|
2002
|
|
|
Kontuanhartu behar dugu, geroago eta joera handiagoa dagoela tesiak epaitzera munduosoko adituak biltzeko, ikerketak duen nazioarteko joeraren seinale. Beraz, tesiakeuskaraz ez idazteak atzerapausoa dirudien arren, aurrerapausoen seinale ere izandaiteke, garrantzitsuagoa baita lana
|
bera
euskaraz egitea txostena euskaraz idazteabaino. Dena den, eta joera horren eraginez, ez ditugu baloratu nahi izan euskarazirakurtzen diren tesinen eta tesien kopuruak eta horien bilakaera, esan bezala, kopuru horiek ez baitira ikerketa egin deneko hizkuntzaren adierazle zuzenak.
|
|
2003
|
|
|
GabAt elaberrian, beste ikasle euskaldun batzuekiko harremanak ere garantzen dizkigu; hizkeraz giputzak dira unibertsitari lagunok, eta segurtasun apur batez pentsa daiteke, idazlearen unibertsitari garaiko benetako bizipen eta gertaerekin lotura estua dutela. Geroago bere idazlanetan, besteak beste El libro negro del euskara (LibNeg) saioan behin eta berriro gogoratuko digu, euskaldunek, nork
|
bere
euskara egin ezkero, erraz elkar aditzen dutela eta erraz, baita, besteena ikasi. Eta euskararentzat berbeta modu natural hori erreibindikatuko du bere bizi guztian.
|
|
|
Ikasketak, hitzaldiak, alkarrizketak, antzerkitxuak..., dan danak erdera hutsean. Urte bi egin nituan Artean, eta, herrian
|
bertan
euskeraz egiten bazan be, gure artera ez zan euskal usain handirik heltzen. Beste gai batzuen artean, hizkuntzak euken lehen tokia gure ikasgaietan:
|
|
2009
|
|
|
«batzuk errazago ulertu dute eta bertzeei kostatu zaie. Eskolan euskara batua erakusten dugu eta herritarrek –zugarramurdiarrek–
|
bertako
euskara egiten dute eta batzuei kostatu zaie. Halere, orokorrean ez zaie hain zaila egin eta gustatu zaie».
|
|
2010
|
|
|
Hots, EAEtik edo Nafarroatik kanpora jaioa26 Euskararen presentzia demolinguistikoa nabarmen ahuldu zuen bigarren immigrazio aldi horrek: euskara aski ahuldurik zegoen etorkinon harrera leku askotan, eta besteetan gizarte bizitzaren esparru formal, gora bidezkoetatik baztertua, eta ez zuten
|
beraz
euskaraz egiten ikasi beharrik izan. Etorkin horietariko gehienek, eta haien ondorengo askok, erdaldun elebakar izaten segitzen zuten27.
|
|
|
etxetik eta kaletik euskaldun garbi diren neska mutilak, denak edo ia denak, ereduan daude. Horiek
|
beren artean
euskaraz egiten dutelarik jolaslekuan, ezin liteke esan, besterik gabe, ereduagatik egiten dutenik euskaraz. Faktore biren edo gehiagoren arteko harremana gauza bat da, eta beraien arteko kausa ondorio lotura bestea.
|
|
|
|
Berak
euskaraz egin eta hizkera hori egundo ez zuela entzun eta, moro batek ea nondikoa zen itaundu zion:
|
|
2011
|
|
|
...ntzamenaren atalean ikus dezakegu elkarrizketatuen %27k euskaraz ongi hitz egiten dutela adierazi dutela, %10ak nahikoa ongi, %24ak zertxobait eta, azkenik, ezer ez dakitenak %39k. elkarrizketatuen erantzun hauek ez datoz bat aurreko emaitzekin, baliteke datuen haztatze prozesuaren eragina izatea. edozelan ere, badakigu, seguru, elkarrizketatuen %21ek euskaraz hitz egiten ondo dakiela elkarrizketa
|
bera
euskaraz egin duelako arazorik gabe. egon daiteke, egon, euskaraz hitz egiten ongi jakinagatik, elkarrizketa gazteleraz egitea nahiago izan dutenak, %6 inguru 2 taulako datuak begiratzen badugu. ederto. Alabaina nola da posible, telefonoz egindako elkarrizketan (1 taula), mintzakideen %20ak euskaraz jakitea esan eta inkesta gazteleraz egitea?
|
|
|
|
Berak
euskeraz egiten ebana, nik lagunei gaztelerara bihurtzen neutsen, eta nire lagunek gazteleraz egiten ebena, nik Mixeleri euskerara. " Baina, ez ete gagoz Frantzian?" zan euren itauna.
|
|
2013
|
|
|
Ez, ez, ikasitakoa erabiltzeko aukerak eman behar zaizkio, e postak euskaraz bidali, lan bonoa euskaraz bete… Dinamizatzeko modu bat da, ez dugu ezer berezirik egiten, ez dugu afaririk antolatzen. Motibazioa lana
|
bera
euskaraz egitea da.
|
|
2014
|
|
|
Bertan, Iturriozek errepublikano izatea eta euskalduna izatea kontrajarriak ez zirela defendatu beharrean aurkitu zen, eta eman zituen arrazoien artean azaldu zuen bere arbasoak euskaldunak zirela, bere emazte eta seme alaben moduan, eta txikitatik amak euskaraz irakatsi, besterik ez zekielako? eta
|
berak
euskaraz egin zuela. Mitin politiko gehienetan eta bizitzako gainontzeko momentuetan ere euskara erabili ohi zuela gaineratu zuen Iturriozek.
|
|
2015
|
|
|
Geologiaz ez dakit ezertxo ere eta deskuidatuta egon naiteke beraz, baina oso behartua eta sinesgaitza iruditu zitzaidan argumentuko aitzakia hori, herria eraiste eta berreraikitzearen ingurukoa; bestalde, lehen Txomin Agirrerengan salatu dudan ikuspegi murritz horren amaraunean erori nintzen ni ere: Somorrostro aldeko istorio bat zela hura, alegia, eta imajinaezina
|
beraz
euskaraz egin ohi den eskualdeetakoren batean. Barka nazatela Somorrostroko euskaldunek.
|
|
|
Gaztelaniaz hitz egingo balu ez luke esango esan nahi duen hori. Hortaz,
|
berak
euskaraz egiten du eta Lukene eta biok itzuli egiten diogu, Ireneren aldamenean egoten baikara.
|
|
2016
|
|
|
Hainbat kale neurketatan ikusi da hori. Heldu ia euskaldunak ez dira gai edo ez dira ausartzen
|
beren artean
euskaraz egiten, baina beren haurrekin egin ohi dute. Aian ere badira euskaraz oso nekez egiten duten helduak, nahiz eta portzentaje txikiagoan izan, eta haur ia denak euskaldunak dira; beraz, oso litekeena da joera hori Aian ere ikustea.
|
|
|
a) Kontzentrazio demolinguistiko handia: arnasguneko biztanleak (guztiak edo gehien gehienak) euskaldun dira eta
|
beren artean
euskaraz egiten dute normalean. Kontzentrazio demolinguistiko hori handia da oso:
|
|
|
Kontzentrazio demolinguistiko handia: arnasguneko biztanleak (guztiak edo gehien gehienak) euskaldun dira eta
|
beren artean
euskaraz egiten dute normalean.
|
|
|
Baita EAEn ere (beste bietan baino xumeago ordea). Nafarroan eta, bereziki, Iparraldean,
|
beren artean
euskaraz egitetik erdaraz egitera pasatzen ari da hainbat bikote, edota sortu diren bikote berriek lehen baino nabarmen erdaldunago dihardute etxean, beraien artean. • Seme alabek aski bilakaera desberdina izan dute han hemen, aitarekin eta amarekin euskaraz jarduteari dagokionez.
|
|
|
Arnasguneetan ekonomia linguistikoaren zentroan dago euskara: gauza normal normala da, per se,
|
bertan
euskaraz egitea. Kualitatiboki ezinbestekoak dira horregatik.
|
|
|
Hau zen Larzabalek zioena Orreaga idatzi zuelarik, baina idatzia bera, gogoeta
|
bera
euskaraz egina da, Euskal Erakustokiko buletinean frantsesez idatzitakoa da. Ez dugu horrekin erran nahi euskalgintzan ez dela pastoralaz mintzo, baina pastorala praktikara eramaten dutenen artean eta aipatzen dutenen artean frantsesez anitz ari direla.
|
|
2017
|
|
|
Euskara erabiltzea esaten dugunean bi modu ditugu gogoan: batetik, hitz eginez, eta bestetik, hitz egiteko gaitasunik ez duenak dakiena
|
berari
euskaraz egitera gonbidatuta. Euskarazko komunikazioa bermatu nahi dugu, baina horrek ez du esan nahi elkarrizketa beti elebakarra izango denik, elkarrizketak elebidunak ere izan daitezke, ulermena bermatuta dagoen heinean.
|
|
|
euskarazko komunikazioa egotea. Ulertzen ez dutenei tresnak eskainiko dizkiegu gutxieneko ulermen maila izan dezaten eta" belarriprest" rolean [partaide horrek ez du euskaraz hitz egiten baina ulertu bai, eta parekoa gonbidatzen du
|
berari
euskaraz egitera] parte hartu dezaten.
|
|
2018
|
|
|
Hor bi figura izango dira: batetik, Ahobizi, euskaraz hitz egiten dakien pertsona euskalduna, eta honek euskaraz egiteko konpromisoa hartuko du euskaraz ulertzen dion guztiekin; eta bestetik, Belarriprest dago, gutxienez euskaraz ulertzen duena da eta hartzen duten konpromisoa
|
berari
euskaraz egin ahal zaiola, gero berak erabakiko du euskaraz ala erdaraz erantzun. Horrela lortu nahi da 11 egun horietan askotan elebidunak izango lirateken eta normalean euskaraz egiteko aukerarik ez dugun elkarrizketak euskaraz egin ahal izatea.
|
|
|
Hizkuntza ohitura pertsona zehatz batekin aldatzea izan daiteke asmoa edo xede talde batekin; orain arteko hizkuntza ohitura euskarara ekartzea da hautatu beharreko erronka. Aldi berean, euskaraz hitz egiten ez dakitenek ere parte hartu dezakete egitasmoan, helburu gisa bigarren batek
|
berari
euskaraz egiteko eskatzea jarriz. Momentuz, egitasmoko parte hartzaileen %89 da euskaraz hitz egiteko gai eta %11k euskara ulertzen du baina zailtasunak ditu hitz egiterakoan.
|
|
|
Helburua izango litzateke entrenamendua arau bihurtzea, modan jartzea. Normala izango litzateke belarriprestak niri gaztelaniaz egitea eta nik
|
berari
euskaraz egitea. Zergatik ez dugu normaltzat hartzen?
|
|
|
Haren gainean ari ginen berbetan. Koadrilako batek aipatu zuen morroiak eskatu ziola
|
berari
euskaraz egiteko. Koadrilako lagunak ez zion ezer esan.
|
|
|
Neska lagunarekin gaztelaniaz egiten du tipoak. Koadrilakoak esaten zuen berak jende askorekin egiten duela euskaraz (eta egia da, nirekin adibidez), baina
|
berari
euskaraz egiten badiote sistematikoki, bestela ez diela zilegitasunik aitortzen horrelako moralkeriekin dabiltzanei.
|
|
|
Ezagutzen ez dituenekin lehen hitza euskaraz egingo du, eta ulertzen baldin badute, hortik aurrerakoak ere bai. Belarriprest aukeratzen dutenek euskaraz dakiten guztiei
|
berarekin
euskaraz egiteko gonbidapena egingo die. Euskara ulertzen duela adieraziko die eta berarekin euskaraz hitz egin dezatela eskatu.
|
|
|
Euskara ulertzen duela adieraziko die eta berarekin euskaraz hitz egin dezatela eskatu. Berak euskaraz edo erdaraz erantzungo du, baina
|
berari
euskaraz egiteko eskatuko du.Photocall a izanen da eta lagun taldeak hartan parte hartzera animatu dituzte. Hamaikakoak sortzeko aukera izanen da, Euskaraldiko hizki bana eskutan hartuta.152Altsasuar horiek eman dute izena dagoeneko Euskaraldian.
|
|
|
Hona adibide bat: Iruñean gaztelaniaz mantalari mandarra esateak ez dakar automatikoki Iruñeko euskaran elementu horri mandarra esaten zitzaionik, edo mandarra hitza Tuteran erabiltzea ez da
|
bertan
euskara egin izanaren ondorio automatiko; gerta liteke hitz hori gaztelaniaren bidez beste eremu batetik iritsi izana, erdal hitz gisa dagoeneko. Ez da zaila, bide batez, euskaraz mantala baina gaztelaniaz mandarra dioen hiztunik aurkitzea, herri horretara mandarra erdararen bidetik etorri dela agerian utziz.
|
|
2019
|
|
|
gutxieneko langa ezartzen duen portzentaje jakina definitzen da hor, operatiboki, udalerri euskaldun bai ala udalerri euskaldun ez erabakitzeko: demagun% 80ko langa38 herritar guztiek edo gehienek
|
beren artean
euskaraz egiten duten ala ez, aldiz, ez da udalerri euskaldunen definizio operatiboan espresuki kontuan hartzen: bistan da euskaraz jakitea eta euskaraz egitea ez dabiltzala arras urruti, herritar gehienek euskaraz jakin behar baitute beren artean euskaraz egiteko. euskaraz jakiteak ez du, ordea, euskaraz egitea ondorioztatzen:
|
|
|
demagun% 80ko langa38 herritar guztiek edo gehienek beren artean euskaraz egiten duten ala ez, aldiz, ez da udalerri euskaldunen definizio operatiboan espresuki kontuan hartzen: bistan da euskaraz jakitea eta euskaraz egitea ez dabiltzala arras urruti, herritar gehienek euskaraz jakin behar baitute
|
beren artean
euskaraz egiteko. euskaraz jakiteak ez du, ordea, euskaraz egitea ondorioztatzen: ez ahoz eta ez, bereziki, idatziz. herritarren eguneroko mintzajardun arruntak erabakitzen du, aldiz, ingurumen geoterritorial bat arnasgune den ala ez:
|
|
|
Prozedura horretan gauza bat argi baino argiago ageri da: baldin ba gure arbasoek garaikideko hizkuntzetan egiten ari zirenari begiratu bazioten, kontsideratu zuten horixe
|
bera
euskaran egitea" arriskutsua" zela; eta, horregatik, barneko arauak hautsi gabe moldatu ziren:
|
|
2020
|
|
|
Hainbat jende dago lan munduan B1eko ulermen maila eta gehiago daukana baina lankideek etengabe erdaraz egiten diotena. Halako pertsona batek pare bat lankide euskaldun baditu inguruan
|
berari
euskaraz egiteko eta mantsoago hitz egiteko prest daudenak, hasieran esfortzu bat egiteko... Guk esaten dugu elkar sintonizatu behar dela.
|
|
2021
|
|
|
Orain azaldu behar diot zergatik, erdaraz badaezpada, ez dut inola ere
|
berarekin
euskaraz egiteko ohiturarik eta aitortu beharrean nago izugarri kostatzen zaidala imajinatzea ere. Azaldu behar diot atzo Luzarora joan ginela, elkartu nintzen zinegotzia gure senitarteko bat zela, gure amaren lehengusu baten semea.
|
|
|
Jabeak Doctor Areilza eta Egia kaleen artean bizi ziren. Euskaldunak ziren eta
|
beren artean
euskaraz egiten zuten. Lan egiteko ikasketa titulua eskatu zioten.
|
|
|
Gero, ni baino ikasle zaharragoekin ikasten genuenez, ondo moldatu nintzen. Bagenekien maistra frankista zela eta
|
berarekin
euskaraz egitea alferrik zela, eta intentatu ere ez genuen egiten.
|
|
2022
|
|
|
Aski berria da elebidun saila. Horko ikasleek historia geografia, matematikak, fisika kimika eta euskara
|
bera
euskaraz egiten dituzte. Abiatu berria denez, frantses hutsean diren klaseekin alderatuz, ikasle guti da, oraingoz:
|
|
|
Berak kostata erantzun zion eta kontatu zion kanpoan bizi zela eta ulertzen bazuen ere, asko kostatzen zitzaiola euskaraz egitea. Gaztelaniaz egiteko lasai esan zion gazteak, baina
|
berak
euskaraz egingo ziola, berari erdaraz egitea kosta zitzaiolako. Ondoren, bokata baino behar bezalako afaria hartzeko aholkatu zion.
|
|
2023
|
|
|
Ingelesa ikasteko nire helburua ez zitzaidan hain garrantzitsua iruditzen jada,
|
berarekin
euskaraz egin ahal banuen. Klasetara joaten nintzen hala ere, gero eta gutxiago.
|