|
2000
|
|
|
—Adan eta Eba Paradisuan bizi zituan, baina bekatu egin zitean eta Kristok etorri behar izan zian eta bizia eman, bere erreinua lurrean berriro ezartzeko, irakatsiz, gisa hartan, ezen paradisu bakoitzak
|
bere
biktima behar duela. Eta, hemen eta munduko parte honetan, ni biktima hori izaiteko disposizionean nagok, baita martirioaren palma eta koroa irabazteko ere, baldin beharrezkoa bada...
|
|
|
Eta pentsatu nuen gero ezen, orduan izan ez bazen, hurrengoan izanen zela. Eta, nola ez bainuen ulertzen zergatik izan behar zuen Antoniok historia haren biktima, zeren, Antonioren beraren erranetan, paradisu bakoitzak
|
bere
biktima behar baitzuen, eta bera hartarako disposizionean zegoen, hala, Antoniori berari ideia haiek burutik kendu nahian, paradisu haren alde itsusiak eta marketsak aipatzen nizkion, indiar gorrien hainbat sineste eta ipuin, konparazione, adimenduaren ikuspegitik ezin irrigarriagoak egiten zitzaizkidanak, baina Antoniok orduan erraiten zuen ezen, nola historian barrena izan baitira gizataldeak, ... Ezetz, alegia, hura ez zegoela gibela egiteko puntuan, zeren ordu arte iraun eta pertseberatu baitzuen bere fedean, eta azken fineraino iraun eta pertseberatu nahi zuen...!
|
|
|
—Koleratuko dun, itsuski koleratu ere, eta nitaz sekulakoak eta bat erranen. Gero, dena nahasiko din, nire gaiari bihar nork segida emanen, eta bazterrik bazter ibiliko dun erredakzioan barna,
|
bere
biktima hautatu arte. Ea onik ateratzen haizen...
|
|
2001
|
|
|
urtean espainiar Estatuan 90.000 trafiko istripu gertatu dira,
|
bere
biktima eta guzti.
|
|
|
urtean espainiar Estatuan 90.000 trafiko istripu gertatu dira,
|
bere
biktima eta guzti.
|
|
|
Bazofiasek lanari ekin dio; Mendizalearen kasua honela deitzearen arrazoia da hiltzailea pioleta batez kalitzen dituela
|
bere
biktimak. Pioleta pasioaz, pasio hutsez erabiltzen duelako hipotesia zabaldu da.
|
|
|
Pioleta pasioaz, pasio hutsez erabiltzen duelako hipotesia zabaldu da. Hau da, hain gorroto ditu hiltzaileak
|
bere
biktimak non ez baitu nahikoa hiltze hutsarekin: behar du ikusi beren begietan pizten den beldurra, izuak sortu arnas estua entzun, usaindu esfinterren laxatzeak libratzen duen azken gorotzaren lurrina, odolaren gorria ikusi.
|
|
2002
|
|
|
Baina hor segitzen du torturak. Eta
|
bere
biktimak.
|
|
|
Politikaren subjektu pasiboak (eta unea iristean,
|
bere
biktima potentzialak) arrazionalki jardutera behartuta daude, baita euren interes arrazional indibidualen aurka ere. Horren guztiaren emaitza portaera konformearen orokortzea da, eta modu arrunt batean esanda, gehiengo isilak?
|
|
|
Herritarrak, kontsumitzen dituen produktuez gain, bere agintariengan ere konfiantza izan behar du, janariak ez direla kaltegarriak eta kontsumitzeko egokiak direla bermatzeko. Azaldutakoa bezalako kasuetan, gaixotasunaren jatorriaren froga ezin bada “haragi zati” jakin batean zehaztu, ez eta ekoizle, banatzaile edo inportatzaile jakin batean ere, administrazio publikoak berehala hartu lituzke
|
bere gain
biktimei eta haien senideei eragindako kalteak konpentsatzeko behar diren kalte ordainen ondorioak, baita erantzukizunen bat argitu baino lehen ere. (*), “Farines animales:
|
|
|
Erakundearen sexu abusuaren aurkako Sentsibilizazio eta Prebentzio Programaren koordinatzaileak, Pepa Labesek, esan zuen Espainiako legedia aurreratuenetako bat den arren, Europako beste herrialde batzuen atzetik daudela profesionalen baliabideak eta sentsibilizazioa. Hala, sexu abusuen aurrean adingabeak babesteko herrialde aurreratuena Islandia dela esan zuen,
|
bertan
biktimak ez baitu inoiz epairik ematen epaimahaiaren aurrean. Ikerketak bi herrialde taldetan banatzen ditu emaitzak:
|
|
2004
|
|
|
burutik eginda egon behar zuen. Hori, edo guztia jolas erraldoi bat zen,
|
bera
biktimatzat hartuta.
|
|
2005
|
|
|
Txikiaren desbentajak dauzkate, baina txikiaren abantailak ere bai eta nik oro batean hartuta ikusten dut bentajak askoz gehiago direla. Zergatik erreforma sozial bat egin nahi baduzu Errusian (80 milioi biztanle), makina hori martxan jartzea oso lentoa da eta ez bakarrik hori baizik
|
bere
biktimak, oso gaizki pasatzen dute, Errusian ikusi zen. Baina lurralde txiki batean, Danimarkan edo Holandan, non Erregeak berak bizikletan ibiltzen diren kalean (erosketak egiten joaten dira), toki txikietakoek, gutxi gora behera, elkar ezagutzen dugu eta Donostiko edo Bilboko alkateak non afaltzen duen badakigu?
|
|
|
Herriaren justizi egarria bideratzeko tresna nagusietako bat politika kriminala dugu, dagoeneko adituak eta teknikoak politika hura egiteko orduan kanporatuak izan direlarik. Zuzenbide penal berria herriakgehiketa zero
|
berak
biktimaren izenean egiten du, biktimaren interesa eta herri interesa nahasturik, haserre sentimenduak eta mendekugriñak bultzaturik. Delitugilearen nagusitasunaren ordez, biktimak du orain lehentasuna,??
|
|
2006
|
|
|
Zorterik ez oraingoan. Baina dagoeneko erabaki du ez diola
|
bere
biktimari ihes egiten utziko. Eta tematia da gero!
|
|
|
Kasu guztietan berdin jokatu zuen: gainerako gaizkideen izen helbideak jakiteko torturatu ondoren, eskuak mozten zizkien
|
bere
biktimei.
|
|
2007
|
|
|
Behin, Torturaren Prebentziorako Komitea eta Torturaren Prebentziorako Elkartearekin bildu dela esateko. Beste behin, Levante aldean operatzen duten mafiako kide batzuek
|
bere
biktimak torturatzen dituztela esateko. Tortura hitza ez du Estatuko funtzionarioen praktikarekin behin ere lotzen.
|
|
2008
|
|
|
Convolvulus arvensis eta Calystegia sepium). Ez dakigu ezkerteak ere
|
bere
biktimak usaintzeko gaitasuna izango duen, baina, topatzen dituenean, haien gainera igotzen da, Cuscuta bezalaxe, kiribilduz. Ez die eztenik sartzen fotosintesia egiten du ezkerteak, baina izugarri azkar hazten da, eta, zenbaitetan, erabat estaltzen ditu biktimak.
|
|
|
Arnasa hartzeko zailtasunak zituen arren, garrasika jarraitu zuen beldurtuta. Gizonak, esku batez lepoa heldu ziolarik, beste eskuarekin laban zorrotz eta diztiratsu bat atera zuen praketako atzeko patrikatik eta
|
bere
biktimaren lepora gerturatu zuen. Irribarre maltzurra eginez, emakumearen ezpainetara gerturatu zituen bereak eta ingelesez hitz egiten hasi zitzaion zurrumurruka.
|
|
|
Zorigaiztoko gizonak ezpain haiek laztandu nahi izan zituen egun batzuk atzerago, baina batek daki zer egingo zukeen sastada bat jasan izan ez balu. Gau hartan, eta jende haren guztiaren aurrean, gizona
|
bere
biktimaren ondoan belaunikatu eta muxu eman zion, hainbeste egunez desiratutako muxua. Lekukoak zur eta lur geratu ziren; inork ez zuen ezer esaten.
|
|
|
Espainiako Auzitegi Nazionala etakidearen ondasunak ikertzen hasi da. Donostiako etxebizitza De Juanaren emazteak erosi izana
|
bere
biktimei zor dien erantzukizun zibila ez ordaintzearren izan dela argudiatuta, Fiskaltzak eta AVT elkarteak preso ohiaren jabetzak ikertzeko eskatu zuten.
|
|
|
Iragarritako orduan, 19:00etan, Euskal Herriko hainbat txokotatik hurbildutako lagun andana bildu zen Tolosako Triangulo plazan, GALek hildako, eta Espainiako Gobernuak
|
berak
biktima gisa onartuta dituen Lasa eta Zabalaren aldeko martxa egiteko. Ordurako hamabi bat furgoneta zabaldu zituen Ertzaintzak inguruan.
|
|
|
Rosa dugu protagonista, narratzaileetako bat aldi berean: senarraren matxismoaren biktima eta mendekatzailea dugu, bai eta bere mendekuaren
|
beraren
biktima ere. Narratzaileetako bat bihurtu du egileak, eta epailearen aurrean hitzez hitz eginiko aitorpenak, bizitasun handikoak, gertakarien kontakizunaren osagai funtsezkoak dira pasarte askotan.
|
|
2009
|
|
|
Agenteak gertakarien ustezko egileak, sare sozialak berak duen bilatzailearen bitartez,
|
bere
biktimen perfila erabakitzen zuela konturatu ziren, 14 eta 25 urte bitarteko neska gazteak. Erabakita zituenean, atxilotuak irudi horien bidalketa eskatzen zien mehatxu mezuak bidaltzen zizkien.
|
|
|
Maitek irakurri, nik entzun. Ezagutzen dudan, edo behintzat orain gogoratzen dudan adibiderik deigarriena da, nola gertari ikaragarrizko
|
berak
biktima batzu eta besteentzat zentzu diferenteak, eta kontrarioak ere, izan ditzakeen. Deskribapen lasai lazgarria da Pliniok egiten duena, jendea nola zalapartaka ihesi doan sumendiak jaurtiriko hauts hodeiaren peko ilunpetan, gaua bera baino ilunagoan, ikaratua, aztoratua, nora ez dakiela, zer jazotzen ari den ulertzen ez duela.
|
|
|
–Nolanahi ere, erran zuen Armentiak Xabierren purrustadari kasurik egin gabe?, bada gauza bat harriturik naukana. Ez zaizue harrigarria Alfonso Salinas hainbeste urteren ondoren
|
bere
biktimak lurperaturik zeutzan tokira itzultzea. Erran nahi dut, kasualitate izugarria da... kasualitatea baldin bada.
|
|
|
Zeharka begiratzen ziotela ohartu zen Oskar. Berriz ere gogoratu behar zuen
|
bera
biktima izan zela, ez gaizkilea. Helikopteroaren joan etorriak motorren burrunba urrunarekin nahasten ziren.
|
|
|
Hala ere, Estatuaren biktima hauek badute kontrabotere baten babesa, ezker abertzalearena. Honek ere
|
bere
biktimak oroitarazten ditu eta besteak ez horrenbeste.
|
|
|
Zeren Rosa tratu txarren biktima izango da, baina horrek ez du esan nahi pertsona bezala kontraesanik ez duenik. Lertxundik oso ondo jakin du Rosaren psikologia konplexua islatzen,
|
bere
biktima izate hori baino haruntzago joanez.
|
|
|
Frankismoaren genozidioa eta
|
bere
biktimen Oroimen Historikoa lantzen duen Otarte iritzi taldeak kezka azaldu nahi du Jon Antza euskal herritarraren desagertzearen aurrean.
|
|
|
Nagusia Txinara doa, oinarrian benefizio ahalik handienak desiratzen dituelako aitzakia ezkutatzearren, goraki diolarik hemen guztia, bereziki langilegoa, garestiegi ateratzen zaiola. Pentsa ezazu prentsak eta gainerakoek
|
bere
biktima hitz xifrituak gureak baino agudoago errepikatzen dituztela!
|
|
2010
|
|
|
Zoologiatik ateratako ikasbide ezberdinak dira borrero eta biktimen artean. Borreroa eta
|
bere
biktima, zoon politikon, ale bereziak dira, gizabere politikoak, Aristotelesen definizioan, baina bertzelako ibilbide eta zorietan.
|
|
|
karmin morez irensten ditu
|
bere
biktimak.
|
|
|
bideratzea (Code de Procédure Pénale ren 40 art.), azken metodo honetan, lege beraren 41 artikuluak «avec l' accord des parties» eskatzen du. Beraz, urratzailea eta
|
bere
biktima, zigor liskarraren protagonistak, bat etorri behar dira beren liskarra ebazteko teknika hau erabiltzeko nahian. Haien akordiorik gabe ezin daiteke bitartekaritzarik ahalegindu52 Bitartekaritza erabiltzeko prest agertzen den urratzaileak, nolabait, urraketaren egitateak onartzen ditu, ulergaitza gertatzen baita norbaitek bitartekaritza erabiltzeko prest agertzea beronen objektu diren egintzetan parte hartu gabe.
|
|
|
Paradoxikoki, askoz errazagoa da emaileen dirua lortzea haur kopuru jakin bat babestuko duen GKE bati laguntzeko, baina ez du gehiegikeriarik aurreikusiko. Gaur
|
bertan
biktima diren haurrei lagundu behar zaie, premiazkoa eta garrantzitsua da. Baina haur gehiago biktima izatea ere eragotzi behar da.
|
|
|
Lehen saria eman gabe gelditu zen. Ipuinak bazeukan ikaslearen istorioari kontrapuntua jartzen zion beste istorio bat,
|
bere
biktima hil ezin duen ETAkide bati buruzkoa, non polizia torturatzaile eta hiltzaileak agertzen diren. Ipuina, beraz," ekidistantea" zen, nire lehen eleberria bezala, eta ez dut uste epaimahaia osatzen zuten Raúl Guerra Garrido eta gainerakoei ipuinaren bigarren zatia gehiegi gustatu zitzaienik.
|
|
|
Handik gutxira utzi zuten aske, inolako kargurik gabe, gauzak bere lekuan jarriz. Felipe Auzmendik herritarren babesa eta abokatuaren defentsa izan zuen, ETAk Uriari eta
|
bere
biktima guztiei ukatu diena.
|
|
|
Beldur zen ez ote zuen dortokak handik alde egin, berarekin haserretuta, eta aurrerantzean uharteko beste kala bakartu batean ez ote zen egongo, bere suminetik babesteko hara joana. Ez baitzuen galdua Akilesek beste garai batean borrokan beldurgarri eta
|
bere
biktimekin gupidagabe izatera bideratzen zuen sumina.
|
|
|
Akiles, aitzitik, oso ondo ezagutzen zuen, itsasoa bezain laua eta gardena zen, bazekien haren historiaren berri. Baina, hau?, nor zen?, zer egin nahi zuen berarekin?, sibila bat ote zen, asmakizun errituren bat prestatzen ari zena eta jainkoak alde jartzeko
|
bera
biktima izateko hautatu zuena?
|
|
|
Al Caponerekin akordatu nintzen: hark ere, beti kaballero, lore sorta bidaltzen baitzuen
|
bere
biktimen beiletara txintxo asko.
|
|
2011
|
|
|
Whitmire senatari kezkatuaren argudioa ezaguna egiten zaigu: «Berak ez zion sekula
|
bere
biktimari azken otorduaren aukerarik eman».
|
|
|
Irtenbidea, baina, bakoitzak bere pentsaera eta sentimenduetatik,
|
bere
biktimen memoriatik, herri bati eman behar diogu, horrek denak bereak baititu: ETAk erail, bahitu, mehatxatu, estortsionatuak, Estatuaren bortxak erail, atxilotu, torturatuak, erbesteratzera behartuak, euren pentsaeragatik soilik zerrenda beltzetaratu eta kontrolatuak, eta beren etxeak miatuak, egunkari eta agerkari eta irrati itxiak, erakunde zibil eta kultural interbenituak,, kutsatuak?
|
|
|
Sexu bortxaketak jasan zituzten pazienteen historiak kontatu zizkioten Montxori bere lagun terapeutek. Hainbat biktimarekin bildu ostean, atsekabetuta bukatu zuen zuzendariak, baina aldi
|
berean
biktima horien kemenarekin miretsita, eta giza jokabide irrazionalen kontrako borrokari buruzko filma egitea erabaki zuen. –Patu beltzari aurre egitearen ausardiaz, nork bere etorkizuna eraikitzearen esfortzuaz, gure gizarteak ez ikusiarena egiten dion errealitate ilunaz?
|
|
|
Eta orain, damurik, hara zertan diren gauzak. Giza zibilizazioaren lorpenak goretsi nahi diren honetan, zibilizazio
|
beraren
biktima dira herri eta gizakume gutxietsiak.
|
|
|
Erruduntasuna agertzen badu ere, bere ekintzek ez dute hitzez esandakoa berresten.
|
Bere
biktimak erruduntzat hartzen dituelako gerta daiteke erruduntasun gabezia hori. Krimenak beretzat dituen ondorenez gehiago interesatzen da, besteentzat edo biktimentzat dituenez baino.
|
|
|
Benetako errealitatea ahaztu eta errealitatea berrinterpretatu edo berreraiki egiten du. Errealitatearen berrinterpretazio edo berreraikuntza horretan
|
bera
biktima da, eta besteak, erasotzaileak.
|
|
|
Ehizako fasea. Hiltzailea
|
bere
biktimaren bila hasten da: eskolan, kalean, elizan, dendetan...
|
|
|
Dena ulertzen hasia zen: martiri kristauen oinaze bideak imitatzen zituen hiltzaileak; santuak hil zituzten modu berean akabatzen zituen
|
bere
biktimak. Apaiza Santa Apoloniaren bizitza laburtzen ari zen, baina hitzak desitxuratuta iragazten ziren neskaren belarri zuloetatik:
|
|
2012
|
|
|
" Garaia zen", esan dute. " Beti alde
|
bereko
biktimak errekonozitu izan dituzte. Gu ere biktimak gara, eta hala agertzea pozgarria da".
|
|
|
" Garaia zen", esan dute. " Beti alde
|
bereko
biktimak errekonozitu izan dituzte. Gu ere biktimak gara, eta hala agertzea pozgarria da".
|
|
|
Horixe da minorizazio prozesuaren ondorio latza. Eguneroko bizimoduaren distortsio neurrigabea, borreroa biktima eta aldi
|
berean
biktima borrero bihurtzerainokoa. Eta horrek baditu erantzule zuzenak.
|
|
|
–Batailarik gabeko gatazka luze eta zikin bat, jende gehienak gerratzat jotzen ez duena.? Dasilvaren lankideek gizon hotz eta gogortzat jotzen zuten, baina
|
berak
biktima gisa ikusten zuen bere burua, deklaratu gabeko gerra hartako biktima.
|
|
|
Irtenbidea, baina, bakoitzak bere pentsaera eta sentimenduetatik,
|
bere
biktimen memoriatik, herri bati eman behar diogu, horrek denak bereak baititu: ETAk erail, bahitu, mehatxatu, estortsionatuak, Estatuaren bortxak erail, atxilotu, torturatuak, erbesteratzera behartuak, euren pentsaeragatik soilik zerrenda beltzetaratu eta kontrolatuak, eta beren etxeak miatuak, egunkari eta agerkari eta irrati itxiak, erakunde zibil eta kultural interbenituak,, kutsatuak?
|
|
|
ALIZIA. Ines
|
bera
biktima izan da, umea lapurtu zioten. Eta Ernestok mehatxu egin zion, pausorik egiten bazuen mendeku hartuko ziola.
|
|
|
37). Peter Sloterdijk ek Kritik der zynischen Vernunft lanean dioen bezala, burgesia beheko eta goikoen arteko zubiak eraikitzen hasi zirenetik muturrak gero eta gehiago hurbildu dira, zinismo berriarekin gizabanakoa aldi
|
berean
biktima zein sufriarazle bilakatzen da (Sloterdijk, 2007: 39), gizaki sadomasokista bat; baina ez edozelako sadomasokista, faltsua baizik, Modernitateko gizaki honek bere sintoma depresibo guztiak kontrolpean mantenduz erreaktibo bilakatzen delako, metafisikoa, kontserbazio senak oraindik ere gauzek modu jakin batean izan behar dutela sinestera eramaten baitu; oraindik ere obedientzia mekanismoen menpekoa baita.
|
|
|
Martinek ez daki, ordea, gotorleku hori Pierres Peraltakoa mosen agramondar bihozgabeak beretzat hartu duela; horregatik, egunsentiko lehenbiziko argiek ez duela huts eginen ziurtatzen diotenean, Piarresek lapur zulotik baleztarekin gezia jaurtiki, eta Martin hil du, Bartzelonatik beretik segika baitzihoazkion bere gizonak. Eta lurrik ere ez dio eman
|
bere
biktimari. " Jan dezatela putreek", ibili du gogoan, lauoinka toki latz sasitsu hura uzten duen bitartean.
|
|
2013
|
|
|
Ordea, bestelakorik entzun dugu Errenterian. ETAk mehatxatutakoak eta
|
bere
biktimen senitartekoak, torturatutako pertsonak, estatuaren biolentziak hildakoen familiartekoak, ETAren kide ohiak; horiek guztiek lortu dute (nahi izan dute) mahai berean elkarrekin esertzea; euren sentimenduen gainean mintzatzeko, baina baita ere bestea entzuteko. Bihotza eta eskuak zabalik.
|
|
|
Crispin Aylett abokatuak esan duenez, Hallek barkamena eskatu nahi die
|
bere
biktimei.
|
|
|
Nuri Runiza, Fahad eta Amaniren istorioa. Baina Mahdadekoa, Ibrahimekoa eta beste hainbeste pertsonarena ere bada, egunero borroka egiten duten beste hainbeste lagun, bere eta
|
bere ingurukoen
biktima izan ez daitezen. ACNUrek aurpegia duten istorioak ditu.
|
|
|
Giza historiak baditu
|
bere
biktimak. Atzo bezala, gaur ere biktimak ez dira desagertu eta nonahi aurkitu ditzakegu, kontinente guztiak biktimaz beteta baitaude.
|
|
|
Hiesa eta
|
bere
biktimak.
|
|
2014
|
|
|
Zer nahi zuen gizon zital hark?
|
Bere
biktima berriz ere iraindu eta borreroaren ondotik azken kolpea eman?
|
|
2015
|
|
|
Parte hartzaileen adostasunarekin bilera indibidualak egiten dira eta prozesuaren une garrantzitsuena ekintzaile guztien bilkura da.
|
Bertan
biktimak, beraien senideak eta lagunak, delitugileak eta bere ingurukoak biltzen dira, erraztaile baten gidaritzapean. Horri zirkulua deitzen diogu, eta bertan, gertatutakoaz eta haren ondorioez hitz egiten dute, inolako mugarik gabe.
|
|
|
Horrelakoetan aurreko egoerara itzultzea ezinezkoa denez, beste bide batzuk aurkitu behar dira. Kasu zailak ere badira, pertsona
|
bera
biktima eta delitugilea denean, adibidez torturak jasan dituen ETAko kidea edo atentatu batean zauritua suertatu den narkotrafikantea. Kasu posibleak infinituak dira, ezin da formula perfektua aurkitu, baina egoera gehienetan baliagarriak izango diren irizpide orokor batzuk ezarri daitezke.
|
|
|
Bien bitartean, «Filipinetan, Hirugarren Munduko portu itogarri guztietan (Jakarta, Karatxi, Konakry, eta behin gehiago Kolkata) beste hainbat armada erraldoi aingurak jasotzeko prest [daude]... Hainbat zibilizazio, patu
|
beraren
biktima, gure museoetan daude orain, beira artean, txukun sailkatuta».Nobela zinez apokaliptikoa da Le Camp des Saints, izenburua bera San Joanen Apokalipsitik harturik dago?. Mendebaldea eta gainerakoak diskurtsoari jarraituz, zera adierazten du, milaka urteetako Kulturkampf edo kultura borrokari loturik dagoela gure garaia.
|
|
|
gauza arraro, izugarri hartan sinesteagatik zegoela Paul Rayley dardara batean, haren alboan, bere baitaratua, hausnarkor, isilik. Barazki azalei buruz hizketan, Ramsay andreak zer hura goraipatzen zuen, miresten zuen; haren gainean jarrita epeltzen zituen eskuak, babesteko, baina ondoren, hura dena eragin ondoren, barre egin eta aldarera eramaten zituen
|
bere
biktimak. Lilyri ere heldu zitzaion maitasunaren zirrara, dardara.
|
|
|
Akusatuaren grabaketa entzutea erabaki dugu, bere ekintzak zuritzeko asmotan erabiltzen dituen ideiak areto honetan adierazteko askatasuna izan dezan. Horrela zuzenbidezko estatuak epaiketa zuzena bermatuko du,
|
bere
biktimek izan ez zuten aukera.
|
|
|
Hau da Ibiltari Amorratuaren ziegaren irudia; hemen igaroko ditu egunak,
|
bere
biktimek izan ez zuten epaiketa zuzen eta bidezko baten zain. Lau horma hauen artean, luxu bakarra ohea, konketa eta komuneko zuloa direla, Ibiltari Amorratuak gogoeta luzea egin du bere ekintzen ondorioez, justiziari erantzun aurretik.
|
|
|
Martutene-n, kasurako, Juliaren gogoeten bidez zuzenean egiten zaio erreferentzia hurbiltasun faltari, eta eleberriak berak hutsune horri erantzun nahi diola dirudi, ETAk hildako militar baten alaba, Teresa Hoyos, bigarren mailako pertsonaia eginez. Antzeko istorioa nobelaren barruko fikzio forman ematen du Martinek, Bihotzean min dut izenburupean, ETA salatzen duen eta
|
bere
biktimei elkartasuna adierazten dien euskal literaturaren apokrifo bat fikzioan sortuz. Saizarbitoriarenean, ETAk hildako biktimekiko subjektu euskaldunak lukeen zorra eta erruduntasuna pertsonaiek eginiko hurbilketa ahaleginen bidez konpontzen da; aitzitik, konpondu gabeko erruduntasun horrexek neurosira eta ikaskide ohiak hiltzera darama Uxue Apaolazaren Mea culpa (2011) nobelako Lur protagonista.
|
|
|
Gerren eta gatazken historia tristea izaten da: gerretan edo gatazketan bi aldeak bihurtzen dira aldi
|
berean
biktima eta borrero, halabeharrez. Baina gertatzen den paradoxa da norbera biktima sentitzen dela beti, borrero baino gehiago, mina norberarena sentitzen delako, ez bestearena.
|
|
2016
|
|
|
Gerra hau ez da, hegoaldeak faltsuki aldarrikatu bezala, arrazen arteko gerra bat, ezta sekzioen artekoa edo alderdi politikoen artekoa ere, baizik eta Printzipioen gerra bat, langile klaseen aurkako gerra bat, izan zuri, izan beltz(...). ...ra honetan, gizon beltza izan zen estreinako biktima, eta edozein koloretako langile gizona ondoren; orain, ordea, orotariko eskubideen alde ekiten duen orok egin behar du borroka, lan egiteko eskubidea, adierazpen askatasuna, hezkuntza askea, sufragioa edo gobernu askea?, biktima horiek defendatzeko edo haiekin batera erortzeko, gizon beltza bi mendez gerrako preso eduki duen bortizkeria horrexen
|
beraren
biktima direnez gero. Hegoaldeak giza eskubideen aurkako gerra bat defendatu du; iparraldeak, ordea, babestu egin ditu askatasuna herioz harrikatzen ari ziren horiek(...).
|
|
|
|
Bere
biktimak dira.
|
|
2017
|
|
|
Gaueko pentsamenduek elkartu zituzten ezkondu aurretiko duda, batetik, eta gau hotzeko begirada etorkizun igarlea, bestetik, txanpon beraren bi aldeen moduan, eta baztertu egin zuten bere buruari egotzitako jarrera paranoikoa. Joxe Mari Sotomayor, ezkongabe izatera kondenatutako psikotikoa, Patuaren okerrez eta Miren Lujanbioren apeta zoroaz,
|
bere
biktimarekin ezkondutako psikopata bihurtu zen.
|
|
|
36 Bigarren mailako biktimizazio deritzo zigor prozesuaren garapenean zigor sistemak
|
berak
biktimari sortzen dizkion kalte material eta moralen multzoari. Kontzeptu horren inguruan, oso interesgarria da García Magariños en lana (García Magariños, 2011).
|
|
|
betearazpenaren ezaugarri izan behar duen objektibotasuna arriskuan jartzen duelako; egoera berdinean, kondenatu desberdinei tratu desberdina ekar diezaiekeelako. Pentsatu, era berean, delitugile
|
bera
biktima desberdinak sortu dituzten egitate tipifikatuengatik kondenatua izan bada, horrek ekar dezakeen anabasa. Gainera, ukaezina da exekuzioan biktimaren parte hartzeak askatasun eta espetxe onuren baimenen murrizketa ekarriko duela.
|
|
2018
|
|
|
Eta eremua kontrolatzen duen ofizial naziaren ikuspuntutik kontatzen da istorioa:
|
bere
biktimak indiferentzia handiz torturatzen ditu, gehiago arduratzen du beste naziekin daukan botere lehiak. Kezka moralik gabeko bortizkeria horrek eta erakusten duen aginte goseak ispilu jokoa egiten du, ikerlariaren ustez, Eichmannen figurarekin.
|
|
|
Diskriminazioa jokabidea da. Diskriminazioak areagotu egiten ditu aurreiritziak
|
bere
biktimengan sortzen dituen erreakzioen bitartez: bera bakarrik betetzen den profeziaren adibide garbia(. Taldearen eragina, gaia aztertu dugunean ekarri dugu kontzeptu hori).
|
|
|
Lehen esan dugu jendeak
|
bere
biktimak akusatuta justifikatzen dituela aurreiritziak. Lekukoek biktimei bota diezaiekete errua, mundua justua dela eta jendeak merezi duena duela onartuta.
|
|
|
44 Urzo," ur txoria". jartzen,
|
bere
biktima jotzeko moko zorrotzaz eta bular gogorraz. Usoak, senak irakatsirik, lurrera laster jaitsiz defendatzen dira.
|
|
2019
|
|
|
Filmak Bird Box du izena, eta Netflixen dago ikusgai. Han hemen irakurri dudanaren arabera, istorioa etorkizun postapokaliptikoan gertatzen da; protagonistak, Sandra Bullockek antzeztuak, begiak estalita dituela egin behar ditu egin beharreko gauza guziak,
|
bere
biktimak ikusmenaren bidez harrapatzen dituen munstro batek ez harrapatzekotan bederen. Nik ez dut oraindik ikusi, baina litekeena da toki lasai batean gelditzea a quiet place, hobeki ulertzen baduzue ikusi gabe.
|
|
|
Eleberrian Florak esaten edo egiten duenari etengabe egiten dio aurre protagonistak, narratzailearen atalean ikusi dugun bezala, batez ere elikagaien prestaketei dagokienez (34, 63, 79, 181, 196, 213, 256). Oposizioa tratu txar psikologiko mota bat da, non erasotzaileak etengabe
|
bere
biktimaren arrazoi, pentsamendu eta esperientziei kontra egiten dien. Bestearengan kontrola eta nagusitasuna ezartzeko mekanismo ahultzailea eta desorientatzailea da (M. Blázquez, et al. 39).
|
|
|
lehentasuna izango duela haren interesen gainetik eta erabakietan ere Senarraren beharrak hartuko dituela lehentasuntzat. Emaztearen borondatea menderatzeko diskurtsoetan tonu larderiatsua hartzen du jarrera inposatzailea deskribatu dugunean ikusi bezalaxe; aldiz, beste batzuetan,
|
bere
biktima manipulatzeko erabiltzen dituen guda estrategien artean, ohikoenetako bat pena ematea dela erakusten du:
|
|
|
Sturek egindako aitorpenak sinestezinak iruditzen zitzaizkien hura ezagutzen zutenei eta kazetariei, baina Christianson ek galbahe teoriko berezia zeukan aitorpen horiek interpretatzeko: txikitan jasan zituen erasoek beldur izugarria sortu zioten Stureri eta beldur hori beste norbaitengana transferitu beharra zuenez,
|
bere
biktimengana transferitu zuen: bizitza bat birrinduz, bere bizitza berreraikitzen zuen.
|
|
|
–[Senarra] Ez da munduko gizon bakarra, beste batzuentzat ere gustagarria naiz?; ez naiz haren esklaboa; oso azeria delakoan dago, baina ez da gai engainua eragozteko?. Baliteke senar laidoztatuak funtsezko garrantzia izatea emaztearen begietan; neska gazteak nola hartzen duen batzuetan maitale bat amaren kontra matxinatzeko, gurasoez kexatzeko, haiei desobeditzeko eta bere burua berresteko, bada, halatsu, erresuminean ere senarrarekin lotua dagoen emakumeak ahalegina egin dezake maitaleari esker konfidente bat izateko,
|
bere
biktima rolaren lekuko bat, senarra apalarazten lagunduko dion konplize bat; etengabe senarraz mintzo zaio maitaleari, mespretxatzeko bidea emateko aitzakiarekin, eta, maitaleak bere rola ondo betetzen ez badu, alde egiten dio, haserre, eta senarrarengana itzultzen da, edo kontsolatuko duen beste baten bila hasten. Oso maiz, ordea, erresuminak baino gehiago desilusioak bultzatzen du maitale baten besoetara; ezkontzan ez du maitasunik aurkitzen; nekez etsitzen du plazera zer den ez jakitera, bozkario horren itxaropenak alaitu baitio gaztaroa.
|
|
|
Baina gizonak ezin dio utzi gizon izateari. Horra hor gizona errudun, nahi gabe ere, eta berak egin ez duen falta batek zapaldurik; eta halaxe emakumea ere, biktima eta atso gaiztoa aldi berean, nahi gabe ere; gizona, batzuetan, sumindu eta krudeltasunez aritzen da, baina, orduan, bidegabekeriaren konplize bihurtzen da, eta zinez berea du falta; batzuetan, suntsi eta irents dezan uzten dio
|
bere
biktima aldarrikatzaileari: baina engainaturik sentitzen da orduan; askotan, erdibide bat onartzen du, aldi berean apalgarri eta deseroso gertatzen zaiona.
|
|
|
Nolanahi ere, ordura arte ez zen pentsatzen jarri zeren bila etorri zen zehazki. Burdin hesia irekita ikustean, pentsatu zuen akaso hara eramaten zituela Gaston Besaidek
|
bere
biktimak. Agian ubide zahar hartan atxikitzen zuen Felisa.
|
|
|
Interes handiegia duela lan horiek burutu daitezen, eta burutik guztiz jota dagoela horrelako zerbait egiteko gauza izateko. Ez dezagun ahaztu ez dela erailtzera mugatzen; badirudi, horretaz gain, zeharo kitzikagarria iruditzen zaiola
|
bere
biktimen sabela goitik behera irekitzea eta haien gantza ostea.
|
|
|
Une batez, otoitz isil moduko batean hasi zen, begirada tripa profanatuan iltzatuta. Gero, eskuak zaurian sartu eta, plazerezko imintzio nabarmen batez,
|
bere
biktimaren erraiak erauzteari ekin zion.
|
|
|
–Hori da.
|
Bere
biktimen gantza ateratzen ibiltzen zen munstro beldurgarri bat. Ez duzu gehiago nahi?
|
|
|
Horretara bideratu behar genuke arreta oraingoz, murmurikatu zuen pentsakor Irigoienek?. Egiten duenarekin gozatzen duen norbait dago honen atzean,
|
bere
biktimen sabela urratuz eta erraiak barreiatuz gozatzen duen norbait.
|
|
|
–
|
Bere
biktimen gantza lapurtzen zuen? –itaundu zuen Cesterok higuinezko muzin batez.
|
|
|
–Inolaz ere ahaztu gabe, esan zuen oharpen moduan hatza altxatuz? psikopata bat dela, eta beharbada garrantzitsuagoa iruditzen zaiola miresten duen pertsonaia imitatzea portua eraikitzea baino, nahiz eta badirudien hori defendatzen duela
|
bere
biktimen hautaketarekin.
|
|
|
–Hain zuzen ere. Garaiok gozatu egiten zuen
|
bere
biktimen sabela irekitzen; benetan burutik eginda egon behar zuen emakume haien tripak halako ankerkeriaz tarratatzeko. Kasuren batean, organo batzuk ere atera zituen, gero gorpuaren ondoan uzteko.
|
|
|
–Ze goxoa, murmurikatu zuen?. Egiaz ez dut uste Garaiok
|
bere
biktimen koipea eramaten zuenik, baina garai hartako pentsaera superstiziosoak motibo bat bilatzen zuen hainbesteko krudelkeria azaltzeko.
|
|
|
–Hilketa haiekin bat ez datorren gauza bakarra bortxaketa da. Garaiok
|
bere
biktima guztiak bortxatu zituen. Izan ere, badirudi horixe dela haren hilketa guztien benetako eragingarria.
|
|
|
–Aizu, ez zenidan esan hiltzaileak
|
bere
biktimen gantz ehuna eraman zuenik, esan zuen, kontu eske dabilenaren ahots tonuaz.
|
|
|
Modu batera nahiz bestera hiltzen duen, hildakoen erraiak ateratzen dituen nahiz haien gantza edo are bihotza lapurtzen duen, horrek ez du axola. Horrek berresten duen gauza bakarra da neska hori psikopata bat dela, eta ez dela konformatzen
|
bere
biktimak hiltzearekin; horretaz gain, hain harro sentitzen da haien patu zorigaiztokoen jabe izateaz, non atsegin hartzen baitu haien gorputzak suntsitzen.
|
|
|
«Hori, baldin eta jada hil badu. Baliteke oraindik
|
bere
biktima torturatzen aritzea», pentsatu zuen itxaropen izpi batez. Bizirik aurkitzen bazuen, kasua ez zen hain larria izango.
|
|
|
Ez, ezta? . Eten bat egin zuen
|
bere
biktimaren aurpegian marraztu zuen izuaz atsegin hartzeko, haren bi kideek arropa baztertu eta sabela airean uzten zioten bitartean?. Ba, herorren larruan konprobatuko duk baldin eta ez badidak zor didaana gaur gauean bertan itzultzen, zeharkalditik itzuli bezain laster.
|
|
|
–Etenaldi bat egin zuen, komisarioak haren hitzak asimilatzen zituela ziurtatzeko?. Ez dut esaten ezin dela bera izan hiltzailea, baina harrigarria egiten zait halako neska bat
|
bere
biktimari erraiak hain basaki urratzeko gai izatea. Zer zentzu dauka horrek?
|