteke, egitura instituzionalen zilegitasuna funtsatzeko baliagarria baita (M... Baina, proposamen instituzional normatiboa oinarritzeko agerian geratu da, gizarte unitate kolektiboen (Social selves) osaketa deskribatzeko gaitasuna duen proposamen teoriko baten beharra (Calhoun, 2006).
|
|
2011
|
|
|
Imanol Berriatuak Foruan Bizkaiko Anaitasuna sortu zuen euskara herrikoi herrikoian. Askok oso mordoilotzat jo zuten haren eredua eta Villasante alde atera zitzaion anaikideari, nahiz delako aldizkari haren eredua ez zen Euskaltzaindiak bultzatu nahi zuena, hots, Villasantek
|
berak
, K. Mitxelenak eta jarraitu nahi zutena. M. Lekuona ere bai:
|
|
|
Txillardegik
|
berak
idatzi eta hogei urtera atzera begira jarririk horrelako azalpenak eman zituen soldadutza egiten Galizian zegoela idatzi zuen eleberriaz:
|
|
|
Camus-en La Peste (Izurritea) neukan gogoan; eta nik neuk ere, sinbolakuntza osoan, funts handiko liburu bat moldatu nahi nuen. Miren, horretara, gizonaren xedearen irudia zen ene asmoan, bidean aurkiturik eta absolutu bilakatua; «Zerubide», izenak
|
berak
salatzen duenez, Absoluturako bidean Naturaren irudia; Paris, berriz, unibertsalismoarena; eta, azken erremedio gisa, petrikiloarengana jotzeak ba zeukan, ene asmoan behintzat, Naturara bihurtu eta Zientzia soilari buruzko mesfidantzakutsu nabarmena. LETURIA, azkenekorik, kristaua zen, geroko PERU LEARTZAKOaz bestaldera; eta nahiz oso heterodoxo izan.
|
|
|
Zaitegik nahiz formulazioan edo maneretan hanka sartu zuen, funtsean, ez zuen beste munduko gauzarik eskatu: Euskaltzaindiak bere lanak euskaraz argitaratzea, inguruko beste edozein akademiak bezala, baina, esan liteke, historiaren talaiatik ikusirik, bere hilobia
|
berak
zulatu zuela Euskaltzaindiaren bigarren aldiko lehen Euskera aldizkariaz argitaratutako aipamen labur bezain erresumingarri horrekin.
|
|
|
–gurari guztiz legez kontrakoa frankismoarentzat, eta beraz arriskutsua?; eta, 2 Euskal kultur mugimenduaren lider eta gidari
|
berak
izan nahi zuen, eta, hasteko, haren literatur eredua ez zuen begiko: arrasatearrak ez zion erakutsiko K. Mitxelenari euskararen literatur ereduak zein izan behar zuen.
|
|
|
Ez du ematen eragin zuzenik egon zenik bien artean. Etxaidek ere eman zion sarrera, oro har, errealismo esaten zaionari, bizitzaren alde materialistari, sexu grinari eta, baina Etxaideren eleberrigintza,
|
berak
argi eta garbi salatu bezala, giristinoa da guztiz; bizitzan egon badagoen alde iluna, gaiztoa, makurra indargabetzeko erarik eraginkorrena amodioa, hurkoarenganako maitasuna da; Etxaideren eleberri guztietan dago pertsonaiaren bat besteengatik sakrifikatuz elkarren aurka dauden aldeak adiskidetzera ekartzen dituena, gatazkak baketzen dituena.
|
|
|
oso urte gutxian, bizpahiru? Euskaltzaindia eraberritu zuen euskaltzain kopuruz, eta euskara ereduz eta euskara politikaz ere hala egin nahi izan zuen?
|
berak
ezarri zuen estreinakoz euskara lan hizkuntza erakundean, Julio Urkixo hil ondoan?.
|
|
|
Gatozen, hasteko, maisuarenera. Orixe zen gerraondo minean euskal idazle miretsiena; obra handiena argitaratua
|
berak
zuen. Gerra aurrean idatzitako Euskaldunak poema nazionala izan behar zuena 1950ean atera zen.
|
|
|
Arantza minberenak jesuitetan nozituak. «Getsemani» izeneko poeman azaldu zuen nola lortu zuen oinazea arintzea, olibondoen baratzean eta haren ondoko pasioan, Jainkoak hala nahita, pairatu behar izan zituenak, Orixek
|
berak
jesuitetan jasandako sufrikarioekin alderaturik:
|
|
|
Gezurra, bai gezurra! Berak bialdu gindunan Zurien Buruxkilak gorriekin, eta askotan
|
berak
aitortua. Zuri esango zienat, paltso esatea bezala baita.
|
|
|
Villasante ideologia aldetik guztiz ortodoxoa zen, teologia dogmatikoa ematen zuen, apologetika. Denzinger teologo katoliko famatuaren Enchiridion Symbolorum egia dogmatikoen bilduma zuen gidaliburua, eboluzionismo, materialismo eta arrazionalismoaren aurkari gotorra?; alabaina, literatur ereduari buruz, erabat Krutwigen ikuspegiaren aldekoa. Krutwigek
|
berak
kontatu izan duenez (Murua, 1997: 83), garrantzizkoa zen frantziskotarren ordenan euskara lantzen ari ziren frantziskotarretarik norbait euskaltzain egitea ordena horretakoek euskara landu zezaten, eta Imanol Berriatua eta Luis Villasante artean Lete probintzialak eta berak L. Villasante hautatu zuten.
|
|
|
Aldi berean, ekonomia sektore eta jarduera ekonomikoaren oinarri nagusi diren enpresen testuingurura gerturatzeko baliagarria zaigu ikuspuntu hau. Hainbat autorek lantzen duten kontzeptu hau gizarteak
|
berak
aurrera eraman beharreko etengabeko ikasketari buruz ari da (Lundvall eta Johnson, 1994; Lagendijk, eta Cornford, 2000).
|
|
|
kontzeptura salto egiteak eskualdearen arrakasta ekonomikoa lurraldean ageri diren abantailetan ezartzea dakar. Hain zuzen, lurraldean ageri diren baliabide tazitu nahiz kognitibo eta ezagutzak
|
berak
harreman zuzena dute arrakasta horrekin eta ikasketa prozesu kolektiboetan gertutasun espazialak garrantzi berezia jasotzen du. Morganek berrikuntzaren eduki interaktiboa azpimarratzen du alde batetik.
|
|
|
Lehen ere aipatu dugun ildotik, berrikuntza eduki sozial handiko arloa izanik, bere garapena testuinguruak eta abaguneak baldintzatuta egongo da. Prozesuak
|
berak
garrantzi berezia jasotzen du eta policy learningaren pisua, beraz, inon baino handiago azaltzen da kasu hauetan (Nauwelaers eta Wintjes, 2008). Nolanahi ere, ikasketa prozesuak ez dira politiken bikoizteaz ari; ikasketa ariketa horrek hausnarketa prozesu bat eragitea du helburu, eraginkortasun eta kasuko egoerara moldatuko den eredu eraginkorra lortuz.
|
|
|
Tokiko eragileen arteko parte hartze prozesuak sozialki berritzaileak diren lurraldeen oinarri garrantzitsuenetakoa dira. Areago, sozialki berritzailea den kulturaren zabaltzean, lurraldeak
|
berak
du eragile papera. Azken finean, ezinezkoa zaigu pertsona eta erakundeak sortu eta garatu diren lurraldeak alboratzea, lurraldea bera baita askotariko eragileek beren jarduera garatzen duten harreman sarea.
|
|
|
Turnerek
|
berak
, nekazari komunitate (artzain, etab.) eta hiri komunitateen artean bereizketa bat egitea ere proposatzen digu. Nekazari komunitateetan erritua topatuko genuke, eta, aldiz, hiri komunitateetan performancea.
|
|
|
Beraz, sinboloak esanahiaren eta adierazlearen arteko harreman arbitrarioa eta konbentzionala izaten dituzten zeinuak dira. Turnerek eta Sapirek
|
berak
uste dute zeinu guztiak seinaleak (indizeak) edo sinboloak direla erabileraren arabera, hau da, erabilera erreferentziala baldin badute edo, aldiz, erabileran esanahiak eta balioak kondentsatzen baldin badituzte.
|
|
|
Hala ere, igorlearen asmoak, mezua behin bidalita, aise gal daitezke
|
berak
erabili dituen kodeak ez badira merkatuan edo jendartean erabiltzen diren kodeak edo xede populazioak erabiltzen ez baditu. Normalean, mezua bidaltzen duen oro hartzailearen lekuan jartzen da.
|