2000
|
|
Hogeita hamar urteko kontuez ari naiz. Izan duen desprestigioa kendu
|
behar zaio
euskalkiari eta lagun artean, familian, bera erabili.
|
|
Surik piztu barik-horren kontura beste garai batzuetan nahiko sofritu duelako hizkuntzak-eta patxada guztiz, aditu, unibertsitate, euskaltzale eta abarren artean euskalkiari leku normalizatu bat egin
|
behar zaio
, denborarekin euskara batu aberats bat lortzeko, gaztelerak duen bezala.
|
|
Uriarteri, futbolari onei legez, taldean moldatzeko denbora eman
|
behar zaio
, eta horretarako ehun bat egun beharko ditu gutxienez. Ez dadin batzuek ez besteek estutua izan, alegia.
|
|
Ez dadin batzuek ez besteek estutua izan, alegia. Denbora eman
|
behar zaio
bera izan dadin. Ez dezagun berarekin gehiegizko itxaropenik sortarazi ere.
|
|
Ez dezagun berarekin gehiegizko itxaropenik sortarazi ere. Arnasa hartzen utzi
|
behar zaio
.
|
|
«Askotan buelta eman
|
behar zaio
eta pareko esanahiak aurkitu. Gaur egun, ez da akats larririk egiten, egokitasuna da lantzen duguna, bikoizketa sinesgarria izate aldera».
|
|
Ezker abertzalearen aparato politikoek, kirtena kontrolatzen dutenek, erabaki behar dute Lizarra-Garaziko erresoluzio eskemari bene-benetan heldu nahi dioten, horrek esan gura duen guztiarekin. «Eman hitza herriari»-Lizarrakoaren muina-, bere esanahi sakonenarekin heldu
|
behar zaio
, eta hori erabat kontrajarria dago Arabako herritarrek bide politikotik horrenbeste kargu instituzionaletarako aukeratu duten pertsona heriotzez baztertzearekin.
|
|
Lege hori onartu zenean PSE Eusko Jaurlaritzaren kide zen. Beste hitz batzuekin esanda, nazionala izenondoa dela eta eragozpenak jartzen dituenari, argi eta garbi hauxe gogoratu
|
behar zaio
: jarrera prekonstituzional bat hartzen ari dela.
|
|
Gaur indarrean dagoena 1997an onartu zuen PPk eta aldaketa asko egin beharko litzaizkioke. Horri guztiari honelako operazio baten kostu ekonomiko izugarria gehitu
|
behar zaio
. Amortizazio epeak aztertu beharko dira eta baita enpresa elektrikoek, planifikazioa eta inbertsioak egin ziren garaian ezarritakoa aldatzeagatik eskatzen dituzten konpentsazio berriak ere.
|
|
Aitzakia hutsa da oraindik Francoren zapalkuntzaren ondorioak nozitzen ari garela esatea, hil zenetik mende laurdena pasa da-eta! Nori bota
|
behar zaio
errua orain. PPkoei, PSOEkoei, eta Sanz jaunari, oso ongi.
|
|
Diagnosi horietatik ondorio nabarmena ateratzen da, marko honek ez duela ematen Euskal Herriak aurrera egin dezan. Horrez gain, asko gara euskaldun kontzientzia daukagunak eta horri erantzun praktiko bat eman
|
behar zaio
; zergatik behartu behar gaituzte geure burua espainiar edo frantziar gisa agertzen ez bata ez bestea ez garenean. Udalbiltzak erantzun diezaioke horri.
|
|
Bat, EAJko zuzendaritzaren sektore kualitatibo garrantzitsu batek ez du marko espainiarra gainditzeko konpromisorik hartzen. Bi, ez zaie horrenbeste begiratu behar PP, PSOE, eta UAri; hasi genuen prozesua garatzeari begiratu
|
behar zaio
. Bada aukera zehatz bat abertzaleen arteko itun bat egin eta euskal prozesua abiarazteko, idatzia eta zehaztua.
|
|
Idazlea literaturaren militantea da eta, hasteko, hori eskatu
|
behar zaio
idazleari. Gero, idazlea toki eta garai batean bizi da.
|
|
Komando Autonomoen jarduera 1977an hasi zen. Beren sorrera ulertzeko LAIAren bilakabideari jarraitu
|
behar zaio
, ordea. LAIA 1973an ETAtik sortu langile frontea izan zen eta KASeko partaide.
|
|
Gainera substantzia ahotik hartzea ez omen da egokiena, arnasturik hartzean hobeto kontrolatzen baita dosia eta honen efektua. Beste alde negatibo bat ere gehitu
|
behar zaio
: " Marijuana Medical Handbook" izenburuko liburuan agertzen denez, Marinol errezeta bakoitzak EEBBetan 300 dolar baino gehiago balio du (50.000 pezeta eta 2.000 libera inguru), prezio izugarria cannabisa ekoiztea berez oso merkea dela kontuan hartuz gero.
|
|
Mugikorrean, berriz, arrauna kokalekuetan finkatzen da. Lehorrean jartzen diozu nahi duzun inklinazioa eta ondoren tira bakarrik egin
|
behar zaio
.
|
|
Jarduera hauek burutzeko, lau gune horien artean, 3.000 milioi pezetatik gorako kopurua erabiliko dute baliabideen zuzeneko inbertsioetan. Eta, gainera, horri Europako eta Ameriketako unibertsitateetan eta zentroetan trebatu beharreko ikerlarien prestakuntza gehitu
|
behar zaio
. Ceitek 1.000 milioi inbertituko ditu Donostiako Teknologi Elkartegian mikrosistemetan espezializatutako gune bat eraikitzeko.
|
|
Ez dugu asmatu gestioan, baina ideia horri eutsi egin
|
behar zaio
. Lizarrako kontzeptuak, gutxienez, Espainiako Konstituzioa aldatzea eskatzen du, baina baita Frantziakoa ere.
|
|
Horren aurrean zerbait esan beharra daukagu. Kudeaketa plangintza onartua bada eta Udalbiltzak legimitatea eta errespetua irabazi nahi baldin baditu, herriaren eraikuntzan ari den aldetik instituzio honi giza-eskubiden errespetua eskatu
|
behar zaio
. EHk erantzukizuna ETAk daukala pentsatzen badu, bere jarrera argitu behar du.
|
|
Zeri erantzun
|
behar zaio
Gipuzkoan?
|
|
Ama nirea! " Ume txikiari bezala, agindu egin
|
behar zaio
eta eskutik artuta bidea erakutsi. Baiña auxe da Frantziak onartu nai ez duana".
|
|
Bai, gainera erretorika unibertsalera begiratuta ere, esan behar duzuna behar bada oso gutxi da, eta hari bueltak eman eta indarra eman
|
behar zaio
. Baina hori ez zen gauza berria, mitinlari on batek, sermoilari on batek egiten duena da.
|
|
Ikusten nuen hamarreko handia oso ongi zetorkidala, eta zortziko handia ere bai; zortziko txikian parafrasi handiak egitea ez da erraza. Betelanari ere beste zentzu bat eman
|
behar zaio
, betelanean askotan lehendabiziko puntu horiek ez ziren ezer.
|
|
Umea irakulea da testuaren aurrean, umea baina irakurlea, eta errespeto osoa behar du: gertakizun literarioa seriotasun osoarekin eskaini
|
behar zaio
, helduari bezalaxe.
|
|
Hizkuntzak informazio mailan esan daitekeen guztia kodifikatuta dauka, baina bide kodifikatu horietatik ezin dugu esan lehendik esanda dagoena baino. Neurri horretan, hizkuntzari esanarazi
|
behar zaio
dezakeena eta ez dezakeena, eta nik hala ulertzen ditut Maria Zambranoren hitz horiek, eta horregatik gustatzen zaizkit hainbeste. Esaten dudana, eta esaten ez dudana ere esatea, alegia.
|
|
Indarkeriaren aurka erantzun penala behar-beharrezkoa da. Hiltzen duenari erantzukizun penala eskatu
|
behar zaio
. Nolako erantzun penala, ordea?
|
|
" Hizkuntzak informazio mailan esan daitekeen guztia kodifikatuta dauka, baina bide kodifikatu horietatik ezin dugu esan lehendik esanda dagoena baino. Hizkuntzari esanarazi
|
behar zaio
dezakeena eta ez dezakeena".
|
|
Itziar Belaunderen ustez," itxura baino gehiago edukiari begiratu
|
behar zaio
, gaur egungo gizartean hain gogor finkatutako baloreak zalantzan jartzeko gauza delako elaberri hau, eta baita ere, pil-pilean dauden oso gai ezberdin eta interesgarriak hautatu dituelako, ondo kokatuta benetazko inguru batean." (Egunkaria 1992-X-9)
|
|
Hitza herriari emateak autodeterminazioa gauzatzea esan nahi du.Horretarako, ene aburuz, lurraldetasunari atxiki
|
behar zaio
inolako partiziorik onartu gabe, zeren, existentzialistek esango luketen antzera, autodeterminaziorako erreferendum plebiszitarioa galduta ere, garaipena nazio txikiarena bailitzateke, estatuek (Quebec-en bezala) subiranotasunaren oinarri legalaren eraldatzea onartubeharko bailukete de facto, eta ondorioz, Historiak ebatsitako herri-askatasuna, askatasun nazionalak, ez bailirateke gehiago mendebaldeko demokrazien eskusoilik geratuko9.
|
|
Ricardo-rekin batera ekonomia monetario baten erregimenik onena soilik bankumonetak erabiltzen dituena dela esan aurretik, oraingoz azken kontra-argudio batierantzun
|
behar zaio
. Dudarik gabe metal preziatu batek, balioen patroi gisa onartuta, ez lioke erantzungo legisladorearen esperantzari, zeren gertakarien errealitateanmoneta baita, eta ez patroia, ondasun ekonomiko guztien, patroi gisa aukeratutakoondasuna barne?
|
|
Txarra litzateke, denbora laburregian datu gehiegi sartu nahian, azkenean mezu osoa entzulearengana ez heltzea. Ondo egokitu
|
behar zaio
, beraz, denbora esan beharrekoari, irakurketaren abiada behar bezalakoa izan dadin.
|
|
Jakina denez, literaturaren teoriari gainbegiratu bat eman
|
behar zaio
, irratiko informazio-generoen etorkia zein den jakin nahi izanez gero. Literaturan honela ulertzen da genero kontzeptua (Gran Diccionario Enciclopédico Ilustrado de Selecciones del Reader' s Digest):
|
|
Ikus daitekeenez, egintzari erantzuten dio batez ere (zer?), beraren ondoan noreta non elementu oinarrizkoak joaten direlarik. Gainera, derrigorrezko galdera erantsi
|
behar zaio
irrati-leadari: noiz.
|
|
Askotan esan izan da pagadietan oso landare-espezie gutxi agertzen dela, eta, egia esan, Euskal Herriko gehienetan zuhaitz ia bakarra pagoa da eta oihanpea oso soila izan ohi da. Dena den, pagoaren itzal gogorrari bezainbeste, gizakiaren ustiaketari egotzi
|
behar zaio
txirotasun horren errua. Ustiatu gabeko oihanetan etengabeko aldakortasuna dago:
|
|
—Pentsa emazu —isildu gabe forentse tikia—, oker ez banago eta ez dut uste oker nagoenik, emakumea, atera zutelarik, ordu batzuk egina zen ibaian, hamar-hamabi aise. Horri, gutienez ere, bertze egun bete gehitu
|
behar zaio
, zendu zenetik uretara bota zuten arte.
|
|
Ez nazala beldurrak jan. Beldurrari aurre egin
|
behar zaio
, esaten zuen gure yoga-maisuak. Ez dakit, ordea, beldur nintzen ala itolarri hits batek estutzen ninduen itsutzeraino.
|
|
Nazioarteko Harremanen ikuspegitik begiratuta balio handia eman
|
behar zaio
lehen Eusko Jaurlaritzaren sorrerari (1936an), hori izan zen-eta kanpo jardueraren urrats kualitatibo nagusia. Instituzio mailako jarduera bati ekin zitzaion, Jaurlaritzaren inguruan.
|
|
Ondasun mota desberdinak, langintza bestelakotsuak, giza bizitzaren osterantzeko egoerak, horiek guztiek eskatzen dituzte erregela berezkoak. Legegilearen ahalegina zer arautu eta zer horren aniztasun eta garrantziari egokitu
|
behar zaio
.
|
|
Norbanakoen artean sortu eta sakon eztabaidaturiko gorabeheretan legegileak parte hartzen duenean, beroriek ebazteko, bistan da horrek ez duela auzitegiek eurek izan dezaketen arriskua bera baino arinagoa. Beldur txikiago erakutsi
|
behar zaio
magistratu baten nahiera arautu, lotsakor eta zuhurrari, botere beregain baten nahiera erabatekoari baino.
|
|
Gurasoena, beste aldetik ere, euren gizatasunetik eta zentzuaren heldutasunetik dator, eta, hainbatez ere, euren seme-alaben ahuleziatik. Aginpide hori magistratura da eta horri eman
|
behar zaio
, Estatu askeetan, halako zabalera taxuzkoa. Zinezko magistratu behar ditugu gurasoak, batik bat askatasunaren jagotzak magistratuak guraso hutsak izatea beharrezko duenetan.
|
|
ez bide zen erraza gezurra aurkitzea, eta porrotak ez bide ziren hain agerikoak, zeren eta kasu askotan, gehienetan agian, desiratzen zen gertaera gertatu egiten baitzen benetan, tarte handiagoz edo txikiagoz, hura ekartzeko erritoa burutu ondoren, eta gogo arrunta baino zorrotzagoa den zerbait beharko zen ezen, halakoetan ere erritoa ez zela hain juxtu gertaeraren kausa atzemateko. Haizeak jo dezan edo euria egin dezan, edo etsai baten heriotza ekar dezan asmatutako zeremoniaren ondotik, lehentxeago edo geroxeago, beti etorriko da erakarri nahi den gertaera huraxe, eta antzinako gizakumeari barkatu egin
|
behar zaio
gertaera zeremoniaren emaitza zuzentzat eta eraginaren froga hoberentzat hartu izana" (Urrezko abarra, I bol., 102 orr.).
|
|
Kartzelan ezin zaitezke bizi erredentzioei begira, erredentzioengatik erreguka; are gutxiago zergatik gauden kontuan hartuta. Ahal den guztia kendu
|
behar zaio
kartzelari; eta erredentzioak kenduz lehenago kaleratu ahal bazara, ederki, oso ondo; baina ezin zaitezke horri lotuta bizi, negarraren letanian eta labirintoan erori nahi ez baduzu.
|
2001
|
|
Orain tresna hori lortu behar dugu: Euskal Herriko laborarien bizi nahiari beren zerbitzuko izanen den ganbara hori eman
|
behar zaio
. Bestela gure laborantzak, hogei urteren berantarekin, beste lekuetan ikusten den beherakada segituko du.
|
|
HORI GUTXI BALITZ, zera gaineratu
|
behar zaio
; Artium-a zabaltzeko urte bete falta denean, oraindik zinegotzi, irakasle, akademiko eta arte kritiko denak-horrela definitzen du bere burua-ez du definitu, barkatu erredundantzia, zer-nolako Museoa izango dugun. Eta Sancristobalekin amaitzeko, berari buruz idazten amaitzeko esan nahi dut, Artium-eko zuzendari izateko berak zuzenean hautatu duenaz hitz egin genezake, Maria Martin madrildarraz, galerista eta PPko goi-kargu baten koinata ohiaz, zeinak duela oso gutxi, buru-argitasun une batean postu eder hori utzi baitu bere aitabitxiaren zorionerako.
|
|
Alta bada, hainbat puntu eta erabaki trenkatu gabe daude oraindik. EKEko Erramun Baxok lehendakariaren aburuz," euskalgintza kulturgintzari lotu
|
behar zaio
eta euskaltasun hori lurralde garapenari". Hor dago gakoa, nonbait.
|
|
" Gazten Erregea" (Karlomagno enperadorearen eta beste askoren faboritoa), bitxikeria gisa ogiaren mamia gehitzen zaion (lehortu, hauts bihurtu eta lizun berdexka berezia garatzen duena) gazta bakarra dela esan behar da. Umatzen 30 -40 egun utzi
|
behar zaio
, baina zapore oso indartsua gustuko dutenek urtebete utz dezakete. Gaur egun hainbat herrialdetan ekoizten da, eta Frantzian bertan antzeko asko daude.
|
|
dagoenaren jarraipena, bere egitura piramidal eta autoritarioarekin. Baina oinarrizko helburuek, borroka armatuaren aukera historikoa beste kinka batean justifikatu zutenek, estrategia egokia merezi dute eta, gehiago dena, blokeo alfer eta odoltsuari irtenbide duina bilatu
|
behar zaio
. Ezker abertzaleak mintzatu behar du barne arazoetaz
|
|
Marie-Claire Salaberriren iritziz, Akitaniako botere politikoarekin akordio bat erdiesterakoan, beren boterea ez galtzea eta beren arima zaintzea dute erronka. Hastapeneko espirituari atxiki
|
behar zaio
Herrikoa, alegia. Politikak eragina du eta Herrikoaren espiritu herrikoia zaindu nahi dute.
|
|
Oro har, xarma darie Jesus Etxezarragak Pamiela argitaletxearen eskutik plazaratu dituen ipuin hauei. Eta honi gehitu
|
behar zaio
«Sugearen tristura» ipuin bildumako narrazio ugarietan egileak irudikatzen jakin duen exotikotasuna.
|
|
Antzinako frontoia tailatutako harriez altxatzen zen, baina gaur egun egitura porlanezkoa da, harrizkoa garestiegia litzatekeelako. Frontisaren kasuan honen gainetik harri-kapa bat jarri
|
behar zaio
(homogeneotasun handiko kareharria, edozein harrik ez baitu balio), gutxienez 10 bat zentimetroko sakonera duena, bestela pilotak zuzenean porlanaren aurka joko lukeelako eta honek batetik ez lukeelako indarrez itzuliko eta bestetik porlana bera kaltetuko litzatekeelako. Azkenik, harri-plaka hauen eta porlanaren artean tarte txiki bat utzi behar izaten da, bertan masa likidoago bat isurtzeko, harriaren eta porlanaren arteko kola gisa funtziona dezan.
|
|
«Jendeak uste du beti puntan ibiltzea dagoela. Zarauzko estropada pasa ondoren hasi
|
behar zaio
Donostiako banderari begiratzen. Jendeak hasieratik estropadak irabazi nahi ditu, eta ezin da hasieratik topean hasi.
|
|
Grabagailu bat eman eta galderen erantzunak grabatzeko eskatzen dugu, informazio horrekin istorioa osatzen da; egun batean haurtzaroa, gero gaztaroa, bitxikeriak, bidaiak, bere gustuak...", azaldu digu Rosetek. Gero horri nobela itxura eman
|
behar zaio
:
|
|
«Hartzailearentzat gogorra izatera irits daiteke baina, sentitzen dut, ikuslea hezi egin behar dela uste dut. Publikoari alde batetik ikusi nahi duena eskaini
|
behar zaio
baina bestetik inoiz burutik pasako ez litzaiokeen hori ere eman behar zaio. Hori da gure eginbeharra».
|
|
«Hartzailearentzat gogorra izatera irits daiteke baina, sentitzen dut, ikuslea hezi egin behar dela uste dut. Publikoari alde batetik ikusi nahi duena eskaini behar zaio baina bestetik inoiz burutik pasako ez litzaiokeen hori ere eman
|
behar zaio
. Hori da gure eginbeharra».
|
|
Politikan, idealei baino gehiago begiratu
|
behar zaio
gizarteari, beraz?
|
|
Galduz gero, txartela eman zuen bulegoari jakinarazi
|
behar zaio
, bikoiztua atera edo dirua itzul diezaguten, grabamen txiki baten deskontua eginda.
|
|
Gauza bakoitzari bere denbora eskaini
|
behar zaio
, geure buruarentzat ere denbora hartzea ahaztu gabe.
|
|
Hosto berdeko barazkietan (lekale berdeak, frutak, gosarietarako berariazko laboreak eta gibela), batez ere, aurkituko dugun azido folikoari arreta berezia eskaini
|
behar zaio
.
|
|
Bertigo episodioa agertzen denean, mihaketa neurologikoa eta otorrinolaringologikoa egin
|
behar zaio
gaixoari, zergatiaren diagnostikoa egiteko lehen urrats gisa eta tratamendu egokia aurkitzeko.
|
|
Bete beharreko legezko urratsak direla eta, dagokion lehen instantziako epaitegiaren aurrean prozedura judizialari ekin
|
behar zaio
, bertan epaileak adin txikikoaren interesen alde jardungo duelarik.
|
|
Ahal bezain maiz eman
|
behar zaio
bularra haurrari eta, edoskaldia hasi baino lehen, erauzgailu baten bitartez, esne pittin bat atera behar zaio titiari.
|
|
Ahal bezain maiz eman behar zaio bularra haurrari eta, edoskaldia hasi baino lehen, erauzgailu baten bitartez, esne pittin bat atera
|
behar zaio
titiari.
|
|
Elikagai osagarriak hartzean, aitzitik, giltzurrunek disolbatuen zama handiagoa nozitu beharko dutenez, esneak eta beste elikagaiek daukaten ur hori ez da aski izango haren organismoarentzat; beraz, ura maiz eskaini
|
behar zaio
haurrari.
|
|
Panorama horri, bizitzeko itxaropenaren luzapena (egun, 76,9 urtean finkatua) erantsi
|
behar zaio
.
|
|
Adineko pertsonari, ongizate fisiko, mental eta emozionalik hoberenaz gozatu ahal izateko eta, era berean, gaixotasunaren agerpena aurreikusi edo geroratzeko, osasun-arretarako zerbitzuak baliatzeko aukera eman
|
behar zaio
.
|
|
Adineko pertsonari, autonomia, babes eta zaintza hobeak bermatuko dizkion zerbitzu juridiko eta sozialak baliatzeko aukera eman
|
behar zaio
.
|
|
Adineko pertsonari, zaintza bereziak edo berariazko tratamendua jasotzen ari den bizitoki edo erakundeetan bizi denean, giza eskubideak eta funtsezko askatasunak gozatzeko aukera eman
|
behar zaio
, bere duintasuna, sinesmenak, premiak eta intimitatea erabat errespetatuz; era berean, bere bizitzaren kalitateaz eta bere buruaren zaintzaz erabakiak hartzeko eskubidea du.
|
|
Aparatu honen egiazko kostua kalkulatzeko, koloreko kartutxoak balio duena (8.585 pta.) erantsi
|
behar zaio
prezio horri.
|
|
, baina koloretako kartutxoa (8.585 pezeta kostatzen dena) aparatuaren prezioari erantsi
|
behar zaio
: bene-benetan garestiena da.
|
|
Hala ere, ahalik eta probetxurik handiena atera eta arriskuak saihesteko, oso ongi ezagutu behar da saunaren funtzionamendua eta erabiltzea komeni zaigun zalantzan egonez gero, medikuari aholkua eskatu
|
behar zaio
.
|
|
Ibiltzeko edo osatzeko beste elementuren baten (pilak, erregaia, etab) premia duten jostailuak erosteari uko egin
|
behar zaio
.
|
|
Hortik aurrera, minutu bakoitza Jazztel-ekin 3,8 pezeta kostatzen da eta Telefónica-rekin 4 pezeta (gehi BEZ, bietan ere); baina Telefónica-ren tarifa horri deia ezartzearen kostua gehitu
|
behar zaio
.
|
|
Itxura polita erdietsi nahi bada, bi aldiz eman
|
behar zaio
berniza zurari, gutxienez.
|
|
Adoleszentziako adin kritikoari bereziki erreparatu
|
behar zaio
, oso irakur zaleak diren haur asko galtzen baitira adin horretan.
|
|
Irakurketaren xarmari eutsi egin
|
behar zaio
, pertsona bakoitzaren izaeraren arabera bultzatu, baina gurasoek ezer gutxi egin ahal izango dute hemendik aurrera liburuen aukeraketan.
|
|
Eski ikastaro batean istripua izan eta lesio fisikoak gertatuz gero, kalte-ordaina eskatu
|
behar zaio
eskolari eta, hala badagokio, baita irakasleari eta eski estazioari berari ere (istripuaren eragile ikastaroaren antolakuntzaren edo irakaslearen akatsak, zuhurgabezia edo zabarkeria izan badira), edota eski estazioaren aurka (istripua instalazio eta zerbitzuen segurtasunik ezak edo egoera kaskarrak eragin baldin badute).
|
|
Baina, aurreratu genuen bezala, desegokia da jokabide hori. Horregatik, buelta eman
|
behar zaio
(Bronckart, 1993,130 or.).
|
|
-Egia esan, luzaz ekin
|
behar zaio
, zeresanari buruzko modalizaziorik aurkitunahi bada;, aipatuko nuke?,, esango nuke?,, azpimarratu nahi nuke?... moldeko adierazpenak urri dira.
|
|
Bestalde, memoria honetan jasotzen ditudan hamar ariketak ardatz kronologikoan aztertu eta alderatuta, nolabaiteko kalitate-galtze progresiboa antzematen delauste dut. Neurekiko, nahiko garbi daukat zein diren beherakada horren zergatiak.Alde batetik, ikastaro-amaieretako neke eta lan-pilaketari zenbait ikasleren berezko nagikeria gehitu
|
behar zaio
, gauza guztiak gerorako eta azkenerako uzteko joeradutenena hain zuzen ere. Horrela ulertzen da zergatik izan diren, betiko?
|
|
Ikas-prozesua ezdadila ikasgelari eta irakasleari estu-estu loturik egon. Hortik kanpo ere euskararekin kontaktuan egoten erakutsi
|
behar zaio
. Hots, zeharkako estrategiaklandu behar dira.
|
|
NIaren benekotasunak ematen dio zilegitasuna artegintzari. Idazlearen barne-mugimenduei irakurlearen barne-mugimendua erantsi
|
behar zaio
, eta, halatan, kontakizuna NIaren galbahe pertsonal horretan iragazten da: idazle erromantikoek beren irakurleak ere halako, ez da harritzekoa hemeretzigarren mendearen hasierako irakurleak negar-malkotan egon izana Goethe-ren Werther-ekin, edo gure aitona-amonek begiak malkotan entzun izana Brabanteko Genobeba-renhistorian oinarritutako bertso eta kontakizunak.
|
|
Desegonkortasun monetarioa errealitate tristea da nazioarteko ekonomian, eta, gainera, horri kanpo-zorraren krisia gehitu
|
behar zaio
. Izan ere, gauzak ez dira hobeki funtzionatzen ari kanpo-zorraren ikuspuntutik.
|
|
Horri guztiari beste anomalia bat gehitu
|
behar zaio
: kanpo-zorraren ordainketa bikoitza (Schmitt 1987b, 1988a); izan ere, horrela kanpo-zorra betiko zor bilakatzen baita.
|
|
neutraltasun osoa ahalbidetzen duen kontabilitate-sistema monetario baten funtzionamendua eskatzen du. Nazioarteko monetaren eginkizuna betetzen duen dirua dohainik eman
|
behar zaio
Hegoari, H-k gainerako munduarekiko merkataritzan irabazitako errenta bere kanpo-hartzekodunei transferitzeko aukera izateko moduan, baina, transfer horretarako behar den ibilgailuzko moneta erostera bortxaturik egon gabe.
|
|
(1) fluxua H-ren inportazioen ordainketa monetarioa da; (2) fluxua I herrialdeak H-ren bankuetan egindako gordailu monetarioa da. Beraz, 2 irudian agertzen denari fluxu erreal bat gehitu
|
behar zaio
: I herrialdeak dirutan banku-gordailua eskuratzen du, bere esportazioen ordainketa erreala.
|
|
Beraz, identifikazio hori burutu ahal izateko, prozesu logiko bati ekin
|
behar zaio
: perfumeak perfume-dendetan saltzen badira eta horietan perfume batzuen laginak usaintzea dohainik eskaintzen badizute, bertara joan behar dela ondoriozta genezake, norberaren lotsa gaindituz, noski.
|
|
Urturiko gantza geldi-geldirik dagoenean, loreek emandako ura kendu egin
|
behar zaio
, bestela hartzidura erraz gerta baitaiteke. Gantz usaindun horiek, sarri pomadak deiturikoak, etanol absolutuarekin tratatzen dira, esentzia-olioak etanol puruan oso disolbagarriak baitira.
|
|
Hirugarren Munduan, batez besteko per capita errenta herrialde garatuetan baino bi aldiz txikiagoa izan daiteke. Horri gehitu
|
behar zaio
AEBn, adibidez, botiken bi heren gizarte-segurantzak ordaintzen dituela, eta herrialde pobreetan, berriz, herritarrek ordaintzen dituztela, beren poltsikoen %50 edo %90 Gainera, herrialde garatuetan gobernuek botiken gehieneko prezioak finkatzen dituzte askotan, eta herrialde pobreetan, berriz, kontrol horiek ez dira askotan izaten. Hori dela eta, Kenyan, adibidez, botika batzuk Espainian baino bost aldiz garestiagoak izan daitezke, erosahalmena askoz txikiagoa denean Afrikan.
|
|
janarien eta edarien segurtasuna, eta jatorduetan norberaren higienea. Hala ere, oinarrizko neurriek patologia hori saihestea lortu ez badute, arreta berezia jarri
|
behar zaio
likidoak edateari, deshidratazioaren arazoa saihesteko. Gizarteak argi eta garbi ohartarazten du haurrekin bidaiatzeko arriskua dagoela.
|
|
Farmakoak dira, gaur egun, listu-fluxua gutxitzeko arduradun nagusietako bat. Ahoko lehortasuna oso gogaikarria bada, medikuari galdetu
|
behar zaio
. Espezialistak botika alternatibo bat bilatzeko aukera aztertuko du, edo ondoeza arintzeko prestakinak emango ditu.
|
|
Garrantzitsuena aurrez antolatzea da, espazioaren aprobetxamendu hobea planifikatzeko eta altzarien kopurua eta tamaina zehazteko. Ondoren, ordena bati jarraitu
|
behar zaio
altzarien muntaketan: lehenbizi behekoak, gero goikoak eta, azkenik, gainekoak.
|
|
Aholku bat: altzarien eta azulejuen lerrokadurari eman
|
behar zaio
lehentasuna, behar bezala berdinduta daudela ziurtatu baino lehen. Izan ere, altzariei begiratzean, hobe da altzariak eta alikatatua bat etortzea, eta hori ez da gertatuko altzarien lerroek horizontal eta bertikal zehatzak errespetatzen badituzte, baina azulejuek ez.
|
|
Gainazal bat lixatzean, leunketak homogeneoa izan behar du. Irregulartasunik gabeko akabera lortzeko, eskuz heldu
|
behar zaio
lixa-paperari. Beste aukera bat lixa biltzeko egurrezko edo plastikozko tako bat erabiltzea da.
|
|
konexioak, junturak eta masillak egoera onean daudela eta etenik ez dagoela zaintzea. Arreta berezia jarri
|
behar zaio
bainuontziaren eta alikatatuaren arteko junturari. Lizunaren zantzurik izanez gero, masilla fungizida edo plastikozko profilak erabiltzea komeni da.
|
|
Alde horretatik, pneumologoek ohartarazten dute aire girotua gaizki erabiltzeak infekzioen arriskua ekar dezakeela. Horregatik, zentzuari lehentasuna eman
|
behar zaio
, kanpoko eta barneko tenperaturen arteko desoreka handiak saihesteko. Adituen arabera, “teknikak ez du errurik”, aire girotuak gure bizi-kalitatea nabarmen hobetzen laguntzen duela aitortuz, bai lanean, bai etxean.
|
|
Aldiz, elikadura osagarriak solutuen giltzurrun-karga handiagoa eragiten duenez (likidoan disolbatutako substantziak: gatz mineralak, glukosa…), ez da nahikoa esneak eta beste elikagai batzuek ekarritako likidoekin, eta haurrari maiz eskaini
|
behar zaio
ura. Behi-esnea.
|
|
– Egokia da likidoak otorduetan kontsumitzea, eta ez otorduetan, urdailaren bolumena ez handitzeko. Neurri horiek aski ez badira, medikuari galdetu
|
behar zaio
edozein antiazido hartu aurretik (sodio bikarbonatoa, magnesio azidoen aurkakoa, etab.).), kontraindikatuta egon daitezkeelako.
|
|
Hori gutxi bada, gaizki funtzionatzen badu, azukreak odolean metatzen dira, eta hipergluzemia deritzona sortzen da (azukre-maila normaletik gora-odoleko glukosa). Kalkuluen arabera, populazioaren %3 eta %5 artean diabetikoa da Espainian, eta horietatik gehienek (%85) II. motako diabetesa edo heldua (intsulinarena ez dena) izaten dute, eta proportzio txikiagoan (%15) I. motako diabetesa edo haurren diabetesa (intsulina eman
|
behar zaio
). Hala ere, beste diabetes-mota batzuk ere badaude:
|
|
Ondorioak ateratzeko aholkatzen den gutxieneko kopurua 3 g da egunean, ariketa egin bitartean eta ondoren hartuta, 500 mg L-leuzina eta 500 mg L-leukina dosi bakoitzeko. Gainera, erabiltzaileari jakinarazi
|
behar zaio
ez dela komeni egunean 12 g BCAA baino gehiago hartzea, dosi handiagoak amoniakoa, metabolito toxikoa, metatzea eragin baitezake. Funtsezkoa da behar adina likido eta karbohidrato hartzea.
|
|
Kontsumitzaileenganako arriskuak saihesteko, esne pasteurizazioaren eta esterilizazioaren erabilera orokortu egin zen. Hala ere, produktuaren garrantziagatik, hiru ikuspuntutatik heldu
|
behar zaio
kutsadurari. Teknologikoa.
|